chū wǔ rì chén cān hòu, bié qiū xià. èr lǐ, réng chū dà lù nán. shí lǐ, dēng yī lǐng, yuē yáng yuán lǐng. xià lǐng, dōng zé dà xī zì nán ér běi, dù xī èr lǐ, yuē dōng jiè shān pù, qù fǔ yǐ èr shí lǐ. yú shì xún xī dōng xíng, wǔ lǐ, yuē dà yáng, sān lǐ, yuē jiè xià. zhòng zhōu lín cì xī zhōng, yǐ shàng liú yǒu shí jiàn tān, zhòng zhōu bù néng shàng xià, jù pō cǐ yǐ dài jiāo duì zhě yě. qí běi duō yì fǔ wáng mù. zài shàng èr lǐ, jí shí jiàn tān, luàn shí tián sāi, xī liú shén jí. qí xī wèi líng xiāo fēng, tíng tíng dú shàng, yǒu fú yǔ yān. zì yáng yuán lái, shān shì huí hé, ér líng xiāo dú gāo, guò cǐ shān jiàn kāi, yì jiàn fú yǐ. yòu sān lǐ, xī nán yī shān xùn yú líng xiāo, ér jiān qiào guò zhī, yuē bā xiān guò tuǐ. shàng yǒu shí sǒng qǐ, pō yì zhòng shān, yǐ wú dù bù jí dēng. yòu qī lǐ wèi xiāo shí pù, qù fǔ yǐ sì shí lǐ yǐ. shì sì qí zhǎng, nán dōng liǎng xī zhì cǐ hé liú, nán lái zhě wèi xīn chéng zhī xī, dōng běi zhě wèi shān guān zhī shuǐ. dōng xī zhōu dǐ wǔ fú shàng sì shí lǐ, zhì shān guān shàng lù xíng sān shí lǐ, zé jiāng mǐn fēn jiè. nán xī zé liù shí lǐ ér zhōu dǐ xīn chéng. xīn chéng zhī lù lù, zì xiāo shí dōng dù dōng xī qiáo ér nán, wèi tiě xiān yán. qí chù shān jù chún shí, rú zhōng tuī fǔ fù, běi bàn jù zhǎn qiào wèi yá, píng lì píng chóu jiān. yóu yá xì ér shàng, liǎng yá zhī jiān zhū zh jī lèi shuǐ chéng xī, yá chā xī dǐ. záo zhàn yǐ rù, yòu yī shuǐ zì dōng zhù, yì chún shí chā dǐ, ài bù róng zú. jià liáng nán dù, yòu zhuǎn yī qiáo, xī dù dà xī, suì niè shān xiá ér shàng, zé fēi yán gāo qióng dōng xiàng ér chū, kūn tú hé shàng fǎ xuān yī yán jié gé, zhǒng zhú yú wài, yì yōu yì chǎng. shí rì yǐ yù zhuì, nǐ jiǎ tà yú zhōng, ér kūn nú zhú kè shén jí, xíng yú shēng sè. suì chū, réng dù xiá qiáo, jiàn yǒu shí jí xī shàng, suì niè zhī dēng. pán xuán shān dǐng, liǎng dù guò jí, jiē shēn kēng duàn xiá, huí dòu zòng héng, huò shuǐ huò hé, xiǎng lín yǔ shí mí fēi shēn jìn yě. shí rì yǐ luò yān zī, xià shān èr lǐ, réng xī, sù xiāo shí dōng xī qiáo zhī nán.
初五日 晨餐後，別丘、夏。二里，仍出大路南。十里，登一嶺，曰楊源嶺。下嶺，東則大溪自南而北，渡溪二里，曰東界山鋪，去府已二十里。於是循溪東行，五里，曰大洋，三里，曰界下。眾舟鱗次溪中，以上流有石箭灘，重舟不能上下，俱泊此以待交兌者也。其北多益府王墓。再上二里，即石箭灘，亂石填塞，溪流甚急。其西為凌霄峰，亭亭獨上，有佛宇焉。自楊源來，山勢回合，而凌霄獨高，過此山漸開，亦漸伏矣。又三里，溪南一山遜於凌霄，而尖峭過之，曰八仙過腿。上有石聳起，頗異眾山，以無渡不及登。又七里為硝石鋪，去府已四十里矣。市肆其長，南、東兩溪至此合流，南來者為新城之溪，東北者為杉關之水。東溪舟抵五福尚四十里，至杉關尚陸行三十里，則江、閩分界。南溪則六十里而舟抵新城。新城之陸路，自硝石東渡東溪橋而南，為鐵仙岩。其處山俱純石，如鍾推釜覆，北半俱斬峭為崖，屏立平疇間。由崖隙而上，兩崖之間瀦zhǜ積累水成溪，崖插溪底。鑿棧以入，又一水自東注，亦純石插底，隘不容足。架梁南渡，又轉一橋，西渡大溪，遂躡山峽而上，則飛岩高穹東向而出，髡徒和尚法宣依岩結閣，種竹於外，亦幽亦敞。時日已欲墜，擬假榻於中，而髡奴逐客甚急，形於聲色。遂出，仍渡峽橋，見有石級西上，遂躡之登。盤旋山頂，兩度過脊，皆深坑斷峽，回豆縱橫，或水或涸，想霖雨時靡非深浸也。時日已落崦嵫，下山二里，仍西，宿硝石東溪橋之南。
chū liù rì zǎo qǐ, wén yǒu yán jué hǎi sì zhī shèng zhě. píng míng, nán qū èr lǐ, zé nán xī zhī zuǒ yě. sì yì gǔ, qí qián jí tiě xiān yǐ xī zhī dì èr chóng yě. gài xiāo shí zhī nán, qí shān jiē kuài shí duī cù, nán zé jiāo hù pán cuò, zhǎn ruò jié dǔ, fēng fēng jiē rán, yǐ tiě xiān wèi zhōng ér xī zé liǎng tū ér jǐn yú nán xī zhī zuǒ jí jué hǎi sì qián. dōng zé liǎng tū ér zhì yú zhǐ zhǐ yán zhī dōng, zài dōng zé shān zhuǎn ér nán yǐ. rù jué hǎi, jiàn shān zài qí qián, jí chū ér xún yá yǐ dēng yá zhī xī, xià kàn nán xī juān juān běi liú, shí yǒu xiǎo zhōu zì xīn chéng lái. jì nán xíng, yá jǐn, yǒu xiá dōng xià, gài nán běi liǎng yá duì zhì qí lái xiá, qí dù jí chù fǎn zài xī bīn xī zhī shàng. yú jiàn qí xiá shēn chén, suì niè shān jí, dōng xiàng zhí dēng qí diān. qí diān yǒu dōng xī liǎng tái. zì xī ér dōng, lù jǐn mò qián. xià kàn luàn hè zòng héng, xiá xíng qū qǔ zhī fēn, huì shuǐ chéng tán, fēn cáo dié xiè, yí jí suǒ yún jīn guī hú yě. ér èr fēng dōng xià wú lù, dàn jiàn dōng xiá yǒu shuǐ yǒu jìng, yí jí tiě xiān. réng cóng jiù lù xià, zhì xī dōng liǎng yá duì xiá chù, jí cóng yá xià dōng rù xiá zhōng. jiàn xià jiàn shī, suì dōng běi sān lǐ zhì xiǎo gǎng kǒu. shuǐ zì hán gōng qiáo lái, dù zhī rù shān. dōng běi sān lǐ, dà shí yán. wǔ lǐ, hán gōng qiáo. sān lǐ, shuāng tóng cáo. nán èr lǐ, zǐ yún yán. xī yī lǐ, dù xī wèi fū zǐ yán. fǎn chū zǐ yún, yī lǐ zhì xiǎng shí yán, yòu dēng lǐng yī lǐ zhì zhú xiù.
初六日 早起，聞有言覺海寺之勝者。平明，南趨二里，則南溪之左也。寺亦古，其前即鐵仙以西之第二重也。蓋硝石之南，其山皆塊石堆簇，南則交互盤錯，斬若截堵，峰峰皆然，以鐵仙為中；而西則兩突而盡於南溪之左；即覺海寺前。東則兩突而至於止〔止〕岩之東，再東則山轉而南矣。入覺海，見山在其前，即出而循崖以登崖之西，下瞰南溪涓涓北流，時有小舟自新城來。既南行，崖盡，有峽東下，蓋南北兩崖對峙其來峽，其度脊處反在西瀕溪之上。余見其峽深沉，遂躡山級，東向直登其巔。其巔有東西兩台。〔自西而東，路盡莫前。下瞰亂壑縱橫，峽形屈曲枝分，匯水成潭，分曹疊瀉，疑即所云金龜湖也。而二峰東下無路，但見東峽有水有徑，疑即鐵仙。仍從舊路下，至溪東兩崖對峽處，即從崖下東入峽中。漸下漸濕，遂東北三里至小港口。水自韓公橋來，渡之入山。東北三里，大石岩。五里，韓公橋。三里，雙同槽。南二里，紫雲岩。西一里，渡溪為夫子岩。返出紫雲，一里至響石岩，又登嶺一里至竺岫。〕
chū qī rì zhú xiù dù qiáo, dōng nán sān lǐ, shū kēng lǐng. yòu sān lǐ, miǎn wān. yòu liù lǐ, chén fāng. chén fāng yǒu xī zì běi nán liú, gài zì hù xī ér xià dōng xī zhě yě. yuè qiáo ér dōng shàng yī lǐng, yòu xià ér fù shàng, rì tiě wān lǐng. gòng sān lǐ, xià lǐng wèi qián jiā wān. yòu suí dōng xī èr lǐ zhì huáng yuán qiáo. dù xī ér nán yī lǐ, guò huáng wān lǐng. nán liù lǐ, zhǎng xíng lǐng. xià lǐng wèi lián jiā wān, shì wèi xīn chéng xī běi jiè. lián jiā wān chū gāng wèi zhōu jiā ài, jí xīn chéng rù jùn guān dào. yòu xī shí lǐ, bǎi shùn fǔ. yòu sān lǐ shàng fèn shuǐ lǐng. xiān shì zì bǎi shùn xī zhì zhōu jiā ài, yǒu xiǎo shuǐ xī liú, yú yǐ wèi rù nán xī zhě jí dēng fēn shuǐ, ér hòu zhī yóu běi rù dōng xī zhě yě. yòu wǔ lǐ, guò shā lù lǐng. yòu wǔ lǐ guò yī qiáo, qí shuǐ zì gāo xué pō lái, wǔ liù lǐ yuè qiáo ér nán, jí yǔ nán dà xī yù. yòu èr lǐ, dōng wèi guān zhě yá, xī wèi xiān jū yuàn, liǎng yá shù xī rú mén, mén yǐ nèi chéng tán shén shēn. yòu sān lǐ, rù xīn chéng běi mén, chū xī mén. shí mén bù shèn zhuàng, ér huán huì pō shèng. chū mén dù shí liáng, zé rì fēng shān dāng liáng kàn xī. yuè qiáo jí nán suí xī xíng. yǐ zhé xī nán, dēng bái shí lǐng. shí lǐ, guò wén jiāng qiáo, shǐ fù yǔ dà xī yù, xī liú zhì cǐ yǐ bù shèng zhōu yǐ. yú shì duō suí xī, xī nán guò zhú shān, shān yì qiào tè zì yì, shàng yǒu zhú xiān yuàn. yòu shí lǐ, zhōu shě. zhōu shě zhī nán, lù zhé ér dōng, yǒu tán yǎn shuǐ, pō jué wāng yáng, jí wén jiāng zhī shàng liú yě. shí wǔ lǐ, sù yú shí píng gāng, qù chéng èr shí wǔ lǐ, qù fú shān shí wǔ lǐ.
初七日 竺岫渡橋，東南三里，舒坑嶺。又三里，緬灣。又六里，陳坊。陳坊有溪自北南流，蓋自滬溪而下東溪者也。越橋而東上一嶺，又下而復上，日鐵灣嶺。共三里，下嶺為錢家灣。又隨東溪二里至黃源橋。渡溪而南一里，過黃灣嶺。南六里，長行嶺。下嶺為連家灣，是為新城西北界。連家灣出岡為周家隘，即新城入郡官道。又西十里，百順輔。又三里上分水嶺。先是自百順西至周家隘，有小水西流，余以為入南溪者；及登分水，而後知猶北入東溪者也。又五里，過沙路嶺。又五里過一橋，其水自高學坡來，五六里越橋而南，即與南大溪遇。又二里，東為觀者崖，西為仙居院，兩崖束溪如門，門以內澄潭甚深。又三里，入新城北門，出西門。石門不甚壯，而闤闠頗盛。出門渡石樑，則日峰山當梁瞰溪。越橋即南隨溪行。已折西南，登白石嶺。十里，過文江橋，始復與大溪遇，溪流至此已不勝舟矣。於是多隨溪，西南過竹山，山亦峭特自異，上有竹仙院。又十里，周舍。周舍之南，路折而東，有潭偃水，頗覺汪洋，即文江之上流也。十五里，宿於石瓶岡，去城二十五里，去福山十五里。
bā rì quē
（八日缺）
