líng yì shí zé fàng guāng lǎo sēng xiāng jīn jī quán shōu shé xué shí mén fù kāi tǔ zhǔ bào zhōng jīng shēng yīng ěr rán shēn léi yǔ yuán hóu zhí chuī líng quán biǎo yì jǐng zhì shí zé shān zhī yǒu jǐng, jí shān zhī luán dòng suǒ biāo yě. yǐ rén yù zhī ér jǐng chéng, yǐ qíng chuán zhī ér jǐng bié, gù tiān xià yǒu sì dà jǐng, tú zhì yǒu bā jǐng shí jǐng. qǐ tiān xià zhī jǐng, shù fǎn qū yú jùn yì hū? sì nǎi bá qí yōu, shí nǎi zú qí shù yě. ruò jī shān zé yì yú shì, fēn yán zhī, jí yī dǐng ér yǐ cuì tiān xià zhī sì guān, hé yán zhī, suī shí jǐng yóu jū jùn yì zhī chéng shù yě.
靈異十則放光老僧香金雞泉收蛇穴石門復開土主報鍾經聲應耳然身雷雨猿猴執炊靈泉表異景致十則山之有景,即山之巒洞所標也。以人遇之而景成,以情傳之而景別,故天下有四大景,圖志有八景、十景。豈天下之景,數反詘於郡邑乎?四乃拔其優,十乃足其數也。若雞山則異於是,分言之,即一頂而已萃天下之四觀,合言之,雖十景猶拘郡邑之成數也。
jué dǐng sì guān dōng rì xī hǎi běi xuě nán yún.
絕頂四觀東日、西海、北雪、南雲。
guān zhī yǒu sì, fēn yú zhāng zhí zhǐ, ér shí kāi pì yǐ lái, jí luó ér zhì zhī.
觀之有四,分於張直指,而實開闢以來,即羅而致之。
sì zhī zhōng, hǎi nèi dé qí yī, yǐ wèi qí jué, ér kuàng hū quán bèi zhě yé. cǐ bù tè shǒu jī tiān, shí shǒu hǎi nèi yǐ.
四之中,海內得其一,已為奇絕,而況乎全備者耶。此不特首雞天,實首海內矣。
shī wǔ shǒu wèi lù jiàn xià huá shǒu zhòng mén lóng huá hào jié, zhuǎn hèn cǐ mén bù pì. bù zhī shǐ qí zhōng táng ào qián tōng, zòng bié yǒu tiān dì, bù guò yī yǎo tiǎo zhī qū ěr hé rú shuāng què gāo xuán, yī wán zhōng sāi, shǐ yǎng zhī mí gāo, wàng zhī bù jǐn hū. gù fāng guǎng shí liáng, yǐ wèi wǔ bǎi yīng zhēn zhī dì, ér yì páng wú yú dòu. qí yì zhèng yǔ huá shǒu tóng yě.
詩五首未錄〔見下〕華首重門龍華浩劫,轉恨此門不辟。不知使其中堂奧潛通,縱別有天地,不過一窈窕之區耳;何如雙闕高懸,一丸中塞,使仰之彌高,望之不盡乎。故方廣石樑,以為五百應真之地,而亦旁無餘竇。其意正與華首同也。
shī yī shǒu jiàn jī shān shí jǐng tài zǐ xuán guān qióng tái zhōng xuán, yǐ líng hào shuǎng. xuán guān shàng tòu, gèng zhuǎn xū líng. zhàn bì pái yún, chū méi yú yān xiá zhī shàng. suǒ chēng qún yù fēng tóu, yáo chí yuè xià, fǎng fú zài cǐ.
詩一首見《雞山十景》太子玄關瓊台中懸,已凌灝爽。玄關上透,更轉虛靈。棧壁排雲,出沒於煙霞之上。所稱群玉峰頭,瑤池月下,仿佛在此。
shī yī shǒu jiàn jī shān shí jǐng luó hàn jué bì měi ài yuán shí gōng bǔ tián jī xuě chéng xīn jìng, zhǎn tà xián yún jià xiǎo lú zhī jù.
詩一首見《雞山十景》羅漢絕壁每愛袁石公「補填積雪成新徑,展拓閒雲架小廬」之句。
xíng luó hàn bì, wǎn rán shī zhōng zhī huà yě. zhì qí bēng yún dié cuì, rén jiē miàn bì, shí kě diǎn tóu, zì shì yī fú xī lái jǐng, bù fán dān qīng luò bǐ.
行羅漢壁,宛然詩中之畫也。至其崩雲疊翠,人皆面壁,石可點頭,自是一幅西來景,不煩丹青落筆。
shī yī shǒu jiàn jī shān shí jǐng shī lín líng quán shān xià chū quán, yǒu tíng shuǐ jī ér bù liú yǒu liú, jiē bù wèi yì, nǎi quán bù chū yú lù ér chū yú luán, luán bù chū yú ào ér chū yú jí, jí bù chū yú wài xiè ér chū yú zhōng chuí, zhōng chuí bù chū yú páng yì ér chū yú dǐng guàn. cǐ wéi shī lín niàn fó táng jiàn zhī, yù bù wèi zhī líng bù de yě.
詩一首見《雞山十景》獅林靈泉山下出泉,有渟tíng水積而不流有流,皆不為異,乃泉不出於麓而出於巒,巒不出於坳而出於脊,脊不出於外瀉而出於中垂,中垂不出於旁溢而出於頂灌。此惟獅林念佛堂見之,欲不謂之靈不得也。
shī èr shǒu jiàn jī shān shí jǐng fàng guāng ruì yǐng chuān zé zhī qì, fā wèi guāng yàn, hǎi zhī shèn lóu, gǔ zhī guāng xiāng tài yáng guāng tōng guò shān jiān yún wù shí yǎn shè chéng xiāng, sú chēng fó guāng, jiē zì xià ér shàng. fàng guāng sì miàn shēn huán, wēi yá shàng yōng, líng qì yōu jù, ruì yǐng sī zhāng, qí yǔ sì dà bǐ lóng, yí yě. rán sì dà yì wéi é méi wǔ tái, qí guāng zuì yì ruò jiǔ huá pǔ tuó, yì zhǐ fú dēng, wèi zhe guāng xiāng, gù fàng guāng zhī ruì yǐng, zhēn sì zhī zhōng, èr zhī shàng zhě yǐ.
詩二首見《雞山十景》放光瑞影川澤之氣,發為光焰,海之蜃樓,谷之光相太陽光通過山間雲霧時衍射成相,俗稱「佛光」,皆自下而上。放光四面深環,危崖上擁,靈氣攸聚,瑞影斯彰,其與四大比隆,宜也。然四大亦惟峨眉、五台,其光最異;若九華、普陀,亦止佛燈,未着光相,故放光之瑞影,真四之中,二之上者矣。
shī yī shǒu jiàn jī shān shí jǐng fú tú wǎn shèng sān jù dōng huán, bǎi shā zhōng zhì, jiōng lóng huá yú shuāng què, xuán xiàng wèi jí miào mén wài shuāng què, xiàng jí xiāng, xiāng shì wèi jí wēi, wēi rán yú jiǔ zhòng, yù háo biàn dì, zhǐ qiàn dāng mén yī jiàn, jīn zhǎng zhōng tiān, hū chéng huá cáng qiān xiáng. jì hé cǐ jiān, yǒng zhèng shèng guǒ.
詩一首見《雞山十景》浮屠綰勝三距東環,百剎中峙,扃龍華於雙闕,懸象魏即廟門外雙闕,象即「相」,相示;魏即「巍」,巍然於九重,玉毫遍地,只欠當門一楗,金掌中天,忽成華藏千祥。既合此尖,永證勝果。
shī èr shǒu jiàn jī shān shí jǐng pù bù téng kōng kuāng lú zhī pù, bù jí yàn dàng, dú dé liè míng sì jǐng, yǐ rén suǒ gòng zhān yě.
詩二首見《雞山十景》瀑布騰空匡廬之瀑,不及雁宕,獨得列名四景,以人所共瞻也。
jī shān yù lóng pù bù, yì bù ruò hóu zi dòng xiá zhōng yá shí yǎn yìng, rán yù lóng dú guà shān qián, yàng dàng zhòng hè, lǐng qiè zhū shèng, yǔ kuāng lú tóng, bù dé fēn dà xiǎo guān yě.
雞山玉龍瀑布,亦不若猴子峒峽中崖石掩映,然玉龍獨掛山前,漾盪眾壑,領挈諸勝,與匡廬同,不得分大小觀也。
shī yī shǒu jiàn jī shān shí jǐng chuán yī gǔ sōng jī shān zhī sōng, yǐ wǔ liè zhǎng máo, cǐ zhǐ sōng máo jiàn qí, cān xiāo bì lǒng, bì yīn bǎi lǐ, xū méi jǐn lǜ, rán tǐng zhí ér bù qiú, jù rùn ér bù gǔ. ér gǔ zhě cháng zhǒng yě, lóng lín hè chǎng, héng pán dǎo chuí, yīng luò qiān wàn, dú zhì yú chuán yī zhī qián, bù yì zhòng měi zhī wài, yòu dú chū cǐ yī lǎo.
詩一首見《雞山十景》傳衣古松雞山之松,以五鬣liè長毛,此指松毛見奇,參霄蔽隴,碧蔭百里,鬚眉盡綠,然挺直而不虬,巨潤而不古。而古者常種也,龍鱗鶴氅,橫盤倒垂,纓絡千萬,獨峙於傳衣之前,不意眾美之外,又獨出此一老。
shī yī shǒu jiàn jī shān shí jǐng gǔ dòng bié tiān jī shān yán yǒu zhòng mén, dòng wú ào shì, dú yú shān hòu lìng pì shén jìng. gài shān mài zhì cǐ jiāng jǐn, gèng chū yī fān pēi tāi, lìng rén bù kě cè shí. rén suǒ gòng zhān zhě, zé jiōng zhī shǐ bù kě jǐ tōng jí rén suǒ bú dào zhě, zé tōng zhī shì yǒu suǒ rù, hé shān líng zhī huàn nǎi ěr?
詩一首見《雞山十景》古洞別天雞山岩有重門,洞無奧室,獨於山後另闢神境。蓋山脈至此將盡,更出一番胚胎,令人不可測識。人所共瞻者,則扃之使不可幾通「及」;人所不到者,則通之示有所入,何山靈之幻乃爾?
shī èr shǒu jiàn jī shān shí jǐng
詩二首見《雞山十景》