zì chū jiǔ rì bié tái shān, chū shí rì dǐ huáng yán. rì yǐ xī, chū nán mén sān shí lǐ, sù yú bā ào a.
自初九日别台山,初十日抵黄岩。日已西,出南门三十里,宿于八岙aò。
shí yī rì èr shí lǐ, dēng pán shān lǐng. wàng yàn shān zhū fēng, fú róng chā tiān, piàn piàn pū rén méi yǔ. yòu èr shí lǐ, fàn dà jīng yì. nán shè yī xī, jiàn xī fēng shàng zhuì yuán shí, nú bèi zhǐ wèi liǎng tóu tuó, yú yí jí lǎo sēng yán, dàn bù shèn xiào. wǔ lǐ, guò zhāng jiā lóu, shǐ jiàn lǎo sēng zhēn miàn mù: jiā yī tū dǐng, wǎn rán wù lì, gāo kě bǎi chǐ. cè yòu yī xiǎo tóng yǔ lǚ yú hòu, xiàng wèi lǎo sēng suǒ yǎn ěr. zì zhāng lóu èr lǐ, shān bàn dé shí liáng dòng. dòng mén dōng xiàng, mén kǒu yī liáng, zì dǐng xié chā yú dì, rú fēi hóng xià chuí. yóu liáng cè xì zhōng céng jí ér shàng, gāo chǎng kōng huō. zuò qǐng zhī, xià shān. yóu yòu lù yú xiè gōng lǐng, dù yī jiàn, xún jiàn xī xíng, jí líng fēng dào yě. yī zhuǎn shān yè, liǎng bì qiào lì gèn tiān, wēi fēng luàn dié, rú xuē rú zǎn, rú pián sǔn, rú tǐng zhī, rú bǐ zhī zhuō tǐng lì, rú fú tóu jīn zhī yī qīng xié. dòng yǒu kǒu rú juǎn mù zhě, tán yǒu bì rú chéng diàn zhě. shuāng luán wǔ lǎo, àn yì lián jiān. rú cǐ lǐ xǔ, dǐ líng fēng sì. xún sì cè dēng líng fēng dòng. fēng zhōng kōng, tè lì sì hòu, cè yǒu xì kě rù. yóu xì lì dèng shù shí jí, zhí zhì wō dǐng dòng. zé yǎo y o shēn yuǎn rán píng tái yuán chǎng, zhōng yǒu luó hàn zhū xiàng. zuò wán zhì míng sè, fǎn sì.
十一日 二十里,登盘山岭。望雁山诸峰,芙蓉插天,片片扑人眉宇。又二十里,饭大荆驿。南涉一溪,见西峰上缀圆石,奴辈指为两头陀,余疑即老僧岩,但不甚肖。五里,过章家楼,始见老僧真面目:袈衣秃顶,宛然兀立,高可百尺。侧又一小童伛偻于后,向为老僧所掩耳。自章楼二里,山半得石梁洞。洞门东向,门口一梁,自顶斜插于地,如飞虹下垂。由梁侧隙中层级而上,高敞空豁。坐顷之,下山。由右麓逾谢公岭,渡一涧,循涧西行,即灵峰道也。一转山腋,两壁峭立亘天,危峰乱叠,如削如攒,如骈笋,如挺芝,如笔之卓挺立,如幞头巾之欹倾斜。洞有口如卷幕者,潭有碧如澄靛者。双鸾、五老,按翼联肩。如此里许,抵灵峰寺。循寺侧登灵峰洞。峰中空,特立寺后,侧有隙可入。由隙历磴数十级,直至窝顶洞。则窅yǎo深远然平台圆敞,中有罗汉诸像。坐玩至暝色,返寺。
shí èr rì fàn hòu, cóng líng fēng yòu zhǐ mì bì xiāo dòng. fǎn jiù lù, dǐ xiè gōng lǐng xià. nán guò xiǎng yán, wǔ lǐ, zhì jìng míng sì lù kǒu. rù mì shuǐ lián gǔ, nǎi liǎng yá xiāng jiā, shuǐ cóng yá dǐng piāo xià yě. shān gǔ wǔ lǐ, zhì líng yán sì. jué bì sì hé, mó tiān pī dì, qū zhé ér rù, rú lìng pì yī huán jiè. sì jū qí zhōng, nán xiàng, bèi xiàng píng xiá zhàng. zhàng zh ng gāo xiǎn rú píng zhàng de shān dǐng qí ér sè zǐ, gāo shù bǎi zhàng, kuò yì chēng zhī. zhàng zhī zuì nán, zuǒ wèi zhǎn qí fēng, yòu wèi tiān zhù fēng. zhàng zhī yòu xié jiè yú tiān zhù zhě, xiān wèi lóng bí shuǐ. lóng bí zhī xué cóng shí xià zhí shàng, shì líng fēng dòng ér xiǎo. xué nèi shí sè jù huáng zǐ, dú xià kǒu shí wén yī lǚ, qīng gàn g n hóng qīng sè rùn zé, pō yǒu lín zhǎo zhī zhuàng. zì dǐng guàn rù dòng dǐ, chuí xià yī duān rú bí, bí duān kǒng kě róng zhǐ, shuǐ zì nèi dī xià zhù shí pén. cǐ zhàng yòu dì yī qí yě. xī nán wèi dú xiù fēng, xiǎo yú tiān zhù, ér gāo ruì bù xiāng xià. dú xiù zhī xià wèi zhuō bǐ fēng, gāo bàn dú xiù, ruì yì rú zhī. liǎng fēng nán ào, hōng rán xià xiè zhě, xiǎo lóng qiū yě. gé lóng qiū yǔ dú xiù xiāng duì zhě, yù nǚ fēng yě. dǐng yǒu chūn huā, wǎn rán chā jì, zì cǐ guò shuāng luán, jí jí yú tiān zhù. shuāng luán zhǐ liǎng fēng bìng qǐ, fēng jì yǒu" sēng bài shí", jiā shā yǔ lǚ, xiào yǐ. yóu zhàng zhī zuǒ xié, jiè yú zhǎn qí zhě, xiān wèi ān chán gǔ, gǔ jí píng xiá zhī xià yán. dōng nán wèi shí píng fēng, xíng rú píng xiá, gāo kuò gè dé qí bàn, zhèng chā píng xiá jǐn chù. píng fēng dǐng yǒu" chán chú shí", yǔ zhàng cè" yù guī" xiāng xiàng. píng fēng nán qù, zhǎn qí cè zhě zhōng, yǒu jìng zhí shàng, dèng jí jǐn chù, shí yù xiàn zhī. fǔ yù ér kuī, xià lín wú dì, shàng qiàn kōng tóng. wài yǒu èr yuán xué, cè yǒu yī cháng xué, guāng zì xué zhōng shè rù, bié yǒu yī jìng, shì wèi tiān cōng dòng, zé zhàng zuǒ dì yī qí yě. ruì fēng dié zhàng, zuǒ yòu huán xiàng, qí qiǎo bǎi chū, zhēn tiān xià qí guān! ér xiǎo lóng qiū xià liú, jīng tiān zhù zhǎn qí, qiáo kuà qí shàng, shān mén lín zhī. qiáo wài hán zhū yán zài tiān zhù zhī lù, dǐng zhū fēng zài zhǎn qí zhī shàng. cǐ yòu líng yán zhī wài guān yě.
十二日 饭后,从灵峰右趾觅碧霄洞。返旧路,抵谢公岭下。南过响岩,五里,至净名寺路口。入觅水帘谷,乃两崖相夹,水从崖顶飘下也。山谷五里,至灵岩寺。绝壁四合,摩天劈地,曲折而入,如另辟一寰界。寺居其中,南向,背向屏霞嶂。嶂zhàng高险如屏障的山顶齐而色紫,高数百丈,阔亦称之。嶂之最南,左为展旗峰,右为天柱峰。嶂之右胁介于天柱者,先为龙鼻水。龙鼻之穴从石罅直上,似灵峰洞而小。穴内石色俱黄紫,独罅口石纹一缕,青绀gàn红青色润泽,颇有鳞爪之状。自顶贯入洞底,垂下一端如鼻,鼻端孔可容指,水自内滴下注石盆。此嶂右第一奇也。西南为独秀峰,小于天柱,而高锐不相下。独秀之下为卓笔峰,高半独秀,锐亦如之。两峰南坳,轰然下泻者,小龙湫也。隔龙湫与独秀相对者,玉女峰也。顶有春花,宛然插髻,自此过双鸾,即极于天柱。双鸾止两峰并起,峰际有“僧拜石”,袈裟伛偻,肖矣。由嶂之左胁,介于展旗者,先为安禅谷,谷即屏霞之下岩。东南为石屏风,形如屏霞,高阔各得其半,正插屏霞尽处。屏风顶有“蟾蜍石”,与嶂侧“玉龟”相向。屏风南去,展旗侧褶中,有径直上,磴级尽处,石阈限之。俯阈而窥,下临无地,上嵌崆峒。外有二圆穴,侧有一长穴,光自穴中射入,别有一境,是为天聪洞,则嶂左第一奇也。锐峰叠嶂,左右环向,奇巧百出,真天下奇观!而小龙湫下流,经天柱、展旗,桥跨其上,山门临之。桥外含珠岩在天柱之麓,顶珠峰在展旗之上。此又灵岩之外观也。
shí sān rì chū shān mén, xún lù ér yòu, yí lù yá bì cēn cī, liú xiá yìng cǎi. gāo ér zhǎn zhě, wèi bǎn zhàng yán. yán xià wēi lì ér jiān jiā zhě, wèi xiǎo jiǎn dāo fēng. gèng qián, zhòng yán zhī shàng, yī fēng tíng tíng chā tiān, wèi guān yīn yán. yán cè zé mǎ ān lǐng héng gèn yú qián. niǎo dào xíng róng dào lù xiǎn jué pán zhé, yú ào yòu zhuǎn, xī liú shāng shāng, jiàn dǐ shí píng rú dǐ. yán jiàn shēn rù, yuē qù líng yán shí yú lǐ, guò cháng yún fēng, zé dà jiǎn dāo fēng jiè lì jiàn páng. jiǎn dāo zhī běi, zhòng yán dǒu qǐ, shì míng lián yún fēng. cóng cǐ huán rào huí hé, yán qióng yǐ. lóng qiū zhī pù, hōng rán xià dǎo tán zhōng, yán shì kāi zhāng qiào xuē, shuǐ wú suǒ zhe, téng kōng piāo dàng, dùn lìng xīn mù xuàn bù. tán shàng yǒu táng, xiāng chuán wèi nuò jù j nà guān quán zhī suǒ. táng hòu céng jí zhí shàng, yǒu tíng yì rán. miàn pù jù zuò jiǔ zhī, xià fàn ān zhōng, yǔ lián xiān bù zhǐ xì yǔ xià gè bù tíng, rán yú yǐ shén fēi yàn hú shān dǐng. suì mào yǔ zhì cháng yún fēng, yóu fēng bàn dào sōng dòng wài, pān jué dèng sān lǐ, qū bái yún ān. rén kōng ān pǐ, yī dào rén zài cǎo mǎng zhōng, jiàn kè zhì, wàng qù. zài rù yī lǐ, yǒu yún jìng ān, nǎi tóu sù yān. dào rén qīng yǐn, wò chuáng shù shí nián, shàng néng yǔ kè tán xiào. yú jiàn sì shān yún yǔ qī qī bù néng bù wéi míng chén yōu yě.
十三日 出山门,循麓而右,一路崖壁参差,流霞映彩。高而展者,为板嶂岩。岩下危立而尖夹者,为小剪刀峰。更前,重岩之上,一峰亭亭插天,为观音岩。岩侧则马鞍岭横亘于前。鸟道形容道路险绝盘折,逾坳右转,溪流汤汤,涧底石平如砥。沿涧深入,约去灵岩十余里,过常云峰,则大剪刀峰介立涧旁。剪刀之北,重岩陡起,是名连云峰。从此环绕回合,岩穷矣。龙湫之瀑,轰然下捣潭中,岩势开张峭削,水无所着,腾空飘荡,顿令心目眩怖。潭上有堂,相传为诺讵jù那观泉之所。堂后层级直上,有亭翼然。面瀑踞坐久之,下饭庵中,雨廉纤不止细雨下个不停,然余已神飞雁湖山顶。遂冒雨至常云峰,由峰半道松洞外,攀绝磴三里,趋白云庵。人空庵圮,一道人在草莽中,见客至,望去。再入一里,有云静庵,乃投宿焉。道人清隐,卧床数十年,尚能与客谈笑。余见四山云雨凄凄、不能不为明晨忧也。
shí sì rì tiān hū qíng lǎng, nǎi qiáng qīng yǐn tú wèi dǎo. qīng yǐn wèi hú zhōng cǎo mǎn, yǐ chéng wú tián, tú fù yǒu tā xíng, dàn kě sòng zhì fēng dǐng. yú yì zhì dǐng, hú kě zuò dé, yú shì rén zhuō yī zhàng, jī pān shēn cǎo zhōng, yī bù yī chuǎn, shù lǐ, shǐ lì gāo diān. sì wàng bái yún, mí màn yī sè, píng pù fēng xià. zhū fēng duǒ duǒ, jǐn lù yī dǐng, rì guāng yìng zhī, rú bīng hú yáo jiè, bù biàn hǎi lù. rán hǎi zhōng yù huán yī mǒ, ruò kě fǔ ér shí yě. běi kàn shān ào bì lì, nèi shí sǔn sēn sēn, cēn cī bù yī. sān miàn cuì yá huán rào, gèng shèng líng yán. dàn gǔ yōu jìng jué, wéi wén shuǐ shēng chán chán, mò biàn hé dì. wàng sì miàn fēng luán lěi lěi, xià fú rú qiū dié di qiū dié jí xiǎo tǔ duī, wéi dōng fēng áng rán dú shàng, zuì dōng zhī cháng yún, yóu kān bǐ jiān.
十四日 天忽晴朗,乃强清隐徒为导。清隐谓湖中草满,已成芜田,徒复有他行,但可送至峰顶。余意至顶,湖可坐得,于是人捉一杖,跻攀深草中,一步一喘,数里,始历高巅。四望白云,迷漫一色,平铺峰下。诸峰朵朵,仅露一顶,日光映之,如冰壶瑶界,不辨海陆。然海中玉环一抹,若可俯而拾也。北瞰山坳壁立,内石笋森森,参差不一。三面翠崖环绕,更胜灵岩。但谷幽境绝,惟闻水声潺潺,莫辨何地。望四面峰峦累累,下伏如丘垤dié丘垤即小土堆,惟东峰昂然独上,最东之常云,犹堪比肩。
dǎo zhě gào tuì, zhǐ hú zài xī yè yī fēng, shàng xū yuè sān jiān. yú cóng zhī, jí yuè yī jiān, lù yǐ jué zài yuè yī jiān, ér suǒ dēng dǐng yǐ zài tiān bàn. zì niàn zhì yún:" dàng zài shān dǐng, lóng qiū zhī shuǐ, jí zì dàng lái." jīn shān shì jiàn xià, ér shàng jiǎo zhī jiàn, què zì dōng gāo fēng fā mài, qù cǐ yǐ gé èr gǔ. suì fǎn zhé ér dōng, wàng dōng fēng zhī gāo zhě qū zhī, lián zhōu pí bù néng cóng. yóu jiù lù xià, yú yǔ èr nú dōng yuè èr lǐng, rén jī jué yǐ. yǐ ér shān yù gāo, jí yù xiá, liǎng biān jiā lì, rú xíng dāo bèi. yòu shí piàn léng léng nù qǐ, měi guò yī jí, jí yī qiào fēng, jiē cóng dāo jiàn xì zhōng pān yuán ér shàng. rú shì zhě sān, dàn jiàn jìng bù róng zú, ān néng róng hú? jì ér gāo fēng jǐn chù, yī shí rú pī, xiàng jù shí fēng liáo rén, zhì shì qiě wú fēng zhì zú yǐ! chóu chú yá shàng, bù gǎn fù xiàng gù dào. fǔ kàn nán miàn shí bì xià yǒu yī jí, suì tuō nú zú bù sì tiáo, xuán yá chuí kōng, xiān xià yī nú, yú cì cóng zhī, yì kě dé pān yuán zhī lù. jí xià, jǐn róng zú, wú yú dì. wàng yán xià dòu tóng" dǒu", xià tóng shēn bǎi zhàng, yù móu fù shàng, ér shàng yán yì qiàn kōng sān zhàng yú, bù néng fēi zhì zh dēng. chí bù shàng shì, bù wèi tū shí suǒ lēi, hū zhōng duàn. fù xù xuán zhī, jié lì téng wǎn, dé fù dēng shàng yán. chū xiǎn, hái yún jìng ān, rì yǐ jiàn xī. zhǔ pú yī lǚ jù bì pò, xún hú zhī xīng shuāi yǐ. suì bié ér xià, fù zhì lóng qiū, zé jī yǔ zhī hòu, nù tāo qīng zhù, biàn huàn jí shì, hōng léi pēn xuě, dà bèi yú zuó. zuò zhì míng rì luò shǐ chū, nán xíng sì lǐ, sù néng rén sì.
导者告退,指湖在西腋一峰,尚须越三尖。余从之,及越一尖,路已绝;再越一尖,而所登顶已在天半。自念《志》云:“宕在山顶,龙湫之水,即自宕来。”今山势渐下,而上湫之涧,却自东高峰发脉,去此已隔二谷。遂返辙而东,望东峰之高者趋之,莲舟疲不能从。由旧路下,余与二奴东越二岭,人迹绝矣。已而山愈高,脊愈狭,两边夹立,如行刀背。又石片棱棱怒起,每过一脊,即一峭峰,皆从刀剑隙中攀援而上。如是者三,但见境不容足,安能容湖?既而高峰尽处,一石如劈,向惧石锋撩人,至是且无锋置足矣!踌躇崖上,不敢复向故道。俯瞰南面石壁下有一级,遂脱奴足布四条,悬崖垂空,先下一奴,余次从之,意可得攀援之路。及下,仅容足,无余地。望岩下斗同“陡”,下同深百丈,欲谋复上,而上岩亦嵌空三丈余,不能飞陟zhì登。持布上试,布为突石所勒,忽中断。复续悬之,竭力腾挽,得复登上岩。出险,还云静庵,日已渐西。主仆衣履俱敝破,寻湖之兴衰矣。遂别而下,复至龙湫,则积雨之后,怒涛倾注,变幻极势,轰雷喷雪,大倍于昨。坐至暝日落始出,南行四里,宿能仁寺。
shí wǔ rì sì hòu mì fāng zhú shù wò, xì rú zhī lín zhōng xīn tiáo, dà kě jìng cùn, róu bù zhōng zhàng tài róu ruǎn bù yí zuò guǎi zhàng, lǎo kē zhǎn fá dài jìn yǐ! suì cóng qí dù sì shí jiǔ pán, yí lù zūn hǎi ér nán, yú yáo ào lǐng, wǎng yuè qīng.
十五日 寺后觅方竹数握,细如枝;林中新条,大可径寸,柔不中杖太柔软不宜作拐杖,老柯斩伐殆尽矣!遂从岐度四十九盘,一路遵海而南,逾窑岙岭,往乐清。