bǐng chén suì 1616 nián, yú tóng xún yáng shū wēng, yú zhēng yuè èr shí liù rì, zhì wēi zhī xiū níng. chū xī mén. qí xī zì qí mén xiàn lái, jīng bái yuè, xún xiàn ér nán, zhì méi kǒu, huì jùn xī rù zhè. xún xī ér shàng, èr shí lǐ, zhì nán dù. guò qiáo, yī shān lù shí lǐ, zhì yán xià yǐ mù. dēng shān wǔ lǐ, jiè miào zhōng dēng, mào xuě niè bīng, èr lǐ, guò tiān mén, lǐ xǔ, rù láng méi ān. lù jīng tiān mén zhū lián zhī shèng, jù bù xiá biàn, dàn wén shù jiān bīng xiǎng zhēng zhēng. rù ān hòu, dà sǎn xi n xuě zhū zuò, xún yáng yǔ nú zi jù hòu. yú dú wò shān fáng, yè tīng shuǐ shēng wū liū, jìng bù néng mèi.
丙辰歲（1616年），余同潯陽叔翁，於正月二十六日，至微之休寧。出西門。其溪自祁門縣來，經白岳，循縣而南，至梅口，會郡溪入浙。循溪而上，二十里，至南渡。過橋，依山麓十里，至岩下已暮。登山五里，借廟中燈，冒雪躡冰，二里，過天門，里許，入榔梅庵。路經天門、珠簾之勝，俱不暇辨，但聞樹間冰響錚錚。入庵後，大霰xiàn雪珠作，潯陽與奴子俱後。余獨臥山房，夜聽水聲屋溜，竟不能寐。

èr shí qī rì　 qǐ shì mǎn shān bīng huā yù shù, mí màn yī sè. zuò lóu zhōng, shì xún yáng bìng nú zhì, nǎi dēng tài sù gōng. gōng běi xiàng, xuán dì xiàng nǎi bǎi niǎo xián ní suǒ chéng, sè lí hēi. xiàng chéng yú sòng, diàn xīn yú jiā jìng sān shí qī nián, tíng zhōng bēi wén, shì miào yù zhì yě. zuǒ yòu wèi wáng líng guān zhào yuán shuài diàn, jù xióng lì. bèi yǐ yù píng jí qí yún yán, qián lín xiāng lú fēng. fēng tū qǐ shù shí zhàng, rú fù zhōng, wèi yóu tái dàng zhě huò qí zhī. chū miào zuǒ, zhì shě shēn yá, zhuǎn ér shàng wèi zǐ yù píng, zài xī wèi zǐ xiāo yá, jù wēi sǒng jié qǐ. zài xī wèi sān gū fēng wǔ lǎo fēng, wén chāng gé jù qí qián. wǔ lǎo bǐ jiān, bù shèn qiào xuē, pō shì bǐ jià.
二十七日　起視滿山冰花玉樹，迷漫一色。坐樓中，適潯陽並奴至，乃登太素宮。宮北向，玄帝像乃百鳥銜泥所成，色黧黑。像成於宋，殿新於嘉靖三十七年，庭中碑文，世廟御製也。左右為王靈官、趙元帥殿，俱雄麗。背倚玉屏即齊雲岩，前臨香爐峰。峰突起數十丈，如覆鍾，未游台、宕者或奇之。出廟左，至捨身崖，轉而上為紫玉屏，再西為紫霄崖，俱危聳傑起。再西為三姑峰、五老峰，文昌閣據其前。五老比肩，不甚峭削，頗似筆架。

fǎn láng méi, xún yè lái lù, xià tiān tī. zé shí yá sān miàn wèi wéi, shàng fù xià qiàn, jué shì xíng láng. xún yá ér xíng, quán fēi luò qí wài, wèi zhū lián shuǐ. qiàn zhī shēn chù, wèi luó hàn dòng, wài kāi nèi fú, shēn qiě shí wǔ lǐ, dōng nán tōng nán dù. yá jǐn chù wèi tiān mén. yá shí zhōng kōng, rén chū rù qí jiān, gāo shuǎng fēi tū, zhèng rú chāng hé ch ngh chuán shuō zhōng de tiān mén. mén wài qiáo nán zhōng zhì, pán qīng cóng cuì cǐ jù miáo huì shù mù tǐng bá cāng cuì fán mào de yàng zi. mén nèi shí yá yī dài, zhū lián fēi sǎ, qí wèi dì yī. fǎn sù ān zhōng, fǎng wǔ jǐng qiáo yá zhī shèng, yǔ shì jí dào shì wāng bó huà, yuē míng chén tóng háng.
返榔梅，循夜來路，下天梯。則石崖三面為圍，上覆下嵌，絕似行廊。循崖而行，泉飛落其外，為珠簾水。嵌之深處，為羅漢洞，外開內伏，深且十五里，東南通南渡。崖盡處為天門。崖石中空，人出入其間，高爽飛突，正如閶闔chānghé傳說中的天門。門外喬楠中峙，蟠青叢翠此句描繪樹木挺拔蒼翠繁茂的樣子。門內石崖一帶，珠簾飛灑，奇為第一。返宿庵中，訪五井、橋崖之勝，羽士即道士汪伯化，約明晨同行。

èr shí bā rì　 mèng zhōng wén rén yán dà xuě, cù nú qǐ shì, mí shān màn gǔ yǐ. yú qiáng wò. yǐ kè, tóng bó huà niè jī j mù tóu xié èr lǐ, fù dǐ wén chāng gé. lǎn dì tiān yī sè, suī zǔ yóu wǔ jǐng, gèng yì qí guān.
二十八日　夢中聞人言大雪，促奴起視，彌山漫谷矣。余強臥。已刻，同伯化躡屐jì木頭鞋二里，復抵文昌閣。覽地天一色，雖阻游五井，更益奇觀。

èr shí jiǔ rì　 nú zi bào: yún kāi, rì sè fú lín duān yǐ. jí pī yī qǐ, qīng tiān yī sè, bàn yuè lái suǒ wèi dǔ, rán hán wēi shū shén. fāng cù bó huà gòng fàn. fàn yǐ, dà xuě fù zhì, fēi jī yíng chǐ. ǒu bù lóu qián, zé xiāng lú fēng zhèng zhì qí qián. lóu hòu chū yī yǔ shì yuē chéng zhèn huá zhě, wèi yú tán jiǔ jǐng qiáo yán fù yán zhū shèng.
二十九日　奴子報：「雲開，日色浮林端矣。」急披衣起，青天一色，半月來所未睹，然寒威殊甚。方促伯化共飯。飯已，大雪復至，飛積盈尺。偶步樓前，則香爐峰正峙其前。樓後出一羽士曰程振華者，為余談九井、橋岩、傅岩諸勝。

sān shí rì　 xuě shén, jiān wù nóng, zhǐ chǐ bù biàn. bó huà xié jiǔ zhì shě shēn yá, yǐn dì biān yǐn biān kàn yuán gé. gé zài yá cè, bīng zhù chuí chuí, dà zhě jìng zhàng. fēng luán miè yǐng, jìn ruò xiāng lú fēng, yì bù néng jiàn.
三十日　雪甚，兼霧濃，咫尺不辨。伯化攜酒至捨身崖，飲睇邊飲邊看元閣。閣在崖側，冰柱垂垂，大者竟丈。峰巒滅影，近若香爐峰，亦不能見。

èr yuè chū yī rì　 dōng fāng yī lǚ yún kāi, yǐ ér dà lǎng. xún yáng yǐ zú liè liú ān zhōng. yú jí tóng bó huà niè xī tiān mén ér xià. shí lǐ, guò shuāng xī jiē, shān shì yǐ kāi. wǔ lǐ, shān fù jiàn hé, xī huán shí yìng, bèi yǒu jiā qù. sān lǐ, yóu xī kǒu xún xiǎo lù rù, yuè yī shān. èr lǐ, zhì shí qiáo yán. qiáo cè wài yán, gāo gèn rú bái yuè zhī zǐ xiāo. yán xià jù yīn yán wèi diàn. shān shí jiē zǐ, dú yǒu yī qīng shí lóng wān yán yú nèi, tóu chuí kōng chǐ yú, shuǐ xià dī, yuē lóng xián quán, pō rú yàn dàng lóng bí shuǐ. yán zhī yòu, yī shān héng kuà ér zhōng kōng, jí shí qiáo yě. fēi hóng chuí dōng d ng réng wèi hóng, xià kōng qià rú bàn yuè. zuò qí xià, gé shān yī xiù xi shān dòng tè qǐ, gǒng duì qí shàng, zhòng fēng huán shì, jiào shèng qí yún tiān mén. jí tiān tāi shí liáng, zhǐ yī shí jià liǎng shān jiān cǐ yǐ yī shān gāo jià, ér zhōng kōng qí bàn, gèng líng huàn yǐ! chuān qiáo ér rù, lǐ xǔ, wèi nèi yán. shàng yǒu fēi quán piāo sǎ, zhōng yǒu sēng zhāi, pō shèng.
二月初一日　東方一縷雲開，已而大朗。潯陽以足裂留庵中。余急同伯化躡西天門而下。十里，過雙溪街，山勢已開。五里，山復漸合，溪環石映，倍有佳趣。三里，由溪口循小路入，越一山。二里，至石橋岩。橋側外岩，高亘如白岳之紫霄。岩下俱因岩為殿。山石皆紫，獨有一青石龍蜿蜒於內，頭垂空尺余，水下滴，曰龍涎泉，頗如雁宕龍鼻水。岩之右，一山橫跨而中空，即石橋也。飛虹垂蝀dōng仍為虹，下空恰如半月。坐其下，隔山一岫xiù山洞特起，拱對其上，眾峰環侍，較勝齊雲天門。即天台石樑，止一石架兩山間；此以一山高架，而中空其半，更靈幻矣！穿橋而入，里許，為內岩。上有飛泉飄灑，中有僧齋，頗勝。

hái fàn yú wài yán. mì dǎo xún yá zuǒ xià. guàn mǎng zhōng liǎng shān jiā jiàn, lù jí xuě mí, xíng shén jiān. dǎo zhě quàn yú qū fù yán, bù bì xiàng guān yīn yán. yú kǒng bù néng jiān qí pán lóng jǐng zhī shèng, bù xǔ. xíng èr lǐ, dé jiàn yī hóng, shēn bì wú dǐ, yì lóng jǐng yě. yòu sān lǐ, yá jué jiàn qióng, xuán pù hū zì shān ào guà xià shù zhàng, yì cǐ zhōng qí jìng. zhuǎn ér shàng jī j dēng, xíng shān jǐ èr lǐ, zé qí pán shí gāo zhì shān diān, xíng rú qíng jūn, dà qiě shù wéi. dēng zhī, jī xuě rú yù. huí wàng fù yán, wù niè w ni gāo sǒng zhī yì yún jì. yóu bǐ dǐ qí pán yì jìn, huǐ bù cóng dǎo zhě. shí páng yǒu wén zhū ān, zhú shí qīng yìng. zhuǎn dōng ér nán, èr lǐ, yuè lǐng èr chóng, shān bàn dé guān yīn yán. chán yuàn qīng zhěng, rán wú qí jǐng, yóu huǐ dí miàn shī fù yán yě. réng yuè lǐng dōng xià shēn kēng, shí jiàn sì hé, shí yǒu shēn tán, dà wèi yuān, xiǎo rú jiù, jiē yún lóng jǐng, bù néng bié qí shú wèi wǔ, shú wèi jiǔ. fán sān lǐ, shí yán zhōng shí mài yǐn yǐn, dǎo zhě zhǐ qí yī wèi qīng lóng, yī wèi bái lóng, yú xiào hàn zhī. yòu luàn yá jiān wàng jiàn yī shí qiàn kōng, yǒu shuǐ xià zhù, wài yǒu héng shí kuà zhī, pō shì tiān tāi shí liáng. bó huà yǐ tiān qiě wǎn, qǐng sù xún jiàn mì dà lóng jǐng. hū yù sēng zì huáng shān lái, yún: chū cǐ jí dà xī, xíng jiāng hé guān? suì fǎn.
還飯於外岩。覓導循崖左下。灌莽中兩山夾澗，路棘雪迷，行甚艱。導者勸余趨傅岩，不必向觀音岩。余恐不能兼棋盤、龍井之勝，不許。行二里，得澗一泓，深碧無底，亦「龍井」也。又三里，崖絕澗窮，懸瀑忽自山坳掛下數丈，亦此中奇境。轉而上躋jì登，行山脊二里，則棋盤石高峙山巔，形如擎菌，大且數圍。登之，積雪如玉。回望傅岩，屼嵲wùniè高聳之意雲際。由彼抵棋盤亦近，悔不從導者。石旁有文珠庵，竹石清映。轉東而南，二里，越嶺二重，山半得觀音岩。禪院清整，然無奇景，尤悔覿面失傅岩也。仍越嶺東下深坑，石澗四合，時有深潭，大為淵，小如臼，皆雲「龍井」，不能別其孰為「五」，孰為「九」。凡三里，石岩中石脈隱隱，導者指其一為青龍，一為白龍，余笑頷之。又亂崖間望見一石嵌空，有水下注，外有橫石跨之，頗似天台石樑。伯化以天且晚，請速循澗覓大龍井。忽遇僧自黃山來，云：「出此即大溪，行將何觀？」遂返。

lǐ yú, cóng bié jìng xiàng qī shù yuán. xíng chán shí luàn liú jiān, fǎn zhào yìng shēn mù, yī wǎng yōu lì. sān lǐ, jī qí diān, yú yǐ wèi gāo liè qí yún, jí wàng zhī, zé wén chāng gé yóu wēi rán yě. wǔ lǎo fēng zhèng duì gé ér qǐ, wǔ lǎo zhī dōng wèi dú sǒng zhài, xún qí ào ér chū, yuē xī tiān mén, wǔ lǎo zhī xī wèi zhǎn qí fēng, yóu qí xià ér dù, yuē fú róng qiáo. yú xiàng chū xī tiān mén, jīn zì fú róng qiáo rù yě. yú wàng sān gū zhī páng, yóu tì t zhì liú rì sè, suì xiān dēng, zé luò zhào zhèng zài wǔ lǎo jiān. guī ān, yǐ wǎn cān yǐ. xiāng yǔ zhuī shù suǒ lì, shǐ zhī dà lóng jǐng zhèng zài dà xī kǒu, zú zhǐ yǐ jí, ér wèi sēng suǒ zǔ, yì shù yě!
里余，從別徑向漆樹園。行巉石亂流間，返照映深木，一往幽麗。三里，躋其巔，余以為高埒齊雲，及望之，則文昌閣猶巍然也。五老峰正對閣而起，五老之東為獨聳寨，循其坳而出，曰西天門，五老之西為展旗峰，由其下而渡，曰芙蓉橋。余向出西天門，今自芙蓉橋入也。余望三姑之旁，猶殢tì滯留日色，遂先登，則落照正在五老間。歸庵，已晚餐矣。相與追述所歷，始知大龍井正在大溪口，足趾已及，而為僧所阻，亦數也！