qǐ qiáng yǔ dà yuān xiàn zhēng yuè, jǐn shàng zhāng shè tí gé shí èr yuè, fán sì nián.
起強圉大淵獻正月,盡上章攝提格十二月,凡四年。
huī zōng tǐ shén hé dào jùn liè xùn gōng shèng wén rén dé xiàn cí xiǎn xiào huáng dì dà guān yuán nián liáo gān tǒng qī nián
○徽宗體神合道駿烈遜功聖文仁德憲慈顯孝皇帝大觀元年(遼乾統七年)
chūn, zhēng yuè, wù zǐ shuò, dà shè tiān xià.
春,正月,戊子朔,大赦天下。
jiǎ wǔ, zhōng tài yī gōng shǐ wèi guó gōng cài jīng, fù wèi shàng shū zuǒ pú shè jiān mén xià shì láng.
甲午,中太一宮使、魏國公蔡京,復為尚書左僕射兼門下侍郎。
gēng zǐ, yù bǐ: yì lǐ jú yī jiù yú shàng shū shěng zhì jú, réng chà liǎng zhì èr yuán xiáng yì, shǔ guān wǔ yuán jiǎn tǎo, yīng yuán lǐ zhì, kě jù běn mò, yì dìng qǔ zhǐ.
庚子,御筆:「議禮局依舊於尚書省置局,仍差兩制二員詳議,屬官五員檢討,應緣禮制,可具本末,議定取旨。」
gān lù jiàng yú dì nài zhōng, qún chén chēng hè.
甘露降於帝鼐中,群臣稱賀。
rén yín, shàng shū zuǒ chéng wú jū hòu yǐ lǎo bì wèi, bà wèi dōng tài yī gōng shǐ.
壬寅,尚書左丞吳居厚以老避位,罷為東太一宮使。
rén zǐ, yǐ hé zhí zhōng wèi zhōng shū shì láng, dèng xún wǔ wèi shàng shū zuǒ chéng, hù bù shàng shū liáng zǐ měi wèi shàng shū yòu chéng.
壬子,以何執中為中書侍郎,鄧洵武為尚書左丞,戶部尚書梁子美為尚書右丞。
zi měi chū wèi hé běi dōu zhuǎn yùn shǐ, qīng cáo jì yǐ fèng shàng, zhì juān mín qián sān bǎi wàn shì běi zhū yǐ jìn, yóu shì zhū lù cáo chén xiào yóu, zhēng jìn xiàn yú yǐ. cǐ zhū chū yú nǚ zhí, zi měi shì yú liáo. liáo shì qí lì, nüè nǚ zhí, bǔ hǎi dōng qīng yǐ qiú zhū, nǚ zhí shēn yuàn zhī. ér zi měi yòng shì xiǎn.
子美初為河北都轉運使,傾漕計以奉上,至捐緡錢三百萬市北珠以進,由是諸路漕臣效尤,爭進羨餘矣。此珠出於女直,子美市於遼。遼嗜其利,虐女直,捕海東青以求珠,女直深怨之。而子美用是顯。
shì yuè, liáo zhǔ diào yú yú yā zi hé.
是月,遼主釣魚於鴨子河。
èr yuè, jǐ wèi, zhào lìng dào shì xù wèi zài sēng shàng, nǚ guān zài ní shàng.
二月,己未,詔令道士序位在僧上,女冠在尼上。
rén xū, xiàng zōng huí xǐ fēng ān kāng jùn wáng.
壬戌,向宗回徙封安康郡王。
jiǎ zǐ, zhào: huái nán liǎng zhè yīng sī zhù qián, xiàn yī wěi shǒu nà xiàn mǎn bù shǒu, bìng yī sī qián fǎ. qí nà dào sī qián, bìng xǔ fā fù jīng jī qián jiān gǎi zhù yù shū dāng shí qián.
甲子,詔:「淮南、兩浙應私鑄錢,限一委首納;限滿不首,並依私錢法。其納到私錢,並許發赴京畿錢監改鑄御書當十錢。」
yǐ lí dòng nà tǔ, qū shè guǎng xī.
以黎洞納土,曲赦廣西。
yǐ hài, fù yī xué.
乙亥,復醫學。
jǐ mǎo, fù xíng fāng tián.
己卯,復行方田。
bǐng xū, yǐ píng chāng jùn jūn wéi shì wèi cái rén.
丙戌,以平昌郡君韋氏為才人。
fèng xiáng fǔ yú xiān gū, shòu qīng zhēn chōng miào xiān shēng. xún qiǎn lǐ bù jī yù fēng xiāng wǎng fèng xiáng tài píng gōng děng chù dào chǎng, yīn jiù xuān yú xiān gū fù què.
鳳翔府於仙姑,授清真沖妙先生。尋遣李不齎御封香往鳳翔太平宮等處道場,因就宣於仙姑赴闕。
yòu yǒu yú xiān gū zhě, nián bā shí yú, zhuàng mào rú shào ài, xíng dà dòng fǎ. yī rì, dì sòng dà dòng jīng, jǔ shǒu, jiàn yǒu xiān guān shì lì zhě. cài jīng cháng jù fàn zhāo xiān gū, jiàn dà māo, zhǐ ér wèn jīng yuē: shí zhī fǒu? cǐ zhāng dūn yě. yì yǐ fěng jīng, jīng dà bù lè. dì cháng wèn xiān gū zhì tài píng zhī qī, duì yuē: dāng yòng xián rén. dì yuē: xián rén wèi shuí? yuē: fàn chún cuì yě. dì yǐ yǔ jīng, jīng yuē: cǐ yuán yòu chén liáo suǒ shǐ. suì zhú zhī. yú shì shì dài fū zhēng yán yú xiān gū yì rù yuán yòu dǎng yǐ.
又有虞仙姑者,年八十餘,狀貌如少艾,行大洞法。一日,帝誦《大洞經》,舉首,見有仙官侍立者。蔡京嘗具飯招仙姑,見大貓,指而問京曰:「識之否?此章惇也。」意以諷京,京大不樂。帝嘗問仙姑致太平之期,對曰:「當用賢人。」帝曰:「賢人謂誰?」曰:「范純粹也。」帝以語京,京曰:「此元祐臣僚所使。」遂逐之。於是士大夫爭言虞仙姑亦入元祐黨矣。」
liáo zhǔ zhù dà yú luò.
遼主駐大魚濼。
sān yuè, jǐ chǒu, xìng jīn míng chí, cì zǎi xiàng cài jīng děng yàn.
三月,己丑,幸金明池,賜宰相蔡京等宴。
dīng yǒu, shàng shū yòu pú shè zhào tǐng zhī bà wèi yòu shén guān shǐ. yǐ hé zhí zhōng wèi mén xià shì láng, dèng xún wǔ wèi zhōng shū shì láng, liáng zǐ měi wèi shàng shū zuǒ chéng, lì bù shàng shū zhū è wèi shàng shū yòu chéng. è chū cài jīng mén, shàn fù huì, gù yǒu shì mìng.
丁酉,尚書右僕射趙挺之罷為佑神觀使。以何執中為門下侍郎,鄧洵武為中書侍郎,梁子美為尚書左丞,吏部尚書硃諤為尚書右丞。諤出蔡京門,善附會,故有是命。
yǐ cài yōu wèi lóng tú gé xué shì jiān shì dú.
以蔡攸為龍圖閣學士兼侍讀。
jiǎ chén, zhào yǐ bā háng qǔ shì, shàn fù mǔ wèi xiào, shàn xiōng dì wèi tì, shàn nèi qīn wèi mù, shàn wài qīn wèi yīn, xìn yú péng yǒu wèi rèn, rén yú zhōu lǐ wèi xù, zhī jūn chén zhī yì wèi zhōng, dá yì lì zhī fēn wèi hé. xiào tì zhōng hé wèi shàng, mù yīn wèi zhōng, rèn xù wèi xià. yòu zhì wèi bù zhōng bù xiào bù tì bù hé bù yīn bù mù bù rèn bù xù zhī xíng. zhū fàn bā xíng zhě, xiàn lìng zuǒ zhōu zhī tōng yǐ qí shì zì shū yú jí, bào xué. yīng yǒu rù xué, bù mù shí nián, bù yīn bā nián, bù rèn wǔ nián, bù xù sān nián, néng gǎi guò zì xīn bù fàn zuì ér yǒu èr xíng zhī shí, qí lín bǎo wǔ shēn xiàn, xiàn lìng zuǒ shěn tīng rù xué zài xué yī nián, yòu bù fàn dì sān děng zuì, tīng chǐ yú zhū shēng zhī liè.
甲辰,詔以八行取士,善父母為孝,善兄弟為悌,善內親為睦,善外親為姻,信於朋友為任,仁於州里為恤,知君臣之義為忠,達義利之分為和。孝悌忠和為上,睦姻為中,任恤為下。又制為不忠、不孝、不悌、不和、不姻、不睦、不任、不恤之刑。諸犯八刑者,縣令佐、州知通以其事自書於籍,報學。應有入學,不睦十年,不姻八年,不任五年,不恤三年,能改過自新不犯罪而有二行之實,耆鄰保伍申縣,縣令佐審聽入學;在學一年,又不犯第三等罪,聽齒於諸生之列。
guǐ chǒu, guān wén diàn dà xué shì yòu shén guān shǐ zhào tǐng zhī zú. zèng sī tú, shì qīng xiàn.
癸丑,觀文殿大學士、佑神觀使趙挺之卒。贈司徒,諡清憲。
yǐ yè mèng dé wèi qǐ jū láng. mèng dé fù cài jīng, dé wèi cí bù yuán wài láng. jīng bà xiāng, zhào tǐng zhī gèng qí suǒ xíng jí jīng zài xiāng, fù fǎn qián zhèng. mèng dé rù duì, yīn yuē: bì xià qián rì suǒ jiàn lì zhě, chū yú bì xià hū, chū yú dà chén hū? qǐ kě yǐ dà chén jìn tuì ér yǒu suǒ gèng zhāng yě! dì yuè, gù yǒu shì mìng.
以葉夢得為起居郎。夢得附蔡京,得為祠部員外郎。京罷相,趙挺之更其所行;及京再相,復反前政。夢得入對,因曰:「陛下前日所建立者,出於陛下乎,出於大臣乎?豈可以大臣進退而有所更張也!」帝悅,故有是命。
xià, sì yuè, yǐ chǒu, yǐ shū fēi wáng shì wèi guì fēi.
夏,四月,乙丑,以淑妃王氏為貴妃。
wǔ yuè, jǐ chǒu, cháo sàn láng wú chǔ, chéng yì láng wú móu, zuò yǔ yāo rén zhāng huái sù móu fǎn, fú zhū.
五月,己丑,朝散郎吳儲,承議郎吳侔,坐與妖人張懷素謀反,伏誅。
huái sù yù qǐ, cài jīng yù yīn yǐ fù zhì lǚ huì qīng zhī zuì, xià qí zi yuān yú yù, bàng chī shù qiān xià, yù lìng zhāo fú yǔ huái sù móu fǎn, yuān zú bù fú, dé miǎn. shì rì, huì qīng zé shòu qí zhōu tuán liàn fù shǐ, xuān zhōu ān zhì, zuò shàng biǎo zì hé, dǎng bì qí zi, wú zé jǐ zhī cí yě.
懷素獄起,蔡京欲因以傅致呂惠卿之罪,下其子淵於獄,搒笞數千下,欲令招伏與懷素謀反,淵卒不服,得免。是日,惠卿責授祁州團練副使,宣州安置,坐上表自劾,黨庇其子,無責己之詞也。
gēng yín, zhōng shū shì láng dèng xún wǔ bà. zhāng huái sù yù, cháo shì duō zhū lián zhě, ér xún wǔ qī wú shì, móu zhī xiōng nǚ yě, zuò chū zhī suí zhōu, tí jǔ míng dào gōng.
庚寅,中書侍郎鄧洵武罷。張懷素獄,朝士多株連者,而洵武妻吳氏,侔之兄女也,坐出知隨州,提舉明道宮。
jiǎ wǔ, zhào bān xīn lè yú tiān xià.
甲午,詔班新樂於天下。
guǐ mǎo, zhào: zì jīn fán zǒng yí lù jí jiān sī zhī rèn, wù yǐ yuán yòu xué shù jí yì yì rén chōng xuǎn.
癸卯,詔:「自今凡總一路及監司之任,勿以元祐學術及異議人充選。」
yǐ ān huà mán fàn biān, yì bīng fù guǎng xī tǎo zhī.
以安化蠻犯邊,益兵赴廣西討之。
yǐ sì, huáng zǐ gòu shēng, cái rén wéi shì suǒ chǎn yě. xún jìn wéi shì wèi jié yú.
乙巳,皇子構生,才人韋氏所產也。尋進韋氏為婕妤。
liù yuè, jǐ wèi, yǐ liáng zǐ měi wèi zhōng shū shì láng.
六月,己未,以梁子美為中書侍郎。
rén xū, zhào jǐng líng gōng jiàn xī zǔ diàn shì.
壬戌,詔景靈宮建僖祖殿室。
jiǎ zǐ, yǐ lí rén dì wèi tíng fú èr zhōu.
甲子,以黎人地為庭、孚二州。
gēng wǔ, lìng zhū zhōu xué yǐ yù zhì bā háng bā xíng kè shí, cóng jiāng dōng zhuǎn yùn fù shǐ jiā bīn qǐng yě.
庚午,令諸州學以御製八行、八刑刻石,從江東轉運副使家彬請也。
guǐ yǒu, cì shàng shě shēng èr shí jiǔ rén jí dì.
癸酉,賜上捨生二十九人及第。
yǐ hài, shàng shū yòu chéng zhū è zú. zèng guāng lù dài fū, shì zhōng jìng. è chū míng fú, yǐ yǔ dǎng jí rén tóng xìng míng, gù gǎi míng.
乙亥,尚書右丞硃諤卒。贈光祿大夫,諡忠靖。諤初名紱,以與黨籍人同姓名,故改名。
shì yuè, yǐ cài nǐ wèi gěi shì zhōng.
是月,以蔡薿為給事中。
nǐ yǐ xué lù shì cè, chuāi cài jīng qiě fù yòng, jí duì yuē: xī fēng zhī dé yè, zú yǐ pèi tiān, bù xìng jì zhī yǐ yuán yòu shào shèng zhī zuǎn shù, zú yǐ yǒng lài, bù xìng jì zhī yǐ jìng guó. bì xià liǎng xià qiú xián zhī zhào, jì yǐ wén zhì yán, shōu shí yòng yě ér jiàn yú yuán fú zhī mò zhě, fāng qiě xìng shí biàn ér sì jiān yán, chéng jiān xì ér tóu yì yì, dǐ wū xiān liè, bù yǐ wèi yí, dòng yáo guó shì, bù yǐ wèi dàn, yuàn nì chù yú wèi zhì ér jué qí yuán. yú shì zhuó wèi dì yī, yǐ suǒ duì bān tiān xià. fǔ jiě hè, jí chú mì shū zhèng zì, bù yú nián zhì shì cóng, qián cǐ wèi yǒu yě.
薿以學錄試策,揣蔡京且復用,即對曰:「熙、豐之德業,足以配天,不幸繼之以元祐;紹聖之纘述,足以永賴,不幸繼之以靖國。陛下兩下求賢之詔,冀以聞至言,收實用也;而見於元符之末者,方且幸時變而肆奸言,乘間隙而投異意,詆誣先烈,不以為疑,動搖國是,不以為憚,願逆處於未至而絕其原。」於是擢為第一,以所對頒天下。甫解褐,即除秘書正字,不逾年至侍從,前此未有也。
liáo zhǔ rú sàn shuǐ yuán.
遼主如散水原。
liáo yē lǜ mèng jiǎn wèi liù bù yuàn tài bǎo, chù shì bù jū wén fǎ, shí duō xiào qí yū. mèng jiǎn wén zhī, yuē: shàng gǔ zhī shí, wú bù shū fǎ lìng ér tiān xià zhì. gài bù shū fǎ lìng, shì zú yǐ zī jiān xìng, fēi shèng rén zhì zhì zhī běn yě. xuán gǎi gāo zhōu guān chá shǐ.
遼耶律孟簡為六部院太保,處事不拘文法,時多笑其迂。孟簡聞之,曰:「上古之時,無簿書法令而天下治。蓋簿書法令,適足以滋奸幸,非聖人致治之本也。」旋改高州觀察使。
qiū, qī yuè, yǐ yǒu shuò, yī luò yì.
秋,七月,乙酉朔,伊、洛溢。
wù zǐ, zhào kuò tiān xià lòu dīng.
戊子,詔括天下漏丁。
rén yín, bān jì fú yú zhōu jùn.
壬寅,班祭服於州郡。
yǐ sì, xián fēi wǔ shì hōng.
乙巳,賢妃武氏薨。
bǐng wǔ, chén liáo shàng yán: sū zhōu qián fǎ zhī huài, shǐ yú cài wèi, chéng yú jiǎn xù chén, èr rén zhī zuì wéi jūn ér xiǎo píng qián zhī hài, yòu chū xù chén. wèi yǐ chú míng lēi tíng, sòng cài zhōu jī guǎn, ér xù chén zhǐ jiàng sān guān, ān jū shàn jùn. zuì tóng fá yì, shì lùn xián yí. zhào: jiǎn xù chén zé shòu dān zhōu tuán liàn fù shǐ, jiāng zhōu ān zhì.
丙午,臣僚上言:「蘇州錢法之壞,始於蔡渭,成於蹇序辰,二人之罪惟均;而小平錢之害,又出序辰。渭已除名勒停,送蔡州羈管,而序辰止降三官,安居善郡。罪同罰異,士論咸疑。」詔:「蹇序辰責授單州團練副使,江州安置。」
chóng níng gèng qián fǎ, yǐ yī dāng shí, mín shì lì fàn fǎ zhě fēn fēn. huò bǔ dé, yǐ qián shù dà fǒu wū wèi shū mì zhāng jié zi yán suǒ zhù.
崇寧更錢法,以一當十,民嗜利犯法者紛紛。或捕得,以錢數大缶誣為樞密章楶子綖所鑄。
yán, liú kuí zhī fù xiōng yě, cài jīng yuàn kuí, yīn ér xìng yù. chū qiǎn jiān chá yù shǐ zhāng mào zhí jiù píng jiāng jū zhī, àn shàng, yán bù fú. zài qiǎn shì yù shǐ shěn jī, jī jì zhì, xì zhě shù bǎi rén, jǐn shì zhī, tàn yuē: wèi tiān zǐ ěr mù sī, ér kě fù huì quán yào, shā rén yǐ gǒu fù guì hū! suì yuè shí, píng fǎn yǐ wén. jīng dà nù, bié qiǎn guān duàn liàn, yán jìng cuàn hǎi dǎo, jí méi qí jiā. yú shì chén liáo shàng yán: jī qù chūn cháng shàng fēng shì, zī huǐ cháo tíng fǎ dù, yì zài yíng hé dà chén, huái jiān yì yì. zhào biǎn jī jiān xìn zhōu jiǔ shuì, wèi jǐ zú.
綖,劉逵之婦兄也,蔡京怨逵,因而興獄。初遣監察御史張茂直就平江鞫之,案上,綖不服。再遣侍御史沈畸,畸既至,系者數百人,盡釋之,嘆曰:「為天子耳目司,而可傅會權要,殺人以苟富貴乎!」遂閱實,平反以聞。京大怒,別遣官鍛煉,綖竟竄海島,籍沒其家。於是臣僚上言:「畸去春嘗上封事,訾毀朝廷法度,意在迎合大臣,懷奸異議。」詔貶畸監信州酒稅,未幾卒。
liáo zhǔ rú hēi lǐng.
遼主如黑嶺。
liáo zhǔ yǐ mò nán dà fēng shāng cǎo, mǎ duō sǐ, zhí mǎ qún tài bǎo xiāo tuō sī hé, biān zhī sān bǎi, miǎn qí guān.
遼主以漠南大風傷草,馬多死,執馬群太保蕭托斯和,鞭之三百,免其官。
bā yuè, yǐ mǎo, tài zhōng dài fū tí jǔ chóng fú gōng céng bù zú yú rùn zhōu.
八月,乙卯,太中大夫、提舉崇福宮曾布卒於潤州。
dīng sì, fēng huáng zǐ gòu wèi shǔ guó gōng.
丁巳,封皇子構為蜀國公。
gēng shēn, yǐ hù bù shàng shū xú chù rén wèi shàng shū yòu chéng, bīng bù shàng shū lín shū tóng zhī shū mì yuàn shì.
庚申,以戶部尚書徐處仁為尚書右丞,兵部尚書林攄同知樞密院事。
zhāng huái sù yāo shì jué, shū yǐ kāi fēng yǐn yǔ zhōng chéng yú shēn zá zhì, dé shì mín jiāo guān shū shū shù bǎi, shū qǐng xī fén dàng yǐ ān fǎn cè. zhòng chēng wèi zhǎng zhě, bù zhī cài jīng yǔ huái sù yóu zuì mì, shū shí wèi jīng dì yě. jīng shēn dé zhī, yòng jū yù míng yǔn, lián zhuó shù guān, zhì shì suì dēng shū fǔ.
張懷素妖事覺,攄以開封尹與中丞余深雜治,得士民交關書疏數百,攄請悉焚盪以安反側。眾稱為長者,不知蔡京與懷素游最密,攄實為京地也。京深德之,用鞫獄明允,連擢數官,至是遂登樞府。
jǐ sì, jiàng dé yīn yú huái hǎi wú chǔ èr shí liù zhōu, jiǎn qiú zuì yī děng, liú yǐ xià shì zhī.
己巳,降德音於淮、海、吳、楚二十六州,減囚罪一等,流以下釋之。
jiǔ yuè, gēng yín, jiàn xiǎn liè guān yú chén qiáo.
九月,庚寅,建顯烈觀於陳橋。
jǐ yǒu, jiā shang xī zǔ shì yuē lì dào zhào jī jī dé qǐ gōng yì wén xiàn wǔ ruì hé zhì xiào huáng dì. cháo xiàn jǐng líng gōng.
己酉,加上僖祖諡曰立道肇基積德起功懿文憲武睿和至孝皇帝。朝獻景靈宮。
gēng xū, xiǎng tài miào.
庚戌,饗太廟。
xīn hài, xiǎng míng táng, shè tiān xià.
辛亥,饗明堂,赦天下。
shēng yǒng xìng jūn wèi dà dū dū fǔ.
升永興軍為大都督府。
zhāng yán zuò mào fǎ, cuàn hǎi dǎo. lǐ jǐng zhí děng sì rén, yǐ shàng shū guān wàng zuì, bìng biān guǎn lǐng nán.
章綖坐冒法,竄海島。李景直等四人,以上書觀望罪,並編管嶺南。
gēng zǐ, xuān yì láng zhì shì chéng yí zú, nián qī shí wǔ.
庚子,宣義郎致仕程頤卒,年七十五。
yí em em yú shū wú suǒ bù dú, qí xué běn yú chéng, yǐ dà xué lùn yǔ mèng zǐ zhōng yōng wèi biāo zhǐ, ér dá yú liù jīng. dòng zhǐ yǔ mò, yī yǐ shèng rén wèi shī. cháng yán: wú wú gōng zé jí rén, wéi zhuì jī shèng rén yí shū, shù jǐ yǒu bǔ ěr. píng shēng huì rén bù juàn, gù xué zhě chū qí mén, yuān yuán suǒ jiàn, jiē wèi míng shì, xiè liáng zuǒ yóu cù lǚ dà lín yǐn tūn yáng shí yóu zhe. shì chēng yí wèi yī chuān xiān shēng.
頤於書無所不讀,其學本於誠,以《大學》、《論語》、《孟子》、《中庸》為標指,而達於《六經》。動止語默,一以聖人為師。嘗言:「吾無功澤及人,唯綴緝聖人遺書,庶幾有補耳。」平生誨人不倦,故學者出其門,淵源所漸,皆為名士,謝良佐、游酢、呂大臨、尹焞、楊時尤著。世稱頤為伊川先生。
dōng, shí yuè, jǐ wèi, zhào: shì yǒu cái wǔ jué lún zhě, suì gòng, zhǔn wén shì shàng shě shàng děng fǎ.
冬,十月,己未,詔:「士有才武絕倫者,歲貢,准文士上舍上等法。」
gēng shēn, hé cì cài jīng jūn chén qìng huì gé luò chéng shī.
庚申,和賜蔡京《君臣慶會閣落成詩》。
xīn yǒu, sū zhōu dì zhèn.
辛酉,蘇州地震。
yǐ chǒu, tí jǔ chóng fú gōng zhāng shāng yīng, zé shòu ān huà jūn jié dù fù shǐ, guī zhōu ān zhì, yǐ chén liáo yán qí zuì dà zé qīng yě.
乙丑,提舉崇福宮張商英,責授安化軍節度副使,歸州安置,以臣僚言其罪大責輕也。
jǐ sì, dà yǔ báo.
己巳,大雨雹。
liáo zhǔ yè qián líng, liè yú yī wū lǘ shān.
遼主謁乾陵,獵於醫巫閭山。
rùn yuè, bǐng xū, yǐ lín shū wèi shàng shū zuǒ chéng, zī zhèng diàn xué shì zhèng jū zhōng tóng zhī shū mì yuàn shì.
閏月,丙戌,以林攄為尚書左丞,資政殿學士鄭居中同知樞密院事。
chū, jū zhōng zì yán wèi zhèng guì fēi cóng xiōng dì, fēi jiā shì wēi, yì yǐ jū zhōng wèi zhòng, yóu shì lián zhuó zhì hàn lín xué shì, chú tóng zhī shū mì yuàn shì. shí fēi chǒng guān hòu gōng, yú jū zhōng wú suǒ lài, nǎi yòng huàn guān huáng jīng chén cè, yǐ wài qī bǐng zhèng cí, gǎi zī zhèng diàn xué shì zhōng tài yī gōng shǐ jiān shì dú. cài jīng zài dé zhèng, jū zhōng zhī zhù wèi duō, hòu zé bào yú jīng, jīng wèi yán shū mì běn bīng zhī dì, yǔ sān xǐng shū wú xián yú yòng qīn. jīng chén lì kàng qián shuō, jīng yán bù xiào, jū zhōng yí bù jǐ yuán, shǐ yuàn zhī, nǎi yǔ zhāng kāng guó jiān jīng. dōu shuǐ shǐ zhě zhào lín, dé guī liǎng shǒu yú huáng hé, xiàn yǐ wèi ruì, jīng yuē: cǐ qí xiǎo bái suǒ wèi xiàng wǎng, jiàn zhī ér bà zhě yě. jū zhōng yuē: shǒu qǐ yí yǒu èr! rén jiē hài yì, ér jīng dú zhǔ zhī, dài bù kě cè. dì mìng qì guī jīn míng chí, wèi jū zhōng ài wǒ, suì shēn qián mìng.
初,居中自言為鄭貴妃從兄弟,妃家世微,亦倚居中為重,由是連擢至翰林學士,除同知樞密院事。時妃寵冠後宮,於居中無所賴,乃用宦官黃經臣策,以外戚秉政辭,改資政殿學士、中太一宮使兼侍讀。蔡京再得政,居中之助為多,厚責報於京,京為言樞密本兵之地,與三省殊、無嫌於用親。經臣力抗前說,京言不效,居中疑不己援,始怨之,乃與張康國間京。都水使者趙霖,得龜兩首於黃河,獻以為瑞,京曰:「此齊小白所謂象罔,見之而霸者也。」居中曰:「首豈宜有二!人皆駭異,而京獨主之,殆不可測。」帝命棄龜金明池,謂「居中愛我」,遂申前命。
yǐ wèi, zhào: shǒu lìng yǐ hù kǒu wèi diàn zuì.
乙未,詔:「守令以戶口為殿最。」
shēng guì zhōu wèi dà dū dū fǔ, jiàn zhèn zhōu yú lí mǔ shān xīn, cì jūn é yuē jìng hǎi, yòng zhī guì zhōu wáng zǔ dào cè yě.
升桂州為大都督府,建鎮州於黎母山心,賜軍額曰靖海,用知桂州王祖道策也。
yǐ sì, shēng tài yuán fǔ dèng zhōu bìng wèi dà dū dū fǔ.
乙巳,升太原府、鄧州並為大都督府。
shí yī yuè, rén zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. cài jīng yǐ bù jí suǒ dāng shí fēn, lǜ qún chén chēng hè.
十一月,壬子朔,日有食之。蔡京以不及所當食分,率群臣稱賀。
guǐ hài, zhào yǐ yì lǐ dāng zhuī shù sān dài zhī yì, shì jīn zhī yí, kāi yuán lǐ bù zú wèi fǎ. jīn qīn zhì guān lǐ yán gé shí yī juàn, fù yì lǐ jú. yú wǔ lǐ lìng shì cǐ biān cì.
癸亥,詔以「議禮當追述三代之意,適今之宜,《開元禮》不足為法。今親制《冠禮沿革》十一卷,付議禮局。餘五禮令視此編次。」
yǐ chǒu, zhì nèi wài fú bǎo láng.
乙丑,置內外符寶郎。
sòng chū zhū bǎo, duō jiē shí wèi zhī. yuán fēng zhōng, zhào yī gǔ zuò tiān zǐ huáng dì liù xǐ, yǒu yù ér wèi chéng. yuán fú chū, shǐ dé yù gōng zhī shàn zhě zuó zhī, dàn dié zhuàn ér yǐ, yù yì bù shèn liáng. zhì shì de hàn chuán guó xǐ, shí qín xǐ, nǎi lán tián yù, lǐ sī zhī yú chóng zhuàn yě, wén yuē shòu mìng yú tiān jì shòu yǒng chāng. dì dú qǔ qí wén ér chù qí xǐ bù yòng, yīn zì zuò shòu mìng bǎo, qí fāng sì cùn yǒu qí. shí yòu dé gǔ xiǎo yù yìn wén yuē chéng tiān fú yán wàn yì yǒng wú jí zhě, dì yòu yǐ qí wén fǎng lǐ sī yú chóng zuò bǎo, dà jiāng wǔ cùn, jiē wèi chī niǔ, qí zhuàn zé cài jīng mìng qí zi xiāo yǐ yì xiào zhī, míng wèi zhèn guó shòu mìng èr bǎo, hé xiān dì liù xǐ, shì wèi bā bǎo, mìng zhì guān yǐ zhǎng zhī.
宋初諸寶,多階石為之。元豐中,詔依古作天子皇帝六璽,有玉而未成。元符初,始得玉工之善者琢之,但疊篆而已,玉亦不甚良。至是得漢傳國璽,實秦璽,乃藍田玉,李斯之魚蟲篆也,文曰「受命於天既壽永昌」。帝獨取其文而黜其璽不用,因自作受命寶,其方四寸有奇。時又得古小玉印文曰「承天福延萬億永無極」者,帝又以其文仿李斯魚蟲作寶,大將五寸,皆為螭紐,其篆則蔡京命其子翛以意斆之,名為鎮國、受命二寶,合先帝六璽,是為八寶,命置官以掌之。
shàng shū shěng yán: jīn jìn zhōng yǐ yǒu cháng yòng zhī bǎo, suǒ yòng zhì duō, bù kě gǎi yí. yù zhèn guó shòu mìng bǎo jiē bǎo ér bù yòng, wéi fēng chán zé yòng zhī huáng dì zhī bǎo, dá lín guó shū zé yòng zhī huáng dì xíng bǎo, jiàng yù zhá zé yòng zhī huáng dì xìn bǎo, cì lín guó shū jí wù zé yòng zhī tiān zǐ zhī bǎo, dá wài guó shū zé yòng zhī tiān zǐ xíng bǎo, fēng cè zé yòng zhī tiān zǐ xìn bǎo, jǔ dà bīng zé yòng zhī yú jiē yòng cháng yòng zhī bǎo. cóng zhī.
尚書省言:「今禁中已有常用之寶,所用至多,不可改移。欲鎮國、受命寶皆寶而不用,惟封禪則用之;皇帝之寶,答鄰國書則用之;皇帝行寶,降御札則用之;皇帝信寶,賜鄰國書及物則用之;天子之寶,答外國書則用之;天子行寶,封冊則用之;天子信寶,舉大兵則用之;餘皆用常用之寶。」從之。
jǐ sì, shēng yíng zhōu wèi hé jiān fǔ yíng hǎi jūn jié dù.
己巳,升瀛州為河間府、瀛海軍節度。
wù yín, shàng shū yòu chéng xú chù rén yǐ mǔ yōu qù wèi.
戊寅,尚書右丞徐處仁以母憂去位。
nán dān zhōu dì yǔ yí zhōu jí xī nán yí jiē rǎng, shì wèi mò shì suǒ jū, zì shǔ cì shǐ. wáng zǔ dào yù qǔ zhī, nǎi wū qí qiú mò gōng nìng zǔ dōng lán zhōu, bù lìng nà tǔ, fā bīng tǎo zhī, qín gōng nìng, yǐ nán dān zhōu wèi guān zhōu. gōng nìng dì gōng chéng, jié xī dòng bào fù, qīn lüè chéng yì, shā cì shǐ, cài jīng nì bù yǐ wén. tè zhì qián nán lù, lǐng tíng fú píng yǔn cóng yí liǔ róng guān jiǔ zhōu.
南丹州地與宜州及西南夷接壤,世為莫氏所居,自署刺史。王祖道欲取之,乃誣其酋莫公佞阻東蘭州,不令納土,發兵討之,擒公佞,以南丹州為觀州。公佞弟公晟,結溪峒報復,侵掠城邑,殺刺史,蔡京匿不以聞。特置黔南路,領庭、孚、平、允、從、宜、柳、融、觀九州。
shí èr yuè, gēng yín, cài jīng yǐ gōng jiā tài wèi, jìn hé zhí zhōng yǐ xià guān èr děng, ér zhào zǔ dào wèi xíng bù shàng shū.
十二月,庚寅,蔡京以功加太尉,進何執中以下官二等,而召祖道為刑部尚書。
zǔ dào zài guì sì nián, hòu yǐ guān jué jīn bó tiāo zhū yí, jiàn chéng yì, diào bīng zhèn shù, niǎn shū nèi dì qián bù yán sù, wú fù qí xiàn. dì zhàng lì, shù zhě shí wáng wǔ liù, shí wú chǐ tǔ yī mín yì yú xiàn guān. shí guǎng xī zhuǎn yùn fù shǐ zhāng zhuāng yǔ zǔ dào biǎo lǐ, suì yǐ dài qí rèn. zǔ dào zhuāng jì záo kōng chāo qǔ xiǎn měi, yóu shì páng gōng sūn zhào yù chéng lín xiāng yǔ xiào zhī, biān rǎng yì duō gù yǐ.
祖道在桂四年,厚以官爵金帛挑諸夷,建城邑,調兵鎮戍,輦輸內地錢布鹽粟,無復齊限。地瘴癘,戍者十亡五六,實無尺土一民益於縣官。時廣西轉運副使張莊與祖道表里,遂以代其任。祖道、莊既鑿空超取顯美,由是龐恭孫、趙遹、程鄰相與效之,邊壤益多故矣。
guǐ sì, yǐ jiāng níng jīng nán háng yuè hóng fú tán guǎng guì bìng wèi shuài fǔ.
癸巳,以江寧、荊南、杭、越、洪、福、潭、廣、桂並為帥府。
dīng yǒu, zhì kāi fēng fǔ fǔ xué.
丁酉,置開封府府學。
jǐ hài, yǐ wǎn róng qiáo shì wèi xián fēi.
己亥,以婉容喬氏為賢妃。
shì suì, qín fèng hàn. jīng dōng shuǐ, hé yì, qiǎn guān zhèn jì, dài bèi shuǐ hù zū. lú zhōu yǔ dòu.
是歲,秦鳳旱。京東水,河溢,遣官振濟,貸被水戶租。廬州雨豆。
gān níng jūn yán huáng hé qīng, yú bā bǎi lǐ, fán qī zhòu yè, zhào yǐ gān níng jūn wèi qīng zhōu.
乾寧軍言黃河清,逾八百里,凡七晝夜,詔以乾寧軍為清州。
fú zhōu yí luò shì yè děng nèi fù, yǐ qí dì wèi zhēn chéng èr zhōu, zhī zhōu páng gōng sūn yòu zhī yǐ lái yě.
涪州夷駱世葉等內附,以其地為珍、承二州,知州龐恭孫誘之以來也。
tài miào zhāi láng fāng zhěn shàng shū yán: cài jīng pì nì shè jì, nèi huái bù dào, zhuān yǐ shào shù zhī shuō wèi zì méi zhī jì, nèi ér zhí zhèng shì cóng, wài ér shuài chén jiān sī, wú fēi qí mén rén qīn qī. jīng měi yǒu zòu qǐng, jǐn zuò yù bǐ xíng chū, yǔ rén yuē cǐ shàng yì yě míng rì bù xíng, yòu yǔ rén yuē jīng shí qǐ zhī yě. shàn zé chēng jǐ, guò zé chēng jūn, bì yù bì xià liǎn tiān xià zhī yuàn ér hòu yǐ. zì yuán fú mò bì xià sì fú, zhōng yì zhī shì, tóu guǐ zhě wú rì wú zhī. jīng fēn wèi xié děng, qíng pèi biān zhì, bù chǐ shì jí, zé shuí kěn wèi bì xià yán zāi! jīng yòu shǐ zi yōu rì yǐ huā shí qín niǎo wèi xiàn, shǐ bì xià bù zhī tiān xià zhì luàn. chén yǐ wèi jīng bì fǎn yě, qǐng zhū jīng yǐ ān tiān xià! zhào xuān shì jīng. jīng qǐng xià zhěn yù, jìng liú lǐng nán.
太廟齋郎方軫上書言:「蔡京睥睨社稷,內懷不道,專以紹述之說為自媒之計,內而執政、侍從,外而帥臣、監司,無非其門人親戚。京每有奏請,盡作御筆行出,語人曰『此上意也』;明日不行,又語人曰『京實啟之也』。善則稱己,過則稱君,必欲陛下斂天下之怨而後已。自元符末陛下嗣服,忠義之士,投匭者無日無之。京分為邪等,黥配編置,不齒仕籍,則誰肯為陛下言哉!京又使子攸日以花石禽鳥為獻,使陛下不知天下治亂。臣以為京必反也,請誅京以安天下!」詔宣示京。京請下軫獄,竟流嶺南。
liáo fàng jìn shì lǐ shí děng bǎi yú rén.
遼放進士李石等百餘人。
huī zōng tǐ shén hé dào jùn liè xùn gōng shèng wén rén dé xiàn cí xiǎn xiào huáng dì dà guān èr nián liáo gān tǒng bā nián
○徽宗體神合道駿烈遜功聖文仁德憲慈顯孝皇帝大觀二年(遼乾統八年)
chūn, zhēng yuè, rén zǐ shuò, shòu bā bǎo yú dà qìng diàn, dà shè tiān xià, wén wǔ jìn wèi yī děng. cài jīng biǎo hè fú ruì.
春,正月,壬子朔,受八寶於大慶殿,大赦天下,文武進位一等。蔡京表賀符瑞。
yǐ mǎo, yǐ wǎn yí liú shì wèi dé fēi.
乙卯,以婉儀劉氏為德妃。
jǐ wèi, tài wèi cài jīng jìn tài shī, jiā tóng guàn jié dù shǐ, réng xuān fǔ.
己未,太尉蔡京進太師,加童貫節度使,仍宣撫。
gēng shēn, jìn fēng jīng zhào jùn wáng huán wèi dìng wáng, shǔ guó gōng gòu wèi guǎng píng jùn wáng.
庚申,進封京兆郡王桓為定王,蜀國公構為廣平郡王。
wù yín, xǐ fēng xiàng zōng huí wèi hàn dōng jùn wáng, xiàng zōng liáng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī.
戊寅,徙封向宗回為漢東郡王,向宗良為開府儀同三司。
gǎi fēng zhào huái dé wèi shùn yì jùn wáng zhāo huà jūn jié dù shǐ hé nán fān bù zǒng lǐng. yǐ hé nán fān jiāng miǎn shén luó méng wèi jié dù guān chá liú hòu, cì míng zhào huái zhōng.
改封趙懷德為順義郡王、昭化軍節度使、河南蕃部總領。以河南蕃將緬什羅蒙為節度觀察留後,賜名趙懷忠。
hé dōng hé běi dào qǐ.
河東、河北盜起。
liáo zhǔ rú chūn zhōu.
遼主如春州。
èr yuè, jiǎ shēn, zhì zhū lù cáo yuàn guān.
二月,甲申,置諸路曹掾官。
bǐng xū, guī zhōu ān zhì zhāng shāng yīng yí xiá zhōu jū zhù.
丙戌,歸州安置張商英移峽州居住。
jiǎ wǔ, zhào jiàn huī yóu gé, cáng zhé zōng yù jí, zhì xué shì zhí xué shì dài zhì guān.
甲午,詔建徽猷閣,藏《哲宗御集》,置學士、直學士、待制官。
yǐ jié yú wéi shì wèi xiū róng.
以婕妤韋氏為修容。
sān yuè, gēng shēn, bān jīn lù líng bǎo dào chǎng yí fàn yú tiān xià.
三月,庚申,班《金籙靈寶道場儀範》於天下。
wù yín, cì shàng shě shēng shí sān rén jí dì.
戊寅,賜上捨生十三人及第。
mén xià zhōng shū hòu shěng zuǒ yòu sī yán: jiǎn huì jīn nián zhēng yuè yī rì shè shū, yuán yòu dǎng rén, huái jiān pì nì, bào yuàn bù yǐ, gōng sì dǐ wū, zuì zài zōng miào zhě, zhèn bù gǎn dài. qí huò qíng qīng fǎ zhòng, lì bèi fàng qì huò fēi shēn zì fàn, yīn rén dé zuì huò zhì fēi wū bàng, yán yǒu jìn sì huò běn yuán biàn lǐ, yǔ shè jī shàn huò zhǐ yīn zhí shì, ǒu shè gēng gǎi. fán cǐ zhī lèi, bù jù yuán biǎn zé zuì fàn, shěn liàng qí qíng fèn qīng zhòng děng dì, qǔ qíng lǐ qīng zhě, yǔ luò zuì jí, zhēn xù chāi qiǎn. jīn jiāng yuán biān lèi cè nèi yī xiáng shè wén, kàn xiáng dào sūn gù děng sì shí wǔ rén. zhào chú sūn gù ān dào jiǎ yì wài, yú jiāng chū jí. yòu, kàn xiáng dào yè zǔ qià děng liù rén, zhào bìng chū jí.
門下中書後省左右司言:「檢會今年正月一日赦書,『元祐黨人,懷奸睥睨,報怨不已,公肆詆誣,罪在宗廟者,朕不敢貸。其或情輕法重,例被放棄;或非身自犯,因人得罪;或志非誣謗,言有近似;或本緣辨理,語涉譏訕;或止因職事,偶涉更改。凡此之類,不據元貶責罪犯,審量其情分輕重等第,取情理輕者,與落罪籍,甄敘差遣。』今將元編類冊內依詳赦文,看詳到孫固等四十五人。」詔除孫固、安燾、賈易外,餘江出籍。又,看詳到葉祖洽等六人,詔並出籍。
zhào: jiān sī suì jǔ suǒ bù jùn shǒu èr rén, xiàn lìng sì rén, fù sān xǐng shěn chá.
詔:「監司歲舉所部郡守二人,縣令四人,赴三省審察。」
xià, sì yuè, xīn sì, shǒu zhào yǐ zhuī shù xiān wáng yù mǎ yú nóng zhī yì, mù rén gěi dì miǎn zū mù mǎ. xíng zhī qī nián, xī hé pō jiàn jiù xù. fán xiàn zhèn zhài guān bǎo guān xián nèi, bìng dài guǎn jù gěi dì mù mǎ shì, zuǒ guān tóng guǎn jù, shù shǐ rén rén gè zhī rèn zé.
夏,四月,辛巳,手詔以追述先王寓馬於農之意,募人給地免租牧馬。行之期年,熙河頗見就緒。凡縣鎮寨關堡官銜內,並帶管句給地牧馬事,佐官同管句,庶使人人各知任責。
bǐng shēn, liáo fēng gāo lì guó wáng yǔ wèi sān hán guó gōng.
丙申,遼封高麗國王俁為三韓國公。
jiǎ chén, tóng guàn qiǎn tǒng zhì guān xīn shū xiàn féng guàn děng fù táo zhōu.
甲辰,童貫遣統制官辛淑獻、馮瓘等復洮州。
wǔ yuè, gēng xū shuò, rì yǒu shí zhī.
五月,庚戌朔,日有食之。
xīn hài, yǐ fù táo zhōu gōng, cì cài jīng yù dài. chū, shén zōng yòng táng gù shì, yǐ yù dài cì wáng ān shí, zhǐ xì sān rì. jí jīng shòu cì, suì wèi cháng fú.
辛亥,以復洮州功,賜蔡京玉帶。初,神宗用唐故事,以玉帶賜王安石,止系三日。及京受賜,遂為常服。
tí jǔ jīng xī nán lù xué shì lù yuàn yán: chén suǒ lǐng bā zhōu sān shí yú xiàn, bǐ zhū lù zuì wèi biǎn xiǎo, xué shě nǎi zhì sān qiān sān bǎi yú qū, jiào yǎng shēng tú sān qiān sān bǎi yú rén, shàn xué tián yè děng suì shōu qián hú liù wàn sān qiān yú guàn shí. qiè jì zhū lù xué shě shēng tú tián yè qián hú zhī shù, hé chì shù bǎi wàn, cǐ kuàng gǔ suǒ wèi cháng yǒu yě. qǐ zhào yǒu sī zǒng huì zhū lù zhōu jūn xiàn wén wǔ dà xiǎo xué shēng bìng xué fèi suǒ rù suǒ yòng shí shù, jù tú cè shàng zhī yù fǔ, fù zài bì yōng, réng xuān fù shǐ guǎn. cóng zhī.
提舉京西南路學事路瑗言:「臣所領八州三十餘縣,比諸路最為褊小,學舍乃至三千三百餘區,教養生徒三千三百餘人,贍學田業等歲收錢斛六萬三千餘貫石。竊計諸路學捨生徒田業錢斛之數,何翅數百萬,此曠古所未嘗有也。乞詔有司總會諸路州、軍、縣文武大小學生並學費所入所用實數,具圖冊上之御府,副在辟雍,仍宣付史館。」從之。
rén zǐ, xī gē chéng wáng zǐ zāng zhēng pū gē jiàng, fù jī shí jūn.
壬子,谿哥城王子臧征撲哥降,復積石軍。
zāng zhēng pū gē yǐ zhòu zǔ shàn fān zú, jū xī gē kōng chéng. biān lì wèi jì néng dòng zhòng, bì wèi biān huàn, tóng guàn yù shí qí shì, suì huì zhū lù jìn bīng, réng qiǎn zhī xī ān zhōu liú zhòng wǔ chū qí qū xī gē chéng. zāng zhēng pū gē yíng jiàng, bìng nǚ ruò cái èr shí bā rén, chū wèi cháng yǒu bīng yě. jì jiù qín, biān lì zhāng dà qí gōng, guò wèi yuán shì, yǐ jīn zhǐ hú tǒng wèi tóu guān, mù yǐ wèi hú chuáng, qiǎn hóng juàn wèi sǎn, zhǒng zhǒng jiē fēi qiāng wù. jié wén, cài jīng lǜ bǎi guān chēng hè. zhào fú zāng zhēng pū gē zhì jīng shī, shòu zhèng rèn tuán liàn shǐ dèng zhōu qián xiá xún sǐ yú dèng zhōu.
臧征撲哥以咒詛扇蕃族,居谿哥空城。邊吏謂既能動眾,必為邊患,童貫欲實其事,遂會諸路進兵,仍遣知西安州劉仲武出奇趨谿哥城。臧征撲哥迎降,並女弱才二十八人,初未嘗有兵也。洎就擒,邊吏張大其功,過為緣飾,以金紙糊桶為頭冠,木椅為胡床,淺紅絹為傘,種種皆非羌物。捷聞,蔡京率百官稱賀。詔俘臧征撲哥至京師,授正任團練使、鄧州鈐轄;尋死於鄧州。
jiǎ yín, fù zhū lù suì gòng gòng fèng wù.
甲寅,復諸路歲貢供奉物。
dīng sì, yǐ tóng guàn wèi jiǎn xiào sī kōng fèng níng jūn jié dù shǐ, shǎng shōu táo zhōu jī shí dòng yě.
丁巳,以童貫為檢校司空、奉寧軍節度使,賞收洮州、積石動也。
chū, tóng guàn yì yù shōu jī shí jūn, jī shí mín xī níng jiē jìng, liú zhòng wǔ yì guàn jì shì, yuē: dà bīng rù jìng, zéi qióng, bì zǒu xià guó, lù yóu xī níng, dāng jí yǎn bǔ yù jiàng, zé zhāo nà zhī. huò shēn rù cháo xué, kě chéng qí biàn dàn kě qiáo gōng lì wèi yì bàn, ruò bǐng mìng dài bào, lǜ shī shì jī. guàn xǔ yǐ pián yí. zāng zhēng pū gē guǒ yù jiàng, gài yī zi wèi zhì, zhòng wǔ jí qiǎn zi xī wǎng. ér hé qiáo yì chéng, zhòng wǔ yǐ bīng dù hé, qiè yǔ guī, xiàn jié xuān fǔ sī. guàn yǎn qí gōng, zhǐ lù hé qiáo zhī láo, zhòng wǔ zhōng bù zì yán. hòu dì qiǎn shǐ chí jīn zhǎn, cì xiān dé jī shí jūn zhāo nà jiàng wáng zhě, shǐ zhě fǎng qí shí, yǐ zhǎn shòu zhòng wǔ, qiě zhào duì. dì wèi láo jiǔ zhī, yuē: gāo yǒng nián shī lǜ, yǐ bù yòng qīng yán. jīn zhāo nà jiàng wáng, fǔ dìng hé nán, jiē qīng lì yě. zhòng wǔ xiè. wèn jǐ zi, yuē: jiǔ zǐ. nǎi yǐ xī wèi yòu bān diàn zhí gé mén zhī hòu, yú xī bǔ sān bān jiè zhí mìng zhòng wǔ fù zhī xī níng zhōu.
初,童貫議欲收積石軍,積石民西寧接境,劉仲武詣貫計事,曰:「大兵入境,賊窮,必走夏國,路由西寧,當即掩捕;欲降,則招納之。或深入巢穴,可乘其便;但可橋功力未易辦,若稟命待報,慮失事機。」貫許以便宜。臧征撲哥果欲降,丐一子為質,仲武即遣子錫往。而河橋亦成,仲武以兵渡河,挈與歸,獻捷宣撫司。貫掩其功,止錄河橋之勞,仲武終不自言。後帝遣使持金盞,賜先得積石軍招納降王者,使者訪其實,以盞授仲武,且召對。帝慰勞久之,曰:「高永年失律,以不用卿言。今招納降王,撫定河南,皆卿力也。」仲武謝。問几子,曰:「九子。」乃以錫為右班殿直、閤門祗候,餘悉補三班借職;命仲武復知西寧州。
rén xū, zhào lín táo chéng yī jiù wèi táo zhōu, yǐ shōu fù gōng, zhào cài jīng tè xǔ zòu bǔ yī zi yī sūn guān, yú yī zhuǎn guān ēn shù.
壬戌,詔臨洮城依舊為洮州,以收復功,詔蔡京特許奏補一子一孫官,餘依轉官恩數。
wù chén, zhào: zhāng kāng guó yǐ xià gè jìn guān yī děng.
戊辰,詔:「張康國以下各進官一等。」
jǐ mǎo, yǐ shōu fù gōng, mìng hù bù shì láng hóng zhōng fú zòu gào tiān dì zōng miào shè jì.
己卯,以收復功,命戶部侍郎洪中孚奏告天地、宗廟、社稷。
bǎo zhēn guān miào chōng hé xiān shēng liú hùn kāng zú, tè zèng dà zhōng dài fū.
葆真觀妙沖和先生劉混康卒,特贈大中大夫。
liáo zhǔ qīng shǔ yú sàn shuǐ yuán.
遼主清暑於散水原。
liù yuè, yǐ yǒu, yǐ fú yí dì wèi zhēn zhōu.
六月,乙酉,以涪夷地為珍州。
rén chén, liáo xī běi lù zhāo tǎo shǐ xiāo dí lǐ lǜ zhū fān lái cháo.
壬辰,遼西北路招討使蕭迪里率諸蕃來朝。
jiǎ wǔ, yǐ píng xià chéng wèi huái dé jūn.
甲午,以平夏城為懷德軍。
yǐ wèi, yǐ diàn zhōng liù shàng suàn xué tài guān jú hàn lín yí luán sī jiē lì liù chá.
乙未,以殿中六尚、算學、太官局、翰林儀鸞司皆隸六察。
bǐng shēn, liáo shè liǔ qí yǔ.
丙申,遼射柳祈雨。
wù xū, mén xià zhōng shū hòu shěng zuǒ yòu sī fù yī shè kàn xiáng dào hán wéi děng jiǔ shí wǔ rén, zhào bìng chū jí.
戊戌,門下、中書後省左右司復依赦看詳到韓維等九十五人,詔並出籍。
dīng wèi, liáo zhǔ rú hēi lǐng.
丁未,遼主如黑嶺。
wù shēn, sān xǐng jiǎn huì zhēng yuè yī rì shè shū, yīng yuán yòu dǎng rén bù yǐ cún wáng jí zài jí, kě tè yǔ xù guān. kān huì qián rèn zǎi chén zhí zhèng guān jiàn cún rén hán zhōng yàn sū zhé ān dào, shēn wáng rén wén yàn bó lǚ gōng zhe lǚ dà fáng liú zhì céng bù zhāng dūn liáng dào wáng yán sǒu lǐ qīng chén fàn chún lǐ huáng lǚ. zhào jiàn cún rén yǔ fù yī guān, wén yàn bó děng yì gè zhuī fù yǒu chà.
戊申,三省檢會正月一日赦書,「應元祐黨人不以存亡及在籍,可特與敘官。」勘會前任宰臣、執政官見存人韓忠彥、蘇轍、安燾,身亡人文彥博、呂公著、呂大防、劉摯、曾布、章惇、梁燾、王岩叟、李清臣、范純禮、黃履。詔見存人與復一官,文彥博等亦各追復有差。
qiū, qī yuè, gēng xū, bà jiàn xī zǔ diàn shì.
秋,七月,庚戌,罷建僖祖殿室。
yǐ mǎo, yǐ wǎn róng wáng shì wèi xián fēi.
乙卯,以婉容王氏為賢妃。
wù chén, liáo zhǔ yǐ yǔ bà liè.
戊辰,遼主以雨罷獵。
bā yuè, xīn sì, xíng zhōu hé shuǐ yì, huài mín lú shě, fù bèi shuǐ zhě jiā.
八月,辛巳,邢州河水溢,壞民廬舍,復被水者家。
bǐng shēn, zhōng shū shì láng liáng zǐ měi bà, zhī yùn zhōu.
丙申,中書侍郎梁子美罷,知鄆州。
jǐ hài, zhì bǎo zhōu dūn zōng yuàn.
己亥,置保州敦宗院。
jiǔ yuè, xīn hài, yǐ lín shū wèi zhōng shū shì láng, lì bù shàng shū yú shēn wèi shàng shū zuǒ chéng.
九月,辛亥,以林攄為中書侍郎,吏部尚書余深為尚書左丞。
rén xū, yǐ xiàng zōng huí wèi tài zǐ shǎo bǎo, zhì shì.
壬戌,以向宗回為太子少保,致仕。
yǐ chǒu, zhào: zhū lù zhōu xué yǒu gé cáng shū, jiē yǐ jīng shǐ wèi míng. fāng jīn chóng bā háng yǐ dí duō shì, zūn liù jīng yǐ chù bǎi jiā, shǐ hé zú yán! yīng zhì gé chù cì míng yuē jī gǔ.
乙丑,詔:「諸路州學有閣藏書,皆以經史為名。方今崇八行以迪多士,尊《六經》以黜百家,史何足言!應置閣處賜名曰稽古。」
guǐ yǒu, huáng hòu wáng shì bēng. hòu xìng gōng jiǎn, zhèng wáng èr fēi fāng kàng chǒng, hòu dài zhī jūn píng. huàn sì xī zhǐ, yǒu wū hòu zhī guò zhě, yàn zhī wú jī. hòu jiàn dì, wèi cháng yǔ jí, dì zhuǎn lián zhī. bēng, nián èr shí wǔ.
癸酉,皇后王氏崩。後性恭儉,鄭、王二妃方亢寵,後待之均平。宦寺希旨,有誣後之過者,驗之無跡。後見帝,未嘗語及,帝轉憐之。崩,年二十五。
xuē xiàng zōng huí guān jué.
削向宗回官爵。
bǐng zǐ, qū shè xī hé lán huáng qín fèng yǒng xìng jūn lù.
丙子,曲赦熙河蘭湟、秦鳳、永興軍路。
dōng, shí yī yuè, dīng wèi shuò, tài bái zhòu jiàn.
冬,十一月,丁未朔,太白晝見。
xīn yǒu, zhào fǎng qiú gǔ lǐ qì.
辛酉,詔訪求古禮器。
rén xū, mìng tǎo lùn chén shù jì lǐ.
壬戌,命討論臣庶祭禮。
yǐ chǒu, shàng dà xíng huáng hòu shì yuē jìng hé.
乙丑,上大行皇后諡曰靖和。
bǐng yín, lǚ huì qīng fù xuān fèng dài fū, tí jǔ míng dào gōng, rèn biàn jū zhù.
丙寅,呂惠卿復宣奉大夫,提舉明道宮,任便居住。
wù chén, zhào shòu mìng bǎo zēng zhèn guó èr zì.
戊辰,詔受命寶增「鎮國」二字。
shí èr yuè, jǐ mǎo, xiá zhōu jū zhù zhāng shāng yīng, xǔ rèn biàn jū zhù. shāng yīng yǒu bié yè zài yí dū xiàn, kěn cài jīng qǐ guī qí dì. jīng cóng dōu shěng pī zhuàng yī suǒ shēn, shāng yīng shēn dé zhī.
十二月,己卯,峽州居住張商英,許任便居住。商英有別業在宜都縣,懇蔡京乞歸其地。京從都省批狀依所申,商英深德之。
rén yín, péi zàng jìng hé huáng hòu yú yǒng yù líng.
壬寅,陪葬靖和皇后於永裕陵。
shì suì, tóng zhōu huáng hé qīng.
是歲,同州黃河清。
xià rén rù gòng.
夏人入貢。
fú zhōu yí rèn yīng jǔ hú nán yáo yáng zài guāng nèi fù.
涪州夷任應舉、湖南猺楊再光內附。
zhī guì zhōu zhāng zhuāng zòu: ān huà shàng sān zhōu yī zhèn zhū mán nà tǔ, gòng wǔ wàn yú hù, èr shí liù wàn yú rén, fú yuán jiǔ qiān yú lǐ. yòu zòu: kuān lè zhōu ān shā zhōu, pǔ zhōu sì zhōu qī yuán děng zhōu nà tǔ, jì èr wàn rén, yī shí liù zhōu sān shí sān xiàn wǔ shí yú dòng, fú yuán wàn lǐ. cài jīng lǜ bǎi guān biǎo hè, wèi hùn zhōng yuán fēng qì zhī shū, dāng tiān xià yú dì zhī bàn. jìn zhuāng jiān qián nán jīng lüè ān fǔ shǐ.
知桂州張莊奏:「安化上三州、一鎮諸蠻納土,共五萬餘戶,二十六萬餘人,幅員九千餘里。」又奏:「寬樂州、安沙州,譜州、四州、七原等州納土,計二萬人,一十六州、三十三縣、五十餘峒,幅員萬里。」蔡京率百官表賀,謂混中原風氣之殊,當天下輿地之半。進莊兼黔南經略安撫使。
yú zhōu mán zhào tài děng nèi fù, yǐ qí dì wèi qín zhōu.
渝州蠻趙泰等內附,以其地為溱州。
zhào kǒng rén jí cóng sì kǒng zǐ miào tíng.
詔孔亻及從祀孔子廟庭。
qín zhōu guān chá shǐ zhī fǔ zhōu zhé kè xíng zú, zèng wǔ ān jūn jié dù shǐ, yǐ qí zi kě dà wèi róng zhōu tuán liàn shǐ zhī fǔ zhōu.
秦州觀察使、知府州折克行卒,贈武安軍節度使,以其子可大為榮州團練使、知府州。
kè xíng shěn yǒng yǒu lì, shàn fǔ shì zú, zài biān sān shí nián, zhàn gōng zuì duō. xià rén wèi qí wēi míng, hào zhé jiā fù.
克行沈勇有力,善撫士卒,在邊三十年,戰功最多。夏人畏其威名,號「折家父」。
huī zōng tǐ shén hé dào jùn liè xùn gōng shèng wén rén dé xiàn cí xiǎn xiào huáng dì dà guān sān nián liáo gān tǒng jiǔ nián
○徽宗體神合道駿烈遜功聖文仁德憲慈顯孝皇帝大觀三年(遼乾統九年)
chūn, zhēng yuè, bǐng wǔ shuò, liáo zhǔ rú yā zi hé.
春,正月,丙午朔,遼主如鴨子河。
yǐ mǎo, fù jìng hé huáng hòu shén zhǔ yú bié miào. jǐ wèi, jiǎn liǎng jīng hé yáng qiú zuì yī děng, mín yuán yuán líng yì zhě juān qí fù.
乙卯,祔靖和皇后神主於別廟。己未,減兩京、河陽囚罪一等,民緣園陵役者蠲其賦。
dīng mǎo, yǐ fú yí dì wèi chéng zhōu.
丁卯,以涪夷地為承州。
jiǎ xū, shēng huáng zhōu wèi xiàng dé jūn jié dù.
甲戌,升湟州為向德軍節度。
èr yuè, bǐng zǐ shuò, bō zhōu yáng wén guì nà tǔ, yǐ qí dì zhì zūn yì jūn.
二月,丙子朔,播州楊文貴納土,以其地置遵義軍。
dīng chǒu, tí jǔ chóng fú gōng yí guó gōng hán zhōng yàn yǐ xuān fèng dài fū zhì shì.
丁丑,提舉崇福宮儀國公韓忠彥以宣奉大夫致仕。
gēng zǐ, chén liáo shàng yán: zhī hé zhōu hú shī wén, zuó wèi fā yùn shǐ, dú xián jiàn yì jiāng dāng èr tóng qián gǎi zhù dāng shí. zì gǔ jī shān zhī lì, yǐ tóng zhù qián, bù wén yǐ qián zhù qián. dāng èr qián fǎ yǔ xiǎo píng qián qīng zhòng xiāng děng, gù sī qián bù jīn ér zì zhǐ, mín jiān biàn zhī, cǐ shén zōng liáng fǎ yě. shī wén chǎn fèng dà chén, wàng luàn biàn gèng, jiāng yǐ xíng dāng èr qián huǐ ér gǎi zhù, shí zhě tòng xīn. zhào shī wén tí jǔ wàn shòu guān.
庚子,臣僚上言:「知和州胡師文,昨為發運使,獨銜建議將當二銅錢改鑄當十。自古積山之利,以銅鑄錢,不聞以錢鑄錢。當二錢法與小平錢輕重相等,故私錢不禁而自止,民間便之,此神宗良法也。師文諂奉大臣,妄亂變更,將已行當二錢毀而改鑄,識者痛心。」詔師文提舉萬壽觀。
liáo zhǔ rú chūn zhōu.
遼主如春州。
sān yuè, bǐng wǔ, lì hǎi shāng yuè jiè fǎ.
三月,丙午,立海商越界法。
xīn yǒu, zhào: sì chuān jùn shǒu, bìng xuǎn nèi dì rén rèn zhī.
辛酉,詔:「四川郡守,並選內地人任之。」
rén xū, bìng qián nán rù guǎng xī lù.
壬戌,並黔南入廣西路。
yǐ chǒu, cì lǐ bù zòu míng jìn shì jí dì chū shēn jiǎ ān zhái děng liù bǎi bā shí wǔ rén. xiǎo dāng liáng shī chéng, yì cuàn míng jìn shì jí zhōng.
乙丑,賜禮部奏名進士及第出身賈安宅等六百八十五人。小璫梁師成,亦竄名進士籍中。
rén shēn, zhī shū mì yuàn shì zhāng kāng guó zú.
壬申,知樞密院事張康國卒。
kāng guó shǐ yīn fù cài jīng ér jìn, jí zài shū mì fǔ, jìn wèi yá yì. shí dì è jīng zhuān bì, yīn lìng kāng guó jū qí jiān, qiě xǔ yǐ xiāng. jīng jì kāng guó, suì yǐn wú zhí zhōng wèi zhōng chéng, zhí zhōng jí hé jīng kè liú bǐng sòng qiáo nián. dì jiā zhí zhōng zhī bù ā, kāng guó yuē: shì nǎi wèi zhú chén dì ěr. yǐ ér zhí zhōng jiāng lùn kāng guó, kāng guó xiān zhī zhī, dàn zòu shì, liú bái dì yuē: zhí zhōng jīn rì rù duì, bì wèi jīng lùn chén, chén yuàn bì wèi. jì ér zhí zhōng duì, guǒ chén qí shì, dì nù, chù zhí zhōng zhī chú zhōu. zhì shì kāng guó yīn tuì cháo qū diàn lú, bào dé jí, yǎng tiān tǔ shé, yú zhì dài lòu yuàn sǐ, huò yí zhòng dú yún.
康國始因附蔡京而進,及在樞密府,浸為崖異。時帝惡京專愎,陰令康國狙其奸,且許以相。京忌康國,遂引吳執中為中丞,執中即劾京客劉昺、宋喬年。帝嘉執中之不阿,康國曰:「是乃為逐臣地耳。」已而執中將論康國,康國先知之,旦奏事,留白帝曰:「執中今日入對,必為京論臣,臣願避位。」既而執中對,果陳其事,帝怒,黜執中知滁州。至是康國因退朝趨殿廬,暴得疾,仰天吐舌,舁至待漏院死,或疑中毒雲。
shí tóng guàn quán yì zhāng, yǔ huáng jīng chén xū yòng shì, zhōng chéng lú háng biǎo lǐ wèi jiān, jìn shēn cè mù. yòu zhèng yán chén hé yuē: cǐ guó jiā ān wēi zhī běn yě, wú rèn yán zé, cǐ ér bù yán, kě hū! suì shàng shū hé guàn jīng chén hù chǒng nòng quán zhī zuì, yuàn jí cuàn zhī yuǎn fāng. lùn zòu wèi zhōng, dì fú yī qǐ. hé yǐn dì yī, qǐng bì qí shuō, yī jū luò, dì yuē: zhèng yán suì zhèn yī yǐ! hé yán: bì xià bù xī suì yī, chén qǐ xī suì shǒu yǐ bào bì xià! cǐ cáo jīn rì shòu fù guì zhī lì, bì xià tā rì shòu wēi wáng zhī huò. yán yù qiè. dì biàn sè yuē: qīng néng rú cǐ, zhèn fù hé yōu! nèi shì qǐng dì yì yī, dì què zhī yuē: liú yǐ jīng zhí chén. yì rì, guàn děng xiāng shuài qián sù, wèi guó jiā jí zhì, ān dé cǐ bù xiáng yǔ! lú háng zòu hé kuáng wàng, zhé jiān xìn zhōu jiǔ.
時童貫權益張,與黃經臣胥用事,中丞盧航表里為奸,搢紳側目。右正言陳禾曰:「此國家安危之本也,吾任言責,此而不言,可乎!」遂上疏劾貫、經臣怙寵弄權之罪,願亟竄之遠方。論奏未終,帝拂衣起。禾引帝衣,請畢其說,衣裾落,帝曰:「正言碎朕衣矣!」禾言:「陛下不惜碎衣,臣豈惜碎首以報陛下!此曹今日受富貴之利,陛下它日受危亡之禍。」言愈切。帝變色曰:「卿能如此,朕復何憂!」內侍請帝易衣,帝卻之曰:「留以旌直臣。」翼日,貫等相率前訴,謂國家極治,安得此不祥語!盧航奏禾狂妄,謫監信州酒。
xià, sì yuè, wù yín, zhōng shū shì láng lín shū bà.
夏,四月,戊寅,中書侍郎林攄罷。
jí yīng lú chàng gòng shì, shū dāng chuán xìng míng, bù shí zhēn àng zì, dì xiào yuē: qīng wù xié? shū bù xiè, ér yǔ dǐ tóng liè. yù shǐ lùn qí guǎ xué, jù ào bù gōng, shī rén chén lǐ, chù zhī chú zhōu, yóu wèi dì yán: qǐng shǐ liáo, jiàn qí guó zhōng xié èr, ruò jiān ér yǒu zhī, shì wú bù kě. gài yù bào qí rǔ yě. dì yóu shì shǐ yǒu běi fá zhī yì.
集英臚唱貢士,攄當傳姓名,不識甄盎字,帝笑曰:「卿誤邪?」攄不謝,而語詆同列。御史論其寡學,倨傲不恭,失人臣禮,黜知滁州,猶為帝言:「頃使遼,見其國中攜二,若兼而有之,勢無不可。」蓋欲報其辱也。帝由是始有北伐之意。
rén wǔ, wǔ guó bù gòng yú liáo.
壬午,五國部貢於遼。
guǐ sì, yǐ zhèng jū zhōng zhī shū mì yuàn shì, lì bù shàng shū guǎn shī rén tóng zhī shū mì yuàn shì. shī rén, lóng quán rén yě.
癸巳,以鄭居中知樞密院事,吏部尚書管師仁同知樞密院事。師仁,龍泉人也。
guǐ mǎo, yǐ yú shēn wèi zhōng shū shì láng, bīng bù shàng shū xuē áng wèi shàng shū zuǒ chéng, gōng bù shàng shū liú zhèng fū wèi shàng shū yòu chéng.
癸卯,以余深為中書侍郎,兵部尚書薛昂為尚書左丞,工部尚書劉正夫為尚書右丞。
áng yǔ yú shēn lín shū fù cài jīng wèi zhì jiǔ, zhì jǔ jiā wèi jīng bì sī huì, huò wù jí zhī, zhé jiā chī zé. áng cháng wù jí, jí zì pī qí kǒu.
昂與余深、林攄附蔡京為至久,至舉家為京避私諱,或誤及之,輒加笞責。昂嘗誤及,即自批其口。
wǔ yuè, yǐ sì shuò, mèng xiáng xiàn suǒ huà guà xiàng, wèi sòng jiāng zhōng wēi, yí gèng nián hào, gǎi guān míng, biàn shù shì yǐ yàn zhī. dì bù lè, zhào cuàn zhī yuǎn fāng.
五月,乙巳朔,孟翔獻所畫卦象,謂宋將中微,宜更年號,改官名,變庶事以厭之。帝不樂,詔竄之遠方。
bǐng chén, lìng bì yōng yàn yòng yǎ lè.
丙辰,令辟雍宴用雅樂。
dīng sì, lǜ qiú.
丁巳,慮囚。
wù chén, dà yǔ báo.
戊辰,大雨雹。
liù yuè, jiǎ xū shuò, zhào xiū lè shū.
六月,甲戌朔,詔修樂書。
tóng zhī shū mì yuàn shì guǎn shī rén yǐ jí bà wèi yòu shén guān shǐ, xún zú.
同知樞密院事管師仁以疾罷為佑神觀使,尋卒。
yǐ hài, liáo zhǔ qīng shǔ yú tè lǐ lǐng.
乙亥,遼主清暑於特禮嶺。
liáo mǎ qún tài bǎo xiāo tuō sī hé jì miǎn guān, liáo zhǔ niàn qí jǐn yuàn, mìng wèi tiān qí diàn sù wèi.
遼馬群太保蕭托斯和既免官,遼主念其謹愿,命為天齊殿宿衛。
dīng chǒu, shàng shū zuǒ pú shè cài jīng bà.
丁丑,尚書左僕射蔡京罷。
zhōng chéng shí gōng bì shì yù shǐ zhāng kè gōng hé jīng zuì è, zhāng shù shí shàng, nǎi yǐ jīng wèi zhōng tài yī gōng shǐ, qǐng gěi ēn shù bìng yī jiàn rèn zǎi xiàng lì. gōng bì shǐ yǔ jīng yǒu lián, gù dé jiǎng yòng. jí jū yán lù, yù shì lì hài, zhé yán bù dàn, jīng shǐ jì zhī. jì miǎn jīng zhèng, fù shàng yán lì yuán wěi rǒng, lì yuán fēng jiù zhì, yú shì zhào táng xuǎn guī lì bù zhě shù shí yuán, bà guān miào zhě qiān yuán, dōu shuǐ zhī sào liù shí yuán, xiàn fēi dà jùn xī shěng chéng, zài jīng chá shì guī zhī hù bù, zhū dào shì bó guī zhī zhuǎn yùn sī, shì tú dùn qīng.
中丞石公弼、侍御史張克公劾京罪惡,章數十上,乃以京為中太一宮使,請給恩數並依見任宰相例。公弼始與京有連,故得講用。及居言路,遇事利害,輒言不憚,京始忌之。既免京政,復上言吏員猥冗,戾元豐舊制,於是詔堂選歸吏部者數十員,罷官廟者千員,都水知埽六十員,縣非大郡悉省丞,在京茶事歸之戶部,諸道市舶歸之轉運司,仕塗頓清。
xīn sì, yǐ hé zhí zhōng wèi tè jìn shàng shū zuǒ pú shè jiān mén xià shì láng.
辛巳,以何執中為特進、尚書左僕射兼門下侍郎。
lú zhōu yí wáng mù ruò nèi fù, yǐ qí dì zhì chún zī èr zhōu.
瀘州夷王募弱內附,以其地置純、滋二州。
gēng yín, jì zhōu hé shuǐ yì.
庚寅,冀州河水溢。
tài xué shēng chén cháo lǎo yì què shàng shū yuē: bì xià zhī cài jīng zhī jiān, jiě qí xiāng yìn, tiān xià zhī rén gǔ wǔ, yǒu ruò gēng shēng. jí xiāng hé zhí zhōng, zhōng wài àn rán shī wàng. zhí zhōng suī bù gǎn sì wèi fēi fǎ, ruò cài jīng zhī dù guó hài mín, rán lù lù cháng zhì, chū wú guò rén. tiān xià bài huài zhì cǐ, rú rén yī shēn zàng fǔ shòu lì yǐ shēn, qǐ yōng yōng zhī yī suǒ néng qǐ hū! shū zòu, bù xǐng.
太學生陳朝老詣闕上書曰:「陛下知蔡京之奸,解其相印,天下之人鼓舞,有若更生。及相何執中,中外黯然失望。執中雖不敢肆為非法,若蔡京之蠹國害民,然碌碌常質,初無過人。天下敗壞至此,如人一身臟腑受沴已深,豈庸庸之醫所能起乎!」疏奏,不省。
qiū, qī yuè, dīng wèi, zhào: zhé jí rén chú yuán yòu jiān dǎng jí dé zuì zōng miào wài, yú bìng lù yòng.
秋,七月,丁未,詔:「謫籍人除元祐奸黨及得罪宗廟外,餘並錄用。」
jiǎ yín, fù zhāng shāng yīng tí jǔ yù jú guān.
甲寅,復張商英提舉玉局觀。
shì yuè, liáo dì yǔn shuāng shāng jià.
是月,遼地隕霜傷稼。
liáo zhǔ yǐ zhōng jīng jī, mìng zhāo dé jūn jié dù shǐ yē lǜ mèng jiǎn xié xué shì liú sì chāng jiǎn jià tiào sù, shì wèi bì ér mèng jiǎn zú.
遼主以中京飢,命昭德軍節度使耶律孟簡偕學士劉嗣昌減價糶粟,事未畢而孟簡卒。
liáo cáo sī dū fù shén jí, xiàn lìng duō xì yù. níng yuǎn lìng kāng gōng bì shàng shū yú cháo, nǎi shì zhī, yīn miǎn xiàn zhōng zū fù. níng yuǎn rén dé zhī, wèi lì shēng cí.
遼漕司督賦甚急,縣令多系獄。寧遠令康公弼上書於朝,乃釋之,因免縣中租賦。寧遠人德之,為立生祠。
bā yuè, jǐ chǒu, sì pú wáng zōng hàn zú, xiōng zi zhòng zēng sì.
八月,己丑,嗣濮王宗漢卒,兄子仲增嗣。
bǐng shēn, shēng róng zhōu wèi qīng yuǎn jūn jié dù.
丙申,升融州為清遠軍節度。
dīng yǒu, liáo zhǔ yǐ xuě bà liè.
丁酉,遼主以雪罷獵。
yǐ hài, xuān fèng dài fū zhì shì yí guó gōng hán zhōng yàn zú.
已亥,宣奉大夫致仕儀國公韓忠彥卒。
dōng, shí yuè, guǐ chǒu, jiǎn liù shàng jú gòng fèng wù.
冬,十月,癸丑,減六尚局供奉物。
guǐ yǒu, liáo zhǔ wàng sì mù yè shān. dīng chǒu, miǎn jīn nián zū shuì.
癸酉,遼主望祀木葉山。丁丑,免今年租稅。
shí yī yuè, dīng wèi, zhào: suàn xué yǐ huáng dì wèi xiān shī, fēng hòu děng bā rén pèi xiǎng, wū xián děng qī shí rén cóng sì.
十一月,丁未,詔:「算學以黃帝為先師,風后等八人配饗,巫咸等七十人從祀。」
jǐ sì, cài jīng jìn fēng chǔ guó gōng, zhì shì, réng tí jǔ biān xiū zhé zōng shí lù, cháo shuò wàng. zhǎng zi yōu, chú shū mì zhí xué shì, cì zǐ shū, chú zhí mì gé.
己巳,蔡京進封楚國公,致仕,仍提舉編修《哲宗實錄》,朝朔望。長子攸,除樞密直學士,次子儵,除直秘閣。
shí èr yuè, jiǎ shēn, gāo lì gòng yú liáo, zòu hái nǚ zhí jiǔ chéng.
十二月,甲申,高麗貢於遼,奏還女直九城。
wù zǐ, yǐ zhāng shāng yīng wèi lóng tú gé xué shì zhī háng zhōu.
戊子,以張商英為龍圖閣學士、知杭州。
jǐ hài, bà dōng nán zhù jiā xī qián.
己亥,罷東南鑄夾錫錢。
zhōng chéng shí gōng bì yán: cài jīng pán xuán jīng shī, yú wēi zhèn yú qún chén. yuàn chí bì duàn zhī jué, yǐ xiāo hòu huǐ. shì yù shǐ hóng yàn zhāng yán: jīng péng jiān wù guó, gōng sī kùn bì, jì yǐ shàng yìn, ér yǎn jiǎn dū chéng, shàng píng juàn gù zhī ēn, zhōng huái bá hù zhī zhì, yuàn zǎo cì yīng duàn, qiǎn zhī chū jīng. shì yù shǐ máo zhù yán: mèng xiáng yǐ tiān wén huò zhòng, cháng xiàn cài jīng shī, yán shè bù shùn, jīng zhé xǐ ér shòu zhī, yīn yǐ xiàn yì shū ér cì guān, zú zhì dǐ wū yǐ mào zhòng pì, ér jīng bù fù kuì chǐ. zhāng huái sù yǐ dì lǐ huò zhòng, jīng shú yǔ zhī yóu cóng, jīng qī zàng dì bo rì, huái sù zhǔ zhī, cháng tóng yóu huái zuǒ, tí zì kè shí, hòu suī yīn lìng rén zhuī huǐ yǐ yǎn qí jī, ér zhòng suǒ gòng zhī. yǐ zhì shàng shū shěng shì, duō bù qǔ zhǐ, zhí xíng pī xià, yǐ zuò bì xià zhī wēi zhòng lù hòu shǎng, xià jié rén xīn, yǐ zuò bì xià zhī fú. lín shū bá hù zhī dǎng, ér zhì zhī zhèng běn zhī dì sòng qiáo nián jiān xióng zhī qīn, ér zhì zhī yǐn jīng zhī rèn. kǎo zhī yǐ xīn, kuí zhī yǐ shì, qí zhì yǒu bù kě liàng zhě. jīn pán xuán niǎn gǔ, jiǔ ér bù qù, qí qíng zhuàng yǐ kě jiàn yǐ. tài xué shēng chén cháo lǎo fù shū jīng è shí sì shì, qǐ tóu bì yuǎn fāng, jiē bù bào.
中丞石公弼言:「蔡京盤旋京師,餘威震於群臣。願持必斷之決,以消後悔。」侍御史洪彥章言:「京朋奸誤國,公私困弊,既已上印,而偃蹇都城,上憑眷顧之恩,中懷跋扈之志,願早賜英斷,遣之出京。」侍御史毛注言:「孟翔以天文惑眾,嘗獻蔡京詩,言涉不順,京輒喜而受之,因以獻《易書》而賜官,卒致詆誣以冒重辟,而京不復愧恥。張懷素以地理惑眾,京熟與之游從,京妻葬地卜日,懷素主之,嘗同游淮左,題字刻石,後雖陰令人追毀以掩其跡,而眾所共知。以至尚書省事,多不取旨,直行批下,以作陛下之威;重祿厚賞,下結人心,以作陛下之福。林攄跋扈之黨,而置之政本之地;宋喬年奸雄之親,而置之尹京之任。考之以心,揆之以事,其志有不可量者。今盤旋輦轂,久而不去,其情狀已可見矣。」太學生陳朝老復疏京惡十四事,乞投畀遠方,皆不報。
shì suì, jiāng huái jīng zhè fú jiàn dà hàn, zì liù yuè bù yǔ zhì yú shí yuè. qín fèng jiē chéng jī, fā sù zhèn zhī, juān qí fù.
是歲,江、淮、荊、浙、福建大旱,自六月不雨至於十月。秦、鳳、階、成飢,發粟振之,蠲其賦。
shǎn zhōu tóng zhōu huáng hé qīng.
陝州、同州黃河清。
liáo fàng jìn shì liú zhēn děng jiǔ shí rén.
遼放進士劉楨等九十人。
huī zōng tǐ shén hé dào jùn liè xùn gōng shèng wén rén dé xiàn cí xiǎn xiào huáng dì dà guān sì nián liáo gān tǒng shí nián
○徽宗體神合道駿烈遜功聖文仁德憲慈顯孝皇帝大觀四年(遼乾統十年)
chūn, zhēng yuè, gēng zǐ shuò, zhōng chéng wú zhí zhōng yán: qiè wén ěr lái zhū lù yǐ bā háng gòng zhě, rú qīn bìng gē gǔ, huò duì fú rán dǐng, huò cì bì chū xuè, xiě qīng cí yǐ dǎo, huò bù rú hūn, cháng sòng fú shū, yǐ cǐ wèi zhī xiào. huò cháng jiù qí xiōng zhī nì, huò yǔ qí dì tóng jū shí yú nián, yǐ cǐ wèi zhī tì. qí nǚ shì rén, pín bù néng zì gěi, qǔ ér yǎng zhī yú jiā, wèi shàn nèi qīn. yòu yǐ xù qióng jù, shōu ér jiào zhī, wèi shàn wài qīn. cǐ zé rén zhī cháng qíng, réng yǐ yī shì fēn wèi mù yīn èr xíng. cháng yī yù qiàn suì, lǜ háo mín yǐ zhōu shí jī zhě, ér wèi zhī xù. fū zhōu shí jī zhě, nǎi háo mín zì wèi zhī ér yǐ, dú wèi zhī xù, kě hū? yòu yǒu cháng shōu yǎng yī yí qì xiǎo ér, cháng jiù yī bǒ zhě zhī nì, ér yǐ wèi xù. rú cǐ zhī lèi, bù kě jù shù. fú yuàn xià zhī tài xué, bǐ zhǎng èr bó shì kǎo yǐ dào yì, bié bái shì fēi, chéng qù mào làn, wù shǐ wàng jìn. shēn chì jùn xiàn zhǎng lì jí xué shì sī chá yàn xíng shí, yǒu qí rén zé jǔ, wú qí rén wù yǐ wàng gòng, wù zài fèng chéng zhào zhǐ, bù shī fǎ yì. cóng zhī.
春,正月,庚子朔,中丞吳執中言:「竊聞邇來諸路以八行貢者,如親病割股,或對佛然頂,或刺臂出血,寫青詞以禱,或不茹葷,嘗誦佛書,以此謂之孝。或嘗救其兄之溺,或與其弟同居十餘年,以此謂之悌。其女適人,貧不能自給,取而養之於家,為善內親。又以婿窮窶,收而教之,為善外親。此則人之常情,仍以一事分為睦姻二行。嘗一遇歉歲,率豪民以粥食飢者,而謂之恤。夫粥食飢者,乃豪民自為之而已,獨謂之恤,可乎?又有嘗收養一遺棄小兒,嘗救一跛者之溺,而以為恤。如此之類,不可遽數。伏願下之太學,俾長二、博士考以道藝,別白是非,澄去冒濫,勿使妄進。申飭郡縣長吏及學事司察驗行實,有其人則舉,無其人勿以妄貢,務在奉承詔旨,不失法意。」從之。
xīn chǒu, liáo zhǔ yù xíng lì chūn lǐ, rú yā zi hé.
辛丑,遼主預行立春禮,如鴨子河。
guǐ mǎo, zhào xīn zhì hé dōng hé běi shǎn xī zhū jiān bà gǎi zhù dāng shí qián.
癸卯,詔新置河東、河北、陝西諸監罷改鑄當十錢。
xīn yǒu, zhào: shì shù bài sēng zhě, lùn yǐ dà bù gōng.
辛酉,詔:「士庶拜僧者,論以大不恭。」
dīng mǎo, xià rén rù gòng.
丁卯,夏人入貢。
lǚ huì qīng jiàng shòu zhèng fèng dài fū. shì yù shǐ máo zhù hé huì qīng shàng biǎo xiè fù guān, yòng shī fēng yǔ jí qīng yíng jié nán shān zhāng jù, yǐ gǔ jūn zǐ zì chù ér yǐ luàn shì fāng shèng shí, zuì bù kě shè, gù yǒu shì mìng. èr yuè, gēng wǔ shuò, liáo zhǔ zhù dà yú luò.
呂惠卿降授正奉大夫。侍御史毛注劾惠卿上表謝復官,用《詩》、《風雨》及《青蠅》、《節南山》章句,以古君子自處而以亂世方盛時,罪不可赦,故有是命。二月,庚午朔,遼主駐大魚濼。
xīn wèi, yǐ zhāng shāng yīng wèi zī zhèng diàn xué shì zhōng tài yī gōng shǐ.
辛未,以張商英為資政殿學士、中太一宮使。
chū, shāng yīng qǐ zhī háng zhōu, guò què rù duì, yán: shén zōng xiū jiàn fǎ dù, wù yǐ qù hài xìng lì ér yǐ. jīn chéng yī yī jǔ xíng, zé jǐn shào shù zhī měi. fǎ ruò yǒu bì, bù kě bù biàn, dàn bù shī qí yì zú yǐ.
初,商英起知杭州,過闕入對,言:「神宗修建法度,務以去害興利而已。今城一一舉行,則盡紹述之美。法若有弊,不可不變,但不失其意足矣。」
wù yín, yì lǐ jú zòu: xiū chéng dà guān lǐ shū èr bǎi sān shí yī juàn, jì fú zhì dù shí liù juǎn, zhì fú tú yī cè, jù jīng jī gǔ, zhuó jīn zhī yí, yǐ zhèng yán xí zhī wù. yòu bié wèi kàn xiáng shí èr juǎn, jì fú kàn xiáng èr cè. zhào xíng zhī.
戊寅,議禮局奏:「修成《大觀禮書》二百三十一卷,《祭服制度》十六卷,《制服圖》一冊,據經稽古,酌今之宜,以正沿襲之誤。又別為《看詳》十二卷,《祭服看詳》二冊。」詔行之。
gēng chén, bà jīng xī qián jiān.
庚辰,罷京西錢監。
jǐ chǒu, yǐ yú shēn wèi mén xià shì láng, zī zhèng diàn xué shì zhāng shāng yīng wèi zhōng shū shì láng, hù bù shàng shū hóu méng tóng zhī shū mì yuàn shì. dì cháng cóng róng wèn méng yuē: cài jīng hé rú rén yě? méng duì yuē: shǐ jīng zhèng qí xīn shù, suī gǔ xián xiāng hé yǐ jiā? jīng wén ér xián zhī. méng, gāo mì rén yě.
己丑,以余深為門下侍郎,資政殿學士張商英為中書侍郎,戶部尚書侯蒙同知樞密院事。帝嘗從容問蒙曰:「蔡京何如人也?」蒙對曰:「使京正其心術,雖古賢相何以加?」京聞而銜之。蒙,高密人也。
rén chén, bà hé dōng hé běi jīng dōng zhù jiā xī qián.
壬辰,罷河東、河北、京東鑄夾錫錢。
guǐ sì, zhào: fāng tián zhī fǎ, jūn fù huì mín. fǎng wén jìn suì yǐ lái, yǒu sī tuī xíng dài duò, jiān sī dū chá bù yán, huì lù gōng xíng, gāo xià shī shí. kě yán chì suǒ bù, réng yǎng jiān sī jué chá.
癸巳,詔:「方田之法,均賦惠民。訪聞近歲以來,有司推行怠惰,監司督察不嚴,賄賂公行,高下失實。可嚴飭所部,仍仰監司覺察。」
sān yuè, gēng zǐ, mù jī mín bǔ jìn zú.
三月,庚子,募饑民補禁卒。
zhào: yī xué shēng bìng rù tài yī jú, suàn rù tài shǐ jú, shū rù hàn lín shū yì jú, huà rù hàn lín huà tú jú, qí xué guān děng bìng bà.
詔:「醫學生併入太醫局,算入太史局,書入翰林書藝局,畫入翰林畫圖局,其學官等並罷。」
jiǎ yín, chì suǒ zài zhèn xù liú mín.
甲寅,敕所在振恤流民。
guǐ hài, zhào: zuì fèi rén shāo jiā zhēn xù néng ān fèn shǒu zhě, bù qí mǎn suì, gè yǔ xù jìn, yǐ zé lái xiào.
癸亥,詔:「罪廢人稍加甄敘能安分守者,不俟滿歲,各與敘進,以責來效。」
bǐng yín, cì shàng shě shēng shí wǔ rén jí dì.
丙寅,賜上捨生十五人及第。
wù chén, zhào: shàng shū xié xià děng rén, kě yī wú guò rén lì, jīn hòu gǎi guān shēng rèn, bìng miǎn jiǎn jǔ.
戊辰,詔:「上書邪下等人,可依無過人例,今後改官升任,並免檢舉。」
xià, sì yuè, bǐng zǐ, wǔ guó bù zhǎng gòng yú liáo.
夏,四月,丙子,五國部長貢於遼。
jǐ mǎo, bān lè chǐ yú tiān xià.
己卯,班樂尺於天下。
guǐ wèi, cài jīng shàng suǒ xiū zhé zōng shí lù.
癸未,蔡京上所修《哲宗實錄》。
bǐng xū, liáo zhǔ yù xíng zài shēng lǐ. guǐ sì, liè yú běi shān.
丙戌,遼主預行再生禮。癸巳,獵於北山。
bǐng shēn, lì gǎn shēng dì tán.
丙申,立感生帝壇。
dīng yǒu, zhào xiū zhé zōng zhèng shǐ.
丁酉,詔修《哲宗正史》。
wǔ yuè, rén yín, tíng sēng dié sān nián.
五月,壬寅,停僧牒三年。
dīng wèi, huì chū kuí lóu.
丁未,彗出奎、婁。
jiǎ yín, lì cí xué jiān mào kē. dì yǐ hóng cí kē bù zú yǐ zhì wén xué zhī shì, gǎi lì cǐ kē, suì fù gòng shì yuàn shì, qù xí shū ér zēng zhì zào, zhōng gé zé shòu guǎn zhí, suì bù guò wǔ rén.
甲寅,立詞學兼茂科。帝以宏詞科不足以致文學之士,改立此科,歲附貢士院試,去檄書而增製造,中格則授館職,歲不過五人。
bǐng chén, zhào yǐ huì jiàn, bì diàn, jiǎn shàn, lìng shì cóng guān zhí yán zhǐ chén què shī.
丙辰,詔以彗見,避殿,減膳,令侍從官直言指陳闕失。
wù wǔ, shè tiān xià.
戊午,赦天下。
rén xū, gǎi guǎng xī qián nán lù wèi guǎng nán xī lù.
壬戌,改廣西黔南路為廣南西路。
guǐ hài, zhì guǎng xī wàng yán tà dì zuì, zhuī biǎn shuài chén wáng zǔ dào wèi zhāo xìn jūn jié dù fù shǐ, fàng zhāng zhuāng yú yǒng zhōu.
癸亥,治廣西妄言拓地罪,追貶帥臣王祖道為昭信軍節度副使,放張莊於永州。
xiān shì yù shǐ zhāng kè gōng zòu lùn: cài jīng qǐng jū xiàng wèi, shàn zuò wēi fú, quán zhèn zhōng wài. qīng xī yǔ yǐ dù guó yòng, tuō jué lù yǐ shì sī ēn. wèi cái lì wèi yǒu yú jī, jiē chū dàn mán wù kuā dà yǐ xìng shì gōng, sì wèi sāo rǎo. yuán yǐn xiǎo rén, yǐ wèi péng dǎng jiǎ jiè yīn yà, bù mǎn yào tú. yǐ zhì jiāo tōng háo mín, xìng zhì chǎn yè yì tiān zǐ zhī jiāng zuò, yíng qì jū dì yòng xiàn guān zhī rén fū, cáo yùn huā shí. céng wú zūn zhǔ bì mín zhī xīn, wéi shì fēng yǐ yíng sī zhī jì. ruò shì zhī lèi, qí shì fēi yī, yǐ yǒu chén liáo lùn liè, chén gèng bù gǎn jù chén. zhì ruò míng wèi zhù shèng shòu ér xiū tǎ yǐ zhuàng lín píng zhī shān shì, tuō yán guàn mín tián ér jué shuǐ yǐ fú xìng huà zhī chèn cí zhì zhí yǔ zhī gào biàn ér miù wèi xīn jí, shòu mèng xǔ zhī wū yán ér yǔ zhī guān jué zhào zhēn yù fǔ zhī yǐ yāo shù, zhāng dà chéng qiè cì qí jiān yì. hài dòng yuǎn ěr, wén zhě hán xīn, jiē zú yǐ gǔ huò tiān xià, wèi hài zhī dà zhě yě.
先是御史張克公奏論:「蔡京頃居相位,擅作威福,權震中外。輕錫予以蠹國用,托爵祿以市私恩。謂財利為有餘積,皆出誕謾;務誇大以興事功,肆為搔擾。援引小人,以為朋黨;假借姻婭,布滿要途。以至交通豪民,興置產業;役天子之將作,營葺居第;用縣官之人夫,漕運花石。曾無尊主庇民之心,惟事豐已營私之計。若是之類,其事非一,已有臣僚論列,臣更不敢具陳。至若名為祝聖壽而修塔以壯臨平之山勢,託言灌民田而決水以符興化之讖辭;致侄俁之告變而謬為心疾,受孟詡之誣言而與之官爵;趙真欲輔之以妖術,張大成竊伺其奸意。駭動遠邇,聞者寒心,皆足以鼓惑天下,為害之大者也。」
jiǎ zǐ, zhào: cài jīng tè jiàng shòu tài zǐ shǎo bǎo, yī jiù zhì shì, zài wài rèn biàn jū zhù. zhì lüè yuē: qīng jué lù yǐ shì sī ēn, làn xī yǔ yǐ dù bāng yòng, jí zhù yīn yà, mì bù yào tú, jù yǐn xiōng xié, hé chéng sǐ dǎng. yǐ zhì jiǎ lì mín ér jué xìng huà zhī shuǐ, tuō zhù shèng ér shì lín píng zhī shān, qǐ yuē huái zhōng, dài jiāng yāo fú. lǚ yǒu gào chén zhī jī, měi lián kuáng bèi zhī xián, suī jǐn shàng yú yìn zhāng, yóu jiǔ liú yú lǐ dì, yǎn jiǎn fú bì, ào nì wǎng quān, zhì dì yì zhī wèi fú, zhāo xīng wén ér shēn qiǎn. yán zhāng jì shàng, gōng yì mí róng, gù yù yòng ēn, nán yǐ qū fǎ. yí chǐ shī chén zhī zhì, bǐ cān gōng bǎo zhī guān. liáo wèi qún qíng, shàng wèi kuān diǎn.
甲子,詔:「蔡京特降授太子少保,依舊致仕,在外任便居住。」制略曰:「輕爵祿以市私恩,濫錫予以蠹邦用,藉助姻婭,密布要途,聚引凶邪,合成死黨。以至假利民而決興化之水,托祝聖而飾臨平之山,豈曰懷忠,殆將邀福。屢有告陳之跡,每連狂悖之嫌,雖僅上於印章,猶久留於里第,偃蹇弗避,傲睨罔悛,致帝意之未孚,昭星文而申譴。言章繼上,公議靡容,固欲用恩,難以屈法。宜褫師臣之秩,俾參宮保之官。聊慰群情,尚為寬典。」
bǐng yín, mén xià shì láng yú shēn bà. shēn yǔ cài jīng jié wèi sǐ dǎng, jīng jì qù guó, shēn bù zì ān, shàng shū qǐ bà, nǎi yǐ zī zhèng diàn xué shì zhī qīng zhōu.
丙寅,門下侍郎余深罷。深與蔡京結為死黨,京既去國,深不自安,上疏乞罷,乃以資政殿學士知青州。
liù yuè, gēng wǔ, yù diàn, fù shàn.
六月,庚午,御殿,復膳。
jiǎ xū, liáo zhǔ qīng shǔ yú yù shān.
甲戌,遼主清暑於玉山。
yǐ hài, yǐ zhāng shāng yīng wèi shàng shū yòu pú shè jiān zhōng shū shì láng.
乙亥,以張商英為尚書右僕射兼中書侍郎。
cài jīng jiǔ dào guó bǐng, zhōng wài yuàn jí. jiàn shāng yīng néng lì yì tóng, gèng chēng wèi xián, dì yīn rén wàng ér xiāng zhī. shí jiǔ hàn, huì xīng zhōng tiān, shāng yīng shòu mìng, shì xī huì bù jiàn, míng rì yǔ. dì xǐ, yīn dà shū shāng lín èr zì yǐ cì zhī.
蔡京久盜國柄,中外怨疾。見商英能立異同,更稱為賢,帝因人望而相之。時久旱,彗星中天,商英受命,是夕彗不見,明日雨。帝喜,因大書「商霖」二字以賜之。
guǐ wèi, xià guó gòng yú liáo.
癸未,夏國貢於遼。
rén chén, fù xiàng zōng huí wèi hàn dōng jùn wáng.
壬辰,復向宗回為漢東郡王。
jiǎ wǔ, zhǔn bù gòng yú liáo.
甲午,准布貢於遼。
yǐ wèi, lǜ qiú.
乙未,慮囚。
bǐng shēn, mén xià shì láng xuē áng bà wèi yòu shén guān shǐ.
丙申,門下侍郎薛昂罷為佑神觀使。
qiū, qī yuè, xīn chǒu, zhào quán bà fāng tián.
秋,七月,辛丑,詔權罷方田。
liáo zhǔ yè qìng líng.
遼主謁慶陵。
jǐ wèi, zhāng shāng yīng yán: dāng shí qián, zì táng yǐ lái, wèi hài shén míng, xíng zhī yú jīn, yóu jiàn zhì ài. gài xiǎo píng qián chū mén, yǒu xiàn yǒu jìn, gù sì fāng shāng lǚ wù huò jiāo yì dé qián zhě, bì rù zhōng qiú yán chāo shōu mǎi guān gào dù dié, ér yú qián yòu liú bù zài jiē shì, gù guān sī nèi wài, jiāo xiāng lì yǎng. zì dāng shí qián xíng, yī fū fù bā shí qiān, xiǎo chē zài sì bǎi qiān. qián jì wèi qīng jī zhī wù, zé gào dié nán shòu, yán chāo fēi cāo xū qián ér dé shí jià zé nán xíng, zhòng qīng zhī shì rán yě. jīn yù quán yú nèi kù bìng mì yuàn zhū sī jiè zhī, yīng yú fēng zhuāng jīn yín wù bó bìng yán tiě děng, xià lìng yǐ dāng shí qián dào zhù wěi làn hài fǎ, bàn nián gèng bù xíng yòng lìng mín jiān jǐn suǒ yǒu yú suǒ zài zhōu jūn sòng nà, měi shí guàn guān zhī jīn yín wù bó sì guàn wén, zé qí wěi zhù zhě, sòng jìn biàn gǎi zhù xiǎo píng qián, cún qí rú yàng zhě, qí nà qián zú shí guàn zuò sān guàn wén, gè bō hái yuán jiè chù. rán hòu jīng chéng zuò jiù qián jìn shī xíng, nǎi kě yì què huò tōng shāng chāo fǎ.
己未,張商英言:「當十錢,自唐以來,為害甚明,行之於今,尤見窒礙。蓋小平錢出門,有限有禁,故四方商旅物貨交易得錢者,必入中求鹽鈔、收買官告度牒,而餘錢又流布在街市,故官私內外,交相利養。自當十錢行,一夫負八十千,小車載四百千。錢既為輕齎之物,則告牒難售,鹽鈔非操虛錢而得實價則難行,重輕之勢然也。今欲權於內庫並密院諸司借支,應於封樁金銀物帛並鹽鐵等,下令以當十錢盜鑄偽濫害法,半年更不行用;令民間盡所有於所在州軍送納,每十貫官支金銀物帛四貫文,擇其偽鑄者,送近便改鑄小平錢,存其如樣者,俟納錢足十貫作三貫文,各撥還元借處。然後京城作舊錢禁施行,乃可議榷貨通商鈔法。」
bā yuè, gēng wǔ, zhāng shāng yīng yòu yán: bì xià fèn fā yīng duàn, kǎi rán yù jiù qián qīng wù zhòng zhī bì, yī dàn fā dé yīn, xià míng zhào, juān qì tǎng zàng shù qiān wàn mín qián bǎo, gǎi dāng shí wèi dāng sān. lìng xià zhī rì, zhōng wài huān hū, wàn kǒu yī shé. rán ér jiān xié zhī zài nèi zhě, mì chàng qí shuō yuē: bù jiǔ bì fù, kě chù yǐ dài yě. jiān xié zhī zài wài zhě, xiǎo mín yǐ lüè měi yuē: dāng sān zé kuī rǔ, dāng qī zé zhōng yǐ. shì yǐ xiǎo mín tīng ér hé zhī, lìng chū wǔ shí rì, ér yóu wèi dà fú yě. fú wàng bì xià gù zhì bù yí, shǐ zhèng yì zú xíng, jiān xié kuì fú, ér xiāo qí xiōng hàn bù píng zhī qì.
八月,庚午,張商英又言:「陛下奮發英斷,慨然欲救錢輕物重之弊,一旦發德音,下明詔,捐棄帑藏數千萬緡錢寶,改當十為當三。令下之日,中外歡呼,萬口一舌。然而奸邪之在內者,密倡其說曰:『不久必復,可畜以待也。』奸邪之在外者,曉民以掠美曰:『當三則虧汝,當七則中矣。』是以小民聽而和之,令出五十日,而猶未大孚也。伏望陛下固志不移,使正議卒行,奸邪愧服,而消其兇悍不平之氣。」
yǐ hài, yǐ liú zhèng fū wèi zhōng shū shì láng, hóu méng wèi shàng shū zuǒ chéng, hàn lín xué shì chéng zhǐ dèng xún rén wèi shàng shū yòu chéng.
乙亥,以劉正夫為中書侍郎,侯蒙為尚書左丞,翰林學士承旨鄧洵仁為尚書右丞。
wù yín, shěng nèi wài rǒng guān.
戊寅,省內外冗官。
gēng chén, yǐ zī zhèng diàn xué shì wú jū hòu wèi mén xià shì láng.
庚辰,以資政殿學士吳居厚為門下侍郎。
dīng hài, xíng nèi wài xué guān xuǎn shì fǎ.
丁亥,行內外學官選試法。
rùn yuè, xīn chǒu, zhào: zhū lù shì yǒu bù biàn yú mín zhě, jiān sī tiáo zòu zhī.
閏月,辛丑,詔:「諸路事有不便於民者,監司條奏之。」
xīn hài, liáo zhǔ yè huái líng jǐ wèi, yè zǔ líng.
辛亥,遼主謁懷陵;己未,謁祖陵。
xīn yǒu, zhào jiè péng dǎng.
辛酉,詔戒朋黨。
yǐ zhāng gé zhī háng zhōu. gé sī suǒ yǐ gù chǒng, nǎi yīn cí rì, qǐ zì lǐng huā shí gāng shì, zì cǐ yīng fèng yì fán yǐ.
以張閣知杭州。閣思所以固寵,乃因辭日,乞自領花石綱事,自此應奉益繁矣。
rén xū, liáo huáng tài shū hé luō gá cóng liè yú qìng zhōu, dào zú.
壬戌,遼皇太叔和囉噶從獵於慶州,道卒。
jiǔ yuè, bǐng yín shuò, rì yǒu shí zhī.
九月,丙寅朔,日有食之。
jiǎ xū, liáo zhǔ mìng miǎn xíng chóng jiǔ jié lǐ.
甲戌,遼主命免行重九節禮。
dōng, shí yuè, dīng yǒu, lì guì fēi zhèng shì wèi huáng hòu. hòu, kāi fēng rén, běn qīn shèng diàn yā bān. chū, dì wèi duān wáng, cháng cháo qīn shèng tài hòu, tài hòu mìng hòu gōng shì jí dì jí wèi, suì yǐ cì dì. hòu xìng jǐn, shàn shùn chéng dì yì, hǎo guān shū, zhāng zòu néng zì zhì. dì ài qí cái, jìng lì wèi hòu.
冬,十月,丁酉,立貴妃鄭氏為皇后。後,開封人,本欽聖殿押班。初,帝為端王,常朝欽聖太后,太后命後供侍;及帝即位,遂以賜帝。後性謹,善順承帝意,好觀書,章奏能自制。帝愛其才,竟立為後。
cài jīng zhī miǎn, zhī shū mì yuàn shì zhèng jū zhōng zì xǔ bì děi xiāng, dì jué zhī, bù guǒ yòng. zhì shì fù yǐ wài qī bà wèi guān wén diàn xué shì zhōng tài yī gōng shǐ.
蔡京之免,知樞密院事鄭居中自許必得相,帝覺之,不果用。至是復以外戚罷為觀文殿學士、中太一宮使。
wù xū, yǐ wú jū hòu zhī shū mì yuàn shì.
戊戌,以吳居厚知樞密院事。
tài bái zhòu jiàn.
太白晝見。
liáo zhǔ zhù ǒu sī diàn.
遼主駐藕絲淀。
shí yī yuè, dīng mǎo, sì yuán qiū, dà shè gǎi míng nián yuán yuē zhèng hé.
十一月,丁卯,祀圜丘,大赦;改明年元曰政和。
jiǎ xū, bà gǒng zhōu wèi xiāng yì xiàn.
甲戌,罷拱州為襄邑縣。
wù yín, zhào tōng zhōu ān zhì rén chén guàn yǔ zì biàn.
戊寅,詔通州安置人陳瓘與自便。
chū, guàn zì hé pǔ fàng hái, jū sì míng. ér qí zi zhèng huì gàn zhì yú háng, shì wén cài chóng shèng chà cài jīng yǒu dòng yáo dōng gōng zhī yǔ, zhèng huì jí rì zì chén yú háng shuài cài nǐ. nǐ fāng jié jīng wèi sǐ dǎng, suì zhí zhèng huì sòng jīng shī, ér fēi shū gào jīng, bǐ yù wèi jì. shì xià kāi fēng fǔ zhì yù, zhī kāi fēng lǐ xiào chēng, kù lì yě, nǎi bìng xià míng zhōu bǔ guàn. shì mín kū sòng zhī, guàn bù wèi dòng, jì jiù yù, gù qí zi xiào yuē: bù xiào zi fán wú yī xíng. xiào chēng xié guàn shǐ zhèng zhèng huì zhī wàng, guàn yuē: zhèng huì wén jīng jiāng bù lì yú shè jì, chuán yú dào lù, jù zì chén gào, guàn suǒ bù zhī. wàng fù zǐ zhī ēn ér zhǐ qí wèi wàng, zé qíng suǒ bù rěn xié sī qíng yǐ fú hé qí shuō, yòu yì suǒ bù wèi. kuàng bù qī bù èr, píng xī suǒ yǐ shì jūn jiào zǐ, qǐ yú lì hài zhī jì yǒu suǒ tān wèi, zì wéi qí yán hū! cài jīng jiān xié, bì wèi guó huò, guàn gù cháng lùn yú jiàn shěng, yì bù dài jīn rì yǔ yán jiān yě. shí nèi shì huáng jīng chén jiān kān, wén suǒ duì, shī shēng tàn xī, wèi guàn yuē: zhǔ shàng zhèng yù zhī shí zhuàng, yòu sī dì yī cǐ zhì duì. yù jù, jìng zuò zhèng huì yǐ suǒ yán guò shí, liú cuàn hǎi dǎo, ér guàn yì yǒu tōng zhōu ān zhì zhī mìng. zhì cǐ fāng xǔ qí zì biàn.
初,瓘自合浦放還,居四明。而其子正匯干至餘杭,適聞蔡崇盛詫蔡京有動搖東宮之語,正匯即日自陳於杭帥蔡薿。薿方結京為死黨,遂執正匯送京師,而飛書告京,俾預為計。事下開封府制獄,知開封李孝稱,酷吏也,乃並下明州捕瓘。士民哭送之,瓘不為動,既就獄,顧其子笑曰:「不肖子煩吾一行。」孝稱脅瓘使證正匯之妄,瓘曰:「正匯聞京將不利於社稷,傳於道路,遽自陳告,瓘所不知。忘父子之恩而指其為妄,則情所不忍;挾私情以符合其說,又義所不為。況不欺不二,平昔所以事君教子,豈於利害之際有所貪畏,自違其言乎!蔡京奸邪,必為國禍,瓘固嘗論於諫省,亦不待今日語言間也。」時內侍黃經臣監勘,聞所對,失聲嘆息,謂瓘曰:「主上正欲知實狀,右司第依此置對。」獄具,竟坐正匯以所言過實,流竄海島,而瓘亦有通州安置之命。至此方許其自便。
shí èr yuè, jǐ yǒu, liáo zhào míng nián gǎi yuán tiān qìng.
十二月,己酉,遼詔明年改元天慶。
gēng xū, gǎi shì jìng hé huáng hòu wèi huì gōng.
庚戌,改諡靖和皇后為惠恭。
yǐ lǚ huì qīng wèi guān wén diàn xué shì zhī dà míng fǔ.
以呂惠卿為觀文殿學士、知大名府。
bà nèi cáng dōng běi chū shèng yán chāo jí liù lù shàng gòng qián chāo.
罷內藏東北出剩鹽鈔及六路上供錢鈔。
shì suì, kuí zhōu jiāng shuǐ yì. hǎi shuǐ qīng.
是歲,夔州江水溢。海水清。
chū gōng nǚ sì bǎi bā shí liù rén.
出宮女四百八十六人。
nán dān zhōu nèi fù.
南丹州內附。
liáo jìng nèi dà jī, wéi bǎo jìng jūn mǎ rén wàng suǒ zhì, lì shí bù què, lù bù míng fú. yáo shòu rén wàng wèi zhāng yì jūn jié dù shǐ. shí gǔ jià xiáng yǒng, sù wèi shì duō bù gěi, xiāo tuō sī hé chū sī lǐn zhōu zhī xuán zhào zhī nán yuàn shū mì shǐ shì.
遼境內大飢,惟保靜軍馬人望所治,粒食不闕,路不鳴桴。遙授人望為彰義軍節度使。時谷價翔踴,宿衛士多不給,蕭托斯和出私廩周之;旋召知南院樞密使事。