qǐ zhe yōng zhí xú zhēng yuè, jǐn shàng zhāng dūn zāng sān yuè, fán èr nián yǒu qí.
起著雍執徐正月,盡上章敦牂三月,凡二年有奇。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xìng shí bā nián jīn huáng tǒng bā nián
○高宗受命中興全功至德聖神武文昭仁憲孝皇帝紹興十八年(金皇統八年)
chūn, zhēng yuè, jiǎ zǐ, yǐ yǒng yòu líng jìn zài huì jī, zhǔn xiān cháo gù shì, chūn qiū èr zhòng yǐ tài cháng shǎo qīng jiàn xiàn, jì qiū gāng yù shǐ àn shì.
春,正月,甲子,以永祐陵近在會稽,准先朝故事,春秋二仲以太常少卿薦獻,季秋剛御史按視。
dīng chǒu, zuǒ chéng yì láng zhāng chǎn tiān chà tōng pàn quán zhōu.
丁丑,左承議郎張闡添差通判泉州。
zì qín guì zhuān guó, cháo shì wèi suǒ jì zhě, zhōng shēn yǐ tiān cuì huò shuài mù chù zhī, wèi cháng yǒu wèi jùn zhě.
自秦檜專國,朝士為所忌者,終身以添倅或帥幕處之,未嘗有為郡者。
èr yuè, yǐ wèi, cān zhī zhèng shì duàn fú bà, wèi zī zhèng diàn xué shì tí jǔ jiāng zhōu tài píng xìng guó gōng, yǐ diàn zhōng shì yù shǐ yú yáo bì yòu zhèng yán wū rén jí zòu hé zhī yě. zhāng zài shàng, xún luò zhí, xìng guó jūn jū zhù.
二月,乙未,參知政事段拂罷,為資政殿學士、提舉江州太平興國宮,以殿中侍御史余堯弼、右正言巫亻及奏劾之也。章再上,尋落職,興國軍居住。
qiān shū shū mì yuàn shì wāng bó jiān quán cān zhī zhèng shì.
簽書樞密院事汪勃兼權參知政事。
rén zǐ, yòu chéng shì láng jiān dēng wén gǔ yuàn xú liǎn miàn duì, yán: zì xī dì wáng bì yǒu zuǒ mìng zhī chén, gōng míng dǐng yí, yòu shí qīng miào, yǐ quàn wàn shì. guó jiā yuǎn jī sān dài, zhào zào yuán miào, fán zài zuǒ mìng fǔ bì, jiē huì xiàng miào tíng, yǐ shì bào gōng zhī yì. bì xià shào kāi zhōng xìng, fù chóng yuán miào, rú zǔ zōng zhī zhì, ér lèi cháo pèi xiǎng fǔ bì bù guò shí yú rén, jīn qí jiā zhī zǐ sūn, bì yǒu huì xiàng cún yān, wàng zhào yǒu sī fǎng qiú, mó yú jǐng líng gōng tíng zhī liǎng bì. zhào lǐ bù tǎo lùn.
壬子,右承事郎、監登聞鼓院徐璉面對,言:「自昔帝王必有佐命之臣,功銘鼎彝,侑食清廟,以勸萬世。國家遠稽三代,肇造原廟,凡在佐命輔弼,皆繪像廟廷,以示報功之意。陛下紹開中興,復崇原廟,如祖宗之制,而累朝配饗輔弼不過十餘人,今其家之子孫,必有繪像存焉,望詔有司訪求,摹於景靈宮廷之兩壁。」詔禮部討論。
yǐ mǎo, jīn zhǔ rú tiān kāi diàn.
乙卯,金主如天開殿。
sān yuè, rén shēn, míng xíng gōng zhī nán mén yuē lì zhèng, běi mén yuē hé níng.
三月,壬申,名行宮之南門曰麗正,北門曰和寧。
shí diàn qián zhāo jūn, duō yòu zhì xiāng mín jí fù fàn zhě. dīng chǒu, mìng chuān zhōng dà jiāng wú lín yáng zhèng zhāo liú mín zhī shī suǒ zhě, qiǎn fā yǐ bǔ qí é.
時殿前招軍,多誘致鄉民及負販者。丁丑,命川中大將吳璘、楊政招流民之失所者,遣發以補其額。
rén wǔ, zī zhèng diàn dà xué shì tí jǔ wàn shòu guān jiān shì dú qín xī zhī shū mì yuàn shì.
壬午,資政殿大學士、提舉萬壽觀兼侍讀秦熺知樞密院事。
qín guì wèn chì lìng suǒ shān dìng guān hú níng yuē: ér zi jìn chú, wài yì rú hé? níng yuē: wài yì yǐ wèi xiàng gōng bù bì xí cài jīng zhī jī. níng, ān guó zi yě.
秦檜問敕令所刪定官胡寧曰:「兒子近除,外議如何?」寧曰:「外議以為相公不必襲蔡京之跡。」寧,安國子也。
yǐ yǒu, zhào: sī shàn dù huái jí zhāo nà pàn wáng zhī rén, bìng xíng jūn fǎ. hòu zhào: jīn zài jí xún fáng rén gù zòng, yǔ tóng zuì shī chá zhě, jiǎn yī guān.
乙酉,詔:「私擅渡淮及招納叛亡之人,並行軍法。」後詔:「津載及巡防人故縱,與同罪;失察者,減一官。」
xià, sì yuè, wù zǐ shuò, rì yǒu shí zhī.
夏,四月,戊子朔,日有食之。
gēng yín, cè shì zhèng zòu míng jìn shì yú shè diàn, wáng zuǒ yǐ xià sān bǎi sān shí rén cì jí dì chū shēn.
庚寅,策試正奏名進士於射殿,王佐以下三百三十人賜及第、出身。
gēng zǐ, zuǒ zhōng dài fū zhī shū mì yuàn shì qín xī bà, wèi guān wén diàn xué shì zuǒ tōng fèng dài fū tí jǔ wàn shòu guān jiān shì dú tí jǔ mì shū shěng. xī yán: fù zǐ gòng zhèng, lǐ dāng bì xián. gù yǒu shì mìng. réng zhào xī yīng gàn qǐng gěi, bìng yī jiàn rèn zǎi chén lì, lì bān zuǒ yòu pú shè zhī cì.
庚子,左中大夫、知樞密院事秦熺罷,為觀文殿學士、左通奉大夫、提舉萬壽觀兼侍讀、提舉秘書省。熺言:「父子共政,理當避嫌。」故有是命。仍詔熺應干請給,並依見任宰臣例,立班左右僕射之次。
xīn chǒu, jīn qiǎn cān zhī zhèng shì bǐng dé lián chá guān lì.
辛丑,金遣參知政事秉德廉察官吏。
yǐ sì, tè zòu míng jìn shì yú shùn kǎi děng sì bǎi wǔ shí qī rén, wǔ jǔ jìn shì kē yàn děng qī rén, tè zòu míng yī rén, cì dì shòu guān yǒu chà.
乙巳,特奏名進士俞舜凱等四百五十七人,武舉進士柯燕等七人,特奏名一人,賜第、授官有差。
gēng xū, jīn zhǔ zhì zì tiān kāi diàn.
庚戌,金主至自天開殿。
xiān shì jīn mìng xiū liáo shǐ, jiǎ yín, gào chéng.
先是金命修《遼史》,甲寅,告成。
wǔ yuè, xīn yǒu, quán lǐ bù shì láng jiān zhí xué shì yuàn shěn gāi yán: guó jiā bǐng huǒ dé zhī yùn yǐ wáng tiān xià, wàng yòng gù shì, jí dào gōng bié lì yī diàn, zhuān fèng huǒ dé, pèi yǐ è bó ér sì yǐ xià zhì. cóng zhī. hòu jiàn diàn yú tài yī gōng, míng míng lí.
五月,辛酉,權禮部侍郎兼直學士院沈該言:「國家秉火德之運以王天下,望用故事,即道宮別立一殿,專奉火德,配以閼伯而祀以夏至。」從之。後建殿於太一宮,名明離。
jiǎ zǐ, huì pèi xiǎng gōng chén xiàng yú jǐng líng gōng tíng zhī bì, huáng wǔ diàn zhào pǔ cáo bīn, dà dìng diàn xuē jū zhèng shí xī zài pān měi, xī wén diàn lǐ hàng wáng dàn lǐ jì lóng, měi chéng diàn wáng céng lǚ yí jiǎn cáo wěi, zhì lóng diàn hán qí céng gōng liàng, dà míng diàn fù bì, chóng guāng diàn sī mǎ guāng, chéng yuán diàn hán zhōng yàn, fán shí yǒu liù rén.
甲子,繪配饗功臣像於景靈宮廷之壁,皇武殿趙普、曹彬,大定殿薛居正、石熙載、潘美,熙文殿李沆、王旦、李繼隆,美成殿王曾、呂夷簡、曹瑋,治隆殿韓琦、曾公亮,大明殿富弼,重光殿司馬光,承元殿韓忠彥,凡十有六人。
bǐng zǐ, jīn zhǔ shǐ lóng hǔ wèi shàng jiāng jūn huì níng yǐn xiāo bǐng wēn zhāo wǔ dà jiāng jūn chōng dōng shàng gé mén shǐ shēn fèng yán, lái hè tiān shēn jié. shǐ yàn shè yú yù jīn yuán, zì shì suì wèi gù shì.
丙子,金主使龍虎衛上將軍、會寧尹蕭秉溫、昭武大將軍、充東上閤門使申奉顏,來賀天申節。始燕射於玉津園,自是遂為故事。
guǐ wèi, bǎo xìn jūn jié dù shǐ lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ tiān chà liǎng zhè dōng lù mǎ bù jūn fù dōu zǒng guǎn lǐ xiǎn zhōng, luò jūn zhí, jiàng shòu píng hǎi jūn chéng xuān shǐ tí jǔ tái zhōu chóng dào guān, běn zhōu jū zhù.
癸未,保信軍節度使、龍神衛四廂都指揮使、添差兩浙東路馬步軍副都總管李顯忠,落軍職,降授平海軍承宣使、提舉台州崇道觀,本州居住。
xiān shì jīn shǐ cháng yán xiǎn zhōng sī qiǎn guò jiè, zhào lìng fēn xī. huì xiǎn zhōng shàng huī fù zhī cè yú cháo, zòu guì nù, nǎi zòu xiǎn zhōng bù zūn bǐng wén, zhǐ yòng shēn zhuàng, gù yǒu shì mìng.
先是金使嘗言顯忠私遣過界,詔令分析。會顯忠上恢復之策於朝,奏檜怒,乃奏顯忠不遵稟聞,止用申狀,故有是命。
liù yuè, guǐ sì, dì wèi dà chén yuē: měi suì jué yù, wén xiàn chén dì qiǎn shǔ guān dài xíng, tú wèi wén jù. kě lìng qīn wǎng suǒ bù, jù suǒ jué míng shēn shàng shū shěng.
六月,癸巳,帝謂大臣曰:「每歲決獄,聞憲臣第遣屬官代行,徒為文具。可令親往所部,具所決名申尚書省。」
zhào: zì jīn cháng yú wěi chǔ míng shòu wěi mìng zhī rén, bù dé zhé zhì guó mén.
詔:「自今嘗於偽楚明受偽命之人,不得輒至國門。」
shí zuǒ cóng shì láng lián bù rù dōu diào guān, yòu zhèng yán wū rén jí yán: bù nǎi zhāng bāng chāng zhī xù, fù zài suǒ bù róng, ér wú jì dàn ruò cǐ, wàng cì chù fēn. gù yǒu shì zhǐ.
時左從事郎廉布入都調官,右正言巫亻及言:「布乃張邦昌之婿,覆載所不容,而無忌憚若此,望賜處分。」故有是旨。
gēng zǐ, mìng jiān sī jùn shǒu yuē shù xiàn lìng, wú shǐ fēi lǐ rǎo mín.
庚子,命監司、郡守約束縣令,無使非理擾民。
jiǎ chén, yòng tài cháng sì zhǔ bù jiān quán mì shū shěng jiào kān shū jí lín dà nài yì, shǐ sì jiǔ gōng guì shén yú dōng jiāo. tán èr chéng, gāo sān chǐ, fāng shí yǒu èr chǐ. shàng wèi xiǎo tán jiǔ, zòng guǎng jiē bā chǐ, gāo chǐ yǒu bàn. suì chūn qiū èr zhòng sì yǐ shǎo láo, lǐ rú gǎn shēng dì.
甲辰,用太常寺主簿兼權秘書省校勘書籍林大鼐議,始祀九宮貴神於東郊。壇二成,高三尺,方十有二尺。上為小壇九,縱廣皆八尺,高尺有半。歲春秋二仲祀以少牢,禮如感生帝。
yǐ sì, fū wén gé dài zhì zhī lín ān fǔ zhào bù qì shǒu shàng shū gōng bù shì láng.
乙巳,敷文閣待制、知臨安府趙不棄守尚書工部侍郎。
bǐng wǔ, xián fēi pān shì hōng. fēi, yuán yì tài zǐ mǔ yě.
丙午,賢妃潘氏薨。妃,元懿太子母也。
yǐ mǎo, jīn yǐ píng zhāng zhèng shì xiāo zhòng gōng wèi xíng tái zuǒ chéng xiàng, yǐ zuǒ chéng liàng wèi píng zhāng zhèng shì, yǐ dōu diǎn jiǎn táng gǔ biàn wèi shàng shū zuǒ chéng.
乙卯,金以平章政事蕭仲恭為行台左丞相,以左丞亮為平章政事,以都點檢唐古辨為尚書左丞。
qiū, qī yuè, yǐ chǒu, yòu cháo fèng dài fū xīn jiāng xī zhuǎn yùn pàn guān jiǎ zhí qīng, qǐng yú xiàn guān zhōng yǐ yǒu chū shēn rén jiān xiàn xué jiào dǎo, dì wèi dà chén yuē: zhōu xiàn xuǎn guān jiào dǎo, nǎi jiào huà běn yuán, jiāng lái sān nián kē chǎng, yì yǒu rén cái kě bèi cǎi zé. nǎi lìng lǐ bù cān zhuó, rú suǒ qǐng.
秋,七月,乙丑,右朝奉大夫、新江西轉運判官賈直清,請於縣官中以有出身人兼縣學教導,帝謂大臣曰:「州縣選官教導,乃教化本原,將來三年科場,亦有人材可備採擇。」乃令禮部參酌,如所請。
zhī lín ān fǔ tāng péng jǔ qǐng xiū huái zhè yán liú huáng huá shǐ guǎn, cóng zhī.
知臨安府湯鵬舉請修淮、浙沿流皇華使館,從之。
yǐ hài, jīn yù shǐ dài fū bù sà dá màn bà, yǐ shì wèi qīn jūn dōu zhǐ huī shǐ ā lǔ dài wèi yù shǐ dài fū.
乙亥,金御史大夫布薩達曼罷,以侍衛親軍都指揮使阿魯岱為御史大夫。
wù yín, yǐ shàng shū zuǒ chéng táng gǔ biàn fèng zhí bù jǐn. zhàng zhī.
戊寅,以尚書左丞唐古辨奉職不謹。杖之。
bā yuè, guǐ sì, quán lǐ bù shì láng shěn gāi, qǐ sì chuān lèi shěng shì hé gé bù fù diàn shì rén, dì yī děng bìng cì jìn shì chū shēn, yú rén tóng chū shēn, cóng zhī.
八月,癸巳,權禮部侍郎沈該,乞四川類省試合格不赴殿試人,第一等並賜進士出身,餘人同出身,從之。
bǐng shēn, duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì wāng bó bà.
丙申,端明殿學士、簽書樞密院事汪勃罷。
bó wèi yán zhě suǒ gōng, yǐ qīn lǎo, qǐ guī yǎng. zhào yī jiù zhí, tí jǔ jiāng zhōu tài píng xìng guó gōng.
勃為言者所攻,以親老,乞歸養。詔依舊職,提舉江州太平興國宮。
dīng yǒu, gōng bù shàng shū zhān dà fāng wèi duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì, xún quán cān zhī zhèng shì.
丁酉,工部尚書詹大方為端明殿學士、簽書樞密院事,尋權參知政事。
wù xū, jīn jiān xiū guó shǐ tài shī zōng bì děng jìn tài zǔ shí lù.
戊戌,金監修國史、太師宗弼等進《太祖實錄》。
gēng zǐ, jīn yǐ shàng shū zuǒ chéng xiàng xù lǐng xíng tái shàng shū shěng shì, yǐ yòu chéng xiàng zōng xián wèi tài bǎo shàng shū yòu chéng xiàng. bǐng wǔ, yǐ xíng tái zuǒ chéng xiàng xiāo zhòng gōng wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng.
庚子,金以尚書左丞相勖領行台尚書省事,以右丞相宗賢為太保、尚書右丞相。丙午,以行台左丞相蕭仲恭為尚書左丞相。
guǐ chǒu, xíng bù shàng shū jiān quán lì bù shàng shū zhōu sān wèi bà. yǐ shì yù shǐ yú yáo bì lùn qí jiān lǐng èr cáo, yī qiè yào yù, guī yuàn cháo tíng yě.
癸丑,刑部尚書兼權吏部尚書周三畏罷。以侍御史余堯弼論其兼領二曹,一切要譽,歸怨朝廷也。
jiǎ yín, guó zi sī yè chén chéng zhī quán shàng shū lì bù shì láng.
甲寅,國子司業陳誠之權尚書吏部侍郎。
dà lǐ qīng hán zhòng tōng quán xíng bù shì láng.
大理卿韓仲通權刑部侍郎。
rùn yuè, gēng shēn, qīn wèi dài fū zhōng zhōu cì shǐ è zhōu zhù dá dāo yù qián xuǎn fēng jūn tóng fù tǒng zhì liáng xìng zú.
閏月,庚申,親衛大夫、忠州刺史、鄂州駐答刂御前選鋒軍同副統制梁興卒。
xìng zì tài háng shān lǜ qí tú bēn yuè fēi yú jiāng xià, cóng jūn fán shí nián.
興自太行山率其徒奔岳飛於江夏,從軍凡十年。
jīn zǎi chén yǐ xī lín duō lù, qǐng jīn zhǔ chū liè, jīn zhǔ kǒng hài jià, bù yǔn.
金宰臣以西林多鹿,請金主出獵,金主恐害稼,不允。
bǐng yín, jīn tài miào chéng.
丙寅,金太廟成。
wù chén, quán lǐ bù shì láng chén chéng zhī, qǐng tài xué shēng rù xué wǔ nián bù yǔ jiàn jí gōng shì bù rù děng zhě, chú qí jí, cóng zhī.
戊辰,權禮部侍郎陳誠之,請太學生入學五年不與薦及公試不入等者,除其籍,從之。
rén shēn, mìng qǐ jū shè rén wáng mò qīng, wǔ jīng dài fū huì zhōu cì shǐ gé mén xuān zàn shè rén sū huá hè jīn zhǔ zhēng dàn quán shàng shū lǐ bù shì láng chén chéng zhī, wǔ jīng dài fū jí zhōu cì shǐ quán zhī gé mén shì mèng sī gōng hè shēng chén.
壬申,命起居舍人王墨卿,武經大夫、惠州刺史、閤門宣贊舍人蘇華賀金主正旦;權尚書禮部侍郎陳誠之,武經大夫、吉州刺史、權知閤門事孟思恭賀生辰。
yǐ yǒu, zhào: zì jīn fèng shǐ xià sān jié rén guò jiè, yǔ běi rén bó yì zhě, tú èr nián shǐ fù bù jué chá, yǔ tóng zuì.
乙酉,詔:「自今奉使下三節人過界,與北人博易者,徒二年;使、副不覺察,與同罪。」
chū, fú jiàn lù zì chuàng qí bīng, qián méi cǎo kòu bù gǎn fù rù jìng. zhì shì xī píng. zhào yǐ xún jiǎn chén mǐn yǐ suǒ bù qí bīng sì bǎi jí tīng zhāng shù bīng zhī zài mǐn zhě bìng wèi diàn qián sī zuǒ yì jūn, jí yǐ mǐn wèi tǒng zhì guān, liú shù qí dì.
初,福建路自創奇兵,虔、梅草寇不敢復入境。至是悉平。詔以巡檢陳敏以所部奇兵四百及汀、漳戍兵之在閩者並為殿前司左翼軍,即以敏為統制官,留戍其地。
shén wǔ zhōng jūn, jiù zhǐ sān bù, zì yáng cún zhōng zhí diàn qián, shǐ zēng wèi wǔ jūn, yòu zhì hù shèng tà bái xuǎn fēng cè xuǎn fēng yóu yì shén yǒng mǎ bù fán shí èr jūn. shí jiāng hǎi zhī jiān, dào zéi jiān zuò, nǎi fēn zhì zhū jūn yǐ kòng zhì zhī, rú quán zhī zuǒ yì, xún zhī cuī fēng, míng zhī shuǐ jūn, jiē lì běn sī, zǒng qī wàn yú rén. yóu shì diàn qián sī bīng jí wèi tiān xià guān. cún zhōng yòu zhì zhū jūn róng zhàng, yǐ kè dí gōng suī jìn, ér shì bìng jué zhāng zhī nán, nǎi zēng sǔn jiù zhì, zào chéng huáng nǔ, zhì dù jīng mì, bǐ yī shǐ wèi jìng ér cǐ sān fā yǐ.
神武中軍,舊止三部,自楊存中職殿前,始增為五軍,又置護聖、踏白、選鋒、策選鋒、游奕、神勇、馬步凡十二軍。時江海之間,盜賊間作,乃分置諸軍以控制之,如泉之左翼,循之摧鋒,明之水軍,皆隸本司,總七萬餘人。由是殿前司兵籍為天下冠。存中又制諸軍戎仗,以克敵弓雖勁,而士病蹶張之難,乃增損舊制,造成黃弩,制度精密,彼一矢未竟而此三發矣。
jiǔ yuè, jiǎ chén, shì yù shǐ jiān chóng zhèng diàn shuō shū yú yáo bì shì yù shǐ zhōng chéng.
九月,甲辰,侍御史兼崇政殿說書余堯弼試御史中丞。
bǐng wǔ, duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì zhān dà fāng hōng.
丙午,端明殿學士、簽書樞密院事詹大方薨。
dīng wèi, yòu sī jiàn jiān chóng zhèng diàn shuō shū wū jí shì yòu jiàn yì dài fū.
丁未,右司諫兼崇政殿說書巫極試右諫議大夫。
bǐng shēn, jīn shàng shū zuǒ chéng táng gǔ biàn bà yǐ zuǒ xuān huī shǐ bǐng wèi shàng shū zuǒ chéng.
丙申,金尚書左丞唐古辨罷;以左宣徽使稟為尚書左丞。
dōng, shí yuè, bǐng chén, yù shǐ zhōng chéng jiān shì jiǎng yú yáo bì wèi duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì jiān quán cān zhī zhèng shì.
冬,十月,丙辰,御史中丞兼侍講余堯弼為端明殿學士、簽書樞密院事兼權參知政事。
xīn yǒu, jīn tài bǎo lǐng sān xǐng shì dōu yuán shuài yuè guó wáng zōng bì hōng, hòu shì zhōng liè.
辛酉,金太保、領三省事、都元帥、越國王宗弼薨,後諡忠烈。
shí yī yuè, yǐ yǒu shuò, mì shū shǎo jiān zhāng qǐ, yán gǎn shēng dì zhī sì, shàng yù zhāo tí, jì yǐ jiǔ pú, qǐng fù yòng shēng yù, shēng wèi shàng sì, cóng zhī.
十一月,乙酉朔,秘書少監張杞,言感生帝之祀,尚寓招提,祭以酒脯,請復用牲、玉,升為上祀,從之。
yǐ wèi, jīn zuǒ chéng xiàng zōng xián zuǒ chéng bǐng děng, yán zhōu xiàn zhǎng lì dāng bìng yòng běn guó rén, jīn zhǔ yuē: sì hǎi zhī nèi, jiē zhèn chén zǐ, ruò fēn bié dài zhī, qǐ néng zhì yī! yàn bù yún hū: yí rén wù shǐ, shǐ rén wù yí. zì jīn běn guó jí zhū sè rén, liàng cái tōng yòng zhī.
乙未,金左丞相宗賢、左丞稟等,言州縣長吏當並用本國人,金主曰:「四海之內,皆朕臣子,若分別待之,豈能致一!諺不云乎:『疑人勿使,使人勿疑。』自今本國及諸色人,量才通用之。」
jǐ hài, xīn zhōu biān guǎn rén hú quán yí jí yáng jūn biān guǎn.
己亥,新州編管人胡銓移吉陽軍編管。
xiān shì qín guì cháng yú yī dé gé tiān gé xià shū zhào dǐng lǐ guāng hú quán sān rén xìng míng. shí dǐng guāng jiē zài hǎi nán, guǎng dōng jīng lüè shǐ wáng tiě wèn yòu chéng yì láng zhī xīn zhōu zhāng dì yuē: hú quán hé gù wèi guò hǎi? quán cháng fù cí yún jià jīn chē guī qù, yǒu chái láng dāng zhé. dì jí zòu quán bù zì xǐng xún, yǔ jiàn rèn jì jū guān wǎng lái chàng hè, yuàn wàng cháo tíng, gǔ chàng qián shuō, shū wú jì dàn, yú shì sòng guò hǎi biān guǎn.
先是秦檜嘗於一德格天閣下書趙鼎、李光、胡銓三人姓名。時鼎、光皆在海南,廣東經略使王鐵問右承議郎、知新州張棣曰:「胡銓何故未過海?」銓嘗賦詞雲「駕巾車歸去,有豺狼當轍。」棣即奏銓不自省循,與見任寄居官往來唱和,怨望朝廷,鼓唱前說,殊無忌憚,於是送過海編管。
dì xuǎn shǐ chén yóu chóng bù sòng, fēng xiǎo xiàng tǒng guò hǎi. quán jiàn bù fù biǎn, rén jiē lián zhī. zhì léi zhōu, shǒu chén wáng tì, lián dé chóng yǐ sī míng zì suí, xiè sòng yù, qiě yuán xiǎng quán. shí zhū dào wàng fēng jùn zhí liú rén, yǐ wèi qí huò, wéi tì néng yǔ liú rù diào hù, hǎi shàng wú xīn càn bǎi wù, tì zhé jīn zhì zhī, qí hòu zú yǐ cǐ dé zuì.
棣選使臣游崇部送,封小項筒過海。銓健步赴貶,人皆憐之。至雷州,守臣王趯,廉得崇以私茗自隨,械送獄,且原餉銓。時諸道望風捃摭流人,以為奇貨,惟趯能與流入調護,海上無薪粲百物,趯輒津置之,其後卒以此得罪。
xīn chǒu, jīn yǐ shàng shū zuǒ chéng xiàng zōng xián wèi zuǒ fù yuán shuài, yǐ píng zhāng zhèng shì liàng wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng jiān shì zhōng, yǐ cān zhī zhèng shì bǐng dé wèi píng zhāng zhèng shì.
辛丑,金以尚書左丞相宗賢為左副元帥,以平章政事亮為尚書左丞相兼侍中,以參知政事秉德為平章政事。
dīng wèi, lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ yōng zhōu guān chá shǐ dǒng xiān. tiān chà liǎng zhè xī lù mǎ bù jūn fù dōu zǒng guǎn, píng jiāng fǔ zhù dá dāo.
丁未,龍神衛四廂都指揮使、邕州觀察使董先。添差兩浙西路馬步軍副都總管,平江府駐答刂。
chū, yuè fēi jì sǐ, xiān zì wǔ chāng zhào hái, wèi bù jūn sī tǒng zhì. xiān yǔ guǎn jūn zhào mì bù xié, yú shì lí jūn, lǐng diàn qián dōu zhǐ huī shǐ zhí shì. yáng cún zhōng lián qí cái, jìn yí shén hòu.
初,岳飛既死,先自武昌召還,為步軍司統制。先與管軍趙密不協,於是離軍,領殿前都指揮使職事。楊存中憐其才,贐遺甚厚。
gēng shù, jīn zuǒ fù yuán shuài zōng xián, fù tài bǎo zuǒ chéng xiàng, zuǒ fù yuán shuài rú gù.
庚戍,金左副元帥宗賢,復太保、左丞相,左副元帥如故。
shí èr yuè, yǐ mǎo shuò, fù lián zhōu lián shān zhèn wèi xiàn.
十二月,乙卯朔,復連州連山鎮為縣。
jīn yǐ yòu chéng xiàng xiāo zhòng gōng wèi tài fù lǐng sān xǐng shì, yǐ zuǒ chéng xiàng liàng wèi shàng shū yòu chéng xiàng.
金以右丞相蕭仲恭為太傅、領三省事,以左丞相亮為尚書右丞相。
dīng mǎo, bù yī sūn yáo zuǒ shàng shū, qǐ sì ān dìng jùn wáng yǔ pú wáng zhī fēng, zhào tài zōng zhèng sī jù míng wén zòu.
丁卯,布衣孫堯佐上書,乞嗣安定郡王與濮王之封,詔太宗正司具名聞奏。
jǐ sì, dà lǐ píng shì mò méng yán: sì fāng zhī mín, yún jí èr zhè, bǎi bèi cháng shí, ér hé qú wèi shén jí, yí mìng shǒu chén yīn nóng zhī xì, jùn qí yīn sāi. gēng wǔ, dì yù dà chén yuē: kě shǐ cáo chén mù fū jùn zhì, yīn yǐ jì jiē jī mín, zé gōng sī liǎng lì yǐ.
己巳,大理評事莫濛言:「四方之民,雲集二浙,百倍常時,而河渠為甚急,宜命守臣因農之隙,浚其堙塞。」庚午,帝諭大臣曰:「可使漕臣募夫浚治,因以濟接饑民,則公私兩利矣。」
rén shēn, zǎi zhí jìn chéng jīng jiè shì qì. dì yuē: zhū zhōu yuè zhuāng qián, zuó yǐ lì jiǎn, yào dāng jǐn xíng chú bà. qín guì jí yù hù bù shì láng lǐ chūn nián sòng kuàng yǐ jīng zǒng qián cuò zhì shàn jūn.
壬申,宰執進呈經界事訖。帝曰:「諸州月樁錢,昨已例減,要當盡行除罷。」秦檜即諭戶部侍郎李椿年、宋貺以經總錢措置贍軍。
yǐ hài, jīn yǐ zuǒ chéng xiàng zōng xián wèi tài shī lǐng sān xǐng shì jiān dōu yuán shuài.
乙亥,金以左丞相宗賢為太師、領三省事、兼都元帥。
gēng chén, jīn yí jīn wú wèi shàng jiāng jūn diàn qián yòu fù dōu diǎn jiǎn zhào shǒu zhōng, zhāo wǔ dà jiāng jūn tóng zhī xuān huī yuàn shì liú jūn zhào, lái hè lái nián zhēng dàn.
庚辰,金遺金吾衛上將軍、殿前右副都點檢召守忠,昭武大將軍、同知宣徽院事劉君詔,來賀來年正旦。
xiān shì jīn zuǒ chéng xiàng liàng zhī wèi zhōng jīng liú shǒu yě, yǔ míng ān xiāo yù shàn. yù qīng xiǎn gǎn jué, liàng měi yǔ lùn tiān xià shì, yù chuāi liàng yǒu jì yú xīn, mì wèi liàng yuē: xiān tài shī wèi tài zǔ zhǎng zi, dé wàng rú cǐ, rén xīn tiān yì, yí yǒu suǒ shǔ. gōng chéng yǒu zhì jǔ dà shì, yuàn jié lì yǐ cóng. liàng xǐ zhī, shù xiāng jiàn yǐn, yóu bīng bù shì láng qiān tóng zhī nán jīng liú shǒu, gǎi běi jīng tóng zhī liú shǒu shì.
先是金左丞相亮之為中京留守也,與明安蕭裕善。裕傾險敢決,亮每與論天下事,裕揣亮有覬覦心,密謂亮曰:「先太師為太祖長子,德望如此,人心天意,宜有所屬。公誠有志舉大事,願竭力以從。」亮喜之,數相薦引,由兵部侍郎遷同知南京留守,改北京同知留守事。
shí jīn jiù chén zōng bì jì mò, huáng hòu yì lǎn shì quán. xī rén xiāo yì, yǒu chǒng yú jīn zhǔ, fù chǎn shì huáng hòu, zì xíng bù fǎ. liàng nèi xù nì móu, wú suǒ gù wèi. shàng shū shěng lìng shǐ gāo huái zhēn sù yǔ liàng xiá nì, liàng cháng yǔ gè yán suǒ zhì, liàng yuē: wú zhì yǒu sān: guó jiā dà shì, jiē zì wǒ chū, yī yě shuài shī fá guó, zhí qí jūn zhǎng, wèn zuì yú qián, èr yě de tiān xià jué sè ér qī zhī, sān yě. yóu shì xiǎo fū nìng rén jiē zhī qí zhì.
時金舊臣宗弼既歿,皇后益攬事權。奚人蕭肄,有寵於金主,復諂事皇后,恣行不法。亮內蓄逆謀,無所顧畏。尚書省令史高懷貞素與亮狎昵,亮嘗與各言所志,亮曰:「吾志有三:國家大事,皆自我出,一也;帥師伐國,執其君長,問罪於前,二也;得天下絕色而妻之,三也。」由是小夫、佞人皆知其志。
shì suì, xià fù jiàn nèi xué, xuǎn míng rú zhǔ zhī. zēng xiū lǜ chéng, cì míng yuē xīn lǜ.
是歲,夏復建內學,選名儒主之。增修律成,賜名曰《新律》。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xìng shí jiǔ nián jīn huáng tǒng jiǔ nián, shí èr yuè, gǎi tiān dé yuán nián. jǐ sì, yī yī sì jiǔ nián
○高宗受命中興全功至德聖神武文昭仁憲孝皇帝紹興十九年(金皇統九年,十二月,改天德元年。己巳,一一四九年)
chūn, zhēng yuè, jiǎ shēn shuò, dì yǐ tài hòu nián qī shí, jí gōng zhōng xíng qìng shòu lǐ.
春,正月,甲申朔,帝以太后年七十,即宮中行慶壽禮。
dīng hài, zhào xìn yáng jūn bō lì huái xī.
丁亥,詔信陽軍撥隸淮西。
jǐ chǒu, běi shǐ zhào shǒu zhōng děng cí xíng, zhì jiǔ chuí gǒng diàn. shí zài shàng xīn qí gǔ zhì zhāi zhī nèi, lǐ guān yuán zhì píng gù shì qǐng yòng lè, cóng zhī. zì shì yǐ wèi lì.
己丑,北使召守忠等辭行,置酒垂拱殿。時在上辛祈谷致齋之內,禮官援治平故事請用樂,從之。自是以為例。
wù xū, jīn tài shī lǐng sān xǐng shì dōu yuán shuài zōng xián bà. yǐ lǐng xíng tái shàng shū shěng shì xù wèi tài shī lǐng sān xǐng shì, yǐ tóng pàn dà zōng zhèng shì chōng wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng, liàng jiān yuán shuài.
戊戌,金太師、領三省事、都元帥宗賢罷。以領行台尚書省事勖為太師、領三省事,以同判大宗正事充為尚書左丞相,亮兼元帥。
liàng shēng rì, jīn zhǔ shǐ jìn shì dà xìng guó cì wù, huáng hòu yì yǒu suǒ fù cì, jīn zhǔ zhī zhī, bù yuè, zhàng xìng guó bǎi, zhuī hái qí cì wù. liàng yóu cǐ yù bù zì ān. chōng, zōng gàn zhǎng zi yě, xún hōng.
亮生日,金主使近侍大興國賜物,皇后亦有所附賜,金主知之,不悅,杖興國百,追還其賜物。亮由此愈不自安。充,宗干長子也,尋薨。
bǐng wǔ, jīn yǐ yòu chéng xiàng liàng wèi zuǒ chéng xiàng, yǐ pàn dà zōng zhèng shì zōng běn wèi shàng shū yòu chéng xiàng, yǐ zuǒ fù yuán shuài zōng mǐn wèi dōu yuán shuài, yǐ nán jīng liú shǒu zōng xián wèi zuǒ fù yuán shuài jiān xī jīng liú shǒu. jǐ yǒu, zōng xián fù wèi tài bǎo lǐng sān xǐng shì.
丙午,金以右丞相亮為左丞相,以判大宗正事宗本為尚書右丞相,以左副元帥宗敏為都元帥,以南京留守宗賢為左副元帥兼西京留守。己酉,宗賢復為太保、領三省事。
èr yuè, jiǎ yín, jīn yǐ huì níng mù táng gǔ biàn fù wèi shàng shū zuǒ chéng, yǐ shàng shū zuǒ chéng bǐng wèi xíng tái píng zhāng zhèng shì.
二月,甲寅,金以會寧牧唐古辨復為尚書左丞,以尚書左丞稟為行台平章政事。
jiǎ zǐ, fù zhì léi zhōu suì xī xiàn.
甲子,復置雷州遂溪縣。
gēng chén, dì wèi fǔ chén yuē: měi suì shì mǎ, xī fù zhèn jiāng wáng shèng jūn ér wèi jiàn zī shēng zhī shù. yí fēn sòng zhū jūn, réng lì shǎng fá. yú shì suì fā chuān mǎ èr bǎi pǐ jìn yù, ér yǐ sì qiān pǐ fù jiāng shàng zhū jūn, zhèn jiāng jiàn kāng jīng è jūn qī bǎi wǔ shí, jiāng chí jūn gè wǔ bǎi, yòu yǐ qín mǎ sān qiān wǔ bǎi fù sān yá, diàn qián sī qiān wǔ bǎi, mǎ bù gè qiān. zì shì suì wèi dìng lì.
庚辰,帝謂輔臣曰:「每歲市馬,悉付鎮江王勝軍而未見孳生之數。宜分送諸軍,仍立賞罰。」於是歲發川馬二百匹進御,而以四千匹付江上諸軍,鎮江、建康、荊、鄂軍七百五十,江、池軍各五百,又以秦馬三千五百付三衙,殿前司千五百,馬、步各千。自是歲為定例。
sān yuè, guǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī, yīn yún bù jiàn. dì bù shì shì, bǎi guān shǒu zhí, guò shí nǎi bà.
三月,癸未朔,日有食之,陰雲不見。帝不視事,百官守職,過時乃罷。
jiǎ shēn, zhào: huáng tài hòu qìng shòu, qīn shǔ gè jìn guān yī děng, cí níng diàn guān tuī ēn yǒu chà.
甲申,詔:「皇太后慶壽,親屬各進官一等,慈寧殿官推恩有差。」
gēng zǐ, dì yù dà chén yuē: huái diān jiǔ píng, yí jiā jīng lǐ. mín fù yè zhě, lìng shǒu lìng duō fāng xù zhī, shǐ jǐn lì tián mǔ, shù nián hòu fāng kě qǐ shuì.
庚子,帝諭大臣曰:「淮甸久平,宜加經理。民復業者,令守令多方恤之,使盡力田畝,數年後方可起稅。」
xīn chǒu, jīn yǐ shàng shū yòu chéng xiàng zōng běn jiān zhōng shū lìng, yǐ zuǒ chéng xiàng liàng wèi tài bǎo lǐng sān xǐng shì.
辛丑,金以尚書右丞相宗本兼中書令,以左丞相亮為太保、領三省事。
liàng yì qiú míng yù, yǐn yòng shì wàng zǐ sūn, jié qí huān xīn, jīn zhǔ bù wù.
亮益求名譽,引用勢望子孫,結其歡心,金主不悟。
jiǎ chén, zhào zé shòu háo zhōu tuán liàn fù shǐ fù zhōu ān zhì zhèng gāng zhōng, xǔ yòng yì jiǎn, tè miǎn jìn gù, yí fēng zhōu ān zhì.
甲辰,詔責授濠州團練副使、復州安置鄭剛中,許用議減,特免禁錮,移封州安置。
chū, qín guì nù gāng zhōng bù yǐ, bǔ qí zi yòu chéng wù láng liáng sì, yǔ jiāng lì bīn kè jí jiāng zhōu tóng xì, qiǎn dà lǐ sì chéng tāng yǔn gōng tài fǔ sì chéng sòng zhòng kān wǎng jū qí shì, lüè zhì wú quán fū. yù chéng, gāng zhōng zuò rèn sì chuān xuān fǔ fù shǐ rì, bèi zhǐ shōu zhuō guò jiè tōu mǎ dào zéi, quán bù zūn fèng, fán shì gàn biān jiè, cháng shì huái jiān yì yì, yīn yǔ jiàn zuì jí rén fú hé jiāo tōng, jǔ hài guó shì yòu, zhé wéi cháo mìng, chū mài dù dié, shōu qián wǔ shí wǔ wàn yú mín yòu, zhuān zhé qǐ zhì qián jiān zhù qián, shàn biàn zhī shǐ jí wéi fǎ qǐng guò gōng gěi chú shí děng qián yī wàn sān qiān yú mín rù jǐ gāng zhōng yù bìng dōu zhuǎn yùn sī rù xuān sī, suì jiāng qián wù zèng yí shì rén, lìng fù xíng zài shàng shū kāi chén, jì bìng yùn sī, wéi fǎ sī shǐ guò qián shí èr wàn yú mín jí yǒu zhào zhì zǒng lǐng qián liáng guān, gāng zhōng bù xǐ, yù zuò yuán gù, shōu zhuāng yǐn nì, jì sì qiān yú wàn mín yòu yù guī yuàn cháo tíng, nǎi shuō yù tǒng bīng guān, lìng wèi zǒng lǐng, jǐn shù jiāo bìng qián wù, wú kě sòng yí jí bèi zhǐ lìng fù xíng zài, nǎi fèn nù qiān yán, shōu nì zhá zi, bù jí qǐ fā, duō dài guān wù, zài lù wàng yòng fǎ dāng sǐ, tè yǒu shì mìng. liáng sì dài sǐ, sòng liǔ zhōu. yòu cháo qǐng láng zhāng hàn zhī, cháng zhǔ guǎn xuān fǔ sī jī yí wén zì, zuò yī suí gāng zhōng, yì chú míng, sòng bīn zhōu biān guǎn. yòu fèng yì láng zhào shì mà, cháng tōng pàn jīng nán fǔ, zuò bù jí jū shōu gāng zhōng suí jūn qián wù, tè chú míng. yòu wǔ dài fū kāi zhōu cì shǐ yù qián zhōng bù tǒng lǐng guān zhāng zhòng, yì zuò yī suí gāng zhōng, zhuī héng xíng yī guān, lēi tíng, sòng běn jūn zì hé. jí rì zhuó yǔn gōng shàng shū xíng bù yuán wài láng, zhòng kān cāng bù yuán wài láng.
初,秦檜怒剛中不已,捕其子右承務郎良嗣,與將吏賓客即江州同系,遣大理寺丞湯允恭、太府寺丞宋仲堪往鞫其事,掠治無全膚。獄成,剛中坐任四川宣撫副使日,被旨收捉過界偷馬盜賊,全不遵奉,凡事干邊界,常是懷奸異議,陰與見罪籍人符合交通,沮害國事;又,輒違朝命,出賣度牒,收錢五十五萬餘緡;又,專輒起置錢監鑄錢,擅便支使;及違法請過供給廚食等錢一萬三千餘緡入己;剛中欲並都轉運司入宣司,遂將錢物贈移士人,令赴行在上書開陳,既並運司,違法私使過錢十二萬餘緡;及有詔置總領錢糧官,剛中不喜,豫作緣故,收樁隱匿,計四千餘萬緡;又欲歸怨朝廷,乃說諭統兵官,令為總領,盡數交並錢物,無可送遺;及被旨令赴行在,乃忿怒遷延,收匿札子,不即起發,多帶官物,在路妄用;法當死,特有是命。良嗣貸死,送柳州。右朝請郎張漢之,嘗主管宣撫司機宜文字,坐依隨剛中,亦除名,送賓州編管。右奉議郎趙士禡,嘗通判荊南府,坐不即拘收剛中隨軍錢物,特除名。右武大夫、開州刺史、御前中部統領官張仲,亦坐依隨剛中,追橫行一官,勒停,送本軍自劾。即日擢允恭尚書刑部員外郎,仲堪倉部員外郎。
gāng zhōng zhì biǎn suǒ, shǒu chén zuǒ cháo qǐng láng zhào chéng zhī xī guì yì, měi jiǒng rǔ zhī, gāng zhōng jìng zú yú biǎn suǒ.
剛中至貶所,守臣左朝請郎趙成之希檜意,每窘辱之,剛中竟卒於貶所。
xià, sì yuè, yǐ mǎo, quán lǐ bù chén chéng zhī, quán zhī gé mén shì mèng sī gōng, hè jīn zhǔ shēng chén hái. qín guì bái dì yuē: dà jīn shū cí dīng níng, méng hǎo shén qiè. dì yuē: cǐ fān dài fèng shǐ yù zhōu zhì, guǎn shě jí hóng zhuàng, sī gōng děng suǒ de mǎ yì jiē shàng sì, kě zhī qí yǒng hǎo zhī yì yě.
夏,四月,乙卯,權禮部陳誠之,權知閤門事孟思恭,賀金主生辰還。秦檜白帝曰:「大金書詞丁寧,盟好甚切。」帝曰:「此番待奉使愈周至,館舍極宏壯,思恭等所得馬亦皆上駟,可知其永好之意也。」
wù chén, rì zuǒ yòu shēng qīng chì huáng ěr, tài bái fàn yuè. jīn guó tài shǐ yán bù lì yú jūn, dà chén jiāng zuò luàn. rén shēn, jīn jīng shī dà fēng yǔ, léi diàn zhèn huài qǐn diàn chī wěi. yǒu huǒ rù jīn zhǔ qǐn diàn, shāo wéi màn, jīn zhǔ qū bié diàn bì zhī. dīng chǒu, yǒu lóng dòu yú lì zhōu yú lín hé shuǐ shàng, dà fēng huài mín jū guān shě, wǎ mù rén chù jiē piāo shí shù lǐ, sǐ shāng zhě shù bǎi rén.
戊辰,日左右生青赤黃珥,太白犯月。金國太史言不利於君,大臣將作亂。壬申,金京師大風雨,雷電震壞寢殿鴟尾。有火入金主寢殿,燒幃幔,金主趨別殿避之。丁丑,有龍斗於利州榆林河水上,大風壞民居、官舍,瓦木人畜皆飄十數里,死傷者數百人。
wǔ yuè, jiǎ shēn, chuàng tài miào zhāi diàn.
五月,甲申,創太廟齋殿。
yǐ yǒu, hù bù yuán wài láng zhōu zhuāng zhòng qǐng fù là jì zhī lǐ. qí lǐ, dōng xī fāng bǎi shén shì gǎn shēng dì, nán běi fāng shì yuè dú, jiē yǐ là qián yī rì jì zhī.
乙酉,戶部員外郎周莊仲請復蜡祭之禮。其禮,東西方百神視感生帝,南北方視岳瀆,皆以臘前一日祭之。
wù zǐ, jīn shā hàn lín xué shì zhāng jūn.
戊子,金殺翰林學士張鈞。
shí jīn zhǔ yǐ tiān biàn, yù xià zhào zuì jǐ, mìng jūn shì cǎo. jūn yì wèi fèng dá tiān jiè, dāng shēn zì biǎn sǔn, qí wén yǒu yuē wéi dé fú lèi, shàng gàn tiān jiè jí gù zī guǎ mèi, miǎo yǔ xiǎo zi děng yǔ. cān zhī zhèng shì xiāo yì sù è jūn, nǎi yì zòu yuē: fú lèi, shì dà wú dào. guǎ zhě, gū dú wú qīn mèi zhě, fú xiǎo rén shì miǎo zhě, mù wú suǒ jiàn xiǎo zi, yīng hái zhī chēng. cǐ hàn rén tuō wén zì yǐ lì zhǔ shàng yě. jīn zhǔ dà nù, mìng wèi shì zhuāi jūn xià diàn, bàng zhī bǎi, bù sǐ, yǐ shǒu jiàn lí qí kǒu ér hǎi zhī. cì yì tōng tiān xī dài.
時金主以天變,欲下詔罪己,命鈞視草。鈞意謂奉答天戒,當深自貶損,其文有曰「惟德弗類,上干天戒」及「顧茲寡昧,眇予小子」等語。參知政事蕭肄素惡鈞,乃譯奏曰:「弗類,是大無道。寡者,孤獨無親;昧者,弗曉人事;眇者,目無所見;小子,嬰孩之稱。此漢人托文字以詈主上也。」金主大怒,命衛士拽鈞下殿,搒之百,不死,以手劍剺其口而醢之。賜肄通天犀帶。
shì rì, qū shè shàng jīng qiú.
是日,曲赦上京囚。
jīn zhǔ wèn qún chén yuē: zhāng jūn bàng shàn, shuí shǐ wèi zhī? zuǒ chéng xiàng zōng xián yuē: tài bǎo shí rán. jīn zhǔ bù yuè. gēng yín, chū tài bǎo liàng lǐng xíng tái shàng shū shěng shì.
金主問群臣曰:』張鈞謗訕,誰使為之?」左丞相宗賢曰:「太保實然。」金主不悅。庚寅,出太保亮領行台尚書省事。
liàng dào guò běi jīng, wèi tóng zhī liú shǒu shì xiāo yù yuē: wǒ yù jiù hé nán jiàn lì wèi hào, xiān dìng liǎng hé, jǔ bīng ér běi, jūn wèi wǒ jié zhū míng ān yǐ yīng wǒ. dìng yuē ér qù.
亮道過北京,謂同知留守事蕭裕曰:「我欲就河南建立位號,先定兩河,舉兵而北,君為我結諸明安以應我。」定約而去。
gēng zǐ, jīn zhǔ shǐ lóng hǔ wèi shàng jiāng jūn diàn qián zuǒ fù dōu diǎn jiǎn táng kuò dé wēn, zhāo wǔ dà jiāng jūn sì fāng guǎn shǐ gāo jū ān, lái hè tiān shēn jié.
庚子,金主使龍虎衛上將軍、殿前左副都點檢唐括德溫,昭武大將軍、四方館使高居安,來賀天申節。
liù yuè, xīn hài shuò. gù shì, zōng miào shí cí, yǐ zōng shì guān chá shǐ yǐ shàng chōng chū xiàn, cì shǐ yǐ shàng chōng yà xiàn zhōng xiàn. qí hòu yǐ zōng shì shù shǎo, nǎi qǐng chū xiàn yǐ fáng yù shǐ yǐ shàng, yà zhōng xiàn yǐ yáo cì yǐ shàng. zhì shì zhèng rèn zhǐ sān rén, rén zǐ, dà zōng zhèng sī qǐng quán yǐ yáo tuán yǐ shàng chōng chū xiàn, jiāng jūn yǐ shàng chōng yà xiàn, xǔ zhī.
六月,辛亥朔。故事,宗廟時祠,以宗室觀察使以上充初獻,刺史以上充亞獻、終獻。其後以宗室數少,乃請初獻以防禦使以上,亞、終獻以遙刺以上。至是正任止三人,壬子,大宗正司請權以遙團以上充初獻,將軍以上充亞獻,許之。
jǐ wèi, jīn yǐ dōu yuán shuài zōng mǐn wèi tài bǎo lǐng sān xǐng shì jiān zuǒ fù dōu yuán shuài, zuǒ chéng xiàng zōng xián jiān dōu yuán shuài.
己未,金以都元帥宗敏為太保、領三省事兼左副都元帥,左丞相宗賢兼都元帥。
xīn yǒu, yòu cháo fèng láng zhū tóng zhī nán xióng zhōu, dài hái, yán lǐng nán wú yī, fán yǒu jí bìng, dàn qiú wū zhù guǐ, shù shǒu dài bì, qǐng qǔ gǔ jīn míng fāng zhì zhàng qì zhě jí wèi yī shū, bān xià běn lù, cóng zhī.
辛酉,右朝奉郎硃同知南雄州,代還,言嶺南無醫,凡有疾病,但求巫祝鬼,束手待斃,請取古今名方治瘴氣者集為一書,頒下本路,從之。
qiū, qī yuè, xīn sì, zuǒ zhōng fèng dài fū yáng dūn zhī shū zhōu, dài hái, qǐng jiè jiān sī shǒu chén xiū shuǐ lì, zhào fù hù bù. dì yuē: píng jiāng dī yàn bù xiū, suì shū mǐ bǐ jiù kuī shí wàn hú. lín ān xī hú, mín jiān guàn gài suǒ zī, qí lì bù xì, suì jiǔ yì tián wū, yí xī lìng xiū zhì.
秋,七月,辛巳,左中奉大夫楊惇知舒州,代還,請戒監司、守臣修水利,詔付戶部。帝曰:「平江堤堰不修,歲輸米比舊虧十萬斛。臨安西湖,民間灌溉所資,其利不細,歲久亦填污,宜悉令修治。」
bā yuè, gēng xū shuò, zhāo xìn jūn chéng xuān shǐ zhèn jiāng fǔ zhù dá dāo yù qián zhū jūn tǒng zhì wáng shèng zú, shì yì wǔ.
八月,庚戌朔,昭信軍承宣使、鎮江府駐答刂御前諸軍統制王勝卒,諡毅武。
guǐ chǒu, fù tài zhōu xìng huà zhèn wèi xiàn.
癸丑,復泰州興化鎮為縣。
gēng shēn, jīn yǐ liú kuò wèi sī kōng, xíng tái yòu chéng xiàng rú gù.
庚申,金以劉筈為司空,行台右丞相如故。
zǎi chén yì xǐ liáo yáng bó hǎi zhī mín yú yàn nán, cóng zhī. shì cóng gāo shòu xīng děng dāng qiān, sù yú huáng hòu, hòu yǐ bái jīn zhǔ. jīn zhǔ nù yì zhě, zhàng píng zhāng zhèng shì bǐng dé, shā láng zhōng sà hā.
宰臣議徙遼陽、渤海之民於燕南,從之。侍從高壽星等當遷,訴於皇后,後以白金主。金主怒議者,杖平章政事秉德,殺郎中薩哈。
xīn yǒu, zōng zhèng sì chéng wáng bǎo yán: guó jiā shè fǎ, yīng nǚ hù dān dīng yǔ fū dé jiě jǔ rén tài xué shēng bìng miǎn dīng yì, gài běn xiān wáng rén xiān gū guǎ, guì yì duō shì zhī yì. qǐng yì zhě lì chén dīng yì zhī bì, suì yǒu mù rén chōng yì zhǐ huī. chén wèi jìn nà zá liú zhī rén, wù lì gāo qiáng, suī xì dān dīng, zì yīng gù mù, zhì ruò qián xiàng sān sè yì lìng gù mù, shì wèi jiǎo wǎng zhī guò. qiě nǚ hù ér wú zi sūn, yǔ suī yǒu zi sūn ér nián zài yòu ruò, jiē qióng mín zhī wú gào zhě, ruò jù shǐ dāng lì yì zhī shì, zé gōng sī suǒ fèi, bì bèi yú háo qiáng. gù zuó lái zhǐ huī, guǎ fù yǒu nán wèi sēng dào chéng dīng zhě, bìng xǔ mù rén chōng yì, zhèng kǒng jiān mín xuán xíng guī bì ěr. jīn zhōu xiàn zhī jiān, wǔ wén yǐ nüè wú gào, zé huò zhǐ yuǎn shì zhī zī huáng wèi mǒu shì zhī zǐ sūn, chū bù yǐ cún wáng wèi bié yě, yīn shǐ guǎ fù shǒu zhì zhě, bù miǎn yú zhí yì kùn cuì zhī huàn, qí shì pò ér xíng zhě, jiā zī chǎn yè huò pò huài yú hòu fū zhī shǒu, shì qǐ cháo tíng qín xù mín yǐn zhī běn xīn hū! dé jiě jǔ rén míng yǐ dēng yú tiān fǔ, jīn nǎi tóng jí yú yì rén tài xué shēng shēn yǐ lì yú shàng xiáng, jīn nǎi xīn lèi yú zhí yì. shì èr zhě, qí jiā huò yǒu jiān dīng, zé lì yì zì bù fáng chōng mù, ruò nǎi dān jué yī shēn ér fèn shēn xiáng xù zhě, bù dé zì bié yú qí mín, shén fēi bì xià rén xiān gū guǎ guì yì duō shì zhī yì. wàng tè zhào yǒu sī zhòng jiā shěng dìng, shù jǐ gū guǎ dé suǒ ér shì zhī ài zhòng. dì yuē: dān dīng nǚ hù, jiù fǎ miǎn chāi yì, hòu yǐ xǔ miǎn zhě duō, yǒu sī suì yǒu gù mù zhī qǐng. yí lìng hù bù xiáng qí de què lì hài lái shàng. bǎo, kūn shān rén yě. jì ér běn bù qǐng nǚ hù wú zi jí dé jiě jǔ rén tài xué shēng dān dīng, bìng miǎn shēn yì, jí tè zhǐ jí yīn ēn miǎn jiě rén, tīng mù rén chōng yì, guān sī wú dé zhuī zhèng shēn, cóng zhī.
辛酉,宗正寺丞王葆言:「國家設法,應女戶、單丁與夫得解舉人、太學生並免丁役,蓋本先王仁先孤寡,貴肄多士之意。頃議者歷陳丁役之弊,遂有募人充役指揮。臣謂進納雜流之人,物力高強,雖系單丁,自應雇募,至若前項三色亦令雇募,似為矯枉之過。且女戶而無子孫,與雖有子孫而年在幼弱,皆窮民之無告者,若遽使當力役之事,則公私所費,必倍於豪強。故昨來指揮,寡婦有男為僧、道成丁者,並許募人充役,正恐奸民旋行規避爾。今州縣之間,舞文以虐無告,則或指遠適之緇黃為某氏之子孫,初不以存亡為別也,因使寡婦守志者,不免於執役困悴之患,其勢迫而行者,家貲產業或破壞於後夫之手,是豈朝廷勤恤民隱之本心乎!得解舉人名已登於天府,今乃同籍於役人;太學生身已隸於上庠,今乃心累於執役。是二者,其家或有兼丁,則力役自不妨充募,若乃單孓一身而奮身庠序者,不得自別於齊民,甚非陛下仁先孤寡、貴肄多士之意。望特詔有司重加省定,庶幾孤寡得所而士知愛重。」帝曰:「單丁、女戶,舊法免差役,後以許免者多,有司遂有雇募之請。宜令戶部詳其的確利害來上。」葆,崑山人也。既而本部請女戶無子及得解舉人、太學生單丁,並免身役,即特旨及因恩免解人,聽募人充役,官司毋得追正身,從之。
bǐng yín, tài cháng shǎo qīng zhāng qǐ chōng dà jīn hè zhēng dàn shǐ, wǔ jié dài fū hé zhōu tuán liàn shǐ zhī gé mén shì zhào shù fù zhī zhí mì gé zhī lín ān fǔ tāng péng jǔ shǒu sī nóng qīng, chōng hè shēng chén shǐ, yòu wǔ dài fū jí zhōu cì shǐ dài yù qì xiè shí qīng fù zhī. tōng hǎo hòu, yǐ shù guān chū jiāng zì cǐ shǐ.
丙寅,太常少卿張杞充大金賀正旦使,武節大夫、和州團練使、知閤門事趙述副之;直秘閣、知臨安府湯鵬舉守司農卿,充賀生辰使,右武大夫、吉州刺史、帶御器械石清副之。通好後,以庶官出疆自此始。
jiǎ xū, zhào yǐ jǐng líng gōng huì xiàng gōng chén zhī fù cáng yú tiān zhāng jí mì gé, fù gù shì yě.
甲戌,詔以景靈宮繪像功臣之副藏於天章及秘閣,復故事也。
jiǔ yuè, xīn mǎo, huì zhōu cì shǐ zhī gé mén shì sòng jiǎn chōng dà jīn hè zhēng dàn fù shǐ, yǐ zhào shù jí gào yě.
九月,辛卯,惠州刺史、知閤門事宋籛充大金賀正旦副使,以趙述疾告也。
bǐng shēn, jīn fù yǐ lǐng xíng tái shàng shū shěng shì liàng wèi píng zhāng zhèng shì. liàng xíng zhì liáng xiāng, zhào hái, wèi cè jīn zhǔ yì, dà kǒng. jì zhì, jīn zhǔ fù rèn zhī, ér liàng nì móu yì qiè.
丙申,金復以領行台尚書省事亮為平章政事。亮行至良鄉,召還,未測金主意,大恐。既至,金主復任之,而亮逆謀益切。
chū, zuǒ chéng táng gǔ biàn, yòu chéng xiàng bǐng dé, yǐ bèi zhàng yuàn jīn zhǔ, yǔ dà lǐ qīng wū dá móu fèi lì, wū dá yǐ gào liàng. tā rì, liàng yǔ biàn yǔ jí fèi lì shì, yuē: ruò jǔ dà shì, shuí kě lì zhě? biàn yuē: qí zuò wáng yuán hū? wèn qí cì, yuē: dèng wáng zǐ ā lín. liàng yuē: ā lín shǔ shū, ān dé lì! biàn yuē: gōng qǐ yǒu yì yé? liàng yuē: guǒ bù dé yǐ, shě wǒ qí shuí! yú shì dàn xī xiāng yǔ mì móu.
初,左丞唐古辨,右丞相秉德,以被杖怨金主,與大理卿烏達謀廢立,烏達以告亮。它日,亮與辨語及廢立事,曰:「若舉大事,誰可立者?」辨曰:「其胙王元乎?」問其次,曰:「鄧王子阿林。」亮曰:「阿林屬疏,安得立!」辨曰:「公豈有意耶?」亮曰:「果不得已,捨我其誰!」於是旦夕相與密謀。
zuǒ wèi jiāng jūn tè sī yí zhī, yǐ gào huáng hòu yuē: biàn děng měi qiè qiè sī yì, qiè yí zhī. hòu yǐ gào jīn zhǔ. jīn zhǔ nù, zhào biàn wèi yuē: ěr yǔ liàng móu hé shì? jiāng rú zhèn hé! zhàng zhī, yú shì bù wèn.
左衛將軍特斯疑之,以告皇后曰:「辨等每竊竊私議,竊疑之。」後以告金主。金主怒,召辨謂曰:「爾與亮謀何事?將如朕何!」杖之,餘釋不問。
wù xū, jīn yǐ yòu chéng xiàng zōng běn wèi tài bǎo lǐng sān xǐng shì, yǐ zuǒ fù yuán shuài zōng mǐn lǐng xíng tái shàng shū shěng shì, yǐ píng zhāng zhèng shì bǐng dé wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng jiān zhōng shū lìng, yǐ sī kōng liú kuò wèi píng zhāng zhèng shì.
戊戌,金以右丞相宗本為太保、領三省事,以左副元帥宗敏領行台尚書省事,以平章政事秉德為尚書左丞相兼中書令,以司空劉筈為平章政事。
gēng zǐ, jīn yǐ yù shǐ dài fū zōng fǔ cān zhī zhèng shì.
庚子,金以御史大夫宗甫參知政事。
jīn píng zhāng zhèng shì liàng, yǐ zuò wáng yuán yǒu rén wàng, yù chú zhī. huì hé nán jūn shì sūn jìn zì chēng huáng dì ā chán dài wáng, jīn zhǔ yí huáng dì èr zì huò zài yuán yě, shǐ tè sī jū zhī, yuán zhuàng. liàng yuàn tè sī xiè qí móu, ér zhī jīn zhǔ yǒu yí yuán xīn, nǎi shàng yán: sūn jìn fǎn yǒu duān, bù chēng tā rén, nǎi chēng huáng dì dài wáng. bì xià dì zhǐ yǒu yuán jí zhā lā ěr, tè sī jū bù yǐ shí, gù chū zhī. jīn zhǔ yǐ wèi rán, shǐ táng gǔ biàn xiāo yì àn wèn tè sī, tè sī zì wū fú gù chū yuán zuì. shí yuè, jīn zhǔ shā qí dì běi jīng liú shǒu zuò wáng yuán ān wǔ jūn jié dù shǐ zhā lā jí zuǒ wèi jiāng jūn tè sī. liàng chéng cǐ jǐ ā lín, shā zhī. ā lín dì dá lán, jīn zhǔ běn wú yì zhū zhī, liàng yuē: qí xiōng jì yǐ fú zhū, qí dì ān dé dú cún! yòu shā zhī. jīn zhǔ yǐ liàng wèi zhōng, yì xìn rèn zhī. suì jiàng zhào dà shè.
金平章政事亮,以胙王元有人望,欲除之。會河南軍士孫進自稱皇弟阿禪大王,金主疑皇弟二字或在元也,使特斯鞫之,元狀。亮怨特斯泄其謀,而知金主有疑元心,乃上言:「孫進反有端,不稱它人,乃稱皇弟大王。陛下弟止有元及扎拉耳,特斯鞫不以實,故出之。」金主以為然,使唐古辨、蕭肄按問特斯,特斯自誣服故出元罪。十月,金主殺其弟北京留守胙王元、安武軍節度使扎拉及左衛將軍特斯。亮乘此擠阿林,殺之。阿林弟達蘭,金主本無意誅之,亮曰:「其兄既已伏誅,其弟安得獨存!」又殺之。金主以亮為忠,益信任之。遂降詔大赦。
bǐng chén, yòu chéng yì láng zhī xīn zhōu zhāng dì tí jǔ jīng hú běi lù cháng píng chá yán gōng shì, yǐ qí zài hé hú quán yě. zhì guān yī rì zú.
丙辰,右承議郎、知新州張棣提舉荊湖北路常平茶鹽公事,以其再劾胡銓也。至官一日卒。
shí zé shòu háo zhōu tuán liàn fù shǐ hóng hào zài yīng zhōu, mǐn rén yòu chéng wù láng ní yù wèi shǒu. yù lǎo yǐ, nèi wú ào zhǔ, wén dì yǐ qiǎo zhōng qiān kè qǔ shǐ jié, yù xiào zhī, jí shǐ bīng mǎ dōu jiān cì qí xì, bǔ hào jiā nú zhì yù zhōng, niàng chéng qí zuì. wèi jí fā ér yù sǐ, shì nǎi jiě.
時責授濠州團練副使洪晧在英州,閩人右承務郎倪譽為守。譽老矣,內無奧主,聞棣以巧中遷客取使節,欲效之,即使兵馬都監伺其隙,捕晧家奴置獄中,釀成其罪。未及發而譽死,事乃解。
jiàng shòu wén zhōu cì shǐ xīn yǒng wán, lēi tíng, sòng zhào qìng fǔ biān guǎn.
降授文州刺史辛永完,勒停,送肇慶府編管。
yǒng zōng wèi hú nán mǎ bù jūn fù zǒng guǎn, jū shào zhōu. yǒng zōng yǐ cháng lì jūn gōng, gěi zhēn fèng. shǒu chén yòu hán sàn láng shí jī zhōng, zhī yǒng zōng wèi qín guì suǒ è, hé qí mào qǐng quán fèng, dāng jì yǐ zāng, qǐng xià shǒu chén yuè shí. jī zhōng xiān yǐ jì qǔ yǒng zōng suǒ shòu yù zhá sòng guì yǐ, yǒng zōng yóu shì bù néng zì míng, zhào jī zhōng yī tiáo zhuī lǐ. jī zhōng xuǎn jùn liáo zhī kē kè zhě jí qí jiā, yī zān bù dé liú. jì ér jī zhōng yǔ qí liáo yuē: qián fù qí jiā yàn jí, yǐ yī qì zhuó shòu, jīn cǐ qì bù jiàn, qǐ yǐn zhī yé? qí cán kè rú cǐ.
永宗為湖南馬步軍副總管,居邵州。永宗以嘗立軍功,給真俸。守臣右韓散郎石稽中,知永宗為秦檜所惡,劾其冒請全俸,當計以贓,請下守臣閱實。稽中先以計取永宗所受御札送檜矣,永宗由是不能自明,詔稽中依條追理。稽中選郡僚之苛刻者籍其家,一簪不得留。既而稽中語其僚曰:「前赴其家燕集,以一器酌壽,今此器不見,豈隱之耶?」其殘刻如此。
jǐ sì, chū fù zhū líng zàn gōng jiàn xīn zhī lǐ, yòng tài cháng bó shì jìn líng dīng lóu míng qǐng yě.
己巳,初復諸陵贊宮薦新之禮,用太常博士晉陵丁婁明請也。
guǐ yǒu, jīn yǐ hàn lín xué shì wán yán jīng wèi yù shǐ dài fū.
癸酉,金以翰林學士完顏京為御史大夫。
jīn huáng hòu fèi mó shì zhuān zhèng, xìng dù jì, xié zhì jīn zhǔ, gù jīn zhǔ duō yǐ fèn nù shā rén. shí yī yuè, jīn zhǔ yǐ jī fèn shā hòu, zhào zuò wáng fēi sà mó rù gōng. jì ér yòu shā dé fēi wū kù lī shì guā lēi jiā shì zhāng shì, yú shì gōng zhōng jìn shì jiē jù yǐ.
金皇后費摩氏專政,性妒忌,挾制金主,故金主多以忿怒殺人。十一月,金主以積忿殺後,召胙王妃薩摩入宮。既而又殺德妃烏庫哩氏、瓜勒佳氏、張氏,於是宮中近侍皆懼矣。
xīn mǎo, dì qīn xiǎng tài miào, zhì líng xīng mén, jiàng niǎn, bù qū zhāi diàn, xū xiǎo cì bù rù. rén chén, hé sì tiān dì yú nán jiāo, dà shè.
辛卯,帝親饗太廟,至櫺星門,降輦,步趨齋殿,虛小次不入。壬辰,合祀天地於南郊,大赦。
jiǎ chén, zhào zhū jùn xíng xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ yǐ qǔ shì.
甲辰,詔諸郡行鄉飲酒之禮以取士。
xiān shì sī nóng qīng tāng péng jǔ yán: jǔ rén duō mào guàn qiú shì, qǐng yú wèi xià kē zhào qián, lìng zhōu xiàn zhǎng lì jí dìng lái suì dāng yīng jǔ rén míng, zhōu xiàn xué zhí shì fù shí, shēn jiào shòu yù xiān yǐn bǎo, wěi wú wěi mào, rán hòu xǔ fù xiāng yǐn jiǔ. ruò lín shí tóu zhuàng shè bǎo zhě, bìng bù shōu shì. shì xià lǐ bù. zhì shì bān xíng yān.
先是司農卿湯鵬舉言:「舉人多冒貫求試,請於未下科詔前,令州縣長吏籍定來歲當應舉人名,州縣學職事覆實,申教授預先引保,委無偽冒,然後許赴鄉飲酒。若臨時投狀射保者,並不收試。」事下禮部。至是頒行焉。
jīn zhǔ chū liè. shí èr yuè, jǐ yǒu shuò, hái jīng.
金主出獵。十二月,己酉朔,還京。
rén zǐ, jūn qì jiān wáng huì quán shàng shū bīng bù shì láng.
壬子,軍器監王會權尚書兵部侍郎。
jīn píng zhāng zhèng shì liàng, yǔ qí dǎng jì dìng nì móu, yù de hù wèi tú kè tǎn é liè chǔ kè bù sà sī gōng jìn shì jú zhí zhǎng dà xìng guó wèi nèi yīng. liàng xiān yǐ nǚ xǔ zì é liè chǔ kè zhī zǐ, ér sī gōng wēi jiàn shí wèi zōng gàn suǒ zhōu xù, zhuó zhì sù wèi, liàng zhī qí huái jiù ēn, mì wèi zhī yuē: wǒ yǒu yī yán yù gào jūn jiǔ yǐ, kǒng xiè yú rén, wèi gǎn yě. sī gōng yuē: jī ròu zhī wài, jiē xiān tài shī suǒ cì. gǒu yǒu bǔ yú dài wáng, sǐ bù gǎn cí. liàng yuē: zhǔ shàng shī dào, wú jiāng xíng fèi lì, bì děi jūn wèi zhù nǎi kě. sī gōng xǔ zhī. liàng fù yǐ gào é liè chǔ kè, é liè chǔ kè sù xiōng bào, wén zhī shén xǐ, yuē: hé bù zǎo gào wǒ! fèi lì zhī shì, yì nán zǐ suǒ wèi. zhǔ shàng bù néng bǎo tiān xià, rén wàng suǒ shǔ, wéi zài ā jiā. jīn rì zhī móu, nǎi wǒ sù zhì yě.
金平章政事亮,與其黨既定逆謀,欲得護衛圖克坦額埒楚克、布薩思恭、近侍局直長大興國為內應。亮先以女許字額埒楚克之子,而思恭微賤時為宗干所周恤,擢置宿衛,亮知其懷舊恩,密謂之曰:』我有一言欲告君久矣,恐泄於人,未敢也。」思恭曰:「肌肉之外,皆先太師所賜。苟有補於大王,死不敢辭。」亮曰:「主上失道,吾將行廢立,必得君為助乃可。」思恭許之。亮復以告額埒楚克,額埒楚克素凶暴,聞之甚喜,曰:「何不早告我!廢立之事,亦男子所為。主上不能保天下,人望所屬,惟在阿家。今日之謀,乃我素志也。」
liàng jì jié hù wèi, ér jīn zhǔ suǒ qīn xìn wéi dà xìng guó, wèi cháng qīng qù zuǒ yòu, měi dǎi yè, jīn zhǔ jiù qǐn, xìng guó shí cóng zhǔ zhě qǔ fú yào guī jiā, zhǔ zhě jí yǐ fù zhī, tīng qí chū rù yǐ wèi cháng. xiān shì xìng guó cháng jiàn luó bo cáng yú liàng, liàng yòng wèi lìng shǐ, nǎi shǐ luó bo cáng jié xìng guó. jì ér zhī qí kě yǔ móu, nǎi yāo zhì wò nèi, lìng jiě yī, yù yǔ zhī jù wò, yì yǒu suǒ shǔ zhě. xìng guó gù cí bù gǎn, yuē: jí yǒu shǐ, wéi dài wáng zhī mìng. liàng yuē: zhǔ shàng wú gù shā zuò wáng yuán, yòu shā huáng hòu, nǎi yǐ yuán cái cì ā lán, jì yòu shā ā lán, suì yǐ cì wǒ, wǒ shēn yǐ wèi yōu. xìng guó yuē: shì gù kě lǜ yě. liàng yuē: cháo chén dàn xī wēi jù, jiē bù zì bǎo. xiàng zhě wǒ shēng rì, yīn huáng hòu fù cì wù, jūn suì bèi zhàng, wǒ yì jiàn yí, zhǔ shàng cháng yán huì xū shā jūn, wǒ yǔ jūn jiē jiāng bù miǎn. níng zuò dài sǐ, hé rú jǔ dà shì? wǒ yǔ dà chén shù rén jì yǐ dìng yǐ. xìng guó yuē: rú dài wáng yán, shì bù kě huǎn yě. nǎi yuē yǐ chū jiǔ rì qǐ shì.
亮既結護衛,而金主所親信惟大興國,未嘗輕去左右,每逮夜,金主就寢,興國時從主者取符鑰歸家,主者即以付之,聽其出入以為常。先是興國嘗薦羅卜藏於亮,亮用為令史,乃使羅卜藏結興國。既而知其可與謀,乃邀至臥內,令解衣,欲與之俱臥,意有所屬者。興國固辭不敢,曰:「即有使,惟大王之命。」亮曰:「主上無故殺胙王元,又殺皇后,乃以元財賜阿蘭,既又殺阿蘭,遂以賜我,我深以為憂。」興國曰:「是固可慮也。」亮曰:「朝臣旦夕危懼,皆不自保。向者我生日,因皇后附賜物,君遂被杖,我亦見疑,主上嘗言會須殺君,我與君皆將不免。寧坐待死,何如舉大事?我與大臣數人計已定矣。」興國曰:「如大王言,事不可緩也。」乃約以初九日起事。
dīng sì yè, bù sà sī gōng tú kè tǎn é liè chǔ kè nèi zhí, liàng jí qí mèi fū tú kè tǎn zhēn jí bǐng dé wū dá děng huì yú táng gǔ biàn jiā. biàn yīn zhì zhuàn, zhòng jiē kuāng jù bù néng shí, biàn dú bǎo shí zì ruò. èr gǔ, xìng guó qiè fú, jiǎo zhào kāi gōng mén zhào táng gǔ biàn, shǒu mén zhě yǐ biàn wèi jīn zhǔ zhī fù mǎ, bù yí, nèi zhī, liàng děng huái rèn suí rù. jí diàn mén, wèi shì jué qí yì, biàn děng chōu rèn jié zhī, mò gǎn dòng. zhì qǐn diàn, jīn zhǔ wén bù lǚ shēng, duō zhī, zhòng jiē què lì. sī gōng yuē: shì zhì cǐ, bù jìn dé hū! nǎi xiāng yǔ pái tà ér rù. jīn zhǔ suǒ tà shàng cháng suǒ zhì pèi dāo, yǐ wèi xìng guó xiān qǔ tóu tà xià yǐ. é liè chǔ kè xiān chí rèn jìn shì, sī gōng cì zhī, jīn zhǔ pú, liàng fù rèn zhī, xuè jiàn qí miàn jí yī.
丁巳夜,布薩思恭、圖克坦額埒楚克內直,亮及其妹夫圖克坦貞及秉德、烏達等會於唐古辨家。辨因置饌,眾皆恇懼不能食,辨獨飽食自若。二鼓,興國竊符,矯詔開宮門召唐古辨,守門者以辨為金主之駙馬,不疑,內之,亮等懷刃隨入。及殿門,衛士覺其異,辨等抽刃劫之,莫敢動。至寢殿,金主聞步履聲,咄之,眾皆卻立。思恭曰:「事至此,不進得乎!」乃相與排闥而入。金主索榻上常所置佩刀,已為興國先取投榻下矣。額埒楚克先持刃進弒,思恭次之,金主僕,亮復刃之,血濺其面及衣。
bǐng dé yì shàng wèi yǒu suǒ shǔ, sī gōng yuē: shǐ zhě yì lì píng zhāng, jīn fù hé yí! nǎi fèng liàng zuò zhòng qián, chēng wàn suì. zhà yǐ jīn zhǔ jiāng lì hòu zhào zhū wáng dà chén, cáo guó wáng zōng mǐn wén zhào, jù bù gǎn wǎng, gé wáng bāo yuē: shū fù jīn bù jí wǎng, míng rì rú hé xiāng jiàn? zōng mǐn rù gōng, liàng yù shā zhī, shàng yóu yù, yǐ wèn zuǒ yòu, wū dá yuē: bǐ, tài zǔ zi yě, bù shā zhī, zhòng rén bì yǒu yì yì. nǎi shǐ sī gōng rèn jī zōng mǐn, zuǒ yòu zǒu bì, fū fā xuè ròu, láng jí biàn dì. gé wáng jiàn zōng mǐn jiàn shā, wèn yuē: cáo wáng hé zuì ér sǐ? wū dá yuē: tiān xǔ dà shì, shàng yǐ xíng zhī, cǐ jǐ shī ěr, hé zú dào zāi! zōng xián wén zhào, wèi rén yuē: zhǔ shàng bì yù lì zuò wáng qī wèi hòu, wǒ dāng lì zhēng zhī. jì zhì, bèi zhí, yóu yǐ wèi lì hòu shì, yuē: shuí néng wèi wǒ yán zhě? wǒ sǐ gù bù zú xī, dú niàn zhǔ shàng zuǒ yòu wú zhù ěr.
秉德意尚未有所屬,思恭曰:「始者議立平章,今復何疑!」乃奉亮坐眾前,稱萬歲。詐以金主將立後召諸王、大臣,曹國王宗敏聞召,懼不敢往,葛王褒曰:「叔父今不及往,明日如何相見?」宗敏入宮,亮欲殺之,尚猶豫,以問左右,烏達曰:「彼,太祖子也,不殺之,眾人必有異議。」乃使思恭刃擊宗敏,左右走避,膚發血肉,狼藉遍地。葛王見宗敏見殺,問曰:「曹王何罪而死?」烏達曰:「天許大事,尚已行之,此蟣虱爾,何足道哉!」宗賢聞召,謂人曰:「主上必欲立胙王妻為後,我當力爭之。」既至,被執,猶以為立後事,曰:「誰能為我言者?我死固不足惜,獨念主上左右無助耳。」
liàng jì jí wèi, fèi qián zhǔ wèi dōng hūn wáng, yǐ bǐng dé wèi zuǒ chéng xiàng jiān shì zhōng, yǐ zuǒ fù yuán shuài táng gǔ biàn wèi yòu chéng xiàng jiān zhōng shū lìng, yǐ wū dá wèi píng zhāng zhèng shì, bù sà sī gōng wèi zuǒ fù diǎn jiǎn, yǐ tú kè tǎn é liè chǔ kè wèi yòu fù diǎn jiǎn, tú kè tǎn zhēn wèi zuǒ wèi jiāng jūn, dà xìng guó wèi guǎng níng yǐn. yú shì zì tài shī lǐng sān xǐng shì wán yán xù děng èr shí rén, jìn jué zēng zhí gè yǒu chà.
亮既即位,廢前主為東昏王,以秉德為左丞相兼侍中,以左副元帥唐古辨為右丞相兼中書令,以烏達為平章政事,布薩思恭為左副點檢,以圖克坦額埒楚克為右副點檢,圖克坦貞為左衛將軍,大興國為廣寧尹。於是自太師、領三省事完顏勖等二十人,進爵增職各有差。
jǐ wèi, jīn dà shè, gǎi huáng tǒng jiǔ nián wèi tiān dé yuán nián. cì bǐng dé děng qián juàn shēng chù yǒu chà.
己未,金大赦,改皇統九年為天德元年。賜秉德等錢、絹、牲畜有差。
jīn zhǔ zhào cān zhī zhèng shì xiāo sì, jié zhī yuē: xué shì zhāng jūn hé zuì bèi zhū? ěr hé gōng shòu shǎng? yì bù néng duì. jīn zhǔ yuē: zhèn shā rǔ bù nán, rén huò yǐ wèi bào sī yuàn yě. yú shì chú míng jìn gù.
金主召參知政事蕭肆,詰之曰:「學士張鈞何罪被誅?爾何功受賞?」肄不能對。金主曰:「朕殺汝不難,人或以為報私怨也。」於是除名禁錮。
rén xū, dì gōng xiè jǐng líng gōng.
壬戌,帝恭謝景靈宮。
jiǎ zǐ, jīn zhǔ shì tài zǔ miào, zhào bǐng dé biàn wū dá sī gōng é liè chǔ kè xìng guó liù rén, cì yǐ shì quàn.
甲子,金主誓太祖廟,召秉德、辨、烏達、思恭、額埒楚克、興國六人,賜以誓券。
jīn zhǔ jiāng yè miào, yǐ ruì wáng hēng wèi yòu wèi jiāng jūn, mì yù zhī yuē: zhèn yǐ tài zōng zhū zi guò qiáng, yǐ qīng cái wǔ, bèi zuǒ yòu ěr. hēng, zōng bì zi yě.
金主將謁廟,以芮王亨為右衛將軍,密諭之曰:「朕以太宗諸子過強,以卿材武,備左右耳。」亨,宗弼子也。
bǐng yín, jīn yǐ yān jīng lù dōu zhuǎn yùn shǐ liú lín wèi cān zhī zhèng shì.
丙寅,金以燕京路都轉運使劉麟為參知政事。
guǐ yǒu, jīn tài fù lǐng sān xǐng shì xiāo zhòng gōng shàng shū yòu chéng bǐng bà, yǐ xíng tái shàng shū zuǒ chéng wēn dōu sī zhōng wèi yòu chéng.
癸酉,金太傅、領三省事蕭仲恭、尚書右丞稟罷,以行台尚書左丞溫都思忠為右丞。
yǐ hài, jīn zhǔ zhuī zūn qí fù zōng gàn wèi huáng dì, miào hào dé zōng, míng qí gù jū yuē xìng shèng gōng.
乙亥,金主追尊其父宗干為皇帝,廟號德宗,名其故居曰興聖宮。
shì yuè, zé shòu háo zhōu tuán liàn fù shǐ jiě qián zú.
是月,責授濠州團練副使解潛卒。
qián yǐ bù fù hè yì wèi qín guì suǒ chì, jì mò, sàng bù dé guī. hòu guì sǐ, nǎi dé guī zàng.
潛以不附和議為秦檜所斥,既歿,喪不得歸。後檜死,乃得歸葬。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xìng èr shí nián jīn tiān dé èr nián
○高宗受命中興全功至德聖神武文昭仁憲孝皇帝紹興二十年(金天德二年)
chūn, zhēng yuè, xīn sì, jīn yǐ tóng zhī zhōng jīng liú shǒu shì xiāo yù wèi mì shū jiān.
春,正月,辛巳,金以同知中京留守事蕭裕為秘書監。
jiǎ shēn, jīn hè zhēng dàn guó xìn fù shǐ xī shàng gé mén shǐ liú zhēn cí xíng, guó xìn shǐ diàn qián yòu fù dōu diǎn jiǎn wán yán gǔn yǐ bìng bù néng rù jiàn, mìng yī guān zhào qí sòng zhì jìng shàng, jīn zhǔ yì qiǎn shǐ qù zhī.
甲申,金賀正旦國信副使西上閤門使劉箴辭行,國信使殿前右副都點檢完顏袞以病不能入見,命醫官趙琦送至境上,金主亦遣使趣之。
dīng hài, jūn xiào shī quán jié qín guì yú dào, zhí dé, jié zhī, yuē jǔ guó yǔ jīn wèi chóu, ěr dú yù shì jīn, wǒ suǒ yǐ yù shā ěr yě! rén chén, zhé quán yú shì. yóu shì guì chū, liè bīng wǔ shí, chí zhǎng tǐng yǐ zì wèi.
丁亥,軍校施全劫秦檜於道,執得,詰之,曰;「舉國與金為仇,爾獨欲事金,我所以欲殺爾也!」壬辰,磔全於市。由是檜出,列兵五十,持長梃以自衛。
guǐ sì, jīn zhǔ zūn dí mǔ tú kè tǎn shì jí mǔ dà shì jù wèi huáng tài hòu.
癸巳,金主尊嫡母圖克坦氏及母大氏俱為皇太后。
jīn zhǔ zhī shì dōng hūn yě, tú kè tǎn wén zhī è rán, yǔ tài zǔ fēi xiāo shì tàn yuē: dì suī shī dé, rén chén qǐ kě rú cǐ. jí yíng rù gōng, jiàn jīn zhǔ, bù hè, jīn zhǔ xián zhī. zhì shì bìng jiā zūn hào, tú kè tǎn jū dōng gōng, hào yǒng shòu gōng dà shì jū xī gōng, hào yǒng níng gōng. qí hòu tú kè tǎn tài hòu shēng rì, jiǔ hān, dà shì qǐ wèi shòu. tú kè tǎn tài hòu fāng yǔ zuò kè yǔ, dà shì jì zhě jiǔ zhī, jīn zhǔ nù ér chū. míng rì, zhào zhū gōng zhǔ zōng fù yǔ tài hòu yǔ zhě, jiē zhàng zhī, dà shì yǐ wèi bù kě, jīn zhǔ yuē jīn rì zhī shì, qǐ néng shàng rú qián rì yé?
金主之弒東昏也,圖克坦聞之愕然,與太祖妃蕭氏嘆曰:「帝雖失德,人臣豈可如此。」及迎入宮,見金主,不賀,金主銜之。至是並加尊號,圖克坦居東宮,號永壽宮;大氏居西宮,號永寧宮。其後圖克坦太后生日,酒酣,大氏起為壽。圖克坦太后方與坐客語,大氏跽者久之,金主怒而出。明日,召諸公主、宗婦與太后語者,皆杖之,大氏以為不可,金主曰;「今日之事,豈能尚如前日耶?」
xiān shì jīn zhǔ zhī fù zōng gàn, cóng qí guó sú nà qí guó gōng zōng xióng zhī qī, ér zōng xióng qī yǔ jīn zhǔ bù xiāng néng. jīn zhǔ jì cuàn wèi, qiú zōng xióng qī yú fǔ shǔ, xuán bìng qí zi jí zōng xióng sūn qī rén shā ér fén zhī, qì qí gǔ yú háo shuǐ.
先是金主之父宗干,從其國俗納齊國公宗雄之妻,而宗雄妻與金主不相能。金主既篡位,囚宗雄妻於府署,旋並其子及宗雄孫七人殺而焚之,棄其骨於濠水。
jiǎ wǔ, yǐ pǔ ān jùn wáng dì sān zi dūn wèi yòu nèi lǜ fǔ fù lǜ.
甲午,以普安郡王第三子惇為右內率府副率。
guǐ mǎo, shǎo fù níng yuǎn jūn jié dù shǐ lǐng diàn qián dōu zhǐ huī shǐ zhí shì yáng cún zhōng, fēng gōng guó gōng.
癸卯,少傅、寧遠軍節度使、領殿前都指揮使職事楊存中,封恭國公。
yǐ sì, jīn zhǔ yǐ lì guān shǒu wù nóng shí shèn xíng fá yáng cè lòu xù qióng mín jié cái yòng shěn cái shí qī shì zhào zhōng wài.
乙巳,金主以勵官守、務農時、慎刑罰、揚側陋、恤窮民、節財用、審才實七事詔中外。
bǐng wǔ, liǎng zhè zhuǎn yùn pàn guān cáo yǒng, yán yòu chéng wù láng lǐ mèng jiān shěng jì fù guāng suǒ zuò xiǎo shǐ, yǔ shè jī bàng, zhào sòng dà lǐ sì. guāng zài biǎn suǒ, cháng zuò sī shǐ, mèng jiān jiān wèi suǒ qīn zuǒ fèng yì láng xīn wáng gōng dà xiǎo xué jiào shòu lù shēng zhī yán zhī. shēng zhī jié qí shì, suì mìng yǒng jiū shí. dì yuē: guāng chū jìn yòng shí, yǐ hé yì wèi shì, jí dé zhí zhèng, suì yǐ hé yì wèi fēi, qí fǎn fù rú cǐ.
丙午,兩浙轉運判官曹泳,言右承務郎李孟堅省記父光所作《小史》,語涉譏謗,詔送大理寺。光在貶所,常作私史,孟堅間為所親左奉議郎、新王宮大小學教授陸升之言之。升之訐其事,遂命泳究實。帝曰:「光初進用時,以和議為是,及得執政,遂以和議為非,其反覆如此。」
xiān shì jīn wū dá zhī qī táng gǔ dǐng gé yǒu yín xíng, bǐng dé cháng xiǎn chì zhī, wū dá xián zhī, wèi fā. jīn zhǔ jì cuàn wèi, duō jì, huì yǒu jí, shǎo jiān, wū dá zèn zhī yuē: bǐng dé jiàn zhǔ shàng shù rì bù shì cháo, yǔ chén yuē: ruò yǒu bù huì, shuí dāng jì zhě? chén yuē: zhǔ shàng yǒu huáng zǐ. bǐng dé yuē: rú zǐ qǐ néng shèng rèn, bì yě gé wáng hū! jīn zhǔ xìn zhī, suì chū bǐng dé lǐng xíng tái shàng shū shěng shì, xiàn shí rì nèi fā xíng.
先是金烏達之妻唐古鼎格有淫行,秉德嘗顯斥之,烏達銜之,未發。金主既篡位,多忌,會有疾,少間,烏達譖之曰:「秉德見主上數日不視朝,語臣曰:『若有不諱,誰當繼者?』臣曰:『主上有皇子。』秉德曰:『孺子豈能勝任,必也葛王乎!』」金主信之,遂出秉德領行台尚書省事,限十日內發行。
èr yuè, wù shēn shuò, jīn fēng huáng zǐ zōng shòu wèi chóng wáng.
二月,戊申朔,金封皇子宗壽為崇王。
gēng xū, jūn qì jiān chéng qí dàn qǐng chūn yuè jìn mín cǎi bǔ, qín guì yuē: zhèng wèi zī yù zhī shí. dì yuē: cǐ xì lì hài. nǎi xià zhī xíng bù. jì ér běn bù yán chūn yuè zài fǎ bù xǔ cǎi bǔ.
庚戌,軍器監丞齊旦請春月禁民采捕,秦檜曰:「正為孳育之時。」帝曰:「此系利害。」乃下之刑部。既而本部言春月在法不許采捕。
jīn zhǔ mìng gěi tiān shuǐ jùn gōng sūn nǚ èr rén yuè fèng.
金主命給天水郡公孫女二人月俸。
bǐng yín, chū zuò yù dié suǒ.
丙寅,初作玉牒所。
wù chén, jīn qún chén shàng jīn zhǔ zūn hào yuē yīng tiān guǎng yùn ruì wǔ xuān wén dà míng shèng xiào huáng dì, zhào zhōng wài. yǒng shòu yǒng níng liǎng tài hòu zǔ fù, jù zèng guān yǒu chà. yǐ táng gǔ biàn wèi zuǒ chéng xiàng, wū dá wèi yòu chéng xiàng.
戊辰,金群臣上金主尊號曰應天廣運睿武宣文大明聖孝皇帝,詔中外。永壽、永寧兩太后祖父,俱贈官有差。以唐古辨為左丞相,烏達為右丞相。
jīn zhǔ xīn jì biàn, cháng yǔ biàn guān tài zǔ xiàng, zhǐ shì biàn yuē: cǐ yǎn yǔ ěr xiāng sì. biàn sè dòng, jīn zhǔ yóu shì yì jì zhī.
金主心忌辨,嘗與辨觀太祖像,指示辨曰:「此眼與爾相似。」辨色動,金主由是益忌之。
dīng chǒu, gé mén qǐng zì jīn běi shǐ zài tíng, fēi shì cóng ér cháng jiè guān chū shǐ, miǎn qǐ jū, rú jiàn chōng jiē bàn, jí yī suǒ jiè guān xù wèi, cóng zhī.
丁丑,閤門請自今北使在庭,非侍從而嘗借官出使,免起居,如見充接伴,即依所借官敘位,從之。
shì yuè, ān nán jìn xún xiàng shí.
是月,安南進馴象十。
sān yuè, gēng chén, jīn zhǔ shǐ lóng hǔ wèi dà jiāng jūn shì wèi qīn jūn mǎ bù jūn dōu zhǐ huī shǐ wán yán sī gōng, hàn lín zhí xué shì tōng yì dài fū zhī zhì gào dí yǒng gù, lái bào dēng wèi, yí dì jīn zhù wǎn èr, líng luó sān bǎi, liáng mǎ liù.
三月,庚辰,金主使龍虎衛大將軍、侍衛親軍馬步軍都指揮使完顏思恭,翰林直學士、通議大夫、知制誥翟永固,來報登位,遺帝金注碗二,綾羅三百,良馬六。
guǐ wèi, duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì yú yáo bì cān zhī zhèng shì, gěi shì zhōng jiān shì jiǎng quán zhí xué shì yuàn wū rén jí wèi duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì.
癸未,端明殿學士、簽書樞密院事余堯弼參知政事,給事中兼侍講、權直學士院巫亻及為端明殿學士、簽書樞密院事。
bǐng xū, cān zhī zhèng shì yú yáo bì wèi hè dà jīn dēng wèi shǐ zhèn dōng jūn chéng xuān shǐ zhī gé mén shì zhèng zǎo jiǎ bǎo xìn jié dù shǐ, fù zhī.
丙戌,參知政事余堯弼為賀大金登位使;鎮東軍承宣使、知閤門事鄭藻假保信節度使,副之。
jīn zhǔ yǐ qí dì gǔn wèi sī tú jiān dōu yuán shuài.
金主以其弟袞為司徒兼都元帥。
bǐng shēn, zhào zé shòu jiàn níng jūn jié dù fù shǐ chāng huà jūn ān zhì lǐ guāng, yǒng bù jiǎn jǔ, yòu chéng wù láng lǐ mèng jiān, chú míng, xiá zhōu biān guǎn.
丙申,詔責受建寧軍節度副使、昌化軍安置李光,永不檢舉,右承務郎李孟堅,除名,峽州編管。
xiān shì mèng jiān yǐ xiǎo shǐ shì xì yù, zhì shì yù chéng. guāng zuò zhǔ hé yì fǎn fù, zài biǎn suǒ cháng chū yuàn yán, wàng zhe sī shǐ, jī bàng cháo tíng, yì zài jiǎo xìng fù yòng, jí yǔ zhào zi qí yú bà zhèng hòu wǎng lái jiāo jié mèng jiān yì wèi fù bèi zuì zé jiàng, yuàn wàng cháo tíng, jì niàn suǒ zhuàn xiǎo shǐ, duì rén yáng shuō, gù yǒu shì mìng.
先是孟堅以《小史》事系獄,至是獄成。光坐主和議反覆,在貶所常出怨言,妄著私史,譏謗朝廷,意在僥倖復用,及與趙子祇於罷政後往來交結;孟堅亦為父被罪責降,怨望朝廷,記念所撰《小史》,對人揚說,故有是命。
yú shì qián cóng guān jí cháo shì lián zuò zhe bā rén: huī yóu gé zhí xué shì zhì shì hú yín, zuò yǔ guāng tōng shū, péng fù jiāo jié, jī shàn cháo zhèng lóng tú gé xué shì tí jǔ jiāng zhōu tài píng xìng guó gōng chéng yǔ, zuò chū chú bīng bù shì láng rì yǐ jiān bó yí guāng, qiě yí shū yún: bǐ lái wú zhī yú jiē yǐ shì qián wèi jiè, kě wèi tàn xī huī yóu gé dài zhì tí jǔ jiāng zhōu tài píng xìng guó gōng pān liáng guì, zuò cháng yǐ tuán chá jì guāng, guāng yí liáng guì shū, qí bié zhǐ yún: zhòng huī bù gǎn yǔ shū, huàn nán zhì, néng chū yī zhī shǒu hū? zhòng huī, lóu zhào zì yě. liáng guì dá shū yuē: cān zhèng huàn nán zhì jí yǐ, yào yǐ dào zì chù. zhòng huī bié zhǐ yǐ fù zhī, dàn kǒng shí wèi kě ěr. zhí mì gé zōng yǐng, zuò cháng jì guāng shū yún: gū hán guǎ yuán, fāng lài jūn bì, hū wén yuǎn shì, běn yù zhuī lù yī jiàn, shī yú tàn cì, bù guǒ rú yuàn. bǎo wén gé xué shì tí jǔ jiāng zhōu tài píng xìng guó gōng zhāng dào, zuǒ chéng yì láng xīn zhī shào zhōu xǔ xīn, zuǒ cháo fèng dài fū xīn fú jiàn lù ān fǔ shǐ cān yì guān hè yǔn zhōng, zuǒ fèng yì láng fú jiàn lù ān fǔ zhǔ guǎn jī yí wén zì wú yuán měi, zuò gè yǔ guāng xiāng zhī mì shú, shū zhá wǎng lái, wěi qū cún wèn, yì guāng zài yòng, gèng xiāng jiàn yǐn. zhào: yín luò zhí, yǔ liáng guì yǐng bìng jiàng sān guān, dào xīn yǔn zhōng yuán měi bìng jiàng èr guān.
於是前從官及朝士連坐着八人:徽猷閣直學士、致仕胡寅,坐與光通書,朋附交結,譏訕朝政;龍圖閣學士、提舉江州太平興國宮程瑀,坐初除兵部侍郎日以縑帛遺光,且貽書云:「比來無知愚皆以視前為戒,可為嘆息」;徽猷閣待制、提舉江州太平興國宮潘良貴,坐嘗以團茶寄光,光遺良貴書,其別紙云:「仲暉不敢與書,患難至,能出一隻手乎?」仲暉,樓炤字也。良貴答書曰:「參政患難至極矣,要以道自處。仲暉別紙已付之,但恐時未可耳。」直秘閣宗穎,坐嘗寄光書云:「孤寒寡援,方賴鈞庇,忽聞遠適,本欲追路一見,失於探伺,不果如願。」寶文閣學士、提舉江州太平興國宮張燾,左承議郎、新知邵州許忻,左朝奉大夫、新福建路安撫使參議官賀允中,左奉議郎、福建路安撫主管機宜文字吳元美,坐各與光相知密熟,書札往來,委曲存問,意光再用,更相薦引。詔:「寅落職,瑀、良貴、穎並降三官,燾、忻、允中、元美並降二官。」
gēng zǐ, yú yáo bì cí xíng, zhào wū rén jí jiān quán cān zhī zhèng shì.
庚子,余堯弼辭行,詔巫亻及兼權參知政事。
rén yín, yòu zhèng yán zhāng shà zòu: yòu chéng yì láng zhì shì hú yín, tiān zī xiōng bèi, gǎn wèi bù yì. yín wèi hú ān guó zhī zǐ, bù kěn wèi qīn mǔ chí fú, shì lùn fèi téng, cǐ qí bù xiào zhī dà zuì yě. yín chū fù huì lǐ gāng, hòu yòu cóng zhào dǐng, jiàn míng bù tōng lín guó zhī wèn, qí shì liǎng gōng bō qiān, rú yuè rén shì qín rén zhī féi jí. hòu lái zǐ gōng jì hái, huáng tài hòu huò jiù xiào yǎng, yín zì zhī qián yán kuáng lǜ, nǎi yīn jié yì yì zhī rén, xiāng yǔ pì nì, zuò wèi jì wén, yǐ wèi jīn rì shì jìn zhī rén, jiāng chì zú ér bù wù, cǐ qí bù zhōng zhī dà zuì yě. wàng tè cì wēi duàn. zhào: yín zé shòu guǒ zhōu tuán liàn fù shǐ, xīn zhōu ān zhì.
壬寅,右正言章廈奏:「右承議郎致仕胡寅,天資凶悖,敢為不義。寅為胡安國之子,不肯為親母持服,士論沸騰,此其不孝之大罪也。寅初傅會李綱,後又從趙鼎,建明不通鄰國之問,其視兩宮播遷,如越人視秦人之肥瘠。後來梓宮既還,皇太后獲就孝養,寅自知前言狂率,乃陰結異意之人,相與睥睨,作為記文,以為今日仕進之人,將赤族而不悟,此其不忠之大罪也。望特賜威斷。」詔:「寅責授果州團練副使,新州安置。」
jīn zhǔ zhào jiàn hè dēng jí shǐ, chū huī zōng yù dài, shǐ chí yǐ cì dì, qiě yuē: cǐ tiān shuǐ jùn wáng gù wù, jīn yǐ cì rǔ zhǔ, bǐ rǔ zhǔ rú jiàn qí fù. bìng yù rǔ zhǔ, dāng bù wàng zhèn yì yě. shǐ tuì, mì shū lǎng zhāng zhòng kē yuē: xī shì zhī bǎo, qīng cì kě xī. jīn zhǔ yuē: jiāng nán zhī dì, tā rì dāng wèi wǒ yǒu, cǐ zhì zhī wài fǔ ěr. yóu shì chén xià jiē zhī jīn zhǔ yǒu nán fá yì yǐ.
金主召見賀登極使,出徽宗玉帶,使持以賜帝,且曰:「此天水郡王故物,今以賜汝主,俾汝主如見其父。並諭汝主,當不忘朕意也。」使退,秘書朗張仲軻曰:「希世之寶,輕賜可惜。」金主曰:「江南之地,它日當為我有,此置之外府耳。」由是臣下皆知金主有南伐意矣。
zhòng kē běn shì jǐng wú lài, néng shuō chuán qí xiǎo shuō, zá yǐ pái yōu huī xié yǔ wèi yè, jīn zhǔ jiù yǐn zhì zuǒ yòu yǐ zī xì xiào, jí cuàn wèi, suì zhuó yòng zhī, é qiān mì shū chéng, zhuǎn shǎo jiān.
仲軻本市井無賴,能說傳奇小說,雜以俳優詼諧語為業,金主舊引致左右以資戲笑,及篡位,遂擢用之,俄遷秘書丞,轉少監。
jīn zhǔ yǐ liáng gōng cì yòu wèi jiāng jūn ruì wáng hēng. hēng xìng zhí, cái yǒng jué rén, xǐ zì fù, cí yuē: suǒ cì gōng ruò, bù kě yòng. jīn zhǔ suì jì zhī, chū wèi zhēn dìng yǐn, wèi hēng yuē: tài zōng zhū zi fāng qiáng, duō zài hé shuò shān dōng zhēn dìng jù chōng yào, rú yǒu biàn, yǐ qīng wèi zhòng yǐ. qí shí xīn jì hēng yě.
金主以良弓賜右衛將軍芮王亨。亨性直,材勇絕人,喜自負,辭曰:「所賜弓弱,不可用。」金主遂忌之,出為真定尹,謂亨曰:「太宗諸子方強,多在河朔、山東、真定據衝要,如有變,倚卿為重矣。」其實心忌亨也。
jīn zhǔ yù yǐ qín zhèng wèi míng, zhào jìn chén jiǎng lùn, měi zhì yè fēn. cháng wèn qǐ jū zhù yáng bó xióng yuē: rén jūn zhì tiān xià, qí dào hé guì? duì yuē: guì jìng. jīn zhǔ mò rán. míng rì, fù wèi yuē: wǒ qiān zhū bù míng ān fèn tún biān shù, qián xī zhī duì. qǐ zhǐ shì wèi fēi jìng yé? duì yuē: xǐ bīng fēn tún, liáng cè yě suǒ wèi jìng zhě, nǎi bù rǎo zhī ěr. yǐ yè, fù wèn guǐ shén shì, bó xióng jìn yuē: hàn wén dì zhào jiàn jiǎ yì, yè bàn qián xí, bù wèn bǎi xìng ér wèn guǐ shén, hòu shì yóu jī zhī. bì xià bù yǐ chén yú lòu, xìng jí tiān xià dà jì, guǐ shén zhī shì, wèi zhī xué yě. jīn zhǔ yuē: dàn yán zhī, yǐ shì yǒng yè juàn sī. bó xióng bù dé yǐ nǎi yuē: chén jiā yǒu yī juàn shū, jì rén sǐ fù shēng. huò wèn: míng guān hé yǐ miǎn zuì? dá yuē: rǔ zhì yī cè, bái rì suǒ wèi, mù yè shū zhī. bù kě shū zhě, bù kě wèi yě. jīn zhǔ wèi zhī gǎi róng.
金主欲以勤政為名,召近臣講論,每至夜分。嘗問起居注楊伯雄曰:「人君治天下,其道何貴?」對曰:「貴靜。」金主默然。明日,復謂曰:「我遷諸部明安分屯邊戍,前夕之對。豈指是為非靜耶?」對曰:「徙兵分屯,良策也;所謂靜者,乃不擾之耳。」乙夜,復問鬼神事,伯雄進曰:「漢文帝召見賈誼,夜半前席,不問百姓而問鬼神,後世猶譏之。陛下不以臣愚陋,幸及天下大計,鬼神之事,未之學也。」金主曰:「但言之,以釋永夜倦思。」伯雄不得已乃曰:「臣家有一卷書,記人死復生。或問:『冥官何以免罪?』答曰:「汝置一冊,白日所為,暮夜書之。不可書者,不可為也。』」金主為之改容。