qǐ zhān méng dān è zhēng yuè, jǐn liù yuè, fán liù yuè.
起旃蒙單閼正月,盡六月,凡六月。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xìng wǔ nián jīn tiān huì shí sān nián
○高宗受命中興全功至德聖神武文昭仁憲孝皇帝紹興五年(金天會十三年)
chūn, zhēng yuè, yǐ sì shuò, rì yǒu shí zhī.
春,正月,乙巳朔,日有食之。
dì zài píng jiāng.
帝在平江。
jīn rén qù háo zhōu.
金人去濠州。
chū, jīn yòu dōu jiān zōng bì yǔ liú yù zhī bīng jì qù, nǎi qiǎn rén bào qí zhī háo zhōu zhào róng, róng lǜ běi jūn jí tóu bài guān bīng mǎ dōu jiān wèi jìn xié qù, chū běi mén, shì rén shàng wèi zhī. shǎo qǐng, tí xiá guān dīng huái děng sì rén, dào kù bīng yù zuò zhàn, róng wén zhī, huǐ yuē wú qì chéng ér lái, wú shǒu chén yǐ zhǔ zhōu shì, ān dé bù luàn! nǎi yǐ yá bīng fù rù chéng, huái dùn qù, zhí qí yú sān rén, zhū zhī, yǐ lì shì cān jūn yáng shòu hēng quán zhī zhōu shì. jì ér zhōu rén bù biàn shòu hēng zhī zhèng, duó qí yìn, qǐng bīng mǎ dōu jiān sūn yì dài zhī. róng jì guī, zì shì jīn rén zài jiāng běi zhě jǐn qù yǐ.
初,金右都監宗弼與劉豫之兵既去,乃遣人報其知濠州趙榮,榮率北軍及投拜官兵馬都監魏進偕去,出北門,市人尚未知。少頃,提轄官丁懷等四人,盜庫兵欲作戰,榮聞之,悔曰「吾棄城而來,無守臣以主州事,安得不亂!」乃以衙兵復入城,懷遁去,執其餘三人,誅之,以隸事參軍楊壽亨權知州事。既而州人不便壽亨之政,奪其印,請兵馬都監孫奕代之。榮既歸,自是金人在江北者盡去矣。
dīng wèi, zhī shū mì yuàn shì zhāng jùn zòu: jīn rén qián shī dùn qù, jīn yǐ jué huái ér běi. jiàn xíng cuò zhì zhāo jí huái nán guān lì hái rèn, fǔ cún guī yè rén hù děng shì.
丁未,知樞密院事張浚奏:「金人潛師遁去,今已絕淮而北。見行措置招集淮南官吏還任,撫存歸業人戶等事。」
shì yù shǐ zhāng zhì yuǎn yán: dí qí yǐ yuǎn, yuán huái nán zhī rén duō wèi dí suǒ jū, jiān yú shān jiān shuǐ miàn jié jí bǎo shǒu, yòu yǒu zhōng yuán bèi qiān jūn mín, yì yù tóu guī, shàng liú dí zhài, jí zàn shí tóu bì zài cūn yě zhě. bù sù xíng cuò zhì, shēn lǜ guān jūn yǐ xí fān wěi mín shè shōu fù zhōu xiàn wèi míng, sì xíng piāo lüè, wàng yǒu shā lù huò zhí fú jí, jiǎo xìng shǎng diǎn, shǐ wú mín bèi hài, zhòng yú kòu dào. qǐ yù jiàng dé yīn, bìng jiè chì huáng bǎng, yǐ fù zhāng jùn. zhào yǐ zhāng shì jùn.
侍御史張致遠言:「敵騎已遠,緣淮南之人多為敵所拘,兼於山間水面結集保守,又有中原被簽軍民,意欲投歸,尚留敵寨,及暫時投避在村野者。不速行措置,深慮官軍以襲番偽民社、收復州縣為名,肆行剽掠,妄有殺戮;或執俘級,僥倖賞典,使吾民被害,重於寇盜。乞預降德音,並戒飭黃榜,以付張浚。」詔以章示浚。
jǐ yǒu, zhào: huái nán zhōu xiàn guān lì shàn lí zhí rèn zhī rén, tè yǔ fàng zuì, lìng yī jiù hái rèn qí pāo qì guān wù, bìng yǔ chú pò.
己酉,詔:「淮南州縣官吏擅離職任之人,特與放罪,令依舊還任;其拋棄官物,並與除破。」
gēng xū, yù shǐ zhāng zhì yuǎn qǐ shěng bìng huái nán guān lì. shěn yǔ qiú yuē: guān shěng zé lì shěng, lì shěng zé shì shěng. jīn zhōu xiàn xū lì, wèi cháng fù lù, jiē cán shí bǎi xìng ér yǐ. huái nán diāo cán zhī hòu, yí mín yǒu jǐ, kān shòu qí rǎo yé!
庚戌,御史張致遠乞省並淮南官吏。沈與求曰:「官省則吏省,吏省則事省。今州縣胥吏,未嘗賦祿,皆蠶食百姓而已。淮南凋殘之後,遺民有幾,堪受其擾耶!」
huái xī xuān fǔ sī tǒng zhì guān wáng jìn báo jīn rén yú huái, jiàng qí jiāng chéng shī huí zhāng yán shòu ér hái.
淮西宣撫司統制官王進薄金人於淮,降其將程師回、張延壽而還。
chū, jīn rén zì liù hé guī, mìng shī huí yán shòu diàn hòu, èr rén jiē xiāo jiāng yě. jiāng nán dōng lù xuān fǔ shǐ zhāng jùn wèi jìn yuē: dí jì wú liú xīn, bì dù huái ér qù, kě sù jìn bīng, jí qí wèi jì jī zhī. jìn yǔ tǒng lǐng guān yáng zhōng mǐn xié wǎng. jīn rén qiě dù huái, suì báo zhū hé, jīn zhòng xī kuì, duò hé ér sǐ, shī huí yán shòu shì jiǒng ér jiàng. chū, shī huí yǐ jùn wèi jùn, jì jiàng, nǎi wù yuē: wú yǐ wèi zhāng shū mì, nǎi guān xī yě.
初,金人自六合歸,命師回、延壽殿後,二人皆驍將也。江南東路宣撫使張俊謂進曰:「敵既無留心,必渡淮而去,可速進兵,及其未濟擊之。」進與統領官楊忠閔偕往。金人且渡淮,遂薄諸河,金眾悉潰,墮河而死,師回、延壽勢窘而降。初,師回以俊為浚,既降,乃悟曰:「吾以為張樞密,乃關西也。」
xīn hài, huái dōng xuān fǔ sī tǒng zhì guān cuī dé míng bài jīn rén yú xū yí.
辛亥,淮東宣撫司統制官崔德明敗金人於盱眙。
yǐ mǎo, zhāng jùn zì jiāng shàng hái, rù jiàn.
乙卯,張浚自江上還,入見。
bǐng chén, dì wèi zhào dǐng yuē: dà chén, zhèn zhī gǔ gōng, tái jiàn, zhèn zhī ěr mù, zhí rèn bù tóng, ér shì tǐ zé yī. huò yǒu guān fēi qí rén, suǒ dāng bà chù zhě, qīng děng jí yí yǐ gào zhèn, bù bì zhuān dài tái jiàn.
丙辰,帝謂趙鼎曰:「大臣,朕之股肱,台諫,朕之耳目,職任不同,而事體則一。或有官非其人,所當罷黜者,卿等急宜以告朕,不必專待台諫。」
wù wǔ, fǔ chén jìn chéng qū shè huái nán shì mù, dì yuē: dí suī yuǎn qù, rán nán běi zhī mín, jiē wú chì zǐ, dāng shì jiān ài bìng róng zhī yì. zhōng yuán wèi fù, èr shèng wèi hái, shè wén bù kě kuā dà, dì shǐ shí huì jiā yú liǎng huái bǎi xìng, nǎi zhèn zhǐ yě. dì yòu yuē: dí yǐ běi tuì, xū dāng jiàn tú huī fù. ruò zhǐ xún gù zhé wèi tuì bì zhī jì, hé yǐ lì guó! zǔ zōng dé zé zài tiān xià èr bǎi nián, mín xīn bù wàng, dāng chéng cǐ shí, dà zuò guī mó cuò zhì, zhèn yì ān néng yù yù jiǔ jū cǐ hū! zhào dǐng yuē: shí bù kě shī, chéng rú shèng yù. shì suǒ kě wèi zhě, jǐn dāng yǐ cì tiáo huà zòu bǐng.
戊午,輔臣進呈曲赦淮南事目,帝曰:「敵雖遠去,然南北之民,皆吾赤子,當事兼愛並容之意。中原未復,二聖未還,赦文不可誇大,第使實惠加於兩淮百姓,乃朕指也。」帝又曰:「敵已北退,須當漸圖恢復。若止循故轍為退避之計,何以立國!祖宗德澤在天下二百年,民心不忘,當乘此時,大作規模措置,朕亦安能鬱郁久居此乎!」趙鼎曰:「時不可失,誠如聖諭。事所可為者,謹當以次條畫奏稟。」
mìng: jiāng dōng shuài cáo sī shàn zhì jiàn kāng xíng gōng, xiū zhú chéng bì, xū guǎn rì jìn le bì, qí shěng kù bǎi sī cāng kù děng, qiě tú lái shàng, wù cóng jiǎn shěng, wú dé qǔ gěi yú mín. shí dì jiāng hái lín ān, gù yǒu shì zhǐ.
命:「江東帥漕司繕治建康行宮,修築城壁,須管日近了畢,其省庫百司倉庫等,且圖來上,務從簡省,無得取給於民。」時帝將還臨安,故有是旨。
gēng shēn, xíng gōng liú shǒu mèng yǔ yán bié yú zhí shì, qǐ xiān cì jié jú, zhào liú shǒu yī jiù, qí guān shǔ bìng bà.
庚申,行宮留守孟庾言別於職事,乞先次結局,詔留守依舊,其官屬並罷。
rén xū, wǔ chéng gǎn dé jūn jié dù shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī chōng zhèn jiāng jiàn kāng fǔ huái nán dōng lù xuān fǔ shǐ hán shì zhōng wèi shǎo bǎo chōng huái nán dōng lù xuān fǔ shǐ, zhèn jiāng fǔ zhì sī. shí shì zhōng yǔ liú guāng shì zhāng jùn xiāng jì rù jìn, shì zhōng zòu: jīn rén tuì bīng, bì xià bì xǐ. dì yuē: cǐ bù zú xǐ, wéi fù zhōng yuán, hái èr shèng, nǎi kě xǐ ěr. rán yǒu yī shì, yǐ qīng děng jiāng shì jiǎ yǒng zhēng xiān, fēi fù tā shí jù dí zhī bǐ, suǒ xǐ gài zài cǐ yě.
壬戌,武成、感德軍節度使、開府儀同三司、充鎮江、建康府、淮南東路宣撫使韓世忠為少保、充淮南東路宣撫使,鎮江府置司。時世忠與劉光世、張俊相繼入覲,世忠奏:「金人退兵,陛下必喜。」帝曰:「此不足喜,惟復中原,還二聖,乃可喜耳。然有一事,以卿等將士賈勇爭先,非復它時懼敵之比,所喜蓋在此也。」
hòu shù rì, dì yǐ yù fǔ chén, zhào dǐng děng zàn dì chéng dé yù jiāng zhī dào. dì yuē: chǔ yòng zi yù, jìn wén gōng wèi zhī cè xí ér zuò. jīn dí qí suī tuì, rán ní mǎ hā děng bèi yóu zài, zhèn gǎn wàng cǐ yōu hū!
後數日,帝以諭輔臣,趙鼎等贊帝誠得馭將之道。帝曰:「楚用子玉,晉文公為之側席而坐。今敵騎雖退,然尼瑪哈等輩猶在,朕敢忘此憂乎!」
guǐ hài, cān zhī zhèng shì xíng gōng liú shǒu mèng yǔ shàng biǎo, qǐng chē jià hái lín ān fǔ zhù bì, xǔ zhī.
癸亥,參知政事、行宮留守孟庾上表,請車駕還臨安府駐蹕,許之。
qǐ fù jiǎn xiào tài fù níng wǔ níng guó jūn jié dù shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī chōng jiāng nán dōng lù huái nán xī lù xuān fǔ shǐ liú guāng shì wèi shǎo bǎo chōng huái nán xī lù xuān fǔ shǐ, zhì sī tài píng zhōu tài wèi dìng jiāng zhāo qìng jūn jié dù shǐ liǎng zhè xī lù jiāng nán dōng lù xuān fǔ shǐ shén wǔ yòu jūn dōu tǒng zhì zhāng jùn kāi fǔ yí tóng sān sī jiāng nán dōng lù xuān fǔ shǐ, zhì sī jiàn kāng fǔ, jùn réng luò dōu tǒng zhì. zhào: hán shì zhōng liú guāng shì zhāng jùn gè cì yín bó sān qiān pǐ liǎng, yì xìng qīn bǔ chéng xìn láng zhě èr rén, yī zi wǔ pǐn fú, yǒu fú qīn fēng rú rén zhě sān rén, guān pèi wǔ dào.
起復檢校太傅、寧武寧國軍節度使、開府儀同三司、充江南東路淮南西路宣撫使劉光世為少保、充淮南西路宣撫使,置司太平州;太尉、定江昭慶軍節度使、兩浙西路江南東路宣撫使、神武右軍都統制張俊開府儀同三司、江南東路宣撫使,置司建康府,俊仍落都統制。詔:「韓世忠、劉光世、張俊各賜銀帛三千匹兩,異姓親補承信郎者二人,一子五品服,有服親封孺人者三人,冠帔五道。」
jiǎ zǐ, huái xī xuān fǔ sī tǒng zhì guān lì qióng bá guāng zhōu, zhí qí zhī zhōu wǔ yì láng xǔ yuē.
甲子,淮西宣撫司統制官酈瓊拔光州,執其知州、武翼郎許約。
jīn rén zhī qīn huái yě, liú guāng shì qiǎn qióng zì lú zhōu tǒng bīng, shēng yán guò huái, zhì què pí, nǎi zhāi qīng bīng yóu jiān dào qū guāng zhōu chéng xià. yuē chéng chéng gù shǒu, liú lín yì qiǎn qí tǒng lǐng guān lǐ zhī róu yǐ zhòng yuán zhī. qióng shuō yuē jiàng, bù cóng, jí jìn bīng jí gōng, chéng yù pò, yuē shì qióng, nǎi jiàng, suì fù guāng zhōu. hòu liù rì, zòu zhì, jì ér guāng shì yǐ yuē fù xíng zài. dì wèi dà chén yuē: yuē wèi liú yù jié lián yáng me jí jié zhāng áng shān zhài, xiōng nì yí zhū. jīn lái guī, zhèn bù yù shī xìn, dāng dài zhī. nǎi qiān yuē yī guān, jiān nán jiàn zhōu yán shuì.
金人之侵淮也,劉光世遣瓊自廬州統兵,聲言過淮,至芍陂,乃摘輕兵由間道趨光州城下。約乘城固守,劉麟亦遣其統領官李知柔以眾援之。瓊說約降,不從,即進兵急攻,城欲破,約勢窮,乃降,遂復光州。後六日,奏至,既而光世以約赴行在。帝謂大臣曰:「約為劉豫結連楊麼及劫張昂山寨,凶逆宜誅。今來歸,朕不欲失信,當貸之。」乃遷約一官,監南劍州鹽稅。
wù chén, zhào: chéng zhōu quán fèi liǎng xiàn, hé lú háo huáng chú chǔ zhōu gè fèi yī xiàn, zhú xiàn gè zhì jiān zhèn guān yī yuán. yǐ mín shì jiǎn shǎo, shěng qí yáo yì yě.
戊辰,詔:「承州權廢兩縣,和、廬、濠、黃、滁、楚州各廢一縣,逐縣各置監鎮官一員。」以民事簡少,省其徭役也。
jǐ sì, jīn zhǔ cú yú míng dé gōng, nián liù shí yī, shì yuē wén liè huáng dì, miào hào tài zōng, hòu zēng shàng zūn shì yuē tǐ yuán yīng yùn shì dé zhāo gōng zhé huì rén shèng wén liè huáng dì.
己巳,金主殂於明德宮,年六十一,諡曰文烈皇帝,廟號太宗,後增上尊諡曰體元應運世德昭功哲惠仁聖文烈皇帝。
tài zōng zài wèi shí sān nián, gōng shì yuàn yù, wú suǒ zēng yì. chéng tài zǔ cǎo chuàng zhī hòu, yǐ gǎo zōng gàn zhī guó zhèng, yǐ zōng hàn zǒng róng shì, jì miè liáo pò biàn, jí yì lǐ zhì dù, zhì lì míng shí, jīng guó guī mó, zhì shì shǐ dìng yún.
太宗在位十三年,宮室苑籞,無所增益。承太祖草創之後,以杲、宗干知國政,以宗翰總戎事,既滅遼、破汴,即議禮制度,治歷明時,經國規摹,至是始定雲。
gēng wǔ, ān bān bèi lēi dǎn chéng yí zhào jí wèi yú jiù qián.
庚午,安班貝勒亶承遺詔即位於柩前。
rén shēn, liú guāng shì hán shì zhōng zhāng jùn rù cí, shàng shū yòu pú shè zhào dǐng zhī jiù mì yuàn shì zhāng jùn cān zhī zhèng shì shěn yǔ qiú qiān shū shū mì yuàn shì hú sōng nián shì. dì mìng guāng shì děng shēng diàn, yù yuē: dí nán qīn, gài yǒu kuī jiāng zhè zhī yì, lài qīng děng lù lì hàn dí, shǐ qí shī lǜ ér qù, zhèn shén jiā zhī. rán zhōng yuán wèi fù, èr shèng wèi hái, zhèn xīn qiàn rán, qīng děng qí miǎn zhī! guāng shì yuē: chén děng méng guó hòu ēn, gǎn bù xiào sǐ. dǐng yuē: chén wén jiàng rén chéng shī huí yán: nì chén liú yù gěi jīn rén, yún guāng shì shì zhōng bǐ shī huān, jí zhì huái diān yì suǒ wén, qí qì yǐ jǔ yǐ. dì yuē: yǒu gào zhèn guāng shì shì zhōng zuò xiǎo xián yì bù shì rán zhě. liè shì dāng yǐ yì qì xiāng xǔ, xiān guó jiā zhī jí ér hòu sī chóu, xiǎo xián hé zú xiào! xī kòu xún lù jiǎ fù bù jiāng, fù yǐ wèi chǐ, shēn xián zhī. guāng wǔ yuē: tiān xià wèi dìng, liǎng hǔ ān dé sī dòu! yú shì bìng zuò jí huān, jié yǒu ér qù. guāng shì shì zhōng zòng yǒu yá zì, jīn rì yí shì qián hàn, jié huān rú chū. èr rén gǎn qì, zài bài yuē: chén děng qǐng guò tīng, cháng yǒu wéi yán zhì yú guó shì, bù gǎn fēn bǐ cǐ. jīn nǎi fán jūn fù xùn chì, chén děng gǎn bù fèng zhào! dǐng děng dùn shǒu hè. dì yuē: jiāng shuài hé, shè jì zhī fú yě. mìng jìn shì chū nèi jīn pán zūn jiǎ cì guāng shì shì zhōng jùn, jiǔ yī xíng, bìng suǒ yǐn qì cì zhī, bì cí ér tuì. dǐng wèi yǔ qiú yuē: jiāng shuài guó zhī zhǎo yá, tuī gǔ shòu shuài, zé wén zhī yǐ tiān zǐ yù zhèng yá, cì zhī jiǔ ér qīn quàn zhī, wèi zhī qián wén. chén wén yīng zōng huáng dì yú sī mǎ guāng cháng yǒu shì cì, qí hòu yuān shèng huáng dì yòng lǐ gāng, shí zhǒng xíng zhī. guāng shì děng nǎi méng ēn chǒng rú cǐ, bì yǒu yǐ tú bào. zhào: guāng shì qī hàn guó fū rén xiàng shì, jùn qī huá yuán jùn fū rén wèi shì, bìng tè gěi nèi zhōng fèng, rú shì zhōng qī lì.
壬申,劉光世、韓世忠、張俊入辭,尚書右僕射趙鼎、知柩密院事張浚、參知政事沈與求、簽書樞密院事胡松年侍。帝命光世等升殿,諭曰:「敵南侵,蓋有窺江、浙之意,賴卿等戮力捍敵,使其失律而去,朕甚嘉之。然中原未復,二聖未還,朕心歉然,卿等其勉之!」光世曰:「臣等蒙國厚恩,敢不效死。」鼎曰:「臣聞降人程師回言:逆臣劉豫給金人,雲光世、世忠比失歡,及至淮甸異所聞,其氣已沮矣。」帝曰:「有告朕光世、世忠坐小嫌意不釋然者。烈士當以意氣相許,先國家之急而後私仇,小嫌何足校!昔寇恂戮賈復部將,復以為恥,深銜之。光武曰:『天下未定,兩虎安得私鬥!』於是並坐極歡,結友而去。光世、世忠縱有睚眥,今日宜釋前憾,結歡如初。」二人感泣,再拜曰:「臣等頃過聽,嘗有違言;至於國事,不敢分彼此。今乃煩君父訓飭,臣等敢不奉詔!」鼎等頓首賀。帝曰:「將帥和,社稷之福也。」命近侍出內金盤尊斝賜光世、世忠、俊,酒一行,並所飲器賜之,陛辭而退。鼎謂與求曰:「將帥國之爪牙,推轂授帥,則聞之矣;天子御正衙,賜卮酒而親勸之,未之前聞。臣聞英宗皇帝於司馬光嘗有是賜,其後淵聖皇帝用李綱,實踵行之。光世等乃蒙恩寵如此,必有以圖報。」詔:「光世妻漢國夫人向氏,俊妻華原郡夫人魏氏,並特給內中俸,如世忠妻例。」
zì jiàn shuài fǔ yǐ lái, jùn cháng yǐ jūn cóng dì xíng, zhì shì shǐ jūn yú wài, zài dì zuǒ yòu zhě wéi yáng yí zhōng ér yǐ.
自建帥府以來,俊常以軍從帝行,至是始軍於外,在帝左右者惟楊沂中而已。
guǐ yǒu, jīn qiǎn shǐ gào āi yú qí gāo lì xià réng zhào qí zì jīn chēng chén, wù chēng zi.
癸酉,金遣使告哀於齊、高麗、夏;仍詔齊自今稱臣,勿稱子。
qí zhī háo zhōu mǎ qín yǐn bīng fàn guāng zhōu, chéng xìn láng quán zhǔ guǎn zhōu shì wáng shēn lǜ zhòng jù dí, huái xī xuān fǔ shǐ liú guāng shì qiǎn tǒng zhì guān lì qióng jìn sài yǐ suǒ bù yuán zhī.
齊知濠州馬秦引兵犯光州,承信郎、權主管州事王莘率眾拒敵,淮西宣撫使劉光世遣統制官酈瓊、靳賽以所部援之。
jiǎ xū, jīn zhǔ zhào zhōng wài gōng sī jìn jiǔ.
甲戌,金主詔中外公私禁酒。
èr yuè, bǐng zǐ, qīng yuǎn jūn jié dù shǐ shén wǔ hòu jūn tǒng zhì chōng hú běi lù jīng xiāng tán zhōu zhì zhì shǐ yuè fēi wèi zhèn níng chóng xìn jūn jié dù shǐ.
二月,丙子,清遠軍節度使、神武后軍統制、充湖北路荊、襄、潭州制置使岳飛為鎮寧、崇信軍節度使。
yuè fēi zì chí zhōu rù cháo, qián yī rì, yù bǐ cì yuè fēi yín bó èr qiān qū liǎng, fēng qí mǔ róng guó tài fū rén yáo shì wèi fú guó tài fū rén, qīn shǔ wèi chéng xìn láng zhě yī rén, fēng rú rén zhě èr rén, cì guān pèi sān dào, shǎng huái xī zhī gōng yě.
岳飛自池州入朝,前一日,御筆賜岳飛銀帛二千區兩,封其母榮國太夫人姚氏為福國太夫人,親屬為承信郎者一人,封孺人者二人,賜冠帔三道,賞淮西之功也。
xíng bù shàng shū jiān xiáng dìng yī sī chì lìng zhāng yì shì hù bù shàng shū.
刑部尚書兼詳定一司敕令章誼試戶部尚書。
zhōng shū mén xià shěng jiǎn zhèng zhū fáng gōng shì jiān quán gěi shì zhōng yàn dūn fù quán shàng shū lì bù shì láng.
中書門下省檢正諸房公事兼權給事中晏敦復權尚書吏部侍郎。
dīng chǒu, dì yù zhōu fā píng jiāng fǔ, wǎn, pō wú jiāng xiàn.
丁丑,帝御舟發平江府,晚,泊吳江縣。
wù yín, mìng cí bù yuán wài láng jiān quán tài cháng shǎo qīng zhāng zhū fèng tài miào shén zhǔ zì hǎi dào zhì lín ān fǔ, lìng běn fǔ chì tóng wén guǎn ān fèng qí jǐng líng gōng shén yù jì xiǎng shì, lìng wēn zhōu néng pàn quán guǎn.
戊寅,命祠部員外郎兼權太常少卿張銖奉太廟神主自海道至臨安府,令本府飭同文館安奉;其景靈宮神御祭享事,令溫州能判權管。
yù zhōu sù píng wàng zhèn. jǐ mǎo, sù xiù zhōu běi. gēng chén, sù chóng dé xiàn. xīn sì, sù lín píng zhèn. rén wǔ, yù zhōu zhì lín ān fǔ xíng gōng, liú shǒu mèng yǔ lǜ jīng guān xiǎo shǐ chén yǐ shàng yíng yú wǔ lǐ wài. dì hái xíng gōng, cì bǎi guān xiū mù sān rì.
御舟宿平望鎮。己卯,宿秀州北。庚辰,宿崇德縣。辛巳,宿臨平鎮。壬午,御舟至臨安府行宮,留守孟庾率京官小使臣以上迎於五里外。帝還行宮,賜百官休沐三日。
guǐ wèi, zhào: hù cóng guān lì bìng zhuǎn yī guān zī.
癸未,詔:「扈從官吏並轉一官資。」
shū mì yuàn chéng zhǐ jiān dū du fǔ cān móu guān zhé yàn zhì zhì xíng zài.
樞密院承旨兼都督府參謀官折彥質至行在。
shǐ, zhào dǐng yì qiǎn yàn zhì zhì chuān shǎn yù zhǐ xī shuài, ér yàn zhì yán: zhé kě qiú gū fù guó ēn, bù néng shǒu jié chén zhī ér nǚ qī rén, zuó zài jīng shī wèi jīn rén qǔ qù, chuán wén yì zài fǔ zhōu. tǎng chén yǐ dū fǔ shàng zuǒ zhòu zhì chuān shǎn, yú zhí shì qǐ néng rén rén dé qí huān xīn! wàn yī yīn yí sì zhī jī xìng àn mèi zhī bàng, zé chén yī shēn bù kě zì bǎo, kuàng wèi cháo tíng bàn shì! fú wàng zhuī qǐn chéng mìng, bié cì lìng zhào bù xíng. suì bà rù shǔ zhī yì.
始,趙鼎議遣彥質至川、陝諭指西帥,而彥質言:「折可求辜負國恩,不能守節;臣之兒女七人,昨在京師為金人取去,傳聞亦在府州。倘臣以督府上佐驟至川、陝,於職事豈能人人得其歡心!萬一因疑似之跡興暗昧之謗,則臣一身不可自保,況為朝廷辦事!伏望追寢成命,別賜令詔不行。」遂罷入蜀之議。
yǐ yǒu, chuān shǎn xuān fǔ fù shǐ lú fǎ yuán, yán yǐ xuǎn ruì bīng wǔ qiān, lìng yòu wǔ dài fū kāi zhōu tuán liàn shǐ liú qí tǒng lǐng, sù fù xíng zài.
乙酉,川陝宣撫副使盧法原,言已選銳兵五千,令右武大夫、開州團練使劉錡統領,速赴行在。
bǐng xū, shàng shū yòu pú shè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì zhào dǐng shǒu zuǒ pú shè, zhī shū mì yuàn shì zhāng jùn shǒu yòu pú shè, bìng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jiān zhī shū mì yuàn shì dū du zhū lù jūn mǎ.
丙戌,尚書右僕射、同中書門下平章事趙鼎守左僕射,知樞密院事張浚守右僕射,並同中書門下平章事兼知樞密院事、都督諸路軍馬。
shǐ yì jùn yǐ yòu kuí chū shǐ hú wài píng yáng me, dǐng shēng zuǒ kuí, dǐng mì qǐ yuē: zǎi xiàng shì wú bù tǒng, bù bì zhuān yǐ biān shì, nǎi wèi dé tǐ. jì liǎng zhì chū, jùn dú yǐ jūn gōng jí zhuān rèn biān shì wèi yán. dì jì yǐ biān shì fù jùn, ér gǎi zhèng shì jí jìn tuì rén cái jiē fù yú dǐng yǐ.
始議浚以右揆出使湖外平楊麼,鼎升左揆,鼎密啟曰:「宰相事無不統,不必專以邊事,乃為得體。」暨兩制出,浚獨以軍功及專任邊事為言。帝既以邊事付浚,而改政事及進退人才皆付於鼎矣。
yǐ yuè fēi wèi jīng hú nán běi xiāng yáng fǔ lù zhì zhì shǐ chōng shén wǔ hòu jūn dōu tǒng zhì, jiāng suǒ bù píng hú zéi yáng tài, cì qián shí wàn mín bó wǔ qiān pǐ wèi kào jūn zhī fèi, yǐ hú běi zhuǎn yùn pàn guān liú yán nián chōng suí jūn zhuǎn yùn, jí lìng hú nán jiāng xī cáo chén xuē bì fàn zhèn yīng fù suí jūn qián liáng. fēi suǒ bù jiē xī běi rén, bù xí shuǐ zhàn. fēi yuē: bīng hé cháng, gù yòng zhī hé rú ěr.
以岳飛為荊湖南、北、襄陽府路制置使、充神武后軍都統制,將所部平湖賊楊太,賜錢十萬緡、帛五千匹為犒軍之費,以湖北轉運判官劉延年充隨軍轉運,及令湖南、江西漕臣薛弼、范振應副隨軍錢糧。飛所部皆西北人,不習水戰。飛曰:「兵何常,顧用之何如耳。」
dīng hài, dìng guó jūn chéng xuān shǐ tǒng zhì guān wài jūn mǎ wú lín wǔ tài jūn chéng xuān shǐ tóng tǒng zhì guān wài jūn mǎ yáng zhèng fù qín zhōu.
丁亥,定國軍承宣使、統制關外軍馬吳璘、武泰軍承宣使、同統制關外軍馬楊政復秦州。
xiān shì chuān shǎn xuān fǔ fù shǐ wú jiè, wén jīn rén qīn huái nán, qiǎn lín zhèng chéng jī qiān zhì. lín děng chū qí bīng, zì tiān shuǐ zhì qín, yù qí shǒu gù xuān yǐ nì shùn, xuān bù kěn jiàng, suì gōng zhī, bá qí chéng. jīn shí dōu jiān wán yán gǎo wén qín bèi wéi, jí zhū dào bīng lái yuán, zhèng fù jī bài zhī.
先是川陝宣撫副使吳玠,聞金人侵淮南,遣璘、政乘機牽制。璘等出奇兵,自天水至秦,諭其守顧宣以逆順,宣不肯降,遂攻之,拔其城。金石都監完顏杲聞秦被圍,集諸道兵來援,政復擊敗之。
wù zǐ, zhào dū du fǔ yǐ zhū lù jūn mǎ wèi míng.
戊子,詔都督府以諸路軍馬為名。
jǐ chǒu, dì gōng lǜ bǎi guān yáo bài èr shèng. zì dì chū xún, cǐ lǐ quán fèi, zhì shì fù xíng.
己丑,帝躬率百官遙拜二聖。自帝出巡,此禮權廢,至是復行。
fèng ān pú ān yì wáng shén zhǔ yú shào xìng fǔ guāng xiào sì zhī fǎ táng.
奉安濮安懿王神主於紹興府光孝寺之法堂。
xīn mǎo, huī yóu gé dài zhì dū du fǔ cān yì guān chéng chāng zhī jiāng zhōu.
辛卯,徽猷閣待制、都督府參議官程昌知江州。
chāng shǒu dǐng zhōu liù nián, zéi bù néng fàn, zhì shì jiù yòng zhī. hòu shù yuè, xīn shǒu chéng qiān qiū zhì dǐng zhōu, shí hú běi bīng mǎ dōu jiān dù zhàn yì gǎi wèi dū du fǔ zuǒ jūn tǒng zhì, qiān qiū yīn liú zhàn suǒ jiāng cài bīng hàn zéi.
昌守鼎州六年,賊不能犯,至是就用之。後數月,新守程千秋至鼎州,時湖北兵馬都監杜湛亦改為都督府左軍統制,千秋因留湛所將蔡兵捍賊。
rén chén, zhào zhāng jùn zàn wǎng jiāng shàng, cuò zhì biān fáng, qiě cì zhū lù xuān fǔ zhì zhì sī shǒu zhào yuē: zhèn yǐ biān yǔ shāo ān, qiǎn xiāng chén wǎng xíng shī lěi, xī lián lǒng shǔ, běi jì jiāng huái, jì jiā dū hù zhī quán, xī zài zhǐ huī zhī yù. jì nán cóng yú zhōng fù, yí zhuān zhì yú shì jǐ. zì ěr duō fāng, ruò shí tǒng lǜ, qīn chéng zhèn mìng, xián shǐ wén zhī.
壬辰,詔張浚暫往江上,措置邊防,且賜諸路宣撫、制置司手詔曰:「朕以邊圉稍安,遣相臣往行師壘,西連隴、蜀,北洎江、淮,既加督護之權,悉在指揮之域。既難從於中復,宜專制於事幾。恣爾多方,若時統率,欽承朕命,咸使聞知。」
dīng yǒu, zhào cān zhī zhèng shì mèng yǔ shěn yǔ qiú qiān shū shū mì yuàn shì.
丁酉,詔參知政事孟庾、沈與求籤書樞密院事。
wù xū, zhào: shén wǔ zhōng jūn jiàn rù duì guān bīng, měi wǔ bǎi rén wèi yī zhǐ huī, xuǎn jiāng xiào, zhì bīng jí, qí jiù xù rì, qǔ zhǐ cì jūn míng. dù jiāng yǐ lái, zhū xiǎo jiāng zhī bīng jí zhāo ān qún dào, wǎng wǎng bō lì zhōng jūn, rán wú pái zhì zhī fǎ, zhì shì shǐ jǔ xíng yān.
戊戌,詔:「神武中軍見入隊官兵,每五百人為一指揮,選將校,置兵籍,俟就緒日,取旨賜軍名。」渡江以來,諸小將之兵及招安群盜,往往撥隸中軍,然無排置之法,至是始舉行焉。
shì yuè, wěi qí jiāng shāng yuán lǜ zhòng qiān yú xí xìn yáng jūn, chéng zhōng láng gé mén zhī hòu zhī jūn shì shū jì míng lǜ huī xià shí sān rén zhuǎn zhàn, dēng shī yáng mén, shǐ jǐn, bèi qín. zéi yòu yǐ měi guān, jì míng mà yuē: wú níng wèi dà sòng guǐ, qǐ wū nì yé! rǔ sù shā wǒ. qū xíng zhì jūn běi shǐ bēi, jìng bù jiàng, suì yù hài. hòu zèng xiū wǔ láng, guān qí jiā yī rén. jīng xiāng zhì zhì yuè fēi yǐ zhōng xùn láng gé mén zhī hòu quán suí zhōu bīng mǎ dōu jiān lǐ dí zhī jūn shì, jiù shù zhī.
是月,偽齊將商元率眾千餘襲信陽軍,成忠郎、閤門祗候、知軍事舒繼明率麾下十三人轉戰,登師陽門,矢盡,被擒。賊誘以美官,繼明罵曰:「吾寧為大宋鬼,豈污逆耶!汝速殺我。」驅行至軍北史陂,竟不降,遂遇害。後贈修武郎,官其家一人。荊襄制置岳飛以忠訓郎、閤門祗候權隨州兵馬都監李迪知軍事,就戍之。
yǐ sì, jīn shì tài zǔ hòu táng gǔ shì yuē shèng mù huáng hòu, fèi mó shì yuē guāng yì, zhuī cè tài zǔ fēi bù sà shì yuē dé fēi, wū kù lī shì yuē xián fēi.
乙巳,金諡太祖後唐古氏曰聖穆皇后,費摩氏曰光懿,追冊太祖妃布薩氏曰德妃,烏庫哩氏曰賢妃。
rùn èr yuè, dīng wèi, cān zhī zhèng shì shěn yǔ qiú jiān quán shū mì yuàn shì.
閏二月,丁未,參知政事沈與求兼權樞密院事。
lóng tú gé zhí xué shì shū mì dōu chéng zhǐ zhé yàn zhì shì shàng shū gōng bù shì láng, réng jiān dū du fǔ cān móu jūn shì.
龍圖閣直學士、樞密都承旨折彥質試尚書工部侍郎,仍兼都督府參謀軍事。
rén zǐ, fǔ chén zòu qiǎn zhōng shǐ wǎng wēn zhōu fèng yíng tài miào shén zhǔ shì, dì yuē: zhèn yǐ zōng miào zài yuǎn, xīn cháng qiàn rán. jīn fèng yíng shén zhǔ zhì xíng zài, dāng xíng cháo yè zhī lǐ. shěn yǔ qiú yuē: gǔ zhě zhēng fá, zài mù zhǔ yǐ xíng. jīn suī róng hé zài háng, jiǔ miào wèi fù, rán yīn shí cǎo chuàng, yī xíng cháo yè zhī lǐ, yì zú yǐ yǎng wèi xiào sī. dì yuē: zǔ zōng gù shì, wéi jǐng líng gōng zé yǒu jiàn xiàn, tài miào zé ruò xiāng ér yǐ. dà lǐ bì jiǎn, suǒ yǐ shàng yán yě.
壬子,輔臣奏遣中使往溫州奉迎太廟神主事,帝曰:「朕以宗廟在遠,心常歉然。今奉迎神主至行在,當行朝謁之禮。」沈與求曰:「古者征伐,載木主以行。今雖戎輅在行,九廟未復,然因時草創,一行朝謁之禮,亦足以仰慰孝思。」帝曰:「祖宗故事,惟景靈宮則有薦獻,太廟則爇香而已。大禮必簡,所以尚嚴也。」
yǐ mǎo, yǐ cān zhī zhèng shì mèng yǔ shěn yǔ qiú bìng jiān quán shū mì yuàn shì.
乙卯,以參知政事孟庾、沈與求併兼權樞密院事。
shí yǔ zì tóng lú hái xíng zài, yǔ qiú qǐ jiāo gē mì yuàn zhí shì yǔ yǔ jiān quán, dì gù zhào dǐng yuē: yǐ yǔ qīng yì dìng, jīn cān zhī zhèng shì bìng jiān quán shū mì yuàn yǐ. dǐng yuē: shū mì fēi gù yě, zì wǔ dài shí yǐ guō chóng tāo wèi shǐ, guó cháo yīn ér bù gǎi, gù sān xǐng shū mì yuàn fēn wèi èr tú. rén zōng cháo, fù bì zuò jiàn guān, shí shǎn xī yòng bīng, bì yì qǐ lìng zǎi xiàng jiān shū mì yuàn, yǒu lǚ yí jiǎn shǐ yě. chén jì yǐ zǎi xiàng jiān zhì yuàn shì, ér cān zhī zhèng shì zhī chén bìng lìng jiān quán, zé shì guī yī tǐ. qián rén wèi shū mì yuàn diào fā jūn mǎ ér sān xǐng bù zhī, sān xǐng cái yòng yǐ jié ér shū mì yuàn yòng bīng bù zhǐ, cǐ chéng zhì lùn. dì yuē: wǎng shí sān xǐng shū mì yuàn bù tóng bān jìn chéng, shì yǐ shì duō bù xiāng guān bái. rán cháo tíng lùn yì, qǐ yǒu wéi wò èr sān dà chén bù yǔ wén zhě!
時庾自桐廬還行在,與求乞交割密院職事與庾兼權,帝顧趙鼎曰:「已與卿議定,今參知政事併兼權樞密院矣。」鼎曰:「樞密非故也,自五代時以郭崇韜為使,國朝因而不改,故三省、樞密院分為二途。仁宗朝,富弼作諫官,時陝西用兵,弼議乞令宰相兼樞密院,有呂夷簡始也。臣既以宰相兼治院事,而參知政事之臣並令兼權,則事歸一體。前人謂樞密院調發軍馬而三省不知,三省財用已竭而樞密院用兵不止,此誠至論。」帝曰:「往時三省、樞密院不同班進呈,是以事多不相關白。然朝廷論議,豈有帷幄二三大臣不與聞者!」
bǐng chén, zhào: xiāng hàn zhōu jūn, xiān yīn dào zéi bìng wěi qí zhàn jù rì jié lüè cán shā děng zuì, yī qiè bù wèn. yuán jié rén jiàn zài zhě, xǔ qí jiā jīng guān shí rèn, yàn shí gěi hái jí fǔ dìng, hòu lái zài yǒu fàn zhě, lìng suǒ shǔ zhì zuì.
丙辰,詔:「襄、漢州軍,先因盜賊並偽齊占據日劫掠殘殺等罪,一切不問。元劫人見在者,許其家經官識認,驗實給還;即撫定,後來再有犯者,令所屬治罪。」
shàng shū bīng bù shì láng jiān shǐ guǎn xiū zhuàn wáng jū zhèng yán: sì kù shū jí duō què, qǐ xià zhū zhōu xiàn, jiāng yǐ kān dào shū bǎn, bù jū jīng shǐ zǐ jí xiǎo shuō yì shū, gè yìn sān zhì fù běn shěng xì mín jiān zhě, guān gěi zhǐ mò gōng jià cháng zhī. cóng zhī.
尚書兵部侍郎兼史館修撰王居正言:「四庫書籍多闕,乞下諸州縣,將已刊到書板,不拘經、史、子、集、小說、異書,各印三帙赴本省;系民間者,官給紙墨工價償之。」從之。
dīng sì, wǔ gōng dài fū chuān shǎn xuān fǔ sī hòu jūn jiāng niú hào, yǔ jīn rén yù yú wǎ wú gǔ, sǐ zhī.
丁巳,武功大夫、川陝宣撫司後軍將牛晧,與金人遇於瓦吾谷,死之。
shí yòu dōu jiān wán yán gǎo yǔ xī hé jīng lüè shǐ mù róng wěi yù gōng qín zhōu, xuān fǔ fù shǐ wú jiè qiǎn zhū xiào fēn dào cì dí. hào xíng zhì wǎ wú gǔ, yǔ jīn jiāng hū shàn yù. hào suǒ bù bù zú bù mǎn èr bǎi, nǎi xià mǎ yǔ zhàn, wèi qí zhòng yuē: wú suǒ yǐ shě mǎ zhě, yù yǔ ruò děng tóng sǐ yě. dí jiàn hào yì yú tā rén, yù zhāo zhī, gào mà ér sǐ. chéng xìn láng gāo wàn xuán mǎ fù zhàn, suì yǔ wǔ gōng dài fū xī hé lù bù jiāng rèn ān xuān fǔ sī duì guān zhōng yì láng qín yuán chéng jié láng xuē qí zhāng hēng jiē sǐ yú chén. dí yuē: zhēn jiàn ér yě! hòu zèng hào ān jiē yì wèi dài fū, guān qí jiā wǔ rén, zèng yuán hēng sān guān, lù qí zi.
時右都監完顏杲與熙河經略使慕容洧欲攻秦州,宣撫副使吳玠遣諸校分道伺敵。晧行至瓦吾谷,與金將呼善遇。晧所部步卒不滿二百,乃下馬與戰,謂其眾曰:「吾所以舍馬者,欲與若等同死也。」敵見晧異於它人,欲招之,告罵而死。承信郎高萬旋馬復戰,遂與武功大夫、熙河路部將任安、宣撫司隊官、忠翊郎秦元、承節郎薛琪、張亨皆死於陳。敵曰:「真健兒也!」後贈晧、安皆翊衛大夫,官其家五人,贈元、亨三官,錄其子。
yǐ wèi, gù dí gōng láng lǐ dōng zèng xuān jiào láng, guān yī zi. dōng jiān chǔ zhōu jūn zī kù, jīn rén nán qīn bèi hài gù yě.
乙未,故迪功郎李東贈宣教郎,官一子。東監楚州軍資庫,金人南侵被害故也。
xīn yǒu, dū du xíng fǔ zòu zhāo bǔ shuǐ zéi yáng tài děng yuē shù.
辛酉,都督行府奏招捕水賊楊太等約束。
shí zhāng jùn yǐ jiàn kāng dōng nán dōu huì, ér dòng tíng shí jù shàng liú, jīn kòu rì zī, yōng è cáo yùn, gé sāi xíng shì, wèi fù xīn hài, bù qù zhī, wú yǐ lì guó. rán kòu zǔ dà hú, chūn xià gēng yún, qiū dōng shuǐ luò, zé shōu liáng yú hú zhài, zài lǎo xiǎo yú pō zhōng, ér jǐn qū qí zhòng sì chū wèi bào. qián rì cháo tíng fǎn wèi xià duō shuǐ lǎo, lǚ yǐ dōng yòng shī, gù kòu dé bìng lì ér wǒ bù dé zhì. jīn chéng qí dài, shèng xià tǎo zhī, bǐ zhòng jì sàn, yī dàn hé zhī, pí yú bèn mìng, yòu bù dé shǒu qí tián mǔ, hé jià róu jiàn, zé yǒu qiū dōng jué shí zhī yōu, dǎng yǔ xié lí, fāng kě zhāo lái. nǎi yǐ pián yí mìng jīng tán dǐng lǐ yuè zhōu jiāng zhú zhài chū shǒu rén, duō fāng cún xù, shǒu lǐng shēn xíng fǔ shòu guān, yú rén gěi yǐ xián tián, dài zhī zhǒng zi. yòu lìng hú nán ān fǔ sī tǒng zhì guān rèn shì ān yǐ bīng sān qiān tún xiāng yīn, bǎo hù xiāng jiāng liáng dào tǒng zhì guān hǎo zhěng tún qiáo kǒu, wáng jùn tún yì yáng jiù xiàn, wú xī tún gōng ān, cuī bāng bì tún nán yáng dù, mǎ jùn bù liàng liú tán zhōu qí dǐng zhōu guān bīng, lìng chéng qiān qiū fēn bō jǐn yào tún zhù. yīng zhū xiào zhāo shōu zhì rén shù, bǐ fù chū zhàn huò jí lì tuī shǎng qí zhāo shōu rén, bào suǒ shǔ gěi zhǒng shòu tián, wù lìng ān yè. hòu huáng chéng yáng tài zhōu lún gōng cān le rì, dāng yì juān miǎn zū shuì, bǔ shòu guān zī. réng gěi huáng bǎng xià rèn shì ān jūn jí yuè tán dǐng zhōu fǔ yù.
時張浚以建康東南都會,而洞庭實據上流,今寇日滋,壅遏漕運,格塞形勢,為腹心害,不去之,無以立國。然寇阻大湖,春夏耕耘,秋冬水落,則收糧於湖寨,載老小於泊中,而盡驅其眾四出為暴。前日朝廷反謂夏多水潦,屢以冬用師,故寇得併力而我不得志。今乘其怠,盛夏討之,彼眾既散,一旦合之,疲於奔命,又不得守其田畝,禾稼蹂踐,則有秋冬絕食之憂,黨與攜離,方可招來。乃以便宜命荊、潭、鼎、澧、岳州將逐寨出首人,多方存恤,首領申行府授官,餘人給以閒田,貸之種子。又令湖南安撫司統制官任士安以兵三千屯湘陰,保護湘江糧道;統制官郝晸屯橋口,王俊屯益陽舊縣,吳錫屯公安,崔邦弼屯南陽渡,馬浚、步諒留潭州;其鼎州官兵,令程千秋分撥緊要屯駐。應諸校招收致人數,比附出戰獲級例推賞;其招收人,報所屬給種授田,務令安業。候黃誠、楊太、周倫公參了日,當議蠲免租稅,補授官資。仍給黃榜下任士安軍及岳、潭、鼎州撫諭。
bǎo yì láng táng kāi, tè huàn yòu dí gōng láng. kāi xiàn guó dōu huì yào sān bǎi juǎn, zhào jìn yī guān zì yán běn zhū shēng, gù yǒu shì mìng.
保義郎唐開,特換右迪功郎。開獻《國都會要》三百卷,詔進一官;自言本諸生,故有是命。
guǐ hài, jiàng shòu lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ jiàn wǔ jūn chéng xuān shǐ shén wǔ qián jūn tǒng zhì wáng xiè quán zhǔ guǎn shì wèi mǎ jūn sī gōng shì.
癸亥,降授龍神衛四廂都指揮使、建武軍承宣使、神武前軍統制王燮權主管侍衛馬軍司公事。
chū, dì zài píng jiāng, shì yù shǐ zhāng zhì yuǎn shū lùn xiè guāi móu, qǐ tóng zhū jiāng zhào guī, dì nà qí yán, mìng xiè quán jūn zhù zhèn jiāng fǔ ér yǐ qīn bīng fù xíng zài. jì zhì, nǎi yǒu shì mìng.
初,帝在平江,侍御史張致遠疏論燮乖繆,乞同諸將召歸,帝納其言,命燮全軍駐鎮江府而以親兵赴行在。既至,乃有是命。
jīn gǎi zàng tài zǔ yú hé líng.
金改葬太祖於和陵。
bǐng yín, yòu pú shè zhāng jùn zhì zhèn jiāng, zhào hán shì zhōng yù shàng zhǐ, shǐ jǔ jūn qián tún chǔ zhōu yǐ hàn shān dōng, shì zhōng xīn rán chéng mìng. jùn suì zhì jiàn kāng fǔ zhāng jùn jūn, zhì tài píng zhōu fǔ liú guāng shì jūn, jūn shì wú bù yǒng yuè sī fèn. jùn yǐ zhū lù jūn mǎ suǒ yòng qián liáng, dāng cóng dū fǔ zǒng zhì, gù xī yǐ shàng zuǒ jiān zhī. xíng fǔ guān sān xǐng zhǐ huī zì cǐ shǐ.
丙寅,右僕射張浚至鎮江,召韓世忠諭上旨,使舉軍前屯楚州以撼山東,世忠欣然承命。浚遂至建康撫張俊軍,至太平州撫劉光世軍,軍士無不踴躍思奮。浚以諸路軍馬所用錢糧,當從督府總制,故悉以上佐兼之。行府關三省指揮自此始。
dīng mǎo, quán zhǔ guǎn shì wèi mǎ jūn sī gōng shì wáng xiè tí jǔ jiāng zhōu tài píng guān, miǎn cí xiè.
丁卯,權主管侍衛馬軍司公事王燮提舉江州太平觀,免辭謝。
chū, xiè jì chú qí shuài, ér shì yù shǐ zhāng zhì yuǎn zòu xiè zhī zuì è bù zài xīn qǐ zōng xià. yòu sī jiàn zhào pèi fù zòu: xiè wú wǔ yì, bù xián róng lǜ, ǒu yuán zāo yù, làn qiè bīng quán. jiàn yán jiān wèi hé dōng jīng zhì, dí qí jiāng zhì, nǎi yōng bīng zì wèi, bì dì rù shǔ shǐ chuān shǎn zhī mín wén fēng zhèn kǒng. bì xià dài ér fú zhū, zé qí hòu xiào, ér xiè bù wù xún shěng yǐ shú qián qiān. fāng dù chōng zhī shǒu jiàn kāng yě, xiè wén dí zhì, bù fù yīng yuán, ér yǐn bīng xiān dùn, zhí qū mǐn zhōng, qí zuì yī yě. fāng hù jià lí yǒng jiā yě, xiè chí jūn wú lǜ, bù néng tǒng yù, ér zhì kuì sàn wèi dào, dú liú dōng nán, qí zuì èr yě. jí chū shī tǎo yáng tài, kuàng rì chí jiǔ, gōng qǔ wú cè, ér cuī zēng wú quán zhī jūn suì zhì xiàn shī, qí zuì sān yě. bǐ zhào huí jūn zhèn jiāng, zhōng wài xīn yuè, jiē wèi bì xià bì yù zhèng qí zuì zhuàng, zhòng zhì diǎn xiàn. jīn xiè yǐ qīng qí zào xíng cháo, céng wèi shù rì, hū yǒu shì wèi mǎ jūn zhī mìng, shì lùn zī bù néng píng. ěr zhě bì xià yǐ zhū jūn hàn jiāng yǒu gōng, jì yōu jiā shǎng diǎn jīn xiè yǒu zuì, dú zhì ér bù wèn, shì yǒu shǎng ér wú xíng, kǒng fēi suǒ yǐ shì quàn chéng yě. qǐ duàn zì shèng yì, zhòng jiā cuàn chì. xiè wén, yì zòu cí xīn mìng, qǐ zài wài gōng guān. nǎi zhào quán zhǔ guǎn shì wèi bù jūn sī gōng shì biān shùn jiān quán mǎ jūn sī gōng shì, ér yǐ xiè bīng wàn wǔ qiān rén lì huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng. hòu sān rì, yòu yǐ xiè zòu, bà jūn zhí.
初,燮既除騎帥,而侍御史張致遠奏燮之罪惡不在辛企宗下。右司諫趙霈復奏:「燮無武藝,不閒戎律,偶緣遭遇,濫竊兵權。建炎間為河東經制,敵騎將至,乃擁兵自衛,避地入蜀、使川、陝之民聞風震恐。陛下貸而弗誅,責其後效,而燮不務循省以贖前愆。方杜充之守建康也,燮聞敵至,不復應援,而引兵先遁,直趨閩中,其罪一也。方扈駕離永嘉也,燮持軍無律,不能統御,而致潰散為盜,毒流東南,其罪二也。及出師討楊太,曠日持久,攻取無策,而崔增、吳全之軍遂致陷失,其罪三也。比詔回軍鎮江,中外欣悅,皆謂陛下必欲正其罪狀,重置典憲。今燮以輕騎造行朝,曾未數日,忽有侍衛馬軍之命,士論滋不能平。邇者陛下以諸軍捍江有功,既優加賞典;今燮有罪,獨置而不問,是有賞而無刑,恐非所以示勸懲也。乞斷自聖意,重加竄斥。」燮聞,亦奏辭新命,乞在外宮觀。乃詔權主管侍衛步軍司公事邊順兼權馬軍司公事,而以燮兵萬五千人隸淮東宣撫使韓世忠。後三日,又以燮奏,罷軍職。
jǐ sì, cān zhī zhèng shì mèng yǔ yán: zhǔn chì chà tí lǐng cuò zhì cái yòng, jīn qǐ yǐ zǒng zhì sī wèi míng, zhuān chá nèi wài guān sī yǐn lòu wéi qiàn, xíng yí rú sān xǐng tǐ shì. yīng běn sī cuò zhì shì jiàn, yī lì jìn chéng. zhào guān shēn shàng shū shěng, réng zhù yìn yǐ cì. zhū lù xì shěng qián chū rù jiù jīng zhì sī, měi qiān shōu tóu zi qián èr shí sān, qí shí shàng gòng, qí shí sān zhōu xiàn jí cáo jì zhī yòng. yǔ qǐng zēng shí qián yòu qǐng shōu qí hù zhǎng gù qián, dǐ dāng sì fēn xī qián, zhuǎn yùn sī yí yòng qián, kān hé zhū mò qián, cháng píng sī qī fēn qián, chá yán sī dài xī děng qián. yòu shōu rén hù hé líng jiù zhěng èr shuì qián miǎn yì yī fēn kuān shèng qián, yòu shōu guān hù bù jiǎn bàn mín hù zēng sān fēn yì qián, yòu shōu cháng píng sī wǔ wén tóu zi qián, bìng lìng zhū zhōu tōng pàn zhū lù tí xíng sī jū cuī. qí hòu dōng nán zhū lù, suì shōu zǒng zhì qián qī bǎi bā shí yú wàn mín, ér sì chuān bù yù yān. dà fán dōng nán zhū lù jīng zǒng èr sī qián, suì shōu yī qiān sì bǎi sì shí yú wàn mín, sì chuān suì shōu wǔ bǎi sì shí yú wàn mín.
己巳,參知政事孟庾言:「准敕差提領措置財用,今乞以總制司為名,專察內外官司隱漏違欠,行移如三省體式。應本司措置事件,依例進呈。」詔關申尚書省,仍鑄印以賜。諸路系省錢出入舊經制司,每千收頭子錢二十三,其十上供,其十三州縣及漕計支用。庾請增十錢;又請收耆戶長雇錢,抵當四分息錢,轉運司移用錢,勘合硃墨錢,常平司七分錢,茶鹽司袋息等錢。又收人戶合零就整二稅錢、免役一分寬剩錢,又收官戶不減半、民戶增三分役錢,又收常平司五文頭子錢,並令諸州通判、諸路提刑司拘催。其後東南諸路,歲收總制錢七百八十餘萬緡,而四川不預焉。大凡東南諸路經、總二司錢,歲收一千四百四十餘萬緡,四川歲收五百四十餘萬緡。
shì rì, jīng yán kāi jiǎng. zì dì shì shī, chuò jiǎng dú, zhì shì fù zhī.
是日,經筵開講。自帝視師,輟講讀,至是復之。
rén shēn, zhào yòu chéng fèng láng xú dù, lìng zhōng shū shè rén shì cè yī dào. zuǒ dí gōng láng hú lǐ, zuǒ cháo sàn láng zhǔ guǎn jiāng zhōu tài píng guān qián B112 cháng bó shì zhāng huàn, bìng zhào shì guǎn zhí zuǒ cháo fèng láng xīn tí jǔ zhè dōng cháng píng chá yán gōng shì wāng kǎi, zuǒ chéng yì láng xīn tōng pàn tán zhōu wáng táng, bìng yǔ shēng zhuó chà yí. dù, chù rén zi huàn, shǒu xiōng yě. shì yǐ shì kē jiàn yòng zhě zì cǐ shǐ.
壬申,詔右承奉郎徐度,令中書舍人試策一道。左迪功郎胡理,左朝散郎、主管江州太平觀錢B112常博士張宦,並召試館職;左朝奉郎、新提舉浙東常平茶鹽公事汪愷,左承議郎、新通判潭州王棠,並與升擢差遺。度,處仁子;宦,守兄也。士以士科薦用者自此始。
sān yuè, jiǎ xū shuò, jiàn wǔ jūn chéng xuān shǐ tí jǔ jiāng zhōu tài píng guān wáng xiè, jiàng shòu háo zhōu tuán liàn shǐ.
三月,甲戌朔,建武軍承宣使、提舉江州太平觀王燮,降授濠州團練使。
jǐ mǎo, huái xī xuān fǔ shǐ liú guāng shì jiān tài píng zhōu xuān fǔ shǐ, huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng jiān zhèn jiāng fǔ xuān fǔ shǐ.
己卯,淮西宣撫使劉光世兼太平州宣撫使,淮東宣撫使韓世忠兼鎮江府宣撫使。
xīn sì, yǐ hù bù shàng shū zhāng yì jiān quán gōng bù shàng shū.
辛巳,以戶部尚書章誼兼權工部尚書。
guǐ wèi, zhào: diàn qián mǎ bù jūn sī, gè jù jiàn guǎn bīng shù, quán xíng pái zhì zhǐ huī.
癸未,詔:「殿前馬步軍司,各據見管兵數,權行排置指揮。」
chū, jìn wèi zhū jūn yù shè zhuǎn yuán, qí fǎ shén bèi. zì zhōng yuán chù rǎo, jūn yíng fēn luàn, pái zhuǎn bù xíng. shí zhū jiāng suǒ zǒng suì suì zòu gōng, ér sù wèi qīn bīng jiǔ wú shēng qiān zhī wàng. zuǒ pú shè zhào dǐng, qǐng jù sān yá jiàn guǎn rén shù, fǎng fú jiù lì, lì wèi zhuǎn yuán zhī fǎ. nǎi zhào: zhū bān zhí jiāng xiào qīn cóng qīn shì guān, gè yī tiáo pái zhuǎn yī zī, sān sī jiāng xiào yì yǔ zhuǎn xíng. shí diàn qián sī yǒu bīng jiǔ bǎi yú rén, mǎ bù sī gè liù bǎi yú rén ér yǐ.
初,禁衛諸軍遇赦轉員,其法甚備。自中原俶擾,軍營紛亂,排轉不行。時諸將所總歲歲奏功,而宿衛親兵久無升遷之望。左僕射趙鼎,請據三衙見管人數,仿佛舊例,立為轉員之法。乃詔:「諸班直將校、親從親事官,各依條排轉一資,三司將校亦與轉行。」時殿前司有兵九百餘人,馬步司各六百餘人而已。
jiǎ shēn, huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng yǐ dà jūn fā zhèn jiāng.
甲申,淮東宣撫使韓世忠以大軍發鎮江。
shì zhōng jiāng xíng, dì cì shǒu zhá yuē: zuó yīn dí tuì, yì zhě yǐ jīng lǐ huái diān wèi yán, rén duō dàn xíng, qīng dú qǐng yǐ shēn rèn qí zé, zhèn shén jiā zhī. yì yuē, zhào dǐng yuē: shì zhōng yǐ guò huái nán, qǐ qiǎn zhōng shǐ fǔ wèn. dì cì shì zhōng yín hé chá yào, qiě yǐ shǒu zhá láo zhī yuē: jīn wén quán shī dù jiāng, wēi shēng xiá chàng. qīng qī zǐ tóng háng fǒu? zhà dào, yī yào yǐn shí huò kǒng wèi bèi, yǒu suǒ xū, yī yī zòu lái yě.
世忠將行,帝賜手札曰:「昨因敵退,議者以經理淮甸為言,人多憚行,卿獨請以身任其責,朕甚嘉之。」翼曰,趙鼎曰:「世忠已過淮南,乞遣中使撫問。」帝賜世忠銀合茶藥,且以手札勞之曰:「今聞全師渡江,威聲遐暢。卿妻子同行否?乍到,醫藥飲食或恐未備,有所須,一一奏來也。」
shí shān yáng cán bì zhī yú, shì zhōng pī jīng jí, lì jūn fǔ, yǔ shì tóng lì yì. qí fū rén liáng shì, qīn zhī báo wèi wū. jiāng shì yǒu lín dí qiè nuò zhě, shì zhōng yí yǐ jīn guó, shè lè, dà yàn huì, bǐ wèi fù rén zhuāng yǐ chǐ zhī. jūn lěi jì chéng, shì zhōng nǎi fǔ jí liú sàn, tōng shāng huì dīng, suì wèi zhòng zhèn.
時山陽殘弊之餘,世忠披荊棘,立軍府,與士同力役。其夫人梁氏,親織薄為屋。將士有臨敵怯懦者,世忠遺以巾幗,設樂,大燕會,俾為婦人妝以恥之。軍壘既成,世忠乃撫集流散,通商惠丁,遂為重鎮。
yǐ yǒu, shì yù shǐ zhāng zhì yuǎn quán shàng shū hù bù shì láng.
乙酉,侍御史張致遠權尚書戶部侍郎。
xīn mǎo, qǐ fù mì gé xiū zhuàn huái dōng xuān fǔ shǐ sī cān móu guān chén jué yán: bīn huái zhī dì, jiǔ jīng bīng huǒ, guān sī fèi tián, yī mù qiān lǐ, lián nián jì shī gēng nòu, cǎo mǎng fù yǎng, wǎng dì jiē féi ráo, chén yuàn chì fēn tún zhū shuài, zhàn shè wú zhǔ huāng tián, dù qīng zhòng zhī lì, zhēn zhuó duō guǎ, gěi suǒ bù guān bīng chèn shí bù zhǒng, huò fǎng shǎn xī gōng jiàn shǒu fǎ, cóng zhǎng qū chù, yīn dì tǔ suǒ yí, zhǒng má sù dào mài, yī qiè tīng zhī, wú wèn shuì zū. lì gēng zhī rén, tiān pò liáng mǐ, cháo tíng zhú xuán yīng fù gēng niú zhī fèi. zhū shuài jì zhì zhǒng zi, jiāng lái jǐn hái qí jià. bù tè rù liáng kě yǐ zú bàn, rú sì mǎ chú mò zhī yòng, yì jiē pèi rán yǐ. réng qǐ wěi zì dū du fǔ xuǎn guān jiān zǒng qí shì, lìng qīn dào zhú sī yǔ zhǔ shuài shú yì, qí shàng xià qíng tōng, rán hòu xíng zhī. měi jūn jiù lìng tǒng zhì tǒng lǐng guān guǎn rèn jiān dū, jìn shàng móu yì guān lǐng zhī. shōu chéng shòu nà zhī rì, tóng rèn suǒ de zhī shù bìng suí shí jià zhí, jù shēn dū du fǔ jí jì, zhī hái jià qián, yǐ jīn yín jiàn qián pǐn dā gěi jiàng. jiāng zhú sī suǒ de, chú yī suì hé zhī shù wài, yú jiù lìng fēng zhuāng wèi chǔ jī zhī jì. zhào guān dū du xíng fǔ.
辛卯,起復秘閣修撰、淮東宣撫使司參謀官陳桷言:「瀕淮之地,久經兵火,官私廢田,一目千里,連年既失耕耨,草莽覆養,往地皆肥饒,臣願敕分屯諸帥,占射無主荒田,度輕重之力,斟酌多寡,給所部官兵趁時布種,或仿陝西弓箭手法,從長區處,因地土所宜,種麻、粟、稻、麥,一切聽之,無問稅租。力耕之人,添破糧米,朝廷逐旋應副耕牛之費。諸帥計置種子,將來盡還其價。不特入糧可以足辦,如飼馬芻秣之用,亦皆霈然矣。仍乞委自都督府選官兼總其事,令親到逐司與主帥熟議,俟上下情通,然後行之。每軍就令統制、統領官管認監督,近上謀議官領之。收成受納之日,同認所得之數並隨時價直,具申都督府籍記,支還價錢,以金銀、見錢品搭給降。將逐司所得,除一歲合支數外,餘就令封樁為儲積之計。」詔關都督行府。
jiǎ wǔ, zhào dǐng zòu: jìn jiǔ yǔ, kǒng shāng miáo jià, yù xià lín ān fǔ qí qǐng. mèng yǔ shěn yǔ qiú yuē: duō yǔ, tiān qì jiǔ hán, cán sǔn shén zhòng. dì yuē: zhèn jiàn lìng jìn zhōng yǎng cán, shù shǐ zhī jià sè jiān nán. zǔ zōng shí yú yán chūn gé liǎng bì huà nóng jiā yǎng cán zhī juàn shén xiáng, yuán fú jiān yīn gǎi shān shuǐ.
甲午,趙鼎奏:「近久雨,恐傷苗稼,欲下臨安府祈請。」孟庾、沈與求曰:「多雨,天氣久寒,蠶損甚眾。」帝曰:「朕見令禁中養蠶,庶使知稼穡艱難。祖宗時於延春閣兩壁畫農家養蠶、織絹甚詳,元符間因改山水。」
dīng yǒu, fù yí zhè xī ān fǔ sī yú lín ān fǔ, yǐ zhù bì zhī dì lǐ yí zēng zhòng shì quán gù yě. huī yóu gé zhí xué shì zhī lín ān fǔ liáng rǔ jiā jiān liǎng zhè xī lù ān fǔ shǐ, huī yóu gé dài zhì zhī zhèn jiāng fǔ shěn huì jiān yán jiāng ān fǔ shǐ. shì shàng shū lì bù shì láng jiān shì dú zhèng zī yǔ quán hù bù shì láng zhāng zhì yuǎn liǎng yì.
丁酉,復移浙西安撫司於臨安府,以駐蹕之地理宜增重事權故也。徽猷閣直學士、知臨安府梁汝嘉兼兩浙西路安撫使,徽猷閣待制、知鎮江府沈晦兼沿江安撫使。試尚書吏部侍郎兼侍讀鄭滋與權戶部侍郎張致遠兩易。
guǐ mǎo, yí zhèn jiāng fǔ què huò wù dōu chá chǎng yú zhēn zhōu.
癸卯,移鎮江府榷貨務都茶場於真州。
xià, sì yuè, bǐng wǔ, jiǎn xiào shǎo bǎo wǔ tài jūn jié dù shǐ zhī míng zhōu jiān yán hǎi zhì zhì shǐ guō zhòng xún lái cháo.
夏,四月,丙午,檢校少保、武泰軍節度使、知明州兼沿海制置使郭仲荀來朝。
dīng wèi, lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ hóng zhōu guān chá shǐ jīn jūn fáng zhōu zhèn fǔ shǐ chuān shǎn xuān fǔ sī cān yì wáng yàn zhī jīng nán fǔ, chōng guī xiá zhōu jīng mén gōng ān jūn ān fǔ shǐ.
丁未,龍神衛四廂都指揮使、洪州觀察使、金、均、房州鎮撫使、川陝宣撫司參議王彥知荊南府,充歸、峽州、荊門、公安軍安撫使。
xiān shì yàn wén dì qīn fù jūn qián, qǐ tí bīng rù yuán, bù xǔ. huì zhāng jùn yǐ dū du shì shī hú nán, nǎi zhào yàn fù fǔ yì shì. zhì shì lìng yàn liú suǒ bù sān qiān rén shù jīn fáng, yú xī yǔ jù, nǎi guī jīng nán jiù zhì, qí hé yòng qián liáng, lìng xíng fǔ yú hú nán jiāng xī nà yí yīng fù.
先是彥聞帝親赴軍前,乞提兵入援,不許。會張浚以都督視師湖南,乃召彥赴府議事。至是令彥留所部三千人戍金、房,餘悉與俱,乃歸荊南舊治,其合用錢糧,令行府於湖南、江西那移應副。
zhào jīng nán zhèn fǔ shǐ jiě qián fù xíng zài.
召荊南鎮撫使解潛赴行在。
jìng kāng zhōng, qián wèi hé dōng zhì zhì fù shǐ, pì zhào dǐng gàn dāng gōng shì, gù dǐng jiàn yòng zhī, yú shì zhū zhèn fǔ shǐ jǐn bà yǐ.
靖康中,潛為河東制置副使,辟趙鼎幹當公事,故鼎薦用之,於是諸鎮撫使盡罷矣。
wù shēn, shàng shū cí bù yuán wài láng jiān quán tài cháng shǎo qīng zhāng zhū fèng tài miào shén zhǔ zì wēn zhōu zhì xíng zài.
戊申,尚書祠部員外郎兼權太常少卿張銖奉太廟神主自溫州至行在。
wù wǔ, fèng ān tài miào shén zhǔ, cān zhī zhèng shì mèng yǔ wèi lǐ yí shǐ, měi shì yòng tè yáng bā biān dòu, gài quán lǐ yě.
戊午,奉安太廟神主,參知政事孟庾為禮儀使,每室用特羊、八籩豆,蓋權禮也。
zhào: fú jiàn guǎng dōng shuài chén cuò zhì tuán jié bīn hǎi jū mín wèi shè, qín bǔ hǎi zéi.
詔:「福建、廣東帥臣措置團結瀕海居民為社,擒捕海賊。」
shí bǎo wén gé zhí xué shì lián nán fū lùn hǎi kòu zhī huàn, wèi: guó jiā měi suì shì bó zhī rù shù bǎi wàn, jīn fēng xìn yǐ shùn ér bó chuán bù lái, wén yǒu chéng huáng wū ér chēng hóu wáng zhě, chén kǒng wèi yì zhāo yě. yuàn lìng wěi zhōu xiàn cuò zhì tuán jié bīn hǎi jū mín, wǔ bǎi rén jié wèi yī shè, bù jí sān bǎi rén yǐ xià fù jìn shè, tuī cái yǒng wù lì rén wèi shè shǒu, qí cì wèi fù, shè shǒu bèi zuò shèng zhǐ gěi tiē chà bǔ. gài bīn hǎi zhī mín, shú zhī hǎi zéi suǒ xiàng, jīn tīng qí huì hé, rú qín huò jìn shàng shǒu lǐng, xǔ bǎo zòu, yōu yǔ bǔ guān, qí shuí bù lè wèi yòng? nǎi xià zhāng shǒu céng kāi xiāng dù, rú suǒ qǐng.
時寶文閣直學士連南夫論海寇之患,謂:「國家每歲市舶之入數百萬,今風信已順而舶船不來,聞有乘黃屋而稱侯王者,臣恐未易招也。願令委州縣措置團結瀕海居民,五百人結為一社,不及三百人以下附近社,推材勇物力人為社首,其次為副,社首備坐聖旨給帖差捕。蓋濱海之民,熟知海賊所向,今聽其會合,如擒獲近上首領,許保奏,優與補官,其誰不樂為用?」乃下張守、曾開相度,如所請。
jǐ wèi, zhào: xiāng cūn wǔ bǎo wèi yī dà bǎo, tōng xuǎn bǎo zhèng, yú miǎn yì lìng zhōng qù zhǎng zì. shǐ gǎi shào shèng fǎ yě.
己未,詔:「鄉村五保為一大保,通選保正,於免役令中去長字。」始改紹聖法也。
xiān shì yán zhě yǐ wèi: yì fǎ xíng zhī suì jiǔ, jī zhì dà bì, xiāng cūn xiāng bǎo zhèng zhǎng, zuì wèi zhòng yì, bù zhuān qǔ wù lì bó hòu, ér jiān yòng rén dīng duō guǎ, bù tōng lún yī xiāng diǎn chà, ér dàn qǔ zhú jiǎ rén hù. guān lì tān zhuó, chà mù zhī jì, fù zhě yǐ huì lù xìng miǎn, pín zhě yǐ zhū qiú shòu hài, bèi yì yī cì, zhé zhì pò chǎn. mín qiǎo wèi guī bì, suì yǒu fù wáng mǔ jià, xiōng dì xī chǎn, qiú miǎn yì cì, fēi wéi zhòng kùn mín lì yǐ xū bāng běn, yì jiāng yǒu shāng mín jiào yǐ huài fēng sú. qǐ xià yǒu sī shāo gé jiù fǎ, zhuān yòng wù lì jí tōng lún yī xiāng chà mù bǎo zhèng zhǎng, fán guān lì yīn yì shì shòu cái zhě, zhòng shì chéng jiè. yòu, jìn shì shàng shū: qiè guān fāng jīn hài mín zhī fǎ, wú rú bǎo jiǎ zhī bì. yuàn gèng qù bǎo jiǎ fǎ, fù shēn yuán yòu zhī zhì, xíng hù zhǎng zhī fǎ. gù yǒu shì zhǐ, réng xǔ jīn hòu chà wù lì gāo dān dīng měi dōu bù dé guò yī rén jí yīng chōng ér jū tā xiāng bié xiàn huò chéng guō jí sēng dào, bìng xǔ mù rén chōng yì, guān sī wú dé zhuī zhèng shēn, yú rú jiàn xíng tiáo fǎ. shí cí bù yuán wài láng lín jì zhòng, yì zòu qǐ zǒng yī xiāng wù lì, cì dì xuǎn chà, qí dān dīng, xǔ mù rén chōng yì, yú shì pō cǎi qí shuō yān.
先是言者以為:「役法行之歲久,積至大弊,鄉村鄉保正長,最為重役,不專取物力薄厚,而兼用人丁多寡,不通輪一鄉點差,而但取逐甲人戶。官吏貪濁,差募之際,富者以賄賂倖免,貧者以誅求受害,被役一次,輒至破產。民巧為規避,遂有父亡、母嫁,兄弟析產,求免役次,非惟重困民力以虛邦本,亦將有傷民教以壞風俗。乞下有司稍革舊法,專用物力及通輪一鄉差募保正長,凡官吏因役事受財者,重示懲誡。」又,進士上書:「竊觀方今害民之法,無如保甲之弊。願更去保甲法,復申元祐之制,行戶長之法。」故有是旨,仍許今後差物力高單丁每都不得過一人;即應充而居它鄉別縣或城郭及僧道,並許募人充役,官司毋得追正身,餘如見行條法。時祠部員外郎林季仲,亦奏乞總一鄉物力,次第選差,其單丁,許募人充役,於是頗采其說焉。
gēng shēn, zhào: hán shì zhōng jì lǜ yán míng, yuè fēi zhì jūn yǒu fǎ, bìng lìng xué shì yuàn jiàng zhào jiǎng yù.
庚申,詔:「韓世忠紀律嚴明,岳飛治軍有法,並令學士院降詔獎諭。」
shí shì zhōng yí tún huái diān, jūn xíng zhěng sù, qiū háo wú fàn. fēi yí jūn tán zhōu, suǒ guò bù rǎo, xiāng mín sī yí shì zú jiǔ shí, jí shí cháng zhí. dì wén zhī, gù yǒu shì zhào.
時世忠移屯淮甸,軍行整肅,秋毫無犯。飛移軍潭州,所過不擾,鄉民私遺士卒酒食,即時償直。帝聞之,故有是詔。
bǐng yín, jīn zhǔ wén hūn dé gōng yǐ jiǎ zǐ rì hōng, qiǎn shǐ zhì jì jí fù zèng.
丙寅,金主聞昏德公以甲子日薨,遣使致祭及賻贈。
shí bīng bù shì láng sī mǎ pǔ yǔ tōng wèn fù shǐ xiū wǔ láng zhū biàn tóng zài yān shān, wén shàng huáng bēng, yì jǔ āi zhì fú. biàn yù xiān qǐng, pǔ yuē: wú chái wèi rén chén zǐ, wén jūn fù sàng, dāng zhì qí āi, yòu hé qǐng? shè bù jiàn xǔ, kě dàn yǐ hū? suì fú shuāi, zhāo xī kū. jīn rén yì zhī ér fú wèn. biàn yǒu sòng dà xíng wén, lüè yún: jié shàng zhī máo jǐn luò, kǒu zhōng zhī shé tú cún. tàn mǎ jiǎo zhī wèi shēng, hún xiāo xuě jiào pān lóng rán ér mò dǎi, lèi sǎ bīng tiān. hóng hào zài lěng shān, wén zhī, běi xiàng qì xuè, qiǎn tóng shǐ zhě shěn zhēn wǎng yān shān, jiàn dào chǎng yú kāi tài sì, zuò gōng dé shū yún: gù gōng wèi hé shǔ, gǎi guǎn tú kuì yú qín láo xīn miào yóu yì guān, zhāo hún màn gē yú chǔ xiē. suī zhì hé dōng zhī fù, mò zhǐ jiāng nán zhī āi. yí mín shī wàng ér tòng xīn, gū chén jiǔ zhí ér ǒu xuè. jīn rén dú zhī, yì wèi duò tì, xiāng chuán sòng yān.
時兵部侍郎司馬朴與通問副使、修武郎硃弁同在燕山,聞上皇崩,議舉哀制服。弁欲先請,朴曰:「吾儕為人臣子,聞君父喪,當致其哀,又何請?設不見許,可但已乎?」遂服衰,朝夕哭。金人義之而弗問。弁有《送大行文》,略云:「節上之旄盡落,口中之舌徒存。嘆馬角之未生,魂消雪窖;攀龍髯而莫逮,淚灑冰天。」洪晧在冷山,聞之,北向泣血,遣同使者沈珍往燕山,建道場於開泰寺,作《功德疏》云:「故宮為禾黍,改館徒饋於秦牢;新廟游衣冠,招魂漫歌於楚些。雖置河東之賦,莫止江南之哀。遺民失望而痛心,孤臣久縶而嘔血。」金人讀之,亦為墮涕,相傳誦焉。
shì yuè, lóng tú gé zhí xué shì zhì shì yáng shí zú, nián bā shí sān.
是月,龍圖閣直學士、致仕楊時卒,年八十三。
qǐ jū láng jiān shì jiǎng zhū zhèn yán: shí xué yǒu běn yuán, xíng wú diàn quē, jìn bì yǐ zhèng, wǎn shǐ jiàn zhī. qí zhuàn shù jiē yǒu yì yú xué zhě. zhào yǒu sī qǔ shí suǒ zhe sān jīng yì biàn, cì qí jiā yín bó èr bǎi pǐ liǎng, hòu shì yuē wén jìng.
起居郎兼侍講硃震言:「時學有本原,行無玷缺,進必以正,晚始見知。其撰述皆有益於學者。」詔有司取時所著《三經義辨》,賜其家銀帛二百匹兩,後諡曰文靖。
shí shàng shū zuǒ pú shè zhào dǐng, sù zūn chéng yí zhī xué, yī shí xí zhě jiē jù yú cháo. rán dǐng bù jí jiàn yí, gù yǒu wěi chēng yī chuān mén rén yǐ qiú jìn zhě, yì méng zhuó yòng.
時尚書左僕射趙鼎,素尊程頤之學,一時習者皆聚於朝。然鼎不及見頤,故有偽稱伊川門人以求進者,亦蒙擢用。
bǐng zǐ, zhí mì gé zhī xún zhōu fàn zhí fāng xíng shàng shū xíng bù shì láng.
丙子,直秘閣、知潯州范直方行尚書刑部侍郎。
wǔ yuè, xīn sì, zhōng xùn láng gé mén zhī hòu hé xiǎn tè qiān xiū wǔ láng, fù dà jīn guó jūn qián fèng biǎo tōng wèn èr shèng, cì jīn dài yī, zhuāng qián qiān mín, guān qí jiā èr rén. xiǎn, guàn zi yě. shí yòu pú shè zhāng jùn zòu qiǎn xiǎn zhì yún zhōng jiàn jīn shuài, gù yǒu shì mìng.
五月,辛巳,忠訓郎、閤門祗候何蘚特遷修武郎,赴大金國軍前奉表通問二聖,賜金帶一,裝錢千緡,官其家二人。蘚,灌子也。時右僕射張浚奏遣蘚至雲中見金帥,故有是命。
jiǎ shēn, shàng shū lǐ bù shì láng táng huī jiān quán bīng bù shì láng.
甲申,尚書禮部侍郎唐煇兼權兵部侍郎。
zhāng jùn zhì tán zhōu.
張浚至潭州。
chū, jùn zì jiàn kāng xī shàng, ér shū mì fù dōu chéng zhǐ yán jiāng zhì zhì fù shǐ mǎ kuò zì wǔ chāng zhào guī, nǎi yǐ wèi dū du xíng fǔ dōu tǒng zhì. jùn xíng zhì lǐ líng, yù qiú shù bǎi rén, jǐn yáng tài qiǎn wèi jiān tàn zhě, ān fǔ shǐ xí yì chuán zhì yuǎn xiàn qiú zhī. jùn zhào wèn, jǐn shì qí fù, gěi yǐ wén shū, bǐ fēn shì zhū zhài yuē: jīn jì bù dé bǎo tián mǔ, qiū dōng bì fá shí, qiě něi sǐ yǐ. bù ruò zǎo jiàng, jí shè ěr sǐ. shù bǎi rén huān hū ér wǎng. jùn zhì zhǎng shā, zéi shǒu huáng chéng zhōu lún xiān qǐng shòu yuē shù, rán chéng děng lǚ shā zhāo ān lì shì, yóu zì yí bù ān. jùn qiǎn zhì zhì shǐ yuè fēi fēn bīng tún dǐng lǐ yì yáng, yā yǐ bīng shì, zéi dà jīng, suì dìng chū jiàng zhī jì.
初,浚自建康西上,而樞密副都承旨、沿江制置副使馬擴自武昌召歸,乃以為都督行府都統制。浚行至醴陵,獄囚數百人,盡楊太遣為間探者,安撫使席益傳致遠縣囚之。浚召問,盡釋其縛,給以文書,俾分示諸寨曰:「今既不得保田畝,秋冬必乏食,且餒死矣。不若早降,即赦爾死。」數百人歡呼而往。浚至長沙,賊首黃誠、周倫先請受約束,然誠等屢殺招安吏士,猶自疑不安。浚遣制置使岳飛分兵屯鼎、澧、益陽,壓以兵勢,賊大驚,遂定出降之計。
zhào: zhōng shū shè rén hú yín lùn shǐ shì, cí zhǐ kǎi qiè xiáng míng, shēn dé lùn sī zhī tǐ, lìng xué shì yuàn cì zhào jiǎng yù.
詔:「中書舍人胡寅論使事,辭旨剴切詳明,深得論思之體,令學士院賜詔獎諭。」
jīn zuǒ fù yuán shuài zōng fǔ xíng cì guī zhōu, hōng, nián sì shí.
金左副元帥宗輔行次媯州,薨,年四十。
zōng fǔ kuí wěi zūn yán, rén wàng ér wèi zhī. xiān shì tài zǔ zhēng fá sì fāng, zhū zi jiē zǒng róng lǚ, zōng fǔ cháng zài wéi wò. jí dài zōng wàng wèi fù yuán shuài, píng hé běi, suì qǔ dōng píng jí xú zhōu, jì yòu dìng shǎn xī wǔ lù, suǒ xiàng yǒu gōng. hòu zhuī fēng lù wáng, shì xiāng mù.
宗輔魁偉尊嚴,人望而畏之。先是太祖征伐四方,諸子皆總戎旅,宗輔常在帷幄。及代宗望為副元帥,平河北,遂取東平及徐州,繼又定陝西五路,所向有功。後追封潞王,諡襄穆。
zōng fǔ fēi fù chá shì, qí mǔ jí tài zǔ zhī mèi yě. cì fēi lǐ shì, shēng zǐ bāo, jiào zhī yǒu yì fāng, cháng mì wèi suǒ qīn yuē: wú ér yǒu qí xiāng, guì bù kě yán. lǐ shì xìng míng mǐn, gāng zhèng yǒu jué, yán bù wàng fā. nǚ zhí jiù sú, fù nǚ guǎ jū, zōng zú jiē xù zhī. zhì shì zōng fǔ hōng, lǐ shì nǎi zhù fà wèi bǐ qiū ní, guī liáo yáng, yíng jiàn qīng ān chán sì, bié wèi ní yuàn jū zhī, hào tōng huì yuán míng dà shī.
宗輔妃富察氏,其母即太祖之妹也。次妃李氏,生子褒,教之有義方,嘗密謂所親曰:「吾兒有奇相,貴不可言。」李氏性明敏,剛正有決,言不妄發。女直舊俗,婦女寡居,宗族接續之。至是宗輔薨,李氏乃祝髮為比丘尼,歸遼陽,營建清安禪寺,別為尼院居之,號通慧圓明大師。
jǐ chǒu, cān zhī zhèng shì jiān quán shū mì yuàn shì tí lǐng cuò zhì cái yòng mèng yǔ jìn zhī shū mì yuàn shì.
己丑,參知政事兼權樞密院事、提領措置財用孟庾進知樞密院事。
wù xū, zuǒ cháo sàn láng zhǔ guǎn huá zhōu yún tái guān wáng guàn chōng chuān shǎn xuān fǔ shǐ sī jì yì jūn shì, yòng wú jiè qǐng yě.
戊戌,左朝散郎、主管華州雲台觀王灌充川陝宣撫使司計議軍事,用吳玠請也。
shì rì, yuè fēi zhì dǐng zhōu chéng wài, zhì zhài liè jiàn.
是日,岳飛至鼎州城外,置寨列艦。
fēi sù yǒu wēi wàng, ér jūn lǜ shén yán, nǎi qiǎn tán zhōu bīng mǎ qián xiá yáng huá rù zéi yíng zhāo xiáng. zéi dǎng huáng zuǒ yuē: yuè jié shǐ hào lìng rú shān, rú yǔ zhī zhàn, wàn wú shēng lǐ. suì jiàng. fēi dān qí àn qí bù, fǔ zuǒ bèi yuē: zi zhī nì shùn zhě, guǒ néng lì gōng, fēng hóu qǐ zú dào! yù qiǎn zi zhì hú zhōng, shì kě chéng zhě qín zhī, kě quàn zhě zhāo zhī. zuǒ gǎn qì, shì yǐ sǐ bào. shí cān zhèng xí yì yí fēi wán kòu, yù yǐ wén, zhāng jùn yuē: yuè hóu, zhōng xiào rén yě. bīng yǒu shēn jī, hé kě yì yán! yì cán ér zhǐ. shí dà hàn, hú shuǐ hé rú shēn dōng, zéi yì jù.
飛素有威望,而軍律甚嚴,乃遣潭州兵馬鈐轄楊華入賊營招降。賊黨黃佐曰:「岳節使號令如山,如與之戰,萬無生理。」遂降。飛單騎按其部,拊佐背曰:「子知逆順者,果能立功,封侯豈足道!欲遣子至湖中,視可乘者擒之,可勸者招之。」佐感泣,誓以死報。時參政席益疑飛玩寇,欲以聞,張浚曰:「岳侯,忠孝人也。兵有深機,何可易言!」益慚而止。時大旱,湖水涸如深冬,賊益懼。
shì rì, zhào, diàn qián sī jūn rén yǔ bǎi xìng xiāng fàn, bìng sòng dà lǐ sì gēn zhì.
是日,詔,殿前司軍人與百姓相犯,並送大理寺根治。」
liù yuè, jiǎ chén, dòng tíng zéi yáng qīn jiāng suǒ bù sān qiān rén yì yuè fēi jiàng.
六月,甲辰,洞庭賊楊欽將所部三千人詣岳飛降。
chū, zhāng jùn zhì zhǎng shā, qīn lín hú yǐ guān zéi shì, yí wèi kě gōng. huì zhào jùn hái cháo móu fáng qiū zhī jì, fēi zhì tán zhōu, xiù chū xiǎo tú shì jùn, jùn yù qí lái nián yì zhī, fēi yuē: yǐ yǒu dìng huà. dū du néng shǎo liú fǒu? bā rì kě pò. jùn yuē: hé yán zhī yì! fēi yuē: wáng sì xiāng yǐ wáng shī gōng shuǐ kòu zé nán, fēi yǐ shuǐ kòu gōng shuǐ kòu zé yì. shuǐ zhàn wǒ duǎn bǐ zhǎng, yǐ suǒ duǎn gōng suǒ zhǎng, gù nán. ruò yīn dí shì, yòng dí bīng, duó qí shǒu zú zhī zhù, lí qí fù xīn zhī tuō, ér hòu yǐ wáng shī chéng zhī, bā rì zhī nèi, dāng fú zhū zéi. jùn xǔ zhī.
初,張浚至長沙,親臨湖以觀賊勢,疑未可攻。會召浚還朝謀防秋之計,飛至潭州,袖出小圖示浚,浚欲俟來年議之,飛曰:「已有定畫。都督能少留否?八日可破。」浚曰:「何言之易!」飛曰:「王四廂以王師攻水寇則難,飛以水寇攻水寇則易。水戰我短彼長,以所短攻所長,故難。若因敵勢,用敵兵,奪其手足之助,離其腹心之託,而後以王師乘之,八日之內,當俘諸賊。」浚許之。
xiān shì hú nán tǒng zhì guān rèn shì ān wáng jùn hǎo zhěng děng, lǐng bīng èr wàn yú, bù bǐng wáng xiè hào lìng, suì zhì yú bài. jí fēi shǐ zhì, biān shì ān yǐ zhé qí qì, shǐ wèi zéi ěr, lìng yuē: sān rì bù néng píng zéi, jiē zhǎn! xiān yáng yán yuè tài wèi jiāng èr shí wàn bīng zhì yǐ! jí shì zhǐ jiàn shì ān děng jūn, zéi bìng lì jù zhī. sān rì, fēi nǎi yǐ dà bīng sì hé, yī zhàn, pò zéi zhòng dài jǐn, chéng qí zhōu yǐ rù shuǐ zhài, qīn děng yíng jiàng. qīn zài zéi zhōng zuì hàn, suǒ zhì cháng xiān zhū zéi, yáng tài shì yǐ wèi qiáng, fēi hòu dài zhī, zéi yù sàng qì. jùn chéng zhì shòu qīn wǔ lüè dài fū.
先是湖南統制官任士安、王俊、郝晸等,領兵二萬餘,不稟王燮號令,遂至於敗。及飛始至,鞭士安以折其氣,使為賊餌,令曰:「三日不能平賊,皆斬!」先揚言「岳太尉將二十萬兵至矣!」及是止見士安等軍,賊併力拒之。三日,飛乃以大兵四合,一戰,破賊眾殆盡,乘其舟以入水寨,欽等迎降。欽在賊中最悍,所至常先諸賊,楊太恃以為強,飛厚待之,賊愈喪氣。浚承制授欽武略大夫。
yǐ sì, míng xīn lì yuē tǒng yuán.
乙巳,名新曆曰《統元》。
xīn hài, fèi qí zhōu luó tián guǎng jì èr xiàn bìng wèi zhèn.
辛亥,廢蘄州羅田、廣濟二縣並為鎮。
guǐ chǒu, zhào yuē: wén zhū lù jiǔ qiān yǔ zé, yóu zhèn bù dé, zhì shǐ kàng hàn. suī kǒng jù xiū shěng, sī suǒ yǐ dá qiǎn jiè, mǐ tiān zāi, shàng lǜ zhōu xiàn wéi lì zhào lìng, zhòng rǎo wú mín, zhì shāng hé qì. chú shuì zǔ hé yù mǎi jí yīng fù dà jūn zhī wài, yīng gān liào fū cuī qū děng shì, rì xià bìng bà. réng yǎng zhōu xiàn jù qí suǒ bà míng jiàn shēn shàng shū shěng.
癸丑,詔曰:「聞諸路久愆雨澤,由朕不德,致使亢旱。雖恐懼修省,思所以答譴戒,弭天災,尚慮州縣違戾詔令,重擾吾民,致傷和氣。除稅阻和預買及應副大軍之外,應乾料敷催驅等事,日下並罷。仍仰州縣具其所罷名件申尚書省。」
jīng hú zhì zhì shǐ yuè fēi pò hú zéi xià chéng.
荊湖制置使岳飛破湖賊夏誠。
fēi jì jiàng yáng qīn, lǜ tǒng zhì guān niú gāo fù xuǎn wáng gāng chéng shèng jī gōng shuǐ zhài. zéi jiāng chén tāo jié wěi tài zǐ zhōng zi yí chuán, huò jīn lóng jiāo chuáng yǔ lóng fèng diàn děng, yì fēi jiàng. yáng tài qióng cù fù shuǐ, niú gāo qín zhǎn zhī, yú dǎng liú héng děng xiāng jì jiē jiàng. fēi rù shuǐ zhài, shā zéi zhòng dài jǐn, wéi xià chéng zhài sān miàn lín dà jiāng, bèi yǐ jùn shān, guān jūn lù gōng zé rù hú, shuǐ gōng zé dēng àn. zhì shì fēi qīn wǎng, cè qí qiǎn chù, nǎi zé shàn mà zhě èr shí rén, yè wǎng mà zhī, qiě xī zhòng yùn cǎo mù shàng liú. zéi wén mà shēng, zhēng zhì wǎ shí jī zhī, cǎo mù wèi wǎ shí suǒ yā, yī dàn tián mǎn, fēi zhǎng qū rù zhài, suì zhí chéng, guǒ bā rì ér hú kòu xī píng. jùn tàn yuē: yuè hóu shén suàn yě! chū, zéi shì qí xiǎn, yuē: fàn wǒ zhě chú shì fēi lái. zhì shì rén yǐ qí yán wèi chèn.
飛既降楊欽,率統制官牛皋、傅選、王剛乘勝擊攻水寨。賊將陳瑫劫偽太子鍾子儀船,獲金龍交床與龍鳳簟等,詣飛降。楊太窮蹙赴水,牛皋擒斬之,餘黨劉衡等相繼皆降。飛入水寨,殺賊眾殆盡,惟夏誠寨三面臨大江,背倚峻山,官軍陸攻則入湖,水攻則登岸。至是飛親往,測其淺處,乃擇善罵者二十人,夜往罵之,且悉眾運草木上流。賊聞罵聲,爭擲瓦石擊之,草木為瓦石所壓,一旦填滿,飛長驅入寨,遂執誠,果八日而湖寇悉平。浚嘆曰:「岳侯神算也!」初,賊恃其險,曰:「犯我者除是飛來。」至是人以其言為讖。
jiǎ yín, shàng shū zuǒ pú shè zhào dǐng zhī shū mì yuàn shì mèng yǔ cān zhī zhèng gè shěn yǔ qiú zòu: zì wǔ yuè bǐng zǐ bù yǔ, jīn yuè sì xún, dāo mào jìn sī, fǔ zhèng wú zhuàng, zhì cǐ qiǎn jiè, qǐ cì chù zé. zhào: gè ān jué wèi, wú dé zài qǐng.
甲寅,尚書左僕射趙鼎、知樞密院事孟庾、參知政各沈與求奏:「自五月丙子不雨,今越四旬,叨冒近司,輔政無狀,致此譴戒,乞賜黜責。」詔:「各安厥位,無得再請。」
dīng sì, huī yóu gé dài zhì tí jǔ jiàn lóng guān jiān shǐ guǎn xiū zhuàn jiān shì jiǎng zī shàn táng yì shàn fàn chōng yán: fú jiàn hé jìng chù shì yǐn tūn, chéng míng zhī xué, shí yǒu yuān yuán, zhí fāng zhī xíng, dòng yīng guī jǔ, jǔ yǐ dài chén, yǔn qiàn gōng yì. zhào chuān shǎn xuān fǔ sī yǐ lǐ jīn qiǎn fù xíng zài.
丁巳,徽猷閣待制、提舉建隆觀兼史館修撰兼侍講、資善堂翊善范沖言:「伏見和靖處士尹焞,誠明之學,實有淵源,直方之行,動應規矩,舉以代臣,允慊公議。」詔川陝宣撫司以禮津遣赴行在。
tūn bì nán zhǎng ān, liú yù yǐ yù bó zhāo zhī, tūn què bì bēn shǔ, jū yú fú zhōu. dì wén qí xián, gù zhào.
焞避難長安,劉豫以玉帛招之,焞卻幣奔蜀,居於涪州。帝聞其賢,故召。
hú kòu jì píng, dé dīng zhuàng wǔ liù wàn rén, lǎo ruò bù xià shí yú wàn. zhāng jùn gēng yì jùn qiě jiān zāng lì, xuān bù kuān ēn. mìng yuè fēi jìn jūn tún jīng xiāng yǐ tú zhōng yuán, jùn lǜ guān shǔ fàn dòng tíng ér xià.
湖寇既平,得丁壯五六萬人,老弱不下十餘萬。張浚更易郡且奸贓吏,宣布寬恩。命岳飛進軍屯荊、襄以圖中原,浚率官屬泛洞庭而下。
shí huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng jiāng dōng xuān fǔ shǐ zhāng jùn, jiē yǐ lì gōng, ér fēi yǐ liè xiào bá qǐ, shì zhōng jùn bù néng píng, fēi jiē qū jǐ xià zhī, shù tōng shū, jù bù dá. jí fēi pò yáng tài, xiàn lóu chuán gè yī, bīng tú zhàn shǒu zhī xiè bì bèi, shì zhōng shǐ dà yuè, ér jùn yì jì zhī.
時淮東宣撫使韓世忠、江東宣撫使張俊,皆已立功,而飛以列校拔起,世忠、俊不能平,飛皆屈己下之,數通書,俱不答。及飛破楊太,獻樓船各一,兵徒戰守之械畢備,世忠始大悅,而俊益忌之。
guǐ wèi, zhào dǐng zòu gān zé yīng qí, qǐ yù cháng shàn, dì yuē: zhèn lèi rì qǐn shí bù ān zhě, qǐ tè wèi guó wú chǔ xù ér wàng suì zhī xīn shén qiè! jiān kǒng suì jī mín pín, qǐ ér wèi dào, cháo tíng bù miǎn qiǎn bīng tǎo dìng, cán shā rén mìng, yì tiān dào zhī suǒ yí mǐn yě.
癸未,趙鼎奏甘澤應祈,乞御常膳,帝曰:「朕累日寢食不安者,豈特為國無儲蓄而望歲之心甚切!兼恐歲饑民貧,起而為盜,朝廷不免遣兵討定,殘殺人命,亦天道之所宜憫也。」
shì yuè, biàn jīng dì zhèn.
是月,汴京地震。