qǐ è féng dūn zāng zhēng yuè, jǐn zhān méng xié qià shí èr yuè, fán èr nián.
起閼逢敦牂正月,盡旃蒙協洽十二月,凡二年。
xiào zōng shào tǒng tóng dào guān dé zhāo gōng zhé wén shén wǔ míng shèng chéng xiào huáng dì chún xī yuán nián jīn dà dìng shí sì nián
○孝宗紹統同道冠德昭功哲文神武明聖成孝皇帝淳熙元年(金大定十四年)
chūn, zhēng yuè, gēng zǐ, dì yǐ qú zhōu cuò zhì huì zi bǐ tuó zhōu jī huǎn, tí xíng zhào yàn duān tè jiàng liǎng guān. céng huái yán: shǎng xìn fá bì, yào dāng rú cǐ. dì yuē: yǒu gōng bù shǎng, yǒu zuì bù zhū, suī táng yú yóu bù néng huà tiān xià yě.
春,正月,庚子,帝以衢州措置會子比佗州稽緩,提刑趙彥端特降兩官。曾懷言:「賞信罰必,要當如此。」帝曰:「有功不賞,有罪不誅,雖唐、虞猶不能化天下也。」
jǐ yǒu, zhào yuē: yǐ lìng diàn qián sī zhǔ shuài yú èr yuè jiù máo tān hé jiào zhū jūn. wén jiù lái měi yù dà yuè, zhǔ shuài lì shè jiǔ shí, rú dài kè zhī lǐ, kě zhuān zhá xià wáng yǒu zhí, wú lìng xún xí, wù lìng jūn róng zhěng sù.
己酉,詔曰:「已令殿前司主帥於二月就茅灘合教諸軍。聞舊來每遇大閱,主帥例設酒食,如待客之禮,可專札下王友直,毋令循習,務令軍容整肅。」
liáng xū, jiāo zhǐ rù gòng, dì jiā zhī. xún zhào cì guó míng ān nán, yǐ nán píng wáng lǐ tiān zuò wèi ān nán guó wáng.
良戌,交趾入貢,帝嘉之。尋詔賜國名安南,以南平王李天祚為安南國王。
èr yuè, wù wǔ shuò, jiāng xī ān fǔ sī shàng yán: zhǔn shào xìng sān shí nián zhǐ huī, jiāng zhū lù jìn jūn, yǐ shí fēn wèi lǜ, qǔ wǔ fēn zhuān yī jiào xí gōng nǔ shǒu, shuài sī měi suì chūn qiū xuǎn jiāng guān zhū zhōu jiào yuè. qián dào xīn fǎ àn yuè tiáo nèi bù céng xiū lì, yí lìng chì lìng suǒ xiū lì chéng fǎ. dì yuē: zhū lù jiǎn zhōng jìn jūn shàng jūn gōng shǒu, xū cháng lìng jiào yuè, zé zài shǒu chén. rú yǒu wéi lì, dāng zuò qí zuì.
二月,戊午朔,江西安撫司上言:「准紹興三十年指揮,將諸路禁軍,以十分為率,取五分專一教習弓弩手,帥司每歲春秋選將官諸州教閱。乾道新法按閱條內不曾修立,宜令敕令所修立成法。」帝曰:「諸路揀中禁軍上軍弓手,須常令教閱,責在守臣。如有違例,當坐其罪。」
xīn yǒu, jí píng jiāng fǔ jiāng wèi shòu qīng jiā chǎn, yǐ qí zhī wú wèi jūn cháo xiàn, yí yì jūn qián rù jǐ yě.
辛酉,籍平江府將魏壽卿家產,以其知無為軍巢縣,移易軍錢入己也。
rén xū, jīn yǐ wán yán zhāng zhī lái sòng, shǐ rén jiù guǎn, duó qí shū ér zhòng lù zhī, zhàng zhāng bǎi wǔ shí, chú míng, réng yǐ suǒ shòu lǐ wù rù guān.
壬戌,金以完顏璋之來宋,使人就館,奪其書而重賂之,杖璋百五十,除名,仍以所受禮物入官。
gēng wǔ, jīn yǐ tài wèi shàng shū lìng lǐ shí wèi tài bǎo, zhì shì.
庚午,金以太尉、尚書令李石為太保,致仕。
tíng yì yù yǐ yán hǎi zhì zhì sī gàn dāng shǐ chén yuán què gǎi zuò wén chén gàn bàn gōng shì, yǐ cáo guān chōng yǐ guān qián yǒu chāi qiǎn, lǚ jīng bó jiǎo, dì pō lián zhī yě. dì yuē: cǐ què bù kě. gǔ zhě wèi guān zé rén, wèi cháng wèi rén zé guān. jīn nǎi yīn guān ér gǎi kē què, jìn yú wèi rén zé guān yě. kě bié xún què cì chù zhī.
廷議欲以沿海制置司幹當使臣員闕改作文臣幹辦公事,以曹冠充;以冠前有差遣,屢經駁繳,帝頗憐之也。帝曰:「此卻不可。古者為官擇人,未嘗為人擇官。今乃因冠而改窠闕,近於為人擇官也。可別尋闕次處之。」
guǐ yǒu, sì chuān xuān fǔ shǐ yōng guó gōng yú yǔn wén hōng. xiān shì dì cháng wèi yǔn wén yuē: bǐng wǔ zhī chǐ, dāng yǔ chéng xiàng gòng xuě zhī. yǔn wén xǔ dì yǐ huī fù, shǐ shǔ yī zài, wèi yǒu jìn bīng qī. dì mì zhào qù zhī, yǔn wén yán jūn xū wèi bèi, dì bù lè. zhì shì qiǎn èr jiè chí yù zhá cì zhī, ér yǔn wén yǐ mò, bù zhī qí suǒ yán. qí hòu dì dà yuè, jiàn jūn jiē shǎo zhuàng, tàn yuē: cǐ yú yǔn wén xíng shā tài zhī xiào yě! xún zèng tài fù, shì zhōng sù.
癸酉,四川宣撫使、雍國公虞允文薨。先是帝嘗謂允文曰:「丙午之恥,當與丞相共雪之。」允文許帝以恢復,使蜀一載,未有進兵期。帝密詔趣之,允文言軍需未備,帝不樂。至是遣二介持御札賜之,而允文已歿,不知其所言。其後帝大閱,見軍皆少壯,嘆曰:「此虞允文行沙汰之效也!」尋贈太傅,諡忠肅。
gēng chén, zhào: zhōu jùn xún xí jiù bì, qiǎo zuò míng sè kuì sòng, jí xū pò bīng zú, yǐ jiē sòng wèi míng, duō jiè qǐng shòu, bìng jiǎ guān quán shè zhī qǐng gōng gěi zhī lèi, yòu wén zhū sī yǔ liè jùn xū lì yá xiào yuè yǒu jiè qǐng, dù cái kùn mín, qí lìng zhū lù jiān sī shuài chén jué chá.
庚辰,詔:「州郡循習舊弊,巧作名色饋送,及虛破兵卒,以接送為名,多借請受,並假官、權攝支請、供給之類,又聞諸司與列郡胥吏、牙校月有借請,蠹財困民,其令諸路監司、帥臣覺察。」
xīn sì, wèi guō hào lì miào yú jīn zhōu.
辛巳,為郭浩立廟於金州。
sān yuè, xīn mǎo, zhào bù jūn sī zhōng jūn nǔ shǒu shè tiě duǒ lián, fù nèi jiào.
三月,辛卯,召步軍司中軍弩手射鐵垛蓮,赴內教。
chén liáo yán yòng rén zhī bì: yī yuē shàng xià zhī fēn wèi yán, èr yuē yì lì zhī shuō wèi míng. fū rèn xián shǐ néng, rén zhǔ zhī bǐng zhù rén zhǔ jìn xián tuì bù xiào, dà chén zhī zhí. jìn shì yī guān huò què, zì xuàn zhě fēn zhì, shǐ zé xī lì yǐ qiú zhī, bù zé shè jì yǐ qǔ zhī shì yǐ hǎo è ér mò kěn tuì tīng, xiàn yǐ zī gé ér qǔ qiú bù yǐ, wèi wén cháo tíng yǒu suǒ chéng jiè yě. jū guān sī zhí, yì yě bèi gōng yíng sī, lì yě. jīn zhōng wài qiú guān zhě, wéi jì zhí wù zhī fán jiǎn, lǐn shāo zhī hòu bó, jì dé zhī, zé zhǐ rì ér wàng qiān, yuán lì ér yù sù, gōng jiā zhī shì, wèi cháng wèi xún yuè jì yě. yuàn míng zhào dà chén, shēn sī zhì bì zhī yóu, gòng tú gé bì zhī shù, shǐ shì fēng shāo zhèn, bǎi guān fèng zhí. cóng zhī.
臣僚言用人之弊:「一曰上下之分未嚴,二曰義利之說未明。夫任賢使能,人主之柄;助人主進賢退不肖,大臣之職。近世一官或闕,自衒者紛至,始則悉力以求之,不則設計以取之;示以好惡而莫肯退聽,限以資格而取求不已,未聞朝廷有所懲戒也。居官思職,義也;背公營私,利也。今中外求官者,惟計職務之繁簡,廩稍之厚薄,既得之,則指日而望遷,援例而欲速,公家之事,未嘗為旬月計也。願明詔大臣,深思致弊之由,共圖革弊之術,使士風稍振,百官奉職。」從之。
zhè xī cáo shuài yán jìn shì shī pǔ děng gè chū mǐ wǔ qiān dàn zhèn jì, yù zūn gé bǔ guān, dì yuē: zhèn bù yù jué yǐ qīng rù shì zhī yuán. jīn yǐ zhèn jì bǔ guān, wèi bǎi xìng ěr.
浙西漕帥言進士施浦等各出米五千石賑濟,欲遵格補官,帝曰:「朕不鬻爵以清入仕之源。今以賑濟補官,為百姓爾。」
jiǎ wǔ, jīn zhǔ wèi dà chén yuē: hǎi líng chún shàng lì shì, dāng shí zǎi zhí, zhǐ yǐ àn dú wèi gōng. qīng děng dāng sī jīng jì zhī shù, bù kě niǔ yú gù cháng yě.
甲午,金主謂大臣曰:「海陵純尚吏事,當時宰執,止以案牘為功。卿等當思經濟之術,不可狃於故常也。」
bǐng shēn, yǐ cān zhī zhèng shì zhèng wén wèi zī zhèng diàn dà xué shì sì chuān xuān fǔ shǐ.
丙申,以參知政事鄭聞為資政殿大學士、四川宣撫使。
jiǎ chén, jīn zhǔ gēng míng yōng, zhào zhōng wài.
甲辰,金主更名雍,詔中外。
jīn wán yán zhāng zhī huò zuì yě, qún chén fēn yì, wèi wǔ nián bì yòng bīng. jīn zhǔ yǐ wèn zǎi xiàng, hè shě lī liáng bì duì yuē: tài zǔ yǐ jiǎ wǔ nián fá liáo, tài zōng yǐ bǐng wǔ nián kè sòng. jīn zī sòng rén duó wǒ guó shū, ér shì zài wǔ nián, gù yǒu cǐ yǔ, wèi bì rán yě. yīn qiǎn xíng bù shàng shū liáng sù wèi sòng guó xiáng wèn shǐ. qí shū lüè yuē: méng shū suǒ zài, zhǐ yú dì jiā huáng zì, miǎn fèng biǎo chēng chén chēng míng zài bài, liàng jiǎn suì bì, biàn yòng jiù yì, qīn jiē guó shū. zī lǐ yí dìng, yú jīn shí nián. jīn zhī suì yuán guó xìn shǐ dào bǐ, bù yī lì yǐn jiàn, zhé lìng pò qǔ yú guǎn. zhí guó tǐ dāng rú shì yé? wǎng wèn qí xiáng, yí yǐ chéng bào.
金完顏璋之獲罪也,群臣紛議,謂午年必用兵。金主以問宰相,赫舍哩良弼對曰:「太祖以甲午年伐遼,太宗以丙午年克宋。今茲宋人奪我國書,而適在午年,故有此語,未必然也。」因遣刑部尚書梁肅為宋國詳問使。其書略曰:「盟書所載,止於帝加皇字,免奉表稱臣、稱名、再拜,量減歲幣,便用舊議,親接國書。茲禮一定,於今十年。今知歲元國信使到彼,不依例引見,輒令迫取於館。侄國體當如是耶?往問其詳,宜以誠報。」
guǐ chǒu, sù rù jiàn, dì réng lì jiē guó shū, sù hái, fù shū xiè. jīn zhǔ dà xǐ, yù yǐ sù wèi zhí zhèng. liáng bì yuē liáng sù kě xiāng, dàn shǐ sòng hái jí wèi zhī, sòng rén zì cǐ qīng wǒ yǐ. nǎi zhǐ.
癸丑,肅入見,帝仍立接國書,肅還,附書謝。金主大喜,欲以肅為執政。良弼曰「梁肅可相,但使宋還即為之,宋人自此輕我矣。」乃止。
jiàn jiàng yǐ lái, yīn táng jiù zhì, fēn bié liú pǐn, bù xiāng hùn xiáo, gù yǒu chū shēn wú chū shēn jí jìn shì shàng sān míng xián liáng fāng zhèng céng rèn guǎn gé shěng fǔ zhī lèi, qiān zhuǎn jiē bù tóng, fàn zāng jí liú wài nà sù, yóu bù shǐ wū shì liú, gài bù tè fēn zuǒ yòu yě. yuán fēng guān zhì xíng, shǐ yī zhī, rán yóu yǒu yī guān ér fēn zuǒ yòu zhě, tú yǐ shǎo yōu jìn shì chū shēn ér yǐ. zhì yuán yòu zhōng, suì zì jīn zǐ guāng lù dài fū zhì chéng wù láng, jiē yǐ yǒu chū shēn wú chū shēn fèn zuǒ yòu, zhì fàn zāng zé bìng qù zuǒ yòu zì, lùn zhě yóu yǐ wèi dāng. shào shèng yǐ hòu, fù qù zhī. shào xìng chū, fāng wù xíng yuán yòu gù shì, gù zuǒ yòu zhī zhì yì fù xíng zhī. zhì shì zhào shàn jùn jiàn yán, yǐ wèi běn fàn chún rén piān bì zhī lùn, qǐng fù shěng qù, cóng zhī.
建降以來,因唐舊制,分別流品,不相混淆,故有出身、無出身及進士上三名、賢良方正、曾任館閣、省府之類,遷轉皆不同,犯贓及流外、納粟,尤不使污士流,蓋不特分左右也。元豐官制行,始一之,然猶有一官而分左右者,徒以少優進士出身而已。至元祐中,遂自金紫光祿大夫至承務郎,皆以有出身、無出身分左右,至犯贓則並去左右字,論者尤以為當。紹聖以後,復去之。紹興初,方務行元祐故事,故左右之制亦復行之。至是趙善俊建言,以為本范純仁偏蔽之論,請復省去,從之。
bǐng chén, tài bái suì xīng bìng jiàn, jīng tiān.
丙辰,太白、歲星並見,經天。
shì chūn, yán zhě lùn: huái nán ān fǔ shǐ wáng zhī qí, hǎo wèi dà yán, bèi wèi wú bǔ, yù wèi tuō shēn zhī jì, suì qǐng fēn kǔn zhī xíng. huái shàng huāng cán zhī yú, shǒu jiàn zhāo yòu, gēng záo huāng tián, duō qǐng guān qián kōng míng líng zhǐ ér qù. suǒ zhāo zhī rén, jiān yǐ wàng bāo yǐ kěn shú tián, jì wèi qǐng mǔ, yǐ bǔ guān zhě. suì bà zhī, zhī qí jì bà, huái nán fù fēn wèi dōng xī lù.
是春,言者論:「淮南安撫使王之奇,好為大言,備位無補,欲為脫身之計,遂請分閫之行。淮上荒殘之餘,首建招誘,耕鑿荒田,多請官錢、空名綾紙而去。所招之人,間以妄包已墾熟田,計為頃畝,以補官者。」遂罷之,之奇既罷,淮南復分為東、西路。
xià, sì yuè, yǐ chǒu, jīn zhǔ yù zǎi chén yuē: wén yú mín qí fú, duō jiàn fó sì, suī yǐ tiáo jìn, shàng duō fàn zhě. yí shēn yuē shù, wú lìng tú fèi cái yòng.
夏,四月,乙丑,金主諭宰臣曰:「聞愚民祈福,多建佛寺,雖已條禁,尚多犯者。宜申約束,無令徒費財用。」
wù chén, jīn yǒu shì yú tài miào, yǐ huáng tài zǐ shè xíng shì.
戊辰,金有事於太廟,以皇太子攝行事。
yǐ hài, jīn zhǔ wèi tài zǐ zhū wáng yuē: rén zhī xíng mò dà yú xiào dì. zì gǔ xiōng dì zhī jì, duō yīn qī qiè lí jiān, yǐ zhì xiāng wéi. qiě qī zhě nǎi wài shǔ ěr, ruò qī yán shì tīng ér xiōng dì xiāng wéi, shén zāi fēi lǐ yě! tài zǐ duì yuē: sī qí zhī shī yún: xíng yú guǎ qī, zhì yú xiōng dì, yǐ yù yú jiā bāng. chén děng yú mèi, yuàn xiāng lì ér xiū zhī! yīn yǐn cháng dì huā è xiāng yī, jí líng jí nán zhī yì, wèi wén jiàn yì, yǐ jiè xiōng dì yān.
乙亥,金主謂太子諸王曰:「人之行莫大於孝弟。自古兄弟之際,多因妻妾離間,以致相違。且妻者乃外屬耳,若妻言是聽而兄弟相違,甚哉非理也!」太子對曰:「《思齊》之詩云:『刑於寡妻,至於兄弟,以御於家邦。』臣等愚昧,願相勵而修之!」因引《常棣》花萼相依,脊令急難之義,為文見意,以誡兄弟焉。
jǐ mǎo, yǐ yáo xiàn cān zhī zhèng shì, hù bù shàng shū yè héng qiān shū shū mì yuàn shì.
己卯,以姚憲參知政事,戶部尚書葉衡簽書樞密院事。
wù zǐ, jīn yǐ shū mì fù shǐ tú kè tǎn kè níng jiān dà xìng yǐn.
戊子,金以樞密副使圖克坦克寧兼大興尹。
zōng zhèng sì qǐng xùn zōng shì míng: yì zǔ xià guǎng zì zi lián jì zì, tài zǔ xià yǔ zì zi lián mèng zì, tài zōng xià bì zì zi lián liáng zì, qīn xián zhái duō zì zi lián zì zì, dì huá zhái mào zì zi lián zhōng zì, wèi wáng xià shí zì zi lián ruò zì.
宗正寺請訓宗室名:翼祖下「廣」字子連「繼」字,太祖下「與」字子連「孟」字,太宗下「必」字子連「良」字,親賢宅「多」字子連「自」字,棣華宅「茂」字子連「中」字,魏王下「時」字子連「若」字。
zhào jǔ zhì kē.
詔舉制科。
shì yuè, mìng gōng bù shàng shū zhāng zi yán děng rú jīn bào pìn, réng qǐng gǎi shòu shū zhī yí. jīn zhǔ yǔ dà chén yì, zuǒ chéng xiàng hè shě lī liáng bì yuē: sòng guó miǎn chēng chén wèi zhí, miǎn zòu biǎo wèi shū, wèi cì yì duō yǐ. jīn yòu qǐ miǎn qīn jiē guó shū, shì wú yàn yě. bì bù kě cóng. píng zhāng zhèng shì wán yán shǒu dào cān zhī zhèng shì yī lǎ dào cóng liáng bì yì. yòu chéng xiàng shí jū, yòu chéng táng gǔ ān lǐ, yǐ wèi bù cóng suǒ qǐng, bì zhì yú yòng bīng, jīn zhǔ wèi jū děng yuē: qīng děng suǒ yì fēi yě, suǒ qǐng yǒu dà yú cǐ zhě, yì cóng zhī hū? suì cóng liáng bì yì, dá shū zé yǐ dìng fēn, qí shòu shòu lǐ yí réng bù gǎi.
是月,命工部尚書張子顏等如金報聘,仍請改受書之儀。金主與大臣議,左丞相赫舍哩良弼曰:「宋國免稱臣為侄,免奏表為書,為賜亦多矣。今又乞免親接國書,是無厭也。必不可從。」平章政事完顏守道、參知政事伊喇道從良弼議。右丞相石琚,右丞唐古安禮,以為不從所請,必至於用兵,金主謂琚等曰:「卿等所議非也,所請有大於此者,亦從之乎?」遂從良弼議,答書責以定分,其授受禮儀仍不改。
liù yuè, jiǎ wǔ, jīn zhǔ rú jīn lián chuān.
六月,甲午,金主如金蓮川。
bǐng shēn, chén liáo yán: fú jiàn liù bù jí zhū sì jiān guān, tóng gòng tǎo lùn kān dāng wén zì, duō qǔ bàn lín shí, suì zhì xiào jiū wèi jǐn, gōng bào jī huǎn. qǐng jīn hòu lìng suǒ xiá suǒ lì guān sī huì yì. dì yuē: cǐ yòng xī hàn gù shì, shén wèi dé tǐ.
丙申,臣僚言:「伏見六部及諸寺監官,同共討論勘當文字,多取辦臨時,遂致孝究未盡,供報稽緩。請今後令所轄所隸官司會議。」帝曰:「此用西漢故事,甚為得體。」
jǐ hài, yè héng yán: bīng quán xì yú jiāng shuài, mín mìng jì yú mù shǒu, èr zhě zhī huàn, měi zài shù yì. wàng zì jīn jīng jiā xuǎn zé, shǐ cái chēng qí zhí, rán hòu lì xíng mù shǒu jiǔ rèn zhī shuō, yǐ pò shù yì zhī hài. cóng zhī.
己亥,葉衡言:「兵權繫於將帥,民命寄於牧守,二者之患,每在數易。望自今精加選擇,使材稱其職,然後力行牧守久任之說,以破數易之害。」從之。
jiǎ yín, zhù zuò láng mù dài wèn yán: shì dài fū qì jié bù lì, wéi zài bì xià hán yǎng zuò chéng. rú bēn jìng zhī xí, zuì huài qì jié, bù kě bù gǎi. dì yuē: dāng rú qīng yán, bì jiàn zhī shǎng fá, shǐ zhī chéng jiè.
甲寅,著作郎木待問言:「士大夫氣節不立,惟在陛下涵養作成。如奔競之習,最壞氣節,不可不改。」帝曰:「當如卿言,必見之賞罰,使之懲戒。」
liù yuè, bǐng chén shuò, zhào yǐ wáng yǒu zhí wú tǐng, chí shēn shén lián, zhì jūn yǒu lǜ, fán suǒ tǒng yù, sù bì dùn chú, kě bìng yǔ jiàn jié yuè. wǔ gōng dài fū róng zhōu cì shǐ tí jǔ tái zhōu chóng dào guān qín qí, shēn rèn shuài chén, dù huài jūn zhèng, zhuān shì ē fù, tān mò wú yàn, kě zé shòu shū zhōu tuán liàn fù shǐ zhāng zhōu ān zhì.
六月,丙辰朔,詔以王友直、吳挺,持身甚廉,治軍有律,凡所統御,宿弊頓除,可並與建節鉞。武功大夫、榮州刺史、提舉台州崇道觀秦琪,身任帥臣,蠹壞軍政,專事阿附,貪墨無厭,可責授舒州團練副使、漳州安置。
wù wǔ, zhào yuē: lèi jiàng zhǐ huī, yǐ yǒu chāi qiǎn rén bù dé gàn qiú huàn yì. bǐ lái yuē shù qǐn chí, rì yì bēn jìng. jīn hòu kě yī yǐ jiàng zhǐ huī, sān xǐng jù míng wén zòu, dāng yì chù jiàng. qí yǐ shòu chāi qiǎn rén, cháo cí qì, xiàn bàn yuè chū mén.
戊午,詔曰:「累降指揮,已有差遣人不得干求換易。比來約束寢弛,日益奔競。今後可依已降指揮,三省具名聞奏,當議黜降。其已授差遣人,朝辭訖,限半月出門。」
yǐ xìng zhōu dōu tǒng zhì wú tǐng wèi dìng jiāng jūn jié dù shǐ.
以興州都統制吳挺為定江軍節度使。
guǐ yǒu, gǎi jiāng líng fǔ wèi jīng nán fǔ.
癸酉,改江陵府為荊南府。
wù yín, yòu chéng xiàng céng huái bà.
戊寅,右丞相曾懷罷。
xiān shì tái guān zhān kàng zōng jì táng lùn shì, yīn zhōng huái, huái suì qiú tuì, qiě qǐ biàn míng wū bàng. dà lǐ gēn jiū wú shí, nǎi biǎn kàng zōng jí táng. yán zhě zhuī lùn cān zhī zhèng shì yáo xiàn, yǔ kàng zōng děng tōng móu, xiàn huái yǐ qǔ xiàng wèi. nǎi bà xiàn, jiǎ shēn, luò zhí yǔ cí. yǐ yè héng cān zhī zhèng shì.
先是台官詹亢宗、季棠論事,因中懷,懷遂求退,且乞辯明誣謗。大理根究無實,乃貶亢宗及棠。言者追論參知政事姚憲,與亢宗等通謀,陷懷以取相位。乃罷憲,甲申,落職與祠。以葉衡參知政事。
shì yuè, zhào yì xiá jì dōng xiàng zhī wèi.
是月,詔議祫祭東向之位。
chū, lì bù shì láng zhào cuì zhōng yán: qián dài qī miào yì gōng, xiá jì zé tài zǔ dōng xiàng. shào xìng wǔ nián, dǒng B070 jiàn yì, qǐng zhèng yì zǔ dōng xiàng zhī zūn, wèi: tài miào shì shù yǐ bèi, ér yì zǔ yóu jū dì sì shì. qǐ zūn diǎn lǐ, zhèng miào zhì, yù xiá jì zé dōng xiàng. xià shì cóng tái jiàn jí yì. jì ér wáng pǔ fù yǒu qǐng. dāng shí jí yì, rú xùn jìn lǐ guāng zhé yàn zhì liú dà zhōng liào gāng yàn dūn fù wáng yǔ liú níng zhǐ hú jiāo xiū liáng rǔ jiā zhāng zhì yuǎn zhū zhèn rèn shēn xiān hé yáng chén zhuāng bì qiáng lǐ bì zhí, jiē zài qí yì xī hé yú lǐ. shí chén shū fù huàn rèn jiāng zuò jiān chéng, zòu chén yì lì, jù yǐn shī lǐ zhèng wén, qǐ zhuó hàn tài gōng lì miào wàn nián nán dùn jūn lì miào zhāng líng gù shì, bié jiàn yī miào, ān fèng xī shùn yì xuān sì zǔ, dì xiá zhēng cháng, bìng xíng tè sì ér tài zǔ huáng dì shén zhǔ, zì yí zhèng wèi dōng xiàng, zé shòu mìng zhī wáng, bù qū qí zūn, yuǎn zǔ shén líng, yǒng yǒu cháng sì. guāng yáo huáng dì shēn yǐ wèi rán, jí zhuó dǒng B070 wèi shì cóng, shū fù huàn wèi yù shǐ. shì shí zhào pèi wèi jiàn yì dài fū, yǐ yì bù jǐ chū, chàng xié shuō yǐ hài zhèng lùn, ér yù xiá xiǎng xū dōng xiàng. jīn ruò jī zhī liù jīng diǎn lǐ sān dài zhī zhì dù, dìng yì zǔ wèi shòu mìng zhī zǔ jí sān nián yī xiá, dāng fèng yì zǔ dōng xiàng, shǐ zūn kāi jī chuàng yè zhī zǔ. qí tài miào cháng xiǎng, zé fèng yì zǔ jū dì yī shì, yǒng wèi bù tiāo zhī zǔ, ruò hàn zhī gāo zǔ qí cì fèng tài zōng jū dì èr shì, yǒng wèi bù tiāo zhī zōng, ruò zhōu zhī wǔ wáng. ruò xī shùn yì xuān, qīn jǐn ér tiāo, bié yì qiān fù zhī suǒ, zé chén yì cháng kǎo zhī: fù yú dé míng xìng shèng zhī miào, táng zhì yě lì tài gōng nán dùn jūn bié miào, hàn zhì yě. qián rì wáng pǔ jì yòng dé míng xìng shèng zhī shuō, ér yù fù yú jǐng líng gōng tiān xìng miào, zhū zhèn yì qǐ cáng yú jiā shì. jīn ruò bié jiàn yī miào wèi sì zǔ zhī miào, huò fù tiān xìng diàn, huò zhī cáng tài miào xī jiā shì, měi yù xiá xiǎng, zé sì zǔ jiù jiā shì zhī qián bié shè yī wò, ér tài zǔ dōng xiàng, jiē bù xiāng fáng. shù dé shèng cháo miào zhì, jǐn hé diǎn lǐ. zhào lǐ bù tài cháng sì tǎo lùn. xuán bié jiàn sì zǔ miào, zhèng tài zǔ dōng xiàng zhī wèi, cóng lǐ bù shì láng lǐ dào yì yě.
初,吏部侍郎趙粹中言:「前代七廟異宮,祫祭則太祖東向。紹興五年,董B070建議,請正藝祖東向之尊,謂:『太廟世數已備,而藝祖猶居第四室。乞遵典禮,正廟制,遇祫祭則東向。』下侍從、台諫集議。既而王普復有請。當時集議,如遜近、李光、折彥質、劉大中、廖剛、晏敦復、王俁、劉寧止、胡交修、梁汝嘉、張致遠、硃震、任申先、何、楊晨、莊必強、李弼直,皆在其義悉合於禮。時臣叔父渙任將作監丞,奏陳益力,據引《詩》、《禮》正文,乞酌漢太公立廟萬年、南頓君立廟章陵故事,別建一廟,安奉僖、順、翼、宣四祖,禘、祫、烝、嘗,並行特祀;而太祖皇帝神主,自宜正位東向,則受命之王,不屈其尊,遠祖神靈,永有常祀。光堯皇帝深以為然,即擢董B070為侍從,叔父渙為御史。是時趙沛為諫議大夫,以議不己出,倡邪說以害正論,而欲祫饗虛東向。今若稽之《六經》典禮、三代之制度,定藝祖為受命之祖;即三年一祫,當奉藝祖東向,始尊開基創業之祖。其太廟常饗,則奉藝祖居第一室,永為不祧之祖,若漢之高祖;其次奉太宗居第二室,永為不祧之宗,若周之武王。若僖、順、翼、宣,親盡而祧,別議遷祔之所,則臣亦嘗考之:祔於德明、興聖之廟,唐制也;立太公、南頓君別廟,漢制也。前日王普既用德明、興聖之說,而欲祔於景靈宮、天興廟,硃震亦乞藏於夾室。今若別建一廟為四祖之廟,或祔天興殿,或祗藏太廟西夾室,每遇祫饗,則四祖就夾室之前別設一幄,而太祖東向,皆不相妨。庶得聖朝廟制,盡合典禮。」詔禮部、太常寺討論。旋別建四祖廟,正太祖東向之位,從禮部侍郎李燾議也。
qiū, qī yuè, dīng hài, fù yǐ zhèng wén wèi cān zhī zhèng shì. bà sì chuān xuān fǔ shǐ, yǐ chéng dū fǔ lù ān fǔ shǐ xuē liáng péng wèi sì chuān ān fǔ zhì zhì shǐ.
秋,七月,丁亥,復以鄭聞為參知政事。罷四川宣撫使,以成都府路安撫使薛良朋為四川安撫制置使。
wù zǐ, zhào yuē: zhèn wéi tiān xià zhì luàn, xì hū fēng sú zhī è, fēng sú è, xì hū shì fū zhī hào shàng. gài shì fū zhě, fēng sú zhī biǎo, ér tiān xià suǒ lài yǐ zhì zhě yě. gù shàng yǒu lǐ yì lián chǐ zhī fēng, zé xià yǒu zhōng hòu chún yī zhī xíng shàng yǒu xiǎn guài tōu báo zhī xí, zé xià yǒu guāi zhēng líng fàn zhī biàn. zhèn cháng jí jiān tān, chù fú mí, gōng jié jiǎn yǐ shì tiān xià, ér lì jì yú jiǔ, zhì xiào wèi jìn, yì zài wèi zhě wèi néng lǜ dé gǎi háng, yǐ hòu fēng sú, gù lián shì shī zhí, tān fū zhǎng lì, jiāng hé yǐ zhù zhèn xìng huà zhì lǐ, wú kuì yú gǔ hū? bù shǐ zhě jùn shǒu, qí wèi zhèn chá jùn yì lián lì lái shàng, zhèn jiāng zhēn jiǎng, dài yǐ bù cì. qí huò chí lù yǎng jiāo, chóng shì xū yù, yīng zhào bù yǐ shí, shǐ jī xíng zhī jūn zǐ yōng yú shàng wén, shí rǔ zhī gū, bì fá wú dài!
戊子,詔曰:「朕惟天下治亂,系乎風俗之CE3A惡,風俗CE3A惡,系乎士夫之好尚。蓋士夫者,風俗之表,而天下所賴以治者也。故上有禮義廉恥之風,則下有忠厚醇一之行;上有險怪媮薄之習,則下有乖爭陵犯之變。朕嘗戢奸貪,黜浮靡,躬節儉以示天下,而曆紀逾久,治效未進,意在位者未能率德改行,以厚風俗,故廉士失職,貪夫長利,將何以助朕興化致理,無愧於古乎?部使者、郡守,其為朕察郡邑廉吏來上,朕將甄獎,待以不次。其或持祿養交,崇飾虛譽,應詔不以實,使積行之君子壅於上聞,時汝之辜,必罰無貸!」
rén chén, fù yǐ céng huái wèi yòu chéng xiàng jiān shū mì shǐ.
壬辰,復以曾懷為右丞相兼樞密使。
jiǎ wǔ, yǒu sī yán: qián dào yuán nián zāi shāng, yǐ gé qián wù, zhè dōng lù zì chún xī yuán nián wèi shǐ, zuò sān nián dài nà jiāng dōng lù hòu fēng shú, zuò liǎng nián dài nà. dì yuē: jì shì zāi shāng, jí yǔ yǐ gé, shuì fù yì wú cóng chū, kě yǔ juān fàng.
甲午,有司言:「乾道元年災傷,倚閣錢物,浙東路自淳熙元年為始,作三年帶納;江東路候豐熟,作兩年帶納。」帝曰:「既是災傷,即與倚閣,稅賦亦無從出,可與蠲放。」
dīng yǒu, zhào bà zhū lù zhōu xiàn shì lìng sī guān sī jí zài rèn guān shōu mǎi wù sè, bìng yī mín jiān shì jià zhī qián, bù dé kē yì jiǎn kè.
丁酉,詔罷諸路州縣市令司官司及在任官收買物色,並依民間市價支錢,不得科抑減克。
guǐ mǎo, zhōng shū mén xià shěng zòu guān wài sì zhōu yán biān zhū lù jí jīn zhōu shàng jīn jiē yǒu guī zhèng rén, zhào sì chuān ān fǔ zhì zhì sī xià dū tǒng sī cháng qiè cún fǔ, wú lìng shī suǒ.
癸卯,中書、門下省奏關外四州、沿邊諸路及金州上津皆有歸正人,詔四川安撫制置司下都統司常切存撫,毋令失所。
jiǎ chén, zhào yán jiāng bèi shuǐ zhī jiā, shǒu chén hú yǔ kě gōng qīn xún wèn. jì wén bèi shuǐ pín fá zhě liù bǎi yú jiā, yú zuǒ cáng nán kù měi jiā zhī qián wǔ guàn, réng xǔ yú yán jiāng dì zhǐ shè gài wū.
甲辰,詔沿江被水之家,守臣胡與可躬親巡問。既聞被水貧乏者六百餘家,於左藏南庫每家支錢五貫,仍許於沿江地指射蓋屋。
wù shēn, jiāng dōng tí jǔ pān diān yán: bèi zhǐ, suǒ bù zhōu xiàn cuò zhì xiū zhú jùn zhì bēi táng, jīn yǐ bì gōng, jì jiǔ zhōu jūn sì shí sān xiàn, gòng xiū zhì bēi táng gōu yàn fán èr wàn sì qiān sì bǎi wǔ shí yī suǒ, kě guàn tián sì wàn sì qiān èr bǎi sì shí èr qǐng yǒu qí. zhào zhá xià zhū lù, yī cǐ jù wén.
戊申,江東提舉潘甸言:「被旨,所部州縣措置修築浚治陂塘,今已畢工,計九州、軍、四十三縣,共修治陂塘溝堰凡二萬四千四百五十一所,可灌田四萬四千二百四十二頃有奇。」詔札下諸路,依此具聞。
jǐ yǒu, yáo xiàn zé nán kāng jūn jū zhù.
己酉,姚憲責南康軍居住。
bā yuè, jǐ wèi, zhī shū mì yuàn zhāng shuō bà, yǐ huī yóu gé xué shì yáng tán qiān shū shū mì yuàn shì.
八月,己未,知樞密院張說罷,以徽猷閣學士楊倓簽書樞密院事。
dì lián zhī shuō qī wǎng shù shì, mìng shì yù shǐ fàn zhòng qǐ jiū zhī, suì yǐ tài wèi tí jǔ lóng xìng fǔ yù lóng guān.
帝廉知說欺罔數事,命侍御史范仲芑究之,遂以太尉提舉隆興府玉隆觀。
gēng chén, dì yuē: mì yuàn chà chú, qiè xū gōng dāng, rú qīn jiù yǒu qǐ chāi qiǎn zhě, xū míng jù zī gé, dài zhèn chù zhì.
庚辰,帝曰:「密院差除,切須公當,如親舊有乞差遣者,須明具資格,待朕處置。」
rén wǔ, dì yù dì zhí yuē: zhèn yòng rén cái, chū bù yīn qí jiàn yǐn zhī rén ér wèi zhī qù liú, wéi qí dāng ér yǐ. ruò jiàn zhě ǒu yǐ zuì qù, bèi jiàn zhě xiāng yǔ wèi jiān, zé dāng bìng zhú. ruò chū bù ē fù, ér yǒu cái néng, dāng yī jiù yòng zhī. yòu yuē: gǔn zhī wèi rén, chū bù hài yǔ zhī chéng gōng. yáng tán yuē: cǐ chéng yáo shùn zhī yòng xīn yǐ.
壬午,帝諭帝執曰:「朕用人才,初不因其薦引之人而為之去留,惟其當而已。若薦者偶以罪去,被薦者相與為奸,則當並逐。若初不阿附,而有才能,當依舊用之。」又曰:「鯀之為人,初不害禹之成功。」楊倓曰:「此誠堯、舜之用心矣。」
jiǔ yuè, yǐ yǒu shuò, yǐ céng dí kāi fǔ yí tóng sān sī.
九月,乙酉朔,以曾覿開府儀同三司。
dīng hài, jīn zhǔ hái dōu.
丁亥,金主還都。
wù zǐ, dì wèi céng huái děng yuē: qián rì yì dé shòu gōng, tài shàng yǐn jiǔ lè shén. tài shàng nián jiāng qī shí, bù lǚ yǐn shí rú zhuàng nián, měi shì tài shàng xíng yuàn yòu, dēng jiàng jiē bù jiǎ fú yè. zhèn jiàn tài shàng shòu kāng rú cǐ, huí gù huáng tài zǐ shì cè, sān shì tóng cǐ ān róng, qí lè yǒu bù kě xíng róng zhě. huái děng chēng hè.
戊子,帝謂曾懷等曰:「前日詣德壽宮,太上飲酒樂甚。太上年將七十,步履飲食如壯年,每侍太上行苑囿,登降皆不假扶掖。朕見太上壽康如此,回顧皇太子侍側,三世同此安榮,其樂有不可形容者。」懷等稱賀。
rén chén, zhào: jiāng xī hú nán lù lèi jīng zāi shāng, shàng gòng mǐ hú zhú nián yǐ jiǎn fàng wài, jīn nián suī fēng, shàng lǜ mín lì wèi sū, suǒ yǒu dì sì děng wǔ děng rén hù hé nà chún xī yuán nián qiū miáo, tè yǔ juān fàng yī bàn.
壬辰,詔:「江西、湖南路累經災傷,上供米斛逐年已減放外,今年雖豐,尚慮民力未蘇,所有第四等、五等人戶合納淳熙元年秋苗,特與蠲放一半。」
yǐ wèi, huái dōng ān fǔ sī zòu què chǎng ān jìng, yáng tán yīn yán jīn zhǔ běn wú tuó, qí chén xià huò wàng shēng shì, dì yuē: bù kě yǐ cǐ wèi xǐ. yú lǐ gù dāng ān jìng, rán fēi wǒ jūn chén zhī zhì yě.
乙未,淮東安撫司奏榷場安靜,楊倓因言金主本無佗,其臣下或妄生事,帝曰:「不可以此為喜。於理固當安靜,然非我君臣之志也。」
zhī suí zhōu cài kān zòu lùn táng tài zōng zhēn guān jiàn lù, dì yuē: cóng jiàn zhèng shì tài zōng suǒ zhǎng. cǐ shū zhì zhī zuò yòu, kě wèi guī jiàn.
知隨州蔡戡奏論唐太宗《貞觀諫錄》,帝曰:「從諫正是太宗所長。此書置之座右,可為規鑒。」
dīng wèi, yǐ zhāng jiàn shòu huì, zhuī sān guān, lēi tíng, chēn zhōu jū zhù. yòu wǔ dài fū guǒ zhōu tuán liàn shǐ lǐ chuān sī tōng kuì yí, jiàng shòu wǔ gōng dài fū jí zhōu cì shǐ. yòu wǔ dài fū chǔ zhōu tuán liàn shǐ wáng gōng shù zhé yǐ cái qǐng qiú jūn zhí, jiàng shòu wǔ gōng dài fū guì zhōu cì shǐ, fàng bà. zuǒ wǔ dài fū guì zhōu cì shǐ sòng shòu, jiàng shòu yòu wǔ dài fū, xiū wǔ láng gé mén zhī hòu liú shì liáng, jiàng shòu bǎo yì láng, bìng fàng bà. jiàn xì wǔ jīng dài fū wén zhōu cì shǐ, tè yú yáo jùn jiē guān shàng zhuī sān guān.
丁未,以張薦受賄,追三官,勒停,郴州居住。右武大夫、果州團練使李川私通饋遺,降授武功大夫、吉州刺史。右武大夫、楚州團練使王公述輒以財請求軍職,降授武功大夫、貴州刺史,放罷。左武大夫、貴州刺史宋受,降授右武大夫,修武郎、閤門祗候劉士良,降授保義郎,並放罷。薦系武經大夫、文州刺史,特於遙郡階官上追三官。
dōng, shí yuè, yǐ mǎo shuò, jīn tú huà gōng chén yú yǎn qìng gōng. jīn zhǔ sī tài zǔ tài zōng chuàng yè jiān nán, qiú dāng shí qún chén xūn yè zuì zhù zhě èr shí yī rén, tú huà yú yǎn qìng gōng shèng wǔ diàn zhī zuǒ yòu wǔ: liáo wáng gǎo, jīn yuán jùn wáng sà hā, liáo wáng zōng gàn, qín wáng zōng hàn, sòng wáng zōng wàng, liáng wáng zōng bì, jīn yuán jùn wáng shí bù nà, jīn yuán jùn wáng è luō, jīn yuán jùn wáng xī yǐn, jīn yuán jùn wáng luò suǒ, chǔ wáng zōng xióng, lǔ wáng dòng mó, jīn yuán jùn wáng ní chǔ hè, suí guó gōng è lán hā mǎ ěr, jīn yuán jùn wáng shí gǔ nè, yù guó gōng fù jiā nǔ, jīn yuán jùn wáng gǎo, yǎn guó gōng liú yàn zōng, tè jìn è lǔ hā qí, qí guó gōng hán qǐ xiān, tè jìn dí shí.
冬,十月,乙卯朔,金圖畫功臣於衍慶宮。金主思太祖、太宗創業艱難,求當時群臣勳業最著者二十一人,圖畫於衍慶宮聖武殿之左右廡:遼王杲,金源郡王薩哈,遼王宗干,秦王宗翰,宋王宗望,梁王宗弼,金源郡王實布納,金源郡王鄂囉,金源郡王希尹,金源郡王洛索,楚王宗雄,魯王棟摩,金源郡王尼楚赫,隨國公鄂蘭哈瑪爾,金源郡王實古訥,豫國公富嘉努,金源郡王杲,兗國公劉彥宗,特進鄂嚕哈齊,齊國公韓企先,特進迪實。
rén xū, zhào: zì jīn wéi fǎ mài yì ēn zé jí jiàn jǔ shòu lù zhī rén, yīn shì bài lù, yǒu sī dìng zuì wài, gèng qǔ tè zhǐ, zhòng zuò xíng qiǎn.
壬戌,詔:「自今違法賣易恩澤及薦舉授賂之人,因事敗露,有司定罪外,更取特旨,重作行遣。」
guǐ hài, yǐ jī yǔ mìng zhòng wài jué xì qiú.
癸亥,以積雨命中外決繫囚。
bǐng yín, cān zhī zhèng shì zhèng wén hōng.
丙寅,參知政事鄭聞薨。
wù chén, mìng shào xìng fǔ shàng gòng mǐ yǔ juān fàng, yǐ shǒu chén zhāng zōng yuán yán zhū xiàn hàn shāng gù yě.
戊辰,命紹興府上供米與蠲放,以守臣張宗元言諸縣旱傷故也。
rén wǔ, huáng zǐ pàn níng guó fǔ wèi wáng kǎi xǐ pàn míng zhōu. kǎi zài zhì èr shí nián, shén yǒu ēn huì.
壬午,皇子判寧國府魏王愷徙判明州。愷在治二十年,甚有恩惠。
shí yī yuè, jiǎ shēn shuò, rì yǒu shí zhī.
十一月,甲申朔,日有食之。
bǐng xū, yáng tán yán: jìn yīn zòu shì, lùn jí shí zhèng, méng yù yuē: dài dí dāng yòng guǐ dào, zài cháo dāng yòng chéng shí. bǎi yú nián lái, cháng huàn dí guó qiáng ér zhōng guó ruò, zhèng yuán fǎn shì. dài dí jì wú qí cè, dòng zé wèi dí suǒ kuī. zài cháo yǐ shù shù xiāng qīng, yǐ zào jìng qǔ jìn, fēng sú zhī bì, dāng jiù zhèng zhī. shèng mó qiè zhòng shí yí, wàng xuān fù shǐ guǎn. cóng zhī.
丙戌,楊倓言:「近因奏事,論及時政,蒙諭曰:『待敵當用詭道,在朝當用誠實。百餘年來,嘗患敵國強而中國弱,正緣反是。待敵既無奇策,動則為敵所窺。在朝以術數相傾,以躁競取進,風俗之弊,當救正之。』聖謨切中時宜,望宣付史館。」從之。
wù xū, yǐ lǐ bù shì láng gōng mào liáng cān zhī zhèng shì. yáng tán bà, yǐ yè héng jiān quán zhī shū mì yuàn shì.
戊戌,以禮部侍郎龔茂良參知政事。楊倓罷,以葉衡兼權知樞密院事。
jiǎ chén, dì zhào héng jí mào liáng, cì zuò, yuē: liǎng cān zhèng jiē gōng yì suǒ yǔ. héng děng qǐ xiè. dì fù cóng róng yuē: zì jīn zhū shì bù kě xùn sī, ruò xiāng qū qīn qī, qiě wèi xū yuán yǐn. zhèn měi cún gōng dào, shè yǒu wèi shì, qīng děng yí lì zhēng, jūn chén zhī jiān, bù kě shì xíng jī. fáng dù chuán wú kě shū zhī shì, gài qí fǔ zàn mí fèng, bù jiàn yú wài, suǒ yǐ néng rán. héng yuē: gāo yáo jì qì zài táng yú zhī cháo, qí jiàn yú hòu shì zhě, dōu yú xū fú shù yǔ ér yǐ. mào liáng yuē: dà chén yǐ dào shì jūn, yù yǒu bù kě, zì dāng qǐ wò, qǐ dāng shǐ jī jiàn yú wài!
甲辰,帝召衡及茂良,賜坐,曰:「兩參政皆公議所與。」衡等起謝。帝復從容曰:「自今諸事不可徇私,若鄉曲親戚,且未須援引。朕每存公道,設有未是,卿等宜力爭,君臣之間,不可事形跡。《房、杜傳》無可書之事,蓋其輔贊彌縫,不見於外,所以能然。」衡曰:「皋陶、稷、契在唐、虞之朝,其見於後世者,都、俞、吁、咈數語而已。」茂良曰:「大臣以道事君,遇有不可,自當啟沃,豈當使跡見於外!」
jīn zhǔ yù shàng shí jú shǐ yuē: dà guān zhī shí, jiē mín zhī gāo. rì zhě pǐn wèi tài duō, tú wèi xū fèi, zì jīn jìn kě kǒu zhě shù pǐn ér yǐ.
金主諭尚食局使曰:「大官之食,皆民脂膏。日者品味太多,徒為虛費,自今進可口者數品而已。」
bǐng wǔ, céng huái bà, chú zhí fèng cí, huái yǐ jí zì qǐng yě.
丙午,曾懷罷,除職奉祠,懷以疾自請也。
wù shēn, yǐ yè héng wèi zuǒ chéng xiàng jiān shū mì shǐ. héng yóu zhī xiàn bù shí nián zhì zǎi xiàng, jìn yòng zhī zhòu, rén wèi chū yú céng dí yún.
戊申,以葉衡為左丞相兼樞密使。衡由知縣不十年至宰相,進用之驟,人謂出於曾覿雲。
jǐ yǒu, zhù zuò zuǒ láng zhèng qiáo yán zǔ zōng cháo měi rì zhào jiàn jiǎng dú guān, zhì rén zōng cháo, shǐ yǒu jiān rì yī jiǎng zhī zhì, dì yuē: zì tài zōng zhēn zōng shǐ zhì shì dú jiǎng guān, yú shèng xué yóu wèi liú yì.
己酉,著作佐郎鄭僑言祖宗朝每日召見講讀官,至仁宗朝,始有間日一講之制,帝曰:「自太宗、真宗始置侍讀講官,於聖學尤為留意。」
rén zǐ, jiāng xī cáo chén qián diàn děng zòu: xìng guó jūn yǐ gōng shǐ kù suān bài jiǔ yì lēi bǎi xìng gāo jià shōu mǎi, chén děng suī yǐ jìn zhǐ, qǐng yán xíng jìn yuē. dì yǔ yè héng gōng mào liáng yuē: fèng xíng fǎ lìng, zài xià bù kě bù yán. shì jì shàng wén, què dāng cóng kuān, rán hòu gè dé qí yí. jīn shǔ jùn wéi lì, jiān sī yǐ zhì bù wèn, ér qǐng cháo tíng yán xíng jìn yuē, shì tǐ bù shùn. nǎi zhào běn lù jiān sī kāi jù sàn jiǔ dāng zhí guān lì xìng míng shēn shàng shū shěng.
壬子,江西漕臣錢佃等奏:「興國軍以公使庫酸敗酒抑勒百姓高價收買,臣等雖已禁止,請嚴行禁約。」帝語葉衡、龔茂良曰:「奉行法令,在下不可不嚴。事既上聞,卻當從寬,然後各得其宜。今屬郡違戾,監司已置不問,而請朝廷嚴行禁約,事體不順。」乃詔本路監司開具散酒當職官吏姓名申尚書省。
shí èr yuè, dīng sì, yǐ lì bù shàng shū lǐ yàn yǐng qiān shū shū mì yuàn shì.
十二月,丁巳,以吏部尚書李彥穎簽書樞密院事。
jiǎ zǐ, yǐ yán guān xiàn hàn, jiǎn fàng miáo zū.
甲子,以鹽官縣旱,減放苗租。
bǐng yín, bà tiě qián, gǎi zhù tóng qián.
丙寅,罷鐵錢,改鑄銅錢。
rén shēn, yè héng děng shàng zhēn zōng yù dié.
壬申,葉衡等上《真宗玉牒》。
yǐ zī zhèng diàn xué shì zhī jīng nán fǔ shěn xià jiā dà xué shì, wèi sì chuān xuān fǔ shǐ xīn sì chuān zhì zhì shǐ fàn chéng dà, gǎi guǎn nèi zhì zhì shǐ.
以資政殿學士、知荊南府沈夏加大學士,為四川宣撫使;新四川制置使范成大,改管內製置使。
wù yín, jīn yǐ píng zhāng zhèng shì wán yán shǒu dào wèi yòu chéng xiàng, shū mì fù shǐ tú kè tǎn zhì níng wèi píng zhāng zhèng shì.
戊寅,金以平章政事完顏守道為右丞相,樞密副使圖克坦志寧為平章政事。
shì yuè, xiū lì bù qī sī fǎ. gōng mào liáng yán: guān rén zhī dào, zài cháo tíng zé dāng liàng rén cái yǐ zhuó yòng, zài xuǎn bù zé yí shǒu chéng fǎ yǐ chà zhù. gài fǎ zhě yī dìng bù yì, rú guī jǔ quán héng, bù kě sī yǐ fāng yuán qīng zhòng yě. fū fǎ běn wú bì, ér lì shí bài zhī. fǎ zhě, gōng tiān xià ér wèi zhī zhě yě lì zé yīn rén ér lì, yǐ huài tiān xià zhī gōng zhě yě. xī zhě zhī huàn, zài yú yòng lì pò fǎ ér bǐ zhě zhī huàn, zài yú yīn lì lì fǎ. jīn lì bù qī sī fǎ zhě, zì yàn dūn fù cái dìng, yǒu sī shǒu zhī yǐ cóng shì, kě yǐ wú bì. yuán chén liáo shēn míng chōng gǎi, qián hòu bù yī, lǜ duō chū sī yì, xún rén qíng. xiàng zhě bì xià shēn zhì qí bì, cháng jiā jiè chì, wú de yòng lì pò tiáo, rán yǒu sī qiǎo yú fù huì, duō zuò tiáo mù. chén wèi yòng lì pò fǎ zhě qí hài qiǎn, yīn lì lì fǎ zhě qí hài dà. yí zhào yǒu sī jiǎng qiú běn mò, jiāng xīn jiù fǎ fēi xiāng yǔ cān kǎo. jiù fǎ dà yǒu suǒ yuān wǔ zhě, fú kě qīng qù xīn lì tiáo zhì, fán shè kuān zòng, yú jiù fǎ yǒu wéi zhě, yī qiè kān zhèng shù jǐ guó jiā chéng fǎ jiǎn yì míng bái, kě yǐ zūn shǒu. cóng zhī.
是月,修吏部七司法。龔茂良言:「官人之道,在朝廷則當量人材以擢用,在選部則宜守成法以差注。蓋法者一定不易,如規矩、權衡,不可私以方圓、輕重也。夫法本無弊,而例實敗之。法者,公天下而為之者也;例則因人而立,以壞天下之公者也。昔者之患,在於用例破法;而比者之患,在於因例立法。今吏部七司法者,自晏敦復裁定,有司守之以從事,可以無弊。緣臣僚申明沖改,前後不一,率多出私意,循人情。向者陛下深知其弊,嘗加戒敕,毋得用例破條,然有司巧於傅會,多作條目。臣謂用例破法者其害淺,因例立法者其害大。宜詔有司講求本末,將新舊法非相與參考。舊法大有所淵捂者,弗可輕去;新立條制,凡涉寬縱,於舊法有違者,一切刊正;庶幾國家成法簡易明白,可以遵守。」從之。
shì suì, huái nán fù fēn wèi dōng xī lù.
是歲,淮南復分為東、西路。
xiào zōng shào tǒng tóng dào guān dé zhāo gōng zhé wén shén wǔ míng shèng chéng xiào huáng dì chún xī èr nián jīn dà dìng shí wǔ nián
○孝宗紹統同道冠德昭功哲文神武明聖成孝皇帝淳熙二年(金大定十五年)
chūn, zhēng yuè, xīn sì, qián zǎi xiàng liáng kè jiā céng huái, zuò shàn gǎi táng chú, kè jiā luò guān wén diàn xué shì, huái jiàng guān wén diàn xué shì.
春,正月,辛巳,前宰相梁克家、曾懷,坐擅改堂除,克家落觀文殿學士,懷降觀文殿學士。
jiǎ wǔ, fèi tóng ān qí chūn jiān.
甲午,廢同安、蘄春監。
gēng xū, jí zhū jūn zǐ dì wèi bèi wéi jūn.
庚戌,籍諸軍子弟為背嵬軍。
èr yuè, guǐ hài, zhào: quán zhōu zuǒ yì jūn, qù cháo tíng èr qiān lǐ, měi shì bì shēn mì yuàn diàn sī, kǒng zhì shī jī. zì jīn yù yǒu dào zéi qiè fā, yī shí tīng ān fǔ sī jié zhì.
二月,癸亥,詔:「泉州左翼軍,去朝廷二千里,每事必申密院、殿司,恐致失機。自今遇有盜賊竊發,一時聽安撫司節制。」
sān yuè, jǐ chǒu, hé dàn shì guǎn zhí, yán: táng què guī bù, yì yǒu wèi biàn. jiù fǎ, lì bù zhǎng èr dé yǐ quán liàng nián lǎo bù kān lí wù zhī rén, jīn bù fù yǒu suǒ jìn tuì. jìn lái yǐn jiàn xuǎn rén gǎi guān, wèi wén yǒu bù xǔ gǎi guān zhě. dì yuē: kǒng suǒ yán yǒu kě cǎi zhě, bù yù yí zhī. jì ér lìng lì bù cóng shí quán liàng, bìng yǐn jiàn xuǎn rén gǎi guān, yú jìn juǎn nèi jù jǔ zhǔ suǒ jiàn shì zhuàng rú xì bǔ dào rén, jí xiáng jù suǒ de gōng shǎng zhī yīn. cóng zhī.
三月,己丑,何澹試館職,言:「堂闕歸部,亦有未便。舊法,吏部長貳得以銓量年老不堪厘務之人,今不復有所進退。近來引見選人改官,未聞有不許改官者。」帝曰:「恐所言有可采者,不欲遺之。」既而令吏部從實銓量,並引見選人改官,於進卷內具舉主所薦事狀;如系捕盜人,即詳具所得功賞之因。從之。
yǐ sì, zhào: wǔ jǔ dì yī rén bǔ bǐng yì láng, táng chú zhū jūn jì yì guān.
乙巳,詔:「武舉第一人補秉義郎,堂除諸軍計議官。」
xià, sì yuè, rén zǐ shuò, huái dōng xī liǎng zǒng lǐng gè qǐ yǐ jīn yín duì huàn huì zi zhī qiǎn, dì yuē: gāng yùn jì yǐ huì zi zhōng bàn rù nà, hé gù nǎi ěr què shǎo? yè héng gōng mào liáng duì yuē: yuán cháo tíng yǐ jīn yín huàn shōu huì zi, zhuāng guǎn bù yòng, jīn yín jià dī, jūn rén zhī qǐng zhé yuè, suǒ yǐ sī yòng huì zi. dì yuē: gèng sī suǒ yǐ què yòng zhī yīn. héng fù yán: hù bù suì rù yī qiān èr bǎi wàn, qí bàn wèi huì zi. ér nán kù yǐ jīn yín huàn shōu zhě sì bǎi yú wàn, liú xíng yú wài zhě cái èr bǎi wàn, ān dé bù shǎo! dì yuē: cǐ shì hù bù zhī shù, bù zhī liǎng zǒng lǐng suǒ fēn shù rù nà rú hé? liǎng chù qiě gè yǐ sān shí wàn yǔ zhī, duì huàn jīn yín. yǐ ér qián liáng chén shēn dào: mín jiān rù nà, què shǎo huì zi, bìng liǎng huái qǔ huàn tóng qián, yǐ zhī jué huì zi, qǐng zài gěi jiàng. dì yuē: huì zi zhí rú cǐ shǎo? mào liáng yuē: wén dé shāng lǚ wǎng lái mào yì, jǐn yòng huì zi, yī wèi miǎn shāng shuì, èr wèi shěng jiǎo chéng, sān wèi bù fù zhé yuè. yǐ cǐ guān zhī, dà duàn liú tōng. dì lìng yīng fù, yīn xuān yù yuē: qīng děng jiǎng jiū běn mò, sī wèi shàn hòu zhī jì.
夏,四月,壬子朔,淮東、西兩總領各乞以金銀兌換會子支遣,帝曰:「綱運既以會子中半入納,何故乃爾闕少?」葉衡、龔茂良對曰:「緣朝廷以金銀換收會子,樁管不用,金銀價低,軍人支請折閱,所以思用會子。」帝曰:「更思所以闕用之因。」衡復言:「戶部歲入一千二百萬,其半為會子。而南庫以金銀換收者四百餘萬,流行於外者才二百萬,安得不少!」帝曰:「此是戶部之數,不知兩總領所分數入納如何?兩處且各以三十萬與之,兌換金銀。」已而錢良臣申到:「民間入納,闕少會子,並兩淮取換銅錢,已支絕會子,請再給降。」帝曰:「會子直如此少?」茂良曰:「聞得商旅往來貿易,僅用會子,一為免商稅,二為省腳乘,三為不復折閱。以此觀之,大段流通。」帝令應副,因宣諭曰:「卿等講究本末,思為善後之計。」
yǐ mǎo, cì lǐ bù jìn shì zhān kuí yǐ xià sì bǎi sān shí liù rén jí dì chū shēn.
乙卯,賜禮部進士詹騤以下四百三十六人及第、出身。
mǐn rén yáng jiǎ duì cè, yán huī fù zhī zhì bù jiān zhě èr shì: yī wèi fēi pín mǎn qián, shèng yì jǐ yú huò nì yī wèi cè shì zhī shǐ, yǐ tán bīng wèi huì, dì lǎn duì, bù yuè, zhì zhī dì wǔ děng.
閩人楊甲對策,言恢復之志不堅者二事:一謂「妃嬪滿前,聖意幾於惑溺」一謂「策士之始,以談兵為諱」,帝覽對,不悅,置之第五等。
shì yuè, chá kòu lài wén zhèng qǐ hú běi, zhuǎn rù hú nán jiāng xī. guān jūn shù bài, mìng jiāng zhōu dōu tǒng huáng fǔ tì zhāo zhī xuán mìng è zhōu dōu tǒng lǐ chuān diào bīng tǎo bǔ.
是月,茶寇賴文政起湖北,轉入湖南、江西。官軍數敗,命江州都統皇甫倜招之;旋命鄂州都統李川調兵討捕。
wǔ yuè, jǐ chǒu, zhào zhī xiàn yǐ sān nián wèi rèn, cóng zhī ráo zhōu wáng shī yù zhī zòu yě.
五月,己丑,詔知縣以三年為任,從知饒州王師愈之奏也。
xīn mǎo, yàn zǎi zhí yú chéng bì táng. dì yuē: zì sān dài ér xià, zhì yú hàn táng, zhì rì cháng shǎo, luàn rì cháng duō, hé yě? yè héng duì yuē: zhèng wèi shèng jūn bù cháng yǒu. rú zhōu bā bǎi nián, suǒ chēng jí zhì zhě, chéng kāng ér yǐ. dì yuē: zhèn cháng guān tiān yì piān, jiàn zhōu gōng wèi chéng wáng lì shù shāng zhōu zhī jūn xiǎng guó jiǔ yuǎn, zhēn hòu shì guī jiàn, wèi cháng bù yǐ cǐ wèi jiè. héng děng yuē: bì xià néng yǐ wú yì wèi guī jiàn, chéng zōng miào dù jì wú qióng zhī fú yě. dì yòu yuē: lù zhì zhī yú táng dé zōng, bù wèi bù yù. zhèn cháng lǎn zòu yì, xǐ qí zhōng zhí, cì dì jiàn yú shī xíng. gōng mào liáng yuē: sū shì zài jīng yán, jiǎo zòu lù zhì zòu yì biǎo yún: rén chén xiàn yán, zhèng rú yī zhě yòng yào. yào xū jìn yú yī shǒu, fāng duō chuán yú gǔ rén. lù zhì bù yù dé zōng, jīn bì xià shēn xǐ qí shū, yù tuī xíng zhī, shì yì yù yě. dì yòu yuē: cháo tíng yòng rén, zhǐ lùn qí xián fǒu rú hé, bù kě yǒu dǎng. rú táng zhī niú lǐ, qí dǎng xiāng gōng, sì shí yú nián bù jiě, jiē yuán zhǔ tīng bù míng, suǒ yǐ zhì cǐ. wén zōng nǎi yán qù hé běi zéi yì, qù cháo zhōng péng dǎng nán, zhèn cháng xiào zhī. wèi rén zhǔ dàn shì gōng shì gōng fēi, hé yuán wèi dǎng! héng děng yuē: bì xià shèng míng yīng wǔ, chéng fēi wén zōng kě bǐ. dì yuē: cǐ suǒ wèi zuò ér lùn dào, qǐ bù shèng rú sī zhú guǎn xián? jiē qǐ xiè. dì yòu yuē: cháo tíng suǒ xíng shì, huò shì huò fēi, zì yǒu gōng yì. jìn lái shì dài fū hǎo chàng wèi qīng yì zhī shuō, cǐ yǔ yī chū, kǒng xiāng shī chéng fēng, biàn yǐ qū shì fù gōng zhě wèi wěi sú, yǐ jiǎo jī gū yù zhě wèi qīng gāo. qīn qīn bù yǐ, rú dōng hàn jī chéng dǎng gù zhī fēng, dài jiē yóu cǐ. shēn hài zhì tǐ, qǐ kě bù jiè! qīng děng kě shū zhū shēn.
辛卯,宴宰執于澄碧堂。帝曰:「自三代而下,至於漢、唐,治日常少,亂日常多,何也?」葉衡對曰:「正為聖君不常有。如周八百年,所稱極治者,成、康而已。」帝曰:「朕常觀《天逸篇》,見周公為成王歷數商、周之君享國久遠,真後世龜鑑,未嘗不以此為戒。」衡等曰:「陛下能以《無逸》為龜鑑,誠宗廟杜稷無窮之福也。」帝又曰:「陸贄之於唐德宗,不為不遇。朕嘗覽奏議,喜其忠直,次第見於施行。」龔茂良曰:「蘇軾在經筵,繳《奏陸贄奏議表》云:『人臣獻言,正如醫者用藥。藥須進於醫手,方多傳於古人。』陸贄不遇德宗,今陛下深喜其書,欲推行之,是亦遇也。」帝又曰:「朝廷用人,止論其賢否如何,不可有黨。如唐之牛、李,其黨相攻,四十餘年不解,皆緣主聽不明,所以至此。文宗乃言『去河北賊易,去朝中朋黨難』,朕嘗笑之。為人主但是公是公非,何緣為黨!」衡等曰:「陛下聖明英武,誠非文宗可比。」帝曰:「此所謂坐而論道,豈不勝如絲竹管弦?」皆起謝。帝又曰:「朝廷所行事,或是或非,自有公議。近來士大夫好唱為清議之說,此語一出,恐相師成風,便以趨事赴功者為猥俗,以矯激沽譽者為清高。駸駸不已,如東漢激成黨錮之風,殆皆由此。深害治體,豈可不戒!卿等可書諸紳。」
gōng mào liáng yǔ zhōu bì dà jiàn yí huáng zhī xiàn liú qīng zhī, zhào rù duì, shǒu lùn: mín kùn bīng jiāo, dà chén tuì tuō, xiǎo chén gǒu tōu. yuàn bì xià guǎng lǎn jiān tīng, bìng móu hé zhì, qīng míng ān dìng, tí yào qiè gāng ér lì xíng zhī. gǔ jīn wèi yǒu sú bù kě biàn, bì bù kě gé zhě, biàn ér tōng zhī, zài bì xià fāng cùn zhī jiān ěr. yòu yán yòng rén sì shì: yī yuē biàn xián fǒu, èr yuē zhèng míng shí, sān yuē shǐ cái néng, sì yuē tīng huàn shòu. dì shēn rán zhī.
龔茂良與周必大薦宜黃知縣劉清之,召入對,首論:「民困兵驕,大臣退托,小臣苟媮。願陛下廣覽兼聽,並謀合智,清明安定,提要挈綱而力行之。古今未有俗不可變,弊不可革者,變而通之,在陛下方寸之間耳。」又言用人四事:一曰辨賢否,二曰正名實,三曰使材能,四曰聽換授。帝深然之。
yù zǎi xiàng, yǐ cháo tíng què shī, shì mín jiē dé xiàn yán.
諭宰相,以朝廷闕失,士民皆得獻言。
liù yuè, gēng xū shuò, dìng bǔ wài dài zhí gé, cóng zuǒ sī jiàn tāng bāng yàn zhī qǐng yě. bāng yàn yán: bì xià yōu qín wàn wù, guī huī shì gōng, rán ér guó shì wèi qiáng, bīng wēi wèi zhèn, mín lì wèi yù, cái yòng wèi fēng, qí gù hé yé? yóu qún chén bù lì gù yě. wàng zì jīn ér hòu, zhōng wài shì fū, wú gōng bù shǎng, ér yǐ shì cóng ēn shù dài yǒu gōng zhī shì cóng, yǐ zǎi chén ēn shù dài yǒu gōng zhī zǎi chén, rèn shì cóng zǎi xiàng wú gōng ér tuì zhě, bìng yǐ jiù guān guī bān. wéi néng qiáng guó zhì bīng yù mín fēng cái zhě, zé shǎng suí zhī, ér yòu shì qí qīng zhòng yǐ wèi chà děng. rèn shì cóng ér gōng dà, yǔ zhī zǎi zhí ēn shù kě yě rèn zǎi xiàng ér gōng xiǎo, yǔ zhī shì cóng ēn shù kě yě. qí zài wài zhě, suī bù céng rèn shì cóng zǎi zhí, ér qí suǒ lì zhī gōng kě yǐ dé shì cóng huò zǎi xiàng ēn shù zhě, yì shì qí gōng ér yǔ zhī. zé tiān xià zhī shì, yì qiú jìn zhī xīn wèi lì shì zhī xīn, ér bì xià zhī zhì suì yǐ. dì shēn rán zhī, suì zhào: zì jīn zǎi chén shì cóng, chú wài rèn zhě, fēi yǒu gōng jī, bìng bù chú zhí zài cháo jiǔ zhě, tè yǔ zhuǎn guān qí wài rèn rén, fēi yǒu láo xiào, yì bù chú shòu. yú shì céng dǎi yǐ quán gōng bù shì láng chū zhī xiù zhōu, bù dài zhí, yòng xīn zhì yě.
六月,庚戌朔,定補外帶職格,從左司諫湯邦彥之請也。邦彥言:「陛下憂勤萬務,規恢事功,然而國勢未強,兵威未振,民力未裕,財用未豐,其故何耶?由群臣不力故也。望自今而後,中外士夫,無功不賞,而以侍從恩數待有功之侍從,以宰臣恩數待有功之宰臣,任侍從、宰相無功而退者,並以舊官歸班。惟能強國治兵、裕民豐財者,則賞隨之,而又視其輕重以為差等。任侍從而功大,與之宰執恩數可也;任宰相而功小,與之侍從恩數可也。其在外者,雖不曾任侍從、宰執,而其所立之功可以得侍從或宰相恩數者,亦視其功而與之。則天下之士,亦求進之心為立事之心,而陛下之志遂矣。」帝深然之,遂詔:「自今宰臣、侍從,除外任者,非有功績,並不除職;在朝久者,特與轉官;其外任人,非有勞效,亦不除授。」於是曾逮以權工部侍郎出知秀州,不帶職,用新制也。
xīn yǒu, bà sì chuān xuān fǔ, fù zhì zhì shǐ.
辛酉,罷四川宣撫,複製置使。
tāng bāng yàn lùn: xī shǔ fù zhì xuān fǔ, yīng yú jiù shǔ chǎng wù, xī hái jūn zhōng yòu, chú tǒng zhì sī fù xuān sī shěn chá wài, qí yú jiē bǐ dōu tǒng zì chà, shì yǔ qí míng, duó qí shí. yǔ qí míng, zé qián rì tǐ mào rú gù duó qí shí, zé qián rì shì shì bù cún. yǐ bù cún zhī shì shì, wèi rú gù zhī tǐ mào, shì bì shàng xià jiē è, jūn shuài bù mù, bù wéi wú yì ér yòu hài zhī yǐ. dì nà qí yán. yú shì shěn xià yǐ tóng zhī shū mì yuàn shì zhào hái cháo, ér xuān fǔ sī suì bà.
湯邦彥論:「西蜀復置宣撫,應於舊屬場務,悉還軍中;又,除統制司赴宣司審察外,其餘皆俾都統自差,是與其名,奪其實。與其名,則前日體貌如故;奪其實,則前日事勢不存。以不存之事勢,為如故之體貌,是必上下皆惡,軍帥不睦,不惟無益而又害之矣。」帝納其言。於是沈夏以同知樞密院事召還朝,而宣撫司遂罷。
chá kòu shì rì chì, jiāng xī zǒng guǎn jiǎ hé zhòng jī zhī, wèi qí suǒ bài. zhào yǐ cāng bù láng zhōng xīn qì guān wèi jiāng xī tí xíng, jié zhì zhū jūn tǎo zhī, yòng yè héng zhī jiàn yě.
茶寇勢日熾,江西總管賈和仲擊之,為其所敗。詔以倉部郎中辛棄關為江西提刑,節制諸軍討之,用葉衡之薦也。
tāng bāng yàn yán: jiǎng fèi wáng yán, shǐ jiē yán shì sǐ xiào lì yǐ bào jūn fù, jí dé quán wèi, huái sī shī zhí, shēn fù shǐ lìng. yòu hé zhāng shuō jiān zāng. dīng mǎo, luò fèi yán guān wén diàn xué shì, fèi jiàn chāng jūn wèi yuán zhōu jū zhù. shuō luò jié dù shǐ, fǔ zhōu jū zhù.
湯邦彥言:「蔣芾、王炎,始皆言誓死效力以報君父,及得權位,懷私失職,深負使令。」又劾張說奸贓。丁卯,落芾、炎觀文殿學士,芾建昌軍、為袁州居住。說落節度使,撫州居住。
shì yuè, chá kòu zì hú nán fàn guǎng dōng.
是月,茶寇自湖南犯廣東。
qiū, qī yuè, yǐ wèi, dì wèi zǎi chén yuē: huì zi tōng xíng mín jiān, tóng qián rì duō, kě xǐ. yè héng yán: zhū chù huì zi shén nán dé, wèi yí liàng xíng zhī jiàng. dì yuē: xiàng lái zhèng yuán suǒ chū shù duō, zhì yǒu qián rì zhī bì, jīn xū xú yì.
秋,七月,乙未,帝謂宰臣曰:「會子通行民間,銅錢日多,可喜。」葉衡言:「諸處會子甚難得,謂宜量行支降。」帝曰:「向來正緣所出數多,致有前日之弊,今須徐議。」
xīn chǒu, yǒu xīng bèi yú xī fāng.
辛丑,有星孛於西方。
dīng wèi, dì yù yè héng děng yuē: jiǎ hé zhòng hé xíng jūn fǎ, rán qí zuì zài qīng lǜ jìn bīng. zhèn guān hàn táng yǐ lái, jiāng shuài bèi zhū, jiē yǐ dòu liú bù jìn huò bù kěn yòng mìng. jīn hé zhòng zhèng yuán qīng dí mào jìn, zhū zhī, kǒng jiāng shì lín dí tuì suō ěr.
丁未,帝諭葉衡等曰:「賈和仲合行軍法,然其罪在輕率進兵。朕觀漢、唐以來,將帥被誅,皆以逗留不進或不肯用命。今和仲正緣輕敵冒進,誅之,恐將士臨敵退縮耳。」
bā yuè, bǐng chén, hé zhòng chú míng, biān guǎn hè zhōu.
八月,丙辰,和仲除名,編管賀州。
dīng mǎo, juān hú nán jiāng xī bèi kòu zhōu xiàn zū shuì.
丁卯,蠲湖南、江西被寇州縣租稅。
jiǎ xū, guǎng xī jīng lüè zhāng shì yán: zhū jùn fù rù shén guǎ, yòng dù bù zú. jìn nián fù xíng guān bān mài yán, cǐ chéng liáng fǎ rán guān bān zhī fǎ suī xíng, ér zhū jùn zhī jiǒng yóu zài. gài cǐ lù zhū zhōu, quán yǎng yú cáo sī, cáo sī fā yán, shǐ zhī zì yùn, chú jiǎo zhī wài, qí xī gù yǒu xiàn ér jiù qí xī zhī zhōng, yǐ shí fēn wèi lǜ, cáo shōu qí bā, zhū zhōu jǐn dé qí èr. zhú zhōu suǒ de jì wēi, shì zhì wú lì jǐn xíng bān yùn, ér cáo sī jù yǐ bō zhī shù, zé bā fēn zhī xī yǐ wèi jì zhuāng, zé qí qióng guì hé shí ér yǐ! xìng yǒu jǐn néng bān dào zhě, gāo jià yì mǎi, qǐ bǎo qí wú! qǐ wěi běn sī jí tí xíng zhèng bǐng cáo chén zhào shàn zhèng, gōng gòng jiāng yí lù cái fù tōng róng zhēn zhuó, wèi jiǔ yuǎn zhī jì, jì yú cáo jì bù fá, yòu shǐ yí lù zhōu jùn yǒu yǐ zhī wú, jiàn xíng yán fǎ bù zhì bì huài. cóng zhī.
甲戌,廣西經略張栻言:「諸郡賦入甚寡,用度不足。近年復行官般賣鹽,此誠良法;然官般之法雖行,而諸郡之窘猶在。蓋此路諸州,全仰於漕司,漕司發鹽,使之自運,除腳之外,其息固有限;而就其息之中,以十分為率,漕收其八,諸州僅得其二。逐州所得既微,是致無力盡行般運,而漕司據已撥之數,責八分之息以為寄樁,則其窮匱何時而已!幸有僅能般到者,高價抑買,豈保其無!乞委本司及提刑鄭丙、漕臣趙善政,公共將一路財賦通融斟酌,為久遠之計,既於漕計不乏,又使一路州郡有以支吾,見行鹽法不致弊壞。」從之。
dīng chǒu, qiǎn tāng bāng yàn shǐ jīn.
丁丑,遣湯邦彥使金。
dì cháng yù zhí zhèng xuǎn shǐ qǐng hé nán líng qǐn dì, yè héng yán bāng yàn yǒu kǒu biàn, gù shǐ zhī.
帝嘗諭執政選使請河南陵寢地,葉衡言邦彥有口辨,故使之。
jiǔ yuè, yǐ mǎo shuò, zhào: yáng lú jīng nán xiāng xìng yuán jīn xìng zhōu, yī jiù fēn wèi qī lù, měi lù wén chén yī rén chōng ān fǔ shǐ yǐ zhì mín, wǔ chén yī rén chōng dōu zǒng guǎn yǐ zhì bīng, sān zài shì qí chéng yǐ yì zhū shǎng. cóng tāng bāng yàn zhī qǐng yě.
九月,乙卯朔,詔:「揚、廬、荊南、襄、興元、金、興州,依舊分為七路,每路文臣一人充安撫使以治民,武臣一人充都總管以治兵,三載視其成以議誅賞。」從湯邦彥之請也。
xīn mǎo, gāo lì xī jīng liú shǒu zhào wèi chǒng, yǐ cí bēi lǐng zhì yā lǜ jiāng sì shí yú chéng pàn fù yú jīn. jīn zhǔ yuē: zhèn huái suī wàn bāng, qǐ zhù pàn chén wèi nüè! zhí qí shǐ, fù gāo lì. wèi chǒng xún fú zhū.
辛卯,高麗西京留守趙位寵,以慈悲嶺至鴨綠江四十餘城叛附於金。金主曰:「朕懷綏萬邦,豈助叛臣為虐!」執其使,付高麗。位寵尋伏誅。
yǐ yǒu, zhèn huái nán shuǐ hàn zhōu xiàn.
乙酉,賑淮南水旱州縣。
yǐ wèi, yè héng bà. shí tāng bāng yàn fèng shǐ, rù cí, hèn héng jǐ jǐ, yīn zòu héng yǒu shàn shàng yǔ. dì dà nù, bà zhī jiàn níng fǔ.
乙未,葉衡罷。時湯邦彥奉使,入辭,恨衡擠己,因奏衡有訕上語。帝大怒,罷知建寧府。
dīng yǒu, zhī jīng mén jūn huáng mào cái yán: táng lǐ jìng liù huā chén fǎ, chū yú wǔ hòu, cháng yīn bì duì, huà tú yǐ jìn. bǐ shuài sī fèng zhào, lìng zhōu jūn jiàn guǎn mín bīng, yǐ qī shí wǔ rén wèi yī duì, zhèng hé lǐ jìng bīng fǎ. suì jiāng běn jūn yì yǒng mín bīng fēn wèi qī jūn, měi jūn qí zhì gè bié sè hào, zhì zào bīng qì, qí jīn dōng gōng zì jiào xí, dà chén bāo xiǎo chén, dà yíng bāo xiǎo yíng, yú luò gōu lián, qū zhé xiāng duì, kě yǐ chéng liù huā chén. jīn jīng nán fǔ chà jiāng guān qián lái běn jūn jiào yuè, kǒng zhǐ yán xí jūn zhōng zhī fǎ, qǐng jiāng běn jūn mín bīng zì jiào liǎng yuè, què chà jīng nán jiāng guān yī yuán yuè shì. cóng zhī.
丁酉,知荊門軍黃茂材言:「唐李靖六花陳法,出於武侯,嘗因陛對,畫圖以進。比帥司奉詔,令州軍見管民兵,以七十五人為一隊,正合李靖兵法。遂將本軍義勇民兵分為七軍,每軍旗幟各別色號,置造兵器,俟今冬躬自教習,大陳包小陳,大營包小營,隅落鈎連,曲折相對,可以成六花陳。今荊南府差將官前來本軍教閱,恐只沿習軍中之法,請將本軍民兵自教兩月,卻差荊南將官一員閱視。」從之。
jǐ hài, gōng mào liáng lǐ yàn yǐng zòu shěng yuàn gè zhǐ dú yuán, shì jiē bù biàn, dì yuē: zhèn yǐ wèi dé qí rén, gù chí zhī. yīn fàn lùn zhōng wài chén liáo, dì yuē: wèi zǎi chén xū xiōng cì dà, nǎi néng róng wù. mào liáng duì yuē: kūn zhī liù èr, nǎi dà chén yáo, qí cí yún: zhí fāng dà, bù xí, wú bù lì. zhí fāng zhī dé, xū dà nǎi néng yǒu róng. dì yuē: jū cǐ wèi ān kě bù dà! yàn yǐng yuē: hòu zhī wèi fǔ chén zhě, wǎng wǎng xiān yǒu jì kè zhī xīn, yǐ gù bù néng róng. dì yuē: shì dài fū gèng lì wài zhí rèn, wèi jiàn qí duǎn, cái jū zhèng lù, biàn yǒu cǐ bìng. mào liáng yuē: qín shì yán yǒu róng jí mào jí, sū shì wèi zhī xùn chuán, wèi qián yī rén shì fáng yuán líng, hòu yī rén shì lǐ lín fǔ. dì yuē: rán. yòu yuē: jīn shì dài fū néng wén zhě duō, zhī dào zhě shǎo, gù píng shí dú shū bù jiàn yú yòng.
己亥,龔茂良、李彥穎奏省、院各止獨員,事皆不便,帝曰:「朕以未得其人,故遲之。」因泛論中外臣僚,帝曰:「為宰臣須胸次大,乃能容物。」茂良對曰:「《坤》之六二,乃大臣爻,其辭云:『直方大,不習,無不利。』直方之德,須大乃能有容。」帝曰:「居此位安可不大!」彥穎曰:「後之為輔臣者,往往先有忌克之心,以故不能容。」帝曰:「士大夫更歷外職任,未見其短,才居政路,便有此病。」茂良曰:「《秦誓》言有容及媢疾,蘇軾為之訓傳,謂『前一人似房元齡,後一人似李林甫。』」帝曰:「然。」又曰:「今士大夫能文者多,知道者少,故平時讀書不見於用。」
gēng zǐ, zhào: jiē chéng xī hé fèng zhōu, dāng zhí guān yǐ xià, lìng běn lù shuài cáo sī yú sì lù zài bù guān tóng jù xuǎn pì, bìng tǐ liàng jiàn rèn rén wěi shí lóng lǎo jí bù kān yǐ zhàng zhě, bìng shēn zhì zhì sī, shēn qǔ cháo tíng zhǐ huī. qí suǒ pì guān, bù xǔ cí bì. suǒ yǒu biān shǎng, lìng lì bù kàn xiáng, shēn shàng shū shěng. yǐ zhī chéng dū fǔ quán sì chuān zhì zhì shǐ fàn chéng dà zòu yě.
庚子,詔:「階、成、西和、鳳州,當職官以下,令本路帥、漕司於四路在部官同具選辟,並體量見任人委實癃老及不堪倚仗者,並申制置司,申取朝廷指揮。其所辟官,不許辭避。所有邊賞,令吏部看詳,申尚書省。」以知成都府權四川制置使范成大奏也。
dīng wèi, tóng zhī shū mì yuàn shì shěn xià bà.
丁未,同知樞密院事沈夏罷。
zèng zhào dǐng tài fù, jìn fēng fēng guó gōng.
贈趙鼎太傅,進封豐國公。
rùn yuè, jǐ yǒu shuò, jīn dìng yīng jìn gōng jiàn dāo qiāng zhī zhì, wéi pǐn guān zhī jiā nú jí kè lǚ děng xǔ dài gōng jiàn.
閏月,己酉朔,金定應禁弓箭、刀槍之制,惟品官之家奴及客旅等許帶弓箭。
jīn zhǔ wèi zuǒ chéng xiàng hè shě lī liáng bì yuē: jīn zhī zài guān zhě, xū zhí wèi chēng qiè suǒ wàng, rán hòu shǐ rú miǎn lì. qí huò shāo bù rú yì, zé zhǐ yǐ dù rì wèi wù, shì qǐ zhōng chén zhī dào yé!
金主謂左丞相赫舍哩良弼曰:「今之在官者,須職位稱愜所望,然後始如勉力。其或稍不如意,則止以度日為務,是豈忠臣之道耶!」
gēng xū, zhào: zhū lù cháng píng sī, měi suì yú qiū chéng zhī jì, qǔ jiàn suǒ bù jùn xiàn fēng qiàn, rú yǒu hé zhèn tiào zhèn gěi, jí yuē dù suǒ yòng, jí jiàn guǎn mǐ hú huò yǒu quē shǎo, hé rú hé cuò zhì yí yùn, bìng yù qī shěn dù, réng yú jiǔ yuè chū xún tiáo jù zòu wén.
庚戌,詔:「諸路常平司,每歲於秋成之際,取見所部郡縣豐歉,如有合賑糶賑給,即約度所用,及見管米斛或有缺少,合如何措置移運,並預期審度,仍於九月初旬條具奏聞。」
dīng sì, yǐ lǐ yàn yǐng cān zhī zhèng shì, hàn lín xué shì wáng huái qiān shū shū mì yuàn shì.
丁巳,以李彥穎參知政事,翰林學士王淮簽書樞密院事。
jīn zhǔ wèi hè shě lī liáng bì yuē: wǔ líng shí, lǐng shěng bǐng dé, zuǒ chéng xiàng yán, jiē yǒu néng míng, rán wèi zhèng bù wù yuǎn tú, zhǐ yǐ kē kè wèi shì. hǎi líng wèi rén rú hǔ, cǐ bèi shàng yù yǐ shù shù yào zhī, yǐ zhì mài zhí qǔ sǐ, dé wèi néng hū!
金主謂赫舍哩良弼曰:「武靈時,領省秉德,左丞相言,皆有能名,然為政不務遠圖,止以苛刻為事。海陵為人如虎,此輩尚欲以術數要之,以至賣直取死,得為能乎!」
wèi jǐ, jì nán yǐn liáng sù shàng shū yuē: xíng fá shì qīng shì zhòng, zì hàn wén chú ròu xíng, zuì zhì tú zhě, dài liáo jū yì, suì mǎn shì zhī jiā wú jiān dīng zhě, jiā zhàng zhǔn tú. jīn qǔ liáo jì zhī fǎ, tú yī nián zhě zhàng yī bǎi, shì yī zuì èr xíng yě xíng fá zhī zhòng, yú sī wèi shén. jīn tài píng rì jiǔ, dāng yòng zhōng diǎn, yǒu sī yóu yòng zhòng fǎ, chén shí tòng zhī. zì jīn tú zuì zhī rén, zhǐ jū zuò, gèng bù jué zhàng. bù bào.
未幾,濟南尹梁肅上疏曰:「刑罰世輕世重,自漢文除肉刑,罪至徒者,帶鐐居役,歲滿釋之;家無兼丁者,加杖准徒。今取遼季之法,徒一年者杖一百,是一罪二刑也;刑罰之重,於斯為甚。今太平日久,當用中典,有司猶用重法,臣實痛之。自今徒罪之人,止居作,更不決杖。」不報。
xīn yǒu, zhè dōng tí xíng xú běn zhōng yán: jìn zhě zhōu jùn, lǜ yòng sī yì gēng yì guān lì, bù shēn shěng bù, bù bào jiān sī. yí jùn zhī yì, yí yì zhī jùn, huò yǐ tuó guān ér jiān shè, huò yǐ bēi guān ér rèn zhòng, wǎng wǎng cí fán jiù jiǎn, shě báo cóng hòu, qǐng qiú jiǎo jì, wéi lì shì qū, yì zhì fēn rán, jìn luàn jiù zhì, lǐ yí jiè chì. cóng zhī.
辛酉,浙東提刑徐本中言:「近者州郡,率用私意更易官吏,不申省部,不報監司。移郡之邑,移邑之郡,或以佗官而兼攝,或以卑官而任重,往往辭煩就簡,舍薄從厚,請求僥覬,惟利是趨,易置紛然,浸亂舊制,理宜戒飭。」從之。
jīn zhào bǎi guān qiàn rén suǒ fú hóng zǐ gǎi wèi hēi zǐ.
金詔百官傔人所服紅紫改為黑紫。
rén xū, zhào zhè dōng tí jǔ jiān sī tǐ fǎng zhè xī tí jǔ xuē yuán dǐng cuò zhì yìn gěi tíng hù nà yán shǒu lì shì yàng, jiāng hé zhī běn qián jǐn shù chēng xià zhī gěi, wú zhì jī yā tuō qiàn.
壬戌,詔浙東提舉監司體訪浙西提舉薛元鼎措置印給亭戶納鹽手歷式樣,將合支本錢盡數稱下支給,毋致積壓拖欠。
xiān shì yuán dǐng yìn gěi shǒu lì, biàn gěi tíng hù, lìng jī lì jiù chēng xià zhī qián, zhì shì fù lìng zhè dōng xíng zhī.
先是元鼎印給手歷,遍給亭戶,令齎歷就稱下支錢,至是復令浙東行之。
dīng mǎo, yǐ zhè dōng hàn shāng, lìng zhuǎn yùn tí jǔ xìng xiū shuǐ lì.
丁卯,以浙東旱傷,令轉運提舉興修水利。
xīn wèi, huái nán zhuǎn yùn sī qǐng háo zhōu zhōng lí dìng yuǎn xún jiǎn gěng chéng lìng zài rèn, dì yuē: zǔ zōng chéng fǎ, wéi jiān sī jí yán biān jùn shǒu fāng xǔ zài rèn. gěng chéng suī yǒu láo xiào, yǐ jīng zài rèn, bù yù yǐ xiǎo guān chāi qiǎn huài zǔ zōng chéng fǎ.
辛未,淮南轉運司請濠州鍾離、定遠巡檢耿成令再任,帝曰:「祖宗成法,惟監司及沿邊郡守方許再任。耿成雖有勞效,已經再任,不欲以小官差遣壞祖宗成法。」
jiǎ xū, jīn zhǔ mìng nián lǎo zhě wú zhù xiàn lìng ruò lǎo ér rèn zhèng, zé zhuàng zhě zuǒ zhī.
甲戌,金主命年老者無注縣令;若老而任政,擇壯者佐之。
shì yuè, xīn qì jí yòu lài wén zhèng, shā zhī, chá kòu píng. suì shàng shū yuē: bǐ nián lǐ jīn lài wén zhèng děng xiāng jì qiè fā, jiē néng yī hū xiào jù qiān bǎi, shā lüè lì mín, zhì fán dà bīng jiǎn miè. liáng yóu zhōu yǐ qù bàn cái fù wèi jí, lì yǒu cán mín hài wù zhī zhuàng ér zhōu bù gǎn wèn xiàn yǐ bìng yuán kē liǎn wèi jí, lì yǒu cán mín hài wù zhī zhuàng ér xiàn bù gǎn wèn. tián yě zhī mín, jùn yǐ jù liǎn hài zhī, xiàn yǐ kē lǜ hài zhī, lì yǐ qǐ qǔ hài zhī, háo mín yǐ jiān bìng hài zhī, dào zéi yǐ piāo duó hài zhī, mín bù wèi dào, qù jiāng ān zhī! fū mín wèi bāng běn, ér tān lì pò shǐ wèi dào, jīn nián jiǎo chú, míng nián chǎn dàng, pì zhī mù yān, rì kè yuè xuē, bù sǔn zé zhé. wàng bì xià shēn sī zhì dào zhī yóu, jiǎng qiú mǐ dào zhī shù, wú tú chí píng dào zhī bīng shēn chì zhōu xiàn, yǐ huì yǎng yuán yuán wèi yì. dì jiǎng yù zhī.
是月,辛棄疾誘賴文政,殺之,茶寇平。遂上疏曰:「比年李金、賴文政等相繼竊發,皆能一呼嘯聚千百,殺掠吏民,至煩大兵翦滅。良由州以趣辦財賦為急,吏有殘民害物之狀而州不敢問;縣以並緣科斂為急,吏有殘民害物之狀而縣不敢問。田野之民,郡以聚斂害之,縣以科率害之,吏以乞取害之,豪民以兼併害之,盜賊以剽奪害之,民不為盜,去將安之!夫民為邦本,而貪吏迫使為盜,今年剿除,明年鏟盪,譬之木焉,日刻月削,不損則折。望陛下深思致盜之由,講求弭盜之術,無徒持平盜之兵;申飭州縣,以惠養元元為意。」帝獎諭之。
dōng, shí yuè, wù yín shuò, zhào: zhè dōng hé nà nèi cáng kù fāng chǎng qián, kě yī zì lái lì dìng zū é.
冬,十月,戊寅朔,詔:「浙東合納內藏庫坊場錢,可依自來立定租額。」
shǎng píng chá kòu gōng. hú nán jiāng xī guǎng dōng jiān shuài, chù zhì yǒu chà.
賞平茶寇功。湖南、江西、廣東監帥,黜陟有差。
rén wǔ, jiā shang dé shòu gōng zūn hào yuē guāng yáo shòu shèng xiàn tiān tǐ dào xìng rén chéng dé jīng wén wěi wǔ tài shàng huáng dì, shòu shèng qí míng guǎng cí tài shàng huáng hòu.
壬午,加上德壽宮尊號曰光堯壽聖憲天體道性仁誠德經文緯武太上皇帝,壽聖齊明廣慈太上皇后。
yǐ wèi, jīn zhǔ dōng liè.
乙未,金主冬獵。
rén yín, dì yù zhí zhèng yuē: lǐ chuān àn hé tǒng zhì guān jiě yàn xiáng děng bù néng píng zéi, cǐ shén kě xǐ. fēng sú wěi mǐ, wù wèi gū xī yǐ xùn rén qíng, cǐ bì fēi yī rì. zhèn měi jiàn yǒu néng jǔ zhí zhě, xū yǔ jī lì. lǐ chuān zuó céng jiàng guān, jīn kě yǔ fù yuán guān, gèng zhuǎn yī guān.
壬寅,帝諭執政曰:「李川按劾統制官解彥詳等不能平賊,此甚可喜。風俗委靡,務為姑息以徇人情,此弊非一日。朕每見有能舉職者,須與激勵。李川昨曾降官,今可與復元官,更轉一官。」
dīng wèi, jīn zhǔ hái dōu.
丁未,金主還都。
shí yī yuè, gēng xū, lì zhèng mén huǒ.
十一月,庚戌,麗正門火。
chū, jīn táng gǔ bù zú jié dù shǐ yī lǎ mù dūn zhī zǐ shā qí qī ér táo, jīn zhǔ mìng bǔ zhī. zhì shì liáng guó gōng zhǔ qǐng shè zhī, jīn zhǔ wèi zǎi chén yuē: gōng zhǔ fù rén, bù shí diǎn fǎ, zuì shàng kě shù. mù dūn qǐng tuō zhì cǐ, qǐ kě dài yòu! bù xǔ.
初,金唐古部族節度使伊喇穆敦之子殺其妻而逃,金主命捕之。至是梁國公主請赦之,金主謂宰臣曰:「公主婦人,不識典法,罪尚可恕。穆敦請託至此,豈可貸宥!」不許。
shí mìng fú jiàn zào hǎi chuán, qǐ liǎng huái mín bīng fù hé féi xùn liàn. lǐ yàn yǐng yán: liǎng huái zhōu xiàn, qù hé féi yuǎn zhě qiān yú lǐ, jìn yì èr sān bǎi lǐ. jīn mín hù sān dīng qǐ qí èr, xiàn sān yuè ér bà, shì wèi jí, mín xiān shī yè yǐ. dì zuò sè yuē: qīng yù jǐn chè biān bèi yé! yàn yǐng yuē: jīn bù dé yǐ, lìng sān bǎi lǐ nèi, jiā qǐ yī dīng yì hé féi. sān bǎi lǐ wài, jiù zhōu xiàn xùn xí, rì zēng gěi qián mǐ, xiàn yī yuè bà. shù bù dà rǎo. cóng zhī.
時命福建造海船,起兩淮民兵赴合肥訓練。李彥穎言:「兩淮州縣,去合肥遠者千餘里,近亦二三百里。今民戶三丁起其二,限三月而罷,事未集,民先失業矣。」帝作色曰:「卿欲盡撤邊備耶!」彥穎曰:「今不得已,令三百里內,家起一丁詣合肥。三百里外,就州縣訓習,日增給錢米,限一月罷。庶不大擾。」從之。
wù wǔ, tí diǎn kēng yě wáng jí, qǐ jìn kuān chéng qián yǐ bì qìng lài, dì yuē: cǐ bù kě shòu, lìng jiù běn chù zhuāng guǎn, zhì zào jūn qì.
戊午,提點坑冶王楫,乞進寬乘錢以裨慶賚,帝曰:「此不可受,令就本處樁管,製造軍器。」
guǐ hài, chén liáo yán: zǔ zōng shí yǒu huì jì lù, bèi zài tiān xià cái fù, chū rù yǒu zhàng, yī zhōu yǐ sī fǎ zhǎng zhī, yí lù yǐ cáo shǔ zhǎng zhī. shào xìng qī nián, chén liáo yǒu qǐng fǎng běn cháo sān sī zhī zhì, zhuān zhì tí jǔ zhàng sī, zǒng tiān xià zhàng zhuàng, yǐ hù bù zuǒ cáo láng guān jiān zhī, jī xí jì jiǔ, shì wèi wén jù. qǐng zhào hù bù tiáo huà shēn yán cuò zhì, bǐ tiān xià cái fù yǒu suǒ jī kǎo, bù zhì shī xiàn. cóng zhī.
癸亥,臣僚言:「祖宗時有會計錄,備載天下財賦,出入有帳,一州以司法掌之,一路以漕屬掌之。紹興七年,臣僚有請仿本朝三司之制,專置提舉帳司,總天下帳狀,以戶部左曹郎官兼之,積習既久,視為文具。請詔戶部條畫申嚴措置,俾天下財賦有所稽考,不致失陷。」從之。
wù chén, zhī jìng jiāng fǔ zhāng shì zòu: bǎo wǔ zhī shè, chéng jí dào zhī liáng fǎ. chén zì dào guān yǐ lái, jiǎng jiū cuò zhì, shī xíng yú jìng jiāng jìng nèi, pō dé qí xiào, jìn fù jìn yú yí lù. qǐng xià yǒu sī kǎo dìng zhēn zhuó, shēn yán ér xíng zhī. dì yuē: zhāng shì pō liú yì zhí shì.
戊辰,知靜江府張栻奏:「保伍之設,誠戢盜之良法。臣自到官以來,講究措置,施行於靜江境內,頗得其效,近復近於一路。請下有司考訂斟酌,申嚴而行之。」帝曰:「張栻頗留意職事。」
shì xún yòu zòu: běn lù bèi biān zhī jùn jiǔ, ér yōng guǎn wèi zuì zhòng yōng zhī suǒ guǎn, fú yuán shù qiān lǐ, ér zuǒ yòu liǎng jiāng wèi zhòng. zì yōng zhī xī běi yǒu zāng kē dà lǐ luó diān, xī nán yǒu bái yī jiǔ dào ān nán zhū guó, jiē qí suǒ dāng bèi zhě. rán yōng zhī shù bīng bù mǎn qiān rén, suǒ shì yǐ wèi lí luò zhě, wéi zuǒ yòu liǎng jiāng, xī dòng gòng bā shí yú chù, mín bīng bù xià shí wàn, shǒu lǐng shì xí, rén zì wèi zhàn, rú gǔ zhū hóu mín bīng zhī zhì. zé qù yōng guǎn jìn zhě yú sān bǎi lǐ, yuǎn zhě jìn qiān lǐ, suǒ shì yǐ wéi chí fǔ yù zhī zhě, wéi tí jǔ dào zéi dōu xún jiǎn shǐ sì rén, gè yǐ shù bīng bǎi yú wèi xī dòng gāng lǐng, qí zhí rèn kě wèi bù qīng yǐ, kě bù lín xuǎn qí rén, jǐn hù qí tǔ, yǐ wèi nán fāng jiǔ yuǎn zhī bì! qǐ yī dà guān zhǐ huī, xǔ běn sī zòu pì. cóng zhī.
栻尋又奏:「本路備邊之郡九,而邕管為最重;邕之所管,輻員數千里,而左右兩江為重。自邕之西北有牂牁、大理、羅甸,西南有白衣、九道、安南諸國,皆其所當備者。然邕之戍兵不滿千人,所恃以為籬落者,惟左右兩江,谿洞共八十餘處,民兵不下十萬,首領世襲,人自為戰,如古諸侯民兵之制。則去邕管近者餘三百里,遠者近千里,所恃以維持撫馭之者,惟提舉盜賊都巡檢使四人,各以戍兵百餘為谿洞綱領,其職任可謂不輕矣,可不遴選其人,謹護其土,以為南方久遠之蔽!乞依大觀指揮,許本司奏辟。」從之。
jǐ sì, tí jǔ jiāng dōng pān diān, tí jǔ huái dōng yè zhù, quán fā qiǎn píng jiāng fǔ chén xiàn, yán xiū zhì bēi táng shì, dì yuē zuó wěi zhū lù xìng xiū shuǐ lì yǐ bèi hàn gān, jīn suì zāi shāng, nǎi bù jiàn yǒu guàn gài zhī lì, ruò fēi xiū zhú miè liè, jí shì yuán shēn shī shí. jiāng dōng bèi shāng fēn shù yóu shén, pān diān tè jiàng yī guān, luò zhí yè zhù jiàng liǎng guān, chén xiàn yī guān.
己巳,提舉江東潘甸,提舉淮東葉翥,權發遣平江府陳峴,言修治陂塘事,帝曰「昨委諸路興修水利以備旱乾,今歲災傷,乃不見有灌溉之利,若非修築滅裂,即是元申失實。江東被傷分數尤甚,潘甸特降一官,落職;葉翥降兩官,陳峴一官。」
jiǎ xū, zhào: dà chén rì jiàn bīn kè, yǒu fáng zhì shì, lèi yǒu zhǐ huī. rú shì cóng liǎng shěng guān sān xǐng shū mì yuàn shǔ guān, yǒu zhí shì, yú jù táng jù bǐng sī dì, chú shì cóng wài, qí yú hū zhào qǔ fù děng guān, měi rì gè zhǐ xǔ jiē jiàn yī cì.
甲戌,詔:「大臣日見賓客,有妨治事,累有指揮。如侍從、兩省官、三省、樞密院屬官,有職事,於聚堂聚稟;私第,除侍從外,其餘呼召取覆等官,每日各止許接見一次。」
shí èr yuè, dīng hài, zhào: jìn lái fù cháo chén liáo, yú diàn mén nèi zhé xíng sī lǐ, cháo yí bù sù, lìng gé mén dàn hé.
十二月,丁亥,詔:「近來赴朝臣僚,於殿門內輒行私禮,朝儀不肅,令閤門彈劾。」
jiǎ wǔ, xíng shàng huáng qìng shòu lǐ. yǐ tài shàng huáng dì lái nián shèng shòu qī shí, yù yú lì chūn rì yì dé shòu gōng xíng qìng shòu lǐ. dà shè.
甲午,行上皇慶壽禮。以太上皇帝來年聖壽七十,預於立春日詣德壽宮行慶壽禮。大赦。
shì yuè, gēng dìng qiáng dào zāng fǎ, bǐ jiù fǎ zēng yī bèi dìng zuì.
是月,更定強盜贓法,比舊法增一倍定罪。
bìng zuǒ cáng nán kù fēng zhuāng kù.
並左藏南庫、封樁庫。
tí lǐng zuǒ cáng fēng zhuāng kù yán dù yán: jīn xiāng dù, yù jiāng nán shàng xià kù jí fēng zhuāng shàng xià sì kù bìng wèi èr kù, yǐ zuǒ cáng nán kù zuǒ cáng fēng zhuāng wèi míng, jiāng liǎng chù qián wù gè xíng jiù biàn duì duì, bìng bù yòng shàng xià èr zì, bù xū tiān zhì guān lì, jiù yòng gè kù guān lì hé gān rén děng. cóng zhī. suì yǐ zuǒ cáng nán shàng kù chōng zuǒ cáng fēng zhuāng kù duì duì.
提領左藏封樁庫顏度言:「今相度,欲將南上、下庫及封樁上、下四庫並為二庫,以左藏南庫、左藏封樁為名,將兩處錢物各行就便對兌,並不用上下二字,不須添置官吏,就用各庫官吏合干人等。」從之。遂以左藏南上庫充左藏封樁庫對兌。
shí nèi zhǐ qǔ bō nán kù mín qián, sè mù jìn guǎng, gōng mào liáng yán: cháo tíng suǒ jí zhě cái yòng, shù shí nián lái jiǎng jiū cuò zhì, mí yǒu yí yú, ér yǒu sī nǎi yǐ jiǒng guì bù gěi wèi yán. chén yīn qǔ qí jí, pī xún běn mò yuán liú, jù jiàn jī nián chū rù zhī gài. dà dǐ zhī fèi rì guǎng, suǒ rù bù zú yǐ dāng suǒ chū zhī shù. zhì shào xìng shí qī nián, suǒ jī jǐn jué, měi suì gào quē bù guò èr bǎi wàn mín zhì èr shí sì nián yǐ hòu, què zhì sān bǎi wàn mín ér qián dào yuán nián èr nián, què liù bǎi yú wàn mín. ěr hòu què yǒu zēng shōu cuó qián sè mù, cū kě zhī wú. yǒu sī shī zhí, wú yǐ wèi jì, zhuān zhǐ nán kù duì dài gěi qiǎn. chén fù jiǎng qiú nán kù qǐ zhì zhī yīn, qí jiān jīng cháng fù rù, gài yì wú jǐ, ér shǔ zhě zhī fèi hào hàn, yuē jì jǐn kě bèi èr sān nián zhī yòng. ruò jì zì jīn zǔn jié diào dù, kě yuán cāng zú bù gěi zhī huàn. yīn tiáo jù yǐ wén, dì gǎn wù.
時內旨取撥南庫緡錢,色目浸廣,龔茂良言:「朝廷所急者財用,數十年來講究措置,靡有遺餘,而有司乃以窘匱不給為言。臣因取其籍,披尋本末源流,具見積年出入之概。大抵支費日廣,所入不足以當所出之數。至紹興十七年,所積盡絕,每歲告缺不過二百萬緡;至二十四年以後,闕至三百萬緡;而乾道元年、二年,闕六百餘萬緡。爾後卻有增收鹺錢色目,粗可支吾。有司失職,無以為計,專指南庫兌貸給遣。臣復講求南庫起置之因,其間經常賦入,蓋亦無幾,而屬者支費浩翰,約計僅可備二三年之用。若繼自今撙節調度,可元倉卒不給之患。」因條具以聞,帝感悟。
shì suì, jiāng xī zhuǎn yùn fù shǐ lǐ dào shàng shén zhé liǎng cháo xù zī zhì tōng jiàn zhǎng biān, zì zhì píng sì nián sān yuè, jǐn yuán fú sān nián zhēng yuè.
是歲,江西轉運副使李燾上神、哲兩朝《續資治通鑑長編》,自治平四年三月,盡元符三年正月。
yǐ wáng jí wèi dōu dà tí diǎn kēng yě qí hé chà guān, lìng jí zòu pì. xún yí sī ráo zhōu, suì zhù yǐ shí wǔ wàn mín wèi é.
以王楫為都大提點坑冶;其合差官,令楫奏辟。尋移司饒州,歲鑄以十五萬緡為額。