strong jiàn zhōng yì qǔ jiē tiān guān dà liáo chū bīng jiù jìn yáng strong
建忠議取接天關 大遼出兵救晉陽
què shuō lái bīng gōng xià zé zhōu zhī hòu, yú yì rì jìn dǐ jiē tiān guān. shǒu jiāng lù liàng fāng nǎi yǔ wáng wén shāng yì yuē: sòng shī zhǎng qū ér lái, dāng hé jì yǐ tuì zhī? wén yuē: guān ài xiǎn gù, zhǐ kě jiān shǒu, dài sòng shī liáng jǐn, yī gǔ kě pò yǐ. liàng fāng rán qí yán, suì àn bīng bù chū. sòng qián fēng hū yán zàn tún zā guān xià, lìng bù xià jí gōng. guān shàng luàn fàng gōng shǐ mù shí zhī lèi, jūn shì bù néng jìn qián. zàn wú jì kě shī, yǔ lǐ jiàn zhōng yì yuē: lù liàng fāng jiān shǒu cǐ guān, jiāng yǐ hé jì qǔ zhī? jiàn zhōng yuē: guān shì wēi xiǎn, nán yǐ zú xià, ruò jí gōng zhī, tú shāng jūn shì wú yì. wèi jīn zhī jì, mò ruò chè wéi ér dài, chéng yǒu kě qǔ zhī jī, rán hòu jìn bīng, shù bù tú fèi jūn gōng yě. zàn chén yín bàn shǎng, tuì rù jūn zhōng. yòu guò le shù rì, zàn qiǎn rén jī tàn guān qián xiāo xī, huí bào: guān shàng shǒu yù jiān gù, rén mǎ bù néng jìn. zàn yuè yōu mèn. hū bào: yíng wài yǒu yī lǎo zú, yào jiàn jiāng jūn. zàn lìng huàn rù. lǎo zú zhì zhàng qián yuē: wén jiāng jūn gōng cǐ guān bù xià, tè lái xiàn cè, yǐ chéng jiāng jūn yī dà gōng jī. zàn è rán yuē: rǔ yǒu hé jì, yǐ qǔ cǐ guān? dāng bǎo zòu tiān zǐ, bù shī rǔ zhī fù guì. zú yuē: cǐ guān dì shì jí gāo, gù míng jiē tiān guān. shǒu jiāng lù liàng fāng, bù guò shì yī yǒng zhī fū, jìn gōng yì yì. nèi yǒu wáng wén fǔ zhī, cǐ rén zhì móu hóng yuǎn, yòng bīng dé shù, ruò shǐ gù shǒu bù chū, zé jiāng jūn zhī zhòng, suī shǒu yī nián, yì zhī rú cǐ. jiāng jūn bù zhī shān hòu yǒu yī xiǎo jìng, suī shì qí qū, shí zhī cǐ lù kě rù, què shì lǐ dà gōng bǎ jié. ruò jiāng jūn qiǎn rén wèn zhī jí cǐ ér guò, zhí zhì hé dōng běi jìng, dàn rán wú zǔ. zàn wén zhī, dà yuè yuē: cǐ tiān jiào rǔ jiào wú, shí huáng shàng zhī hóng fú. jí liú lǎo zú yú yíng zhōng, hòu gōng chéng rì bǎo zòu zhī. lǎo zú yuē: xiǎo kě bù yuàn shēng shǎng. jìng cí ér qù. yíng jūn rén bào: shì lǎo zú chū wài, hū rán bù jiàn, wéi yǒu yī zhèn qīng fēng ěr. zàn jīng yà zhī, jí wàng kōng ér bài.
卻說來兵攻下澤州之後,於翌日進抵接天關。守將陸亮方乃與王文商議曰:「宋師長驅而來,當何計以退之?」文曰:「關隘險固,只可堅守,待宋師糧盡,一鼓可破矣。」亮方然其言,遂按兵不出。宋前鋒呼延贊屯紮關下,令部下急攻。關上亂放弓矢木石之類,軍士不能近前。贊無計可施,與李建忠議曰:「陸亮方堅守此關,將以何計取之?」建忠曰:「關勢危險,難以卒下,若急攻之,徒傷軍士無益。為今之計,莫若撤圍而待,乘有可取之機,然後進兵,庶不徒費軍功也。」贊沉吟半晌,退入軍中。又過了數日,贊遣人緝探關前消息,回報:「關上守愈堅固,人馬不能近。」贊越憂悶。忽報:「營外有一老卒,要見將軍。」贊令喚入。老卒至帳前曰:「聞將軍攻此關不下,特來獻策,以成將軍一大功績。」贊愕然曰:「汝有何計,以取此關?當保奏天子,不失汝之富貴。」卒曰:「此關地勢極高,故名接天關。守將陸亮方,不過是一勇之夫,進攻亦易。內有王文輔之,此人智謀宏遠,用兵得術,若使固守不出,則將軍之眾,雖守一年,亦只如此。將軍不知山後有一小徑,雖是崎嶇,實只此路可入,卻是李大公把截。若將軍遣人問之藉此而過,直至河東北境,但然無阻。」贊聞之,大悅曰:「此天叫汝教吾,實皇上之洪福。」即留老卒於營中,候功成日保奏之。老卒曰:「小可不願升賞。」徑辭而去。營軍人報:「適老卒出外,忽然不見,惟有一陣清風耳。」贊驚訝之,即望空而拜。
cì rì, qiǎn liǔ xióng yù bù bīng wǔ qiān, wǎng lǐ tài gōng guān zhōng jiè lù. xióng yù bù bīng, jìng cóng shān hòu xiǎo lù, zhí dǐ guān xià, qiǎn rén tōng zhī qù le. shǒu jiāng lǐ tài gōng, míng róng. yǒu èr zi: zhǎng yuē lǐ xìn, cì yuē lǐ jié, èr rén jiē yǒu wǔ yì. tài gōng tīng zhī sòng bīng wéi le jiē tiān guān, yīn yì yán shǒu cǐ dì. hū bào: sòng jiāng qiǎn rén lái jiàn tài gōng. tài gōng lìng huàn rén wèn zhī. lái zú yuē: wǒ dà sòng bīng qǔ jiē tiān guān, guān zhōng shǒu bèi yán gù, wèi néng zú xià. wén cǐ chù yǒu lù kě jìn hé dōng, tè wèn tài gōng jiè lù. tǎng néng chéng gōng, cháo tíng zhòng jiā fēng zèng. tài gōng tīng bà, xiào yuē: cǐ chù nǎi shì hé dōng yān hóu zhī dì, jīn qián guān yǔ wǒ xiāng wèi shēng shì, yǐ jù sòng shī. ruò xǔ rǔ jìn bīng, zé shì gē ròu wèi rén, zì qǔ qí bài yě. wú bù shā rǔ, jí huí bào zhī zhǔ jiāng, yǒu yǒng zhě zǎo lái jiāo fēng. chāi rén jīng pà, zǒu huí bào yǔ liǔ xióng yù, dào zhī bù xǔ jìn xíng zhī yóu. xióng yù dà nù, bù bīng guān xià nuò zhàn. hū tīng guān shàng yī shēng gǔ xiǎng, què shì lǐ xìn bù wǔ bǎi jiàn zú, zhǎn guān ér xià. xióng yù tuì bù bù dié, bèi xìn cì sǐ guān qián. lǐ xìn dà shā sòng bīng yī zhèn ér huí. xióng yù bù xià zǒu guī bào zhī hū yán zàn, zàn dà jīng yuē: shì tú bù chéng, ér sǔn dà jiāng. ruò shǐ dí rén liǎng xià hé bīng lái zhàn, hé yǐ yù zhī? jí yǔ jiàn zhōng shāng yì bié jì, jiàn zhōng yuē: shì kě móu qí xiān, chéng qián guān bù gǎn chū bīng, kě lìng gāo jiāng jūn gōng zhī wú děng lǜ bīng xiān qǔ cǐ guān, ruò dé shì chù, zé cǐ guān kě xià yǐ. zàn rán qí jì, jí biàn qiǎn rén bào zhī gāo huái dé chū bīng, zì yǔ jiàn zhōng lǜ suǒ bù lái guān xià nuò zhàn.
次日,遣柳雄玉步兵五千,往李太公關中借路。雄玉部兵,徑從山後小路,直抵關下,遣人通知去了。守將李太公,名榮。有二子:長曰李信,次曰李傑,二人皆有武藝。太公聽知宋兵圍了接天關,因亦嚴守此地。忽報:「宋將遣人來見太公。」太公令喚人問之。來卒曰:「我大宋兵取接天關,關中守備嚴固,未能卒下。聞此處有路可進河東,特問太公借路。倘能成功,朝廷重加封贈。」太公聽罷,笑曰:「此處乃是河東咽喉之地,今前關與我相為聲勢,以拒宋師。若許汝進兵,則是割肉餵人,自取其敗也。吾不殺汝,急回報知主將,有勇者早來交鋒。」差人驚怕,走回報與柳雄玉,道知不許進行之由。雄玉大怒,部兵關下搦戰。忽聽關上一聲鼓響,卻是李信部五百健卒,斬關而下。雄玉退步不迭,被信刺死關前。李信大殺宋兵一陣而回。雄玉部下走歸報知呼延贊,贊大驚曰:「事圖不成,而損大將。若使敵人兩下合兵來戰,何以御之?」即與建忠商議別計,建忠曰:「事可謀其先,乘前關不敢出兵,可令高將軍攻之;吾等率兵先取此關,若得是處,則此關可下矣。」贊然其計,即便遣人報知高懷德出兵,自與建忠率所部來關下搦戰。
shǒu jūn bào rù zhàng zhōng, lǐ tài gōng yǔ èr zi shāng yì yuē: sòng bīng lái zhàn, hé yǐ tuì zhī? lǐ xìn yuē: bǐ zhòng wǒ guǎ, nán yǐ lì dí, kě qiǎn rén yú jiē tiān guān qī yuē, lìng qí lái zhù, fāng kě yì zhàn. tài gōng yī qí yán, jí qiǎn rén jìng yì qián guān zhī huì. lù liàng fāng yǔ wáng wén yì yuē: sòng shī guò bù dé cǐ guān, cóng bèi lù gōng jī, tǎng huò bǐ chù bù bǎo, zé wǒ guān yì wēi yǐ, jūn dāng lǜ bīng jí wǎng jiù zhī. wáng wén yuē: jiāng jūn suǒ jiàn jí shì, xiǎo jiāng yuàn xíng. jí yǐn jīng bīng sān qiān, qián lái sān zhèn guān xiāng zhù. lǐ tài gōng dé wáng wén lái dào, bù shèng zhī xǐ, yīn yǔ shāng yì yíng dí. wáng wén yuē: píng chuān zhī dì, lì yú jí zhàn. gōng yí jiān shǒu cǐ guān, wú yǔ lìng láng hé bīng pò zhī. tài gōng rán qí yán. guò le yī xiāo.
守軍報入帳中,李太公與二子商議曰:「宋兵來戰,何以退之?」李信曰:「彼眾我寡,難以力敵,可遣人於接天關期約,令其來助,方可議戰。」太公依其言,即遣人徑詣前關知會。陸亮方與王文議曰:「宋師過不得此關,從背路攻擊,倘或彼處不保,則我關亦危矣,君當率兵急往救之。」王文曰:「將軍所見極是,小將願行。」即引精兵三千,前來三鎮關相助。李太公得王文來到,不勝之喜,因與商議迎敵。王文曰:「平川之地,利於急戰。公宜堅守此關,吾與令郎合兵破之。」太公然其言。過了一宵。
cì rì, wáng wén yǔ lǐ xìn kāi guān chū zhàn. sòng jiāng hū yán zàn yì pái xià zhèn shì, mǎ shàng zhǐ wáng wén mà yuē: sàng bài zhī jiāng, bù jí xiàn guān nà jiàng, shàng lái xún sǐ yé? wáng wén xiào yuē: sòng jūn zhī zú bù rǔ. jīn rì shā rǔ piàn jiǎ bù huí. yán bà zòng qí wǔ fāng tiān jǐ lái zhàn hū yán zàn, zàn yuán qiāng yíng zhī. liǎng xià jiāo fēng, zhàn wèi shù hé, wáng wén yáng shū ér zǒu. zàn jiǔ zhī wáng wén shàn yú yòng bīng, yào shēng qín zhī, zhòu mǎ zhuī qù. yī shēng pào xiǎng, guān zuǒ yī biāo bīng shā lái, nǎi lǐ xìn yě, jǔ qiāng rào zàn zhī hòu shā lái. zàn nù jī, gǎn jìn qián, huī qǐ yī qiāng, jiāng wáng wén bō yú mǎ xià. bù bīng jìng jìn zhuō zhī. zàn zài huí mǎ yǔ lǐ xìn jiāo fēng. xìn jiàn wáng wén bèi zhuō qù, xīn huāng dǎn qiè, bù gǎn jiǔ zhàn, jí shōu bīng zǒu rù guān zhōng. zàn yì lēi jūn huí yíng.
次日,王文與李信開關出戰。宋將呼延贊亦排下陣勢,馬上指王文罵曰:「喪敗之將,不即獻關納降,尚來尋死耶?」王文笑曰:「宋軍知足不辱。今日殺汝片甲不回。」言罷縱騎舞方天戟來戰呼延贊,贊援槍迎之。兩下交鋒,戰未數合,王文佯輸而走。贊久知王文善於用兵,要生擒之,驟馬追去。一聲炮響,關左一彪兵殺來,乃李信也,舉槍繞贊之後殺來。贊怒激,趕近前,揮起一槍,將王文撥於馬下。部兵競進捉之。贊再回馬與李信交鋒。信見王文被捉去,心慌膽怯,不敢久戰,即收兵走入關中。贊亦勒軍回營。
jūn xiào jiě dé wáng wén lái jiàn, zàn qīn chū zhàng wài, shǒu jiě qí fù, qǐng rù zuò zhōng, xiè yuē: shì jiān mào chù gé xià, wàng qǐ shù zuì. wén yuē: xiǎo kě bèi zhuō zhī jiāng, shēng sǐ xì yú jiāng jūn, hé gù yīn qín ruò shì yé? zàn yuē: xiǎo jiāng běn shì hé dōng chū shēn, jīn guī mìng dà cháo, jǐn zhōng zé yī yě. gōng yǒu rú cǐ dǎn lüè, hé yǐ qū jié yú cóng jí, tóu zhū yú àn dì hū? bù ruò tóng shì sòng zhǔ, yǐ jiàn qí gōng, liú hōng liè zhī míng yú hòu shì ěr. wáng wén bèi zàn shuō le yī biàn, chén yín bàn shǎng nǎi yuē: liáng qín zé mù ér qī, xián chén zé zhǔ ér shì. wén yě, kuì fēi xián chén, yuàn cóng jiāng jūn zhàng xià, zǎo wǎn tīng mìng. zàn dà xǐ, yīn wèn gōng qǔ zhī jì. wén yuē: shì dāng suí jī yīng biàn, jīn lǐ xìn yǐ wú bèi qín, bì sǐ shǒu bù chū, jiāng jūn qí nài zhī hé? bù rú xiān qǔ jiē tiān guān, rán hòu lái gōng cǐ chù, yǒu hé nán zāi? kě lìng lǐ jiāng jūn lǜ zhuàng bīng mái fú qián guān xià, xiǎo kě chéng jīn yè, chōng jiāng jūn zhī zhèn, liàng fāng bì chū bīng lái yīng, jiāng jūn bù bīng jì wǒ ér jìn, qí guān lì pò yǐ. zàn yuē: cǐ jì jí miào, zhǐ bù kě zǒu lòu xiāo xi. jí fēn
軍校解得王文來見,贊親出帳外,手解其縛,請入坐中,謝曰:「適間冒觸閣下,望乞恕罪。」文曰:「小可被捉之將,生死繫於將軍,何故殷勤若是耶?」贊曰:「小將本是河東出身,今歸命大朝,盡忠則一也。公有如此膽略,何以屈節於叢棘,投珠於暗地乎?不若同事宋主,以建奇功,留轟烈之名於後世耳。」王文被贊說了一遍,沉吟半晌乃曰:「良禽擇木而棲,賢臣擇主而事。文也,愧非賢臣,願從將軍帳下,早晚聽命。」贊大喜,因問攻取之計。文曰:「事當隨機應變,今李信以吾被擒,必死守不出,將軍其奈之何?不如先取接天關,然後來攻此處,有何難哉?可令李將軍率壯兵埋伏前關下,小可乘今夜,沖將軍之陣,亮方必出兵來應,將軍部兵繼我而進,其關立破矣。」贊曰:「此計極妙,只不可走漏消息。」即分
qiǎn bù zhì yǐ dìng. zàn xiān yǐn léi zú lái jiē tiān guān gōng jī. lù liàng fāng tīng zhī sòng bīng fù lái, zì sī: cǐ bì hòu guān nán jìn, gù yòu lái gōng cǐ dì. nǎi lìng bù xià yán bīng gù shǒu. jiāng jìn èr gēng zuǒ yòu, zàn lìng jūn shì diǎn qǐ huǒ jù, nà hǎn fàng pào, bìng lì gōng jī. guān shàng lián fā shǐ shí dǐ zhī. hū dōng běi jiǎo wáng wén yǐn bīng chōng wéi lái dào, sòng bīng dà luàn. wáng wén zhí shā zhì guān xià, gāo jiào: sòng jiāng zhàn bài, guān shàng kě chū bīng jiē yīng. shǒu jūn tīng dé shì wáng wén kǒu qì, bào zhī liàng fāng. liàng fāng suì bù bīng jiē yīng. hū guān páng biān zhuǎn guò hū yán zàn, duàn běi bīng wèi liǎng jié, wáng wén chéng xū shā huí. liàng fāng zhī shì yǒu biàn, jí lēi mǎ pǎo zǒu, bèi zàn yī qiāng cì yú mǎ xià. lǐ jiàn zhōng fú bīng qí qǐ, shā rù guān zhōng. běi jūn jìn tuì wú lù, jiē qì jiǎ bài jiàng. píng míng zhòng jiāng dōu jí, zàn bù shèng zhī xǐ, nǎi wèi wáng wén yuē: cǐ yī zuò xióng guān, fēi zú xià miào suàn, jí shǒu yī nián, yì bù néng guò yě. wáng wén yuē: jiǎo xìng chéng gōng, hé zú guà chǐ? zàn qiǎn rén bào jié yú tài zōng, tài zōng chē jià jìng jìn jiē tiān guān, wàng hé dōng yī dài zhī dì yǐ. shào jūn bào rù sān zhèn guān, lǐ tài gōng dà jīng yuē: sòng shī zhēn nǎi shén bīng yě. jí yǐn èr zi qì guān táo rù hé dōng qù le.
遣布置已定。贊先引羸卒來接天關攻擊。陸亮方聽知宋兵復來,自思:「此必後關難進,故又來攻此地。」乃令部下嚴兵固守。將近二更左右,贊令軍士點起火炬,吶喊放炮,並力攻擊。關上連發矢石抵之。忽東北角王文引兵沖圍來到,宋兵大亂。王文直殺至關下,高叫:「宋將戰敗,關上可出兵接應。」守軍聽得是王文口氣,報知亮方。亮方遂部兵接應。忽關旁邊轉過呼延贊,斷北兵為兩截,王文乘虛殺回。亮方知事有變,即勒馬跑走,被贊一槍刺於馬下。李建忠伏兵齊起,殺入關中。北軍進退無路,皆棄甲拜降。平明眾將都集,贊不勝之喜,乃謂王文曰:「此一座雄關,非足下妙算,即守一年,亦不能過也。」王文曰:「僥倖成功,何足掛齒?」贊遣人報捷於太宗,太宗車駕徑進接天關,望河東一帶之地矣。哨軍報入三鎮關,李太公大驚曰:「宋師真乃神兵也。」即引二子棄關逃入河東去了。
què shuō jiàng zhōu shǒu jiāng zhāng gōng jǐn, tīng zhī sòng bīng qǔ le jiē tiān guān, jīng yí zhōng rì, bù zhī wèi jì. yá jiāng liú bǐng jìn yuē: bīng fǎ yún: duō suàn zé shèng, shǎo suàn bù shèng. kuàng wú suàn hū? jīn sòng shī shì rú shān yuè, zhǎng qū ér lái, qián zhī jiān gù guān ài, yǐ bèi gōng pò. hé kuàng jiàng zhōu píng dī zhī chéng, jiàn zú bān dié kě dēng, qiě yǒu shù zhī bīng, yān néng kàng dí? bù rú tóu xiáng, yǐ jiù shēng líng zhī è. gōng jǐn rán qí yì, jí qiǎn liú bǐng dào sòng jūn zhōng nà jiàng. hū yán zàn zòu zhī tài zōng, tài zōng yuē: bù zhàn ér jiàng, shì zhī shí shì zhě yě, kě yǔn qí qǐng. zàn dé zhǐ, cì rì, jūn mǎ dǐ jiàng zhōu chéng xià. gōng jǐn kāi mén yíng hòu. tài zōng chē jià rù chéng zhōng, ān fǔ bǎi xìng, xià lìng qián fēng hū yán zàn gāo huái dé děng, hé bīng jìn gōng hé dōng. zàn děng shòu mìng, yī cì ér jìn. bù tí.
卻說絳州守將張公瑾,聽知宋兵取了接天關,驚疑終日,不知為計。牙將劉炳進曰:「兵法云:『多算則勝,少算不勝。』況無算乎?今宋師勢如山嶽,長驅而來,前之堅固關隘,已被攻破。何況絳州平低之城,健卒扳堞可登,且有數之兵,焉能抗敵?不如投降,以救生靈之厄。」公瑾然其議,即遣劉炳到宋軍中納降。呼延贊奏知太宗,太宗曰:「不戰而降,是知時勢者也,可允其請。」贊得旨,次日,軍馬抵絳州城下。公瑾開門迎候。太宗車駕入城中,安撫百姓,下令前鋒呼延贊、高懷德等,合兵進攻河東。贊等受命,依次而進。不提。
xiāo xī chuán rù hé dōng, liú jūn wén zhī, jí jí wén wǔ shāng yì. dīng guì jìn yuē: sòng shī yuǎn lái, liáng cǎo fèi jié, níng néng jiǔ zhù hū? bì xià yī miàn qiǎn rén yú dà liáo xiāo tài hòu chù, qǐ chū bīng yǐ è sòng zhī liáng dào yī miàn diào jí jūn mǎ, wèi zhàn shǒu zhī jì. liú jūn cóng qí yì, qiǎn rén jī shū qián wǎng dà liáo qiú jiù yī biān fēn qiǎn zhū jūn, yán shè zhàn jù yǐ dài.
消息傳入河東,劉鈞聞之,急集文武商議。丁貴進曰:「宋師遠來,糧草費竭,寧能久駐乎?陛下一面遣人於大遼蕭太后處,乞出兵以阨宋之糧道;一面調集軍馬,為戰守之計。」劉鈞從其議,遣人齎書前往大遼求救;一邊分遣諸軍,嚴設戰具以待。
què shuō shǐ chén jī wén shū, jìng yì dà liáo jiàn xiāo tài hòu, zòu zhī qiú jiù zhī shì. tài hòu yǔ wén wǔ shāng yì, zuǒ xiāng xiāo tiān yòu zòu yuē: hé dōng dì kòng liáo jiè, shí chún chǐ zhī bāng, yuàn bì xià fā bīng jiù zhī. tài hòu yǔn zòu, jí mìng nán fǔ zǎi xiàng yē lǜ shā wèi dōu tǒng, jì wáng dí liè wèi jiān jūn, lǜ bīng èr wàn yǐ jiù zhī. yē lǜ shā dé zhǐ, jí bù bīng yǔ shǐ chén chū lí liáo dì, dào bái mǎ lǐng xià zhài. shào mǎ bào rù jiàng zhōu, tài zōng wén liáo zhǔ chū bīng yǐ yuán jìn yáng, nù yuē: hé dōng nì mìng, suǒ dāng wèn zuì, běi fān yān gǎn zhù nì? dū lìng zhū jiāng, xiān zhàn běi bīng, hòu gōng jìn yáng. zhū jiāng de lìng, hū yán zàn yǔ gāo huái dé guō jìn yí yuē: liáo bīng wū hé ér zhì, gōng děng hé jì pò zhī? guō jìn yuē: bīng guì xiān shēng, shǐ dí rén bù xiá wèi móu, cǐ qǔ shèng zhī dào yě. jīn wén liáo zhòng tún bái mǎ lǐng, lí cǐ chù sì shí lǐ chéng, yǒu héng shān jiàn zhèng è liáo bīng lái lù. xiǎo jiāng lǜ suǒ bù dù shuǐ gōng zhī, gōng děng jì bīng lái zhù, pò zhī bì yǐ. zàn yuē: jūn zhī suǒ lùn jí shì. jí fēn qiǎn tíng dāng, guō jìn yǐn bīng xiān jìn. liáo jiāng yē lǜ shā yǔ dí liè yì yuē: sòng bīng yǐ jí zhàn wèi lì, chū lái qí shì bì ruì. wǒ yǔ jūn zǔ héng shān jiàn ér liè zhèn, dài qí bīng dù jiāng bàn, chū shī yǎn zhī, dí jiāng kě qín yǐ. dí liè yuē: bù rán, ruò shǐ dí rén xiān dù, wǒ zhòng wàng jiàn qí shì, jiē yǒu qiè zhì yě zhèng yí xiān qí shì ér nì zhī, kě yǐ chéng gōng. jí lǜ suǒ bù dù shuǐ lái yíng.
卻說使臣齎文書,徑詣大遼見蕭太后,奏知求救之事。太后與文武商議,左相蕭天佑奏曰:「河東地控遼界,實唇齒之邦,願陛下發兵救之。」太后允奏,即命南府宰相耶律沙為都統,冀王敵烈為監軍,率兵二萬以救之。耶律沙得旨,即部兵與使臣出離遼地,到白馬嶺下寨。哨馬報入絳州,太宗聞遼主出兵以援晉陽,怒曰:「河東逆命,所當問罪,北番焉敢助逆?」督令諸將,先戰北兵,後攻晉陽。諸將得令,呼延贊與高懷德、郭進儀曰:「遼兵烏合而至,公等何計破之?」郭進曰:「兵貴先聲,使敵人不暇為謀,此取勝之道也。今聞遼眾屯白馬嶺,離此處四十里程,有橫山澗正阨遼兵來路。小將率所部渡水攻之,公等繼兵來助,破之必矣。」贊曰:「君之所論極是。」即分遣停當,郭進引兵先進。遼將耶律沙與敵烈議曰:「宋兵以急戰為利,初來其勢必銳。我與君阻橫山澗而列陣,待其兵渡將半,出師掩之,敵將可擒矣。」敵烈曰:「不然,若使敵人先渡,我眾望見其勢,皆有怯志也;正宜先其勢而逆之,可以成功。」即率所部渡水來迎。