huò wèn:" yuān qiān zhī tú è hū zài?" yuē:" qǐn." huò yuē:" yuān qiān hé bù qǐn?" yuē:" pān lóng lín, fù fèng yì, xùn yǐ yáng zhī, bó bó hū qí bù kě jí yě. rú qí qǐn! rú qí qǐn!" qī shí zi zhī yú zhòng ní yě, rì wén suǒ bù wén, jiàn suǒ bú jiàn, wén zhāng yì bù zú wèi yǐ.
或问:“渊、骞之徒恶乎在?”曰:“寝。”或曰:“渊、骞曷不寝?”曰:“攀龙鳞,附凤翼,巽以扬之,勃勃乎其不可及也。如其寝!如其寝!”七十子之于仲尼也,日闻所不闻,见所不见,文章亦不足为矣。
jūn zǐ jué dé, xiǎo rén jué lì. huò wèn" jué dé". yuē:" shùn yǐ xiào, yǔ yǐ gōng, gāo yáo yǐ mó, fēi jué dé xié?"" lì"." qín dào wǔ wū huò rèn bǐ gāng dǐng biàn niú, fēi jué lì xié?" huò wèn" yǒng". yuē:" kē yě." yuē:" hé kē yě?" yuē:" kē yě zhě, wèi mèng kē yě.
君子绝德,小人绝力。或问“绝德”。曰:“舜以孝,禹以功,皋陶以谟,非绝德邪?”“力”。“秦悼武、乌获、任鄙扛鼎抃牛,非绝力邪?”或问“勇”。曰:“轲也。”曰:“何轲也?”曰:“轲也者,谓孟轲也。
ruò jīng kē, jūn zǐ dào zhū."" qǐng wèn mèng kē zhī yǒng." yuē:" yǒng yú yì ér guǒ yú dé, bù yǐ pín fù guì jiàn sǐ shēng dòng qí xīn, yú yǒng yě, qí shù hū!" lǔ zhòng lián rén tāng ér bù zhì, lìn xiàng rú zhì ér bù rén tāng.
若荆轲,君子盗诸。”“请问孟轲之勇。”曰:“勇于义而果于德,不以贫富、贵贱、死生动其心,于勇也,其庶乎!”鲁仲连亻汤而不制,蔺相如制而不亻汤。
huò wèn" zōu yáng". yuē:" wèi xìn ér fēn yí, kāng cí miǎn chōng, jǐ yǐ zāi!" huò wèn:" xìn líng píng yuán mèng cháng chūn shēn yì hū?" yuē:" shàng shī qí zhèng, jiān chén qiè guó mìng, hé qí yì hū?" chū lǐ zǐ zhī zhī yě, shǐ zhī guó rú zàng, zé wú yǐ jí wèi shī guī.
或问“邹阳”。曰:“未信而分疑,慷辞免罿,几矣哉!”或问:“信陵、平原、孟尝、春申益乎?”曰:“上失其政,奸臣窃国命,何其益乎?”樗里子之知也,使知国如葬,则吾以疾为蓍龟。
" zhōu zhī shùn nǎn yǐ chéng zhōu ér xī qīng, qín zhī huì wén zhāo xiāng, yǐ xī shān ér dōng bìng, shú yù?" yuē:" zhōu yě yáng, qín yě láng."" rán zé láng yù yú?" yuē:" yáng láng yī yě." huò wèn:" méng tián zhōng ér bèi zhū, zhōng xī kě wèi yě?" yuē:" qiàn shān yīn gǔ, qǐ lín táo, jī liáo shuǐ, lì bù zú ér sǐ yǒu yú, zhōng bù zú xiāng yě." huò wèn:" lǚ bù wéi qí zhì yǐ hū, yǐ rén yì huò." yuē:" shuí wèi bù wéi zhì zhě yǔ? yǐ guó yì zōng.
“周之顺、赧以成周而西倾,秦之惠文、昭襄,以西山而东并,孰愈?”曰:“周也羊,秦也狼。”“然则狼愈欤?”曰:“羊狼一也。”或问:“蒙恬忠而被诛,忠奚可为也?”曰:“堑山堙谷,起临洮,击辽水,力不足而死有馀,忠不足相也。”或问:“吕不韦其智矣乎,以人易货。”曰:“谁谓不韦智者与?以国易宗。
bù wéi zhī dào, chuān yú zhī xióng hū? chuān yú yě zhě, wú jiàn dān shí yǐ, wèi jiàn luò yáng yě." qín jiāng bái qǐ bù rén, xī yòng wèi yě. cháng píng zhī zhàn, sì shí wàn rén sǐ, chī yóu zhī luàn, bù guò yú cǐ yǐ.
不韦之盗,穿窬之雄乎?穿窬也者,吾见担石矣,未见洛阳也。”秦将白起不仁,奚用为也。长平之战,四十万人死,蚩尤之乱,不过于此矣。
yuán yě yàn rén zhī ròu, chuān gǔ liú rén zhī xuè, jiāng bù rén, xī yòng wèi!" jiǎn?" yuē:" shǐ huáng fāng liè liù guó, ér jiǎn yá āi!" huò wèn:" yào lí fēi yì zhě yǔ? bù yǐ jiā cí guó." yuē:" lí yě, huǒ qī miè zi, yǐ qiú fǎn yú qìng jì, shí zhū máo zhī mó yě. yān kě wèi zhī yì yě?"" zhèng?"" wèi yán shì fàn hán, cì xiāng xiá lèi, màn miàn wèi zǐ, shí zhuàng shì zhī mí yě, yān kě wèi zhī yì yě?"" kē?"" wèi dān fèng yú qī zhī shǒu yàn dū kàng zhī tú, rù bù cè zhī qín, shí cì kè zhī mí yě, yān kě wèi zhī yì yě?" huò wèn:" yí qín xué hū guǐ gǔ shù, ér xí hū zòng héng yán, ān zhōng guó zhě, gè shí yú nián, shì fū?" yuē:" zhà rén yě, shèng rén è zhū." yuē:" kǒng zǐ dú ér yí qín xíng, hé rú yě?" yuē:" shén yǐ! fèng míng ér zhì hàn yě."" rán zé zǐ gòng bù wéi yú?" yuē:" luàn ér bù jiě, zǐ gòng chǐ zhū shuō ér bù fù guì, yí qín chǐ zhū." huò yuē:" yí qín qí cái yǐ hū! jī bù dǎo yǐ." yuē:" xī zài rèn rén, dì yuē nán zhī, yì cái yǐ. cái hū cái, fēi wú tú zhī cái yě." měi xíng: yuán gōng qǐ lǐ jì xià huáng gōng lù lǐ xiān shēng. yán cí: lóu jìng lù jiǎ. zhí zhèng: wáng líng shēn tú jiā. zhé jié zhōu chāng jí àn. shǒu rú: yuán gù shēn gōng. zāi yì: dǒng xiāng xià hóu shèng jīng fáng.
原野厌人之肉,川谷流人之血,将不仁,奚用为!“翦?”曰:“始皇方猎六国,而翦牙欸!”或问:“要离非义者与?不以家辞国。”曰:“离也,火妻灭子,以求反于庆忌,实蛛蝥之劘也。焉可谓之义也?”“政?”“为严氏犯韩,刺相侠累,曼面为姊,实壮士之靡也,焉可谓之义也?”“轲?”“为丹奉於期之首、燕督亢之图,入不测之秦,实刺客之靡也,焉可谓之义也?”或问:“仪、秦学乎鬼谷术,而习乎纵横言,安中国者,各十馀年,是夫?”曰:“诈人也,圣人恶诸。”曰:“孔子读而仪、秦行,何如也?”曰:“甚矣!凤鸣而鸷翰也。”“然则子贡不为欤?”曰:“乱而不解,子贡耻诸;说而不富贵,仪、秦耻诸。”或曰:“仪、秦其才矣乎!迹不蹈已。”曰:“昔在任人,帝曰难之,亦才矣。才乎才,非吾徒之才也。”美行:园公、绮里季、夏黄公、甪里先生。言辞:娄敬、陆贾。执正:王陵、申屠嘉。折节;周昌、汲黯。守儒:辕固、申公。菑异:董相、夏侯胜、京房。
huò wèn" xiāo cáo". yuē:" xiāo yě guī, cáo yě suí."" téng guàn fán lì?" yuē:" xiá jiè."" shū sūn tōng?" yuē:" qiàn rén yě."" yuán àng?" yuē:" zhōng bù zú ér tán yǒu yú."" cháo cuò?" yuē:" yú."" kù lì?" yuē:" hǔ zāi! hǔ zāi! jiǎo ér yì zhě yě."" huò zhí?" yuē:" wén." yuē:" xuè guó sān qiān, shǐ lǚ shū yǐn shuǐ hè bó, méi chǐ wú chóu yě?" huò wèn" xún lì". yuē:" lì yě."" yóu xiá?" yuē:" qiè guó líng yě."" nìng xìng?" yuē:" bù liào ér yǐ." huò wèn" jìn shì shè jì zhī chén". yuē:" ruò zhāng zǐ fáng zhī zhì, chén píng zhī wú wù, jiàng hóu bó zhī guǒ, huò jiāng jūn zhī yǒng, zhōng zhī yǐ lǐ yuè, zé kě wèi shè jì zhī chén yǐ." huò wèn:" gōng sūn hóng dǒng zhòng shū shú ěr?" yuē:" zhòng shū yù wèi ér bù kě dé zhě yě, hóng róng ér yǐ yǐ." huò wèn" jìn shì míng qīng". yuē:" ruò zhāng tíng wèi zhī píng, juàn jīng zhào zhī jiàn, yǐn fú fēng zhī jié, wáng zǐ gòng zhī jiè, sī jìn shì míng qīng yǐ."" jiāng." yuē:" ruò tiáo hóu zhī shǒu, cháng píng guàn jūn zhī zhēng fá, bó lù zhī chí zhòng, kě wèi jìn shì míng jiàng yǐ."" qǐng wèn gǔ." yuē:" gǔ zhī yǐ dào dé, zhēng zhī yǐ rén yì, yú shī xuè rèn, jiē suǒ bù wéi yě." zhāng qiān sū wǔ zhī fèng shǐ yě, zhí jié méi shēn, bù qū wáng mìng, suī gǔ zhī fū shǐ, qí yóu liè zhū.
或问“萧、曹”。曰:“萧也规,曹也随。”“滕、灌、樊、郦?”曰:“侠介。”“叔孙通?”曰:“椠人也。”“爰盎?”曰:“忠不足而谈有馀。”“晁错?”曰:“愚。”“酷吏?”曰:“虎哉!虎哉!角而翼者也。”“货殖?”曰:“蚊。”曰:“血国三千,使捋疏、饮水、褐博,没齿无愁也?”或问“循吏”。曰:“吏也。”“游侠?”曰:“窃国灵也。”“佞幸?”曰:“不料而已。”或问“近世社稷之臣”。曰:“若张子房之智,陈平之无悟,绛侯勃之果,霍将军之勇,终之以礼乐,则可谓社稷之臣矣。”或问:“公孙弘、董仲舒孰迩?”曰:“仲舒欲为而不可得者也,弘容而已矣。”或问“近世名卿”。曰:“若张廷尉之平,隽京兆之见,尹扶风之洁,王子贡之介,斯近世名卿矣。”“将。”曰:“若条侯之守,长平、冠军之征伐,博陆之持重,可谓近世名将矣。”“请问古。”曰:“鼓之以道德,征之以仁义,舆尸、血刃,皆所不为也。”张骞、苏武之奉使也,执节没身,不屈王命,虽古之肤使,其犹劣诸。
shì chēng dōng fāng shēng zhī shèng yě, yán bù chún shī, xíng bù chún biǎo, qí liú fēng yí shū, miè rú yě. huò yuē:" yǐn zhě yě." yuē:" xī zhī yǐn zhě, wú wén qí yǔ yǐ, yòu wén qí xíng yǐ." huò yuē:" yǐn dào duō duān." yuē:" gù yě! shèng yán shèng xíng, bù féng qí shí, shèng rén yǐn yě. xián yán xián xíng, bù féng qí shí, xián zhě yǐn yě.
世称东方生之盛也,言不纯师,行不纯表,其流风、遗书,蔑如也。或曰:“隐者也。”曰:“昔之隐者,吾闻其语矣,又闻其行矣。”或曰:“隐道多端。”曰:“固也!圣言圣行,不逢其时,圣人隐也。贤言贤行,不逢其时,贤者隐也。
tán yán tán xíng, ér bù féng qí shí, tán zhě yǐn yě. xī zhě jī zǐ zhī qī qí shēn yě, kuáng jiē yú zhī bèi qí fā yě, yù qù ér kǒng lí hài zhě yě. jī zǐ zhī hóng fàn jiē yú zhī gē fèng yě zāi!" huò wèn:" dōng fāng shēng míng guò shí zhě, hé yě?" yuē:" yīng xié, bù qióng, zhèng jiàn, huì dé. yīng xié shì yōu, bù qióng shì zhé, zhèng jiàn shì zhí, huì dé shì yǐn."" qǐng wèn míng." yuē:" huī dá."" è bǐ?" yuē:" fēi yí shàng róng, yī yǐn wán shì, qí huá jī zhī xióng hū!" huò wèn:" liǔ xià huì fēi cháo yǐn zhě yǔ?" yuē:" jūn zǐ wèi zhī bù gōng.
谈言谈行,而不逢其时,谈者隐也。昔者箕子之漆其身也,狂接舆之被其发也,欲去而恐罹害者也。箕子之《洪范》.接舆之歌凤也哉!”或问:“东方生名过实者,何也?”曰:“应谐,不穷,正谏,秽德。应谐似优,不穷似哲,正谏似直,秽德似隐。”“请问名。”曰:“诙达。”“恶比?”曰:“非夷尚容,依隐玩世,其滑稽之雄乎!”或问:“柳下惠非朝隐者与?”曰:“君子谓之不恭。
gǔ zhě gāo è xiǎn, xià lù yǐn." wàng yù, rén zhī zéi yě wàng huǐ, yì zhī zéi yě. zéi rén jìn xiāng yuán, zéi yì jìn xiāng shàn.
古者高饿显,下禄隐。”妄誉,仁之贼也;妄毁,义之贼也。贼仁近乡原,贼义近乡讪。
huò wèn:" zi, shǔ rén yě, qǐng rén." yuē:" yǒu lǐ zhòng yuán zhě, rén yě."" qí wéi rén yě, nài hé?" yuē:" bù qū qí yì, bù lèi qí shēn." yuē:" shì yí huì zhī tú yǔ?" yuē:" bù yí bù huì, kě fǒu zhī jiān yě."" rú shì, zé xī míng zhī bù zhāng yě?" yuē:" wú zhòng ní, zé xī shān zhī è fū yǔ dōng guó zhī chù chén è hū wén?" yuē:" wáng yáng gòng yǔ yù zhòng ní hū?" yuē:" míng xīng hào hào, huá zǎo zhī lì yě yǔ?" yuē:" ruò shì, zé xī wèi bù zì gāo?" yuē:" hào hào zhě, jǐ yě yǐn ér gāo zhī zhě, tiān yě. zi yù zì gāo xié? zhòng yuán, shì zhī shī yě. jiàn qí mào zhě, sù rú yě wén qí yán zhě, qiǎo rú yě guān qí xíng zhě, mù rú yě. dān wén yǐ dé qū rén yǐ, wèi wén yǐ dé qū yú rén yě. zhòng yuán, wèi rén yě." huò yuē:" yù bēn." yuē:" yù bēn yě, rén wèi qí lì, ér wǔ qí dé."" qǐng tiáo." yuē:" fēi zhèng bù shì, fēi zhèng bù tīng, fēi zhèng bù yán, fēi zhèng bù xíng. fū néng zhèng qí shì tīng yán xíng zhě, xī wú xiān shī zhī suǒ wèi yě. rú shì bù shì, tīng bù tīng, yán bù yán, xíng bù xíng, suī yǒu yù bēn, qí yóu wǔ zhū!"
或问:“子,蜀人也,请人。”曰:“有李仲元者,人也。”“其为人也,奈何?”曰:“不屈其意,不累其身。”曰:“是夷、惠之徒与?”曰:“不夷不惠,可否之间也。”“如是,则奚名之不彰也?”曰:“无仲尼,则西山之饿夫与东国之绌臣恶乎闻?”曰:“王阳、贡禹遇仲尼乎?”曰:“明星皓皓,华藻之力也与?”曰:“若是,则奚为不自高?”曰:“皓皓者,己也;引而高之者,天也。子欲自高邪?仲元,世之师也。见其貌者,肃如也;闻其言者,愀如也;观其行者,穆如也。郸闻以德诎人矣,未闻以德诎于人也。仲元,畏人也。”或曰:“育、贲。”曰:“育、贲也,人畏其力,而侮其德。”“请条。”曰:“非正不视,非正不听,非正不言,非正不行。夫能正其视听言行者,昔吾先师之所畏也。如视不视,听不听,言不言,行不行,虽有育、贲,其犹侮诸!”