strong bì zhū bèi mǎ nǎo liú lí chē qú dài mào tóng strong
璧 珠 貝 馬瑙 琉璃 車渠 玳瑁 銅
bì
◇璧
bái hǔ tōng yuē: fāng zhōng yuán wài yuē bì, bì zhī wèi yán jī yě, nèi fāng xiàng dì, wài yuán xiàng tiān.
《白虎通》曰:方中圓外曰璧,璧之為言積也,內方象地,外圓象天。
ěr yǎ yuē: bì dà liù cùn wèi zhī xuān, ròu bèi hǎo wèi zhī bì, hǎo bèi ròu wèi zhī yuàn, ròu hǎo ruò yī wèi zhī huán.
《爾雅》曰:璧大六寸謂之瑄,肉倍好謂之璧,好倍肉謂之瑗,肉好若一謂之環。
shàng shū zhōng hòu yuē: yáo chén bì yú hé.
《尚書·中候》曰:堯沉璧於河。
zhōu guān lǐ yuē: zi zhí gǔ bì, nán zhí pú bì, yǐ cāng bì lǐ tiān.
《周官禮》曰:子執穀璧,男執蒲璧,以蒼璧禮天。
zuǒ chuán yuē: zhōu yàn yǒu zhī, pǐ fū wú zuì, huái bì qí zuì.
《左傳》曰:周諺有之,匹夫無罪,懷璧其罪。
yòu yuē: jìn xún xī qǐng yǐ chuí jí zhī bì jiǎ dào yú yú, yǐ fá guó.
又曰:晉荀息請以垂棘之璧假道於虞,以伐虢。
yòu yuē: chū wèi zhuāng gōng zì chéng shàng jiàn jǐ shì zhī qī fā měi, shǐ dàn zhī, yǐ wèi lǚ jiāng dí, jì chū bēn ér rù yān, shì zhī bì, yuē: huó wǒ, wú yǔ rǔ bì, jǐ shì yuē: shā rǔ, bì qí yān wǎng, suì shā zhī, ér qǔ qí bì.
又曰:初衛莊公自城上見己氏之妻發美,使髧之,以為呂姜髢,既出奔而入焉,示之璧,曰:活我,吾與汝璧,己氏曰:殺汝,璧其焉往,遂殺之,而取其璧。
yòu yuē: qiū chǔ zi wéi xǔ, cài mù hóu jiāng xǔ xī gōng yǐ jiàn chǔ zi yú wǔ chéng, xǔ nán miàn fù xián bì, dài fū cuī dié, shì yú chèn, chǔ zi wèn zhū féng bó, duì yuē: xī wǔ wáng kè yīn, wēi zǐ qǐ rú shì, wǔ wáng qīn shì qí fù, shòu qí bì ér fú zhī, fú, chú xiōng zhī lǐ yě.
又曰:秋楚子圍許,蔡穆侯將許僖公以見楚子於武城,許男面縛銜璧,大夫縗絰,士輿櫬,楚子問諸逢伯,對曰:昔武王克殷,微子啟如是,武王親釋其縛,受其璧而祓之,[祓,除凶之禮也。]
yòu yuē: chū chǔ gōng wáng wú zhǒng shì, yǒu chǒng zi wǔ rén, wú shì lì yān, nǎi yǒu dà shì yú qún wàng, ér qí qǐng shén zé yú wǔ rén zhě, shǐ zhǔ shè jì, nǎi biàn yǐ bì jiàn yú qún wàng yuē: dāng bì ér bài zhě, shén suǒ lì yě, nǎi mái bì yú tài shì zhī tíng, shǐ wǔ rén zhāi ér zhǎng rù bài, kāng wáng kuà zhī, líng wáng zhǒu jiā yān, píng wáng ruò, bào ér rù, zài bài jiē yā niǔ.
又曰:初楚恭王無冢適,有寵子五人,無適立焉,乃有大事於群望,而祈請神擇於五人者,使主社稷,乃遍以璧見於群望曰:當璧而拜者,神所立也,乃埋璧於太室之庭,使五人齋而長入拜,康王跨之,靈王肘加焉,平王弱,抱而入,再拜皆壓紐。
mù tiān zǐ chuán yuē: tiān zǐ bīn yú xī wáng mǔ, nǎi zhí bái guī bì yǐ jiàn zhī.
《穆天子傳》曰:天子賓於西王母,乃執白珪璧以見之。
zhuāng zǐ yuē: kǒng zǐ wèn zǐ sāng yú yuē: wú jiàn zhú yú lǔ, fá shù yú sòng, qīn jiāo yì shū hé yě, duì yuē: zi dú bù wén jiǎ zhī wáng yǔ, jiǎ, guó míng yě. lín huí qì qiān jīn zhī bì, fù chì zǐ ér qū, bǐ yǐ lì hé zhě, pò qióng xiāng qì yě, tiān shǔ zhě, pò qióng xiāng shōu yě, sūn qīng zǐ yuē: pìn rén yǐ guī, wèn shì yǐ bì.
《莊子》曰:孔子問子桑雩曰:吾見逐於魯,伐樹於宋,親交益疏何也,對曰:子獨不聞假之亡與,[假,國名也。]林回棄千金之璧,負赤子而趨,彼以利合者,迫窮相棄也,天屬者,迫窮相收也,《孫卿子》曰:聘人以珪,問士以璧。
lǚ shì chūn qiū yuē: lǔ qiè chéng zi pìn yú jìn, guò wèi, yòu zǎi gǔ chén shāng zhī, chén lè ér bù lè, nǎi sòng zhī yǐ bì, chéng zǐ yuē: shāng wǒ yǐ jiǔ, huān wǒ yě, chén lè bù lè, gào wǒ yōu yě, sòng wǒ yǐ bì, jì tuō zhī yě, wèi qí yǒu luàn hū, bèi wèi sān shí lǐ, wén níng zhí zhī nán zuò, yòu zǎi gǔ chén sǐ zhī, nǎi shǐ rén yíng qí qī zǐ, gé zhái jū zhī, fēn lù shí zhī, qí zi zhǎng ér fǎn qí bì.
《呂氏春秋》曰:魯郄成子聘於晉,過衛,右宰穀臣觴之,陳樂而不樂,乃送之以璧,成子曰:觴我以酒,懽我也,陳樂不樂,告我憂也,送我以璧,寄託之也,衛其有亂乎,背衛三十里,聞甯殖之難作,右宰穀臣死之,乃使人迎其妻子,隔宅居之,分祿食之,其子長而反其璧。
zhàn guó cè yuē: qí yù fá wèi, wèi shǐ wèi chún yú kūn yuē: bì yì yǒu bǎo bì èr shuāng, wén mǎ èr sì, qǐng zhì zhī, kūn rù qǐng shuō qí wáng yuē: wèi, qí zhī yǔ guó yě, fá zhī míng chǒu ér shí wēi, qí wáng nǎi zhǐ, kè wèi qí wáng yuē: kūn shòu wèi bì mǎ, wáng wèn kūn yuē: xiān shēng yǒu zhū hū, yuē: yǒu zhī, fá wèi zhī shì biàn wèi, suī cì kūn, yú wáng hé yì, ruò chéng bù biàn, wèi suī fēng chén, yú wáng hé sǔn, bǎi xìng wú bèi bīng zhī huàn, kūn yǒu bì mǎ zhī bǎo, yú wáng hé shāng.
《戰國策》曰:齊欲伐魏,魏使謂淳于髡曰:弊邑有寶璧二雙,文馬二駟,請致之,髡入請說齊王曰:魏,齊之與國也,伐之名丑而實危,齊王乃止,客謂齊王曰:髡受魏璧馬,王問髡曰:先生有諸乎,曰:有之,伐魏之事便魏,雖刺髡,於王何益,若誠不便,魏雖封臣,於王何損,百姓無被兵之患,髡有璧馬之寶,於王何傷。
yòu yuē: zhāng yí wèi qín pò cóng lián héng, shuō chǔ wáng, chǔ wáng qiǎn shǐ chē bǎi chéng, xiàn yè guāng zhī bì.
又曰:張儀為秦破從連橫,說楚王,楚王遣使車百乘,獻夜光之璧。
shǐ jì yuē: zhāng yí cháng cóng chǔ xiāng yǐn, yǐ ér chǔ xiāng wáng bì, mén xià yì yí, lüè chī bù fú, yí wèi qī yuē: shì wú shé cún fǒu, qī yuē: cún, yuē: zú yǐ.
《史記》曰:張儀嘗從楚相飲,已而楚相亡璧,門下意儀,掠笞不服,儀謂妻曰:視吾舌存否,妻曰:存,曰:足矣。
yòu yuē: yú qīng niè juē yán dēng, yī jiàn zhào wáng, cì bái bì yī shuāng, huáng jīn bǎi yì.
又曰:虞卿躡屩檐簦,一見趙王,賜白璧一雙,黃金百鎰。
yòu yuē: zhào huì wáng dé chǔ hé shì bì, qín zhāo wáng wén zhī, shǐ rén yí wáng shū yuē: yuán yǐ shí wǔ chéng, qǐng yì bì, wáng zhào jiàn lìn xiàng rú, suì qiǎn fèng bì xī rù qín, qín wáng dà xǐ, xiàng rú shì qín wáng wú yì cháng zhào chéng, nǎi qián yuē: bì yǒu xiá, qǐng zhǐ shì wáng, wáng shòu bì, xiàng rú yīn chí bì què lì yǐ zhù, nù fà shàng chōng guān, wèi qín wáng yuē: zhào wáng zhāi jiè wǔ rì, shǐ chén fèng bì, jīn dài wáng jiàn chén shén jù, dé bì chuán zhī měi rén, yǐ wèi xì nòng, wú cháng zhào wáng chéng sè, gù chén fù qǔ bì, wáng bì yù jí chén, chén tóu yǔ bì jù suì yú zhù yǐ, wáng kǒng qí pò bì, nǎi cí xiè, gù qǐng shě xiàng rú guǎng chéng chuán, xiàng rú shǐ rén cóng tā dào, yǐ bì hái zhào.
又曰:趙惠王得楚和氏璧,秦昭王聞之,使人遺王書曰:原以十五城,請易璧,王召見藺相如,遂遣奉璧西入秦,秦王大喜,相如視秦王無意償趙城,乃前曰:璧有瑕,請指示王,王授璧,相如因持璧卻立倚柱,怒髮上沖冠,謂秦王曰:趙王齋戒五日,使臣奉璧,今大王見臣甚倨,得璧傳之美人,以為戲弄,無償趙王城色,故臣復取璧,王必欲急臣,臣頭與璧俱碎於柱矣,王恐其破璧,乃辭謝,固請舍相如廣成傳,相如使人從他道,以璧還趙。
hán shī wài chuán yuē: chǔ xiāng wáng qiǎn shǐ chí jīn shí jīn, bái bì bǎi shuāng, pìn zhuāng zi yǐ wèi xiāng, zhuāng zi gù cí.
《韓詩外傳》曰:楚襄王遣使持金十斤,白璧百雙,聘莊子以為相,莊子固辭。
liè shì chuán yuē: qín zhào wèi gōng zǐ wú jì, wú jì bù xíng, shǐ zhū hài fèng bì yī shuāng, qín wáng dà nù, jiāng zhū hài zhe měng shòu quān zhōng, hài chēn mù shì zhī, zì liè xuè chū, jiàn měng shòu, měng shòu zhōng bù gǎn dòng.
《列士傳》曰:秦召魏公子無忌,無忌不行,使朱亥奉璧一雙,秦王大怒,將朱亥著猛獸圈中,亥瞋目視之,眥裂血出,濺猛獸,猛獸終不敢動。
hàn shū yuē: pèi gōng jiàn xiàng yǔ hóng mén, bù cóng jiān dào zǒu qù jūn, shǐ zhāng liáng liú xiè yǔ, yǔ wèn pèi gōng ān zài, liáng yuē: wén jiāng jūn yǒu yì jiù guò zhī, tuō shēn qù, jiān zhì jūn yǐ, tuō shēn táo hái qí jūn. gù shǐ chén xiàn bì, yǔ shòu zhī.
《漢書》曰:沛公見項羽鴻門,步從間道走去軍,使張良留謝羽,羽問沛公安在,良曰:聞將軍有意咎過之,脫身去,間至軍矣,[脫身逃還其軍。]故使臣獻璧,羽受之。
dōng guān hàn jì yuē: biāo qí jiāng jūn dōng píng wáng cāng, pì zhū huī wèi yuàn, zhēng yuè dàn, jiāng jūn dāng fèng bì hè, gù shì, shào fǔ gěi bì, shí yīn jiù wèi shào fǔ, lì shén jiāo màn, qiú bù kě dé, huī yáo jiàn jiù zhǔ bù chí bì, wèi yuē: wǒ shù wén bì, wèi cháng jiàn, jiè guān zhī, zhǔ bù shòu huī, huī shòu lìng shǐ, zhǔ bù jù bái, jiù yuē: zhū yuàn yì shì, wù qiú zhī, cāng bà cháo, wèi huī yuē: yuàn zì shì shú yǔ lìn xiàng rú.
《東觀漢記》曰:驃騎將軍東平王蒼,辟朱暉為掾,正月旦,將軍當奉璧賀,故事,少府給璧,時陰就為少府,吏甚驕慢,求不可得,暉遙見就主簿持璧,謂曰:我數聞璧,未嘗見,借觀之,主簿授暉,暉授令使,主簿遽白,就曰:朱掾義士,勿求之,蒼罷朝,謂暉曰:掾自視孰與藺相如。
xù hàn shū yuē: dà qín guó yǒu yè guāng bì.
《續漢書》曰:大秦國有夜光璧。
zhōng lí yì chuán yuē: yì wèi lǔ xiāng, shěng shì kǒng zǐ shòu táng, nán zǐ zhāng bó chǎn cǎo jiē xià, tǔ zhōng de bì qī méi, huái cáng qí yī, yǐ liù bái yì, yì yuē: wèng zhōng sù shū wén yuē: hòu shì xiū wú shū, dǒng zhòng shū, bì yǒu qī, zhāng bó qǔ qí yī, yì zhào wèn zhī, bó kòu tóu chū zhī.
《鍾離意傳》曰:意為魯相,省視孔子授堂,男子張伯剗草階下,土中得璧七枚,懷藏其一,以六白意,意曰:瓮中素書文曰:後世脩吾書,董仲舒,璧有七,張伯取其一,意召問之,伯叩頭出之。
wù lǐ lùn yuē: yǔ yuē: shì fēi yù bì, tán zhě wèi jià.
《物理論》曰:語曰:士非玉璧,談者為價。
bào piáo zǐ yuē: ān qī shēng mài yào hǎi biān, shǐ huáng yì zhī, cì yǐ jīn bì, zhí shù qiān wàn, ān qī shēng qù ér zhì zhī yú fù xiāng tíng, yǐ chì yù tái wèi bào, liú shū yuē: hòu qiān suì, qiú wǒ yú péng lái shān.
《抱朴子》曰:安期生賣藥海邊,始皇異之,賜以金璧,直數千萬,安期生去而置之於阜鄉亭,以赤玉菭為報,留書曰:後千歲,求我於蓬萊山。
yòu yuē: yú wén táng yáo zhī wèi jūn yě, juān jīn yú shān, yú shùn zhī chéng chán yě, dǐ bì yú gǔ.
又曰:余聞唐堯之為君也,捐金於山,虞舜之承禪也,抵璧於谷。
zhōng xìng zhēng xiáng shuō yuē: wáng zhě bù yǐn guò zé yù bì jiàn.
中興徵祥說曰:王者不隱過則玉璧見。
dài yán zhī xī zhēng jì yuē: sòng gōng zī yì cān jūn wáng zhì xiān, tíng bǎi gǔ, qiǎn qí sòng dào rén huì yì shū yún, yǒu jīn bì zhī ruì, gōng qiǎn yíng qǔ, jūn jìn cì yú xiáo dōng, jīn bì zhì, xiū tán bài shòu zhī.
戴延之《西征記》曰:宋公諮議參軍王智先,停柏谷,遣騎送道人惠義疏雲,有金璧之瑞,公遣迎取,軍進次於崤東,金璧至,脩壇拜受之。
yòu yún, jì zhōu bó líng jùn wáng cì sì dào rén fǎ chēng, gào qí dì zǐ pǔ yán yuē: sōng gāo huáng dì yǔ wú, yán jiāng dōng yǒu liú jiāng jūn, shì hàn jiā miáo yì, shòu tiān mìng, wú yǐ sān shí èr bì jīn yī bǐng yǔ zhī, bì shù shì liú shì bo shì zhī shù yě, huì yì yǐ yì xī shí sān nián rù sōng gāo shān, jí dé bì jīn xiàn yān.
又雲,冀州博陵郡王次寺道人法稱,告其弟子普嚴曰:嵩高皇帝語吾,言江東有劉將軍,是漢家苗裔,受天命,吾以三十二璧金一餅與之,璧數是劉氏卜世之數也,惠義以義熙十三年入嵩高山,即得璧金獻焉。
biǎo wèi chén wáng cáo zhí xiàn bì biǎo yuē: chén wén yù bù yǐn xiá, chén bù yǐn qíng, fú zhī suǒ jìn fēi hé shì zhī pú, wàn guó zhī bì, bì wèi yuán gòng.
【表】魏陳王曹植獻璧表曰:臣聞玉不隱瑕,臣不隱情,伏知所進非和氏之璞,萬國之幣,璧為元貢。
liáng fàn yún xiè shì bì biǎo yuē: fēi jiāo yīn yǒu rì, lǐ tiān zhī bǎo xū jiàng, xué xiào qiě xìng, yuán shuǐ zhī fú yǐ jí, jiàng yù xuán guī, wèi zú yún pì.
梁范筠謝示璧表曰:非郊禋有日,禮天之寶胥降,學校且興,圓水之符已集,絳玉玄珪,未足雲譬。
xí liáng wú yún xí jiāng shén zé zhōu mù wáng bì yuē: xī mù wáng nán xún, zì yǐng cú mǐn, yí wǒ wén bì, qiān yuē cǐ jīn, guàn wěi bǎi jì, jiàn lì qiān chūn, niàn zī wén bì, gù wèn shuǐ bīn, jiāng hàn xù zhī, zì qiú duō yì, fǎn wǒ míng ruì, yuè cǐ huá bì, zé fù yǒu hàn chuān, shì wèi jiāng bó, rú yǒu fù huì xīn mí, huái xìn qíng qī, cáng yù ní zhōng, nì guī yú fù, shǐ gōng sūn niè bō ér zhǎng hū, zǐ yǔ jì chuān ér nù mù, cì fēi wǔ jiàn ér dōng lín, zāi qiū yuè mǎ ér nán zhú, dǎ sù há ér wèi fěn, suì zǐ bèi qí rú zhōu. yòu yǒu chuān rén yǒng jùn, chù hū mǐn pú, shuǐ jū bǎi lǐ, ní xíng wàn sù, yòu nì ér hé qīng, zuǒ zhà ér hǎi fù, nǎi bǎ kūn wú zhī tóng, chún jūn zhī tiě, bèi yú lín zhī yī, fù luó bàng zhī xué, yǐn shù dōng yú, yí jiāo běi dǎo, shǐ péng lái zhī gēn, yù ér shēng chén, yíng zhōu zhī zú, jìng ér kě sǎo, àn lí lóng qǔ qí hàn xià zhī zhū, nuò jīng yú bá qí yǎn zhōng zhī bǎo, huáng ēn suǒ bèi, fán kū rùn hé, wēi zhī suǒ jiā, qióng hé jué mò, yuán zǐ sān sī, fǎn cǐ míng yù.
【檄】梁吳筠檄江神責周穆王璧曰:昔穆王南巡,自郢徂閩,遺我文璧,僉曰此津,貫緯百紀,薦歷千春,念茲文璧,故問水濱,江漢勖之,自求多益,反我名瑞,躍此華璧,則富有漢川,世為江伯,如有負穢心迷,懷釁情戚,藏玉泥中,匿珪魚腹,使公孫躡波而長呼,子羽濟川而怒目,佽飛舞劍而東臨,菑丘躍馬而南逐,打素蛤而為粉,碎紫貝其如粥。又有川人勇俊,處乎閩濮,水居百里,泥行萬宿,右睨而河傾,左咤而海覆,乃把昆吾之銅,純鈞之鐵,被魚鱗之衣,赴螺蚌之穴,引澍東隅,移燋北島,使蓬萊之根,郁而生塵,瀛洲之足,淨而可掃,按驪龍取其頷下之珠,搦鯨魚拔其眼中之寶,皇恩所被,繁枯潤涸,威之所加,窮河絕漠,原子三思,反此明玉。
zhū
◇珠
ěr yǎ yuē: xī fāng zhī měi zhě, yǒu huò shān zhī duō zhū yù yān, huò shān, jīn zài píng yáng yǒng ān xiàn dōng běi.
《爾雅》曰:西方之美者,有霍山之多珠玉焉,[霍山,今在平陽永安縣東北。]
guǎng zhì yuē: mò nán zhū, qí sè huáng, shēng dōng yí, yǒu míng zhū, chēng yè guāng, yǒu dà zhū jìng cùn, huò wéi èr cùn yǐ shàng, chū huáng zhī, yǒu zhì yuán zhū, zhì zhī píng dì, zhōng rì bù tíng.
《廣志》曰:莫難珠,其色黃,生東夷,有明珠,稱夜光,有大珠徑寸,或圍二寸已上,出黃支,有至圓珠,置之平地,終日不停。
shān hǎi jīng yuē: kāi míng běi yǒu zhū shù wén yù shù.
《山海經》曰:開明北有珠樹文玉樹。
shàng shū yuē: huái yí pín zhū jì yú, huái yí èr shuǐ, chū pín zhū měi yú.
《尚書》曰:淮夷蠙珠洎魚,[淮夷二水,出蠙珠美魚。]
dà dài lǐ yuē: chuān shēng zhū ér àn bù kū.
《大戴禮》曰:川生珠而岸不枯。
mù tiān zǐ chuán yuē: tiān zǐ běi zhēng, shě yú zhū zé, zhū zé zhī sǒu, fāng sān shí lǐ.
《穆天子傳》曰:天子北征,舍於珠澤,珠澤之藪,方三十里。
yàn zǐ yuē: jǐng gōng wèi lǚ, huáng jīn zhī qí, lián yǐ zhū, liáng yù zhī jù, qí zhǎng chǐ, bīng yuè fú zhī yǐ tīng cháo, yàn zǐ cháo, gōng yíng zhī, lǚ zhòng, jǐn néng jǔ zú, yàn zǐ yuē: gǔ zhě shèng rén zhì fú, dōng qīng ér nuǎn, xià qīng ér qìng, jīn jīn yù zhī lǚ, bīng yuè fú zhī, shì zhòng hán yě.
《晏子》曰:景公為履,黃金之綦,連以珠,良玉之句,其長尺,冰月服之以聽朝,晏子朝,公迎之,履重,僅能舉足,《晏子》曰:古者聖人制服,冬輕而暖,夏輕而凊,今金玉之履,冰月服之,是重寒也。
zhuāng zǐ yuē: huáng dì yóu hū chì shuǐ zhī běi, dēng yú kūn lún zhī qiū, yí qí xuán zhū, shǐ zhì suǒ zhī ér fú dé, shǐ lí zhū suǒ zhī ér fú de yě, shǐ qì gōu suǒ zhī ér bù dé, nǎi shǐ xiàng wǎng, xiàng wǎng dé zhī, huáng dì yuē: yì zāi, xiàng wǎng nǎi kě yǐ dé zhī hū. yòu hé shàng yǒu rén jiā pín qióng, qí zi méi chuān, dé qiān jīn zhī zhū, wèi qí zi qǔ shí lái duàn zhī, yuē: fū zhū bì zài lí lóng hàn xià, zi zāo qí shuì yě, shǐ ér wù, zi shàng xī wēi zāi.
《莊子》曰:黃帝游乎赤水之北,登於崑崙之丘,遺其玄珠,使智索之而弗得,使離朱索之而弗得也,使契溝索之而不得,乃使象罔,象罔得之,黃帝曰:異哉,象罔乃可以得之乎。又河上有人家貧窮,其子沒川,得千金之珠,謂其子取石來鍛之,曰:夫珠必在驪龍頷下,子遭其睡也,使而寤,子尚奚微哉。
yòu yuē: rú yǐ shī lǐ fā zhǒng, dà rú lú chuán yuē: cóng shàng yǔ xià yuē lú chuán. dōng fāng zuò yǐ, shì jiǔ hé ruò, xiǎo rú yuē: wèi jiě qún rú, kǒu zhōng yǒu zhū, shī gù yǒu zhī yuē: qīng qīng zhī líng, běn shū bā shí wǔ mài bù, tài píng yù lǎn bā bǎi líng sān zuò mài. shēng líng zhī bēi, shēng bù bù shī, sǐ hé hán zhū wèi, jiē qí bìn, yè jiē. qí huì, zhuó. ér yǐ jīn tuī kòng qí yí, xú bié qí jiá, wú shāng kǒu zhōng zhū.
又曰:儒以詩禮發冢,大儒臚傳曰:[從上語下曰臚傳。]東方作矣,事久何若,小儒曰:未解裙襦,口中有珠,詩固有之曰:青青之夌,[本書八十五麥部,《太平御覽》八百零三作麥。]生陵之陂,生不布施,死何含珠為,接其鬢,擫[接。]其顪,[啄。]而以金推控其頤,徐別其頰,無傷口中珠。
wáng sūn zǐ yuē: xī wèi líng gōng zuò zhòng huá zhī tái, shì nǚ shù bǎi, suí zhū zhào rì, luó yī cóng fēng, zhòng shū yù rù jiàn, líng gōng xià xí zài bài yuē: guǎ rén guò yǐ.
王孫子曰:昔衛靈公坐重華之台,侍女數百,隨珠照日,羅衣從風,仲叔御入諫,靈公下席再拜曰:寡人過矣。
lǚ shì chūn qiū yuē: sòng huán sī mǎ yǒu bǎo zhū, dǐ zuì chū wáng, wáng shǐ rén wèn zhū zhī suǒ zài, yuē: tóu zhī chí zhōng, yú shì jié chí ér qiú zhī, yú jǐn sǐ yān, cǐ yán huò fú zhī xiāng jí yě.
《呂氏春秋》曰:宋桓司馬有寶珠,抵罪出亡,王使人問珠之所在,曰:投之池中,於是竭池而求之,魚盡死焉,此言禍福之相及也。-
yòu yuē: yǐ suí hóu zhī zhū, dàn qiān rèn zhī què, shì bì xiào zhī, hé yě, suǒ yòng zhòng, suǒ yào qīng yě.
又曰:以隨侯之珠,彈千仞之雀,世必笑之,何也,所用重,所要輕也。
hán zǐ yuē: chǔ rén mài zhū yú zhèng, wèi mù lán zhī mù guì, xūn yǐ guì jiāo, zhuì yǐ zhū yù, shì yǐ guī yù, jī yǐ fěi cuì, zhèng rén mǎi qí mù guì, hái qí zhū, kě wèi shàn mài mù guì, bù kě wèi shàn yù zhū yě.
《韓子》曰:楚人賣珠於鄭,為木蘭之〈木匱〉,薰以桂椒,綴以珠玉,飾以瑰玉,緝以翡翠,鄭人買其〈木匱〉,還其珠,可謂善賣〈木匱〉,不可謂善鬻珠也。
yòu yuē: zi xū chū zǒu, biān hòu dé zhī, zi xū yuē: shàng qiú wǒ yě, yǐ wǒ yǒu měi zhū yě, jīn wǒ yǐ wáng zhī yǐ, qiě yuē zi qǔ zhī, biān hòu yōu ér shì zhī.
又曰:子胥出走,邊候得之,子胥曰:上求我也,以我有美珠也,今我已亡之矣,且曰子取之,邊候憂而釋之。
zhàn guó cè yuē: zhāng chǒu wèi zhì yú yàn, yàn wáng yù shā zhī, zǒu chū jìng, jìng lì dé chǒu, chǒu yuē: yàn wáng suǒ yù shā wǒ zhě, rén yán wǒ yǒu bǎo zhū yě, wáng yù de zhī, wǒ jīn yǐ wáng zhī yǐ, ér wáng bù xìn, jīn zi qiě zhì wǒ, wǒ qiě yán zi duó wǒ zhū ér tūn zhī, yàn wáng bì qiě shā zi, kū zi zhī fù, fǎn zi zhī shèng yǐ, wú yào qiě sǐ, zi zhī shèng yì qiě cùn jué yǐ, jìng lì kǒng ér fàng zhī.
《戰國策》曰:張丑為質於燕,燕王欲殺之,走出境,境吏得丑,丑曰:燕王所欲殺我者,人言我有寶珠也,王欲得之,我今已亡之矣,而王不信,今子且致我,我且言子奪我珠而吞之,燕王必且殺子,刳子之腹,反子之賸矣,吾要且死,子之賸亦且寸絕矣,境吏恐而放之。
huái nán zǐ yuē: míng yuè zhī zhū, bù néng wú lèi.
《淮南子》曰:明月之珠,不能無纇。
yòu, chǔ wáng wáng qí yuán, ér lín mù wèi zhī cán, sòng wáng wáng qí zhū yú chí zhōng, ér yú wèi zhī dān.
又,楚王亡其猿,而林木為之殘,宋王亡其珠於池中,而魚為之殫。
dōng fāng shuò shén yì jīng yuē: xī běi huāng zhōng, yǒu èr jīn què, gāo bǎi zhàng, shàng yǒu míng yuè zhū, jìng sān zhàng, guāng zhào qiān lǐ.
東方朔《神異經》曰:西北荒中,有二金闕,高百丈,上有明月珠,徑三丈,光照千里。
hàn shū yuē: wǔ dì shí, shǐ rén rù hǎi shì míng yuè dà zhū, zhì wéi èr cùn yǐ xià.
《漢書》曰:武帝時,使人入海市明月大珠,至圍二寸已下。
yòu yuē: zhāo dì shàng guān tài hòu, bèi zhū rú, fèi shǎo dì wèi chāng yì wáng.
又曰:昭帝上官太后,被珠襦,廢少帝為昌邑王。
liè xiān chuán yuē: zhū zhòng zhě, huì jī shì fàn zhū rén, hàn gāo hòu shí, mù shì sān cùn zhū, nǎi yì què shàng zhī, cì jīn wǔ bǎi, lǔ yuán gōng zhǔ sī yǐ qī bǎi jīn, cóng zhòng qiú zhī, zhòng xiàn sì cùn zhū ér qù, bù zhī suǒ zhī, hàn wǔ gù shì yuē: dì qǐ shén wū táng, yǐ bái yù wèi lián, dài mào wèi yā.
《列仙傳》曰:朱仲者,會稽市販珠人,漢高后時,募市三寸珠,乃詣闕上之,賜金五百,魯元公主私以七百金,從仲求之,仲獻四寸珠而去,不知所之,漢武故事曰:帝起神屋堂,以白玉為簾,玳瑁為押。
hàn shū yuē: dǒng yǎn yǔ mǔ mài zhū wèi yè, yǎn nián shí sān, suí mǔ rù guǎn táo gōng zhǔ jiā, zuǒ yòu yán qí yāo, hǎo, zhào jiàn yuē: wú wèi mǔ yǎng zhī, yīn de xìng.
《漢書》曰:董偃與母賣珠為業,偃年十三,隨母入館陶公主家,左右言其夭,好,召見曰:吾為母養之,因得幸。
dōng guān hàn jì yuē: xiǎn zōng shí, zhōng lí yì wèi shàng shū, jiāo zhǐ tài shǒu zuò zāng qiān jīn, zhēng hái fú fǎ, zhào yǐ zī wù bān cì qún chén, yì de zhū jī, xī yǐ wěi dì, ér bù bài cì, shàng guài wèn qí gù, duì yuē: chén wén kǒng zǐ rěn kě yú dào quán zhī shuǐ, céng cān huí chē yú shèng mǔ zhī jiān, è qí míng yě, cǐ zāng huì zhī bǎo, chéng bù gǎn bài shòu, dì jiē tàn yuē: qīng hū shàng shū zhī yán, nǎi gèng yǐ kù qián sān shí wàn cì zhī.
《東觀漢記》曰:顯宗時,鍾離意為尚書,交趾太守坐贓千金,徵還伏法,詔以資物班賜群臣,意得珠璣,悉以委地,而不拜賜,上怪問其故,對曰:臣聞孔子忍渴於盜泉之水,曾參回車於勝母之間,惡其名也,此贓穢之寶,誠不敢拜受,帝嗟嘆曰:清乎尚書之言,乃更以庫錢三十萬賜之。
xiè chéng hòu hàn shū yuē: mèng cháng wèi hé pǔ tài shǒu, jùn jìng jiù cǎi zhū, yǐ yì mǐ shí, xiān shí èr qiān dàn tān huì, shǐ mín cǎi zhū, jī yǐ zì rù, zhū hū xǐ qù, hé pǔ wú zhū, è sǐ zhě yíng lù, mèng cháng xíng huà, yī nián zhī jiān, qù zhū fù hái.
謝承《後漢書》曰:孟嘗為合浦太守,郡境舊採珠,以易米食,先時二千石貪穢,使民採珠,積以自入,珠忽徙去,合浦無珠,餓死者盈路,孟嘗行化,一年之間,去珠復還。
yòu yuē: rǔ nán lǐ jìng, wèi zhào xiāng, nú yú shǔ xué zhōng de xì zhū, dāng ěr xiāng lián, yǐ wèn zhǔ bù, duì yuē: qián xiāng fū rén, xī wáng sān zhū, yí zi fù qiè zhī, yīn qí qù fù, jìng nǎi sòng zhū fù qián xiāng, xiāng cán, zhuī qù fù hái.
又曰:汝南李敬,為趙相,奴於鼠穴中得系珠,璫珥相連,以問主簿,對曰:前相夫人,昔亡三珠,疑子婦竊之,因其去婦,敬乃送珠付前相,相慚,追去婦還。
xù hàn shū yuē: fú fēng rén wáng tài píng yù lǎn bā bǎi líng èr zuò shì. sūn fèn, jū fù ér xìng lìn, liáng jì zì yǐ mǎ chéng jù yí zhī, cóng dài qián wǔ qiān wàn, fèn yǐ wǔ bǎi wàn yǔ zhī, jì dà nù, nǎi gào jùn xiàn, hé fèn mǔ wèi qí shǒu cáng bì, yún dào bái zhū shí hú, zǐ jīn qiān jīn yǐ pàn, suì shōu kǎo fèn xiōng dì, sǐ yú yù zhōng, xī méi zī cái, yì qī qiān yú wàn.
《續漢書》曰:扶風人王[《太平御覽》八百零二作士。]孫奮,居富而性吝,梁冀自以馬乘具遺之,從貸錢五千萬,奮以五百萬與之,冀大怒,乃告郡縣,劾奮母為其守藏婢,雲盜白珠十斛,紫金千斤以叛,遂收考奮兄弟,死於獄中,悉沒資財,億七千餘萬。
sān fǔ gù shì yuē: qín shǐ huáng zàng lí shān, qǐ líng gāo wǔ shí zhàng, xià yǐ shuǐ yín wèi quán, yǐ míng yuè zhū wèi rì yuè.
《三輔故事》曰:秦始皇葬驪山,起陵高五十丈,下以水銀為泉,以明月珠為日月。
wèi lüè yuē: dà qín guó chū míng zhū yè guāng zhū zhēn bái zhū, fū yú chū zhū, zhū dà rú suān zǎo.
《魏略》曰:大秦國出明珠夜光珠真白珠,夫餘出珠,珠大如酸棗。
wèi zhì yuē: wén dì wèn sū zé yuē: qián pò jiǔ quán zhāng yē, xī yù tōng shǐ dūn huáng, xiàn jìng cùn dà zhū, kě fù qiú shì yì dé bù, zé duì yuē: ruò bì xià huà qià zhōng guó, dé liú shā mò, jí bù qiú zì zhì, qiú ér dé zhī, bù zú guì yě, dì hēi rán.
《魏志》曰:文帝問蘇則曰:前破酒泉張掖,西域通使敦煌,獻徑寸大珠,可復求市益得不,則對曰:若陛下化洽中國,德流沙漠,即不求自至,求而得之,不足貴也,帝嘿然。
shǔ zhì yuē: sòng yù shǐ wú, sūn quán yí yù dà zhū yī hú.
《蜀志》曰:宋豫使吳,孫權遺豫大珠一斛。
sōu shén jì yuē: nán hǎi zhī wài, yǒu jiāo rén, shuǐ jū rú yú, bù fèi jī jī, qí rén néng qì zhū.
《搜神記》曰:南海之外,有鮫人,水居如魚,不廢緝績,其人能泣珠。
yòu yuē: suí hóu xíng, jiàn dà shé shāng, jiù ér zhì zhī, qí hòu shé xián zhū yǐ bào zhī, jìng yíng cùn, chún bái ér yè guāng, kě yǐ zhú táng, gù lì shì chēng yān.
又曰:隨侯行,見大蛇傷,救而治之,其後蛇銜珠以報之,徑盈寸,純白而夜光,可以燭堂,故歷世稱焉。
yòu yuē: wú wáng fū chāi nǚ míng yù, sǐ wáng, tóng zǐ hán zhòng, zhì zhǒng qián kū jì zhī, nǚ nǎi jiàn xíng, jiāng zhòng rù zhǒng, yí jìng cùn míng zhū.
又曰:吳王夫差女名玉,死亡,童子韓重,至冢前哭祭之,女乃見形,將重入冢,遺徑寸明珠。
yòu yuē: yǒu xuán hè wèi yì rén suǒ shè, qióng ér guī kuài cān, cān shōu yǎng, liáo zhì chuāng, chuāng yù ér fàng zhī, hòu hè yè dào mén wài, cān zhí zhú shì zhī, hè cí xióng shuāng zhì, gè xián míng zhū yǐ bào cān yān.
又曰:有玄鶴為弋人所射,窮而歸噲參,參收養,療治瘡,瘡愈而放之,後鶴夜到門外,參執燭視之,鶴雌雄雙至,各銜明珠以報參焉。
sān qín jì yuē: kūn míng chí, xī yǒu rén diào yú, lún jué ér qù, suì tōng mèng yú hàn wǔ dì, qiú qù diào, dì míng rì xì yú chí, jiàn dà yú xián suǒ, dì yuē: qǐ mèng suǒ jiàn yé, qǔ ér fàng zhī, jiān sān rì, chí biān dé míng zhū yī shuāng, dì yuē: qǐ fēi yú zhī bào yé.
《三秦記》曰:昆明池,昔有人釣魚,綸絕而去,遂通夢於漢武帝,求去釣,帝明日戲於池,見大魚銜索,帝曰:豈夢所見耶,取而放之,間三日,池邊得明珠一雙,帝曰:豈非魚之報耶。
wàn zhèn nán zhōu yì wù zhì yuē: hé pǔ mín shàn yóu, cǎi zhū ér nián shí yú suì, biàn jiào rù shuǐ, guān jìn mín cǎi zhū, qiǎo dào zhě, dūn shuǐ dǐ, guā bàng dé hǎo zhū, tūn ér chū, péi shì guǎng zhōu jì yuē: jīng ní mù, jí míng yuè zhū, gù sǐ bù jiàn yǒu mù jīng.
萬震《南州異物志》曰:合浦民善游,採珠兒年十餘歲,便教入水,官禁民採珠,巧盜者,蹲水底,刮蚌得好珠,吞而出,裴氏《廣州記》曰:鯨鯢目,即明月珠,故死不見有目精。
yōu míng lù yuē: hàn wǔ dì xìng hé zhǔ, wén xián gē zhī yīn, é ér yǒu lǎo gōng jí nián shào shù rén chū, jiē zhǎng bā jiǔ cùn, wèi dì zòu lè yǐn jiǔ, lǎo gōng gù mìng qǔ dòng xué zhī bǎo, yī rén shòu mìng, xià méi chuān dǐ, dé yī dà zhū, jìng shù cùn, míng yào jué shì, shàng wèn dōng fāng shuò, shuò yuē: hé dǐ yǒu yī xué, shēn shù bǎi zhàng, zhōng yǒu chì bàng, shēng cǐ zhū yān.
《幽明錄》曰:漢武帝幸河渚,聞弦歌之音,俄而有老公及年少數人出,皆長八九寸,為帝奏樂飲酒,老公顧命取洞穴之寶,一人受命,下沒川底,得一大珠,徑數寸,明耀絕世,上問東方朔,朔曰:河底有一穴,深數百丈,中有赤蚌,生此珠焉。
yòu yuē: wáng dūn zhào wú měng, měng zhì jiāng kǒu, rù shuǐ zhōng, mìng chuán rén bìng jìn, chuán zhì dà léi, jiàn měng xíng shuǐ shàng, cóng dōng běi hái nì chuán, dì zǐ wèn qí gù, měng yún, shuǐ shén shù xìng bō làng, zéi hài xíng lǚ, zàn guò yuē chì, yǐ zhēn zhū yī wò wèi xìn.
又曰:王敦召吳猛,猛至江口,入水中,命船人並進,船至大雷,見猛行水上,從東北還逆船,弟子問其故,猛雲,水神數興波浪,賊害行旅,蹔過約敕,以真珠一握為信。
fù liáng wú yún suì zhū fù yuē: míng zhū suì yǐ, yú chuān zhī wēi, shì yuán liú ér shī zhuǎn, jiàn zhé shuǐ zhī wáng huí, xiè lí gōng zhī ruì shì, fěn líng bàng zhī shén tāi, ruò yǒu rén xī shēng máng mèi, fāng huī duàn xī míng zhū suì, míng zhū suì xī chuàng hé xuān, zhū xī zhū xī bù fù quán.
【賦】梁吳筠碎珠賦曰:明珠碎矣,於川之隈,視圓流而失轉,見折水之亡回,謝驪宮之瑞飾,粉靈蚌之神胎,若有人兮聲茫昧,芳徽斷兮明珠碎,明珠碎兮愴何宣,珠兮珠兮不復全。
míng jìn jiāng tǒng zhēn zhū míng yuē: sì zī yīn jǐng, xì guǐ tài yáng, jiā bǐ lìng shēng, lián shēng yǐ zhāng.
【銘】晉江統真珠銘曰:嗣茲陰景,系晷太陽,嘉彼令生,廉聲以章。
bèi
◇貝
shuō wén yuē: bèi, hǎi jiè chóng yě, gǔ zhě huò bèi ér bǎo guī, zhì zhōu ér yǒu quán, dào qín fèi bèi xíng quán.
《說文》曰:貝,海介蟲也,古者貨貝而寶龜,至周而有泉,到秦廢貝行泉。
ěr yǎ yuē: bèi jū lù yàn, zài shuǐ hán, yīn hán. dà zhě yú rǒng, yīn chén. xiǎo zhě jì, jī yīn, jīn zhī xì bèi, yì yǒu zǐ sè zhě, chū rì nán. xuán bèi tāi bèi, hēi sè zhě. yú chí huáng bái wén, yīn zhì, huáng zhì bái wén. yú quán bái huáng wén, bái zhì huáng wén yě, shī chéng shì bèi jǐn, zé zǐ bèi yě, zǐ bèi yǐ zǐ wèi zhì, hēi wèi wén diǎn yě. bā pā bó ér kuí, kuāng guǐ fǎn, zhōng guǎng, liǎng tóu ruì. jùn qūn dà ér jiǎn, zé xiǎo ér duò, duò xiá ér zhǎng.
《爾雅》曰:貝居陸焱,在水蜬,[音含。]大者〈魚冗〉,[音沉。]小者鰿,[積音,今之細貝,亦有紫色者,出日南。]玄貝胎貝,[黑色者。]餘蚳黃白文,[音治,黃質白文。]餘泉白黃文,[白質黃文也,詩成是貝錦,則紫貝也,紫貝以紫為質,黑為文點也。]蚆[葩]博而頯,[匡軌反,中廣,兩頭銳。]蜠囷大而儉,責小而惰,[惰狹而長。]
běn cǎo jīng yuē: bèi zi yī míng bèi chǐ, shēng dōng hǎi.
《本草經》曰:貝子一名貝齒,生東海。
shān hǎi jīng yuē: yáng shān zhuó luò zhī shuǐ, zhù yú fān zhī zé, zhōng duō wén bèi.
《山海經》曰:陽山濁洛之水,注於蕃之澤,中多文貝。
yòu yuē: yīn shān yú shuǐ, zhōng duō wén bèi.
又曰:陰山漁水,中多文貝。
yòu yuē: guī shān méng shuǐ, duō huáng bèi.
又曰:邽山濛水,多黃貝。
yòu yuē: chì shuǐ zhī dōng, cāng wú zhī yě, yǒu wén bèi.
又曰:赤水之東,蒼梧之野,有文貝。
guī cáng yuē: yǒu rén jiāng lái, yí wǒ huò bèi, yǐ zhì zé chè, yǐ qiú zé dé, yǒu xǐ jiāng zhì.
《歸藏》曰:有人將來,遺我貨貝,以至則徹,以求則得,有喜將至。
máo shī yuē: qī xī fěi xī, chéng shì bèi jǐn.
《毛詩》曰:萋兮斐兮,成是貝錦。
máo shī yì shū yuē: bèi, bì guī shǔ. yòu yǒu zǐ bèi, qí bái zhì rú yù, zǐ diǎn wèi wén, jiē háng liè xiāng dāng, dà zhě yǒu jìng yī chǐ liù cùn, jīn jiǔ zhēn jiāo zhǐ yǐ wèi bēi pán, bǎo wù yě.
《毛詩義疏》曰:貝,鼊龜屬。又有紫貝,其白質如玉,紫點為文,皆行列相當,大者有徑一尺六寸,今九真交阯以為杯盤,寶物也。
chūn qiū yùn dòu shū yuē: yáo guāng dé jiāng tǔ dà bèi.
《春秋運斗樞》曰:搖光得江吐大貝。
tài gōng liù tāo yuē: shāng wáng jū xī bó chāng yú yǒu lǐ, tài gōng wèi sàn yí shēng, qiú zhēn wù yǐ miǎn jūn zuì, zhī jiǔ jiāng, dé dà bèi bǎi féng, shī zuò bǎi péng
太公《六韜》曰:商王拘西伯昌於羑里,太公謂散宜生,求珍物以免君罪,之九江,得大貝百馮,[詩作百朋]
chǔ cí jiǔ gē yuē: yú lín wū xī lóng táng, zǐ bèi què xī zhū gōng, hé bó yǐ yú lín gài wū, huà lóng wén, zǐ bèi zuò què, zhū dān qí gōng.
楚辭九歌曰:魚鱗屋兮龍堂,紫貝闕兮朱宮,[河伯以魚鱗蓋屋,畫龍文,紫貝作闕,朱丹其宮。]
shàng shū dà chuán yuē: wén wáng qiú yú yǒu lǐ, sàn yí shēng zhī jiāng huái zhī pǔ, ér dé dà bèi, rú chē qú, yǐ xiàn zhòu.
《尚書大傳》曰:文王囚於羑里,散宜生之江淮之浦,而得大貝,如車渠,以獻紂。
yán tiě lùn yuē: jiào yǔ mín gǎi, bì yǔ shì yì, xià hòu yǐ xuán bèi, zhōu rén yǐ zǐ shí yě.
《鹽鐵論》曰:教與民改,弊與世易,夏後以玄貝,周人以紫石也。
hàn shū yuē: wén dì cì nán yuè wáng wèi tā shū jí yī, tā yīn shǐ zhě, xiàn zǐ bèi wǔ bǎi.
《漢書》曰:文帝賜南越王尉他書及衣,他因使者,獻紫貝五百。
yòu yuē: wáng mǎng shí, dà bèi sì cùn bā fēn yǐ shàng, èr méi wèi yī péng, zhí èr bǎi yī shí liù, mǔ bèi sān cùn liù fēn yǐ shàng, yī péng zhí wǔ shí, me bèi èr cùn sì fēn yǐ shàng, yī péng zhí sān shí, xiǎo bèi cùn èr fēn yǐ shàng, yī péng zhí shí, bù yíng cùn èr fēn, bù dé wèi péng, měi méi zhí qián sān, shì wèi huò bèi wǔ pǐn, bèi bù yíng liù fēn, bù dé wèi huò.
又曰:王莽時,大貝四寸八分已上,二枚為一朋,直二百一十六,牡貝三寸六分已上,一朋直五十,麼貝二寸四分已上,一朋直三十,小貝寸二分已上,一朋直十,不盈寸二分,不得為朋,每枚直錢三,是為貨貝五品,貝不盈六分,不得為貨。
guǎng zhōu zhì yuē: fán yǒu bā, zǐ bèi zuì qí měi zhě, chū jiāo zhōu, dà bèi chū jù yán zhōu, yǔ xíng jiǎ zhì yì.
廣州志曰:凡有八,紫貝最其美者,出交州,大貝出巨延州,與行賈質易。
wàn zhèn nán zhōu yì wù zhì yuē: nǎi yǒu dà bèi, qí zī nán chóu, dà bèi, wén bèi yě, jiāo zhǐ yǐ nán hǎi zhōng jiē yǒu zhī. sù zhì zǐ shì, wén ruò luó zhū, bù mó bù yíng, cǎi yào guāng liú, sī diāo mò jiā, yù zuó mí yú, zài xī jī bó, yòng miǎn qí jū.
萬震《南州異物志》曰:乃有大貝,奇姿難儔,[大貝,文貝也,交阯以南海中皆有之。]素質紫飾,文若羅珠,不磨不瑩,采耀光流,思雕莫加,欲琢靡逾,在昔姬伯,用免其拘。
xú zhōng nán fāng jì yuē: bān bèi léi dà zhě, wéi zhī dé liù cùn, xiǎo zhě wéi zhī dé wǔ cùn, zài yú hǎi biān, bǔ yú shí shí yǒu de zhī zhě, dà bèi chū zhū báo jù yán zhōu, tǔ dì cǎi mài zhī, yǐ yì jiàng qīng.
徐衷南方記曰:班貝羸大者,圍之得六寸,小者圍之得五寸,在於海邊,捕魚時時有得之者,大貝出諸薄巨延州,土地采賣之,以易絳青。
liú xīn qī jiāo zhōu jì yuē: dà bèi chū rì nán, rú jiǔ bēi, xiǎo bèi, bèi chǐ yě, shàn zhì dú, jù yǒu zǐ sè.
劉欣期交州記曰:大貝出日南,如酒杯,小貝,貝齒也,善治毒,俱有紫色。
nán zhōu yì wù zhì yuē: jiāo zhǐ běi, nán hǎi zhōng, yǒu dà wén bèi, zhì bái ér wén zǐ, tiān zī zì rán, bù jiǎ diāo zhuó, mó yíng ér guāng sè huàn làn, xiāng bèi jīng yuē: xiāng bèi jīng, zhū zhòng shòu zhī yú qín gāo, qín gāo chéng yú, fú yú hǎi hé, shuǐ chǎn bì jiū, zhòng xué xiān yú gāo, ér dé qí fǎ. yòu xiàn zhū yú hàn wǔ, qù bù zhī suǒ zhī, yán zhù wèi huì jī tài shǒu, zhòng yòu chū, yí zhù yǐ jìng chǐ zhī bèi, bìng zhì cǐ wén yú zhù yuē: huáng dì táng yáo xià yǔ sān dài zhī zhēn ruì, líng qí zhī mì bǎo, qí yǒu cì cǐ zhě, bèi yíng chǐ, zhuàng rú chì diàn hēi yún, wèi zhī zǐ bèi, sù zhì hóng hēi, wèi zhī zhū bèi, qīng dì lǜ wén, wèi zhī shòu bèi, hēi wén huáng zhòu, wèi zhī xiá bèi, zǐ yù jí, zhū míng mù, shòu xiāo qì zhāng, xiá fú qū chóng, suī bù néng yán líng zēng shòu, qí yù hài yī yě, fù yǒu xià cǐ zhě, yīng huì chán jí, yǐ zhú wēn qù shuǐ, wú qí gōng, bèi dà zhě rú lún, wén wáng qǐng dà qín bèi, jìng bàn xún, mù wáng dé qí ké, xuán yú zhāo guān, qín mù gōng yǐ yí yàn cháo, kě yǐ míng mù yuǎn chá, yí yù yí jīn, nán hǎi bèi rú zhū lì, huò bái bó, qí xìng hán, qí wèi gān, zhǐ shuǐ dú, fú bèi shǐ rén guǎ, wú yǐ jìn fù rén, hēi bái gè bàn shì yě, zhuó bèi shǐ rén shàn jīng, wú yǐ qīn tóng zǐ, huáng chún diǎn chǐ yǒu chì bó shì yě, suī bèi shǐ bìng nüè, hēi bí wú pí shì yě, jué bèi shǐ tāi xiāo, wù yǐ shì yùn fù, chì dài tōng jí shì yě, huì bèi shǐ rén shàn wàng, wù yǐ jìn rén, chì chì nèi ké chì luò shì yě, yòng bèi shǐ tóng zǐ yú, nǚ rén yín, yǒu qīng chún chì bí shì yě, bì bèi shǐ tóng zǐ dào, jí shàng yǒu lǚ jù chún shì yě, yǔ zé zhòng, jì zé qīng, wěi bèi shǐ rén zhì qiáng, yè xíng fú mí guǐ láng bào bǎi shòu, chì zhōng yuán shì yě, yǔ zé qīng, jì zé zhòng.
《南州異物志》曰:交阯北,南海中,有大文貝,質白而文紫,天姿自然,不假雕琢,磨瑩而光色煥爛,相貝經曰:相貝經,朱仲受之於琴高,琴高乘魚,浮於海河,水產必究,仲學仙於高,而得其法。又獻珠於漢武,去不知所之,嚴助為會稽太守,仲又出,遺助以徑尺之貝,並致此文於助曰:皇帝唐堯夏禹三代之貞瑞,靈奇之秘寶,其有次此者,貝盈尺,狀如赤電黑雲,謂之紫貝,素質紅黑,謂之朱貝,青地綠文,謂之綬貝,黑文黃晝,謂之霞貝,紫愈疾,朱明目,綬消氣鄣,霞伏蛆蟲,雖不能延齡增壽,其御害一也,復有下此者,鷹喙蟬脊,以逐溫去水,無奇功,貝大者如輪,文王請大秦貝,徑半尋,穆王得其殼,懸於昭觀,秦穆公以遺燕晁,可以明目遠察,宜玉宜金,南海貝如珠礫,或白駮,其性寒,其味甘,止水毒,浮貝使人寡,無以近婦人,黑白各半是也,濯貝使人善驚,無以親童子,黃唇點齒有赤駮是也,雖貝使病瘧,黑鼻無皮是也,嚼貝使胎消,勿以示孕婦,赤帶通脊是也,慧貝使人善忘,勿以近人,赤熾內殼赤絡是也,醟貝使童子愚,女人淫,有青唇赤鼻是也,碧貝使童子盜,脊上有縷句唇是也,雨則重,霽則輕,委貝使人志強,夜行伏迷鬼狼豹百獸,赤中圓是也,雨則輕,霽則重。
zàn jìn guō pú bèi zàn yuē: xiān mín yǒu zuò, guī bèi wèi huò, guì yǐ wén cǎi, jiǎ yǐ xiǎo dà, jiǎn zé yì zī, fàn ér bù guò.
【贊】晉郭璞貝贊曰:先民有作,龜貝為貨,貴以文采,賈以小大,簡則易資,犯而不過。
mǎ nǎo
◇馬瑙
guǎng yǎ yuē: mǎ nǎo, shí cì yù.
《廣雅》曰:馬瑙,石次玉。
guǎng zhì yuē: mǎ nǎo chū xī nán zhū guó.
《廣志》曰:馬瑙出西南諸國。
xuán zhōng jì yuē: mǎ nǎo chū ròu zhī guó.
《玄中記》曰:馬瑙出月氏國。
wèi lüè yuē: dà qín guó duō mǎ nǎo.
《魏略》曰:大秦國多馬瑙。
liáng zhōu jì yuē: lǚ zuǎn xián níng èr nián, dào fā zhāng jùn líng, dé mǎ nǎo zhōng kē.
《涼州記》曰:呂纂咸寧二年,盜發張駿陵,得馬瑙鍾榼。
fù wèi wén dì mǎ nǎo lēi fù yuē: mǎ nǎo yù shǔ yě, chū zì xī yù, wén lǐ jiāo cuò, yǒu shì mǎ nǎo, gù qí fāng rén yīn yǐ míng zhī, mìng fū liáng gōng, shì pōu shì juān, zhuī xíng zhú hǎo, cóng yí suǒ biàn, nǎi jiā dǐ lì, kè fāng wèi yuán, shěn guāng nèi zhào, fú jǐng wài xiān, fán wén rù zǎo, jiāo cǎi jiē lián, jiā lòu xī zhī shèng měi, gǎn róng mǎ zhī shǒu shì, tú zī wù zhī yōu yí, xìn jūn zǐ zhī suǒ fú, ěr nǎi jí bǐ zhū jì, huá lēi yòng chéng, pián jū bié zhǐ, huàn ruò luó xīng.
【賦】魏文帝馬瑙勒賦曰:馬瑙玉屬也,出自西域,文理交錯,有似馬瑙,故其方人因以名之,命夫良工,是剖是鐫,追形逐好,從宜索便,乃加砥礪,刻方為圓,沈光內照,浮景外鮮,繁文縟藻,交采接連,嘉鏤錫之盛美,感戎馬之首飾,圖茲物之攸宜,信君子之所服,爾乃藉彼朱罽,華勒用成,駢居別趾,煥若羅星。
wèi wáng càn mǎ nǎo lēi fù yuē: yóu dà guó yǐ guǎng guān, lǎn xī shì zhī wěi bǎo, zǒng zhòng cái ér kè měi, xìn mò zāng yú mǎ nǎo, bèi wén cǎi zhī huá shì, zá zhū lǜ yǔ cāng fù, yú shì nǎi mìng gōng rén, cái yǐ shì lēi, yīn zī xiàng xíng, fěi diāo fěi kè, jué róng yīng guī, jué xìng shùn dé, yù shì sì zhī jùn fú, biǎo lù jì zhī yí zé.
魏王粲馬瑙勒賦曰:游大國以廣觀,覽希世之偉寶,總眾材而課美,信莫臧於馬瑙,被文采之華飾,雜朱綠與蒼阜,於是乃命工人,裁以飾勒,因姿象形,匪雕匪刻,厥容應規,厥性順德,御世嗣之駿服,表騄驥之儀則。
liú lí
◇琉璃
guǎng yǎ yuē: liú lí, zhū yě.
《廣雅》曰:琉璃,珠也。
yùn jí yuē: liú lí, huǒ qí zhū yě.
韻集曰:琉璃,火齊珠也。
guǎng zhì yuē: liú lí chū huáng zhī sī diào dà qín rì nán zhū guó.
《廣志》曰:琉璃出黃支斯調大秦日南諸國。
shí zhōu jì yuē: fāng zhàng shān shàng yǒu liú lí gōng.
《十洲記》曰:方丈山上有琉璃宮。
hàn shū yuē: wǔ dì shí, shǐ rén rù hǎi shì liú lí.
《漢書》曰:武帝時,使人入海市琉璃。
wèi lüè yuē: dà qín guó chū chì bái hēi huáng qīng lǜ gàn piǎo hóng zǐ shí zhǒng liú lí.
《魏略》曰:大秦國出赤白黑黃青綠紺縹紅紫十種琉璃。
wú lì yuē: huáng wǔ sì nián, fú nán zhū wài guó lái xiàn liú lí.
《吳歷》曰:黃武四年,扶南諸外國來獻琉璃。
zhū gé huī jí, zhào dá huī, jīn zhì liú lí wǎn yī.
諸葛恢集,詔答恢,今致琉璃碗一。
nán zhōu yì wù zhì yuē: liú lí běn zhì shì shí, yù zuò qì, yǐ zì rán huī zhì zhī, zì rán huī zhuàng rú huáng huī, shēng nán hǎi bīn, yì kě huàn yī, yòng zhī bù xū lín, dàn tóu zhī zhōng, huá rú tái shí, bù dé cǐ huī, zé bù kě shì.
《南州異物志》曰:琉璃本質是石,欲作器,以自然灰治之,自然灰狀如黃灰,生南海濱,亦可浣衣,用之不須淋,但投之中,滑如苔石,不得此灰,則不可釋。
shì shuō yuē: mǎn fèn wèi fēng, zài wǔ dì liú lí chuāng nèi zuò, shí mì shì shū, fèn yǒu yí, dì wèn zhī, dá yuē: chén yóu wú niú, jiàn guāng ér chuǎn.
《世說》曰:滿奮畏風,在武帝琉璃窗內坐,實密似疏,奮有疑,帝問之,答曰:臣猶吳牛,見光而喘。
yòu yuē: wǔ dì cháng jiàng wáng wǔ zi, gōng zhuàn pán xī yòng liú lí qì.
又曰:武帝嘗降王武子,供饌盤悉用琉璃器。
yòu yuē: wáng dūn shàng zhǔ, zhì shí chóng shě, rú cè bì, bì qíng jīn zǎo pán, shèng shuǐ, liú lí wǎn, shèng zǎo dòu, wáng qǔ dòu zhe shuǐ zhōng yǐn zhī, wèi zhī gān fàn.
又曰:王敦尚主,至石崇舍,如廁畢,婢擎金澡盤,盛水,琉璃碗,盛澡豆,王取豆著水中飲之,謂之乾飯。
fù jìn pān ní liú lí wǎn fù yuē: jì liú shā zhī jué xiǎn, yuè cōng lǐng zhī jùn wēi, yú shì yóu xī jí, wàng dà méng, lì zhōng shān, kuī zhú lóng, jìn wáng mǔ, fǎng xiān tóng, qǔ liú lí zhī yōu huá, zhào kuàng shì zhī liáng gōng, zuǎn xuán yí yǐ qǔ xiàng, zhǔn sān chén yǐ dìng róng, guāng yìng rì yào, yuán shèng yuè yíng, xiān xiá wǎng lì, fēi chén mí tíng, zhuó yuè páng zhú, biǎo lǐ xiāng xíng, níng shuāng bù zú fāng qí jié, chéng shuǐ bù néng yù qí qīng, gāng guò jīn shí, jìn lì qióng yù, mó zhī bù lín, niè zhī bù zhuó.
【賦】晉潘尼琉璃碗賦曰:濟流沙之絕險,越蔥嶺之峻危,於是游西極,望大蒙,歷鍾山,闚燭龍,覲王母,訪仙童,取琉璃之攸華,詔曠世之良工,纂玄儀以取象,准三辰以定容,光映日曜,圓盛月盈,纖瑕罔麗,飛塵靡停,灼爚旁燭,表里相形,凝霜不足方其潔,澄水不能喻其清,剛過金石,勁勵瓊玉,磨之不磷,涅之不濁。
chē qú
◇車渠
guǎng yǎ yuē: chē qú, shí cì yù yě.
《廣雅》曰:車渠,石次玉也。
guǎng zhì yuē: chē qú chū dà qín guó jí xī yù zhū guó.
《廣志》曰:車渠出大秦國及西域諸國。
xuán zhōng jì yuē: chē qú chū tiān zhú guó.
《玄中記》曰:車渠出天竺國。
sū zǐ yuē: chē qú mǎ nǎo, chū yú huāng wài, jīn jì zhōu zhī tǔ, céng wèi dé qí qí yě.
蘇子曰:車渠馬瑙,出於荒外,今冀州之土,曾未得其奇也。
fù wèi wén dì chē qú wǎn fù yuē: chē qú yù shǔ yě, duō xiān lǐ rù wén, shēng yú xī guó, qí sú bǎo zhī, wéi èr yí zhī pǔ yù, hé wàn wù zhī shū xíng, liào zhēn guài zhī shàng měi, wú zī wǎn zhī dú líng, bāo huá wén zhī guāng lì, fā fú cǎi ér yáng róng, lǐ jiāo cuò yǐ lián shǔ, shì jiāng lí ér fù bìng, huò ruò cháo yún fú gāo shān, hū shì fēi niǎo lì cāng tiān, fū qí fāng zhě rú jǔ, yuán zhě rú guī, chóu xī bù miù, hóng xiān yǒu yí.
【賦】魏文帝車渠碗賦曰:車渠玉屬也,多纖理縟文,生於西國,其俗寶之,惟二儀之普育,何萬物之殊形,料珍怪之上美,無茲碗之獨靈,苞華文之光麗,發符采而揚榮,理交錯以連屬,似將離而復並,或若朝雲浮高山,忽似飛鳥厲蒼天,夫其方者如矩,圓者如規,稠希不謬,洪纖有宜。
wèi wáng tài píng yù lǎn bā bǎi líng bā wáng xià yǒu càn zì. chē qú wǎn fù yuē: shì jūn zǐ zhī yàn zuò, lǎn chē qú zhī miào zhēn, tǐng yīng cái yú shān yuè, hán yīn yáng zhī shū zhēn, fēi qīng piǎo yǔ fú bái, ruò jīng fēng zhī piāo yún, guāng qīng lǎng yǐ nèi yào, zé wēn rùn ér wài jīn, tǐ zhēn gāng ér bù náo, lǐ xiū dá ér yǒu wén, jiān wǔ dé zhī shàng měi, qǐ yù lǎn zuò chāo. zhòng bǎo ér jué lún.
魏王[《太平御覽》八百零八王下有粲字。]車渠碗賦曰:侍君子之宴坐,覽車渠之妙珍,挺英才於山嶽,含陰陽之淑真,飛輕縹與浮白,若驚風之飄雲,光清朗以內曜,澤溫潤而外津,體貞剛而不撓,理脩達而有文,兼五德之上美,起[御覽作超。]眾寶而絕倫。
dài mào
◇玳瑁
guǎng zhì yuē: dài mào xíng sì guī, chū nán hǎi jù yán zhōu.
《廣志》曰:玳瑁形似龜,出南海巨延州。
zhōu shū wáng huì yuē: yī yǐn wèi tāng yuē: qǐng yǐ dài mào wèi xiàn.
《周書·王會》曰:伊尹謂湯曰:請以玳瑁為獻。
shǐ jì yuē: zhào shǐ yú chūn shēn jūn, yù kuā chǔ, wèi dài mào zān, jiàn qì xī shì yǐ dài mào.
《史記》曰:趙使於春申君,欲夸楚,為玳瑁簪,劍器悉飾以玳瑁。
xù hàn shū yú fú zhì yuē: guì rén zhù cán, dài mào chāi.
續漢書輿服志曰:貴人助蠶,玳瑁釵。
gāo wén huì yǔ fù shū yuē: jīn zhì dài mào shū yī méi.
高文惠與婦書曰:今致玳瑁梳一枚。
nán zhōu yì wù zhì yuē: dài mào rú guī, shēng nán fāng hǎi zhōng, dà zhě rú qú chú, bèi shàng yǒu lín, dà rú shàn, fā qǔ qí lín, yīn jiàn qí wén, yù yǐ zuò qì, zé zhǔ zhī, yīn yǐ dāo jié, rèn yì suǒ zuò, lěng nǎi yǐ xiāo yú pí cuò zhì zhī, hòu yǐ kū tiáo mù yè yíng zhī, nǎi yǒu guāng yào.
《南州異物志》曰:玳瑁如龜,生南方海中,大者如蘧蒢,背上有鱗,大如扇,發取其鱗,因見其文,欲以作器,則煮之,因以刀截,任意所作,冷乃以梟魚皮錯治之,後以枯條木葉瑩之,乃有光耀。
wèi fán qīn shī yuē: hé yǐ biǎo bié lí, ěr hòu dài mào chāi.
魏繁欽詩曰:何以表別離,耳後玳瑁釵。
fù jìn pān ní dài mào wǎn fù yuē: yǒu dài mào zhī qí bǎo, yì tóng lǚ yú jiè chóng, xià fǎ chuān yǐ jǔ yí, shàng nǐ gān ér guī lóng, huò bù zhǐ yú qīng yuán, huò diào wěi yú ní zhōng, suí yīn yáng yǐ qián yuè, yǔ guī lóng hū qí fēng, bāo shén cáng zhì, bèi tǐ jiān cái, gāo xià sī chù, shuǐ lù jiē néng, wén ruò qǐ bō, bèi fù féng lái, ěr nǎi xiá yí xiào zhēn, yuè shang gòng zhí, héng hǎi wàn lǐ, yú lǐng qiān yì, tǐng pú huāng mán, chī zǎo chén jí, guāng yào xuàn huǎng, zhāo làn xī xì, jiā sī bǎo zhī jiān měi, liào zhòng zhēn ér mí duì, wén bù fán yú cuò lòu, cǎi bù jiǎ hū zǎo huì, qǐ fěi cuì zhī zú lì, hú xī xiàng zhī néng dǎi.
【賦】晉潘尼玳瑁碗賦曰:有玳瑁之奇寶,亦同旅於介蟲,下法川以矩夷,上擬乾而規隆,或步趾於清源,或掉尾於泥中,隨陰陽以潛躍,與龜龍乎齊風,包神藏智,備體兼才,高下斯處,水陸皆能,文若綺波,背負逢萊,爾乃遐夷效珍,越裳貢職,橫海萬里,逾嶺千億,挺璞荒蠻,摛藻辰極,光曜炫晃,昭爛熻赩,嘉斯寶之兼美,料眾珍而靡對,文不煩於錯鏤,采不假乎藻繢,豈翡翠之足儷,胡犀象之能逮。
jiān hòu hàn bān gù yǔ dòu xiàn jiān yuē: míng jiāng jūn cì gù dài mào zān.
【箋】後漢班固與竇憲箋曰:明將軍賜固玳瑁簪。
tóng
◇銅
shàng shū yuē: huái hǎi wéi yáng zhōu, jué gòng wéi jīn sān pǐn, jīn yín tóng.
《尚書》曰:淮海惟楊州,厥貢惟金三品,[金銀銅。]
zuǒ chuán yuē: zhèng bó cháo chǔ, chǔ zi yǔ zhī jīn, yuē: wú yǐ wèi bīng, shǐ zhù sān zhōng, yuè jué shū yuē: yín shān pò ér chū xī, ruò yé hé ér chū tóng, ōu yě yīn wèi chún jūn zhī jiàn.
《左傳》曰:鄭伯朝楚,楚子與之金,曰:無以為兵,使鑄三鍾,《越絕書》曰:鄞山破而出錫,若耶涸而出銅,歐冶因為純鈞之劍。
shǐ jì yuē: qín shǐ huáng zhù tiān xià bīng qì wèi shí èr jīn rén, zhòng gè qiān jīn.
《史記》曰:秦始皇鑄天下兵器為十二金人,重各千斤。
hàn shū yuē: fán lǜ dù liàng héng yòng tóng zhě, suǒ yǐ tóng tiān xià, qí fēng sú yě, tóng wèi wù zhì jīng, bù wèi zào shī hán shǔ biàn qí jié, bù wèi fēng yǔ pù lù gǎi qí xíng, shì yú shì jūn zǐ zhī xíng, shì yǐ yòng tóng yě, yòng zhú wèi yǐn zhě, shì zhī yí yě, zhú zhǎng shí zhàng, gāo yī zhàng, wéi zhú miè ruǎn ér jiān, yí wèi zhī yě.
《漢書》曰:凡律度量衡用銅者,所以同天下,齊風俗也,銅為物至精,不為燥濕寒暑變其節,不為風雨曝露改其形,似於士君子之行,是以用銅也,用竹為引者,事之宜也,[竹長十丈,高一丈,唯竹篾軟而堅,宜為之也。]
yòu yuē: wú yǒu zhāng jùn tóng shān, jí zhāo zhì tiān xià rén wáng mìng zhě, dào zhù qián, yǐ gù tǔ fù ér guó yòng ráo.
又曰:吳有章郡銅山,即招致天下人亡命者,盜鑄錢,以故土賦而國用饒。
yòu yuē: shàng shǐ shàn xiāng xiāng dèng tōng, yuē: dāng pín è sǐ, wén dì yuē: néng fù tōng zài wǒ, hé wèi pín, yú shì cì tōng shǔ dōng dào tóng shān zhù qián.
又曰:上使善相相鄧通,曰:當貧餓死,文帝曰:能富通在我,何謂貧,於是賜通蜀東道銅山鑄錢。
huá jiào hàn shū yuē: líng dì shí, suì shǐ gōu dùn lìng sòng diǎn, shàn zhì nán gōng. yòu shǐ yè tíng lìng bì lán, zhù tóng rén sì, liè yú cāng lóng xuán wǔ què wài. yòu zhù sì zhōng, jiē shòu èr qiān hú, xuán yú táng jí yún tái diàn, diàn qián yòu zhù tiān lù xiā má, tǔ shuǐ kě wū, shī yú qiáo xī, yòng sǎ nán běi jiāo lù, yǐ shěng bǎi xìng sǎ dào zhī fèi.
華嶠《漢書》曰:靈帝時,遂使鈎盾令宋典,繕治南宮。又使掖庭令畢嵐,鑄銅人四,列於蒼龍玄武闕外。又鑄四鍾,皆受二千斛,懸於堂及雲台殿,殿前又鑄天祿蝦蟆,吐水渴烏,施於橋西,用灑南北郊路,以省百姓灑道之費。
wèi lüè yuē: míng dì xǐ zhǎng ān zhū zhōng jù luò tuó tóng rén, chéng lù pán zhé, tóng rén bù kě zhì, liú zhù bà chéng. yòu liè zuò yú sī mǎ mén wài, jìn zhū gōng zàn yuē: sī mǎ mō jū guān zhōng, zhù qiè tóng rén lú jù wèi jīn qì, yǐ yì gǔ.
《魏略》曰:明帝徙長安諸鍾虡駱駝銅人,承露盤折,銅人不可致,留住霸城。又列坐於司馬門外,晉諸公贊曰:司馬摸居關中,鑄朅銅人爐虡為金器,以易穀。
shì yǔ yuē: tài kāng bā nián, líng yún tái shàng shēng tóng.
世語曰:太康八年,凌雲台上生銅。
lín yì jì yuē: lín yì wáng fàn wén, zhù tóng wū.
林邑記曰:林邑王範文,鑄銅屋。
zàn jìn guō pú chì tóng zàn yuē: kūn wú zhī shān, míng tóng suǒ zài, qiè yù rú ní, huǒ yán qí cǎi, shī zi suǒ tàn, yàn zhī jí zǎi.
【贊】晉郭璞赤銅贊曰:昆吾之山,名銅所在,切玉如泥,火炎其采,尸子所嘆,驗之汲宰。
biǎo liáng shěn yuē wèi liǔ shì lóng shàng tóng biǎo yuē: fū bì yǐ zhōu wù, huò yǐ zhèn mín, fù guó kāng zhì, mò shàng hū cǐ, zhōu shì zhì píng, shǐ yú yuán fǎ, hàn shì jǐ cuò, zī yú guàn xiǔ, míng lú huà jīn, liáng gōng jǐn yì, fāng jiāng yíng jīn zhōng cáng, shōu gōng shàng yuàn, nán chǔ lòu qí fāng fǔ, xī jīng bǐ qí bù nèi.
【表】梁沈約為柳世隆上銅表曰:夫幣以周務,貨以賑民,阜國康治,莫尚乎此,周氏致平,始於圓法,漢世幾厝,資於貫朽,名爐化金,良工盡藝,方將盈金中藏,收功上苑,南楚陋其方府,西京鄙其部內。