strong yǐn yì shàng strong
隱逸上
yǐn yì shàng
◇隱逸上
zhōu yì yuē: dùn shì wú mèn.
《周易》曰:遯世無悶。
yòu yuē: tiān dì bì, xián rén yǐn.
又曰:天地閉,賢人隱。
yòu yuē: bù shì wáng hóu, gāo shàng qí shì.
又曰:不事王侯,高尚其事。
yòu yuē: bì yú qiū yuán, shù bó jiān jiān, lǐ jì yuē: rú yǒu shàng bù chén tiān zǐ, xià bù shì zhū hóu.
又曰:賁於丘園,束帛戔戔,《禮記》曰:儒有上不臣天子,下不事諸侯。
yòu yuē: jì chūn zhī yuè, pìn míng shì, lǐ xián zhě.
又曰:季春之月,聘名士,禮賢者。
lùn yǔ yuē: yì mín, bó yí shū qí yú zhòng yí yì zhū zhāng liǔ xià huì shǎo lián.
《論語》曰:逸民,伯夷叔齊虞仲夷逸朱張柳下惠少連。
zhuāng zǐ yuē: gǔ zhī suǒ wèi yǐn shì zhě, fēi fú qí shēn ér bù jiàn yě, fēi bì qí yán ér bù chū yě, fēi cáng qí zhī ér bù fā yě, shí mìng dà miù yě.
《莊子》曰:古之所謂隱士者,非伏其身而不見也,非閉其言而不出也,非藏其知而不發也,時命大謬也。
yòu yuē: kè yì shàng xíng, lí shì yì sú, cǐ shān gǔ zhī shì, bì shì zhī rén yě, jiù sǒu zé, chù jiān kuàng, diào yú xián chù, wú wèi ér yǐ yǐ, cǐ jiāng hǎi zhī shì, bì shì zhī rén yě, xián xiá zhī suǒ hǎo yě.
又曰:刻意尚行,離世異俗,此山谷之士,避世之人也,就藪澤,處間曠,釣魚閒處,無為而已矣,此江海之士,避世之人也,閒暇之所好也。
jī kāng gāo shì chuán yuē: guǎng chéng zi zài kōng tóng zhī shàng, huáng dì wèn yuē: wú yù qǔ tiān dì zhī jīng, yǐ yǎng wàn wù, wèi zhī nài hé, guǎng chéng zi jué rán ér qǐ yuē: zhì dào zhī jīng, yǎo yǎo míng míng, wú shì wú tīng, bào shén yǐ jìng, wǒ shǒu qí yī, yǐ chù qí hé, gù qiān èr bǎi suì ér xíng wèi cháng shuāi, dé wú dào zhě, shàng wèi huáng, xià wèi wáng, shī wú dào zhě, shàng jiàn guāng, ér xià wèi tǔ, wú jiāng qù rǔ, rù wú qióng zhī mén, yóu wú jí zhī yě, yǔ rì yuè cān guāng, yǔ tiān dì wèi cháng.
嵇康《高士傳》曰:廣成子在崆峒之上,黃帝問曰:吾欲取天地之精,以養萬物,為之奈何,廣成子蹶然而起曰:至道之精,窈窈冥冥,無視無聽,抱神以靜,我守其一,以處其和,故千二百歲而形未嘗衰,得吾道者,上為皇,下為王,失吾道者,上見光,而下為土,吾將去汝,入無窮之門,游無極之野,與日月參光,與天地為常。
yòu yuē: huáng dì jiāng jiàn dà kuí yú jù cí zhī shān, fāng míng wèi yù, chāng yǔ cān chéng, huáng dì yuē: běn jù shàng yǒu tuō wén. yì zāi, qǐng wèn tiān xià, xiǎo tóng yuē: yǔ shǎo yóu liù hé zhī wài, shì yǒu mào bìng, yǒu zhǎng zhě jiào yǔ, chéng rì zhī chē, yóu yú xiāng chéng zhī yě, jīn bìng shǎo sǔn, jiāng fù liù hé zhī wài, wèi tiān xià zhě, yǔ xī shì yān, fū wèi tiān xià, yì xī yì mù mǎ zāi, qù qí hài mǎ ér yǐ, huáng dì zài bài, chēng tiān shī ér hái.
又曰:黃帝將見大隗於具茨之山,方明為御,昌宇參乘,黃帝曰:[本句上有脫文。]異哉,請問天下,小童曰:予少游六合之外,適有瞀病,有長者教予,乘日之車,游於襄城之野,今病少損,將復六合之外,為天下者,予奚事焉,夫為天下,亦奚異牧馬哉,去其害馬而已,黃帝再拜,稱天師而還。
yòu yuē: shàn juàn zhě, shùn yǐ tiān xià ràng zhī, juǎn yuē: yǔ lì yǔ zhòu zhī zhōng, dōng yī pí máo, xià yī chī gé, rì chū ér zuò, rì rù ér xī, xiāo yáo tiān dì zhī jiān, hé yǐ wèi tiān xià zāi, suì rù shēn shān, mò zhī qí suǒ zhōng.
又曰:善卷者,舜以天下讓之,卷曰:予立宇宙之中,冬衣皮毛,夏衣絺葛,日出而作,日入而息,逍遙天地之間,何以為天下哉,遂入深山,莫知其所終。
yòu yuē: shí hù zhī nóng, bù zhī hé xǔ rén, yǔ shùn wèi yǒu, shùn yǐ tiān xià ràng zhī, shí hù fū fù qī xié zi yǐ rù hǎi, zhōng shēn bù fǎn.
又曰:石戶之農,不知何許人,與舜為友,舜以天下讓之,石戶夫負妻攜子以入海,終身不返。
yòu yuē: bó chéng zi gāo zhě, táng yú zhī shí wèi zhū hóu, zhì yǔ, qù ér gēng, yǔ wǎng qū ér wèn zhī, zi gāo yuē: xī yáo zhì tiān xià, zhì gōng wú sī, bù shǎng ér mín quàn, bù fá ér mín wèi, jīn zi shǎng ér bù quàn, fá ér bù wēi, dé zì cǐ shuāi, xíng zì cǐ zuò, fū zǐ hé xíng hū, wú luò wú shì, yì yì hū gēng ér bù gù.
又曰:伯成子高者,唐虞之時為諸侯,至禹,去而耕,禹往趨而問之,子高曰:昔堯治天下,至公無私,不賞而民勸,不罰而民畏,今子賞而不勸,罰而不威,德自此衰,刑自此作,夫子盍行乎,無落吾事,俋俋乎耕而不顧。
yòu yuē: lǔ lián hào qí wěi tì tǎng, cháng yóu zhào, nán xīn yuán yǎn yǐ qín wèi dì, qín jūn wèi què, píng yuán jūn yù fēng lián, lián sān cí, píng yuán jūn nǎi yǐ qiān jīn wèi lián shòu, lián xiào yuē: suǒ guì yú tiān xià zhī shì zhě, wèi rén pái huàn shì nán yě, jí yǒu qǔ zhī, shì shāng jiǎ zhī shì ěr, jí yàn jiāng shǒu liáo shǐ jì bā shí sān lǔ zhòng lián chuán zuò liáo. chéng, tián dān gōng zhī bù néng xià, lián nǎi wèi shū shè chéng zhōng, yí yàn jiāng, yàn jiāng jiàn shū, qì sān rì, nǎi zì shā, chéng jiàng, tián dān yù jué lián, lián yuē: wú yǔ yú fù guì ér qū yú rén, níng pín jiàn qīng shì ér sì yì.
又曰:魯連好奇偉倜儻,嘗游趙,難新垣衍以秦為帝,秦軍為卻,平原君欲封連,連三辭,平原君乃以千金為連壽,連笑曰:所貴於天下之士者,為人排患釋難也,即有取之,是商賈之事爾,及燕將守遼[史記八十三魯仲連傳作聊。]城,田單攻之不能下,連乃為書射城中,遺燕將,燕將見書,泣三日,乃自殺,城降,田單欲爵連,連曰:吾與於富貴而詘於人,寧貧賤輕世而肆意。
yòu yuē: lǘ qiū xiān shēng, qí xuān wáng liè yú shè shān, shè shān fù lǎo shí sān rén, xiāng yǔ láo wáng, wáng cì fù lǎo bù zū, xiān shēng dú bù xiè, yuē: yuán dé shòu dé fù dé guì, fū xuǎn liáng lì, píng fǎ dù, zé chén dé shòu yǐ, zhèn zhī yǐ shí, zé chén dé fù yǐ, lìng shǎo jìng zhǎng, zé chén dé guì yǐ.
又曰:閭丘先生,齊宣王獵於社山,社山父老十三人,相與勞王,王賜父老不租,先生獨不謝,曰:原得壽得富得貴,夫選良吏,平法度,則臣得壽矣,振之以時,則臣得富矣,令少敬長,則臣得貴矣。
yòu yuē: tián shēng jiān chuáng máo wū, bù kěn shì huàn, huì dì qīn zì wǎng, bù chū wū.
又曰:田生菅床茅屋,不肯仕宦,惠帝親自往,不出屋。
yòu yuē: zhèng zhòng yú bù shì hàn cháo, zhāng dì zì wǎng, zhōng bù kěn qǐ, yuē: bì xià hé xī bù wèi shàng shì jūn, lìng chén dé wèi yǎn xī zhī mín, tiān zǐ yǐ shàng shū lù zhōng qí shēn, shì hào bái yī shàng shū.
又曰:鄭仲虞不仕漢朝,章帝自往,終不肯起,曰:陛下何惜不為上世君,令臣得為偃息之民,天子以尚書祿終其身,世號白衣尚書。
yòu yuē: hán fú zhě, yǐ xíng yì xiū jié, hàn zhāo dì shí, yǐ dé xíng zhēng, bìng bù jìn, yuán fèng yuán nián, zhào cì bó wǔ shí pǐ, qiǎn zhǎng lì shí yǐ cún wèn, cháng yǐ bā yuè cì yáng jiǔ, bù xìng sǐ zhě, cì fù qīn yī, cí yǐ zhōng láo, zì shì zhì jīn wèi zhēng shì zhī gù shì, fú zhōng shēn bù shì, zú yú jiā.
又曰:韓福者,以行義脩絜,漢昭帝時,以德行徵,病不進,元鳳元年,詔賜帛五十匹,遣長吏時以存問,常以八月賜羊酒,不幸死者,賜複衾一,祠以中牢,自是至今為徵士之故事,福終身不仕,卒於家。
yòu yuē: bān sì shì zài jīng shī, jiā yǒu cì shū, nèi zú yú cái, fù dǎng yáng zi yún yǐ xià, mò bù zào mén, huán jūn shān cóng jiè zhuāng zi, sì bào yuē: jīn wú zi wén rén yì zhī jī bàn, xì shēng míng zhī jiāng suǒ, fú kǒng shì zhī guǐ zhú, chí yán mǐn zhī jí yì, hé yǐ dà dào wèi zì xuàn yě, xī yǒu xué bù hán dān zhě, pú fú ér guī ěr, qí xíng jǐ chí lùn rú cǐ, suì zhōng yú jiā.
又曰:班嗣世在京師,家有賜書,內足於財,父黨楊子云以下,莫不造門,桓君山從借莊子,嗣報曰:今吾子聞仁義之羈絆,系聲名之韁鎖,伏孔氏之軌躅,馳顏閔之極藝,何以大道為自眩也,昔有學步邯鄲者,匍匐而歸耳,其行己持論如此,遂終於家。
yòu yuē: shàng zhǎng, zì zǐ píng, qín qìng, zì zi xià, èr rén xiāng shàn, qìng yǐn bì bù shì wáng mǎng, zhǎng tōng yì lǎo zi, ān pín lè dào, hào shì zhě gèng kuì yí, zhé shòu zhī, zì zú hái yú, rú yǒu bù qǔ yě, jǔ cuò bì yú zhōng hé, sī kōng wáng yì, pì zhī lián nián, nǎi yù jiàn zhī yú mǎng, gù cí nǎi zhǐ, suì qiú tuì, dú yì zhì sǔn yì guà, kuì rán tàn yuē: wú zhī fù guì bù rú pín jiàn, wèi zhī cún hé rú wáng ěr, wèi zi jià qǔ bì, chì jiā shì duàn zhī, wù fù xiāng guān, dāng rú wǒ sǐ yǐ, shì hòu sì yì, yǔ tóng hào yóu wǔ yuè míng shān, suì bù zhī suǒ zài.
又曰:尚長,字子平,禽慶,字子夏,二人相善,慶隱避不仕王莽,長通易老子,安貧樂道,好事者更饋遺,輒受之,自足還餘,如有不取也,舉措必於中和,司空王邑,辟之連年,乃欲薦之於莽,固辭乃止,遂求退,讀易至損益卦,喟然嘆曰:吾知富貴不如貧賤,未知存何如亡爾,為子嫁娶畢,敕家事斷之,勿復相關,當如我死矣,是後肆意,與同好游五嶽名山,遂不知所在。
yòu yuē: cháo fù, yáo shí yǐn rén, nián lǎo, yǐ shù wèi cháo, ér qǐn qí shàng, gù rén hào wèi cháo fù, yáo zhī ràng xǔ yóu yě, yóu yǐ gào cháo fù, cháo fù yuē: rǔ hé bù yǐn rǔ xíng, cáng rǔ guāng, fēi wú yǒu yě, nǎi jī qí yīng ér xià zhī, xǔ yóu chàng rán bù zì dé, nǎi yù qīng líng zhī shuǐ, xǐ qí ěr, shì qí mù, yuē: xiāng zhě wén yán, fù wú yǒu, suì qù, zhōng shēn bù xiāng jiàn.
又曰:巢父,堯時隱人,年老,以樹為巢,而寢其上,故人號為巢父,堯之讓許由也,由以告巢父,巢父曰:汝何不隱汝形,藏汝光,非吾友也,乃擊其膺而下之,許由悵然不自得,乃遇清泠之水,洗其耳,拭其目,曰:鄉者聞言,負吾友,遂去,終身不相見。
yòu yuē: xǔ yóu, zì wǔ zhòng, yáo shùn jiē shī zhī, yǔ niè quē lùn yáo ér qù, yǐn hū pèi zé zhī zhōng, yáo shùn nǎi zhì tiān xià ér ràng yān, yuē: shí rì bìng chū, ér jué huǒ bù xī, qí guāng yě bù yì nán hū, fū zǐ wèi tiān zǐ, zé tiān xià zhì, wǒ yóu shī zhī, wú zì shì quē rán, xǔ yóu yuē: wú jiāng wèi míng hū, míng zhě shí zhī bīn, wú jiāng wèi bīn hū, nǎi qù, sù yú nì lǚ zhī jiā, dàn ér yí qí pí guān, cháo fù wén yóu wèi yáo suǒ ràng, yǐ wèi wū, nǎi lín chí shuǐ ér xǐ qí ěr, chí zhǔ nù yuē: hé yǐ wū wǒ shuǐ, yóu nǎi tuì ér dùn gēng yú zhōng yuè, yǐng shuǐ zhī yáng, jī shān zhī xià.
又曰:許由,字武仲,堯舜皆師之,與齧缺論堯而去,隱乎沛澤之中,堯舜乃致天下而讓焉,曰:十日並出,而爝火不息,其光也不亦難乎,夫子為天子,則天下治,我由屍之,吾自視缺然,許由曰:吾將為名乎,名者實之賓,吾將為賓乎,乃去,宿於逆旅之家,旦而遺其皮冠,巢父聞由為堯所讓,以為汙,乃臨池水而洗其耳,池主怒曰:何以汙我水,由乃退而遯耕於中嶽,潁水之陽,箕山之下。
yòu yuē: rǎng fù zhě, yáo shí rén, nián wǔ shí ér jī rǎng yú dào zhōng, guān zhě yuē: dà zāi dì zhī dé yě, rǎng fù yuē: wú rì chū ér zuò, rì rù ér xī, záo jǐng ér yǐn, gēng dì ér shí, dì hé dé yú wǒ zāi.
又曰:壤父者,堯時人,年五十而擊壤於道中,觀者曰:大哉帝之德也,壤父曰:吾日出而作,日入而息,鑿井而飲,耕地而食,帝何德於我哉。
yòu yuē: zi zhī bó zhě, shùn yǐ tiān xià ràng zhī bó, zhī bó yuē: yǔ shì yǒu yōu yōu zhī bìng, fāng qiě zhì zhī, wèi xiá zhì tiān xià yě, suì bù zhī suǒ zhī.
又曰:子支伯者,舜以天下讓支伯,支伯曰:予適有幽憂之病,方且治之,未暇治天下也,遂不知所之。
yòu yuē: bèi qiú gōng zhě, wú rén yě, yán líng jì zǐ chū yóu, jiàn dào zhōng yí jīn, gù ér dǔ zhī, wèi gōng yuē: qǔ bǐ jīn, gōng tóu biāo chēn mù, fú shǒu ér yán yuē: hé zi jū zhī gāo, shì zhī bēi, wú bèi qiú ér fù xīn, qǐ qǔ yí jīn zhě zāi, jì zǐ dà jīng, jì xiè ér wèn qí xìng míng, yuē: wú zi pí xiàng zhī shì, hé zú yǔ xìng míng zāi.
又曰:被裘公者,吳人也,延陵季子出遊,見道中遺金,顧而睹之,謂公曰:取彼金,公投鑣瞋目,拂手而言曰:何子居之高,視之卑,吾被裘而負薪,豈取遺金者哉,季子大驚,既謝而問其姓名,曰:吾子皮相之士,何足語姓名哉。
yòu yuē: duàn gàn mù zhě, zhì qīng jié, yóu xī hé, shǒu dào bù shì, wèi wén hóu jiù zào qí mén, gàn mù yú qiáng ér bì zhī, wén hóu yǐ kè lǐ, chū guò qí lú zé shì, qí pū wèn zhī, wén hóu yuē: gàn mù bù qù shì, yǐn chù qióng xiàng, shēng chí qiān lǐ, gǎn wù shì hū, wén hóu suǒ yǐ míng guò qí huán gōng zhě, néng zūn duàn gàn mù, jìng bo zi xià, yǒu tián zǐ fāng yě.
又曰:段干木者,治清節,游西河,守道不仕,魏文侯就造其門,干木逾牆而避之,文侯以客禮,出過其廬則式,其仆問之,文侯曰:干木不趣勢,隱處窮巷,聲馳千里,敢勿式乎,文侯所以名過齊桓公者,能尊段干木,敬卜子夏,友田子方也。
yòu yuē: zhuāng zhōu shǎo xué lǎo zi, liáng huì wáng shí, wèi méng xiàn qī yuán lì, yǐ bēi jiàn, bù kěn shì, chǔ wēi wáng yǐ bǎi jīn pìn zhōu, zhōu fāng diào yú pú shuǐ zhī shàng, yuē: chǔ yǒu guī, sǐ sān qiān suì yǐ, jīn jīn sì ér cáng zhī yú miào táng zhī shàng, cǐ guī níng shēng ér diào wěi tú zhōng ěr, zi wǎng yǐ, wú fāng diào wěi yú tú zhōng, hòu qí xuān wáng yòu yǐ qiān jīn zhī bì, yíng zhōu wèi xiāng, zhōu yuē: zi bù jiàn jiāo jì zhī xī niú hū, yī yǐ wén xiù, shí yǐ chú shū, jí qí qiān rù tài miào, yù wèi gū tún, qí kě dé hū, suì zhōng shēn bù shì.
又曰:莊周少學老子,梁惠王時,為蒙縣漆園吏,以卑賤,不肯仕,楚威王以百金聘周,周方釣於濮水之上,曰:楚有龜,死三千歲矣,今巾笥而藏之於廟堂之上,此龜寧生而掉尾塗中耳,子往矣,吾方掉尾於塗中,後齊宣王又以千金之幣,迎周為相,周曰:子不見郊祭之犧牛乎,衣以文繡,食以芻菽,及其牽入太廟,欲為孤豚,其可得乎,遂終身不仕。
xù jìn yáng qiū yuē: xiè fū yǐn jū huì jī shān, chū yuè fàn shǎo wēi xīng, yī míng chù shì xīng, shí dài kuí míng zhòng yú fū, shí rén yōu zhī, é ér fū sǐ, gù huì jī shì rén cháo wú rén yún, wú zhōng gāo shì, qiú sǐ bù dé.
《續晉陽秋》曰:謝敷隱居會稽山,初月犯少微星,一名處士星,時戴逵名重於敷,時人憂之,俄而敷死,故會稽士人嘲吳人云,吳中高士,求死不得。
shì shuō yuē: qiè chāo měi wén yù gāo shàng yǐn tuì zhě, zhé wèi bàn bǎi wàn zī, bìng wèi zào lì jū yǔ, zài shàn, wèi dài gōng qǐ zhái shén jīng, dài shǐ wǎng jū, yǔ suǒ qīn shū yuē: jìn zài shàn, rú rù guān shě. yòu wèi fù yuē yì bàn bǎi wàn, fù yǐn shì chà hù, gù bù guǒ shù.
《世說》曰:郄超每聞欲高尚隱退者,輒為辦百萬資,並為造立居宇,在剡,為戴公起宅甚精,戴始往居,與所親書曰:近在剡,如入官舍。又為傅約亦辦百萬,傅隱事差互,故不果述。
yòu yuē: zhī dào lín yīn rén jiù shēn gōng mǎi yìn shān, shēn gōng yuē: wèi wén cháo yóu mǎi shān ér yǐn.
又曰:支道林因人就深公買印山,深公曰:未聞巢由買山而隱。
yuán shū zhēn yǐn chuán yuē: guǐ gǔ xiān shēng, bù zhī hé xǔ rén yě, yǐn jū tāo zhì, jū guǐ gǔ shān, yīn yǐ wèi chēng, sū qín zhāng yí shī zhī, suì lì gōng míng, xiān shēng yí shū zé zhī yuē: ruò èr jūn qǐ bù jiàn hé biān zhī shù hū, pū yù zhé qí zhī, bō làng dàng qí gēn, shàng wú jìng chǐ zhī yīn, shēn bèi shù qiān zhī hén, cǐ mù qǐ yǔ tiān dì yǒu chóu yuàn, suǒ jū rán yě, zi bù jiàn sōng dài zhī sōng bǎi, huá huò zhī tán tóng hū, shàng zhī gàn yú qīng yún, xià gēn tōng yú sān quán, qiān qiū wàn suì, bù shòu fǔ jīn zhī huàn, cǐ mù qǐ yǔ tiān dì yǒu gǔ ròu zāi, gài suǒ jū rán yě.
袁淑真隱傳曰:鬼谷先生,不知何許人也,隱居韜智,居鬼谷山,因以為稱,蘇秦張儀師之,遂立功名,先生遺書責之曰:若二君豈不見河邊之樹乎,仆御折其枝,波浪蕩其根,上無徑尺之陰,身被數千之痕,此木豈與天地有仇怨,所居然也,子不見嵩岱之松柏,華霍之檀桐乎,上枝幹於青雲,下根通於三泉,千秋萬歲,不受斧斤之患,此木豈與天地有骨肉哉,蓋所居然也。
yòu yuē: hé guàn zi, huò yuē chǔ rén, yǐn jū yōu shān, yī bì lǚ kōng, yǐ hé wèi guān, mò cè qí míng, yīn fú chéng hào, zhe shū yán dào jiā, féng xuān cháng shī shì zhī, hòu xiǎn yú zhào, hé guàn zi jù qí jiàn jǐ yě, nǎi yǔ xuān jué.
又曰:鶡冠子,或曰楚人,隱居幽山,衣敝履空,以鶡為冠,莫測其名,因服成號,著書言道家,馮諼常師事之,後顯於趙,鶡冠子懼其薦己也,乃與諼絕。
shī wèi ruǎn yǔ shī yuē: sì hào qián nán yuè, lǎo lái cuàn hé bīn, yán huí lè lòu xiàng, xǔ yóu ān jiàn pín, bó yí è shǒu yáng, tiān xià guī qí rén, hé huàn chù pín kǔ, dàn dāng shǒu míng zhēn.
【詩】魏阮瑀詩曰:四晧潛南嶽,老萊竄河濱,顏回樂陋巷,許由安賤貧,伯夷餓首陽,天下歸其仁,何患處貧苦,但當守明真。
jìn zhāng huá zhāo yǐn shī yuē: yǐn shì tuō shān lín, dùn shì yǐ bǎo zhēn, lián huì liàng wèi yù, xióng cái qū bù shēn.
晉張華招隱詩曰:隱士託山林,遁世以保真,連惠亮未遇,雄才屈不申。
yòu shī yuē: qī chí sì yě wài, lù chén bèi dāng shí, xún míng yǎn bù zhe, cáng qì dài wú qī, xī hé cè liù lóng, mǐ jié yuè yān zī, shèng nián fǔ yǎng guò, hū ruò zhèn qīng sī.
又詩曰:棲遲四野外,陸沉背當時,循名奄不著,藏器待無期,羲和策六龍,弭節越崦嵫,盛年俯仰過,忽若振輕絲。
jìn zhāng zài zhāo yǐn shī yuē: chū chù suī shū tú, jū rán yǒu qīng yì, shān lín yǒu huǐ lìn, rén jiān shí duō lèi, yuān chú xiáng qióng míng, pú qiě bù néng shì, guàn lù zūn gāo zhǔ, shù wèi zēng suǒ xì, yǐn xiǎn suī zài xīn, bǐ wǒ gòng yī dì, bù jiàn wū shān huǒ, zhī ài qǐ xiāng lí, qù lái juān shí sú, chāo rán cí shì wěi, dé yì zài qiū zhōng, ān shì yú yǔ zhì.
晉張載招隱詩曰:出處雖殊塗,居然有輕易,山林有悔吝,人間實多累,鵷雛翔穹冥,蒲且不能視,鸛鷺遵皋渚,數為矰所系,隱顯雖在心,彼我共一地,不見巫山火,芝艾豈相離,去來捐時俗,超然辭世偽,得意在丘中,安事愚與智。
jìn zhāng xié shī yuē: jié yǔ qióng lán qū, ǒu gēng yōu sǒu yīn, huāng tíng jì yǐ xián, shān xiù qiào qiě shēn, qī fēng qǐ dōng gǔ, yǒu yǎn xìng nán cén, suī wú jī bì qī, fū cùn zì chéng lín, zé zhì dēng lǒng gòu, hán yuán yōng tiáo yín, xī hè wú rén jī, huāng chǔ yù xiāo sēn, tóu hé xiū àn chuí, shí wén qiáo cǎi yīn, zhòng qí kě nǐ zhì, huí yuān kě bǐ xīn, yǎng zhēn shàng wú wèi, dào shèng guì lù chén, yóu sī zhú sù yuán, jì cí hàn mò lín.
晉張協詩曰:結宇窮嵐曲,耦耕幽藪陰,荒庭寂以閒,山岫峭且深,淒風起東谷,有弇興南岑,雖無箕畢期,膚寸自成霖,澤雉登壟雊,寒猿擁條吟,溪壑無人跡,荒楚郁蕭森,投禾脩岸垂,時聞樵採音,重棋可擬志,回淵可比心,養真尚無為,道勝貴陸沉,游思竹素園,寄辭翰墨林。
jìn zuǒ sī zhāo yǐn shī yuē: zhàng cè zhāo yǐn shì, huāng tú héng gǔ jīn, yán xué wú jié gòu, qiū zhōng yǒu míng qín, bái xuě bàng yīn gǎng, dān pā yào yáng lín, fēi bì sī yǔ zhú, shān shuǐ yǒu qīng yīn, hé shì dài xiào gē, guàn mù zì bēi yín.
晉左思招隱詩曰:杖策招隱士,荒塗橫古今,岩穴無結構,丘中有鳴琴,白雪傍陰崗,丹葩耀陽林,非必絲與竹,山水有清音,何事待嘯歌,灌木自悲吟。
yòu zhāo yǐn shī yuē: jīng shǐ dōng shān lú, guǒ xià zì chéng zhēn, qián yǒu hán quán jǐng, liáo kě yíng xīn shén.
又招隱詩曰:經始東山廬,果下自成榛,前有寒泉井,聊可瑩心神。
jìn lù jī zhāo yǐn shī yuē: jià yán xún fēi dùn, shān lù yù pán huán, fāng lán zhèn huì yè, yù quán yǒng wēi lán, jiā huì xiàn shí fú, líng shù jìn cháo cān, cháo cǎi nán jiàn, xī xī xī shān zú, qīng tiáo xiàng yún gòu, mì yè chéng cuì wū, jié fēng zhù lán lín, huí fāng báo xiù mù.
晉陸機招隱詩曰:駕言尋飛遁,山路郁盤桓,芳蘭振蕙葉,玉泉涌微瀾,嘉卉獻時服,靈術進朝餐,朝采南澗т,夕息西山足,輕條象雲構,密葉成翠屋,結風佇蘭林,回芳薄秀木。
yòu shī yuē: xún shān qiú yì mín, qióng gǔ yōu qiě xiá, qīng quán dàng yù zhǔ, wén yú yuè zhōng bō.
又詩曰:尋山求逸民,穹谷幽且遐,清泉盪玉渚,文魚躍中波。
jìn lǘ qiū chōng zhāo yǐn shī yuē: dà dào kuàng qiě yí, qī lù ān zú xún, jīng shì yǒu xiǎn yì, yǐn xiǎn zì cún xīn, jiē zāi yán xiù shì, guī lái cóng suǒ qīn.
晉閭丘沖招隱詩曰:大道曠且夷,蹊路安足尋,經世有險易,隱顯自存心,嗟哉岩岫士,歸來從所欽。
jìn wáng kāng jū zhāo yǐn shī yuē: dēng shān zhāo yǐn shì, qiān shang niè yí zōng, huá tiáo dāng huán shì, cuì yè dài qǐ chuāng.
晉王康琚招隱詩曰:登山招隱士,褰裳躡遺蹤,華條當圜室,翠葉代綺窗。
jìn xīn kuàng zèng huáng fǔ mì shī yuē: yóng yóng cháo shì, yì kǒng qí yī, mò bù chí xiǎng, zài kě zài jī, wǒ gōng wǒ máo, lǐ yì wú wéi, qǐ wàng gāo gāng, lái yí lái guī, qí huī yī hé, yǔ dì tóng xīn, míng míng tiān zǐ, rú rì zhī lín, lín zhào sì fāng, tàn zé yōu shēn, shān wú yì mín, shuǐ wú qián lóng, yuán bǐ jiǔ gāo, kè liàng dé yīn, mào zāi xiān shēng, huáng shí shì qīn.
晉辛曠贈皇甫謐詩曰:顒顒朝士,亦孔其依,莫不遲想,載渴載飢,我弓我旄,禮亦無違,企望高岡,來儀來歸,其暉伊何,與帝同心,明明天子,如日之臨,臨照四方,探賾幽深,山無逸民,水無潛龍,爰彼九皋,克量德音,茂哉先生,皇實是欽。
sòng xiè líng yùn yuè lǐng xíng xī shī yuē: yuán míng chéng zhī shǔ, yōu gǔ guāng wèi xiǎn, yán xià yún fāng hé, huā shàng lù yóu xuàn, wēi yí bàng wěi shān ào, tiáo dì zhì xíng xiàn, píng píng fàn shēn chén, pú gū mào qīng qiǎn, qǐ shí yì fēi quán, pān lín zhāi yè juǎn, xiǎng jiàn shān ā rén, luó bì ruò zài yǎn.
宋謝靈運越嶺行溪詩曰:猿鳴誠知曙,幽谷光未顯,岩下雲方合,花上露猶泫,逶迤傍嵔〈山奧〉,迢遰陟陘峴,蘋萍泛深沉,蒲菰冒清淺,企石挹飛泉,攀林摘葉卷,想見山阿人,蘿薜若在眼。
liáng wǔ dì yì mín shī yuē: rú lǒng shēng mù, mù yǒu yì xīn, rú lín míng niǎo, niǎo yǒu shū yīn, rú jiāng yóu yú, yú yǒu fú chén, yán yán shān gāo, zhàn zhàn shuǐ shēn, shì jī yì jiàn, lǐ xiāng nán xún.
梁武帝逸民詩曰:如壠生木,木有異心,如林鳴鳥,鳥有殊音,如江游魚,魚有浮沉,岩岩山高,湛湛水深,事跡易見,理相難尋。
liáng liú xiào biāo shǐ jū shān yíng shì shī yuē: zì xī yàn xuān xiāo, zhí zhì hǎo qī xī, xiào gē qì chéng shì, guī lái shì gēng zhī, záo hù kuī jiāo yáo, kāi xuān wàng zhǎn zè, jī shuǐ yán qián liū, xiū zhú táng yīn zhí, xiāng fēng míng zǐ wéi, gāo wú cháo lǜ yì, quán mài dòng dá dá, liú bō xià bù jí, fǎng fú yù shān wēi, xiǎng xiàng yáo chí cè, yè sòng shén xiān jì, dàn xī yún xiá sè, jiāng yù liù lóng yú, xíng cóng sān niǎo shí, shuí yǔ jīn mén shì, fǔ xīn lùn kūn yì.
梁劉孝標始居山營室詩曰:自昔厭喧囂,執志好棲息,嘯歌棄城市,歸來事耕織,鑿戶闚嶕嶢,開軒望嶄崱,激水檐前溜,脩竹堂陰植,香風鳴紫湋,高梧巢綠翼,泉脈洞沓沓,流波下不極,仿佛玉山隈,響像瑤池側,夜誦神仙記,旦吸雲霞色,將馭六龍輿,行從三鳥食,誰與金門士,撫心論焜臆。
liáng fàn yún dá jù qū xiān shēng shī yuē: zhōng cháo tǔ xiáng wù, báo wǎn yùn qí yān, dòng jiàn shēng zhī cǎo, zhòng yá chū lǐ quán, zhōng yǒu huái zhēn shì, bèi hè shǒu chōng xuán, shí hù qī shí mì, jīn tán yè jiǔ xiān, chéng yuān fāng lǚ hàn, pèi hè shàng téng tiān.
梁范雲答句曲先生詩曰:終朝吐祥霧,薄晚孕奇煙,洞澗生芝草,重崖出醴泉,中有懷真士,被褐守沖玄,石戶棲十秘,金壇謁九仙,乘鵷方履漢,轡鶴上騰天。
liáng wú yún shī yuē: shān jì jiàn lái yān, zhú zhōng kuī luò rì, niǎo xiàng yán shàng fēi, yún cóng chuāng lǐ chū.
梁吳筠詩曰:山際見來煙,竹中窺落日,鳥向檐上飛,雲從窗里出。
yòu shī yuē: lǜ zhú kě chōng shí, nǚ luó kě dài qún, shān zhōng zì yǒu zhái, guì shù lóng qīng yún.
又詩曰:綠竹可充食,女蘿可代裙,山中自有宅,桂樹籠青雲。
yòu shī yuē: jù qū qióng dì xiǎn, jī shān wàn lǐ yú, nài hé liáng yǐn shì, yī qù wú hái shū.
又詩曰:具區窮地險,稽山萬里餘,奈何梁隱士,一去無還書。
liáng rèn fǎng dá liú jū shì shī yuē: jūn zǐ zhī dào, yì yǒu qí sì, gāo xíng jué sú, shèng dé chū lèi, cái tóng wén jǐn, xué fēi shū sì, wàng zhī kě jiē, jí zhī nán zhì, chuò jīng tiān lǐ, chán xiàng shǎo wēi, rén yǔ sú yì, dào yǔ rén wéi, tíng fēi yì yào, shì mǎn yī wēi, xíng wú zhé jī, lǐ jué xīn jī.
梁任昉答劉居士詩曰:君子之道,亦有其四,高行絕俗,盛德出類,才同文錦,學非書肆,望之可階,即之難至,輟精天理,躔象少微,人與俗異,道與人違,庭飛熠燿,室滿伊威,行無轍跡,理絕心機。
yòu dá hé zhēng jūn shī yuē: sàn dàn jī jī wài, jū shù míng jiào lǐ, de xìng qiān shèng tóng, shān lín wú cháo shì, wù yǐ gēng cán guì, kōng xiào yì nóng shì, sù xī yǎng gāo shān, chāo rán jué chén guǐ, qīng yuán tuō, jù féng xiào běn bǔ. hú yǐ děng yào, mìng guǎn yì qí, wú wèi tàn dú yóu, ruò zhōng fāng tóng zhǐ.
又答何徵君詩曰:散誕羈鞿外,拘束名教里,得性千乘同,山林無朝市,勿以耕蠶貴,空笑易農仕,宿昔仰高山,超然絕塵軌,傾[原脫,據馮校本補。]壺已等藥,命管亦齊□,無為嘆獨游,若終方同止。
yòu zèng xú zhēng jūn shī yuē: cù shēng bēi yǒng lù, zǎo jiāo shāng wǎn bié, zì wǒ gé róng huī, yú yān cú suì yuè, qíng fēi shān hé zǔ, yì shì hé hú yuè, dōng gāo yǒu rú sù, yǎo yǔ róng míng jué, céng shì wéi shǎng xīn, hé yòng zhēn yú quē, miǎo yān zhuī píng shēng, chén shū fèi bù yuè, xìn cǐ yī néng yǐ, huái bào qǐ zàn chuò, hé yǐ biǎo xiāng sī, zhēn sōng shàn yán jié.
又贈徐徵君詩曰:促生悲永路,早交傷晚別,自我隔容徽,於焉徂歲月,情非山河阻,意似河湖悅,東皋有儒素,杳與榮名絕,曾是違賞心,曷用箴餘缺,眇焉追平生,塵書廢不閱,信此伊能已,懷抱豈暫輟,何以表相思,貞松擅嚴節。
liáng yǔ jiān wú zèng zhōu chù shì shī yuē: jiǔ dān kāi shí shì, sān jìng méi huāng lín, xiān rén fān kě jiàn, yǐn shì gèng nán xún, lí xià huáng huā jú, qiū zhōng bái xuě qín, fāng xīn sōng yè jiǔ, zì hé yóu shān yín.
梁庾肩吾贈周處士詩曰:九丹開石室,三徑沒荒林,仙人翻可見,隱士更難尋,籬下黃花菊,丘中白雪琴,方欣松葉酒,自和游山吟。
yòu xún zhōu chù shì hóng ràng shī yuē: shì suì chì sōng yóu, pī lín duì yī qiū, lí hóng dà gǔ wǎn, guì bái xiǎo shān qiū, shí jìng líng huā fā, tóng mén qín qǔ chóu, quán fēi yí dù yǔ, yún jī shì zhòng lóu, wáng sūn ruò bù qù, shān zhōng dìng kě liú.
又尋周處士弘讓詩曰:試遂赤松游,披林對一丘,梨紅大谷晚,桂白小山秋,石鏡菱花發,桐門琴曲愁,泉飛疑度雨,雲積似重樓,王孫若不去,山中定可留。
yòu fù dé jī shū yè shī yuē: shān lín zhòng míng miè, fēng yuè lín xiāo chén, zhe shū wéi yǐn shì, tán xuán zhǐ gǔ shén, yàn zhòng fān shāng xìng, cán hán gèng yǎng shēn, guǎng líng yú gù qū, shān yáng yǒu jiù lín, sú jiǎn níng fáng huàn, cái duō fǎn lèi shēn, jì yán shān lì bù, wú yǐ zhù páo rén.
又賦得嵇叔夜詩曰:山林重明滅,風月臨囂塵,著書惟隱士,談玄止穀神,雁重翻傷性,蠶寒更養身,廣陵餘故曲,山陽有舊鄰,俗儉寧妨患,才多反累身,寄言山吏部,無以助庖人。
zhōu míng dì zèng wéi jū shì shī yuē: liù yáo zhēn dùn shì, sān chén shǎo guāng wēi, yǐng yáng qù yóu yuǎn, cāng zhōu suì bù guī, fēng dòng qiū lán pèi, xiāng piāo lián yè yī, zuò shí kuī xiān dòng, chéng chá xià diào jī, lǐng sōng qiān rèn zhí, yán quán bǎi zhàng fēi, tǎng néng tóng sì yǐn, lái cān yú wàn jī.
周明帝贈韋居士詩曰:六爻貞遁世,三辰少光微,潁陽去猶遠,滄洲遂不歸,風動秋蘭佩,香飄蓮葉衣,坐石窺仙洞,乘槎下釣磯,嶺松千仞直,岩泉百丈飛,儻能同四隱,來參余萬機。
zhōu wáng bāo zèng zhōu chù shì shī yuē: wǒ xíng wú suì yuè, zhēng mǎ lǚ pán huán, xiáo qū sān wēi zǔ, guān chóng jiǔ zhé nán, yóu chí hàn jié shǐ, shàng fú chǔ chén guān, cháo qín yí shàng mù, jīng yǔ wèi xū dàn, fēi péng qù bù yǐ, kè sī jiàn wú duān, zhuàng zhì yǔ shí xiē, shēng nián suí shì lán, bǎi líng bēi cù mìng, shù kè niàn yú huān, yún shēng lǒng chí hēi, sāng shū jì běi hán, niǎo dào wú qī jìng, qīng xī yǒu bō lán, sī jūn huà yǔ hé, yào wǒ zhù jīn dān.
周王襃贈周處士詩曰:我行無歲月,征馬屢盤桓,崤曲三危阻,關重九折難,猶持漢節使,尚服楚臣冠,巢禽疑上幕,驚羽畏虛彈,飛蓬去不已,客思漸無端,壯志與時歇,生年隨事闌,百齡悲促命,數刻念餘歡,雲生隴坻黑,桑疏薊北寒,鳥道無蹊徑,清溪有波瀾,思君化羽翮,要我鑄金丹。
yòu hé zhào wáng yǐn shì shī yuē: fú hú jūn zhǎng duǎn, diāo yàn gòng xiāo yáo, qīng jīn yùn xiù qì, xū xí mǎn fēng biāo, duàn xián wéi xù gé, dú zhuó zhǐ qīng piáo, chāng pú jiǔ zhòng jié, sāng xīn qī guò shāo.
又和趙王隱士詩曰:鳧鵠均長短,雕鷃共逍遙,清襟蘊秀氣,虛席滿風飈,斷弦唯續葛,獨酌止傾瓢,菖蒲九重節,桑薪七過燒。
zhōu yǔ xìn fèng hé zhào wáng yǐn shì shī yuē: luò yáng zhēng wǔ yǐn, dōng dōu bié èr xián, yún qì fú hán gǔ, xīng guāng jí yǐng chuān, bà líng cǎi qiáo lù, chéng dū mài bo qián, lù qiú pī shāo liè, lí chuáng zuò yù chuān, ruǎn jí wéi zhǎng xiào, jī kāng yà yī xián, jiàn xiǎn wú píng shí, shān shēn zú xì quán, dī sōng yóu bǎi zhàng, shǎo hè yǐ qiān nián, yě niǎo fán xián zhuàn, shān huā yàn huǒ rán, suī wú tíng zhǎng shí, zhōng jiàn yě rén chuán.
周庾信奉和趙王隱士詩曰:洛陽徵五隱,東都別二賢,雲氣浮函谷,星光集潁川,灞陵采樵路,成都賣卜錢,鹿裘披稍裂,藜床坐欲穿,阮籍唯長嘯,嵇康訝一弦,澗險無平石,山深足細泉,低松猶百丈,少鶴已千年,野鳥繁弦囀,山花焰火然,雖無亭長識,終見野人船。
yòu qióng qiū jì yǐn shì shī yuē: wáng ní féng niè quē, jié nì yù zhǎng jǔ, lí chuáng fù rì wò, mài lǒng dài jīng chú, zì rán qū mù jǐ, wú míng kē dǒu shū, jù huā liáo sì què, chuān chí shì yǎng yú, xiǎo cūn zhì sè lù, dī tián bǔ huài qú, qiū shuǐ qiān shā luò, hán téng bào shù shū, kōng wǎng píng yuán qí, lái guò zhòng wèi lú.
又窮秋寄隱士詩曰:王倪逢齧缺,桀溺遇長沮,藜床負日臥,麥隴帶經鋤,自然曲木幾,無名科斗書,聚花聊飼雀,穿池試養魚,小村治澀路,低田補壞渠,秋水牽沙落,寒藤抱樹疏,空枉平原騎,來過仲蔚廬。
chén zhōu hóng zhèng hái cǎo táng xún chù shì dì shī yuē: sì shí yì rěn rǎn, bǎi líng shū jiāng bàn, gù lǎo duō líng luò, shān sēng jǐn diāo sàn, sù shù dào wèi chá, jiù shuǐ qīn chéng àn, yōu xún shǔ lìng dì, yī rán guī jiù guǎn, gǎn wù zì duō shāng, kuàng nǎi chūn wéi luàn.
陳周弘正還草堂尋處士弟詩曰:四時易荏苒,百齡倏將半,故老多零落,山僧盡凋散,宿樹倒為查,舊水侵成岸,幽尋屬令弟,依然歸舊館,感物自多傷,況乃春湋亂。
chén zhōu hóng ràng wú míng shī yuē: xíng xíng fǎng míng yuè, chù chù bì liú lián, suì zhì yī yán lǐ, guàn mù shàng cān tiān, hū jiàn máo cí wū, ài ài yǒu rén yān, yī shì kāi mén chū, yī shì hū wǒ qián, xiāng kàn bù dào xìng, yān zhī yǐn yǔ xiān.
陳周弘讓無名詩曰:行行訪名岳,處處必留連,遂至一岩里,灌木上參天,忽見茅茨屋,曖曖有人煙,一士開門出,一士呼我前,相看不道姓,焉知隱與仙。
chén fú zhī dào fù dé zhāo yǐn shī yuē: zhāo yǐn fǎng xiān yíng, qiū zhōng qín zhèng míng, guì cóng qīn shí lù, táo huā gé shì qíng, bó mù ān chē jìn, lín xuān shān niǎo jīng.
陳伏知道賦得招隱詩曰:招隱訪仙楹,丘中琴正鳴,桂叢侵石路,桃花隔世情,薄暮安車近,林喧山鳥驚。
chén zhèng jiàn fù dé luò luò qióng xiàng shì shī yuē: yáng yún bù yāo míng, yuán xiàn běn yí róng, cǎo zhǎng sān jìng hé, huā fā sì lín míng, chén suí yōu xiàng jìng, xiào zhú yuǎn fēng qīng, mén wài wú chē zhé, zì kě jué gōng qīng.
陳正見賦得落落窮巷士詩曰:楊雲不邀名,原憲本遺榮,草長三徑合,花發四鄰明,塵隨幽巷靜,嘯逐遠風清,門外無車轍,自可絕公卿。
suí jiāng zǒng xià rì hái shān tíng shī yuē: dú yú yōu qī dì, shān tíng àn nǚ luó, jiàn zì zhǎng dī xiǎo, chí kāi bàn juǎn hé, yě huā zhāo míng luò, pán gēn suì yuè duō, tíng zūn wú shǎng wèi, xiá niǎo zì jīng guò.
隋江總夏日還山庭詩曰:獨於幽棲地,山庭暗女蘿,澗漬長低筱,池開半卷荷,野花朝暝落,盤根歲月多,停樽無賞慰,狎鳥自經過。
yòu chūn yè shān tíng shī yuē: chūn yè fāng shí wǎn, yōu tíng yě qì shēn, shān yí kè xuē yì, shù jiē zòng héng yīn, hù duì wàng yōu cǎo, chí jīng lǚ yù qín, zūn zhōng liáng de xìng, wù wài zhī yú xīn.
又春夜山庭詩曰:春夜芳時晚,幽庭野氣深,山疑刻削意,樹接縱橫陰,戶對忘憂草,池驚旅浴禽,樽中良得性,物外知余心。
suí wáng yóu lǐ fù dé yán xué wú jié gòu shī yuē: yán jiān wú jié gòu, gǔ chù jí yōu xún, yè luò qiū cháo pò, yún shēng shí lù shēn, zǎo méi xiāng yě jìng, qīng jiàn xiǎng qiū qín, dú yǒu qī chí kè, liú lián fāng dù xīn.
隋王由禮賦得岩穴無結搆詩曰:岩間無結構,谷處極幽尋,葉落秋巢迫,雲生石路深,早梅香野徑,清澗響丘琴,獨有棲遲客,留連芳杜心。
fù hòu hàn zhāng héng guī tián fù yuē: yóu dū yì yǐ yǒng jiǔ, wú míng lüè yǐ zuǒ shí, tú lín chuān yǐ xiàn yú, qí hé qīng hū wèi qī, gǎn cài zi zhī kāng kǎi, cóng táng shēng yǐ jué yí, liàng tiān dào zhī wēi mèi, zhuī yú fù yǐ tóng xī, yú shì zhòng chūn lìng yuè, shí hé qì qīng, yuán xí yù mào, bǎi cǎo zī róng, wáng suī gǔ yì, cāng gēng āi míng, jiāo jǐng xié kàng niǎo, guān guān yīng yīng, yú yān xiāo yáo, liáo yǐ yú qíng, yú shí yào líng é jǐng, jì yǐ wàng shū, jí pán yóu zhī zhì lè, suī rì xī yǐ wàng qú, gǎn lǎo shì zhī yí jiè, qiě huí jià hū péng lú, dàn wǔ xián zhī miào zhǐ, yǒng zhōu kǒng zhī tú shū, huī hàn mò yǐ fèn zǎo, chén sān huáng zhī guǐ mó, gǒu zòng xīn yú yù wài, yān zhī róng rǔ zhī suǒ jū.
【賦】後漢張衡歸田賦曰:游都邑以永久,無明略以佐時,徒臨川以羨魚,俟河清乎未期,感蔡子之慷慨,從唐生以決疑,諒天道之微昧,追漁父以同嬉,於是仲春令月,時和氣清,原隰郁茂,百草滋榮,王睢鼓翼,倉庚哀鳴,交頸頡〈亢鳥〉,關關嚶嚶,於焉逍遙,聊以娛情,於時曜靈俄景,繼以望舒,極盤游之至樂,雖日夕以忘劬,感老氏之遺誡,且回駕乎蓬廬,彈五弦之妙指,詠周孔之圖書,揮翰墨以奮藻,陳三皇之軌模,苟縱心於域外,焉知榮辱之所拘。
wèi chén wáng cáo zhí qián zhì fù yuē: qián dà dào yǐ yóu zhì, xī wǎng xī zhī xiá liè, jiǎo zhēn liàng yǐ zuò shǐ, dāng yuàn yòu hū yì kū, qū rén yì yǐ wèi qín, bì xìn zhōng ér hòu fā, tuì yǐn shēn yǐ miè jī, jìn chū shì ér qǔ róng, qiě cuī gāng ér hé móu, jiē chù sù yǐ jìng gōng, liàng zhī róng ér shǒu rǔ, fěi tiān lù yǐ yān tōng.
魏陳王曹植潛志賦曰:潛大道以游志,希往昔之遐烈,矯貞亮以作矢,當苑囿乎藝窟,驅仁義以為禽,必信中而後發,退隱身以滅跡,進出世而取容,且摧剛而和謀,接處肅以靜恭,亮知榮而守辱,匪天路以焉通。
jìn zhāng huá guī tián fù yuē: suí yīn yáng zhī kāi hé, cóng shí yí yǐ juǎn shū, dōng ào chù yǐ chéng yì, chūn yóu fàng yú wài lú, guī jiá rǔ zhī jiù lǐ, tuō yán jìng yǐ xián jū, yù cǎo mù zhī ǎi wèi, yīn dì shì zhī qiū xū, fēng shū guǒ zhī lín cuò, mào sāng má zhī fēn fū, yòng tiān dào yǐ qǔ zī, xíng yào wù yǐ wèi yú, shí xiāo yáo yú luò bīn, liáo xiāng yáng yǐ zòng yì, mù bái shā yǔ jī lì, wán zhòng huì zhī tóng yì, yáng sù bō yǐ zhuó zú, sù qīng lán yǐ dàng sī, dī huí zhù liú, qī chí ān ǎi, cún shén hū wēi, yóu jīng yù wài, jí xiān cǎo yǐ wèi yīn, yuán chuí yīn yǐ wèi gài, zhān gāo niǎo zhī líng fēng, lín tiáo yú yú qīng lài, miǎo wàn wù ér yuǎn guān, xiū zì rán zhī tōng huì, yǐ tuì zú yú yī hè, gù chù fǒu ér wàng tài.
晉張華歸田賦曰:隨陰陽之開闔,從時宜以卷舒,冬奧處以城邑,春遊放於外廬,歸郟鄏之舊里,託言靜以閒居,育草木之藹蔚,因地勢之丘墟,豐蔬果之林錯,茂桑麻之紛敷,用天道以取資,行藥物以為娛,時逍遙於洛濱,聊相佯以縱意,目白沙與積礫,玩眾卉之同異,揚素波以濯足,溯清瀾以盪思,低徊住留,棲遲菴藹,存神忽微,游精域外,藉纖草以為茵,援垂陰以為蓋,瞻高鳥之陵風,臨鯈魚於清瀨,眇萬物而遠觀,脩自然之通會,以退足於一壑,故處否而忘泰。
jìn lù jī yōu rén fù yuē: shì yǒu yōu rén, yú diào hū xuán zhǔ, dàn yún miǎn yǐ cí shì, pī xiāo hè ér yán zhù, shì yǐ wù wài mò de kuī qí ào, jǔ shì bù zú yáng qí bō, jìn qiū bù néng diāo qí yè, fāng chūn bù néng fā qí huá, chāo chén míng yǐ jué xù, qǐ shì wǎng zhī néng jiā.
晉陸機幽人賦曰:世有幽人,漁釣乎玄渚,彈雲冕以辭世,披宵褐而延佇,是以物外莫得窺其奧,舉世不足揚其波,勁秋不能凋其葉,芳春不能發其華,超塵冥以絕緒,豈世網之能加。
yòu yīng jiā fù yuē: yǒu rén yǒu zuò jiā dùn fù yǔ yú zhě, zuò fù yīng zhī, hào yuē yīng jiā yún, ào shì gōng zǐ, tǐ yì huái xiá, yì miǎo chéng xiāo, shén yí jìng bō, yǎng qún guǐ yǐ yáo qǐ, dùn jùn hé yǐ pó suō, jì chōng qì yú dà xiàng, jiě xīn lèi yú shì luó, xí sān lǘ zhī qí fú, yǒng nán róng zhī qīng gē, zhuó xià quán yú jùn jiàn, sù kǎi fēng yú juǎn ā, zhǐ qiān qiū yǐ lì xiǎng, qí jì mò zhī lái hé, huái qián xiū zhī fǎng fú, dí yōu rén hū suǒ guò, bào xuán jǐng yǐ dú mèi, hán fāng fēng ér wù yǔ, fā lán yīn yǐ qīng chàng, càn yù huái ér yù yǔ, yú shì qì yǔ zhōng líng, zhú shì hé qū, guǐ jué qiān tú, ér mén zhān bǎi zú, jiǎ miào dào yǐ dá guān, kǎo bì guī ér zhēn bo, gǒu xíng hái zhī kě wàng, qǐ tóu zān qí bì gǔ, fāng jiè qiū yú chǐ fù, tuō yún lín hū yī mù, zhù míng tiáo yǐ zhāo fēng, líng āi yīn qí rú yù, qióng lǎn wù yǐ jǐn chǐ, jiāng mǐ jī yú yú zú.
又應嘉賦曰:友人有作嘉遁賦與余者,作賦應之,號曰應嘉雲,傲世公子,體逸懷遐,意邈澄宵,神夷靜波,仰群軌以遙企,頓駿翮以婆娑,寄沖氣於大象,解心累於世羅,襲三閭之奇服,詠南榮之清歌,濯下泉於浚澗,溯凱風於卷阿,指千秋以厲響,俟寂寞之來和,懷前脩之彷彿,覿幽人乎所過,抱玄景以獨寐,含芳風而寤語,發蘭音以清唱,摻玉懷而喻予,於是葺宇中陵,築室河曲,軌絕千途,而門瞻百族,假妙道以達觀,考賁龜而貞卜,苟形骸之可忘,豈投簪其必谷,方介丘於尺阜,託雲林乎一木,佇鳴條以招風,聆哀音其如玉,窮覽物以盡齒,將弭跡於餘足。
jìn lù yún yì mín fù yuē: fù guì zhě, shì rén zhī suǒ yù, ér gǔ zhī yì mín, qīng tiān xià, xì wàn wù, ér yù zhuān yī qiū zhī huān, shàn yī hè zhī měi, qǐ bù yǐ shēn zhòng yú yǔ zhòu, ér tián guì yú fēn huá zāi, tiān dì bù yì qí lè, wàn wù bù gàn qí zhì, rán hòu kě yǐ miào yǒu shēng zhī jí, gù wú jiāng zhī xiū, nǎi wèi fù yuē: shì yǒu yì rén, qī chí hū yī qiū, wěi tiān xíng yǐ wài xīn, dàn hào rán qí hé qiú, zhàng duǎn cè ér suì wǎng, nǎi zhěn shí ér shù liú, jìng fēn xiǎng yú yǒng yán, miè jué jǐng yú zhì, běn jí zhì shàng yǒu wú zì. xiāng huāng tǔ yǐ bǔ jū, dù shān hé ér kǎo shì, céng qiū yì huì, qióng gǔ zhòng shēn, yán mù zhèn yǐng, gé lěi chuí yīn, qián yú yǒng zhǐ, yīng niǎo lái yín, réng shū pǔ yú zī báo, jí lán táng yú fāng lín, mí fēi piāo yǐ fù jié, huī tiān lài yǐ xìng yīn, jiǎ lè zhī yú shén zào, yǒng yōu rén yú míng qín.
晉陸雲逸民賦曰:富貴者,是人之所欲,而古之逸民,輕天下,細萬物,而欲專一丘之懽,擅一壑之美,豈不以身重於宇宙,而恬貴於芬華哉,天地不易其樂,萬物不干其志,然後可以妙有生之極,固無疆之休,乃為賦曰:世有逸人,棲遲乎一丘,委天形以外心,淡浩然其何求,杖短策而遂往,乃枕石而漱流,靜芬響於詠言,滅絕景於質,[本集質上有無字。]相荒土以卜居,度山河而考室,曾丘翳薈,穹谷重深,岩木振穎,葛藟垂陰,潛魚泳沚,嚶鳥來吟,仍疏圃於茲薄,即蘭堂於芳林,靡飛飄以赴節,揮天籟以興音,假樂之於神造,詠幽人於鳴琴。
jìn sūn chéng jiā dùn fù yuē: yǒu jiā dùn zhī xuán rén, hán zhēn guāng zhī kǎi mài, mí bì lì yú yuàn liǔ, yīn cuì yè zhī yún gài, huī xiū lún yú huí lán, lín zhēng róng ér shì zhuì, sù qīng fēng yǐ zhǎng xiào, yǒng jiǔ sháo ér wàng wèi, ruò nǎi yù yǒu fǔ shēng, yīng wù zhái xīn, yào yīng chūn pǔ, diāo yè qiū lín, zhèn zǎo yáng bō, qīng jǐng xuán yīn, xíng yóu yǔ yǐ xǐ mí, shén kuàng jì ér nán xún, hún wú míng yú yù wài, hé qiū zhōng yǐ cǎo yīn, yú shì hùn xīn qí wù, áo xiáng róng yǔ, báo yán cǎi wēi, shōu luó zhōng yě, cháo guān yí lù, xī bù lán zhǔ, yǎng yì míng yàn, fǔ diào fáng xù, yóu wú fāng zhī nèi, jū wú xíng zhī yù, yǒng xiū dùn zhī zhēn hēng, chá tiān xīn ér guān fù, wěi xìng mìng yú xuán máng, rèn jí xiōng ér mí lù.
晉孫承嘉遁賦曰:有嘉遁之玄人,含貞光之凱邁,靡薜荔於苑柳,蔭翠葉之雲蓋,揮脩綸於洄瀾,臨崢嶸而式墜,溯清風以長嘯,詠九韶而忘味,若乃御有撫生,應物宅心,曜應春圃,凋葉秋林,振藻陽波,清景玄陰,形猶與以徙靡,神曠寂而難尋,渾無名於域外,和丘中以草音,於是混心齊物,遨翔容與,薄言採薇,收蘿中野,朝觀夷陸,夕步蘭渚,仰弋鳴雁,俯釣魴鱮,游無方之內,居無形之域,詠休遁之貞亨,察天心而觀復,委性命於玄芒,任吉凶而靡錄。
sòng xiè líng yùn yì mín fù yuē: yú zhǐ wéi shě wéi yòng, qí jiàn yě zé rú yóu lóng, qí qián yě zé rú yǐn fèng, lái wú suǒ cóng, qù wú suǒ zhì, yǒu jiǔ zé wǔ, wú jiǔ zé xǐng, bù míng bù huì, bù mèi bù lèi, xiāo tiáo qiū shǒu, wù wǒ chūn zhōng, nòng qín míng yuè, zhuó jiǔ hé fēng, yù qīng fēng yǐ yuǎn lù, fú bái yún ér jùn jǔ, zhǐ huán zhōng yǐ wèi qī, wàng xì wài ér yán zhù.
宋謝靈運逸民賦曰:於止唯舍唯用,其見也則如游龍,其潛也則如隱鳳,來無所從,去無所至,有酒則舞,無酒則醒,不明不晦,不昧不類,蕭條秋首,兀我春中,弄琴明月,酌酒和風,御清風以遠路,拂白雲而峻舉,指寰中以為期,望系外而延佇。
yòu rù dào zhì rén fù yuē: yuán yǒu míng wài zhī zhì rén, nǎi rù dào ér guǎn zhēn, huāng cōng míng yǐ xuē zhì, dùn zhī tǐ yǐ táo shēn, yú shì bǔ jū qiān rèn, zuǒ yòu qióng xuán, yōu tíng xū jué, huāng zhàng chéng yān, shuǐ zòng héng yǐ chù shí, rì cān chà yú yún zhōng, fēi yīng míng yú duì liū, jī yīn yūn ér wèi fēng, tuī tiān dì yú yī wù, héng sì hǎi yú cùn xīn, chāo āi chén yǐ zhēn guān, hé luò luò cǐ kūn jīn.
又入道至人賦曰:爰有名外之至人,乃入道而館真,荒聰明以削智,遁支體以逃身,於是卜居千仞,左右窮懸,幽庭虛絕,荒帳成煙,水縱橫以觸石,日參差於雲中,飛英明於對溜,積氤氳而為峰,推天地於一物,橫四海於寸心,超埃塵以貞觀,何落落此焜襟。
yòu cí lù fù yuē: hé shǎng yán zhī wò ēn, zài ruò líng ér tán huì, méng shèng dá zhī juàn gù, dé chéng xián yǐ chén xiè, suī biāo jī zhī yǒu míng, héng yóu jiǎng ér fěi zhì, jiě guī niǔ yú chéng yì, fǎn hè yī yú qiū kū, pàn rén shì yú yī zhāo, yǔ shì wù hū zhǎng jué, zì qiān zhuì yú zhū sī, yǎn èr jiǔ yú sī nián, fú yīng pèi yú liǎng gōng, zhí biān hù yú zǎi fān.
又辭祿賦曰:荷賞延之渥恩,在弱齡而覃惠,蒙聖達之眷顧,得乘閒以沉泄,雖鑣羈之有名,恆游獎而匪滯,解龜紐於城邑,反褐衣於丘窟,判人事於一朝,與世物乎長絕,自牽綴於朱絲,奄二九於斯年,服纓佩於兩宮,執鞭笏於宰蕃。
liáng jiǎn wén dì xuán xū gōng zǐ fù yuē: yǒu xuán xū zhī gōng zǐ, qīng miè xuān sú, bǎo cǐ dà yú, jū róng lì ér bù rǎn, qǐ shēng sè ér néng jū, huí hái sì shǐ, chū rù sān fén, xīn róng róng yú xuán jìng, yì piāo piāo yú bái yún, zhuī jì pǔ ér xiāo yáo, rèn wén lín ér yì dàng, wàng qíng yú wù wǒ zhī biǎo, zòng zhì yú yǒu wú zhī shàng, bù wèi shān ér zì gāo, bù wèi hǎi ér mí guǎng.
梁簡文帝玄虛公子賦曰:有玄虛之公子,輕滅喧俗,保此大愚,居榮利而不染,豈聲色而能拘,回還四始,出入三墳,心溶溶於玄境,意飄飄於白雲,追寂圃而逍遙,任文林而佚宕,忘情於物我之表,縱志於有無之上,不為山而自高,不為海而彌廣。
liáng lù chuí sī tián fù yuē: suì yù hū qí yún mù, tíng cǎo sà yǐ wēi huáng, fēng liú liú yǐ chuī xì, dēng àn àn ér wú guāng, dú zhǎn zhuǎn ér bù mèi, hé zēng tàn ér zì shāng, yú shì chí chú xǐ yǐ, gù jǐng xìng huái, hún qióng qióng yǐ zhì shǔ, zhuì yǔ xiǎng yú tián lái, bǐ wǔ mǔ qí yān zài, nǎi yuán jì hū jiāng wēi, chū guō mén ér dōng wù, rù xù pǔ ér nán huí, ěr nǎi guān qí shuǐ lù wù chǎn, yuán xí xíng biàn, lín sǒu tǐng zhí, qiū líng dài miàn, lín jiǔ qǔ zhī huí jiāng, duì qiān lǐ zhī píng diān, fēng qù píng qí yǐ kāi, rì dēng sāng ér xiān jiàn, tīng zhāo zhā zhī hán jī, nòng chā chí zhī chūn yàn, lín chǎng pǔ yǐ zhú guǎn, duì líng xuān ér záo chí, jí yóu yǒng yú jiē xià, yǐn cháo pài yú táng chuí, zhān jù shí zhī qián què, wán jī shuǐ zhī tuī yí, zá qīng shā zhī huò mí, fú xì liǔ zhī zhǎng zhī, gǎn fēng zhú yǔ shí huǒ, jiē mín shēng qí rú jì, gǒu yǒu kūn ér wú xīn, bì xíng nán ér yán yì, xìng shǎo sī ér guǎ yù, jiān jué rén yǐ qì zhì, hū xué bù ér xué zhǐ. yòu zhuī fēi ér lì chì, zhān lù yòu ér qiè gāo, yǎng jiāng tái ér mù yì, lì sì shí yú yóu shuǐ, chí sān rěn yú shēn bì, wàng guī liú ér zài huái, qíng yù yì qí hé zhì.
梁陸倕思田賦曰:歲聿忽其雲暮,庭草颯以萎黃,風飀飀以吹隙,燈黯黯而無光,獨展轉而不寐,何增嘆而自傷,於是踟躕徙倚,顧景興懷,魂煢煢以至曙,綴予想於田萊,彼五畝其焉在,乃爰洎乎江隈,出郭門而東鶩,入漵浦而南回,爾乃觀其水陸物產,原隰形便,林藪挺直,丘陵帶面,臨九曲之回江,對千里之平甸,風去蘋其已開,日登桑而先見,聽啁哳之寒雞,弄差池之春燕,臨場圃以築館,對欞軒而鑿池,集游泳於階下,引朝派於堂垂,瞻巨石之前卻,玩激水之推移,雜青莎之靃靡,拂細柳之長枝,感風燭與石火,嗟民生其如寄,苟有焜而無心,必行難而言易,幸少私而寡慾,兼絕仁以棄智,忽學步而學趾。又追飛而厲翅,瞻鹿囿而竊高,仰疆台而慕義,歷四時於游水,馳三稔於申臂,望歸流而載懷,情鬱悒其何寘。
sòng táo qián guī qù lái yuē: guī qù lái xī, tián yuán jiāng wú hú bù guī, jì zì yǐ xīn wèi xíng yì, xī chóu chàng ér dú bēi, wù yǐ wǎng zhī bù jiàn, zhī lái zhě zhī kě zhuī, shí mí tú qí wèi yuǎn, jué jīn shì ér zuó fēi, zhōu yáo yáo ér qīng yáng, fēng piāo piāo ér chuī yī, nǎi zhān héng yǔ, zài xīn zài bēn, tóng pú huān yíng, zhì zǐ hòu mén, sān jìng jiù huāng. sōng jú yóu cún, xié yòu rù shì, yǒu jiǔ yíng zūn yǐn hú shāng yǐ zì zhuó, miǎn tíng kē yǐ yí yán, yǐ nán chuāng yǐ jì ào, shěn róng xī zhī yì ān, cè fú lǎo yǐ liú qì, shí jiǎo shǒu yǐ xiá guān, yún wú xīn ér chū xiù, niǎo juàn fēi ér zhī hái, nóng rén gào yú yǐ chūn jiāng jí, yǒu shì hū xī chóu, huò mìng jīn chē, huò zhào gū zhōu, jì yǎo tiǎo ér xún hè, yì qí qū ér jīng qiū, mù xīn xīn yǐ xiàng róng, quán juān juān ér shǐ liú, shàn wàn wù zhī dé suǒ, gǎn wú nián zhī xíng xiū, yǐ yǐ hū, yù xíng yǔ nèi, fù dé jǐ shí, hé bù wěi xīn rèn qù liú, hú wèi hū huáng huáng yù hé zhī, fù guì fēi wú yuán, dì xiāng bù kě qī, huái liáng chén yǐ gū wǎng, huò zhí zhàng ér yún zǐ, dēng dōng gāo yǐ shū xiào, lín qīng liú ér fù shī, liáo chéng huà yǐ guī jǐn, lè fū tiān mìng fù xī yí.
宋陶潛歸去來曰:歸去來兮,田園將蕪胡不歸,既自以心為形役,奚惆悵而獨悲,悟已往之不諫,知來者之可追,寔迷途其未遠,覺今是而昨非,舟遙遙而輕颺,風飄飄而吹衣,乃瞻衡宇,載欣載奔,僮僕歡迎,稚子候門,三徑就荒。松菊猶存,攜幼入室,有酒盈樽引壺觴以自酌,眄庭柯以怡顏,倚南窗以寄傲,審容膝之易安,策扶老以流憩,時矯首以遐觀,雲無心而出岫,鳥倦飛而知還,農人告余以春將及,有事乎西疇,或命巾車,或棹孤舟,既窈窕而尋壑,亦崎嶇而經丘,木欣欣以向榮,泉涓涓而始流,善萬物之得所,感吾年之行休,已矣乎,寓形宇內,復得幾時,曷不委心任去留,胡為乎遑遑欲何之,富貴非吾原,帝鄉不可期,懷良辰以孤往,或植杖而耘耔,登東皋以舒嘯,臨清流而賦詩,聊乘化以歸盡,樂夫天命復奚疑。
liáng shěn yuē bā yǒng shǒu shān dōng yuē: shǒu shān dōng, shān dōng wàn lǐng yù qīng cōng, liǎng xī gòng yī xiè, shuǐ jié wàng rú kōng, àn cè qīng shā bèi, yán jiān dān guì cóng, shàng zhān jì yǐn zhěn, xià dì yì míng méng, yuǎn lín xiǎng páo shòu, jìn shù guā míng chóng, lù chū ruò xī yuán é rán, jù féng xiào běn gǎi. yòu, jiàn tǔ jīn huá dōng, wàn rèn dào wēi shí, bǎi zhàng zhù xuán cóng, chè yè xiě liú diàn, bēn fēi shì bái hóng, dòng jǐng hán qīng qì, lòu xué tǔ fēi fēng, yù dòu gāo dī lì, shí shì rǔ kōng lóng, yú píng shēng zhī suǒ ài, chuā mù nián ér cǐ féng, yù yī qù ér bù hái, hèn bāng jūn zhī wèi dì, zhì mǎn fǔ bái yún, yān liú shì zhī suǐ.
梁沈約八詠守山東曰:守山東,山東萬嶺郁青蔥,兩谿共一瀉,水絜望如空,岸側青莎被,岩間丹桂叢,上瞻既隱軫,下睇亦冥濛,遠林響咆獸,近樹聒鳴蟲,路出若溪[原訛然,據馮校本改。]右,澗吐金華東,萬仞倒危石,百丈注懸潀,掣曳寫流電,奔飛似白虹,洞井含清氣,漏穴吐飛風,玉竇膏滴瀝,石室乳空籠,余平生之所愛,欻暮年而此逢,欲一去而不還,恨邦君之未禘,秩滿撫白雲,淹留事芝髓。
sòng jìn pān yuè xǔ yóu sòng yuē: miǎo zāi xǔ gōng, zhí zhēn lǚ zhēn, cí yáo tiān xià, bào piáo yǐn xíng, chuān tíng yuè zhì, dàn bó wú yíng, qī chí gāo shān, yǔ shì mí zhēng, xū báo tiǎn rèn, lái zǎi sī chéng, kuì wú huì huà, bào chǎn zhī zhèng, é é zhì suǒ, lè mù jǐng míng, dēng jī xiāo yáo, lái guò mù tíng, tōng yú shí xiàn, qǐng kuāng bù yíng, hèn wú zhǐ jiǔ, diàn gōng zhī líng, sǐ ér bù xiǔ, gōng yǒu qí róng, liáo shù yǎ měi, yáng gōng xīn shēng.
【頌】晉潘岳許由頌曰:邈哉許公,執真履貞,辭堯天下,抱朴隱形,川停岳峙,澹泊無營,棲遲高山,與世靡爭,虛薄忝任,來宰斯城,愧無惠化,豹產之政,峨峨治所,樂慕景名,登基逍遙,來過暮庭,通於時憲,頃匡不盈,恨無旨酒,奠公之靈,死而不朽,公有其榮,聊述雅美,揚公馨聲。
jìn sūn chuò pìn shì xú jūn mù sòng yuē: jìn nán chāng xiāng tài yuán xiàn jūn, bái hàn gù pìn shì xú jūn zhī líng, wéi jūn fēng guǐ yīng suì, dé yīn huī yuǎn, bō cān yǎng fāng, liú zōng bō yī, zài xī gǔ rén yǒu yán, wén bó yí zhī fēng zhě, nuò fū yǒu lì zhì, yǎng xiān shēng zhī dào, qǐ wú qīng yún zhī huái zāi, yú yǐ bù cái, tiǎn zǎi zī yì, xiá zōng yǒu dào, sī yī yuǎn fēng, nǎi yǔ yǒu rén yīn hào děng, shù dài líng fén, fèng zhān cí yǔ, suī yù zhì yōu qián, ér mù xiǎng lìng yí, yǎ yīn yǒng jì, ér xīn cún gāo fàn, pái huái xū lǒng, yǎng miǎn sōng lín, āi yǒu xíng zhī duǎn, quán jìn wén liù shí yī duǎn xià yǒu huà zì. dào lìng dé zhī zhǎng mǐn, wǔ rán yǒu gǎn, qī yān zēng shāng, fū fěng yáo shēng yú qíng tuō, yǎ sòng xìng hū suǒ qīn, fěi yú yǒng shù, shú jì sī huái, sòng yuē: yán yán xiān shēng, mài cǐ yīng fēng, hán zhēn dú chàng, xīn yí tǐ chōng, gāo dǎo yù biǎo, shū wèn xiǎn róng, áng áng wǔ xián, hè hè bā jùn, suī yuē xiū míng, huò yīng xiǎn lìn, qǐ ruò xiān shēng, bǎo zī yù rùn, chāo shì zuò fàn, liú guāng xiá zhèn, fén yíng lěi luò, sōng zhú xiāo sēn, huì cóng yù yù, xū yǔ yīn yīn, yóu shòu xì ā, yīng niǎo míng lín, jiē hū xú jūn, bù wén qí yīn, pái huái qiū cè, qī yān liú jīn, hé yǐ shū yùn, yuán hàn tuō xīn.
晉孫綽聘士徐君墓頌曰:晉南昌相太原縣君,白漢故聘士徐君之靈,惟君風軌英邃,德音徽遠,播餐仰芳,流宗播揖,在昔古人有言,聞伯夷之風者,懦夫有立志,仰先生之道,豈無青雲之懷哉,余以不才,忝宰茲邑,遐宗有道,思揖遠風,乃與友人殷浩等,束帶靈墳,奉瞻祠宇,雖玉質幽潛,而目想令儀,雅音永寂,而心存高范,徘徊墟壠,仰眄松林,哀有形之短,[全晉文六十一短下有化字。]悼令德之長泯,憮然有感,淒焉增傷,夫諷謠生於情託,雅頌興乎所欽,匪於詠述,孰寄斯懷,頌曰:岩岩先生,邁此英風,含真獨暢,心夷體沖,高蹈域表,淑問顯融,昂昂五賢,赫赫八俊,雖曰休明,或嬰險吝,豈若先生,保茲玉潤,超世作范,流光遐振,墳塋壘落,松竹蕭森,薈叢蔚蔚,虛宇愔愔,游獸戲阿,嚶鳥鳴林,嗟乎徐君,不聞其音,徘徊丘側,淒焉流襟,何以舒蘊,援翰託心。
suí jiāng zǒng zhuāng zhōu huà sòng yuē: yù jié méng xiàn, lán xūn qī yuán, dān qīng kě jiǔ, yǎ dào sī cún, mèng zhōng huà dié, shuǐ wài xiáng kūn, chū sú líng fǔ, shī xīn miào mén, chuí gān zì ruò, zhòng pìn wàng yán, yōu zāi tiān dì, gòng shì lóng fán.
隋江總莊周畫頌曰:玉絜蒙縣,蘭薰漆園,丹青可久,雅道斯存,夢中化蝶,水外翔鯤,出俗靈府,師心妙門,垂竿自若,重聘忘言,悠哉天地,共是籠樊。
zàn hòu hàn cài yōng jiāo jūn zàn yuē: yī yú jiāo jūn, cháng cǐ xuán mò, héng mén zhī xià, qī chí yǎn xī, mì zhī yáng yáng, lè yǐ wàng shí, hè míng jiǔ gāo, yīn liàng dì cè, nǎi zhēng nǎi yòng, jiāng shòu gǔn zhí, hào tiān bù diào, xián rén gòu tè, bù wéi yī zhì, bìng cǐ sì guó, rú hé qióng cāng, bù zhào sī huò, xī zāi cháo tíng, sàng zī jiù dé, hèn yǐ xué shì, jiāng hé fǎ zé.
【贊】後漢蔡邕焦君贊曰:猗歟焦君,常此玄墨,衡門之下,棲遲偃息,泌之洋洋,樂以忘食,鶴鳴九皋,音亮帝側,乃徵乃用,將受袞職,昊天不弔,賢人遘慝,不惟一志,並此四國,如何穹蒼,不詔斯或,惜哉朝廷,喪茲舊德,恨以學士,將何法則。
wèi chén wáng cáo zhí xǔ yóu cháo fù chí zhǔ zàn yuē: yáo chán xǔ yóu, cháo fù shì chǐ, huì qí hùn tīng, lín hé xǐ ěr, chí zhǔ shì ràng, yǐ shuǐ wèi zhuó, jiē cǐ sān shì, qīng zú lì sú.
魏陳王曹植許由巢父池主贊曰:堯禪許由,巢父是恥,穢其圂聽,臨河洗耳,池主是讓,以水為濁,嗟此三士,清足厲俗。
yòu biàn suí zàn yuē: tāng jiāng fá jié, móu yú biàn zi, jì kè ràng wèi, suí yǐ wèi chǐ, báo yú yīn shì, zhe zì wū jǐ, zì tóu yǐng shuǐ, qīng fēng miǎo yǐ.
又卞隨贊曰:湯將伐桀,謀於卞子,既克讓位,隨以為恥,薄於殷世,著自汙己,自投潁水,清風邈矣。
yòu nán shān sì hào zàn yuē: jiē ěr sì hào, bì qín yǐn xíng, liú xiàng zhī zhēng, yǎng zhì fú yíng, bù yīng cháo pìn, bǎo jié quán zhēn, yīng mìng tài zǐ, hàn sì yǐ níng.
又南山四皓贊曰:嗟爾四皓,避秦隱形,劉項之爭,養志弗營,不應朝聘,保節全貞,應命太子,漢嗣以寧。
jìn xià hóu zhàn fàn lǐ zàn yuē: yōu yōu fàn zi, qiú rén zài jǐ, jìn bào wēi guó, tuì hóng miào lǐ, shēn yǔ xūn xié, míng yǔ shēn fǒu, yì qún yuǎn yóu, yǒng qí zhōng shǐ.
晉夏侯湛范蠡贊曰:悠悠范子,求仁在己,進報危國,退弘妙理,身與勛偕,名與身否,逸群遠遊,永齊終始。
yòu lǔ zhòng lián zàn yuē: é é xiān shēng, yǒu miǎo qí jié, liú rén yōu luàn, kàng dào zì jié, suí shì yì yáng, yǔ shí kāi bì, zài yōu néng tài, chù mèn wéi yuè.
又魯仲連贊曰:峨峨先生,有邈其節,流仁憂亂,抗道自絜,隨事抑揚,與時開閉,在幽能泰,處悶惟悅。
yòu zhuāng zhōu zàn yuē: mài mài zhuāng zhōu, téng shì dú yóu, dùn shí fàng yán, qí wù jué yóu, chuí diào yī hè, qǔ jiè xī niú, wàng fēng jì xīn, tuō zhì qīng liú.
又莊周贊曰:邁邁莊周,騰世獨游,遁時放言,齊物絕尤,垂釣一壑,取戒犧牛,望風寄心,託志清流。
jìn sūn chǔ zhuāng zhōu zàn yuē: zhuāng zhōu kuàng dàng, gāo cái yīng jùn, běn dào gēn zhēn, guī yú dà shùn, qī zhī bù kū, yì hé suǒ huān, màn diào gǔ fǒu, fàng cǐ dàn yán, dài jiǎo qí qíng, jìn shī zì rán.
晉孫楚莊周贊曰:莊周曠盪,高才英俊,本道根貞,歸於大順,妻之不哭,亦何所懽,慢吊鼓缶,放此誕言,殆矯其情,近失自然。
yòu róng qǐ qī zàn yuē: róng gōng wēn yǎ, jì yí jì yì, zhuó yǐ xú qīng, jì rán dàn bó, yuán qín zì yú, yǒng cǐ sān lè, méi shòu wú jiāng, wéi dé zhī zhái.
又榮啟期贊曰:榮公溫雅,既怡既懌,濁以徐清,寂然澹泊,援琴自娛,詠此三樂,眉壽無疆,惟德之宅。
yòu yuán rǎng zàn yuē: rǎng zhī zhōu zhāng, jué miè lǐ jiào, shí jiāo zhòng ní, tóng jī hé ào, shèng yǐ zhī zāng, sú yǐ zhī xiào, dú xié qū wài, shú zhī qí miào.
又原壤贊曰:壤之輈張,絕滅禮教,實交仲尼,同機合奧,聖以之臧,俗以之笑,獨協區外,孰知其妙。
jìn zuǒ jiǔ pín cháo fù huì shī zàn yuē: yāng yāng zhǎng liú, miǎn miǎn qīng bō, sī wén cháo huì, zài yǒng zài gē, chuí lún yī hè, wàn xiàng fěi duō, shén hū chàng yǐ, miǎn tóng jī ā.
晉左九嬪巢父惠施贊曰:泱泱長流,沔沔清波,思文巢惠,載詠載歌,垂綸一壑,萬象匪多,神乎暢矣,緬同基阿。
jìn yǔ chǎn sūn dēng zàn yuē: líng yán xiá wèi, shí shì lín gòu, qīng sōng biāo kōng, lán quán tǔ lòu, lóng huì kě yóu, fāng jīn kě shù, xuán gǔ xiāo liáo, míng qín dú zòu, xiān shēng tǐ zhī, jì zuò yōu àn, níng bīng jié pǔ, xī yáng mí huàn, qián zhēn nèi quán, fēi róng wài sàn, líng yá gāo xiào, xī fēng lǎng dàn, dào yǒu míng fèi, yùn yǒu hūn xiāo, dá yǐn bù yán, xuán jī bù biāo, huò yuē xiān shēng, huì dé xiāo yáo, jī zi xiù dá, yīng fēng lǎng liè, dào jùn xūn fāng, xiān bù yù zhé, zhào dòng chū méng, miào jiàn qí jué, qiào shǒu qiū míng, yǎng xiǎng xuán zhé.
晉庾闡孫登贊曰:靈岩霞蔚,石室鱗構,青松標空,蘭泉吐漏,籠薈可游,芳津可漱,玄谷蕭寥,鳴琴獨奏,先生體之,寂坐幽岸,凝冰結朴,熙陽靡煥,潛真內全,飛榮外散,凌崖高嘯,希風朗彈,道有冥廢,運有昏消,達隱不岩,玄跡不標,或曰先生,晦德逍遙,嵇子秀達,英風朗烈,道俊薰芳,鮮不玉折,兆動初萌,妙鑒奇絕,翹首丘冥,仰想玄哲。
jìn dài kuí xián yóu zàn yuē: xī shén rén zài shàng, fǔ qí tiān lǐ, zhī míng hǎi zhī qín, bù yǐ lóng fán fú yǎng, lì sàn zhī zhì, bù yǐ fǔ jīn zhì yòng, gù néng shù zhī yú guǎng hàn, qī zhī yú jiāng hú, zài zhī yǐ dà yóu, fù zhī yǐ xuán fēng, shǐ fū chún pǔ zhī xīn, jìng yī zhī xìng, xián dé jiù shān zé, lè xián kuàng, zì cǐ ér jī lǐng zhī xià, shǐ yǒu xián yóu zhī rén yān, jiàng jí huáng qǐ, dǎi yú tái shàng, mò bù yǒu yǐ bǎo qí tài hé, sì qí tiān zhēn zhě yě, qiě fú yán lǐng gāo zé yún xiá zhī qì xiān, lín sǒu shēn zé xiāo sè zhī yīn qīng, qí kě yǐ zǎo xuán yíng sù, bì qí hào rán zhě, shě shì yān, gù suī yuán shì zhī yàn, yì jiào zhī jié, fàng wǔ yú yǐ fā yǒng, wén chéng fú ér lǐn lì, kuàng hū dào guāi fāng nèi, tǐ jué fēng chén, lǐ yī zhǎng xiè, gē fèng qūn xún, dàng bā cī yú xuán liú, chéng yún yá ér yí shén zhě zāi, rán rú shān lín zhī kè, fēi tú táo rén huàn, bì zhēng mén, liàng suǒ yǐ yì shùn zī hé, dí chú jī xīn, róng yǎng chún shū, ér zì shì zhě ěr, fán wù mò bù yǐ shì wèi dé, yǐ zú wèi zhì, bǐ xián yóu zhě, xī wǎng ér bù shì, xī dài ér bù zú, gù yīn yìng yán liú zhī jì, yǎn xī qín shū zhī cè, jì xīn sōng zhú, qǔ lè yú niǎo, zé dàn bó zhī yuán, yú shì bì yǐ, rán qí qù nán jūn, xuán qì hǎn yù, zhōng gǔ jiē gū qī yú yī yán, dú wán yú yī liú, gǒu yǒu qíng ér wèi wàng, yǒu gǎn ér wú duì, zé zhuì jīn qǐn xián zhī tàn, gù yǐ yōu jié yú lín zhōng, zhòu gǎn yú xiá xīn, wèi rì jiǔ yǐ, wǒ gù suì qiú fāng wài zhī měi, lüè jǔ yǎng hé zhī jù, wèi zá zàn bā shǒu, chàng qí suǒ tuō, shǐ xīn xián yóu zhī xiá yì, zhōng gǎn jiā qì zhī nán huì, yǐ guǎng yī wǎng zhī yǒng, yǐ shū yōu rén zhī xīn yún ěr, máng máng cǎo mèi, mián miǎo xuán shì, sān jí wèi gǔ, tiān rén wú jì, wàn qì jì pàn, líng pǔ nǎi yì, shí yǒu shén zǎi, wàng huái sī qì, míng wài bàng tōng, qián gǎn mò zhì, zǒng shùn cháo, jiān yīng yí huì, miǎn yǐ xiá xīn, chāo zāi jué bù, gù yī bǎi wáng, yǎng yí tài sù, jīn qí tiān zhēn, wài qí xiāo wù, xiáng guān qún pǐn, chí shén wàn lǜ, shuí néng gāo yì, yōu rán yī wù.
晉戴逵閒遊贊曰:昔神人在上,輔其天理,知溟海之禽,不以籠樊服養,櫟散之質,不以斧斤致用,故能樹之於廣漢,棲之於江湖,載之以大猷,覆之以玄風,使夫淳樸之心,靜一之性,鹹得就山澤,樂閒曠,自此而箕嶺之下,始有閒遊之人焉,降及黃綺,逮於台尚,莫不有以保其太和,肆其天真者也,且夫岩嶺高則雲霞之氣鮮,林藪深則蕭瑟之音清,其可以藻玄瑩素,疪其皓然者,舍是焉,故雖援世之彥,翼教之傑,放舞雩以發詠,聞乘桴而懍厲,況乎道乖方內,體絕風塵,理揖長謝,歌鳳逡巡,盪八疵於玄流,澄雲崖而頤神者哉,然如山林之客,非徒逃人患,避爭門,諒所以翼順資和,滌除機心,容養淳淑,而自適者爾,凡物莫不以適為得,以足為至,彼閒遊者,奚往而不適,奚待而不足,故蔭映岩流之際,偃息琴書之側,寄心松竹,取樂魚鳥,則澹泊之原,於是畢矣,然奇趣難均,玄契罕遇,終古皆孤棲於一岩,獨玩於一流,苟有情而未忘,有感而無對,則綴斤寢弦之嘆,固已幽結於林中,驟感於遐心,為日久矣,我故遂求方外之美,略舉養和之具,為雜贊八首,暢其所託,始欣閒遊之遐逸,終感嘉契之難會,以廣一往之詠,以抒幽人之心云爾,茫茫草昧,綿邈玄世,三極未鼓,天人無際,萬器既判,靈朴乃翳,寔有神宰,忘懷司契,冥外傍通,潛感莫滯,總順巢,兼應夷惠,緬矣遐心,超哉絕步,顧揖百王,仰怡泰素,矜其天真,外其囂務,詳觀群品,馳神萬慮,誰能高佚,悠然一悟。
yòu shàng zhǎng zàn yuē: shàng sǒu chōng shùn, yōng xíng hūn shì, hé lóng wǎn yuē, xuán shí wǎng zhì, zhān bǐ chóng gāo, é wèi chén yì, yì yǒu tóng hào, qián zhuāng sù qì, chāo chāo zēng zhù, miǎo miǎo xié shì, jī jué qīng yá, yǐng miè yún jì.
又尚長贊曰:尚叟沖順,庸行昏世,和龍婉約,玄識罔滯,瞻彼崇高,俄為塵翳,亦有同好,潛莊宿契,超超增翥,眇眇偕逝,跡絕青崖,影滅雲際。
jìn yǔ liàng dí zhēng jūn zàn yuē: fū suǒ wèi zhì rén zhě, tǐ bāo jié liàng, shén níng yù biǎo, gāi luò wàn dòng, xuán xīn dú róng, gù néng qiú xiāng qìng xiāo, ér bù xiè huàn lóng zhī pèi, fèng míng yáo lín, ér bù qū líng lún zhī lóng, qǐ bì xīn tài qīng ér lè qióng ǎi zāi, gù tí cén bù zú yǐ zhuó shén xū, yì huì bù zú yǐ xiáng yún hé, shì gù miǎo gū yǒu chuò yuē zhī lú, jī fù yǒu gāo xiào zhī yǔ, táng xūn biǎo yú xuán tíng, xià gōng wàng yú xū shì, jìn zhēng shì nán yáng dí jūn, bǐng yì yùn yú tiān táo, hán chōng qì yú tè xiù, tǐ xū rèn ér wěi shùn, huī zhāo kuàng ér gāo dǎo, xiān shēng zài yíng bào yī, pō rán dú chù, shén qī biāo ǎi zhī biǎo, xíng yì yán zé zhī yú, suī shù bó réng jiàng, yáo miǎn lǚ zhāo, ér gōng jīng qū yú fěi shí, dì mìng cán yú xū fù yǐ, shì yǐ gāo fēng zhèn yǔ zhòu yuǎn yǒng guān dāng shí, fāng jiāng biǎo dà tíng yú jué dài, huī xuán jiě yǐ shì fēn, yǎng zhāo xiá ér xī yì, líng fú yáo yǐ dú xiáng, jǐng mìng bù yán, zú yú xún yáng zhī nán shān, zhé rén qí wěi, gāo guǐ shú fǎng, yú qīn ruò rén zhī fēng, cháng wèn dào yú wú hé zhī lú, bīn xiǎng xuán zhū, zhǔ yǐ zhān shòu, mù dào zhān chún, gù yǐ shí ér guī yǐ, zì xī zhī wéi, yú zī qī rěn, hé wù xiān shēng, hū yān shēng xiá, gǎn zhì dé zhī zhǎng mǐn, dào rén fēng zhī yǒng yì, biāo ěr qí shāng, shān rán zēng xī, nǎi yuán hàn yǒng jī, yǐ xuān lái yè, qí cí yuē: zhuō zāi xiān shēng, yì yùn xiá chāo, qiú pán yù jīn, fèng jí qióng tiáo, dí ěr xià dǐng, gāo yī táng cháo, hóng yá miǎo yǐ, xuán jī zài shào, chún fēng mù shì, fēi fāng jiǔ xiāo.
晉庾亮翟徵君贊曰:夫所謂至人者,體包傑量,神凝域表,該落萬動,玄心獨融,故能虬驤慶霄,而不紲豢龍之轡,鳳鳴瑤林,而不屈伶倫之籠,豈必欣太清而樂瓊藹哉,顧蹄涔不足以濯神須,翳薈不足以翔雲翮,是故藐姑有綽約之廬,箕阜有高嘯之宇,唐勛表於玄庭,夏功忘於虛室,晉徵士南陽翟君,稟逸韻於天陶,含沖氣於特秀,體虛任而委順,恢昭曠而高蹈,先生載營抱一,泊然獨處,神棲飈藹之表,形逸岩澤之隅,雖束帛仍降,軺冕屢招,而弓旌屈於匪石,帝命慚於虛復矣,是以高風振宇宙遠詠冠當時,方將表大庭於絕代,恢玄解以釋紛,仰朝霞而晞翼,陵扶搖以獨翔,景命不延,卒於尋陽之南山,哲人其萎,高軌孰仿,余欽若人之風,常問道於無何之廬,賓想玄珠,主以瞻授,沐道霑淳,固以實而歸矣,自昔之違,於茲七稔,何悟先生,忽焉升遐,感至德之長泯,悼仁風之永翳,標爾其傷,潸然增欷,乃援翰詠跡,以宣來葉,其辭曰:卓哉先生,逸韻遐超,虬盤玉津,鳳戢瓊條,滌耳夏鼎,高揖唐朝,洪崖邈矣,玄跡載劭,淳風沐世,飛芳九霄。
jìn fāng zhàn quán jìn wén yī bǎi sì shí zuò zhàn fāng shēng. cǐ yǒu é dào. běi sǒu zàn yuē: lè wèi yōu gēn, huò wèi fú shǐ, shù jí zé xuán, wǎng fù dié qǐ, shì rén mí zhī, héng shēng xīn chǐ, tāo tāo běi sǒu, dú liàng zhēn lǐ, sàng mǎ fú xī, zhé gōng yù xǐ, dàn zāi yī shēng, wú tài wú fǒu.
晉方湛[全晉文一百四十作湛方生。此有訛倒。]北叟贊曰:樂為憂根,禍為福始,數極則旋,往復迭起,世人迷之,橫生欣恥,滔滔北叟,獨亮真理,喪馬弗希,折肱愈喜,淡哉一生,無泰無否。
sòng táo qián zhāng zhǎng gōng zàn yuē: dá zāi zhǎng gōng, xiāo rán hé shì, shì lù jiē tóng, ér wǒ dú yì, liǎn pèi qiè lái, xián yǎng qí zhì, qǐn jī qióng nián, shuí zhī sī yì.
宋陶潛張長公贊曰:達哉長公,蕭然何事,世路皆同,而我獨異,斂轡朅來,閒養其志,寢跡窮年,誰知斯意。
yòu zhōu miào guī zàn yuē: měi zāi zhōu zi, chēng jí xián jū, jì xīn qīng shāng, tián rán zì yú, yì yì héng mén, yáng yáng mì liú, rì wán qún shū, gù miǎn guǎ chóu, yǐn hé jì zú, zì wài jiē xiū, miǎn huái qiān zài, tuō qì gū yóu.
又周妙珪贊曰:美哉周子,稱疾閒居,寄心清商,恬然自娛,翳翳衡門,洋洋泌流,日玩群書,顧眄寡疇,飲河既足,自外皆休,緬懷千載,託契孤游。
yòu lǔ èr rú zàn yuē: yì dà suí shí, mí biàn zé yú, fēn fēn ruò rén, tè wèi zhēn fū, dé bù bǎi nián, wū wǒ shī shū, shì yān bù gù, bèi hè yōu jū.
又魯二儒贊曰:易大隨時,迷變則愚,芬芬若人,特為貞夫,德不百年,汙我詩書,逝焉不顧,被褐幽居。
yòu yí qí zàn yuē: èr zi ràng guó, xiāng suí hǎi yú, tiān rén gé mìng, jué jǐng qióng jū, cǎi wēi gāo gē, kǎi xiǎng huáng yú, zhēn fēng líng sú, yuán gǎn nuò fū.
又夷齊贊曰:二子讓國,相隨海隅,天人革命,絕景窮居,採薇高歌,慨想黃虞,貞風凌俗,爰感懦夫。
yòu shàng zhǎng qín qìng zàn yuē: shàng zi xī báo huàn, qī nú gòng zǎo wǎn, pín jiàn yǔ fù guì, dú yì wù yì sǔn, qín shēng shàn zhōu yóu, zhōu yóu rì yǐ yuǎn, qù yǐ xún míng shān, shàng shān qǐ zhī fǎn.
又尚長禽慶贊曰:尚子昔薄宦,妻孥共早晚,貧賤與富貴,讀易悟益損,禽生善週遊,週遊日已遠,去矣尋名山,上山豈知反。
sòng fàn tài zhāng zhǎng gōng zàn yuē: zhǎng gōng bǐng xīn, dú yì shì biǎo, liàng wù nán tóng, shěn jǐ mí le, qíng suī gāo suì, jī wú kàng jiǎo, mí dāng yí huì, shú shí duō shǎo.
宋范泰張長公贊曰:長公秉心,獨逸世表,量物難同,審己彌了,情雖高邃,跡無抗矯,靡當夷惠,孰識多少。
yòu gāo fèng zàn yuē: xiá zāi xuán gǔ, miǎo yǐ huáng xī, zì zī yǐ jiàng, xiǎn mò cān chà, zhì wèi shì hài, cái wèi wù qí, jī chū wú mǐn, qián yuè jù chí, ài ài ruò rén, shú cè qí wèi, jí yào yōu hè, cǎi zhēn zhòng yá, chōng qíng mò liàng, wū jī shì cī, qīng sú wú jì, sì zhì mò jī.
又高鳳贊曰:遐哉玄古,邈矣皇羲,自茲已降,顯默參差,智為世駭,才為物奇,跡出無泯,潛躍俱馳,曖曖若人,孰測其為,戢曜幽壑,采真重崖,沖情莫亮,汙跡示疵,輕俗無際,肆志莫羈。
yòu wú jì zǐ zhá zàn yuē: yán zhōu gāo yuǎn, qì guó shuài chéng, yōu yóu dà yì, guān fēng shàng jīng, rén huái bāng rǎng, dào chàng shèng míng, jiàn chè xī dài, lè chá wèi xíng, yíng bó yuǎn sǐ, jiě jiàn zài shēng, fū zǐ lì zhǐ, yuán zhào zuò míng.
又吳季子札贊曰:延州高遠,棄國帥誠,優遊大邑,觀風上京,仁懷邦壤,道暢聖明,鑒徹昔代,樂察未形,嬴博遠死,解劍在生,夫子戾止,爰詔作名。
qí wáng jiǎn jìng líng wáng shān jū zàn yuē: shēng táng jiàn shì, jīn huī yù lǎng, wěi wěi dà sháo, yáo yáo xián shǎng, dào yǐ dé hóng, shēng yóu yè guǎng, yì zhòng shí guī, qíng shēn xū wǎng, háo liáng zài zī, ān shì xiá xiǎng.
齊王儉竟陵王山居贊曰:升堂踐室,金暉玉朗,亹亹大韶,遙遙閒賞,道以德弘,聲由業廣,義重實歸,情深虛往,濠梁在茲,安事遐想。
liáng shěn yuē gāo shì zàn yuē: yú zhī suǒ wèi gāo shì zhě, yōu yōu jiē shì, qǐng shì yán zhī, shèng rén lì tiān xià, zé xián rén zàn wù, yì gāo yáo shì yě, zì zhōng zhì yǐ xià, mò yǒu bù xué yǐ cóng zhèng zuǒ guó ān mín zhě yě, yì yuē: shèng rén zhī dà bǎo yuē wèi, fēi xué zé bù de yě, xué suǒ yǐ xíng qí zhì, xiào tì cí rén xìn yì shì yě, suī sòng xiān wáng zhī diǎn mó, ér bù xíng qí zhì, shèng rén zhī dà bǎo, yì bù kě de yě, yào xū xué xíng jiān yǒu, rán hòu qǔ zhī, yōu yōu zhī tú, mò bù rǎng mèi ér yì jìn qǔ, nù mù ér zhēng quán lì, yuè yú tāo àn, gǒu dé wàng lián, ruò sī rén zhě, qǐ rù guó shì zhī tú, dòng yì guān zhī miǎn, jí cǐ ér dēng gāo wèi, wèi huò yǒu yě, zàn yuē: yì yǒu zhé rén, dú zhí gāo zhì, bì shì bì yán, bù yǒu bù shì, chǐ cóng wū lù, mí huò shǒu ěr, xīn ān lí huò, kǒu jué pào zì, qǔ zú luò máo, níng huái zǔ zhī, rú jīn zài shā, xiǎn rán zì yì, yóu yù zài ní, niè ér bù zī, shēn biāo yuǎn jī, míng zhòng qián jì, yǒu měi gāo shàng, chù zhī ruò wú, liè zāi qún pǐn, shì jìng xīn qū, gǒu néng lì zhì, zhēng cǐ pǐ fū, jìn wàng yǔn huò, tuì shǒu tián yú, yuē rén yǔ yì, qí jìng bù yū, wèi zhī zé zhì, fēi wù suǒ jū, huàn chéng míng lì, zhì bǐ gāo qú.
梁沈約高士贊曰:余之所謂高士者,悠悠皆是,請試言之,聖人蒞天下,則賢人贊務,益皋陶是也,自中智以下,莫有不學以從政佐國安民者也,易曰:聖人之大寶曰位,非學則不得也,學所以行其志,孝悌慈仁信義是也,雖誦先王之典謨,而不行其志,聖人之大寶,亦不可得也,要須學行兼有,然後取之,悠悠之徒,莫不攘袂而議進取,怒目而爭權利,悅愚謟闇,苟得忘廉,若斯人者,豈入國士之塗,動衣冠之眄,藉此而登高位,未或有也,贊曰:亦有哲人,獨執高志,避世避言,不友不事,恥從汙祿,靡惑守餌,心安藜藿,口絕炮胾,取足落毛,寧懷組織,如金在沙,顯然自異,猶玉在泥,涅而不緇,身標遠跡,名重前記,有美高尚,處知若無,劣哉群品,事靜心驅,苟能立志,爭此疋夫,進忘隕獲,退守恬愉,曰仁與義,其徑不迂,為之則至,非物所拘,宦成名立,陟彼高衢。
yòu xiāo shēng zàn yuē: jì yǐ qī hún, fēi hǎi fēi fán, ruò rén yān wǎng, sī lǐ kōng cún, tiān biāo yǐ ài, jué yǔ gū qiān, yáo féng qǐ ràng, zhá zhí xī yán.
又銷聲贊曰:寂矣棲魂,非海非樊,若人焉往,斯理空存,天標已曖,絕羽孤騫,堯逢豈讓,札值奚言。
zhōu yǔ xìn wǔ yuè pī qiú fù xīn huà zàn yuē: pī qiú dāng xià, sú wài wèi xīn, suī féng jì zǐ, bù shí yí jīn, qín cháo yù yuǎn, yú xué wéi shēn, xiāo shēng miè jī, hé bì shān lín.
周庾信五月披裘負薪畫贊曰:披裘當夏,俗外為心,雖逢季子,不拾遺金,禽巢欲遠,魚穴惟深,消聲滅跡,何必山林。
yòu zhāng liáng yù huáng shí gōng huà zàn, zhāng liáng qǔ lǚ, guì shòu wú cí, bīng shū yī juàn, zhǎng zhě zhī qī, xī chēng hán xiāng, jīn wèi hàn shī, gǔ chéng yú shí, hái guī jiù cí.
又張良遇黃石公畫贊,張良取履,跪授無辭,兵書一卷,長者之期,昔稱韓相,今為漢師,穀城餘石,還歸舊祠。
yòu róng qǐ qī sān lè huà zàn yuē: róng qī sān lè, wéi rén yǔ nián, fū zǐ xiāng yù, jí yǐ wèi xián, xìng líng zào huà, fēng yún zì rán, yǎ yīn suī gǔ, dú yǒu míng xián.
又榮啟期三樂畫贊曰:榮期三樂,惟人與年,夫子相遇,即以為賢,性靈造化,風雲自然,雅音雖古,獨有鳴弦。
zhēn jìn yǔ kǎi yōu rén zhēn yuē: yǒu wù hùn chéng, xiān tiān dì shēng, nǎi pōu nǎi pàn, èr yí jì fēn, gāo bēi yǐ chén, guì jiàn yōu wèi, róng rǔ xiāng huàn, qián dào shàng qiān, rén shén tóng fú, wēi yóu hū ān, yì yuán shì xū, gǒu shí miào gāo, jué měi yǒu yú, hán xìn dān qí, yǔn shǒu zhōng shì, zǐ fáng cí liú, gāo jī zhuō yì, guì bù zú róng, lì bù zú xī, huá fán zé líng, lè jí zé bēi, guī shù míng bái, shì qǐ róng wéi, rén tú zhī suǒ yǐ jìn, ér wàng suǒ yǐ tuì, ráng hóu ān chǒng, xiāng gōng shī ài, shǐ chéng yí dào, zhōng yīng qí lèi, xī hé shēng ér jiù yì, wàng shū mǎn ér jiù kuī, yíng yì zhī fēn, zì rán zhī guī, yōu yōu shù rén, rú hé fú yí, yōu rén shǒu xū, yǎng zuān xuán yuǎn, gǎn cǎo sī zhēn, jìng zī fú miǎn.
【箴】晉庾凱幽人箴曰:有物混成,先天地生,乃剖乃判,二儀既分,高卑以陳,貴賤攸位,榮辱相換,乾道尚謙,人神同符,危由忽安,溢緣釋虛,苟識妙膏,厥美有腴,韓信耽齊,殞首鍾室,子房辭留,高跡卓逸,貴不足榮,利不足希,華繁則零,樂極則悲,歸數明白,勢豈容違,人徒知所以進,而忘所以退,穰侯安寵,襄公失愛,始乘夷道,終嬰其類,羲和升而就翳,望舒滿而就虧,盈挹之分,自然之規,悠悠庶人,如何弗疑,幽人守虛,仰鑽玄遠,敢草斯箴,敬咨黻冕。
jìn jiāng yōu yì mín zhēn yuē: zhì rén yīng wù, shì tǒng shì yíng, nǎi zhì shàng xià, yǐ mù qún shēng, jūn wèi shú zài, fěi shèng yī míng, xián yú xiāng fèng, chén zhǔ yǐ chéng, rú bǐ bǎi jié, gè yì tiān xíng, lǜ fēn wěi zhì, yǎng yīng yī qíng, xīn lǚ yǒu wèi, gǔ gōng yǒu jīng, qǐ yǐ chù xià, wèi qī wèi róng, gè ān qí suǒ, jǔ tǐ yòng píng, fū shè jué liè tǔ, xuán gōng chuí jīng, bēi zūn zhī jí, guì jiàn zhī míng, fěi yǐ zì wù zhī yù, shí dà yóu ér shì jīng, chù dùn zhī shì, xī juàn yú shí, xíng yǐ xiān jué, juān sú zhǎng cí, míng hū yōu huàn, gù chāo ěr bù yí, jiě fā líng yá, bèi hè xián sī, piāo piāo tái shàng, qīng jǔ gāo zhī, mù mù èr zhòng, xié cè xiāng qī, pán yōu yǐn jì, yǔ wù wú zhì, fán jué hòu lái, shùn nǎi suǒ wǎng, jiàn zī sú lèi, jiè yú diān dàng, wú xùn wài wù, xīn fán pī yǎng, wú qì tián kuàng, yōu qín shì zhǎng, lín rén sī zhēn, gǎn jìn shàn dǎng.
晉江逌逸民箴曰:至人應務,是統是營,乃制上下,以牧群生,君位孰在,匪聖伊明,賢愚相奉,臣主以成,如彼百節,各役天形,率分委質,仰應一情,心膂有位,股肱有經,豈以處下,為戚為榮,各安其所,舉體用平,夫設爵列土,懸弓垂旌,卑尊之級,貴賤之名,匪以恣物之欲,寔大猷而是經,處遁之士,奚眷於時,行矣先覺,捐俗長辭,明乎憂患,故超爾不疑,解發靈崖,被褐弦絲,飄飄台上,輕舉高之,穆穆二仲,攜策相期,盤幽隱寂,與物無治,凡厥後來,順乃所往,鑒茲俗累,戒於顛盪,無殉外物,心煩披養,無棄恬曠,憂勤是掌,林人司箴,敢進善黨。
zhì liáng táo yǐn jū xún shān zhì yuē: juàn shì qíng zhī yì rào, nǎi zhàng cè ér xún shān, jì yán yōu yǐ dá jùn, qióng shí zǔ ér bèi jiān, miǎo lái xīn qí wèi yǐ, fāng jì xī hū yún gēn, xīn fū dé zhì zhě wàng xíng, yí xíng zhě shén cún, yú shì sàn fā jiě dài, pán xuán yán shàng, xīn róng kuàng lǎng, qì yǔ tiáo chàng, xuán suī yuǎn qí bì cún, lèi wú dà ér bì wàng, hài mǎ zhī bì jì qù, jiě niú zhī dāo nǎi wáng, jīng mén zhòu yǎn, péng hù yè kāi, shì mí xià cǎo, jìng huò chūn tái, tíng xū yuè yìng, qín xiǎng fēng āi, xī niǎo yī yán, mù shòu zhēng lái, shí fù lì jìn lǒng, xún yuǎn luán, zuò pán shí, wàng píng yuán, rì fù zhàng yǐ gòng yǐn, yuè pī yún ér chū shān, fēng xià sōng ér hán qū, quán yíng shí ér shēng wén, cǎo huò huò yǐ fú lù, chén sà sà ér lái qún, mén xū luó yǐ rù gǔ, bàng hóng tán ér bǐ qīng, zhào shí bì yǐ duān sè, pān guì zhī ér qí zhēn, hán hù lán ér pèi huì, jí chūn xī zhī wèi míng, qiě hán huái yǐ píng qì, dài huì fēng ér shū qíng, suì nǎi líng yán qiào, zhì sōng mén, bèi tōng lín, miàn zhǎng yuán, yòu lián shān ér wú jì, zuǒ píng hǎi ér qí tiān, cǎo xuàn xuàn yǐ chuí lù, liǔ yī yī ér jìn chán, niǎo shuāng shuāng yǐ fù shuǐ, lù xuān xuān ér guī tián.
【志】梁陶隱居尋山志曰:倦世情之易繞,乃杖策而尋山,既沿幽以達峻,窮實阻而備艱,眇來心其未已,方際夕乎雲根,欣夫得志者忘形,遺形者神存,於是散發解帶,盤旋岩上,心容曠朗,氣宇條暢,玄雖遠其必存,累無大而必忘,害馬之弊既去,解牛之刀乃王,荊門晝掩,蓬戶夜開,室迷夏草,徑惑春苔,庭虛月映,琴響風哀,夕鳥依檐,暮獸爭來,時復歷近壟,尋遠巒,坐盤石,望平原,日負障以共隱,月披雲而出山,風下松而含曲,泉縈石而生文,草靃靃以拂露,塵颯颯而來群,捫虛蘿以入谷,傍洪潭而比清,照石壁以端色,攀桂枝而齊貞,函扈蘭而佩蕙,及春窸之未鳴,且含懷以屏氣,待惠風而舒情,遂乃陵岩峭,至松門,背通林,面長源,右聯山而無際,左憑海而齊天,草泫泫以垂露,柳依依而近蟬,鳥雙雙以赴水,鷺軒軒而歸田。
liáng liú xiào biāo shān qī zhì yuē: fū niǎo jū shān shàng, céng cháo mù mò, yú qián chuān xià, kū xué shā ní, qǐ hǎo yì zāi, gài xìng rán yě, gù yǒu hū bái bì ér lè chuí lún, fù yù dǐng ér yào qīng xiàng, xíng cáng fēn jiū, xiǎn huì chuǎn bó, wú yì huǒ yán shuǐ liú, yuán dòng fāng xī, sī zé miào táng zhī yǔ jiāng hǎi, péng hù zhī yǔ jīn hé, bìng rán qí suǒ rán, yuè qí suǒ yuè, yú měi sī zhuó qīng lài, xī jiāo qiū, wù mèi yǒng huái, qí lái shàng yǐ, suǒ jū dōng yáng jùn jīn huá shān, shān chuān xiù lì, gāo zé yǎng yù, ruò qí qún fēng dié qǐ, jiē hàn lián xiá, qiáo lín bù huò, chūn qīng dōng lǜ, huí xī yìng liú, zé qiān rèn dòng dǐ, fū yuán é yōng, jù féng xiào běn gǎi. cùn yún hé, bì qiān lǐ yǔ sàn, suǒ zhù sān miàn, shān jiē zhōu rào, yǒu xiàng fú guō, nán zé píng yě xiāo tiáo, jí mù tōng wàng, dōng xī dài èr jiàn, zé sì shí fēi liú quán, lán qīng wēi shù, dī lì shēng xiǎng, bái bō tiào mò, xiōng yǒng chéng yīn, fēng chǔ yǐ lì zhī shù, zǐ bǎi guì zhāng zhī mù, fēn xíng yì sè, qiān zú wàn zhǒng, jié zhū shí, bāo lǜ lǐ, yáo bái dì, chōu zǐ jīng, sù chù běn chù, shāo fēng míng lài, chuí kē yán hù, bù yè fáng lóng, zhōng gǔ jiàn bīn, huá pā zǎn liè, zhì yú qīng chūn shòu xiè, píng shēng quán dòng, zé dōu liáng hán fù, huái xiāng sòng fēn, zhǎng lè fù shuāng, yí nán xuàn lù, fú qú hóng chuí, zhào shuǐ gāo sū, piǎo yè cóng fēng, píng xuān yǒng tiào, juān yōu wàng jí, suì shǐ nián jì, nóng xì shí xián, zhuó láo chū jì, piǎo qīng xīn jù guǎng hóng míng jí èr shí sì xīn zì xià yǒu shú zì. zé yǒu tián jiā yě lǎo, tí hú gòng zhì, bān jīng lín xià, chén zūn zhì jué, jiǔ hān ěr rè, lǚ wǔ huān náo, shèng lùn xiāng yǔ, gāo tán gǔ jià, bù qiú yú shì, bù wù wàn wù, mò biàn róng rǔ, fěi zhī huǐ yù, hào dàng tiān dì zhī jiān, xīn wú chù tì zhī jǐng.
梁劉孝標山棲志曰:夫鳥居山上,曾巢木末,魚潛川下,窟穴沙泥,豈好異哉,蓋性然也,故有忽白璧而樂垂綸,負玉鼎而要卿相,行藏紛糾,顯晦踳駮,無異火炎水流,圓動方息,斯則廟堂之與江海,蓬戶之與金闔,並然其所然,悅其所悅,余每思濯清瀨,息椒丘,寤寐永懷,其來尚矣,所居東陽郡金華山,山川秀麗,皋澤坱鬱,若其群峰疊起,接漢連霞,喬林布濩,春青冬綠,回溪映流,則千仞洞底,膚[原訛庸,據馮校本改。]寸雲合,必千里雨散,所住三面,山皆周繞,有象郛郭,南則平野蕭條,極目通望,東西帶二澗,則四時飛流泉,瀾清微澍,滴瀝生響,白波跳沫,洶湧成音,楓楮椅櫪之樹,梓柏桂樟之木,分形異色,千族萬種,結朱實,苞綠里,搖白蒂,抽紫莖,橚矗苯矗,梢風鳴籟,垂柯檐戶,布葉房櫳,中谷澗濱,華葩攢列,至於青春受謝,萍生泉動,則都梁含馥,懷香送芬,長樂負霜,宜男泫露,芙蕖紅菙,照水皋蘇,縹葉從風,憑軒永眺,蠲憂忘疾,歲始年季,農隙時閒,濁醪初濟,縹清新[據廣弘明集二十四新字下有熟字。]則有田家野老,提壺共至,班荊林下,陳樽置爵,酒酣耳熱,屢舞嚾呶,盛論箱庾,高談穀稼,不求於世,不迕萬物,莫辨榮辱,匪知毀譽,浩蕩天地之間,心無怵惕之警。
xùn wèi fán qīn lù lǐ xiān shēng xùn yuē: chù zé kàng qū wài zhī zhì, chū zé guī fēi cháng zhī gōng, shí zhé shì zhī gāo qù, yǎ rén zhī yuǎn tú, gù lǚ shàng chuí yì běi hǎi, yǐ dài yīng yáng zhī rèn, huáng qǐ xuē jī nán shān, yǐ jí shén qì zhī zàn.
【訓】魏繁欽祿里先生訓曰:處則抗區外之志,出則規非常之功,寔哲士之高趣,雅人之遠圖,故呂尚垂翼北海,以待鷹揚之任,黃綺削跡南山,以集神器之贊。
jī wèi mí yuán jī xǔ yóu yuē: qián jū mò jìng, yǐn yú jī shān, shēn zài bù yī, ér qīng tiān xià, shì rén guī qí gāo xíng, xué zhě yǐ wèi měi tán, fū jì huì zhī jiān, jiǎo shí suǒ yù, zhì nǎi chōu zān sàn fā, bèi shí nì mìng, yǐn yú shān lín zhī zhōng, yǐ cǐ zì gāo, fēi yǐ quàn zhì néng zhī shì, rù tōng yuǎn zhī jiào, gù jī ér zé zhī yuē: tài shàng guì dé, qí cì lì gōng, shì shū shí yì, bù dé ér tóng, gù bó yǔ guò mén ér bù rù, jì qì kè jié ér fèn yōng, gǔ gōng dì shì, zuò mín wáng gōng, jīn zi shēng shèng míng zhī shì, dé guān yōng xī zhī fǎ, zé dāng shū bù xiǔ zhī gōng, chàng bù jī zhī zhì, lóng fēi fèng qǐ, xiū shè jūn sī, zuǒ tiān lǐ wù, gàn chéng wáng shì, ruò zi yǐ yáo wèi àn zhǔ, zé lì dài zài qí gōng, yǐ mín wèi tān luàn, zé bǐ wū kě fēng, ruò fú shì zhuó shí hūn, shàng wú xián jūn, zhōng chén bù chū, xiǎo rén jù qún, jí dāng bō fán lǐ luàn, kuà téng fēng yún, guāng xiǎn shí zhǔ, bá jì shēng mín, hé dé yǎn jiǎn, cáng yǐng bì shēn, fū dào bù xū xíng, shì bù tú shēng, shēng zé gàn shí, wèi guó zhī zhēn, gù yī yǐn gàn tāng, zhōu gōng xiāng chéng, xìng zhì jì shì, yǐ zhì tài píng, shēng yǒu xiǎn gōng, méi yǒu měi míng, rén shēng yú shì, guì néng lì gōng, hé dé táo wèi, jiǎo shì jué zōng, dān zhū bù xiào, cháo yǒu sì xiōng, yáo fàng qiú xián, xùn wèi yú zi, dù cái chù fēn, bù néng zé yǐ, hé suǒ gǎn jī, lín hé xǐ ěr, shān jū cháo chù, zhí xīn bù qīng, cí jūn zhī lù, wàng jūn zhī róng, jū jūn zhī dì, bì jūn zhī tíng, lì shēn ruò cǐ, fēi zi zhī zhēn, yù yán zi zhì, zé bù shì shèng jūn, yù yán zi gāo, zé niǎo shòu tóng qún, wú gōng kě jì, wú shì kě lùn.
【譏】魏麋元譏許由曰:潛居默靜,隱於箕山,身在布衣,而輕天下,世人歸其高行,學者以為美談,夫際會之間,矯時所譽,至乃抽簪散發,背時逆命,隱於山林之中,以此自高,非以勸智能之士,入通遠之教,故譏而責之曰:太上貴德,其次立功,世殊時異,不得而同,故伯禹過門而不入,稷契刻節而奮庸,股肱帝室,作民王公,今子生聖明之世,得觀雍熙之法,則當攄不朽之功,暢不羈之志,龍飛鳳起,修攝君司,佐天理物,幹成王事,若子以堯為闇主,則歷代載其功,以民為貪亂,則比屋可封,若夫世濁時昏,上無賢君,忠臣不出,小人聚群,即當撥煩理亂,跨騰風雲,光顯時主,拔濟生民,何得偃蹇,藏影蔽身,夫道不虛行,士不徒生,生則幹時,為國之楨,故伊尹干湯,周公相成,興治濟世,以致太平,生有顯功,沒有美名,人生於世,貴能立功,何得逃位,矯世絕蹤,丹朱不肖,朝有四凶,堯放求賢,遜位於子,度才處分,不能則已,何所感激,臨河洗耳,山居巢處,執心不傾,辭君之祿,忘君之榮,居君之地,避君之庭,立身若此,非子之貞,欲言子智,則不仕聖君,欲言子高,則鳥獸同群,無功可紀,無事可論。
míng jìn lǜ àn dāng zuò lú. bō ruǎn jí míng yuē: é é xiān shēng, tiān tǐng wú yù, xuán xū tián dàn, hùn qí róng rǔ, dàng dí huì lèi, pó suō zhǐ zú, tāi bāo zào huà, tāo guāng yūn dú, gǔ zhào cāng làng, dàn guān jiào yuè, yí shén tài sù, jiǎn kuàng shì jú, chéng zhī bù qīng, hùn zhī bù zhuó, áo xiáng qū wài, yí wù dù sú, yǐn chù chén shì, yǒu zhēn guī pǔ, wāng wāng chuān yuán, mài jī tú lù.
【銘】晉慮[按當作盧。]播阮籍銘曰:峨峨先生,天挺無欲,玄虛恬澹,混齊榮辱,蕩滌穢累,婆娑止足,胎胞造化,韜光縕韣,鼓棹滄浪,彈冠嶠岳,頤神太素,簡曠世局,澄之不清,溷之不濁,翱翔區外,遺物度俗,隱處臣室,友真歸朴,汪汪川原,邁跡圖籙。