strong qí gāo dì qí wǔ dì qí míng dì liáng wǔ dì liáng yuán dì běi qí wén xuān dì chén wǔ dì chén wén dì chén xuān dì strong
齊高帝 齊武帝 齊明帝 梁武帝 梁元帝 北齊文宣帝陳武帝 陳文帝陳宣帝
qí gāo dì
◇齊高帝
qí shū yuē: gāo dì huì dào chéng, zì shào bó, lán líng rén, shòu chán yú sòng, zài wèi sì nián.
《齊書》曰:高帝諱道成,字紹伯,蘭陵人,受禪於宋,在位四年。
āi cè wén qí wáng jiǎn gāo dì āi cè wén yuē: jiàng jiē zhí lǐ, qì xuè chán xīn, gǎn kè tái zhī bà yù, āi gōng guǎn zhī bù lín, yǎng shén yí ér miǎo jué, shì qū wù ér qī yīn, bǐ zī liáng shǐ, jìng xiū jiù zé, gǎn tú hóng guī, shì yáng zhì dé, qí cí yuē: líng yuán yáo yì, zhào wéi shāng qiū, shèng gōng níng xià, xián shí guī zhōu, wǒ huáng zhǒng wǔ, chāo guān qián yóu, yīng fēng yǔn dí, dé yīn kǒng xiū, yuè zhǔn fū rén, rì jīng biǎo xiào, zé dì jūn hé, tǐ tiān hé zhào, wài hóng sān zhì, nèi lóng qī jiào, shuǐ zuò jiāng qīng, gān wéi huì xiàng, wéi biàn zhǎng xí, gǔ qìng shǔ xiǎng, shēng huà yǐ lún, zhèng xíng suì wǎng, guó tú mí jī, mín guī zài shuǎng, kāng shì yǐ dé, bō luàn zī wǔ, wēi yǐ léi tíng, rùn yǐ fēng yǔ, liù shù yǔn zhāo, sì yì kè jǔ, zì dōng cú běi, xiá fāng jí xù, gōng bèi hé jì, huà lóng jiāng hàn, dì mò yǎng shì, wáng wéi zhù gàn, gǎi bù fān píng, lái dēng yì zàn, chóu móu zǒng zhāng, yīn xún yáng guǎn, xī zài bǎo héng, jūn wéi sī zhèng, yuán zī bó lù, yì jiàn líng mìng, fàng hūn yǐ zhōng, dēng míng zī jìng, yì huàn jīn shí, gōng zhāo wǔ yǒng, chǔn ěr jīng hàn, bèi luàn rén jīng, móu lián shū jìn, bīng jiē shén jiōng, yù guǐ yǐ dé, yù guǐ yǐ xíng, xiàn jié zōng qǐn, yǐn zhì wáng tíng, zhèng jiào yún xíng, huī yóu tiān zào, shān jiàn zǐ xuán, yuàn mào zhū cǎo, yù jiǎn téng huī, jīn shéng jiàn bǎo, tiān jìng jì mù, dì wéi jì sù, xiá ěr yī tǐ, biǎo lǐ zhī fú, nǎi juàn sī mín, mèi dàn zhù zhóu, xìng wén yǎn wǔ, zuǎn yǔ jiù fú, suǒ shàng wéi jiǎn, suǒ bǎo wéi xián, jū zūn mí yuē, wú shàn bù yán, jiāo xiáng zài jī, fēng guǐ kè xuān, shàng dòng qīng yí, xià dá xuán quán, tīng lǎn xián rì, yīng wù yú jǐng, yí lǜ yǐ wén, qī xīn yǐ jìng, hóng zhāng chén yìng, huī yán xī yǒng, jī bì qū fú, qíng shēn jī yǐng, wàn yǔ cān hé, bǎi shén shòu zhí, liáng fǔ xīn yí, yún tíng wàng shì, fǔ dé yī hé, yǎn juān mín jí, sōng yuè zhǎng qīng, chén huī sī zè, jī zhào wéi jì, dá jiàn mí shāng, shèn zhōng jìng shǐ, zhī wēi zhī zhāng, lì yán chuí fàn, yù rùn jīn xiàng, zhān yǎng yí shì, āi jié liú shuāng, xuán yù dài zhī jiǎo jìng, dòng yún qí zhī wēi yí, zhèn āi jiā yú bā jí, xiǎng qīng bì yú xián chí, gù yīng yē ér shāo yuǎn, shì jī héng ér zhǎng lí, fēng chí chí ér huái mù, rì cǎn cǎn qí ruò chuí, gǎn yì guān yú qiáo yuè, zhuī gōng jiàn zhī zài sī, dào dīng nián zhī báo yòu, sù qióng xīn yú liǎng yí.
【哀策文】齊王儉高帝哀策文曰:降階執禮,泣血纏心,感客台之罷御,哀恭館之不臨,仰神儀而邈絕,視區物而淒陰,俾茲良史,敬修舊則,敢圖鴻規,式揚至德,其辭曰:靈源遙裔,肇惟商丘,聖功寧夏,賢識歸周,我皇踵武,超冠前猷,英風允迪,德音孔修,月准敷仁,日精表孝,則地均和,體天合照,外弘三至,內隆七教,水祚將傾,乾維晦象,韋弁長襲,鼓磬屬響,聲化已淪,政刑遂往,國圖靡緝,民規載爽,康世以德,撥亂資武,威以雷霆,潤以風雨,六術允昭,四義克舉,自東徂北,遐方即序,功被河濟,化隆江漢,帝謩仰式,王維佇幹,改步藩屏,來登翼贊,綢繆總章,因循陽館,昔在保衡,君違斯正,爰茲博陸,亦鑒靈命,放昏以忠,登明資敬,義煥金石,功昭舞詠,蠢爾荊漢,悖亂人經,謀連樞禁,兵接神坰,御宄以德,御宄以刑,獻捷宗寢,飲至王庭,政教雲行,徽猷天造,山鑒紫璇,苑茂朱草,玉檢騰暉,金繩薦寶,天鏡既穆,地維既肅,遐邇一體,表里禔福,乃眷斯民,昧旦杼軸,興文偃武,纘禹舊服,所尚惟簡,所保惟賢,居尊彌約,無善不延,膠庠載緝,風軌克宣,上洞清儀,下達玄泉,聽覽閒日,應物餘景,怡慮以文,棲心以靜,鴻章晨暎,徽言夕永,跡庇區服,情深箕穎,萬宇餐和,百神受職,梁甫欣儀,雲亭望式,輔德伊何,奄捐民極,嵩岳長傾,宸暉斯昃,機照惟寂,達鑒靡傷,慎終敬始,知微知章,立言垂範,玉潤金相,瞻仰遺式,哀結流霜,旋玉軑之曒鏡,動雲旗之逶迤,振哀笳於八極,響清蹕於咸池,顧應掖而稍遠,視機衡而長離,風遲遲而懷暮,日憯憯其若垂,感衣冠於喬嶽,追弓劍之在斯,悼丁年之薄祐,訴窮心於兩儀。
biǎo liáng jiāng yān qí gāo dì ràng chán biǎo yuē: bì xià yuǎn shì táng yú yǒng yī zhī diǎn, jìn mó hàn wèi gāo xiè zhī lǐ, jì jiàn jīn shuǐ hūn míng zhī shù. yòu xié yún léi xìng tì zhī zhēng, ruò nǎi yǔ néng zhī jiāo, chán xī zhī huì, qǐ yī xū báo, suǒ kě zūn nǐ, xī fù yán zuǒ shāng, zhì zhōng shàng gōng, pán xī yì zhōu, míng jí liè bó, chén cái fēi bàn gǔ, gōng kuì dǎi shèng, yù sòng bù wǎng, ōu gē níng guī, hé fá mǎ tú zhī bǎo, tiān wú chéng lóng zhī xī, fú yuán bì xià yí shùn yǔ zhī xīn, bǐ chén shǒu cháo yóu zhī jié, zé dào yào rì yuè, zé jìn fēi yǒng.
【表】梁江淹齊高帝讓禪表曰:陛下遠視唐虞永揖之典,近摹漢魏高謝之禮,既鑒金水昏明之數。又協雲雷興替之徵,若乃與能之交,禪錫之會,豈伊虛薄,所可遵擬,昔傅岩佐商,祑終上公,磻溪翼周,名極列伯,臣才非半古,功愧逮聖,獄訟不往,謳歌寧歸,河乏馬圖之寶,天無乘龍之錫,伏原陛下遺舜禹之心,俾臣守巢由之節,則道曜日月,澤浸飛泳。
qí wǔ dì
◇齊武帝
qí shū yuē: wǔ dì huì jī, zì xuān yuǎn, zài wèi shí yī nián.
《齊書》曰:武帝諱績,字宣遠,在位十一年。
yì liáng shěn yuē qí wǔ dì shì yì yuē: chén wén tiān dé píng fēn, ér sì shí zhī míng huò yì, shèng gōng yī kuí, ér huáng wáng zhī chēng bù tóng, gài jī yīn suí shì, míng yóu yì lì, yáo chén yǔ zuǒ, xián lǜ zī diǎn, fú wéi jǐn jì qióng wēi, hán shén dú zhào, dé mào shǐ shang zhī zhǔ, dào guān chū sì zhī jūn, hán jīng líng yú wǔ wěi, jià zhēn míng yú sān xiàng, chū jiǔ wù yòng, yīng qì líng yún, fù jiē rì yuè, yì yáng xiāo hàn, lóng zī fèng cǎi, huàn ruò lì tiān, dēng yōng zài shì, shèng jī yún jǔ, suī qū jǐng huáng wū, jiàng qíng chǐ mù, ér zhěng shì jì mín, jùn fā huái bào, xī chéng tāng bǎi jiā, rén bèi bǐ wū, wén wáng shí lǐ, huà xiān guǎ qī, qián shèng hòu xián, zhòng guī dá jǔ, zhèn xióng tú yú jiǔ jiāng, bō líng wēi yú xià ruì, jīng pèi wèi huī, jīng ní zì yǔn, fú láo qiāng bó zhī zhǎng, wú dài liù shì zhī rén, yì děng fá móu, gōng gāo shàn zhèn, jiàn yǒu guó zhī fú, chéng dìng dǐng zhī yè, huì cháo qīng míng, shì zī yú mù yě, shòu mìng zuò zhōu, fēi zhǐ yú xī bó, shì zhān qǐn mén, xiào dé guāng bèi, shǒu qì zōng tiāo, yuán liáng zài yuǎn, sì dà bǎo yǐ jūn bǎi pì, fū jǐng huà yǐ zhì lóng píng, shǒu zài sì yí, wēi xíng hǎi nèi, líng yǔ jì mò, lǐ ràng jiāo xìng, bā bǐng yù xià, jiǔ guān xián shì, lín cháo níng mò, zūn yán ruò shén, fēng xíng rì xuǎn, wú sī bù chàng, zhì rén yǔ zào huà zhēng liú, líng wēi yǔ léi tíng qí guǐ, shàng guàn cāng hào, xià dòng shēn quán, chūn wú qī fēng, xià wú kǔ yǔ, shí ruò gāng qiān, duō rěn rú jī, sān gé bù lèi, wǔ rèn bù dǐ, xiáng shú dà qǐ, rú yǎ yún jí, xùn yuè dé yí, sōu shòu yǒu xù, dān jiǎo qīng qiū zhī yě, qí zhǒng fǎn hù zhī mín, fú shēn jià zǔ, huí shǒu gé miàn, běi yí wèi lì, xiàn chēn nèi kuǎn, bù jí zhōng jūn zhī shǐ, wú jiǎ jué mò zhī wēi, jiā xiáng wù hé, mì ruì quán yǒng, shǐ bù chuò wén, jiǎn wú xū rì, fāng dāng chuí qī yào zhī qí, jià bā lóng zhī chéng, wàng lǐ zhōng yuè, sì jìn qún hòu, zào huà bù rén, mù bo qiān yīng, mù qiè yí gōng, āi tóng è mì, huì shuò bù jū, bìn gōng jiāng qǐ, qín zī dà míng, yí jǐn huī jí.
【議】梁沈約齊武帝諡議曰:臣聞天德平分,而四時之名或異,聖功一揆,而皇王之稱不同,蓋跡因隨事,名由義立,堯臣禹佐,咸率茲典,伏惟盡寂窮微,含神獨照,德茂始裳之主,道冠初耜之君,含精靈於五緯,駕貞明於三象,初九勿用,英氣凌雲,負揭日月,抑揚霄漢,龍姿鳳采,煥若麗天,登庸在試,盛績雲舉,雖屈景潢汙,降情尺木,而拯世濟民,浚發懷抱,昔成湯百家,仁被比屋,文王十里,化先寡妻,前聖后賢,重規沓矩,震雄圖於九江,播靈威於夏汭,旌旆未麾,鯨鯢自殞,弗勞羌僰之長,無待六事之人,義等伐謀,功高善陣,建有國之符,成定鼎之業,會朝清明,事資於牧野,受命作周,非止於西伯,視瞻寢門,孝德光備,守器宗祧,元良載遠,嗣大寶以君百辟,敷景化以致隆平,守在四夷,威行海內,囹圄寂寞,禮讓交興,八柄馭下,九官咸事,臨朝凝默,尊嚴若神,風行日烜,無思不暢,至仁與造化爭流,靈威與雷霆齊軌,上貫蒼昊,下洞深泉,春無淒風,夏無苦雨,時若岡愆,多稔如積,三革不累,五刃不砥,庠塾大啟,儒雅雲集,訓閱得宜,蒐狩有序,丹徼青丘之野,跂踵反戶之民,浮深駕阻,回首革面,北夷畏力,獻琛內款,不藉終軍之使,無假絕漠之威,嘉祥霧合,秘瑞泉涌,史不輟文,簡無虛日,方當垂七曜之旗,駕八龍之乘,望禮中嶽,肆覲群後,造化不仁,穆卜愆應,慕切遺弓,哀同遏密,晦朔不居,殯宮將啟,勤茲大名,宜盡徽極。
qí míng dì
◇齊明帝
qí shū yuē: míng dì huì luán, zì jǐng qī, zài wèi wǔ nián.
《齊書》曰:明帝諱鸞,字景棲,在位五年。
āi cè liáng shěn yuē qí míng dì āi cè wén yuē: lóng zōu jì chè, bèi wù yǐ chén, bìn gōng wú yè, xī liáo zhōng chén, hào huán liáng wò, pān biāo yīng lù, róng wèi fú gǎi, xuān kǎn rú gù, wàng dōng chuān ér bù zhuī, yǎng hào tiān ér zì sù, liè shèng tóng guǐ, shì fǎ shù shēng, yuán zhào zhǎng dú, shì bō yí yīng, qí cí yuē: wǔ yào zài tiān, dì zuò mín zhǔ, hè yǐ dì gāo, zhēng zāi sì wǔ, duō nán gù yè, yǐn yōu qǐ shèng, shí wéi wǒ huáng, gōng fú shòu mìng, yuán shǐ rú zú, zuò yùn jī shēn, péng shì fēng jǔ, lóng dòng yún yīn, zhī yǐng nán sù, jí yù xī lín, tǐ zī dà dé, huái cǐ xiǎo xīn, bīn yú sì mén, sì mén mù mù, nà yú bǎi kuí, bǎi kuí sù sù, dé jìn jǐn tú, rén bèi bǐ wū, hé yuǎn hé ěr, wú sī bù fú, sì jūn sàng dào, bù shì diǎn mó, shén qì yè yè, shì děng zhān wū, mín huái ào zhǔ, hòu lái qí sū, huáng tiān juàn mìng, shòu yǐ lù tú, lín cháo níng suì, mèi dàn pī xiǎn, zhēn zhuó qián wáng, zé qí lìng diǎn, bù yán sī yīng, bù xíng sī jiàn, lù tái mí yíng, lí gōng fú yàn, juàn yán jiāo shú, hóng qǐ shàng xiáng, guǐ yí sì dài, zǔ shù sān wáng, dé huī nèi dòng, yīng huá wài yáng, lǐ xíng zūn zǔ, yì jí yōu huāng, yǎng shù tiān dé, jiàng nián yǒng jiǔ, běi jí qí guāng, nán shān xiàn shòu, cāng míng yǎn jié, sōng dài jiē xiǔ, lì fēi hào qióng, wéi yú zhī jiù, pān lóng jù jǐ, dà suì fāng xuán, yàn shì chóng bì, jí gōng xià quán, bìn jiē yǐ jù, sù mù gāo qiān, duān wéi dòng qǐ, shèn fú xú qián, bèi zhū què yǐ nán zhuǎn, chéng cuì lóng ér dōng dù, jīng yuán yě zhī huāng liáng, shǔ xī chéng zhī yún mù, fá jīn gǔ yǐ qīng dào, yáng bēi jiā ér qǐ lù, jí hòu dì ér bù zhuī, zhōng cāng tiān ér yǒng mù, cāng wú huì yuǎn, féi huī bù mǐn, jì shì jì mò, guī shū kě xún, zhé wáng wéi shì, kè bō yí chén, yī yú wàn gǔ, huī guāng rì xīn.
【哀策】梁沈約齊明帝哀策文曰:龍菆既撤,備物已陳,殯宮無夜,夕燎終晨,號環輬幄,攀摽應路,容衛弗改,軒檻如故,望東川而不追,仰昊天而自訴,列聖同軌,諡法樹聲,爰詔掌牘,式播遺英,其辭曰:五曜在天,遞作民主,赫矣帝高,蒸哉嗣武,多難固業,隱憂啟聖,時惟我皇,功符受命,爰始濡足,坐運機深,鵬逝風舉,龍動雲陰,之郢南溯,即豫西臨,體茲大德,懷此小心,賓於四門,四門穆穆,納於百揆,百揆肅肅,德浸堇荼,仁被比屋,何遠何邇,無思不服,嗣君喪道,不式典謨,神器業業,事等瞻烏,民懷奧主,後來其蘇,皇天眷命,授以籙圖,臨朝凝睟,昧旦丕顯,斟酌前王,擇其令典,不言斯應,不行斯踐,路台靡營,離宮弗宴,眷言膠塾,弘啟上庠,軌儀四代,祖述三王,德暉內動,英華外揚,禮行樽俎,義及幽荒,仰庶天德,降年永久,北極齊光,南山獻壽,滄溟奄竭,嵩岱皆朽,沴非昊穹,惟余之咎,攀龍詎幾,大隧方玄,厭世崇陛,即宮下泉,殯階已遽,素幕高褰,端闈洞啟,蜃紼徐前,背朱闕以南轉,乘翠龍而東度,經原野之荒涼,屬西成之雲暮,伐金鼓以清道,揚悲笳而啟路,極厚地而不追,終蒼天而永慕,蒼梧晦遠,蜰徽不泯,紀事寂寞,龜書可循,哲王違世,克播遺塵,猗歟萬古,暉光日新。
shì cè qí xiè tiǎo míng huáng dì shì cè wén yuē: yǎng wéi zǎo qì wàn bāng, shèng liè fāng yuǎn, shì zūn dì shì, bǐ chàng hóng yóu, xián yǐ wèi wú míng yǐ huà, zé yán xì mò xuān qí dào, yǒu lái sī yīng, zé yǐng xiǎng shù tú qí gōng, suǒ yǐ yǒng yán pèi mìng, jì xīn zōng jí, guāng zhāo lìng dé, yǔn shù fēng shēng, fú wéi hé xìn sì shí, qí guāng rì yuè, chuàng bǎo dà yú dēng yōng, tōng jī shén yú shòu mìng, yīn shí yǐ tì, jí jiǔ wàn ér qīng jǔ, tiān bǎo jì dìng, yùn sì hǎi ér gāo lín, jí kāi wù chéng wù, zhòng wéi guó niǔ, fēng xíng cǎo yǎn, huà wǎng rú shén, zuǒ xián yòu qī, nèi lè wài lǐ, jí wǔ cái yǐ jiào mín, shēn sān qū ér zài yòu, yòng néng shèng dé yīn jiàn, měi shàn sī bì, huáng yǐ zhī yè jì fú, zhēng zāi zhī dào xián bèi, jǐng huà fāng yuǎn, yàn shì zài tiān, guī shì gào qī, yuǎn rì wú gǎi, yǎng zé qián wáng, fǔ xún bǎi pì, lèi dé chēng ruì, yǔn jí hóng míng.
【諡策】齊謝朓明皇帝諡策文曰:仰惟早棄萬邦,聖列方遠,式遵帝世,俾鬯鴻猷,咸以為無名以化,則言系莫宣其道,有來斯應,則影響庶圖其功,所以永言配命,寄心宗極,光昭令德,允樹風聲,伏惟合信四時,齊光日月,創保大於登庸,通機神於受命,因時以惕,藉九萬而輕舉,天保既定,運四海而高臨,及開物成務,重維國紐,風行草偃,化往如神,左賢右戚,內樂外禮,輯五材以教民,申三驅而在宥,用能盛德殷薦,美善斯畢,皇矣之業既孚,蒸哉之道咸備,景化方遠,厭世在天,龜筮告期,遠日無改,仰則前王,俯詢百辟,累德稱睿,允極鴻名。
yì liáng shěn yuē qí míng dì shì yì yuē: chén wén jūn dé mí èr, pì wáng zhī míng bù yī, shèng gōng wú shuǎng, yáo yǔ zhī chēng huò shū, jiān yǐ zhěng shì níng luàn, zhì píng wèi bì tóng dào, chóng shàn zēng tiāo, jiā hào bù kě xiāng xí, fú wéi zì tiān dàn ruì, yīng shèng zài gōng, huáng yǐ zhī fú sù zhe, zhēng zāi zhī yáo zǎo jí, bīn mén nà kuí, tiān píng dì chéng, zì nán zì běi, wú sī bù wěi, rèn shǔ fù tú, dǎo yáng mò mìng, zhí sì zhǔ kuáng xiōng, rén lún dào jǐn, zōng shè diàn wēi, zhān wū mí tuō, guó nán lì zhǎng, luàn jí zhì xíng, sì hǎi lè tuī, sān líng yǐ juàn, dōng xiàng ér ràng tiān xià, gōng gāo dài rù, liú tì ér yīng bǎo wèi, rú jiù zhòng fù, rì zè qú láo, gōng qīn shù shì, fǔ gū nà huáng zhī niàn, yì tóng yú zuì jǐ, zhèn mín hòu xià zhī qíng wú fèi yú zhōng shí, cōng míng shén wǔ, tì tīng ěr wén, wàn mù bèi zhāng, hóng gāng mí lòu, yù pèi bù mí, níng jí tīng yú xiāng yě, dà chuān kě jì, bù dài bèi yú zhōu jí, zhēng róng zhī xià, zé mí bù huái, liáo kuò zhī shàng, míng wú bù zhú, bāo yǐ yǔ zhòu, rùn yǐ fēng yǔ, shuāng lù suǒ jiāo, rén jī suǒ zhì, bǎi xìng yǎng zhī ér bù zhī qí shǐ, wàn wù yòng zhī ér gāng shí qí zhōng, shàng xiáng fèi yè, hū yān yǐ jiǔ, sān zài fú wèi, lún chí jiāng jí, lín cháo yǐn lǐng, sī lóng yǎ xùn, guì yóu xū cuì, jùn zào chéng qún, fāng jiāng qū shì fǎn běn, jì rén qiě shòu, gào chéng dōng yuè, gāo yàn fén yáng, zào huà bù rén, yàn shì yún jí, fàng xūn zhī mù bù zhuī, fù xiāng zhī sī kōng yuǎn, bìn gōng jiāng chè, chūn zhěn nán liú, yīng shēng mào shí, yú shì hū zài.
【議】梁沈約齊明帝諡議曰:臣聞君德靡二,辟王之名不一,聖功無爽,堯禹之稱或殊,兼以拯世寧亂,致平未必同道,崇墠增祧,嘉號不可相襲,伏惟自天誕睿,英聖在躬,皇矣之符夙著,蒸哉之謠早集,賓門納揆,天平地成,自南自北,無思不韙,任屬負圖,導揚末命,值嗣主狂凶,人倫道盡,宗社阽危,瞻烏靡託,國難立長,亂極治刑,四海樂推,三靈以眷,東向而讓天下,功高代入,流涕而膺寶位,如就重負,日昃劬勞,躬親庶事,撫辜納隍之念,義同於罪己,振民厚下之情無廢於終食,聰明神武,逖聽邇聞,萬目備張,紘綱靡漏,御轡不迷,寧藉聽於襄野,大川可濟,不待備於舟楫,崢嶸之下,澤靡不懷,寥廓之上,明無不燭,包以宇宙,潤以風雨,霜露所交,人跡所至,百姓仰之而不知其始,萬物用之而岡識其終,上庠廢業,忽焉已久,三載弗為,淪弛將及,臨朝引領,思隆雅訓,貴游胥萃,俊造成群,方將驅世反本,既仁且壽,告成東嶽,高宴汾陽,造化不仁,厭世雲及,放勛之慕不追,負鄉之思空遠,殯宮將撤,輴軫難留,英聲茂實,於是乎在。
liáng rèn fǎng qí míng dì shì yì yuē: yǐ wèi qióng shén zhī jī, wú jì yú chéng míng, jiào sī suǒ zōng, yán guī yú yǒu chēng, shì yǐ zé tiān wèi dà, yì jǐn yú yì shàn, wǔ gōng shòu mìng, lǐ guàn yú sī wén, fú wéi gōng gāo wǔ ràng, dào guān sān jí, ài jìng shǐ yú yáng míng, xiào xiǎng zhōng hū yán pèi, liáo kuò dà dù, dàn jūn rén zhī fú, guī tíng xiǎo jié, yīng guǐ wù zhī xùn, lì shì yǔn xié, nà kuí shí xù, yí jué zhī jì, yì jūn fù tú, cuī dòng wéi xīn, yā yān jiāng jí, yú shì chéng zhì xuān dé, dìng cè gōng qīng, dēng sì hòu yú xī zhōng, fǎn dú fū yú hóu fú, jì ér zhǔ yòu shí jiān, réng lí tún jiǎn, yīng dāng bì zhī xiáng, zhù xī jiān zhī yuán, lì dé yǐ zhǎng, shào kāi zhōng xìng, nǐ dù tiān xíng, qǔ zé gān jiàn, rì zè bà cháo, yōu wǎng bì dá, guān cáo jì mò, yǔ àn kōng xū, hǔ mén sì yì, dà zú xié lǜ, yán láng yǒu jìn shēn zhī tán, xiāng shú wú héng yì zhī shì, jì fù ér jiào, hóng cǐ xiào zhì, suì shǐ jiā wú dàng zi, yě yǒu qī mǔ, zhì tiān xià yú zhǎng wò, lǎn bā huāng yú hù yǒu, chǒng wēi jīn xué zhī jiā, ēn jué jiāo fēng zhī guǎn, tiān yīng mín hé, xiáng fú zǒng jì, gù néng shàng biàn yún wù, xià lòu shēn quán, ruò nǎi qīng qiū dān líng zhī guó, huáng yín zǐ yù zhī ruì, yōu fú yuǎn cuì, xún dé bào gōng, fāng jiāng chí dào rì guān, qīng gōng míng zé, wèi ér bù shì, gāo yī chéng gōng, bǎi chuān suǒ yǐ cháo zōng, cān chén yú yān qǔ zhèng, qǐ suǒ wèi zhōng qú jūn diàn, xuán héng gòng guǐ zhě yú.
梁任昉齊明帝諡議曰:以為窮神之跡,無繼於成名,教思所宗,言歸於有稱,是以則天為大,義盡於翼善,武功受命,理貫於斯文,伏惟功高五讓,道冠三極,愛敬始於揚名,孝饗終乎嚴配,寥廓大度,誕君人之符,閨庭小節,應軌物之訓,歷試允諧,納揆時序,貽厥之寄,義均負圖,榱棟惟新,壓焉將及,於是承制宣德,定策公卿,登嗣後於西鍾,反獨夫於侯服,既而主幼時艱,仍離屯蹇,應當璧之祥,注息肩之原,立德以長,紹開中興,擬度天行,取則乾健,日昃罷朝,幽枉必達,官曹寂寞,圄犴空虛,虎門肆義,大足協律,岩廊有搢紳之談,鄉塾無橫議之士,既富而教,弘此孝治,遂使家無盪子,野有棲畝,寘天下於掌握,覽八荒於戶牖,寵微金穴之家,恩絕椒風之館,天應民和,祥符總暨,故能上變雲物,下漏深泉,若乃青丘丹陵之國,黃銀紫玉之瑞,幽符遠萃,詢德報功,方將馳道日觀,清宮鳴澤,為而不恃,高揖成功,百川所以朝宗,參辰於焉取正,豈所謂中衢均奠,懸衡共軌者歟。
biǎo qí xiè tiǎo wèi bǎi guān quàn jìn qí míng dì biǎo yuē: chén wén shí chéng zài yù, bì dài xiān tiān zhī yè, shén huà wèi huáng, nǎi yè yīng qī zhī yùn. kuàng fù tāng sūn yǒu xù, zuǎn yáo wéi dé. jiù bāng zhù xīn, fù yǔ guī zhǐ. dà qí zhī quán yú bǎo lì, yùn yù qián gǔ, zhāo jiǎ sì hǎi, kè chóu sān líng. ér sì mìng jí wēi, fān bǐ pàn huàn, wěi qiú yù yǔ, yí dǐng rú hū. bì xià wén sī tǐ dào, xùn qí zuò shèng. jiǎn yīng lóng yú jì zhōu, lù zhǎng shé yú jǔ shuǐ. róng guāng zhī ruì zhāo huí, yán xǐ zhī bǎo rùn sè. tiān juàn yuán fā, rén móu xián zàn. fú yuán bì xià, yǎng dá líng qí, hóng xuān jǐng mìng, dàn shòu duō fāng, yǎn zhái wàn guó.
【表】齊謝朓為百官勸進齊明帝表曰:臣聞時乘在御,必待先天之業,神化為皇,乃葉應期之運。況復湯孫有緒,纂堯惟德。舊邦佇新,復禹歸祉。大齊之權輿寶曆,孕育前古,昭假四海,克酬三靈。而嗣命疾威,蕃鄙叛換,委裘御宇,彝鼎如忽。陛下文思體道,徇齊作聖。剪應龍於冀州,戮長蛇於沮水。榮光之瑞昭回,延喜之寶潤色。天睠爰發,人謀咸贊。伏原陛下,仰答靈祇,弘宣景命,誕受多方,奄宅萬國。
qǐ liáng shěn yuē hè qí míng dì dēng zuò qǐ yuē: qiè wéi huáng yuán jùn yuǎn, dì bǎo lián huī, jī shēn qìng hòu, dào guàn wàn yè, ér yù lín xiōng dé zǎo shù, xíng bèi rén jīng, tì tīng zhī suǒ wèi shū, zōng miào zhī dài rú zhuì, bǎi líng sǒng dòng, jiǔ fú huí huáng, jié hòu lái zhī wàng, sī bì mín zhī zhǔ, rì yuè yǐ jì, xiá ěr qiào xīn, fú wéi bì xià, dà shèng zài gōng, jūn dé sù biǎo, lóng zhāng rì cǎi, huàn ruò lì tiān, nà lù bīn mén, dào fēng xiá bèi, ruì huà shén xíng, wú sī bù qià, yù sòng yǔn guī, tiān rén dài yǎng, qū fēi lóng zhī miǎo pèi, yū fén yáng zhī yuǎn qíng, yùn yáo xīn yǐ lín yì zhào, fū shùn liè yǐ yīng bǎo mìng, suī zhōng zōng zhī xìng yīn dào, xuān hòu zhī lóng hàn dé, yì shì tóng fú, qiān zài yī kuí, xíng cuò zhī yè fāng yuǎn, lóng píng zhī jī zài yān, lǜ tǔ hán xīn, huái shēng dài lài, kuàng chén zǎo měng fù rùn, sù hé ēn líng, yǒng yuè wài jī, xīn bù shèng qìng, jǐn jī mín hé, shì liú xīng zé, tú gē lǐ biàn, dài huái fú zǎo.
【啟】梁沈約賀齊明帝登祚啟曰:竊惟皇源浚遠,帝寶連暉,基深慶厚,道貫萬葉,而鬱林凶德早樹,行悖人經,逖聽之所未書,宗廟之殆如綴,百靈聳動,九服回遑,結後來之望,思庇民之主,日月以冀,遐邇翹心,伏惟陛下,大聖在躬,君德夙表,龍章日采,煥若麗天,納麓賓門,道風遐被,睿化神行,無思不洽,獄訟允歸,天人戴仰,屈飛龍之眇轡,紆汾陽之遠情,運堯心以臨億兆,敷舜烈以膺寶命,雖中宗之興殷道,宣後之隆漢德,異世同符,千載一揆,刑措之業方遠,隆平之基在焉,率土含欣,懷生戴賴,況臣早蒙覆潤,夙荷恩靈,踴躍外畿,心不勝慶,謹緝民和,式流星澤,塗歌里抃,戴懷鳧藻。
liáng wǔ dì
◇梁武帝
liáng shū yuē: wǔ dì huì yǎn, zì shū dá, lán líng rén, shòu chán yú qí, zài wèi sì shí jiǔ nián.
《梁書》曰:武帝諱衍,字叔達,蘭陵人,受禪於齊,在位四十九年。
yì liáng yuán dì gāo zǔ wǔ huáng dì shì yì yuē: chén wén yì shàn chuán shèng yuē yáo, rén shèng shèng míng yuē shùn, shòu chán chéng gōng yuē yǔ, chú nüè qù cán yuē tāng, shì zhě xíng zhī jī, hào zhě gōng zhī biǎo, suī jiàn bù lěi guì, bēi bù lěi zūn, ér zhāng hū míng zhě, shèng dé zhī jiā hào yě, bèi yú wù zhě, zhì dìng zhī shí lù yě, sī suǒ yǐ shēng míng huàn hū zhōng shí, zhāo xī bèi yú xián guǎn zhě yān, fú wéi tiān zòng qīn míng, wéi ruì zuò shèng, gōng chāo sān wǔ, shēng yú qī shí, yǎng zhī mí gāo, jiù zhī mí yuǎn, zài qián zài yuè, nǎi wǔ nǎi wén, xiān shì mù yùn gào zhōng, qún hòu gǎi shǔ, gān wéi gāng gòu, dì niǔ rú bēng, tiāo sì diàn wēi, gōng qīng gàn shí, jiǔ mù yǒu lún xū zhī bēi, bā biǎo xìng héng liú zhī tàn, nǎi níng wēi hēi shuǐ, biǎo ruì dān líng, yún hé jǐng cóng, biǎo lǐ zhī fú, shòu zhōng wén zǔ, yǔn gōng kè ràng, zhī qián shǒu bù kě yǐ wú guī, cāng shēng bù kě yǐ wú zhǔ, jiàng fén yáng zhī yuǎn zhì, bù dé yǐ ér lín zhī, yú shì lèi dì yīn zōng, gé mìng chuàng zhì, dì jiāo shì zhǎn, yīn jiàn sī jié, lín zī dà bǎo, huà yǔ hé qì jù xuān, shàn cǐ wáng fēng, zhèng yǔ qiū shuāng bìng sù, yán xuán rì yuè, gōng gé qū yǔ, bù yǐ zǐ chén wèi guì, bù yǐ huáng wū wèi zūn, zhèng mì xíng cuò, mín yīn guó fù, hóng jīng shì juǎn, bǎo suì zài qīng, xū xiàng xiāng yīn, huán hù wú kuàng, tiān qú tíng tài, wáng dào shēng píng, nán hǎi hòu fēng, dōng míng fèng jìn, gāo lù níng zhī, qìng yún chù shí, shān kāi cāng bì, dì chū xuán guī, biāo qí bǎ yuè, zé xiū tú kuǎn sāi, tài wèi kàng jīng, zé míng wáng jué jiǎo, shēng jiào suǒ jiàn, jiā líng shé zhī dōu, wēi lìng suǒ xíng, tōng zhú lóng zhī wài, kāi xiáng jiàn xù, bù huò yú chéng jūn, zhèng sú yí fēng, fēn yūn yú sī lè, xū nà shí luàn, yǐn liàng zhí zhī guī, guǎng pì sì mén, hóng zhāo xián zhī dé, qīng jīn zhī jī rǎng zhī xìng, huáng fà zì gǔ fù zhī huān, jiā yǐ zuān wèi wēi yán, yán jīng zhì dào, wén zhōng suǒ mù zhī diǎn, shǐ yǐ suǒ dú zhī shū, wú chuò wàn jī, rì qiě qiān biàn, chí yù yù zhī shēng, biǎo qián qián zhī dé, yǔn suǒ wèi huáng zāi jūn zāi, rì yòng ér bù zhī zhě yǐ, fāng dàn gào chéng dài yuè, lòu shēng zhōng zhī yù jiǎn, zhāo shì liáng fǔ, mì shè shǒu zhī jīn shéng, ér wén wáng míng yí, shì móu wǎng cè, huáng dì qiáo shān, tòng shēn qián diǎn, wàn yǒu lún shāng, sān chén yǎn yào, rén qí zhěn mù, shān hǎi hán bēi, tòng qiè zhì fāng, āi shēn è mì, fán yuān tú dú, guàn qiè xīn suǐ, fēng shù bù jìng, zhì hù hé qī, sī suǒ yǐ qīn ruò jiǔ gōng, yǎng jī qī dé.
【議】梁元帝高祖武皇帝諡議曰:臣聞翼善傳聖曰堯,仁聖盛明曰舜,受禪成功曰禹,除虐去殘曰湯,諡者行之跡,號者功之表,雖賤不誄貴,卑不誄尊,而彰乎名者,盛德之嘉號也,被於物者,治定之實錄也,斯所以聲明煥乎鍾石,昭晰備於弦管者焉,伏惟天縱欽明,惟睿作聖,功超三五,聲逾七十,仰之彌高,就之彌遠,載潛載躍,乃武乃文,先是木運告終,群後改屬,乾維岡構,地紐如崩,祧祀阽危,公卿旰食,九牧有淪胥之悲,八表興橫流之嘆,乃凝威黑水,表瑞丹陵,雲合景從,表里禔福,受終文祖,允恭克讓,知黔首不可以無歸,蒼生不可以無主,降汾陽之遠志,不得已而臨之,於是類帝禋宗,革命創製,禘郊式展,殷薦斯潔,臨茲大寶,化與和氣俱宣,扇此王風,政與秋霜並肅,言懸日月,功格區宇,不以紫宸為貴,不以黃屋為尊,政謐刑措,民殷國阜,虹旌式卷,堡燧載清,胥象相因,環楛無曠,天衢亭泰,王道昇平,南海候風,東溟奉贐,膏露凝枝,慶雲觸石,山開蒼璧,地出玄珪,驃騎把鉞,則休屠款塞,太尉抗旌,則名王蹶角,聲教所漸,浹靈蛇之都,威令所行,通燭龍之外,開庠建序,布濩於成均,正俗移風,氛氳於司樂,虛納十亂,引諒直之規,廣辟四門,弘招賢之德,青衿知擊壤之性,黃髮恣鼓腹之歡,加以鑽味微言,研精至道,文終所牧之典,史倚所讀之書,無輟萬機,日且千遍,馳鬱郁之聲,表乾乾之德,允所謂皇哉君哉,日用而不知者矣,方旦告成岱嶽,鏤升中之玉簡,昭事梁甫,秘社首之金繩,而文王明夷,事侔往冊,黃帝橋山,痛深前典,萬有淪傷,三辰掩曜,人祇軫慕,山海含悲,慟切陟方,哀深遏密,煩冤荼毒,貫切心髓,風樹不靜,陟岵何期,思所以欽若九功,仰稽七德。
chì liáng shěn yuē wǔ dì jiàn zuò hòu yǔ zhū zhōu jùn chì yuē: qīn wéi suì gǔ, yuán jí jìn dài, suī chán dài yì shí, ér chéng gōng yī kuí, qǐ wéi jìng mín níng luàn, shí yóu fú yùn zǒng jí, gù néng qǐ yè chuí tǒng, guāng zhái qū xià, qí shì gòu zī hūn bì, sī wáng yǎn jí, mín mìng chǔn chǔn, dào xuán fēi yù, zhèn dà jù sì hǎi zhōu fù, èr xiàng yún qīng, yì zhào yǔ kūn gǎng bìng liáo, jìn shēn yǔ yùn chóng gòng rì, yǒng yán qī dào, fā fèn jīng yíng, tuī fēng tóu mèi, diàn jī fēng sǎo, jí shàng tiān zhī líng, yīn xióng pí zhī yòng, dé wèi bàn gǔ, gōng móu qián liè, qí shì jì qīn ruò yú xià, gāo yī wàn bāng, jiān yǐ míng fú xiān zhe, lè tuī yōu zài, yōu xiǎn zhái xīn, cí bù huò mìng, wěi yǐ xū guǎ, jūn lín wàn guó, chuān hè zhī huái, wù mèi yíng lǜ, fāng yù mèi dàn pī xiǎn, rì zè wàng láo, sī yǔ xián néng, kāng jì shì dào, qīng yōng máo wàn lǐ, gòng zhì shì jì, dāng qiú mín mò, liú niàn yù shì, wēi duàn yǐ yù qiáng huá, rén huì yǐ fǔ pín gū, shǐ yuǎn jìn yōu shēn, xián dé qí suǒ, fāng xū wèi qīn néng, xuán jué zhù xiào, wù lìng hàn dài xǐ shū, dú xíng yú zì gǔ, jìn shì bān tiáo, mí yòng yú zī rì, xiǎng jiā kè miǎn, fù qí cè xí.
【敕】梁沈約武帝踐祚後與諸州郡敕曰:欽惟遂古,爰及近代,雖禪代異時,而成功一揆,豈惟靜民寧亂,實由符運總集,故能啟業垂統,光宅區夏,齊氏遘茲昏詖,斯亡奄及,民命蠢蠢,倒懸非喻,朕大懼四海舟覆,二象雲傾,億兆與昆崗並燎,搢紳與蘊崇共日,永言淒悼,發憤經營,推鋒投袂,電擊風掃,藉上天之靈,因熊羆之用,德未半古,功侔前烈,齊氏既欽若虞夏,高揖萬邦,兼以冥符先著,樂推攸在,幽顯宅心,辭不獲命,猥以虛寡,君臨萬國,川壑之懷,寤寐盈慮,方欲昧旦丕顯,日昃忘勞,思與賢能,康濟世道,卿擁旄萬里,共治是寄,當求民瘼,留念獄市,威斷以御強猾,仁惠以撫貧孤,使遠近幽深,鹹得其所,方虛位欽能,懸爵佇效,勿令漢代璽書,獨行於自古,晉世班條,靡用於茲日,想加克勉,副其側席。
lìng liáng rèn fǎng qí xuān dé huáng hòu lín cháo dá liáng wáng lìng yuē: chéng gù zī qiān yī, wèi yīng dà diǎn, jìng fù yǎ zhǐ, liáng yǒu wǔ rán, fū zhì jì nán yuán, yán xiàng suǒ jué, jiào sī yǒu lǜ, gǎn tōng sī zài, suǒ yǐ yì rén zhě shén míng, tóng rén zhě yòng shě, wáng dàn zī shàng ruì, duì yuè tiān xíng, dé guān èr yí, huà zhōu qún dòng, shēng mín yǐ lái, yī rén ér yǐ, dàn dá jié hóng dào, měi rú jī yú zhōng yōng, shén zhào wéi jǐ, bù yì xīn yú zuān yǎng, fàn xuān jì ràng, qí xià qǔ zé, kuàng shèng tú ruì fàn, gē sī shì guī, lián yuē suī hóng, qìng shǎng suì tì, chéng xián zhě yuè yì, zhǎng nán jìn zhī fēng, bù xiào zhě jīn gōng, jǔ jié lì zhī xiào, quàn jǔ zhī jiān, suǒ chà yǐ yuǎn, wáng hé dé bù zàn yū yǎ shàng, yǔn dá tiān rén, shǐ zhèn yè ài yǐ ān, zǎo cháo yǒu yù, jīn qiǎn lǜ zī bǎi pì, shēn jiàn chéng kuǎn, wàn zhì yī tú, fán yán kě lüè.
【令】梁任昉齊宣德皇后臨朝答梁王令曰:承固茲謙揖,未膺大典,敬復雅旨,良有憮然,夫至寂難原,言象所絕,教思有律,感通斯在,所以異人者神明,同人者用舍,王誕茲上睿,對越天行,德冠二儀,化周群動,生民以來,一人而已,但達節弘道,每濡跡於中庸,神照惟幾,不抑心於鑽仰,范宣既讓,其下取則,況聖圖睿范,歌思是歸,廉約雖弘,慶賞遂替,誠賢者悅義,長難進之風,不肖者矜功,沮竭力之效,勸沮之間,所差已遠,王何得不暫紆雅尚,允答天人,使朕夜艾以安,早朝有預,今遣率茲百辟,申薦誠款,萬致一塗,煩言可略。
yòu dūn quàn liáng wáng lìng yuē: fū gōng zài bù shǎng, gù yōng xūn zhī diǎn gài què, shī móu zào wù, zé xiè dé zhī tú yǐ míng, yào bù dé bù qiáng wèi zhī míng, shǐ quán zǎi yǒu jì, wáng shí tiān shēng dé, qí shèng guǎng yuān, zhòng gòu cān chén, ér jiǔ xīng yǎng zhǐ, bù yì rì yuè, ér èr yí zhēn guān, zài xī huì míng, yǐn lín jí yì, bó tōng qún jí, ér ràng chǐ hū yī juàn zhī shī, jiàn qì líng yún, ér qū jī yú wàn fū zhī xià, biàn xī tiān kǒu, ér shì bù néng yán, wén shàn diāo lóng, ér chéng zhé xuē gǎo, yuán zài ruò guàn, shǒu yīng gōng jīng, kè yóu liáng cháo, shēng huá jí shén, lóng chāng jì nián, qín wáng shǐ zhe, jiàn wǔ wéi xīn, dì gòu sī zài, gōng lóng shǎng báo, jiā yōng mò chóu, yī mǎ zhī tián, jiè shān zhī zhì yù lì, liù bǎi zhī zhì, dà shù zhī hào sī cún, jí yōng máo sī bù, dài mǎ bù gǎn nán mù, tuī gǔ fán dèng, hú chén hǎn cháng xī qǐ, wéi bǐ jiǎo tóng, qióng xiōng jí nüè, yì guān mǐn jué, lǐ lè bēng sàng, jì ér jū lǚ shì zhòng, yán móu wáng shì, bái yǔ yī huī, huáng mǎ dǐ dìng, jiǎ jì lín xià, chē yì wǎ liè, zhì tiān zhī jiè, gǒng yī qún hòu, fēng gōng hòu lì, wú dé ér chēng, shì yǐ xiáng guāng zǒng zhì, xiū qì sì sāi, wǔ lǎo yóu hé, fēi xīng rù mǎo, yuán gōng mào xūn, ruò sī zhī shèng, ér dì xiá hū sì lǚ, shì bēi hū jiǔ bó, dì yǒu è yān, yóu xuān cuì zhǐ, jīn qiǎn lǜ zī bǎi pì, rén zhì qí chéng, shù fěi xí zhī zhǐ, bù yuǎn ér fù.
又敦勸梁王令曰:夫功在不賞,故庸勛之典蓋闕,施侔造物,則謝德之塗已冥,要不得不強為之名,使銓宰有寄,王實天生德,齊聖廣淵,重構參辰,而九星仰止,不易日月,而二儀貞觀,在昔晦明,隱鱗戢翼,博通群籍,而讓齒乎一卷之師,劍氣凌雲,而屈跡於萬夫之下,辯析天口,而似不能言,文擅彫龍,而成輒削藁,爰在弱冠,首膺弓旌,客游梁朝,聲華藉甚,隆昌季年,勤王始著,建武惟新,締構斯在,功隆賞薄,嘉庸莫疇,一馬之田,介山之志愈厲,六百之祑,大樹之號斯存,及擁旄司部,代馬不敢南牧,推轂樊鄧,胡塵罕嘗夕起,惟彼狡童,窮凶極虐,衣冠泯絕,禮樂崩喪,既而鞠旅誓眾,言謀王室,白羽一麾,黃馬底定,甲既鱗下,車亦瓦裂,致天之屆,拱揖群後,豐功厚利,無得而稱,是以祥光總至,休氣四塞,五老遊河,飛星入昴,元功茂勛,若斯之盛,而地狹乎四履,勢卑乎九伯,帝有惡焉,輶軒萃止,今遣率茲百辟,人致其誠,庶匪席之旨,不遠而復。
zhòng dūn quàn liáng wáng lìng yuē: zhèn wén pǐ fū hǎo rén, yì zài mó zhǒng, jūn zǐ háng dào, dá sī jiān jì, wèi yǒu jǐn qì qióng shén, yùn huī zhāng hū tiān zhí, gāo diàn zhōng zūn, dǔ qīng léi ér fú zhěng, wéi wáng dé guān wǎng chū, gōng wú yǔ èr, sì shí děng qì, liǎng yào qí míng, nǐ dù tiān xíng, qǔ zé gān jiàn, ér yùn jù jiān jì, dào jí bǎi wáng, yuán yì ér qǐ, yī róng dà dìng, luó shān gé cǎo, gāng bù lǜ cóng, yòng shǐ shāng tíng chǎn cao xī, zhōu què shù zǐ, qīng gōng jì sàn, lù tái mí xù, shèng dé dà yè, wēi wēi ruò cǐ, rì zhě tíng qí zhī hào, yuán fā dì yán, shū wù bèi lǐ, lǜ yóu guǎ mèi, suī fù yún gān zài lù, qīng bì qǐ xíng, zhāo dé bào gōng, wèi zhēn qí jí, ér gāo yī tiān xiū, yuǎn cún kè ràng, bǐ yǔ wèi wáng, xìng cán rì zè, jīn qiǎn lǜ zī bǎi pì, rén zhì chéng qǐng, shù yǒu gǎn ruì xīn, pèi rán jiàng zhì.
重敦勸梁王令曰:朕聞疋夫好仁,義在磨踵,君子行道,達斯兼濟,未有盡器窮神,蘊徽章乎天植,高奠中樽,睹傾罍而弗拯,惟王德冠往初,功無與二,四時等契,兩曜齊明,擬度天行,取則乾健,而運距艱季,道極百王,援義而起,一戎大定,羅山革草,岡不率從,用使商庭產{艹悉},周闕樹梓,傾宮既散,鹿台靡蓄,盛德大業,巍巍若此,日者亭歧之號,爰發帝言,殊物備禮,率由寡昧,雖復雲竿載路,清蹕啟行,昭德報功,未臻其極,而高揖天休,遠存克讓,俾予未亡,興慚日昃,今遣率茲百辟,人致誠請,庶有感睿心,霈然降志。
jiān liáng rèn fǎng wèi bǎi pì quàn jìn, liáng wáng jiān yuē: fú chéng jiā mìng zhù cè, míng gōng qūn xún shèng lǐ, sī shí qiān zūn zhī zhǐ, wèi qióng yuǎn dà zhī zhì, hé zhě, sì jūn qì cháng, zì jué zōng shè, guó mìng mín shēng, jiǎn wèi chóu chóu, zhé dòng bēng cuī, yā yān zì jí, qīng shì huái pú cuò zhī tòng, qián shǒu jù bǐ wū zhī zhū, míng gōng liàng gé tiān zhī gōng, zhěng shuǐ huǒ zhī qiè, chēng zhǒng rì yuè, zhòng zhuì cān chén, fǎn guī yù yú tú ní, jì sī mín yú kēng àn, shǐ fū pǐ fù tóng ér, xiū yán yī lǚ, xiāng xiào lǐ shú, chǐ tán wǔ bà, wèi bēi hū ā héng, dì xiá yú qū fù, míng gōng yí zhī fèng tiān rén, yǔn yīng dà lǐ, wú shǐ hòu yǔ zhī gē, tóng bǐ xū yuàn, jiān jì zhī rén, fān wèi dú shàn. yòu jiān yuē: jìn yǐ cháo mìng yùn chóng, mào zòu dān chéng, fèng pī hái lìng, wèi méng xū shòu, jìn shēn yóng yóng, shēn suǒ wèi dá, gài wén shòu jīn yú fǔ, tōng rén zhī hóng zhì, gāo dǎo hǎi yú, pǐ fū zhī xiǎo jié, shì yǐ lǚ chéng shí ér zhōu gōng bù yǐ wèi yí, zēng yù huáng ér tài gōng bù yǐ wèi ràng, kuàng shì zhé jì guǐ, xiān dé zài mín, jīng lún cǎo mèi, tàn shēn wēi guǎn, jiā yǐ zhū fāng zhī yì, jīng hé shì yī, bān shī zhèn lǚ, dà zào wáng shì, suī fù lèi jī jiù sòng, zhòng shì cún chǔ, jū jīn guān gǔ, céng hé zú yún, ér huò shén dào zhōng, gōng yí bù shǎng, huáng tiān hòu tǔ, bù shèng qí kù, shì yǐ yù mǎ jùn bēn, biǎo wēi zǐ zhī qù, jīn bǎn chū dì, gào lóng féng zhī yuàn, míng gōng jù ān zhé kū, lì sān jūn zhī zhì, dú jū yǎn tì, jī yì shì zhī xīn, gù néng shǐ hǎi ruò dēng qí, qìng tú xiào zhǐ, shān róng gū zhú, shù mǎ jǐng cóng, fá zuì diào mín, yī kuāng jìng luàn, fěi dāo tiān gōng, shí qín rú zú, qiě míng gōng běn zì zhū shēng, qǔ lè míng jiào, dào fēng sù lùn, zuò zhèn yǎ sú, bù xí sūn wú, gòu zī shén wǔ, qū jǐn zhū zhī máng, jì bì fēng zhī sú, guī yù bù huǐ, shuí zhī gōng yú, dú wèi jūn zǐ, jiāng shǐ yī zhōu hé dì, mǒu děng bù dá tōng biàn, shí yǒu yú chéng, bù rèn kōng kuǎn, jí xīn zhòng yè, fú yuán tè yīng diǎn cè, shì fù mín wàng.
【箋】梁任昉為百辟勸進,梁王箋曰:伏承嘉命佇策,明公逡巡盛禮,斯實謙尊之旨,未窮遠大之致,何者,嗣君棄常,自絕宗社,國命民生,剪為仇讎,折棟崩榱,壓焉自及,卿士懷脯斮之痛,黔首懼比屋之誅,明公亮格天之功,拯水火之切,稱踵日月,重綴參辰,反龜玉於塗泥,濟斯民於坑岸,使夫疋婦童兒,羞言伊呂,鄉校里塾,恥談五霸,位卑乎阿衡,地狹於曲阜,明公宜祗奉天人,允膺大禮,無使後予之歌,同彼胥怨,兼濟之仁,翻為獨善。又箋曰:近以朝命蘊崇,冒奏丹誠,奉披還令,未蒙虛受,搢紳顒顒,深所未達,蓋聞受金於府,通人之弘致,高蹈海隅,疋夫之小節,是以履乘石而周公不以為疑,增玉璜而太公不以為讓,況世哲繼軌,先德在民,經綸草昧,嘆深微管,加以朱方之役,荊河是依,班師振旅,大造王室,雖復累跡救宋,重眡存楚,居今觀古,曾何足雲,而惑甚盜鍾,功疑不賞,皇天后土,不勝其酷,是以玉馬駿奔,表微子之去,金版出地,告龍逢之怨,明公據鞍輒哭,厲三軍之志,獨居掩涕,激義士之心,故能使海若登祇,磬圖效祉,山戎孤竹,束馬景從,伐罪弔民,一匡靖亂,匪叨天功,實勤濡足,且明公本自諸生,取樂名教,道風素論,坐鎮雅俗,不習孫吳,構茲神武,驅盡誅之氓,濟必封之俗,龜玉不毀,誰之功歟,獨為君子,將使伊周何地,某等不達通變,實有愚誠,不任悾款,棘心重謁,伏原特膺典策,式副民望。
xù liáng shěn yuē wǔ dì jí xù yuē: wén sī ān ān, qīn míng suǒ yǐ guāng zhái, rì yuè guāng huá, nán fēng suǒ yǐ xìng yǒng, rì jiǎo zhī zhǔ, chū zì zhū shēng, ruì dǐng zhī jūn, shǎo míng gǔ xué, hàn gāo sòng wǔ, suī què zhāng jù, gē dà fēng yǐ hái pèi, hǎo qīng tán yú mù nián, fū chéng tiān dì zhī dà gōng, yīng lè tuī zhī bǎo yùn, wèi huò bù wén wǔ jiān zī, néng shì sī bì zhě yě, wǒ huáng dàn zòng zì tiān, shēng zhī zài yù, qīng míng nèi fā, shū tōng wài jǔ, yuán shǐ guì yóu, dǔ zhì jīng shù, jiū yān zhōng zhī yǎ zhǐ, jǐn qū tái zhī ào yì, mò bù yīn liú jí yuán, pī tiáo zhèn zǎo, ruò qián yí wǎng zhì, jiù xué hǎn tōng, ér chāo rán zhí yì, miào bá zhōng gǔ, shàn fā tán duān, jīng yú chí lùn, zhì lěi nán yú, tuī fēng mò nǐ, yǒu tóng chéng sòng, wú jiǎ hán háo, xìng jué jié yú gāo chàng, zhèn qīng cí yú lán wǎn, zhì yú chūn fēng qiū yuè, sòng bié wàng guī, huáng wáng gāo yàn, xīn qī cù shǎng, mò bù chāo tǐng ruì xìng, jùn fā shén zhōng, jí dēng yōng lì shì, cí hàn fán wèi, jiān jì fēng dòng, biǎo yì yún fēi, diāo chóng xiǎo yì, wú lèi dà dào, huái jūn rén zhī dà dé, yǒu shì jūn zhī xiǎo xīn, wèi xià fèng shàng, xíng yú cí zhǐ, suī mì zòu zhōng guī, yí bì xuē, ér guó mó fān zhèng, cún zhě yóu duō, dǎi hū fǔ yīng guī yùn, yǎng xiū gān lù, zài bǐ wò jiǎn, gè yǒu sī cún, rú lún zhī zhǐ, shí huò rǎn hàn, jì yú shè jù líng yòu, kǎi lè zài hào, lù míng sì mǔ, huáng huá táng dì zhī gē, fá mù cǎi wēi, chū chē dì dù zhī yàn, jiē yǒng zhì chī zǎo, guǎng mìng qún chén, shàng yǔ rì yuè zhēng guāng, xià yǔ zhōng shí bǐ yùn, shì tóng guān hǎi, yì děng kuī tiān, dǔ zhī ér bù cè, yóu zhī ér bù zhī zhě yǐ, qiè wéi zuǒ shǐ jì yán, yòu shǐ jì shì, jūn jǔ bì shū, wú lùn dà xiǎo, kuàng hū gǎn ér hòu sī, sī ér hòu jī, jī ér hòu mǎn, mǎn ér hòu yán, ruò sī ér yǐ zāi, jǐn yīn shì lì míng, suí yuán biān cì.
【序】梁沈約武帝集序曰:文思安安,欽明所以光宅,日月光華,南風所以興詠,日角之主,出自諸生,銳頂之君,少明古學,漢高宋武,雖闕章句,歌大風以還沛,好清談於暮年,夫成天地之大功,膺樂推之寶運,未或不文武兼資,能事斯畢者也,我皇誕縱自天,生知在御,清明內發,疏通外舉,爰始貴游,篤志經術,究淹中之雅旨,盡曲台之奧義,莫不因流極源,披條振藻,若前疑往滯,舊學罕通,而超然直詣,妙拔終古,善發談端,精於持論,置壘難逾,推鋒莫擬,有同成誦,無假含毫,興絕節於高唱,振清辭於蘭畹,至於春風秋月,送別望歸,皇王高宴,心期促賞,莫不超挺睿興,濬發神衷,及登庸歷試,辭翰繁蔚,箋記風動,表議雲飛,彫蟲小藝,無累大道,懷君人之大德,有事君之小心,為下奉上,刑於辭旨,雖密奏忠規,遺必削,而國謨藩政,存者猶多,逮乎俯應歸運,仰修乾錄,載筆握簡,各有司存,如綸之旨,時或染翰,暨於設虡靈囿,愷樂在鎬,鹿鳴四牡,皇華棠棣之歌,伐木採薇,出車杕杜之宴,皆詠志摛藻,廣命群臣,上與日月爭光,下與鍾石比韻,事同觀海,義等窺天,睹之而不測,游之而不知者矣,竊唯左史記言,右史記事,君舉必書,無論大小,況乎感而後思,思而後積,積而後滿,滿而後言,若斯而已哉,謹因事立名,隨源編次。
liáng yuán dì
◇梁元帝
liáng shū yuē: yuán dì huì yì, zì shì chéng, wǔ dì dì qī zǐ yě, sì wèi sān nián.
《梁書》曰:元帝諱繹,字世誠,武帝第七子也,嗣位三年。
biǎo chén shěn fǔ wèi qún chén quàn jìn liáng yuán dì chū biǎo yuē: chǔn ěr jié hú, suì píng tiān yì, chāng hé shòu bái dēng zhī rǔ, xiàng wèi zhì yáo chéng zhī yí, chén wén sàng jūn yǒu jūn, chūn qiū zhī mào diǎn, yǐ dé yǐ zhǎng, xiān wáng zhī tōng xùn, shào kāng zé mù zhòng fǔ zhí, sì xià suǒ yǐ pèi tiān, píng wáng zé jū zhèng dōng qiān, zōng zhōu suǒ yǐ bo shì, hàn guāng yǐ néng bǔ bù dào, gù jǐng lì zhòng chāng, zhōng zōng yǐ bù wéi qún yì, gù jiāng dōng kě lì, tiān qí zuò liáng, bì jiāng yǒu zhǔ, xuān yuán dé xìng, cún zhě èr rén, gāo zǔ wǔ wáng, dài shí jū zhǎng, gōng gāo jiǔ yǒu, dào jì shēng mín, fēi fèng shèng míng, shuí sì xià wǔ, rì yuè zhēn míng, tài yáng bù kě yǐ què zhào, tiān dì zhēn guān, qián dào bù kě yǐ jiǔ dàng, bǎo qì cún hū zhì zhòng, jiè shí shèn yú yì chà, qián shǒu qǐ kě yǐ shǎo xuǎn wú jūn, zōng shí qǐ kě yǐ yī rì wú zhǔ.
【表】陳沈蜅為群臣勸進梁元帝初表曰:蠢爾羯胡,遂憑天邑,閶闔受白登之辱,象魏致堯城之疑,臣聞喪君有君,春秋之茂典,以德以長,先王之通訓,少康則牧眾撫職,祀夏所以配天,平王則居正東遷,宗周所以卜世,漢光以能補不道,故景歷重昌,中宗以不違群議,故江東可立,天其祚梁,必將有主,軒轅得姓,存者二人,高祖五王,代實居長,功高九有,道濟生民,非奉聖明,誰嗣下武,日月貞明,太陽不可以闕照,天地貞觀,乾道不可以久愓,寶器存乎至重,介石慎於易差,黔首豈可以少選無君,宗祏豈可以一日無主。
yòu dì èr biǎo yuē: zǐ chén kuàng wèi, chì xiàn wú zhǔ, bǎi líng sǒng dòng, wàn guó huí huáng, suī xǐng zuì xiāng fú, tóng guī jǐng bó, huò ōu qiě sòng, zǒng fù táng jiāo, bì xià shěn shǒu yán láo rán, ràng dé bù sì, chén wén xīng huí rì báo, jī léi biān diàn zhě zhī wèi tiān, yuè lì chuān liú, tǔ wù zhēng yún zhě zhī wèi dì, bāo tiān dì zhī hùn chéng, dòng yīn yáng zhī bù cè, ér yǐ cái chéng wàn wù zhě, qí zài shèng rén hū, gù yún, tiān dì zhī dà dé yuē shēng, shèng rén zhī dà bǎo yuē wèi, huáng wū miào táng zhī xià, dà fēi huò jǐ suǒ ān, míng jìng sì qú zhī zūn, gài yóu yīng wù qǔ xùn, bì xià jī gǔ wén sī, yīng xióng tè dá, bǐ yǐ zhōu dàn, zé wén wáng zhī zǐ, fāng zhī fàng xūn, zé dì zhì zhī jì, qiān nián dàn mù, kě bù zài sī, tíng què yān wáng, zhōng dǐng lún fù, sì yīng jǐng yè, fēi bì xià ér shuí, qǐ kě shǐ chì méi gèng lì pén zi, kuí xiāo tuō zhì gāo miào, bì xià fāng fù cóng róng gāo ràng, yòng zhí qiān zūn, zhǎn qí jiǎo xíng wěi shū, wū wǎng zhēng shuò, jiàn jī ér zuò, duàn kě shí yǐ, bù yí hé bo, wú dài shī guī, rì zhě gōng qīng shī yù, huò chán xiāo jí, xūn jié píng líng, jiān chén hù qǐ, shī róng fá yǐng, wú chù bù rán, quàn hū zhū jìn, cè zú jiē ěr, zōng shè bù zhuì, yī zài shèng míng, jīn yě hé shí, ér shēn dì qǐ zhī bì, xiōng wēi ruò cǐ, fāng chén tài bó zhī cí, guó yǒu jù chén, shuí gǎn fèng zhào.
又第二表曰:紫宸曠位,赤縣無主,百靈聳動,萬國回遑,雖醒醉相扶,同歸景亳,或謳且誦,總赴唐郊,陛下沈首訁勞然,讓德不嗣,臣聞星回日薄,擊雷鞭電者之謂天,岳立川流,吐霧蒸雲者之謂地,包天地之混成,洞陰陽之不測,而以財成萬物者,其在聖人乎,故云,天地之大德曰生,聖人之大寶曰位,黃屋廟堂之下,大非獲己所安,明鏡四衢之樽,蓋由應物取訓,陛下稽古文思,英雄特達,比以周旦,則文王之子,方之放勛,則帝摯之季,千年旦暮,可不在斯,庭闕湮亡,鍾鼎淪覆,嗣膺景業,非陛下而誰,豈可使赤眉更立盆子,隗囂託置高廟,陛下方復從容高讓,用執謙尊,展其矯行偽書,誣罔正朔,見機而作,斷可識矣,不疑何卜,無待蓍龜,日者公卿失馭,禍纏霄極,獯羯憑凌,奸臣互起,師戎伐穎,無處不然,勸乎誅晉,側足皆爾,宗社不墜,繄在聖明,今也何時,而申帝啟之避,凶危若此,方陳太伯之辭,國有具臣,誰敢奉詔。
yòu dì sān biǎo yuē: rì zhě bǎi sī yuè mù, yǎng qí chén jiàn, yǐ xī guī zhī gōng, jì guī yǒu dào, dāng bì zhī lǐ, yǔn shǔ shèng míng, ér yōu zhào qiān chōng, yǎo rán níng miǎo, ōu gē zài chí, shì yòng qiào shǒu, chǔ rén gù zhí, xūn dān xué yǐ qiú jūn, zhōu mín lè guī, yuè qí shān ér shì zhǔ, hàn wáng bù jí wèi, wú yǐ guì gōng chén, guāng wǔ zhǐ xiāo wáng, qǐ wèi shào zōng miào, bì xià yīng wēi mào lüè, xióng tú wǔ suàn, zhǐ zǒng zé dān pǔ bù zhàn, gù miǎn zé bǎn quán zì dàng, dì wéi jué ér zhòng niǔ, tiān zhù qīng ér gèng zhí, zòng bì xià fú yī ér yóu guǎng chéng, dēng yǎn shān ér qù dōng tǔ, qún chén ān dé yǎng sù, wàn wù hé suǒ guī rén, kuàng jiāo sì pèi tiān, léi fěi lǐ kuàng, zhāi gōng qīng miào, páo zhú bù chén, qǐ kě jiǔ jī zhòng yì, yǒu kuàng yí diǎn.
又第三表曰:日者百司岳牧,仰祈宸鑒,以錫珪之功,既歸有道,當璧之禮,允屬聖明,而優詔謙沖,窅然凝邈,謳歌載馳,是用翹首,楚人固執,燻丹穴以求君,周民樂歸,越歧山而事主,漢王不即位,無以貴功臣,光武止蕭王,豈謂紹宗廟,陛下英威茂略,雄圖武筭,指捴則丹浦不戰,顧眄則阪泉自盪,地維絕而重紐,天柱傾而更植,縱陛下拂衣而游廣成,登弇山而去東土,群臣安得仰訴,萬物何所歸仁,況郊祀配天,罍篚禮曠,齋宮清廟,匏竹不陳,豈可久稽眾議,有曠彝典。
chén xú líng quàn jìn liáng yuán dì biǎo yuē: chén wén fēng táng yǒu shèng, hái chéng dì kù zhī jiā, jū dài wéi xián, zhōng zuǎn gāo huáng zhī zuò, zhì rú jīn xíng zhòng zuò, yuán chū dōng guǎn, yán yùn yóu chāng, zhī fēn nán dùn, mò bù yīn shí duō nán, jù jì shén zōng zhě yě, bì xià wò fú zhí yuè, jiāng zài yù tiān, yù shèng zhū héng, xiān zhāng yuán hòu, shén qí suǒ mìng, fēi wéi tài shì zhī xiáng, tú shū sī guī, hé zhǐ yáo mén zhī ruì, xīng chán dōng jǐng, shí pò xiáo tóng, léi zhèn nán yáng, chū píng xún yì, zōng wáng qǐ bà, fēi láo wǔ dé zhī hóu, qīng bì wú yú, hé shì zhǎng ān zhī dǐ, zhèng yīng yáng lóng qí yǐ xiǎng dì, yù fèng yǐ yǐ chéng tiān, lì shù zài gōng, chóu yǔ wèi ràng, qǐ kě qūn xún gù ràng, fāng qiú shí hù zhī nóng, gāo xiè jūn lín, tú yǐn jī shān zhī kè, wèi zhī shàng dé zhī bù dé, wéi jiàn shèng rén zhī bù rén.
陳徐陵勸進梁元帝表曰:臣聞封唐有聖,還承帝嚳之家,居代維賢,終纂高皇之祚,至如金行重作,源出東莞,炎運猶昌,枝分南頓,莫不因時多難,俱繼神宗者也,陛下握符執鉞,將在御天,玉勝珠衡,先章元後,神祇所命,非惟太室之祥,圖書斯歸,何止堯門之瑞,星躔東井,時破崤潼,雷震南陽,初平尋邑,宗王啟霸,非勞武德之侯,清蹕無虞,何事長安之邸,正應揚龍旂以饗帝,御鳳扆以承天,歷數在躬,疇與為讓,豈可逡巡固讓,方求石戶之農,高謝君臨,徒引箕山之客,未知上德之不德,唯見聖人之不仁。
běi qí wén xuān dì
◇北齊文宣帝
běi qí shū yuē: wén xuān dì huì yáng, zì zi jìn, shòu chán yú hòu wèi, zài wèi wǔ nián.
《北齊書》曰:文宣帝諱洋,字子進,受禪於後魏,在位五年。
āi cè běi qí xíng zi cái wén xuān dì āi cè wén yuē: gāo lù qǐ fēi, chūn zōu chí bìn, bā xiào àn bù, liù qīng qiě yǐn, pān shèn hé ér yǔ qì, yǎng qióng cāng ér fǔ xīn, bēi fēng fā ér dì hài, chóu yún xìng ér jǐng chén, zhé wáng chuí fàn, yǒu xùn yǒu zé, shì fèng huà yán, guāng fū lìng dé, qí cí yuē: sì xiàng gèng yùn, jiǔ tiān dài míng, tōng sān yǐ wáng, dé yī wèi zhēn, shì yīng xuán dé, shí qǐ cāng jīng, fēng hòu zhī zhèn, shī shàng zhī bīng, sān qí liù hé, qī biàn wǔ chéng, shòu kē tuī gǔ, bǐng lǜ gōng xíng, yě wú wán zhèn, yì shǎo jiān chéng, jīng yíng sì hǎi, qú láo bǎi xìng, zhī gài xī lín, yǔ máo chén yìng, dì bù yǎn ruì, tiān wú ài bǎo, jì dān qí què. yòu zhū qí cǎo, mò hēi yǐ sù, mò chì zì hào, bǎi shòu sī dǎo, wǔ líng zài rǎo, gān lù ráng ráng, qīng lóng jiǎo jiǎo, wǔ gōng yǐ chàng, wén jiào wèi qióng, fāng yǎn fēng hòu, xiāo jǐ cáng gōng, qí guāng rì yuè, bǐ zuò huá sōng, ér fēn jìn rì xià, xīng àn xū zhōng, yǎn juān cháo shì, zhǎng qì huá róng, dào xuān mò mìng, yì chǎn yú fēng, liù lǜ yǐ sàn, jiǔ qí fāng juǎn, jiàn róng wèi zhī xū guī, zhī píng shēng zhī rì yuǎn, tóng chéng yún ér yǒng shì, yì qí lóng zhī gèng fǎn, qīng jiā zòu xī yě fēng jí, jīn gǔ zhèn xī rì guāng wǎn, qiān guān bēi ér yǔ zhù, wàn guó āi ér lù xuàn, wàn shì tóng jǐn, bǎi lǜ jù shōu, jiàn xì yǒng qù, yì guān zì yóu, yīn yí yǐ xiè, shén jiào kōng liú, zhī yīng shēng yǔ zhì dé, dāng wú jué xī qiān qiū.
【哀策】北齊邢子才文宣帝哀策文曰:皋路啟扉,輴菆弛殯,八校案部,六卿且引,攀蜃輅而雨泣,仰穹蒼而撫心,悲風發而地駭,愁雲興而景沉,哲王垂範,有訓有則,式奉話言,光敷令德,其辭曰:四象更運,九天代名,通三以王,得一為貞,是應玄德,實啟蒼精,風后之陣,師尚之兵,三奇六合,七變五成,授柯推轂,稟律龔行,野無完陣,邑少堅城,經營四海,劬勞百姓,芝蓋夕臨,羽旄晨暎,地不掩瑞,天無愛寶,既丹其雀。又朱其草,莫黑已素,莫赤自皓,百獸斯蹈,五靈載擾,甘露瀼瀼,青龍矯矯,武功已暢,文教未窮,方偃烽候,銷戟藏弓,齊光日月,比祚華嵩,而氛祲日下,星闇虛中,奄捐朝市,長棄華戎,道宣末命,義闡餘風,六繂已散,九旗方卷,見容衛之虛歸,知平生之日遠,同乘雲而永逝,異騎龍之更反,清笳奏兮野風急,金鼓震兮日光晚,千官悲而雨注,萬國哀而露泫,萬事同盡,百慮俱收,劍舄永去,衣冠自游,音儀已謝,神教空留,知英聲與至德,當無絕兮千秋。
yì běi qí xíng zi cái wén xuān dì shì yì yuē: fú wéi shèng dé guāng yuǎn, shén yóu hóng dà, chū zì dēng yōng, mín yù suǒ jí, bǎ chǐ chí dāo, chéng wù sī zài, bǎi kuí zài qīng, sì mén wéi mù, jí tiān juàn jì shǔ, rén móu suǒ guī, niǎo shòu qiān qíng, shì nǚ gé miàn, jìng shùn tiān rén, gǒng yī qún hòu, chù wú shàng zhī zūn, jū yù zhōng zhī dà, lǐ shèng lè xiū, shí hé suì rěn, hǎi nèi yǒu jié, tiān xià tài rán, yóu yōu láo yì zhào, jīng yíng sì guó, tóng yú shùn zhī xún shěng, ruò xuān yuán zhī mí níng, wēi wǔ fēn yún, shén gōng sì chàng, yuàn xī yǐ dōng, huà nán zì běi, lín hàn hǎi yǐ yù bīng, dēng tiān shān ér xiè mǎ, zuǒ yíng yòu fú, yí gē chéng zhāng, fāng cháo bǎi shén yú tài huá, shòu wàn guó yú jī lǐng, shēng zhōng zēng fēng, gāo gǒng chuí yī, ér tiān sàng lí shù, yǎn juān sì hǎi, kǎo bǐ zhī mù, shí bèi hán shēng, chēng tiān zuò lěi, yì wéi héng shù, gù yǐ míng zhuī shí, jǐn wù wèi zhēn qí měi, qū dào cóng zhì, yī rì kě yǐ chéng míng.
【議】北齊邢子才文宣帝諡議曰:伏惟聖德光遠,神猷弘大,初自登庸,民譽所集,把尺持刀,成務斯在,百揆載清,四門唯穆,及天眷既屬,人謀所歸,鳥獸遷情,士女革面,敬順天人,拱揖群後,處無上之尊,居域中之大,禮盛樂修,時和歲稔,海內有截,天下泰然,猶憂勞億兆,經營四國,同虞舜之巡省,若軒轅之靡寧,威武紛紜,神功四暢,怨西以東,化南自北,臨瀚海以浴兵,登天山而紲馬,左縈右拂,夷歌成章,方朝百神於太華,受萬國於稽嶺,升中增封,高拱垂衣,而天喪黎庶,奄捐四海,考妣之慕,實被含生,稱天作誄,抑唯恆數,故以名追實,盡物未臻其美,屈道從制,一日可以成名。
chén wǔ dì
◇陳武帝
chén shū yuē: wǔ dì huì bà xiān, zì xìng guó, wú xìng zhǎng chéng rén, shòu chán yú liáng, zài wèi sān nián.
《陳書》曰:武帝諱霸先,字興國,吳興長城人,受禪於梁,在位三年。
āi cè chén shěn fǔ wǔ dì āi cè wén yuē: wàng sān líng ér biāo mù, jí jiǔ dì ér bēng xīn, kū réng jǐ zhī jiāng chè, tòng zǔ chàng zhī xū zhēn, huáng wū jìn ér bái rì yǎn, zǐ jí lì ér fú yún yīn, qí cí yuē: yōu yōu guī shuǐ, yù yù yáo xū, wéi dì zhī xì, zài táng zuò yú, zhèng qīng zhī hòu, wò cǐ líng fú, diāo yún bù zú, xiáng xīng jié shū, fù zī tiān jìng, lái shí yí zhū, yuán chū fā jī, zhǎn shé jū lǚ, dà dìng pān yú, zài kān hǎi zhǔ, chéng xìn ér yùn, xí juǎn zhōng liú, wáng shì rú huǐ, nǎi hé zhū hóu, fù fū shì zhòng, shì wèi tóng móu, jù dēng zhuō lù, shí duàn chī yóu, dào jì yī kuāng, gōng guī sì lǚ, yuán zǒng bǎi guān, xùn yú tiān zǐ, tǎng lái yǒu yùn, shì fēi huò yǐ, cuì guī fù zì, chì què xián shū, ōu gē shì xià, lǐ lè qiān yú, fù yǐ zhèng wèi, shēng tán shòu tú, èr yí xié xù, wǔ wěi tóng fú, mén gē lín zhǐ, shì yǒng zōu yú, fèng cháng dìng rì, tài bo juān shí, shēng zhōng bèi wù, fāng gào yōng xī, tiān gān yù lù, dì xiù jīn zhī, xiū zhēn wèi dá, líng kuàng tú qī, lì qiú mù bo, zhào jué liáng yī, xī chán shī yù, tiān jiē chǐ bì, xià cǎi shēng róng, gōng chē yàn chū, dòng guī yí xiōng, chōng tíng bà jí, bì yǎo yǎo zhī qióng dēng, qù zhāo zhāo zhī yóu rì, guī dà mù zhī bù yáng, jiàng yōu gōng ér zhǎng bì, wū xián shì jí, róng chéng jiè qī, wén wèi rú zài, bǎo duó xiāng bēi, qù bì mò ér dōng gù, wàng qiáo shān ér lù chí, chén pān lóng ér shàng zài, hún guò pèi ér hé zhī, shì dī áng zhī líng dào, fèng jì jì zhī kōng wéi, tóng jué méi yú xiū sōng, píng líng yǐn yú shēn bǎi, jié shì gǔ gǔ zhī āi yīn, liáo guàn huǒ yú tōng xī, xiè lù luò ér mù tián hán, xuán shuāng níng ér lǒng cǎo bái, míng gōng dé yú qí cháng, bèi huī yīn yú zhōng shí, huí tiān yí yú qīng miào, fù zǔ kǎo ér lái gé, bō mào shí yǔ yīng shēng, yù fēn yūn yú zōng shí.
【哀策】陳沈蜅武帝哀策文曰:望三靈而摽目,蹐九地而崩心,哭仍幾之將撤,慟祖鬯之虛斟,黃屋祲而白日掩,紫極沴而浮雲陰,其辭曰:悠悠媯水,鬱郁姚墟,惟帝之系,在唐作虞,正卿之後,握此靈符,雕雲布族,祥星結樞,負茲天鏡,來拾遺珠,爰初發跡,斬蛇鞠旅,大定番禺,載戡海渚,承釁而運,席捲中流,王室如毀,乃合諸侯,負鈇誓眾,釋位同謀,俱登涿鹿,實斷蚩尤,道濟一匡,功歸四履,爰總百官,訓於天子,儻來有運,事非獲已,翠龜負字,赤雀銜書,謳歌適夏,禮樂遷虞,負扆正位,升壇受圖,二儀協序,五緯同符,門歌麟趾,室詠騶虞,奉常定日,太卜蠲時,升中備物,方告雍熙,天甘玉露,地秀金芝,休禎未答,靈貺徒欺,吏求穆卜,詔絕良醫,羲躔失御,天街褫蹕,夏采升榮,宮車晏出,洞閨移凶,充庭罷吉,閉窅窅之窮燈,去昭昭之游日,歸大暮之不暘,降幽宮而長畢,巫咸筮吉,容成戒期,文衛如在,葆鐸相悲,去畢陌而東顧,望橋山而路遲,臣攀龍而尚在,魂過沛而何之,侍低昂之靈纛,奉寂寂之空帷,銅爵沒於脩松,平陵隱於深柏,節{世鼓}鼓之哀音,燎爟火於通夕,薤露落而暮田寒,玄霜凝而壟草白,銘功德於旗常,被徽音於鍾石,回天儀於清廟,祔祖考而來格,播茂實與英聲,郁氛氳於宗祏。
biǎo chén shěn fǔ wèi bǎi guān quàn jìn chén wǔ dì biǎo yuē: chén wén chūn róng qiū luò, sì shí suǒ yǐ dié dài, jīn xíng shuǐ liú, wǔ dé suǒ yǐ hù xù, xī táo táng gào zhōng, yǒu yú shì zuò, hàn wèi chán ràng, jìn sòng yǐ zhī dēng yōng, tiān yǒu fēi cháng zhī gōng, yǒu fēi cháng zhī shǎng, néng lì tiān xià zhě, shòu tiān xià zhī lì, bì xià zào huà zhī gōng, rì yòng zhī dé, qiān shang qù zhī, wù shuí yǎng sù, qǐng wǔ xīng yè jù, bā fēng tōng chuī, fēng lù chéng gān, qīng yún shū zú, bái láng yuǎn zhì, sù zhì cháo fēi, tiān yì xiǎn rán, líng kuàng kě dǔ.
【表】陳沈蜅為百官勸進陳武帝表曰:臣聞春榮秋落,四時所以迭代,金行水流,五德所以互序,昔陶唐告終,有虞氏作,漢魏禪讓,晉宋以之登庸,天有非常之功,有非常之賞,能利天下者,受天下之利,陛下造化之功,日用之德,褰裳去之,物誰仰訴,頃五星夜聚,八風通吹,豐露呈甘,卿雲舒族,白狼遠至,素雉朝飛,天意顯然,靈貺可睹。
chén wén dì
◇陳文帝
chén shū yuē: wén dì huì qiàn, zì zi huá, sì wèi qī nián.
《陳書》曰:文帝諱蒨,字子華,嗣位七年。
āi cè chén xú líng wén dì āi cè wén yuē: róng chē xiǎo jià, wò diàn chén zhāng, jīng wéi jù liè, fú dào chéng háng, pǐ shèn hé yú dān bì, pān lóng wéi yú zǐ tíng, qū guò qióng yú píng wéi, bài tòng gǎn yú míng líng, dōng jīng fēi qí ruì lù, běi lù yǔn qí xiáng xīng, nǎi zhào yún tái zhī shǐ, jī cǎi xián chí zhī qū, yè dà yá yú míng jīn, tóng cáng shū yú qún yù, qí cí yuē: ruò shuǐ chuán dì, xūn fēng yù mín, chóng guāng suǒ jí, shì zài yú chén, hè yǐ gāo zǔ, yōu zāi shàng mín, chán lián bǎo zhòu, huī huàn jiāo yīn, wǒ huáng dàn shèng, yīng cǐ jiā qìng, dào wáng qú zūn, shén níng xuán jìng, luò shū tiān biǎo, hé jì líng mìng, nà kuí chí fāng, bīn mén liú yǒng, jī yīn kè fá, zhèn yě qín wáng, bó dào zēng gòu, bīn fēng huì chāng, yán zhān shǎo hào, shí zhàng gāo yáng, jià bǐ líng gé, qīng gōng wèi yāng, huān tán zhào shù, dé jì xiá huāng, mù qí gāo qǐn, shàng shàn zhǎng lè, sù sù chéng yán, āi āi zhì zhuó, dào yuán gōng jiǎn, zhāng líng qiān yuē, dà bǎo chóng míng, wú wén gǎi zuò, zuǎn wǔ shēng lì, yí ài shí fán, sān xiāng jiǔ gū, mí qì yún hūn, lì zhé tiān zhù, cái qīng dì mén, gān quán yè zhào, xì liǔ cháo tún. gǔ mèi shān guǐ, héng liú sāi yuán, hè hè yīng mò, jiū jiū xióng duàn, biàn xíng tiān tǎo, wú yí shén suàn, yù sǎo jiāng huái, zhǎng qū bā hàn, jiǔ yí bǎi yuè, léi suí fēng huàn, běi dùn kūn yé, xī kān yī qián, hé fù huáng jí, qú láo shù jī, qín mín tīng zhèng, zè shí xiāo yī, fú guì tí zào, fēng yí kǔn wéi, táng shān bà zòu, pú shuǐ tāo huī, fǎng cǎi kuáng juàn, sōu yì pū zè wēi, shì gǎn zhōng fú, mín wéi dà chù, wài hù wú bì, gāo yuán xī zhú, jiàng qíng rú yǎ, níng huái xiáng shú, yù wǔ wèi huān, lín yōng mí sù, lǐ jiān sān dài, lè bèi jiǔ chéng, tiān zī wǔ dé, dì zhào wén míng, mò lǚ sī zài, méng jīn zì qīng, lián zhū hé bì, yào shuǎng liú jīng, shòu wǔ shí yù, qín gē sòng píng, dì zài wéi yuǎn, wáng líng wéi dà, hòu yǔ zhàn fēng, huāng zhōng hǎi wài, jǐng bǐ dī yì, xián chéng guān dài, shì yuē jūn lín, sī wèi jiāo tài, bái huán yǐ jìn, xuán guī kè zhēn, dōng hé zhù yī, běi dí sī zhēng, yuè fǔ jiāng huò, cōng háng wèi míng, xīng yín qù chǔ, rì lì bēi jīng, yì zhào hé mén, qióng mín jù qīng, dà yǔ pián zhī, zhòng huá jū là, yǎng wéi láo wù, tóng sī wéi yì, fā mèng wú zhēng, zhāo qí xī yì, tīng mào líng zhī zhōng gǔ, bào qiáo yáng zhī jiàn xì, jù fǎng fú yú chén yí, zhōng chán mián yú hào pǐ, sān zhàn yǐ jí, sì hǎi tóng bēn, liè fèng tiān yǔ, bēng hào dì hūn, qiān mén qǐ yú chāng hé, wàn chéng jǐng yú líng wēn, huái fēng bēi yú niǎn dào, sōng yǔ sī yú jiāo yuán, luán qí dòng ér xū bì, sù wèi jìng ér kōng zūn, bì mò píng yí, liú shān pán gù, jì wú qiān shì, táng yǒu tōng shù, jīng bái shè zhī xiū tú, huí qīng mén zhī guǎng lù, sī pèi yì yǐ dōng lín, huái zhōu jīng yǐ xī gù, jī shén bù cè, xìng dào nán chēng, chōng qióng mí jì, rú mù xī féng, wéi fēng yún zhī yǔ chán sù, yù dié zhī yǔ jīn shéng, yáng yīng shēng ér yǒng jiǔ, gòng rì yuè ér jù shēng.
【哀策】陳徐陵文帝哀策文曰:容車曉駕,幄殿晨張,旌帷具列,綍翿成行,擗蜃輅於丹陛,攀龍帷於紫庭,趨過窮於屏闈,拜慟感於明靈,東京飛其瑞露,北陸霣其祥星,乃詔雲台之史,稽采咸池之曲,葉大雅於鳴金,同藏書於群玉,其辭曰:若水傳帝,薰風御民,重光所集,世載於陳,赫矣高祖,悠哉上旻,蟬聯寶胄,暉煥郊禋,我皇誕聖,膺此家慶,道王衢樽,神凝懸鏡,洛書天表,河紀靈命,納揆馳芳,賓門流詠,稽陰克伐,震野勤王,亳道增構,豳風會昌,言瞻少昊,實杖高陽,駕彼軨轕,清宮未央,歡覃兆庶,德洎遐荒,穆齊高寢,上膳長樂,肅肅承顏,哀哀廌酌,悼園恭儉,章陵謙約,大寶崇名,無聞改作,纂武升歷,遺愛寔繁,三湘九泒,彌氣雲昬,力折天柱,才傾地門,甘泉夜照,細柳朝屯。谷魅山鬼,橫流塞源,赫赫英謩,赳赳雄斷,遍行天討,無遺神算,郁掃江淮,長驅巴漢,九夷百越,雷隨風渙,北頓昆耶,西戡伊靬,荷負皇極,劬勞庶機,勤民聽政,昃食宵衣,服貴綈皂,風移閫闈,唐山罷奏,濮水韜徽,訪采狂狷,搜易攵仄微,世感中孚,民維大畜,外戶無閉,高垣奚築,降情儒雅,凝懷庠塾,御廡為歡,臨雍彌肅,禮兼三代,樂備九成,天資武德,地照文明,墨履斯在,懞巾自清,連珠合璧,曜爽流精,獸舞時豫,禽歌頌平,帝載維遠,王靈維大,候雨占風,荒中海外,憬彼鞮譯,咸承冠帶,是曰君臨,斯為交泰,白環已贐,玄珪克禎,東河佇揖,北狄思征,鉞斧將或,璁珩未鳴,星淫去楚,日沴悲荊,億兆何亹,穹旻遽傾,大禹胼胝,重華腒臘,仰惟勞務,同斯違懌,發夢無徵,昭祈奚益,聽茂陵之鍾鼓,抱喬陽之劍舄,詎仿佛於宸儀,終纏綿於號擗,三占以吉,四海同奔,列賵天宇,崩號帝閽,千門啟於閶闔,萬乘警於靈轀,槐風悲於輦道,松雨思於郊原,鑾旂動而虛蹕,宿衛靜而空尊,畢陌平夷,流山蟠固,紀無遷市,唐有通樹,經白社之脩塗,回青門之廣路,思沛邑以東臨,懷周京以西顧,機神不測,性道難稱,充窮靡寄,孺慕奚馮,惟封雲之與禪肅,玉牒之與金繩,揚英聲而永久,共日月而俱升。
chén xuān dì
◇陳宣帝
chén shū yuē: xuān dì huì xū, zì shào shì, zài wèi shí sì nián.
《陳書》曰:宣帝諱頊,字紹世,在位十四年。
āi cè suí jiāng zǒng chén xuān dì āi cè wén yuē: wàng shèn fú ér pān biāo, bài lóng zōu ér tòng jué, biàn wǔ tǒng ér qī liáng, huí sān chén ér cǎn qiè, gǎn chuān yuè ér dì wéi qīng, hào qióng cāng ér tiān zhù zhé, qiān qiū mào dé, wàn shì hóng míng, yuán zhào zhǎng lǐ, shì xù yīng shēng, qí cí yuē: guī shuǐ shū sù, yáo xū dà hóng, ōu gē chéng lì, yī ràng shòu zhōng, zhòng guī dì xù, zhǒng wǔ wáng fēng, míng shān jì biàn, qīng miào chuán gōng, wǒ hòu pī chéng, sī hóng zǔ yè, lì zhèng gōng jǐ, lín cháo níng mò, huàn làn jiǔ gōng, wēi ruí qī dé, xiàn zhāng zhāo zhù, wēi líng yǔn sāi, yuán zī fā jī, tiān bù jiān nán, lián huá téng wèi, bǐ yù yīng hán, yǔ yí qī yòu, xuān miǎn cháo duān, qí yīng dāng bì, yáo xiǎn dà héng, yán xǐ shòu yù, gào shàn fēi jīng, shén qì yǒu fèng, xìng dào wú míng, shī sòng táng nián, lè wǔ jī rì, rén shēng wāng huì, wǔ yì yáng yì, lǐ sòng zǒng jiē, níng qíng qú shì, xún wàng rú lǐ, yōu qí xián zhì, jiāng chuí pàn huàn, guān jiǎo qián liú, zhì bīng dān pǔ, huò chǒu qīng qiū, tú diào qiě bá, guǎn kù fāng sōu, rú lóng jià gǔ, xiàn zhì fén qiú, tiān bì chéng xiáng, dì níng ài bǎo, shén qín qí shòu, jiā gǔ líng cǎo, qū yì chōu jiē, fēi huáng fú zào, qǐ yún shū qìng, zhū xīng zhào lǎo, guǎng fū qiū sù, hóng qǐ jiāo xiáng, shū lín tǔ fù, wén yòu hán qiāng, nán qià hóu wèi, běi chàng xiá huāng, yīn luó zì jiě, zhōu yǔ wú shāng, jīn yīng yǎn sè, yù chuáng fú yù, tiān sì cuī biāo, wáng liáng shī yù, zhù dǐng xī yì, zhuì yī hé chù, màn màn yōu yè, míng míng shàng xiān, zhǎng wéi bài rì, tiān yì qí nián, níng shén bo zhào, yàn jià huí tiān, tóng lín gǎn qì, yín hǎi mái tián, chū dé yáng zhī guǎng diàn, dòng fán jiā zhī āi zhuàn, dù luò shuǐ zhī fú qiáo, wàng yǎn shī zhī jìn xiàn, bèi zǐ mò ér wèi yuǎn, yǐn huáng shān ér bù jiàn, duó qǐ wǎn ér yī yī, mǎ sī fēng ér liàn liàn, píng yuán yù huì, luò zhào jiāng chuí, fèng gài piāo ér shuǐ àn, luán bì sǒng ér shān wēi, yè shé qí zhī shū juǎn, jiān cuì yě zhī cān chà, niǎo āi āi ér jīng shǔ, sōng sè sè ér yín zhī, yì gù xiāng zhī sī zhú, fēi jiù zhái zhī xūn chí, sǎo qiū yè ér wú jǐn, jiàn chūn yīng ér yuán zhī, běi máng yǐ xiè, xī líng hé yǒu, yuǎn sù cāng wú, biàn guāi rén shòu, shēng hé sháo huò, dào xuān hù yǒu, gòng yíng hǎi ér héng liú, bìng sōng huá ér mò xiǔ.
【哀策】隨江總陳宣帝哀策文曰:望蜃綍而攀摽,拜龍菆而慟絕,變五統而淒涼,回三辰而慘切,感川岳而地維傾,號穹蒼而天柱折,千秋茂德,萬世鴻名,爰詔掌禮,式序英聲,其辭曰:媯水樞宿,姚墟大虹,謳歌承歷,揖讓受終,重規帝緒,踵武王風,名山紀變,清廟傳功,我後丕承,思弘祖業,蒞政恭己,臨朝凝默,煥爛九功,葳蕤七德,憲章昭著,威靈允塞,爰茲發跡,天步艱難,連華滕衛,比譽應韓,羽儀戚右,軒冕朝端,祈膺當璧,繇顯大橫,延喜授玉,告善飛旌,神器有奉,性道無名,詩頌唐年,樂舞姬日,仁聲汪濊,武義洋溢,理訟總街,凝情衢室,巡望如禮,幽祇咸祑,疆垂叛換,關徼虔劉,治兵丹浦,獲丑青丘,屠釣且拔,管庫方搜,如龍駕鼓,獻雉焚裘,天必呈祥,地寧愛寶,神禽奇獸,嘉穀靈草,屈軼抽階,飛黃伏皂,綺雲舒慶,珠星照老,廣敷丘素,弘啟膠庠,書林吐馥,文囿含鏘,南洽侯衛,北暢遐荒,殷羅自解,周圄無傷,金英掩色,玉床弗豫,天駟摧鑣,王良失御,鑄鼎奚益,綴衣何處,漫漫幽夜,冥冥上仙,長違拜日,天意祈年,寧神卜兆,晏駕回天,銅驎感泣,銀海埋田,出德陽之廣殿,動繁笳之哀囀,渡洛水之浮橋,望偃師之近縣,背紫陌而未遠,隱黃山而不見,鐸啟挽而依依,馬嘶風而戀戀,平原欲晦,落照將垂,鳳蓋飄而水暗,鸞蹕聳而山危,曳蛇旗之舒捲,間翠野之參差,鳥哀哀而驚曙,松瑟瑟而吟枝,異故鄉之絲竹,非舊宅之塤篪,掃秋葉而無盡,薦春櫻而原知,北邙已謝,西陵何有,遠宿蒼梧,便乖仁壽,聲合韶濩,道宣戶牖,共瀛海而恆流,並嵩華而莫朽。