strong qín zhēng kōng hóu pí pá sǔn jù xiāo shēng dí jiā strong
琴 箏 箜篌 琵琶 筍虡 簫 笙 笛 笳

qín
琴

zhōu guān, gū zhú zhī guǎn, yún hé zhī qín sè, dōng rì zhì, yú dì shàng yuán qiū zòu zhī, gū zhú zhī guǎn, kōng sāng zhī qín sè, xià rì zhì, yú zé zhōng fāng qiū zòu zhī, yīn zhú zhī guǎn, lóng mén zhī qín sè, yú zōng miào zòu zhī.
周官，孤竹之管，雲和之琴瑟，冬日至，於地上圓丘奏之，孤竹之管，空桑之琴瑟，夏日至，於澤中方丘奏之，陰竹之管，龍門之琴瑟，於宗廟奏之。

máo shī yuē: yǎo tiǎo shū nǚ, qín sè yǒu zhī.
《毛詩》曰：窈窕淑女，琴瑟友之。

lǐ jì yuē: shùn zuò wǔ xián zhī qín, yǐ gē nán fēng zhī shī, ér tiān xià zhì.
《禮記》曰：舜作五弦之琴，以歌南風之詩，而天下治。

yòu yuē: sī shēng āi, āi yǐ lián, lián yǐ lì zhì, jūn zǐ tīng qín sè zhī shēng, zé sī zhì yì zhī chén.
又曰：絲聲哀，哀以廉，廉以立志，君子聽琴瑟之聲，則思志義之臣。

zuǒ chuán yuē: jìn hóu guān yú jūn fǔ, jiàn zhōng yí, wèn qí zú, yuē: líng rén yě, yǔ zhī qín, cāo nán yīn, gōng yuē: jūn zǐ yě, yán chēng xiān zhí, bù bèi běn yě, lè cāo tǔ fēng, bù wàng jiù yě.
《左傳》曰：晉侯觀於軍府，見鍾儀，問其族，曰：伶人也，與之琴，操南音，公曰：君子也，言稱先職，不背本也，樂操土風，不忘舊也。

yòu yuē: chū wèi hóu yǒu bì qiè, shǐ shī cáo huì zhī qín, shī cáo biān zhī, gōng nù, biān shī cáo sān bǎi.
又曰：初衛侯有嬖妾，使師曹誨之琴，師曹鞭之，公怒，鞭師曹三百。

liè zǐ yuē: hù bā gǔ qín, ér niǎo wǔ yú yuè.
《列子》曰：瓠巴鼓琴，而鳥舞魚躍。

yòu yuē: kǒng zǐ yóu tài shān, jiàn róng qǐ qī, lù qiú dài suǒ gǔ qín sè, kǒng zǐ wèn yuē: xiān shēng wèi lè hé yě, duì yuē: tiān shēng wàn wù, wéi rén wèi guì, wú jì wèi rén, yī lè yě, nán guì nǚ jiàn, jīn jì wèi nán, èr lè yě, jīn yǒu bù jiàn rì yuè, bù miǎn qiǎng bǎo, wú xíng nián jiǔ shí yǒu wǔ yǐ, sān lè yě, pín zhě shì zhī cháng, sǐ zhě shēng zhī zhōng, jū cháng yǐ dài zhōng, hé yōu zāi.
又曰：孔子游太山，見榮啟期，鹿裘帶索鼓琴瑟，孔子問曰：先生為樂何也，對曰：天生萬物，唯人為貴，吾既為人，一樂也，男貴女賤，今既為男，二樂也，今有不見日月，不免襁褓，吾行年九十有五矣，三樂也，貧者士之常，死者生之終，居常以待終，何憂哉。

lǚ shì chūn qiū yuē: mì zi jiàn zhì dān fù, dàn qín, shēn bù xià táng ér zhì.
《呂氏春秋》曰：宓子賤治單父，彈琴，身不下堂而治。

yòu yuē: bó yá gǔ qín, zhōng zǐ qī shàn tīng zhī, fāng gǔ qín, zhì zài tài shān, zhōng zǐ qī yuē: shàn zāi hū gǔ qín, wēi wēi hū rú tài shān, zhì zài liú shuǐ, zhōng zǐ qī yuē: shàn zāi hū gǔ qín, yáng yáng hū ruò liú shuǐ, zhōng zǐ qī sǐ, bó yá pǐ qín jué xián, zhōng shēn bù fù gǔ qín, yǐ wèi shì wú zú gǔ qín yǐ yě.
又曰：伯牙鼓琴，鍾子期善聽之，方鼓琴，志在太山，鍾子期曰：善哉乎鼓琴，巍巍乎如太山，志在流水，鍾子期曰：善哉乎鼓琴，洋洋乎若流水，鍾子期死，伯牙擗琴絕弦，終身不復鼓琴，以為世無足鼓琴以也。

zhuāng zǐ yuē: kǒng zǐ yóu hū zī wéi zhī lín, zuò xìng tán zhī shàng, dì zǐ dú shū, kǒng zǐ xián gē gǔ qín, zòu qū wèi bàn, yǒu yú fù zhě, xià chuán ér lái, kǒng zǐ tuī qín ér qǐ yuē: qí shèng rén yú, shì jù jū chù bù tán piān. sūn qīng zǐ yuē: bó yá gǔ qín, liù mǎ yǎng mò.
《莊子》曰：孔子游乎緇帷之林，坐杏壇之上，弟子讀書，孔子弦歌鼓琴，奏曲未半，有漁父者，下舡而來，孔子推琴而起曰：其聖人歟，［事具居處部壇篇。］《孫卿子》曰：伯牙鼓琴，六馬仰秣。

shǐ jì yuē: wàn shí jūn fèn, nián shí wǔ, wèi xiǎo lì, shì gāo zǔ, gāo zǔ yǔ yǔ, ài qí gōng jìng, wèn yuē: ruò hé yǒu, duì yuē: dú yǒu mǔ, bù xìng shī míng, yǒu zǐ, néng gǔ qín, gāo zǔ nǎi zhào qí zǐ wèi měi rén, yǐ fèn wèi zhōng juān, xǐ qí jiā zhǎng ān zhōng qī lǐ.
《史記》曰：萬石君奮，年十五，為小吏，侍高祖，高祖與語，愛其恭敬，問曰：若何有，對曰：獨有母，不幸失明，有姊，能鼓琴，高祖乃召其姊為美人，以奮為中涓，徙其家長安中戚里。

yòu yuē: zōu jì yǐ gǔ qín jiàn qí wēi wáng, wēi wáng shè zhī yòu shì.
又曰：騶忌以鼓琴見齊威王，威王舍之右室。

yòu yuē: sī mǎ xiàng rú sù yǔ lín qióng lìng wáng jí xiāng shàn, lín qióng fù rén zhuō wáng sūn, yǒu nǚ wén jūn, xīn guǎ, hǎo yīn, gù xiàng rú móu yǔ lìng xiāng zhòng, ér yǐ qín xīn tiāo zhī, wén jūn qiè cóng hù kuī zhī, xīn yuè, jì bà, xiàng rú nǎi shǐ rén zhòng cì wén jūn shì zhě, tōng yīn qín, wén jūn yè wáng bēn xiàng rú.
又曰：司馬相如素與臨邛令王吉相善，臨邛富人卓王孫，有女文君，新寡，好音，故相如繆與令相重，而以琴心挑之，文君竊從戶窺之，心悅，既罷，相如乃使人重賜文君侍者，通殷勤，文君夜亡奔相如。

huán tán xīn lùn yuē: shén nóng shì jì ér wáng tiān xià, yú shì shǐ xuē tóng wèi qín, shéng sī wèi xián, yǐ tōng shén míng zhī dé, hé tiān rén zhī hé yān, guǎng yǎ yuē: shén nóng shì qín, zhǎng sān chǐ liù cùn liù fēn, shàng yǒu wǔ xián, yuē gōng shāng jiǎo zhēng yǔ, wén wáng zēng èr xián, yuē shǎo gōng shǎo shāng.
桓譚《新論》曰：神農氏繼而王天下，於是始削桐為琴，繩絲為弦，以通神明之德，合天人之和焉，《廣雅》曰：神農氏琴，長三尺六寸六分，上有五弦，曰宮商角徵羽，文王增二弦，曰少宮少商。

fēng sú tōng yuē: qín zhě lè zhī tǒng, yǔ bā yīn bìng xíng, jūn chén yǐ xiāng yù yě, hé lè zuò zhě, qí qū yuē chàng, yán qí dào chàng měi yě, yōu chóu zuò zhě, qí qū yuē cāo, yán xīn shī qí cāo yě.
《風俗通》曰：琴者樂之統，與八音並行，君臣以相御也，和樂作者，其曲曰暢，言其道暢美也，憂愁作者，其曲曰操，言心失其操也。

shuō yuàn yuē: yōng mén zhōu yǐ qín jiàn mèng cháng jūn, mèng cháng jūn yuē: xiān shēng gǔ qín, yì néng lìng wén bēi hū, zhōu yuē: chén dú yān néng lìng zú xià bēi zāi, suǒ néng lìng bēi zhě, xiān guì ér hòu jiàn, xiān fù ér hòu pín, bù ruò shēn cái gāo miào, shì zāo bào luàn, bù ruò chù shì yǐn jué, bù jí sì lín, qū zhé bìn yàn, wǔ tài píng yù lǎn wǔ bǎi qī shí jiǔ wǔ zì wú. wú suǒ gào sù, chén yī wèi zhī zhēng cāo yuán qín, zé tì líng yǐ, jīn ruò zú xià, qiān shèng zhī jūn, guǎng xià suì fáng, xià luó wéi, lái qīng fēng, dòu xiàng qí, shuō yuàn shàn shuō piān zuò qí. wǔ zhèng qiè, lì sè yín mù, liú shēng yú ěr, shuǐ yóu zé lián fāng zhōu, dài yǔ qí, yě yóu zé chí yì liè hū píng yuán guǎng yòu, rù zé zhuàng zhōng jī gǔ hū shēn gōng zhī zhōng, suī yǒu shàn gǔ qín zhě, gù wèi néng shǐ zú xià bēi yě, rán chén suǒ wèi zú xià bēi zhě yī yě, qiān qiū wàn shì zhī hòu, zōng miào bì bù xuè shí, gāo tái jì yǐ huài, qǔ chí jì yǐ jiàn, fén mù jì yǐ xià, yīng ér shù zi qiáo cǎi zhě, zhí zhú qí zú ér gē qí shàng yuē: fū yǐ mèng cháng jūn zūn guì, nǎi ruò shì hū, yú shì mèng cháng xuàn yān chéng liǎn, zhōu yǐn qín ér gǔ zhī, xú dòng gōng zhēng, fú yǔ jiǎo, mèng cháng tì qì zēng āi, xià ér jiù zhī yuē: xiān shēng zhī gǔ qín, lìng wén ruò pò guó wáng yì zhī rén.
《說苑》曰：雍門周以琴見孟嘗君，孟嘗君曰：先生鼓琴，亦能令文悲乎，周曰：臣獨焉能令足下悲哉，所能令悲者，先貴而後賤，先富而後貧，不若身才高妙，適遭暴亂，不若處勢隱絕，不及四鄰，詘折擯厭，舞［《太平御覽》五百七十九舞字無。］無所告愬，臣一為之徵操援琴，則涕零矣，今若足下，千乘之君，廣夏邃房，下羅帷，來清風，斗象旗，［說苑善說篇作棋。］舞鄭妾，麗色淫目，流聲娛耳，水游則連方舟，戴羽旗，野遊則馳弋獵乎平原廣囿，入則撞鍾擊鼓乎深宮之中，雖有善鼓琴者，固未能使足下悲也，然臣所為足下悲者一也，千秋萬世之後，宗廟必不血食，高台既已壞，曲池既已漸，墳墓既已下，嬰兒豎子樵採者，躑躅其足而歌其上曰：夫以孟嘗君尊貴，乃若是乎，於是孟嘗泫焉承臉，周引琴而鼓之，徐動宮徵，拂羽角，孟嘗涕泣增哀，下而就之曰：先生之鼓琴，令文若破國亡邑之人。

hán shī wài chuán yuē: kǒng zǐ nán yóu shì chǔ, zhì yú ā gǔ zhī suì, yǒu chù nǚ pèi zhèn ér huàn, kǒng zǐ yuē: bǐ fù rén kě yǔ yán yǐ, chōu qín qù qí zhěn, yǐ shòu zi gòng yuē: shàn wèi zhī cí, zi gòng yuē: yú cǐ yǒu qín ér wú zhěn, jiè zi yǐ diào qí yīn, fù rén duì yuē: wú yě bǐ zhī rén, wǔ yīn bù zhī, ān néng diào qín.
《韓詩外傳》曰：孔子南遊適楚，至於阿谷之隧，有處女佩瑱而浣，孔子曰：彼婦人可與言矣，抽琴去其軫，以授子貢曰：善為之辭，子貢曰：於此有琴而無軫，借子以調其音，婦人對曰：吾野鄙之人，五音不知，安能調琴。

jiāng biǎo chuán yuē: gù yōng cóng cài yōng xué qín, yōng yì zhī, yuē: qīng bì chéng, gù yǐ míng yǔ qīng.
《江表傳》曰：顧雍從蔡邕學琴，雍異之，曰：卿必成，故以名與卿。

huá jiào hàn shū yuē: chū cài yōng zài chén liú, lín rén yǒu yǐ jiǔ shí zhào yōng àn yōng yōng tōng. zhě, bǐ wǎng ér jiǔ yǐ hān, kè yǒu dàn qín yú píng, yōng zhì mén, qián tīng zhī, yuē: yǐ lè zhào wǒ, ér yǒu shā xīn, hé yě, suì fǎn, jiāng mìng zhě gào zhǔ rén, yǐ cài jūn zhì mén ér qù, yōng sù wèi bāng xiāng suǒ zōng, zhǔ rén suì zì zhuī wèn qí gù, yōng qiě yǐ gào, mò bù wǔ rán, dàn qín zhě yuē: wǒ xiàng jiàn táng láng fāng xiàng míng chán, chán jiāng qù ér wèi fēi, táng láng wèi zhī yī qián yī què, wú xīn sǒng rán, wéi kǒng táng láng zhī shī chán yě, cǐ qǐ wèi shā xīn ér xíng yú shēng zhě hū, yōng xiào yuē: cǐ zú yǐ dāng zhī yǐ, shì jù niǎo bù chán piān.
華嶠《漢書》曰：初蔡邕在陳留，鄰人有以酒食召雍［按雍邕通。］者，比往而酒以酣，客有彈琴於屏，邕至門，潛聽之，曰：以樂召我，而有殺心，何也，遂反，將命者告主人，以蔡君至門而去，邕素為邦鄉所宗，主人遂自追問其故，邕且以告，莫不憮然，彈琴者曰：我向見螳螂方向鳴蟬，蟬將去而未飛，螳螂為之一前一卻，吾心聳然，唯恐螳螂之失蟬也，此豈為殺心而形於聲者乎，邕笑曰：此足以當之矣，［事具鳥部蟬篇。］

liè xiān chuán yuē: jì qiū gōng, huá shān dào shì, hàn wǔ fēng chán, gōng nǎi guān zhāng fǔ, yōng qín lái yíng.
《列仙傳》曰：稷丘公，華山道士，漢武封禪，公乃冠章甫，擁琴來迎。

liú xiàng bié lù yuē: yǎ qín zhī yì shì, jiē chū lóng dé zhū qín zá shì zhōng, zhào shì zhě, bó hǎi rén zhào dìng yě, xuān dì shí, yuán kāng shén jué jiān, chéng xiàng zòu néng gǔ qín zhě bó hǎi zhào dìng liáng guó lóng dé, jiē zhào, rù jiàn wēn shì, shǐ gǔ qín dài zhào, dìng wèi rén shàng qīng jìng, shǎo yán yǔ, shàn gǔ qín, shí jiān yàn wèi sàn cāo, duō wèi zhī tì qì zhě.
劉向別錄曰：雅琴之意事，皆出龍德諸琴雜事中，趙氏者，渤海人趙定也，宣帝時，元康神爵間，丞相奏能鼓琴者渤海趙定梁國龍德，皆召，入見溫室，使鼓琴待詔，定為人尚清靜，少言語，善鼓琴，時間燕為散操，多為之涕泣者。

dōng guān hàn jì yuē: shàng cháng wèn sòng hóng tōng rú zhī shì, hóng jiàn huán tán, tán shàn gǔ qín, xī zhèng shēng, shàng shù tīng yuè zhī, wén, zuò fǔ shàng, qiǎn lì zhào tán, zé wèn zhī, tán kòu tóu liáng jiǔ nǎi qiǎn, hòu shàng lìng tán gǔ qín, tán wèi zhī shī cì, shàng wèn zhī, hóng yán qí gù, qí hòu bù fù lìng tán gěi shì zhōng.
《東觀漢記》曰：上嘗問宋弘通儒之士，弘薦桓譚，譚善鼓琴，憙鄭聲，上數聽悅之，聞，坐府上，遣吏召譚，責問之，譚叩頭良久乃遣，後上令譚鼓琴，譚為之失次，上問之，弘言其故，其後不復令譚給事中。

sūn dēng bié chuán yuē: sūn dēng, zì gōng hé, jí jùn rén, qīng jìng wú wèi, hǎo dú yì dàn qín, tuí rán zì dé, guān qí fēng shén, ruò yóu liù hé zhī wài zhě, dāng wèi mò, jū běi shān zhōng, yǐ shí kū wèi yǔ, biān cǎo zì fù, ruǎn sì zōng jiàn dēng, bèi fā duān zuò yán xià, yáo jiàn gǔ qín, sì zōng zì xià chí jìn, mò de yǔ yán, sì zōng nǎi zhǎng xiào, yǔ qín yīn xié hé, dēng yīn xiào hé zhī, miào xiǎng dòng lín hè.
孫登別傳曰：孫登，字公和，汲郡人，清靜無為，好讀易彈琴，頹然自得，觀其風神，若游六合之外者，當魏末，居北山中，以石窟為宇，編草自覆，阮嗣宗見登，被發端坐岩下，遙見鼓琴，嗣宗自下趍進，莫得與言，嗣宗乃長嘯，與琴音諧和，登因嘯和之，妙響動林壑。

yǔ lín yuē: jī zhōng sàn yè dēng huǒ xià dàn qín, yǒu yī rén, miàn shén xiǎo, sī xū zhuǎn dà, suì zhǎng zhàng yú, hēi dān yī cǎo tài píng yù lǎn wǔ bǎi qī shí qī, bā bǎi qī shí zuò gé. dài, jī shì zhī jì shú, nǎi chuī huǒ miè, yuē: chǐ yǔ chī mèi zhēng guāng.
《語林》曰：嵇中散夜燈火下彈琴，有一人，面甚小，斯須轉大，遂長丈餘，黑單衣草［《太平御覽》五百七十七，八百七十作革。］帶，嵇視之既熟，乃吹火滅，曰：恥與魑魅爭光。

ruǎn jí lè lùn yuē: hàn huán dì wén chǔ qín yǐ ér bēi, kāng kǎi zhǎng xī yuē: shàn zāi, wèi shēng rú cǐ ér zú yǐ, xī jì liú zi xiàng fēng ér gǔ qín, tīng zhī zhě lèi xià.
阮籍樂論曰：漢桓帝聞楚琴扆而悲，慷慨長息曰：善哉，為聲如此而足矣，昔季流子向風而鼓琴，聽之者淚下。

cài yǎn bié chuán yuē: yǎn, zì wén jī, cài yōng zhī nǚ, nián liù suì, yè gǔ qín, xián duàn, yǎn yuē: dì èr xián, yōng gù duàn yī xián, ér wèn zhī, yǎn yuē: dì sì xián, yōng yuē: ǒu dé zhī yǐ, yǎn yuē: wú zhá guān huà, zhī xìng wáng zhī guó, shī kuàng chuī lǜ, shí nán fēng zhī bù jìng, yóu cǐ guān zhī, hé zú bù zhī.
蔡琰別傳曰：琰，字文姬，蔡邕之女，年六歲，夜鼓琴，弦斷，琰曰：第二弦，邕故斷一弦，而問之，琰曰：第四弦，邕曰：偶得之矣，琰曰：吳札觀化，知興亡之國，師曠吹律，識南風之不競，由此觀之，何足不知。

mǎ míng shēng bié chuán yuē: míng shēng suí shén nǚ rù shí shì, jīn chuáng yù jǐ, dàn qín yǒu yī xián, wǔ yīn bìng zòu.
馬明生別傳曰：明生隨神女入石室，金床玉幾，彈琴有一弦，五音並奏。

sōu shén jì yuē: wú rén yǒu shāo tóng yǐ cuàn zhě, cài yōng wén qí bào shēng yuē: cǐ liáng tóng yě, yīn qǐng zhī, xuē yǐ wèi qín, ér shāo bù jǐn, yīn míng jiāo wěi qín, yǒu shū shēng yān.
《搜神記》曰：吳人有燒桐以爨者，蔡邕聞其爆聲曰：此良桐也，因請之，削以為琴，而燒不盡，因名燋尾琴，有殊聲焉。

jìn zhōng xìng shū yuē: dài kuí, zì ān dào, shǎo yǒu wén yì, shàn gǔ qín, tài zǎi wǔ líng wáng xī, wén qí néng qín, shǐ rén zhào yān, kuí duì shǐ zhě qián, dǎ pò qín yuē: dài ān dào bù néng wèi wáng hóu líng rén.
《晉中興書》曰：戴逵，字安道，少有文藝，善鼓琴，太宰武陵王晞，聞其能琴，使人召焉，逵對使者前，打破琴曰：戴安道不能為王侯伶人。

shì shuō yuē: huì jī yǒu fáng fēng guǐ, lǚ jiàn chéng yì, cháng qí léi mén shàng, jiǎo chéng zhì dì, jìn héng yáng lìng hè tāo shàn gǔ qín, fáng fēng wén qín shēng, zài hè zhōng tíng wǔ.
《世說》曰：會稽有防風鬼，屢見城邑，常跂雷門上，腳乘至地，晉橫陽令賀韜善鼓琴，防風聞琴聲，在賀中庭舞。

shěn yuē sòng shū yuē: xiāo sī huà lǐng zuǒ wèi jiāng jūn, cháng cóng tài zǔ dēng zhōng shān běi lǐng, zhōng dào yǒu pán shí qīng quán, shàng shǐ yú shí shàng dàn qín, yīn cì yǐ yín zhōng jiǔ, wèi yuē: xiāng shǎng yǒu sōng shí jiān zhī gāo yì yě.
沈約《宋書》曰：蕭思話領左衛將軍，嘗從太祖登鍾山北嶺，中道有盤石清泉，上使於石上彈琴，因賜以銀鍾酒，謂曰：相賞有松石間之高意也。

shī liáng qiū chí tí qín pǔ fèng liǔ wú xìng shī yuē: biān shān cǐ jiā shù, yáo yǐng chū yún chuí, qīng xīn yǒu sù tǐ, zhí gàn wú qū zhī, fán ěr fēi suǒ bié, jūn zǐ tè jiàn zhī, bù cí qù gēn běn, zào xī yǎng guāng yí.
【詩】梁丘遲題琴朴奉柳吳興詩曰：邊山此嘉樹，搖影出雲垂，清心有素體，直幹無曲枝，凡耳非所別，君子特見知，不辭去根本，造膝仰光儀。

chén shěn fǔ wèi wǒ dàn míng qín shī yuē: wèi wǒ dàn míng qín, qín míng shāng wǒ jīn, bàn sǐ wú rén jué, rù zào shǐ zhī yīn, kōng wèi zhēn nǚ yǐn, shuí dá chǔ fēi xīn, yōng mén hé jiǎ shuō, luò lèi zì yín yín.
陳沈蜅為我彈鳴琴詩曰：為我彈鳴琴，琴鳴傷我衿，半死無人覺，入灶始知音，空為貞女引，誰達楚妃心，雍門何假說，落淚自淫淫。

chén hè chè wèi wǒ dàn míng qín shī yuē: bó mù gāo táng shàng, diào qín zhào měi rén, bó jiē shēng wèi jǐn, xiàng rú qū fù xīn, diǎn huī hái zhuǎn nòng, luàn zhǎo gèng liú bīn, liáo chí yī xián xiǎng, zá qǐ yàn gē chén.
陳賀澈為我彈鳴琴詩曰：薄暮高堂上，調琴召美人，伯喈聲未盡，相如曲復新，點徽還轉弄，亂爪更留賓，聊持一弦響，雜起艷歌塵。

suí jiāng zǒng fù yǒng dài qín shī yuē: kě lián yì yáng mù, diāo wèi lǜ qǐ qín, tián wén chéng jié lèi, zhuō nǚ nòng xián xīn, xì hè lái yīng wǔ, yóu yú tīng bù chén, chǔ fēi xìng wù tàn, cǐ yì qiū zhōng yīn.
隋江總賦詠待琴詩曰：可憐嶧陽木，雕為綠綺琴，田文承睫淚，卓女弄弦心，戲鶴來應舞，游魚聽不沉，楚妃幸勿嘆，此異丘中音。

fù hòu hàn fù yì qín fù yuē: lì sōng cén ér jiāng jiàng, dǔ hóng wú yú yōu zǔ, gāo bǎi rèn ér bù wǎng, duì xiū tiáo yǐ chí chù, dǎo tōng yá ér jiāng tú, yóu zī wú zhī suǒ yí, gài yǎ qín zhī lì pǔ, nǎi shēng fá qí sūn zhī, mìng lí lóu shǐ bù shéng, shī gōng shū zhī jī jué, suì diāo zuó ér chéng qì, kuí shén nóng zhī chū zhì, jǐn shēng biàn zhī ào miào, shū xīn zhì zhī yù zhì.
【賦】後漢傅毅琴賦曰：歷嵩岑而將降，睹鴻梧於幽阻，高百仞而不枉，對脩條以持處，蹈通涯而將圖，游茲梧之所宜，蓋雅琴之麗朴，乃升伐其孫枝，命離婁使布繩，施公輸之剞劂，遂彫琢而成器，揆神農之初制，盡聲變之奧妙，抒心志之郁滯。

hòu hàn mǎ róng qín fù yuē: wéi wú tóng zhī suǒ shēng, zài héng shān zhī jùn bēi, yú shì áo jiān gōng zǐ, zhōng dào shī zhì, gū qióng tè xíng, huái mǐn bào sī, xī shī kuàng sān zòu, ér shén wù xià jiàng, xuán hè èr bā, xuān wǔ yú tíng, hé qín dé zhī shēn zāi.
後漢馬融琴賦曰：惟梧桐之所生，在衡山之峻陂，於是遨間公子，中道失志，孤煢特行，懷閔抱思，昔師曠三奏，而神物下降，玄鶴二八，軒舞於庭，何琴德之深哉。

hòu hàn cài yōng qín fù yuē: ěr nǎi yán qiú mào mù, zhōu liú sì chuí, guān bǐ yǐ tóng, céng shān zhī bēi, dān huá wěi yè, lǜ yè cān chà, gān lù rùn qí mò, liáng fēng shàn qí zhī, luán fèng xiáng qí diān, xuán hè cháo qí qí, kǎo zhī shī rén, qín sè shì yí, ěr nǎi qīng shēng fā xī wǔ yīn jǔ, fā gōng shāng xī dòng jiǎo yǔ, qū yǐn xìng xī fán xián fǔ, rán hòu āi shēng jì fā, mì nòng nǎi kāi, zuǒ shǒu yì yáng, yòu shǒu pái huái, zhǐ zhǎng fǎn fù, yì àn cáng cuī, yú shì fán xián jì yì, yǎ yùn nǎi yáng, zhòng ní sī guī, lù míng sān zhāng, liáng fǔ bēi yín, zhōu gōng yuè shang, qīng què xī fēi, bié hè dōng xiáng, yǐn mǎ zhǎng chéng, chǔ qū míng guāng, chǔ jī yí tàn, jī míng gāo sāng, zǒu shòu lǜ wǔ, fēi niǎo xià xiáng, gǎn jī zī gē, yī dī yī áng.
後漢蔡邕琴賦曰：爾乃言求茂木，周流四垂，觀彼椅桐，層山之陂，丹華煒燁，綠葉參差，甘露潤其末，涼風扇其枝，鸞鳳翔其巔，玄鶴巢其岐，考之詩人，琴瑟是宜，爾乃清聲發兮五音舉，發宮商兮動角羽，曲引興兮繁弦撫，然後哀聲既發，秘弄乃開，左手抑揚，右手徘徊，指掌反覆，抑案藏摧，於是繁弦既抑，雅韻乃揚，仲尼思歸，鹿鳴三章，梁甫悲吟，周公越裳，青雀西飛，別鶴東翔，飲馬長城，楚曲明光，楚姬遺嘆，雞鳴高桑，走獸率舞，飛鳥下翔，感激茲歌，一低一昂。

jìn jī kāng qín fù yuē: yǐ tóng zhī suǒ shēng, tuō jùn yuè zhī chóng gāng, hán tiān dì zhī chún hé, xī rì yuè zhī xiū guāng, yù fēn yún yǐ dú mào, fēi yīng ruí yú mín cāng, qí shān chuān xíng shì, zé pán yū yǐn lín, shé cuī wéi cén yán, dān yá xiǎn xī, qīng bì wàn xún, ruò nǎi chūn lán bèi qí dōng, shā táng zhí qí xī, juān zi zhái qí yáng, yù lǐ yǒng qí qián, xuán yún yīn qí shàng, xiáng luán jí qí diān, nǎi zhuó sūn zhī, zhǔn liàng suǒ rèn, zhì rén shū sī, zhì wèi yǎ qín, cuò yǐ xī xiàng, jiè yǐ cuì lǜ, xián yǐ yuán kè zhī sī, huī yǐ zhōng shān zhī yù, yuán yǒu lóng fèng zhī xiàng, gǔ rén zhī xíng, bó yá huī shǒu, zhōng qī tīng shēng, huá róng zhuó shuò, fā cǎi yáng míng, líng lún bǐ lǜ, tián lián cāo zhāng, jìn yù jūn zǐ, xīn shēng liáo liàng, jí qí chū diào, zé jiǎo yǔ jù qǐ, gōng zhēng xiāng zhèng, cān fā bìng qù, shàng xià lèi yīng, ruò nǎi gāo xuān fēi guān, guǎng shà xián fáng, dōng yè sù qīng, lǎng yuè chuí guāng, xīn yī cuì càn, yīng huī liú fāng, yú shì qì qià xián diào, xīn xián shǒu mǐn, chù pì" nǚ gǎi shou" rú zhì, wéi yì suǒ nǐ, chū shè lù shuǐ, zhōng zòu qīng zhēng, fǔ xián ān gē, xīn shēng dài qǐ, qū yǐn xiàng lán, zhòng yīn jiāng xiē, gǎi yùn yì diào, qí nòng nǎi fā, huò pái huái gù mù, yōng yù yì àn, pán huán yù yǎng, cóng róng mì wán, láo luò líng lì, bù huò bàn sàn, yīng shēng fā yuè, cǎi cǎi càn càn, mù wēn róu yǐ yí yì, wǎn shùn xù ér wēi yí, huò chéng xiǎn tóu huì, yāo xì chí wēi, yīng ruò lí kūn míng qīng chí, yì ruò yóu hóng xiáng zēng yá, huò lóu pì" nǚ gǎi mù" lì lǚ, piào liáo pì liè. yuǎn ér tīng zhī, ruò luán fèng hé míng xì yún zhōng, pò ér chá zhī, ruò zhòng pā fū róng yào chūn fēng, ruò cì qí qū yǐn suǒ yí, zé guǎng líng zhǐ xī, dōng wǔ tài shān, fēi lóng lù míng, kūn jī yóu xián, gèng chàng dié zòu, shēng ruò zì rán, xià dǎi yáo sú, cài shì wǔ qū, wáng zhāo chǔ fēi, qiān lǐ bié hè, lùn qí tǐ shì, xiáng qí fēng shēng, qì hé gù xiǎng yì, zhāng jí gù shēng qīng, jiān liáo gù yīn pí, xián zhǎng gù huī míng, xìng jié jìng yǐ duān lǐ, hán zhì dé zhī hé píng, chéng kě yǐ gǎn dàng xīn zhì, ér fā xiè yōu qíng yǐ.
晉嵇康琴賦曰：椅桐之所生，託峻岳之崇岡，含天地之醇和，吸日月之休光，郁紛紜以獨茂，飛英蕤於旻蒼，其山川形勢，則盤紆隱嶙，蛇崔嵬岑嵒，丹崖嶮巇，青壁萬尋，若乃春蘭被其東，沙棠植其西，涓子宅其陽，玉醴涌其前，玄雲蔭其上，翔鸞集其巔，乃斫孫枝，准量所任，至人攄思，制為雅琴，錯以犀象，藉以翠綠，弦以園客之絲，徽以鍾山之玉，爰有龍鳳之象，古人之形，伯牙揮手，鍾期聽聲，華容灼爍，發采揚明，伶倫比律，田連操張，進御君子，新聲嘹亮，及其初調，則角羽俱起，宮徵相證，參發並趣，上下累應，若乃高軒飛觀，廣廈閒房，冬夜肅清，朗月垂光，新衣翠粲，纓徽流芳，於是器洽弦調，心閒手敏，觸〈媲"女改扌"〉如志，唯意所擬，初涉淥水，中奏清徵，拊弦安歌，新聲代起，曲引向闌，眾音將歇，改韻易調，奇弄乃發，或徘徊顧慕，擁鬱抑按，盤桓毓養，從容秘玩，牢落凌厲，布濩半散，英聲發越，采采粲粲，穆溫柔以怡懌，婉順敘而委蛇，或乘險投會，邀隙趍危，嚶若離鵾鳴清池，翼若游鴻翔增崖，或樓〈媲"女改木"〉櫟捋，漂繚潎洌。遠而聽之，若鸞鳳和鳴戲雲中，迫而察之，若眾葩敷榮曜春風，若次其曲引所宜，則廣陵止息，東武太山，飛龍鹿鳴，鵾雞游弦，更唱迭奏，聲若自然，下逮謠俗，蔡氏五曲，王昭楚妃，千里別鶴，論其體勢，詳其風聲，器和故響逸，張急故聲清，間遼故音埤，弦長故徽鳴，性絜靜以端理，含至德之和平，誠可以感盪心志，而發泄幽情矣。

jìn chéng gōng suī qín fù yuē: bó yá dàn ér sì mǎ yǎng mò, zi yě huī ér xuán hè míng, qīng jiǎo fā ér yáng qì kàng, bái yún zòu ér fēng yǔ líng.
晉成公綏琴賦曰：伯牙彈而駟馬仰秣，子野揮而玄鶴鳴，清角發而陽氣亢，白雲奏而風雨零。

zàn jìn yīn zhòng kān qín zàn yuē: wǔ shēng bù zhāng, shú biǎo tài yīn, zhì rén shàn jì, chàng zhī yǎ qín, shēng yóu dòng fā, qù yǐ xū shēn.
【贊】晉殷仲堪琴贊曰：五聲不彰，孰表太音，至人善寄，暢之雅琴，聲由動發，趣以虛深。

jìn wáng xún qín zàn yuē: mù mù hé qín, zhì zhì yīn yīn, rú bǐ qīng fēng, líng yān jīng lín.
晉王珣琴贊曰：穆穆和琴，至至愔愔，如彼清風，泠焉經林。

sòng xiè huì lián qín zàn yuē: yì yáng gū tóng, cái wèi míng qín, tǐ jiān jiǔ sī, shēng bèi wǔ yīn, zhòng huá zài huī, yǐ yǎng mín xīn, sūn dēng shì wán, qǔ lè shān lín.
宋謝惠連琴贊曰：嶧陽孤桐，裁為鳴琴，體兼九絲，聲備五音，重華載揮，以養民心，孫登是玩，取樂山林。

míng hòu hàn lǐ yóu qín míng yuē: qín zhī zài yīn, dàng dí xié xīn, suī yǒu zhèng xìng, qí gǎn yì shēn, cún yǎ què zhèng, fú chǐ shì jìn, tiáo chàng hé zhèng, lè ér bù yín.
【銘】後漢李尤琴銘曰：琴之在音，蕩滌邪心，雖有正性，其感亦深，存雅卻鄭，浮侈是禁，條暢和正，樂而不淫。

zhēng
◇箏

shì míng yuē: zhēng, shī xián gāo, zhēng zhēng rán.
《釋名》曰：箏，施弦高，箏箏然。

shǐ jì yuē: qín zhú kè lǐ sī shàng shū yuē: fū jī wèng tài píng yù lǎn wǔ bǎi qī shí liù, wèng xià yǒu fǒu zì. kòu píng, dàn qín yù lǎn zuò zhēng. bó bì, ér gē hū wū míng kuài ěr zhě, zhēn qín zhī shēng.
《史記》曰：秦逐客李斯上書曰：夫擊瓮［《太平御覽》五百七十六，瓮下有缶字。］叩瓶，彈琴［御覽作箏。］搏髀，而歌呼嗚鳴快耳者，真秦之聲。

fēng sú tōng yuē: jǐn àn lǐ lè jì, zhēng wǔ xián zhú shēn yě, jīn bìng liáng èr zhōu zhēng, xíng rú sè, bù zhī shuí gǎi yě.
《風俗通》曰：謹案禮樂記，箏五弦築身也，今並涼二州箏，形如瑟，不知誰改也。

yīng xióng jì yuē: lǚ bù yì yuán shào, shào huàn bù, yù shā zhī, qiǎn sān shí liù bīng bèi kǎi yíng bù, shǐ zhe zhàng biān wò, bù zhī zhī, shǐ yú zhàng zhōng gǔ zhēng, zhū bīng wò, bù chū zhàng qù, bīng bù jué yě.
《英雄記》曰：呂布詣袁紹，紹患布，欲殺之，遣三十六兵被鎧迎布，使著帳邊臥，布知之，使於帳中鼓箏，諸兵臥，布出帳去，兵不覺也。

fù zǐ yuē: hǎo sù shàn dàn zhēng, suī bó yá miào shǒu, wú jī qí shēng, hé yǐ jiā zhī.
傅子曰：郝素善彈箏，雖伯牙妙手，吳姬奇聲，何以加之。

yòu yuē: zhēng zhě, shàng yuán xiàng tiān, xià píng xiàng dì, zhōng kōng zhǔn liù hé, xián zhù shí èr, nǐ shí èr yuè, nǎi rén zhì zhī qì yě.
又曰：箏者，上圓象天，下平象地，中空准六合，弦柱十二，擬十二月，乃仁智之器也。

yǔ lín yuē: huán yě wáng shàn jiě yīn, jìn xiào wǔ zǔ yàn xī táng, lè què jiǔ lán, jiāng zhào huán yě wáng zhēng gē, yě wáng cí yǐ xū dí, yú shì zhào qí cháng chuī nú shuò, cì xìng yuē zhāng, jiā sì pǐn jiāng jūn, yǐn shǐ shàng diàn, zhāng shuò yì qì jī yáng, chuī pò sān dí, mò qǔ shǔ jiǎo àn shì shuō qīng dǐ piān, cài bó jiē dǔ lài dí tiáo, zhù yǐn fú tāo zhǎng dí fù xù yì jiàn běn juǎn dí piān huán zi yě yǒu gù zhǎng dí, yún cài yōng zhī suǒ zuò yún yún, yí dāng zuò dǔ lài dí. dí, rán hòu nǎi lǐ diào chéng qū.
《語林》曰：桓野王善解音，晉孝武祖宴西堂，樂闋酒闌，將詔桓野王箏歌，野王辭以須笛，於是詔其常吹奴碩，賜姓曰張，加四品將軍，引使上殿，張碩意氣激揚，吹破三笛，末取暏腳［按世說輕詆篇，蔡伯喈睹睞笛條，注引伏滔長笛賦序(亦見本卷笛篇)桓子野有故長笛，雲蔡邕之所作云云，疑當作睹睞笛。］笛，然後乃理調成曲。

sú shuō yuē: xiè rén zǔ wèi yù zhōu zhǔ bù, zài huán wēn gé xià, huán wén qí shàn dàn zhēng, biàn hū zhī, jì zhì, qǔ zhēng lìng dàn, xiè jí lǐ xián fǔ zhēng, yīn gē qiū fēng, yì qì shū qiú, huán dà yǐ cǐ zhī zhī.
《俗說》曰：謝仁祖為豫州主簿，在桓溫閤下，桓聞其善彈箏，便呼之，既至，取箏令彈，謝即理弦撫箏，因歌秋風，意氣殊遒，桓大以此知之。

shī liáng wáng tái qīng yǒng zhēng yuē: yī gē shí zhuǎn yùn, àn qū dòng huā tián, cù diào yí qīng zhù, luàn shǒu dù fán xián, wéi yǒu gāo qiū yuè, qín shēng dú kě lián.
【詩】梁王台卿詠箏曰：依歌時轉韻，按曲動花鈿，促調移輕柱，亂手度繁弦，唯有高秋月，秦聲獨可憐。

liáng xiào yuán dì hé dàn zhēng rén shī yuē: qióng zhù dòng jīn sī, zòu shēng fā zhào qū, liú zhēng hán yáng chūn, měi shǒu guò rú yù.
梁孝元帝和彈箏人詩曰：瓊柱動金絲，奏聲發趙曲，流徵含陽春，美手過如玉。

liáng shěn yuē yǒng zhēng shī yuē: qín zhēng tǔ jué diào, yù zhù yáng qīng qū, xián yī gāo zhāng duàn, shēng suí miào zhǐ xù, tú wén yīn rào liáng, níng zhī yán rú yù.
梁沈約詠箏詩曰：秦箏吐絕調，玉柱揚清曲，弦依高張斷，聲隨妙指續，徒聞音繞樑，寧知顏如玉。

fù hòu hàn hóu jǐn zhēng fù yuē: yú shì jí xián cù zhù, biàn diào gǎi qū, bēi shā xiān miào, wēi shēng fán rù, sàn qīng shāng ér liú zhuǎn xī, ruò jiāng jué ér fù xù, fēn kuàng dàng yǐ fán zòu, miǎo yí shì ér yuè sú, ruò nǎi chá qí fēng cǎi, liàn qí shēng yīn, měi wǔ dàng hū, lè ér bù yín, suī huái sī ér bù yuàn, shì bīn fēng zhī yí yīn, yú shì yǎ qū jì què, zhèng wèi réng xiū, xīn shēng shùn biàn, miào nòng yōu yóu, wēi fēng piào yì, lěng qì qīng fú, gǎn bēi yīn ér zēng tàn, chuàng pín cuì ér huái chóu, ruò nǎi shàng gǎn tiān dì, xià dòng guǐ shén, xiǎng sì zǔ zōng, chóu zuò jiā bīn, yí fēng yì sú, hùn tóng rén lún, mò yǒu shàng yú zhēng zhě yǐ, wèi ruǎn yǔ zhēng fù yuē: wéi fū zhēng zhī qí miào, jí wǔ yīn zhī yōu wēi, bāo qún shēng yǐ zuò zhǔ, guān zhòng lè ér wèi shī, bǐng qīng hé yú lǜ lǚ, lóng sī mù yǐ chéng zī, shēn zhǎng liù chǐ, yīng lǜ shù yě, gù néng qīng zhě gǎn tiān, zhuó zhě hé dì, wǔ shēng bìng yòng, dòng jìng jiǎn yì, dà xìng xiǎo fù, zhòng fā qīng suí, zhé ér fù fú, xún fù nì kāi, fú chén yì yáng, shēng jiàng qǐ mí, shū shēng miào qiǎo, bù shí qí wèi, píng diào zú jūn, bù jí bù xú, chí sù hé dù, jūn zǐ zhī qú yě, kāng kǎi lěi luò, zhuō lì pán yū, zhuàng shì zhī jié yě, qǔ gāo hè guǎ, miào jì nán gōng, bó yá néng qín, yú zī wèi méng, jiǎo yì xī chún, shù pèi qí zōng, yán nián xīn shēng, qǐ cǐ néng tóng, chén huì lǐ wén, hé néng shì féng.
【賦】後漢侯瑾箏賦曰：於是急弦促柱，變調改曲，卑殺纖妙，微聲繁縟，散清商而流轉兮，若將絕而復續，紛曠盪以繁奏，邈遺世而越俗，若乃察其風采，練其聲音，美武盪乎，樂而不淫，雖懷思而不怨，似豳風之遺音，於是雅曲既闋，鄭衛仍脩，新聲順變，妙弄優遊，微風漂裔，冷氣輕浮，感悲音而增嘆，愴嚬悴而懷愁，若乃上感天地，下動鬼神，享祀祖宗，酬酢嘉賓，移風易俗，混同人倫，莫有尚於箏者矣，魏阮瑀箏賦曰：惟夫箏之奇妙，極五音之幽微，苞群聲以作主，冠眾樂而為師，稟清和於律呂，籠絲木以成資，身長六尺，應律數也，故能清者感天，濁者合地，五聲並用，動靜簡易，大興小附，重發輕隨，折而復扶，循覆逆開，浮沉抑揚，升降綺靡，殊聲妙巧，不識其為，平調足均，不疾不徐，遲速合度，君子之衢也，慷慨磊落，卓礫盤紆，壯士之節也，曲高和寡，妙妓難工，伯牙能琴，於茲為朦，皦懌翕純，庶配其蹤，延年新聲，豈此能同，陳惠李文，曷能是逢。

jìn táo róng qī chén shì zhēng fù yuē: yī fū zhēng zhī wèi tǐ, wéi gāo liàng ér shū tè, yīng liù lǜ zhī xiū hé, yǔ qī shǐ hū xiāo xī, kuò bā yīn zhī jīng yào, chāo zhòng qì zhī biǎo shì, hòu kuí chuàng zhì, zi yě kǎo chéng, liè zhù chéng chén, jì hé qiě píng, yá shì rǎng mèi ér fèn shǒu, zhōng qī qīng ěr yǐ jìng tīng, zòu qīng jiǎo zhī yào miào, yǒng zōu yú yǐ lù míng, shòu lián xuān ér lǜ wǔ, fèng liáng qiāng ér jí tíng, fàn làn fú chén, yì xiǎng fā huī, xī rán ruò jué, jiǎo rú fù huí, ěr nǎi mì yàn qū, zhuō lì shū yì, zhōu xuán qù liú, qiān biàn wàn tài.
晉陶融妻陳氏箏賦曰：伊夫箏之為體，惟高亮而殊特，應六律之修和，與七始乎消息，括八音之精要，超眾器之表式，後夔創製，子野考成，列柱成陳，既和且平，牙氏攘袂而奮手，鍾期傾耳以靜聽，奏清角之要妙，詠騶虞以鹿鳴，獸連軒而率舞，鳳踉蹌而集庭，汎濫浮沉，逸響發揮，翕然若絕，皎如復回，爾乃秘艷曲，卓礫殊異，周旋去留，千變萬態。

jìn jiǎ bīn zhēng fù yuē: wēn yán jì shòu, hé zhì xiàng yuè, bīn zhǔ jiāo huān, shēng duó pǐn liè, zhōng zi shòu zhēng, bó yá tóng jié, chàng gé tiān zhī gāo yùn, zàn yōu lán yǔ bái xuě, qí shǐ zòu yě, jiǎn chéng shū yǎ, ruò jiāng chàng ér wèi yuè, qí jiàn chéng yě, yì àn kēng qiāng, yóu chén yù zhī shū chè, hé yǐ jǐn měi, qǐng zhēng qí yù, pōu zhuàng tóng xíng, liǎng xiàng zhe yě, shè xián shí èr, tài cù shù yě, liè zhù cān chà, zhāo yáo bù yě, fēn wèi yǔn xié, liù lóng yù yě.
晉賈彬箏賦曰：溫顏既授，和志向悅，賓主交歡，聲鐸品列，鍾子授箏，伯牙同節，唱葛天之高韻，贊幽蘭與白雪，其始奏也，蹇澄疏雅，若將暢而未越，其漸成也，抑按鏗鏘，猶沉鬱之舒徹，何以盡美，請徵其喻，剖狀同形，兩象著也，設弦十二，太蔟數也，列柱參差，招搖布也，分位允諧，六龍御也。

jìn gù kǎi zhī zhēng fù yuē: qí qì yě, zé duān fāng xiū zhí, tiān lóng dì píng, huá wén sù zhì, làn wèi bō chéng, jūn zǐ jiā qí bīn lì, zhī yīn wěi qí hán qīng, qìng xū zhōng yǐ yáng dé, zhèng lǜ dù ér yí xíng, liáng gōng jiā miào, qīng rù lín bīn, xuán qī jiān xiǎng, qìng yún bèi shēn.
晉顧愷之箏賦曰：其器也，則端方修直，天隆地平，華文素質，爛蔚波成，君子嘉其斌麗，知音偉其含清，罄虛中以揚德，正律度而儀形，良工加妙，輕縟璘彬，玄漆緘響，慶雲被身。

liáng jiǎn wén dì zhēng fù yuē: tīng míng zhēng zhī nòng xiǎng, wén zī xián zhī yī dàn, zú shǐ kè yóu liàn guó, zhuàng shì chōng guān, ruò fú chǔ wáng yí dàng, yáng shēng yú zhì, xiǎo guó guǎ mín, dū yóu wú shì, nǎi yǒu yàn yú lì qiè, fāng táo pì lǐ, běn zhù nán chéng, jīng jū dōng lǐ, dù líng lóng zhī qū gé, chū fěi cuì zhī xiāng wéi, wàn níng shā báo, pèi chóng xíng chí, ěr nǎi cù yán mìng yǒu, xián shāng zhì jiǔ, ěr rè yǎn huā zhī yú, qiān jīn wàn nián zhī shòu, bái rì cuō tuó, shí yān lè jiǔ, wán fēi huā zhī dù chuāng, kàn chūn fēng zhī rù liǔ, mìng lì rén yú yù xí, chén bǎo qì yú wán luó, fǔ míng zhēng ér dòng qū, pì qīng báo zhī jīng guò, ruò fú jūn gān fù fā, jiá dié chū huī, dòng yù xiá zhī yú yuàn, míng yáng wū zhī shǐ fēi, zhú dōng chí yú zhèng nǚ, hé xī wǔ yú jīng fēi, shǐ zhǎng láng zhī wǎ xū zhuì, liáng shàng zhī chén rǎn yī.
梁簡文帝箏賦曰：聽鳴箏之弄響，聞茲弦之一彈，足使客游戀國，壯士衝冠，若夫楚王怡盪，楊生娛志，小國寡民，督郵無事，乃有燕餘麗妾，方桃譬李，本住南城，經居東里，度玲瓏之曲閤，出翡翠之香帷，腕凝紗薄，珮重行遲，爾乃促筵命友，銜觴置酒，耳熱眼花之娛，千金萬年之壽，白日蹉跎，時淹樂久，玩飛花之度窗，看春風之入柳，命麗人於玉席，陳寶器於紈羅，撫鳴箏而動曲，譬輕薄之經過，若夫鈞竿復發，蛺蝶初揮，動玉匣之餘怨，鳴陽烏之始飛，逐東趍於鄭女，和西舞於荊妃，使長廊之瓦虛墜，樑上之塵染衣。

kōng hóu
◇箜篌

shì míng yuē: kōng hóu, shī yán suǒ zuò, mǐ mǐ zhī lè, hòu chū sāng jiān pú shàng zhī dì, shī juān wèi jìn píng gōng gǔ yān, zhèng wèi fēn qí dì ér yǒu zhī, suì hào zhèng wèi zhī yīn wèi yín lè.
《釋名》曰：箜篌，師延所作，靡靡之樂，後出桑間濮上之地，師涓為晉平公鼓焉，鄭衛分其地而有之，遂號鄭衛之音為淫樂。

huán tán xīn lùn yuē: bǐ rén wèi hú wèi lí, yǐ sè wèi kōng hóu, cǐ fēi tú bù zhī hú yǔ sè, nǎi bù zhī lí yǔ kōng hóu yě.
桓譚《新論》曰：鄙人謂狐為狸，以瑟為箜篌，此非徒不知狐與瑟，乃不知狸與箜篌也。

sī mǎ xiàng rú fán jiāng piān yuē: zhōng qìng yú shēng zhú kǎn hóu.
司馬相如凡將篇曰：鍾磬竽笙築坎侯。

xù hàn shū yuē: líng dì hǎo hú fú, zuò hú kōng hóu.
《續漢書》曰：靈帝好胡服，作胡箜篌。

zhēn yì chuán yuē: yǒng hé zhōng, wú jùn chén xù jiā, píng dàn, hū yǒu kòu mén zì tōng, yún chén dū wèi jì zhù, xù yǒu qiè xìng xī, néng dàn kōng hóu, shén yì huān yuè, jì lìng qiè xián gē, gē shēng jiāo xì, lì sān nián nǎi bié qù.
甄異傳曰：永和中，吳郡陳緒家，平旦，忽有叩門自通，雲陳都尉寄住，緒有妾姓奚，能彈箜篌，神意歡悅，既令妾弦歌，歌聲焦細，歷三年乃別去。

bān biāo shàng shì yuē: hàn xuān dì cì hū hán yé dān yú yú sè kōng hóu.
班彪上事曰：漢宣帝賜呼韓耶單于竽瑟箜篌。

qín cāo yuē: kōng hóu yǐn zhě, cháo xiān jīn zú huò zi gāo suǒ zuò yě, zi gāo chén cì chuán ér zhuó, yǒu yī kuáng fū, bèi fā tí hú ér dù, qí qī zhuī zhǐ zhī, bù jí, duò hé ér sǐ, nǎi hào tiān xū xī, gǔ kōng hóu ér gē, qū zhōng tóu hé ér sǐ, zi gāo yuán qín, zuò qí gē shēng, gù yuē kōng hóu yǐn.
《琴操》曰：箜篌引者，朝鮮津卒霍子高所作也，子高晨刺舡而濯，有一狂夫，被發提壺而渡，其妻追止之，不及，墮河而死，乃號天噓唏，鼓箜篌而歌，曲終投河而死，子高援琴，作其歌聲，故曰箜篌引。

sōu shén jì yuē: jìn yǒng jiā zhōng, yǒu shén jiàn yǎn zhōu, zì hào fán dào jī, yǒu yù hào chéng fū rén, fū rén hǎo yīn lè, néng dàn kōng hóu, wén rén gē xián, zhé qǐ wǔ.
《搜神記》曰：晉永嘉中，有神見兗州，自號樊道基，有嫗號成夫人，夫人好音樂，能彈箜篌，聞人歌弦，輒起舞。

fēng sú tōng yuē: kōng hóu yī míng kǎn hóu, jǐn àn, wǔ dì sì tài shān tài yī hòu tǔ, lìng lè rén hóu diào, yī qín zuò kǎn hóu, yán qí kǎn kǎn yīng jié yě, hóu yǐ xìng guān zhāng yě.
《風俗通》曰：箜篌一名坎侯，謹按，武帝祀太山太一后土，令樂人侯調，依琴作坎侯，言其坎坎應節也，侯以姓冠章也。

shī liáng jiǎn wén dì fù dé kōng hóu shī yuē: liè chí chū tiāo chuī, nòng jí shí cuī wǔ, chuàn xiǎng zhú xián míng, shān huí bàn zhāng zhù, yù zhī xīn bù píng, jūn kàn dài méi jù.
【詩】梁簡文帝賦得箜篌詩曰：捩遲初挑吹，弄急時催舞，釧響逐弦鳴，衫回半鄣柱，欲知心不平，君看黛眉聚。

fù jìn niǔ tāo mǔ sūn shì kōng hóu fù yuē: kǎo zī qì zhī suǒ qǐ, shí hòu shì zhī suǒ yíng, yuǎn bù jiǎ yú qín sè, gù wú qǔ hū yú shēng, ěr nǎi zhì jiǔ jùn zhī zēng yán, xī chéng wēn zhī cháo rì, pōu yì yáng zhī gū tóng, dài chǔ gōng zhī yǐ qī, zhēng bān shū zhī zào qì, mìng líng lún ér diào lǜ, fú yīn mù yǐ xiá chàng, chén xiǎng yōu ér ruò jué, lè cāo zé hán tiáo fǎn róng, āi màn zé chén huá cháo miè, miǎo jiàn lí zhī qīng jiǎo, chāo zi yě zhī bái xuě, rán sī chāo liáng fǔ, yuán dēng huá yuè, lù xiǎn bēi qín, dào nán yuàn shǔ, yí yì dào xíng mài zhī lí, qiū fēng āi nián shí zhī sù, líng wēi zhù yǐ xié háng, píng āi xián yǐ zhí zhú, yú shì shù zhuǎn nán cè, shēng biàn wú fāng, huò rǎn ruò yǐ piāo chén, huò dùn zhuàng yǐ yì yáng, huò sàn jiǎo yǐ fàng yǔ, huò shū zhēng yǐ chěng shāng.
【賦】晉鈕滔母孫氏箜篌賦曰：考茲器之所起，實侯氏之所營，遠不假於琴瑟，顧無取乎竽笙，爾乃陟九峻之增岩，晞承溫之朝日，剖嶧陽之孤桐，代楚宮之椅漆，徵班輸之造器，命伶倫而調律，浮音穆以遐暢，沉響幽而若絕，樂操則寒條反榮，哀曼則晨華朝滅，邈漸離之清角，超子野之白雪，然思超梁甫，原登華岳，路嶮悲秦，道難怨蜀，遺逸悼行邁之離，秋風哀年時之速，陵危柱以頡頏，憑哀弦以躑躅，於是數轉難測，聲變無方，或冉弱以飄沉，或頓壯以抑揚，或散角以放羽，或攄徵以騁商。

jìn cáo pí kōng hóu fù yuē: yì yáng zhī tóng, zhí yǐng yán biāo, qīng quán rùn gēn, nǚ luó bèi tiáo, ěr nǎi chǔ bān zhì qì, qióng miào jí qiǎo, lóng shēn fèng xíng, lián piān yǎo tiǎo, yīng yǐ jīn cǎi, luò yǐ cuì zǎo, qí xián zé wū hào zhī sī, yòng yīng suǒ rèn, tǐ jìn zhì lǎng, xū zhì zì yín, yú shì zhào chàng rén, mìng miào zī, yù xīn yáo, zhuó jīn léi, fā chóu yín, yǐn wú fēi, hú shàng sà dá yǐ píng yǎ, qián xī cáng cuī ér huái guī.
晉曹毗箜篌賦曰：嶧陽之桐，殖穎岩摽，清泉潤根，女蘿被條，爾乃楚班制器，窮妙極巧，龍身鳳形，連翩窈窕，纓以金采，絡以翠藻，其弦則烏號之絲，用應所任，體勁質朗，虛置自吟，於是召倡人，命妙姿，御新餚，酌金罍，發愁吟，引吳妃，湖上颯沓以平雅，前溪藏摧而懷歸。

sòng lín chuān wáng liú yì qìng kōng hóu fù yuē: hóu qiān huà ér shǐ zào, lǔ xìng qí ér hòu zhēn, míng qǐ duān yú yǎ yǐn, qì hè zhòng yú wú jūn, děng qí gē yǐ wú pì, shì qín zhēng ér fēi qún.
宋臨川王劉義慶箜篌賦曰：侯牽化而始造，魯幸奇而後珍，名啟端於雅引，器荷重於吳君，等齊歌以無譬，似秦箏而非群。

pí pá
◇琵琶

shì míng yuē: pí pá běn yú hú zhōng, mǎ shàng suǒ gǔ yě, tuī shǒu qián yuē pí, yǐn què yuē pá, yīn yǐ wèi míng.
《釋名》曰：琵琶本於胡中，馬上所鼓也，推手前曰琵，引卻曰琶，因以為名。

fēng sú tōng yuē: jǐn àn, pí pá jìn shì lè jiā suǒ zuò, bù zhī shuí zuò yě, zhǎng sān chǐ wǔ cùn, fǎ tiān dì rén yǔ wǔ xíng yě. yòu sì xián xiàng sì shí yě.
《風俗通》曰：謹按，琵琶近世樂家所作，不知誰作也，長三尺五寸，法天地人與五行也。又四弦象四時也。

sān fǔ jué lù yuē: yóu chǔ biǎo qǐ sù wèi, bài fù mǎ dū wèi, chǔ bù xué wèn, xìng hǎo yóu áo yīn lè jí chù gē zhě, pí pá zhēng dí, měi xíng lái, jiāng yǐ zì suí.
《三輔決錄》曰：游楚表乞宿衛，拜駙馬都尉，楚不學問，性好游遨音樂及畜歌者，琵琶箏笛，每行來，將以自隨。

fù zǐ yuē: zhū shēng shàn dàn pí pá, suī bó yá zhī miào, wǔ tài píng yù lǎn wǔ bǎi bā shí sān wú wǔ zì. wú yǐ jiā zhī.
傅子曰：朱生善彈琵琶，雖伯牙之妙，舞［《太平御覽》五百八十三無舞字。］無以加之。

yǔ lín yuē: xiè zhèn xī zhe zǐ luó rú, jù hú chuáng, zài dà shì fú tú mén lóu shàng, dàn pí pá, zuò dà dào qū.
《語林》曰：謝鎮西着紫羅襦，據胡床，在大市佛圖門樓上，彈琵琶，作大道曲。

zhú lín qī xián lùn yuē: ruǎn xián shàn dàn pí pá.
《竹林七賢論》曰：阮咸善彈琵琶。

yì yuàn yuē: nán píng guó yuè, tài píng yù lǎn wǔ bǎi bā shí sān zuò bīng. zài gū shú, yǒu guǐ fù zhī, měi zhàn jí xiōng, zhé xiān suǒ pí pá, suí dàn ér yán shì yǒu yàn, huò yún shì lǎo shǔ suǒ zuò, míng yuē líng hóu.
《異苑》曰：南平國岳，［《太平御覽》五百八十三作兵。］在姑孰，有鬼附之，每占吉凶，輒先索琵琶，隨彈而言事有驗，或雲是老鼠所作，名曰靈侯。

yōu míng lù yuē: jìn sī kōng huán huō, zài jīng zhōu, yǒu cān jūn jiǎn wǔ yuè wǔ rì qú yù shé, jiào lìng xué yǔ, suì wú suǒ bù míng, yǔ rén xiāng wén gù, cān jūn shàn dàn pí pá, qú yù měi tīng yí shí.
《幽明錄》曰：晉司空桓豁，在荊州，有參軍剪五月五日鴝鵒舌，教令學語，遂無所不名，與人相閿顧，參軍善彈琵琶，鴝鵒每聽移時。

shì shuō yuē: huán dà sī mǎ yuē: xiè rén zǔ, qǐ jiǎo zài běi yǒu xià dàn pí pá, gù zì yǒu tiān jì yì.
《世說》曰：桓大司馬曰：謝仁祖，企腳在北牖下彈琵琶，故自有天際意。

shī qí wáng róng yǒng pí pá shī yuē: bào yuè yuán zuò mù, jù féng xiào běn gǎi. rú kě míng, huái fēng shū fù qīng, sī zhōng chuán yì xù, huā lǐ jì chūn qíng, yǎn yì yǒu qí tài, qī qiāng duō hǎo shēng, fāng xiù xìng shí fú, lóng mén kōng zì shēng.
【詩】齊王融詠琵琶詩曰：抱月［原作目，據馮校本改。］如可明，懷風殊復清，絲中傳意緒，花里寄春情，掩抑有奇態，淒鏘多好聲，芳袖幸時拂，龍門空自生。

fù jìn sūn yàn chū xué jì shí liù zuò gāi, cǐ é. pí pá fù yuē: wéi jiā tóng zhī qí shēng, yú dān zé zhī běi yín, xià xiū tiáo ér jiǒng huí, shàng jiū fēn ér gàn yún, kāi zhōng huáng yǐ tǐng gàn, biǎo sù zhì yú cāng chūn, rán hòu tuō hū gōng bān, miào yì héng shī, sì fēn liù hé, guǎng mào yīng guī, huí fēng lín lè, kè shì liú lí, xián zé dài gǔ yǎn sī, fěi gòng tiān fǔ, bó qí zhí è, qǐ qī chōu xù, dà bù guò gōng, xì bù guò yǔ, qīng lǎng jǐn jìn, jué ér bù rú, líng rén gǔ yān, jǐng xiǎng fēng shé liáng, cāo chàng luò yì, yóu hū fēng yáng, yì àn niǎn běi táng shū chāo yī bǎi yī shí zuò yè, yè xià yǒu shè zì, cǐ tuō. nǐn nuò cuī cáng, ěr nǎi kòu shǎo gōng, chěng míng guāng, fā xià zhù, zhǎn shàng àn, yí cài shì zhī fán xián, fàng zhuāng gōng zhī bèi huáng, yú shì jiǔ hān rì wǎn, gǎi wèi qín shēng, zhuàng liàng kàng kài, tǔ fēng suǒ shēng, yán nián dù qǔ, liù dàn jù chéng, chù yé zài zhèng, shū mì yǒu chéng, lí ér bù sàn, mǎn ér bù yíng, chén ér bù zhòng, fú ér bù qīng, mián jū yí ǒu, dài zōng liáng fù, huái nán guǎng líng, yǐng dū jī chǔ, měi zhì qū zhōng gē què, luàn yǐ zhòng qì, wáng míng běn jí chū xué jì shí liù wáng zì wú. shàng xià bēn wù, lù fèn měng lì, bō téng yǔ zhù, piāo fēi diàn shì.
【賦】晉孫諺［《初學記》十六作該，此訛。］琵琶賦曰：惟嘉桐之奇生，于丹澤之北垠，下脩條而迥回，上糾紛而干雲，開鍾黃以挺幹，表素質於倉春，然後託乎公班，妙意橫施，四分六合，廣袤應規，迴風臨樂，刻飾流離，弦則岱谷檿絲，篚貢天府，伯奇執軛，杞妻抽緒，大不過宮，細不過羽，清朗緊勁，絕而不茹，伶人鼓焉，景響豐蛇良，操暢駱驛，游乎風揚，抑按捻［北堂書鈔一百一十作擫，擫下有攝字，此脫。］拰搦摧藏，爾乃叩少宮，騁明光，發下柱，展上按，儀蔡氏之繁弦，放莊公之倍簧，於是酒酣日晚，改為秦聲，壯諒抗愾，土風所生，延年度曲，六彈俱成，絀耶在正，疏密有程，離而不散，滿而不盈，沉而不重，浮而不輕，綿駒遺嘔，岱宗梁父，淮南廣陵，郢都激楚，每至曲終歌闋，亂以眾契，王［明本及《初學記》十六王字無。］上下奔鶩，鹿奮猛厲，波騰雨注，飄飛電逝。

jìn chéng gōng suī pí pá fù yuē: bā yīn zhī yòng, sòng yú diǎn yì, xiāo sháo jiǔ zòu, wù yǒu róng zhì, wéi cǐ pí pá, xìng zì mò shì, ěr nǎi tuō qiǎo bān ěr, miào yì héng shī, yīn xíng zào měi, hóng shā dé yí, bǐng rú cuì qiú zhī yǎng shǒu, pán shì líng guī zhī zī wéi jiǎo, lín lè zé qí zhōu zhī dān mù, zhù zé liáng shān zhī xiàng xī, pì" nǚ gǎi shou" yǐ dài mào, gé yǐ yáo zhī, ruò fú pán tú hé líng, tài jí xíng yě, sān cái piàn hé, liǎng yí shēng yě, fēn zhù liè wèi, suì shù chéng yě, huí chuāng huá biǎo, rì yuè xīng yě.
晉成公綏琵琶賦曰：八音之用，誦於典藝，簫韶九奏，物有容制，惟此琵琶，興自末世，爾乃託巧班爾，妙意橫施，因形造美，洪殺得宜，柄如翠虬之仰首，盤似靈龜之觜{唯角}，臨樂則齊州之丹木，柱則梁山之象犀，〈媲"女改扌"〉以玳瑁，格以瑤枝，若夫盤圖合靈，太極形也，三材片合，兩儀生也，分柱列位，歲數成也，回窗華表，日月星也。

sǔn jù
◇筍虡

shì míng yuē: suǒ yǐ xuán zhōng zhě, héng yuē sǔn, sǔn, jùn yě, zài shàng gāo jùn yě, zòng yuán zuò zōng, jù féng xiào běn gǎi. yuē jù, jù, jǔ yě, zài bàng jǔ sǔn yě.
《釋名》曰：所以懸鍾者，橫曰筍，筍，峻也，在上高峻也，縱［原作蹤，據馮校本改。］曰虡，虡，舉也，在傍舉筍也。

máo shī yuē: shè yè shè jù, chóng yá shù yǔ.
《毛詩》曰：設業設虡，崇牙樹羽。

lǐ jì yuē: xià hòu shì zhī lóng sǔn jù, yīn zhī chóng yá, zhōu zhī bì shà.
《禮記》曰：夏后氏之龍筍虡，殷之崇牙，周之壁翣。

yù zǐ yuē: dà yǔ wèi míng yú sǔn jù, míng yán yuē: jiào guǎ rén yǐ dào zhě jī gǔ, jiào yǐ yì zhě jī zhōng, jiào yǐ shì zhě zhèn duó, yǔ yǐ yōu zhě jī qìng, yǔ yǐ sòng yù zhě huī táo.
鬻子曰：大禹為銘於筍虡，銘言曰：教寡人以道者擊鼓，教以義者擊鍾，教以事者振鐸，語以憂者擊磬，語以訟獄者揮鞀。

shuō yuàn yuē: qín bó shì duì shǐ huáng, jiē xià zhuàng qiān dàn zhī zhōng, wàn shí zhī jù.
《說苑》曰：秦博士對始皇，階下撞千石之鍾，萬石之虡。

huái nán zǐ yuē: hé lǘ fá chǔ, pò jiǔ lóng zhī zhōng jù.
《淮南子》曰：闔閭伐楚，破九龍之鍾虡。

dōng guān hàn jì yuē: dōng hǎi wáng jiàng, diàn dōng guān hàn jì qī diàn xià yǒu shè zì. zhōng jù zhī xuán.
《東觀漢記》曰：東海王彊，殿［東觀漢記七殿下有設字。］鍾虡之懸。

zhuāng zǐ yuē: zǐ qìng xuē mù wèi jù, jiàn zhě jīng yóu guǐ shén, lǔ hóu wèn qí shù, duì yuē: chén jiāng wèi jù, wèi cháng gǎn yǐ hào qì, zhāi qī rì, wàng wú sì zhī, rán hòu rù shān lín, guān tiān xìng qū bié, jiàn chéng jù, rán hòu jiā shǒu, jù shì jiā zhōng yě.
《莊子》曰：梓慶削木為鐻，見者驚猶鬼神，魯侯問其術，對曰：臣將為鐻，未嘗敢以耗氣，齋七日，忘吾四支，然後入山林，觀天性區別，見成鐻，然後加手，［鐻似夾鍾也。］

lí sāo yuē: xiāo zhōng xī yáo jù.
《離騷》曰：簫鍾兮瑤虡。

fù hàn jiǎ yì jù fù yuē: mù tài píng yǐ shēn zhì, xiàng jù shòu zhī qū qí, miào diāo wén yǐ kè lòu, shū xún wěi zhī cǎi chuí, jǔ qí jù yá, yǐ zuǒ yòu xiāng zhǐ, fù dà zhōng ér yù fēi.
【賦】漢賈誼虡賦曰：牧太平以深志，象巨獸之屈奇，妙彫文以刻鏤，舒循尾之采垂，舉其鋸牙，以左右相指，負大鍾而欲飛。

míng hòu hàn lǐ yóu zhōng jù míng yuē: zhōu yīn yīn lǐ, sǔn yì kě zhī, hàn yīn yú zhōu, yóu ruò zhòng guī, rén yīn qín qì, shì yǒu kě shī, hóng zhōng nù jù, wù dé qí yí, shēng yáng yuǎn wén, wén yào wěi yí.
【銘】後漢李尤鍾虡銘曰：周因殷禮，損益可知，漢因於周，猶若重規，人因秦器，事有可施，鴻鍾怒虡，物得其宜，聲揚遠聞，文耀委迤。

xiāo
◇簫

shì míng yuē: xiāo, sù yě, qí shēng sù sù ér qīng yě.
《釋名》曰：簫，肅也，其聲肅肅而清也。

fēng sú tōng yuē: àn shùn zuò, qí xíng cān chà, xiàng fèng yì, shí guǎn, zhǎng sān chǐ.
《風俗通》曰：按舜作，其形參差，象鳳翼，十管，長三尺。

ěr yǎ yuē: dà xiāo wèi zhī yán, xiǎo zhě wèi zhī xiáo.
《爾雅》曰：大簫謂之言，小者謂之筊。

sān lǐ tú yuē: yǎ xiāo zhǎng chǐ sì cùn, èr shí sì kōu, sòng xiāo chǐ èr cùn, shí liù kōu.
《三禮圖》曰：雅簫長尺四寸，二十四彄，頌簫尺二寸，十六彄。

shàng shū yuē: xiāo sháo jiǔ chéng, fèng huáng lái yí.
《尚書》曰：簫韶九成，鳳皇來儀。

yòu yuē: jì bèi nǎi zòu, xiāo guǎn bèi jǔ, huáng々 jué shēng, sù yōng hé míng.
又曰：既備乃奏，簫管備舉，喤々厥聲，肅雍和鳴。

lǐ jì yuē: zhòng xià zhī yuè, mìng lè shī, jūn guǎn xiāo.
《禮記》曰：仲夏之月，命樂師，均管簫。

zhuāng zǐ yuē: nán guō zi qí wèi yán chéng zi yóu yuē: rǔ wén rén lài ér wèi wén dì lài, rǔ wén dì lài ér wèi wén tiān lài, guō xiàng yuē: lài, xiāo yě.
《莊子》曰：南郭子綦謂顏成子游曰：汝聞人籟而未聞地籟，汝聞地籟而未聞天籟，［郭象曰：籟，簫也。］

lǚ shì chūn qiū yuē: kè yǒu yǐ chuī lài jiàn yuè wáng zhě, shàng xià gōng shāng hé, ér yuè wáng bù xǐ yě, huò wèi zhī yě yīn, ér wáng fǎn yuè zhī, yì yǒu rú cǐ zhě, yào zài tīng zhī ér yǐ.
《呂氏春秋》曰：客有以吹籟見越王者，上下宮商和，而越王不喜也，或為之野音，而王反悅之，亦有如此者，要在聽之而已。

liè xiān chuán yuē: xiāo shǐ zhě, qín mù gōng shí rén, shàn chuī xiāo, néng zhì kǒng què bái hè, mù gōng nǚ nòng yù hǎo zhī, gōng qī yān, yī dàn suí fèng fēi qù, gù qín lóu zuò fèng nǚ cí, yōng gōng shì yǒu xiāo shēng yún, shì jù shén xiān bù.
《列仙傳》曰：簫史者，秦穆公時人，善吹簫，能致孔雀白鶴，穆公女弄玉好之，公妻焉，一旦隨鳳飛去，故秦樓作鳳女祠，雍宮世有簫聲雲，［事具神仙部。］

hàn shū yuē: yuán dì duō cái yì, chuī dòng xiāo, zì dù qǔ, bèi gē shēng.
《漢書》曰：元帝多材藝，吹洞簫，自度曲，被歌聲。

yòu yuē: yuán dì wèi tài zǐ, tǐ bù ān, shàn wàng bù lè, zhào shǐ wáng bāo děng zhī tài zǐ gōng, dú sòng qí wén, tài zǐ shàn bāo dòng xiāo sòng, lìng hòu gōng dú sòng zhī.
又曰：元帝為太子，體不安，善忘不樂，詔使王褒等之太子宮，讀誦奇文，太子善褒洞簫頌，令後宮讀誦之。

shǐ jì yuē: zhōu bó cháng wèi rén chuī xiāo, gěi sàng shì.
《史記》曰：周勃常為人吹簫，給喪事。

cài yōng yuè lìng zhāng jù yuē: xiāo zhǎng zé zhuó, duǎn zé qīng, yǐ là mì shí qí dǐ, ér zēng jiǎn zhī, zé hé guǎn ér chéng yīn, dìng wú suǒ fù diào, dāng yǔ qín sè xiāng cān.
蔡邕《月令章句》曰：簫長則濁，短則清，以臈密實其底，而增減之，則和管而成音，定無所復調，當與琴瑟相參。

fù zǐ yuē: mǎ xiān shēng néng shǐ mù rén chuī xiāo, bǐ miào bān shū mò dí, yuē bù liè gǔ yǐ.
傅子曰：馬先生能使木人吹簫，比妙般輸墨翟，曰不劣古矣。

duàn guī lóng liáng zhōu jì yuē: lǚ zuǎn xián níng sān nián, hú rén fā zhāng jùn zhǒng, dé yù xiāo.
段龜龍《涼州記》曰：呂纂咸寧三年，胡人發張駿冢，得玉簫。

dān yáng jì yuē: jiāng níng xiàn nán sì shí lǐ, cí mǔ shān, jī shí lín jiāng, shēng xiāo guǎn zhú, wáng bāo dòng xiāo fù suǒ chēng, jí cǐ yě, qí zhú yuán zhì, yì yú zhòng chù, zì líng lún cǎi zhú xiè gǔ, qí hòu wéi cǐ gǎn jiàn zhēn, gù lì dài cháng gěi lè fǔ, ér sú hū yuē gǔ chuī shān.
《丹陽記》曰：江寧縣南四十里，慈母山，積石臨江，生簫管竹，王褒洞簫賦所稱，即此也，其竹圓緻，異於眾處，自伶倫采竹嶰谷，其後唯此簳見珍，故歷代常給樂府，而俗呼曰鼓吹山。

xún yáng jì yuē: lú shān xī nán yǒu kāng wáng gǔ. yòu běi lǐng chéng, tiān yù yǔ, zhé wén gǔ jiǎo xiāo jiā zhī shēng.
潯陽記曰：廬山西南有康王谷。又北嶺城，天欲雨，輒聞鼓角簫笳之聲。

shī liáng liú xiào yí yǒng xiāo shī yuē: wēi shēng hé gǔ chuī, jué nòng hún shēng chí, guǎn ráo zhī qì cù, xù dòng jué chún yí, xiān shǐ ān wèi guì, néng lìng qín nǚ suí.
【詩】梁劉孝儀詠簫詩曰：危聲合鼓吹，絕弄混笙篪，管饒知氣促，敘動覺唇移，仙史安為貴，能令秦女隨。

fù hàn wáng bāo dòng xiāo fù yuē: yuán fū xiāo gàn zhī suǒ shēng, chū yú jiāng nán zhī qiū xū, dòng tiáo chàng yǐ hǎn jié. biāo fū fēn yǐ fú shū, tú guān qí bàng shān zè, zé qū qīn shān xū qí, xì è qǐ mí, chéng kě bēi hū qí bù ān yě, mí wàng tǎng mǎng, lián yán kuàng dàng. yòu zú lè hū qí chǎng xián yě, tuō shēn qū yú hòu tǔ, jīng wàn shì ér bù qiān, xiáng fèng xiāo xiāo jīng qí mò, huí jiāng liú shuǐ gài qí shān, zhāo lù qīng líng ér yǔn qí cè, yù yè jìn rùn ér chéng qí gēn, gū cí guǎ hú, yú yōu hū qí xià, chūn qín qún xī, áo xiáng hū qí diān, qiū tiáo bù shí, bào piáo ér zhǎng yín, xuán yuán bēi xiào, sōu suǒ hū qí jiān, yú shì bān jiàng shī qiǎo, kuí xiāng zhǔn fǎ, dài yǐ xiàng yá, hùn qí huì hé, qí miào shēng zé qīng jìng yàn yì, yīn yì. shùn xù bēi dá, tā lì. ruò xiào zǐ zhī shì fù yě, kē tiáo pì lèi, chéng yīng yì lǐ, pēng bì hàng xiè, yī hé zhuàng shì, yōu róu wēn rùn. yòu shì jūn zǐ, huò liú ér bù xíng, huò xíng ér bù liú, cǎo lǎo làn màn, wáng ǒu shī chóu, gù zhī yīn zhě bēi ér lè zhī, bù zhī yīn zhě guài ér wěi zhī, gù qí wèi bēi shēng, zé mò bù chuàng rán lèi xī, piē tì wěn lèi, qí zòu huān yú, zé mò bù dàn màn kàn kǎi, ā nà nè wèi wěi zhě yǐ, yǐ shì xī shuài chǐ huò, qí xíng chuǎn xī, yú kàn jī nì, chuí huì wǎn zhuǎn, dèng méng wàng shí, kuàng hū gǎn yīn yáng zhī hé, ér jiàn fēng sú zhī lún zāi.
【賦】漢王褒洞簫賦曰：原夫簫榦之所生，出於江南之丘墟，洞條暢以罕節。摽敷紛以扶疏，徒觀其傍山仄，則嶇嶔〈山虛〉崎，戲阨綺靡，誠可悲乎其不安也，彌望儻莽，連延曠盪。又足樂乎其敞閒也，託身軀於厚土，經萬世而不遷，翔鳳蕭蕭經其末，回江流水溉其山，朝露清泠而隕其側，玉液浸潤而承其根，孤雌寡鵠，娛優乎其下，春禽群嬉，翱翔乎其巔，秋蜩不食，抱朴而長吟，玄猿悲嘯，搜索乎其間，於是般匠施巧，夔襄准法，帶以象牙，掍其會合，其妙聲則清靜厭翳，［音翳。］順敘卑迖，［他戾。］若孝子之事父也，科條譬類，誠應義理，澎濞沆瀣，一何壯士，優柔溫潤。又似君子，或留而不行，或行而不留，愺恅爛漫，亡耦失儔，故知音者悲而樂之，不知音者怪而偉之，故其為悲聲，則莫不愴然累欷，撇涕抆淚，其奏懽娛，則莫不憚漫衎凱，阿那｛疒畏}痿者已，以是蟋蟀尺蠖，跂行喘息，魚瞰雞睨，垂喙宛轉，瞪瞢忘食，況乎感陰陽之和，而見風俗之倫哉。

shēng
◇笙

shì míng yuē: shēng, shēng yě, xiàng wù guàn dì ér shēng, yǐ páo wèi zhī, gù yuē páo yú, yì shì yě, qí zhōng kōng yǐ shòu huáng yě.
《釋名》曰：笙，生也，象物貫地而生，以匏為之，故曰匏竽，亦是也，其中空以受簧也。

shì běn yuē: suí zuò shēng yě, ěr yǎ yuē: dà shēng wèi zhī cháo, xiǎo zhě wèi zhī hé.
《世本》曰：隋作笙也，《爾雅》曰：大笙謂之巢，小者謂之和。

shuō wén yuē: shùn cí zhī xià, dé shēng bái yù guǎn, shēng shí sān huáng, xiàng fèng zhī shēn.
《說文》曰：舜祠之下，得笙白玉管，笙十三簧，象鳳之身。

shàng shū yuē: shēng yōng yǐ jiān, niǎo shòu qiāng qiāng.
《尚書》曰：笙鏞以間，鳥獸蹌蹌。

máo shī yuē: shēng qìng tóng yīn.
《毛詩》曰：笙磬同音。

zhōu guān yuē: shēng shī zhǎng jiào chuī shēng.
《周官》曰：笙師掌教吹笙。

lǐ jì yuē: nǚ wā zhī shēng huáng.
《禮記》曰：女媧之笙簧。

mù tiān zǐ chuán yuē: xī wáng mǔ yín yuē: chuī shēng gǔ huáng, zhōng xīn xiáng xiáng.
《穆天子傳》曰：西王母吟曰：吹笙鼓簧，中心翔翔。

shī zǐ yuē: shāng róng guān wǔ, mò zǐ chuī shēng, mò zǐ fēi lè, ér yú lè yǒu shì yě.
《尸子》曰：商容觀舞，墨子吹笙，墨子非樂，而於樂有是也。

hàn wǔ nèi chuán yuē: xī wáng mǔ mìng shì nǚ dǒng shuāng chéng, chuī yún hé zhī shēng.
《漢武內傳》曰：西王母命侍女董雙成，吹雲和之笙。

liè xiān chuán yuē: wáng zǐ qiáo zhě, zhōu líng wáng tài zǐ jìn yě, hǎo chuī shēng zuò fèng míng, yóu yī luò jiān, dào shì fú qiū gōng jiē yǐ shàng sōng shān, shì jù shén xiān bù.
《列仙傳》曰：王子喬者，周靈王太子晉也，好吹笙作鳳鳴，游伊雒間，道士浮丘公接以上嵩山，［事具神仙部。］

wèi zhì yuē: wén dì lìng dù kuí, yú bīn kè zhōng chuī shēng gǔ qín, kuí yǒu nán sè, suì chù miǎn.
《魏志》曰：文帝令杜夔，於賓客中吹笙鼓琴，夔有難色，遂黜免。

shī liáng lù zhào yǒng shēng shī yuē: guǎn qīng luó xiù fú, xiǎng hé jiàng chún chuī, hán qíng yīng jié zhuǎn, yì tài zhú shēng yí, suǒ měi zhōu wáng zǐ, nòng yǔ yī cān chà.
【詩】梁陸罩詠笙詩曰：管清羅袖拂，響合絳唇吹，含情應節轉，逸態逐聲移，所美周王子，弄羽一參差。

fù jìn pān yuè shēng fù yuē: hé fén zhī bǎo, yǒu qǔ wò zhī xuán páo yān, zōu lǔ zhī zhēn, yǒu wèn yáng zhī gū xiǎo yān, ruò nǎi mián màn fēn fū zhī lì, jìn rùn líng yè zhī zī, gù zhòng zuò zhě zhī suǒ xiáng, yú kě dé ér lüè zhī, tú guān qí zhì qì yě, zé shěn hóng xiān, miàn duǎn zhǎng, lì dāo shēng gǎn, cái shú huáng, shè gōng fēn yǔ, jīng zhēng liè shāng, jī huáng zhōng yǐ jǔ yùn, wàng yí fèng yǐ zhuó xíng, xiě huáng yì yǐ chā yǔ, mó luán yīn yǐ lì shēng, yú shì nǎi yǒu shǐ tài zhōng yuē, qián róng hòu cuì, jī fèn yú jīn jiàn, yǒng huái hū gù guì, zhòng mǎn táng ér yǐn jiǔ, dú xiàng yú ér yǎn lèi, yuán míng shēng ér jiāng chuī, xiān wà huì yǐ lǐ qì, huò àn yǎn yí mí, huò sǒng yǒng piāo jí, huò jì wǎng ér bù fǎn, huò yǐ chū ér fù rù, pái huái bù hù, huàn yǎn qì xí, wǔ jì dǎo ér zhōng chuò, jié jiāng fǔ ér fú jí, chuò zhāng nǚ zhī āi dàn, liú guǎng líng zhī míng sàn, yǒng yuán táo zhī yāo yāo, gē zǎo xià zhī zuǎn zuǎn, gē yuē: zǎo xià zuǎn zuǎn, zhū shí lí lí, wǎn qí luò yǐ, huà wèi kū zhī, rén shēng bù néng xíng lè, hé yǐ xū shì wèi, ěr nǎi yǐn fēi lóng, míng kūn jī, shuāng hóng xiáng, bái hú fēi, zi qiáo qīng jǔ, míng jūn huái guī, jīng wáng kuì qí zhǎng yín, chǔ fēi tàn ér zēng bēi, xīn shēng biàn qū, qí yùn héng yì, yíng chán gē gǔ, wǎng luó zhōng lǜ, làn yì yào yǐ fàng yàn, yù péng bó yǐ qì chū, qiū fēng yǒng yú yàn lù, tiān guāng zhòng hū cháo rì, dà bù yú gōng, xì bù guò yǔ, chàng fā zhāng xià, dǎo yáng sháo wǔ, xié hé chén sòng, hùn yī qí chǔ, yán bù bī ér yuǎn wú xié, shēng chéng wén ér jié yǒu xù.
【賦】晉潘岳笙賦曰：河汾之寶，有曲沃之懸匏焉，鄒魯之珍，有汶陽之孤筱焉，若乃綿蔓紛敷之麗，浸潤靈液之滋，固眾作者之所詳，余可得而略之，徒觀其制器也，則審洪纖，面短長，戾刂生簳，裁熟簧，設宮分羽，經徵列商，基黃鍾以舉韻，望儀鳳以擢形，寫皇翼以插羽，摹鸞音以厲聲，於是乃有始泰終約，前榮後瘁，激憤於今賤，永懷乎故貴，眾滿堂而飲酒，獨向隅而掩淚，援鳴笙而將吹，先嗢噦以理氣，或案衍夷靡，或竦踴剽急，或既往而不返，或已出而復入，徘徊布護，渙衍葺襲，舞既蹈而中輟，節將撫而弗及，輟張女之哀彈，流廣陵之名散，詠園桃之夭夭，歌棗下之纂纂，歌曰：棗下纂纂，朱實離離，宛其落矣，化為枯枝，人生不能行樂，何以虛諡為，爾乃引飛龍，鳴鵾雞，雙鴻翔，白鵠飛，子喬輕舉，明君懷歸，荊王喟其長吟，楚妃嘆而增悲，新聲變曲，奇韻橫逸，縈纏歌鼓，網羅鍾律，爛熠燿以放艷，郁蓬勃以氣出，秋風詠於燕路，天光重乎朝日，大不逾宮，細不過羽，唱發章夏，導揚韶武，協和陳宋，混一齊楚，延不逼而遠無攜，聲成文而節有敘。

jìn wáng yì shēng fù yuē: qí zhì qì yě, zé qǔ bù zhōu zhī zhú, céng chéng zhī páo, shēng xuán yá zhī jué lǐng, miǎo lóng fēng yǐ chóng gāo, yán xiū jǐng yǐ kàng shǒu, yàn yáo kǒu zhī lù lí, wǔ líng jiāo zhī sù lín, xián míng zhū yú dài chuí, ruò shé zhǐ báo, qiān chuí nèi cáng, hé sōng là yǐ mì jì, róu tóng dān yǐ fā guāng.
晉王廙笙賦曰：其制器也，則取不周之竹，曾城之匏，生懸崖之絕嶺，邈隆峰以崇高，延脩頸以亢首，厭瑤口之陸離，舞靈蛟之素鱗，銜明珠於帶垂，弱舌紙薄，鉛錘內藏，合松臈以密際，糅彤丹以發光。

jìn xià hóu chún chū xué jì zuò zhàn. shēng fù yuē: jiē wàn wù zhī shū guān, mò bǐ měi hū yīn shēng, zǒng zhòng yì yǐ hé tǐ, fěi qiú yī yǐ qǔ chéng, suī qín sè zhī jì lì, yóu mí shàng yú qīng shēng, ěr nǎi cǎi tóng zhú, jiǎn zhū mì, zhāi zhǎng sōng zhī liú féi, xián kūn lún zhī suǒ chū, yì yáng xū xī, huò kǒu xié huò chuī, yàn kū chū xué jì zuò niān. yì àn, tóng fù hù yí, chū jìn fēi lóng, zhòng jì kūn jī, zhèn yǐn hé hé, rú kuì rú lí, ruò fú chán mián yuē shā, zú shǐ fàng dá zhě xún chá, tōng yù píng kuàng, zú shǐ lián guī zhě qì jié, chōng líng lěng dàn, zú shǐ tān róng zhě tuì shì, kāi míng shuǎng liàng, zú shǐ màn duò zhě jìn jié, qǐ zhòng lè zhī néng lún, miǎo qí tè ér shū jué.
晉夏侯淳［《初學記》作湛。］笙賦曰：嗟萬物之殊觀，莫比美乎音聲，總眾異以合體，匪求一以取成，雖琴瑟之既麗，猶靡尚於清笙，爾乃采桐竹，翦朱密，摘長松之流肥，咸崑崙之所出，抑揚噓吸，或〈口劦〉或吹，厭枯［《初學記》作拈。］挹按，同覆互移，初進飛龍，重繼鵾雞，振引合和，如潰如離，若夫纏綿約殺，足使放達者循察，通豫平曠，足使廉規者棄節，沖靈冷澹，足使貪榮者退世，開明爽亮，足使慢惰者進竭，豈眾樂之能倫，邈奇特而殊絕。

dí
◇笛

fēng sú tōng yuē: dí, wǔ dì shí qiū zhòng suǒ zuò yě, dí, dí yě, suǒ yǐ dí xié huì, nà zhī yǎ zhèng yě, zhǎng chǐ sì cùn, qī kǒng, hòu yǒu qiāng dí, jiàn mǎ róng fù.
《風俗通》曰：笛，武帝時丘仲所作也，笛，滌也，所以滌邪穢，納之雅正也，長尺四寸，七孔，後有羌笛，見馬融賦。

fù zǐ yuē: liè hé shàn chuī dí, wú jī zhī shēng, wú yǐ jiā yě.
傅子曰：列和善吹笛，吳姬之聲，無以加也。

fú tāo cài yōng zhǎng dí fù xù yuē: yú tóng liáo huán zi yě, yǒu gù zhǎng dí fù, shì shuō qīng dǐ piān zhù, běi táng shū chāo yī bǎi shí yī fù zì wú. chuán zhī qí ài, yún cài yōng zhī suǒ zuò yě, chū yōng bì nán jiāng nán, sù yú kē tíng, kē tíng zhī guǎn, yǐ zhú wèi chuán, yǎng ér miǎn zhī yuē: liáng zhú yě, qǔ yǐ wèi dí, qí shēng dú jué, lì dài chuán zhī.
伏滔蔡邕長笛賦序曰：余同僚桓子野，有故長笛賦，［世說輕詆篇注，北堂書鈔一百十一賦字無。］傳之耆艾，雲蔡邕之所作也，初邕避難江南，宿於柯亭，柯亭之館，以竹為椽，仰而眄之曰：良竹也，取以為笛，奇聲獨絕，歷代傳之。

guǎng yǎ yuē: yuè wèi zhī dí, yǒu qī kǒng.
《廣雅》曰：籥謂之笛，有七孔。

wèi lüè yuē: yóu chǔ hǎo yīn lè, chù dí zhě, měi dài qián pí pá piān yǐn sān fǔ jué lù zuò jiāng. yǐ zì suí.
《魏略》曰：游楚好音樂，畜笛者，每待［前琵琶篇引三輔決錄作將。］以自隨。

shì shuō yuē: wáng zǐ yóu wén huán zi yě shàn dí ér bù shí, yù huán yú àn shàng guò, chuán zhōng kè yǒu shí zhī zhě, yún cǐ shì huán yě wáng, shǐ lìng rén yǔ xiāng wèn, wén jūn shàn chuī, shì wèi wǒ yī zòu, huán ěr shí yǐ guì xiǎn, sù wén wáng míng, jí biàn huí, xià chē, jù hú chuáng, wèi zuò sān diào, nòng bì biàn qù, kè zhǔ jìng bù jiāo yán.
《世說》曰：王子猷聞桓子野善笛而不識，遇桓於岸上過，舡中客有識之者，雲此是桓野王，使令人與相問，聞君善吹，試為我一奏，桓爾時已貴顯，素聞王名，即便回，下車，踞胡床，為作三調，弄畢便去，客主竟不交言。

sú shuō yuē: sòng yī shì shí chóng jì lǜ zhū dì zǐ, yǒu guó sè, shàn chuī dí, hòu zài jìn míng dì gōng, dì jí huàn wēi dǔ, qún chén jìn jiàn, qǐng chū sòng yī, shí cháo xián xī jiàn, dì yuē: qīng zhū rén shuí yù de zhě, zhòng rén wú yán, ruǎn yáo jí shí wèi lì bù shàng shū, duì yuē: yuán yǐ cì chén, jí yǔ zhī.
《俗說》曰：宋禕是石崇妓綠珠弟子，有國色，善吹笛，後在晉明帝宮，帝疾患危篤，群臣進諫，請出宋禕，時朝賢悉見，帝曰：卿諸人誰欲得者，眾人無言，阮遙集時為吏部尚書，對曰：原以賜臣，即與之。

yòu yuē: xiè rén zǔ qiè ā fēi, yǒu guó sè, shén shàn chuī dí, xiè sǐ, ā fēi shì bù jià, xī tán shí wèi běi zhōng láng, shè quán jì, suì dé ā fēi wèi qiè, ā fēi zhōng shēn bù yǔ tán yán.
又曰：謝仁祖妾阿妃，有國色，甚善吹笛，謝死，阿妃誓不嫁，郗曇時為北中郎，設權計，遂得阿妃為妾，阿妃終身不與曇言。

duàn guī lóng liáng zhōu jì yuē: lǚ zuǎn shí, hú rén fā zhāng jùn zhǒng, dé yù dí.
段龜龍《涼州記》曰：呂纂時，胡人發張駿冢，得玉笛。

xù sōu shén jì yuē: hé féi kǒu yǒu yī dà bái chuán, fù zài shuǐ zhōng, yún shì cáo gōng bái chuán, cháng yǒu yú rén yè sù, yǐ chuán xì zhī, wén zhēng dí xián jié zhī yīn, yú rén mèng rén qū qiǎn, yún wù jìn guān jì, cǐ rén jīng, jí yí qù, xiāng chuán yún, cáo gōng zài jì chuán fù yú cǐ, yóu cún yān.
《續搜神記》曰：合肥口有一大白舡，覆在水中，雲是曹公白舡，嘗有漁人夜宿，以舡系之，聞箏笛弦節之音，漁人夢人驅遣，雲勿近官妓，此人驚，即移去，相傳雲，曹公載妓舡覆於此，猶存焉。

yōu míng lù yuē: yǒng jiā zhōng, tài shān mín cháo shì, xiān wèi xiāng xiàn lìng, jū zài jìn líng, jiā bì cǎi xīn, hū yǒu yī rén zhuī suí bì hái jiā, bù shǐ rén jiàn, yǔ bì yàn yǐn, zhé chuī dí ér gē, gē yún, xián yè jì yǐ qīng, zhǎng dí liàng qiě míng, ruò yù zhī wǒ zhě, xìng guō zì zhǎng shēng.
《幽明錄》曰：永嘉中，太山民巢氏，先為相縣令，居在晉陵，家婢採薪，忽有一人追隨婢還家，不使人見，與婢宴飲，輒吹笛而歌，歌雲，閒夜寂已清，長笛亮且鳴，若欲知我者，姓郭字長生。

fù chǔ sòng yù dí fù yuē: yú cháng guān yú héng shān zhī yáng, jiàn qí xiǎo yì gàn, hǎn jié jiǎn zhī zhī cóng shēng yě, qí chù páng táng qiān rèn, jué xī líng fù, lóng jué wàn zhàng, pán shí shuāng qǐ, dān shuǐ yǒng qí zuǒ, lǐ quán liú qí yòu, shī kuàng jiāng wèi yáng chūn běi zhèng bái xuě zhī qū, qǔ qí xióng yān, sòng yì jiāng sòng jīng qīng yú yì shuǐ zhī shàng, dé qí cí yān, yú shì tiān xuán shǎo yīn, bái rì xī mí, mìng yán chūn, shǐ wǔ zi, yán zhǎng zhī, fèn yù shǒu, chī zhū chún, yào hào chǐ, chēng yán zhēn, yù mào qǐ, yín qīng shāng, qǐ liú zhēng.
【賦】楚宋玉笛賦曰：余嘗觀於衡山之陽，見奇筱異幹，罕節簡枝之叢生也，其處旁塘千仞，絕谿陵阜，隆崛萬丈，磐石雙起，丹水涌其左，醴泉流其右，師曠將為陽春北鄭白雪之曲，取其雄焉，宋意將送荊卿於易水之上，得其雌焉，於是天旋少陰，白日西靡，命嚴春，使午子，延長鵄，奮玉手，摛朱唇，曜皓齒，赬顏臻，玉貌起，吟清商，起流徵。

hòu hàn mǎ róng zhǎng dí fù yuē: róng jì bó lǎn diǎn yǎ, jīng gāi shù shù. yòu xìng hǎo yīn lǜ, néng gǔ qín chuī dí, wèi dū yóu, wú liú shì, dú wò méi xiàn píng yáng wū zhōng, yǒu luò kè shè nì lǚ, chuī dí, róng qù jīng shī yú nián, zàn wén shén bēi lè zhī, zuò zhǎng dí fù, qí cí yuē: wéi zhōng lóng zhī qí shēng xī, yú zhōng nán zhī yīn yá, tuō jiǔ chéng zhī gū cén, lín wàn rèn zhī shí xī, shì yǐ jiān jiè wú qī, rén jī hǎn dào, yuán wèi zhòu yín, wú shǔ yè jiào, yú shì fàng chén zhú zi, qì qiè lí yǒu, zǎn hū xià fēng, shōu jīng zhù ěr, kuí xiāng bǐ lǜ, zi yě xié lǚ, shí èr bì jù, huáng zhōng wèi zhǔ, xiáng guān fū qū yìn zhī fán huì cóng zá, hé qí fù yě, fēn pā làn màn, chéng kě xǐ yě, bō sàn guǎng yǎn, shí kě yì yě, lǜ lǚ jì hé, āi shēng wǔ jiàng, qū zhōng què jǐn, yú xián gèng xìng, fán shǒu lèi fā, mì zhì dié dǒng, wén xuǎn shí bā zuò zhòng. shàng nǐ fǎ yú sháo shuò nán yuè, zhōng qǔ dù yú bái xuě lù shuǐ, xià cǎi zhì yú yán lù bā rén, yú shí yě, mián jū tūn shēng, bó yá huǐ xián, hù bā tiē xià xié fǎn. zhù, qìng xiāng chí xuán, jìn shì shuāng dí cóng qiāng qǐ, qiāng rén fá zhú wèi jí yǐ, lóng míng shuǐ zhōng bù jiàn yǐ, jié zhú chuī zhī shēng xiāng sì, yì jīng jūn míng shí yīn lǜ, gù běn sì kǒng jiā yǐ yī, jūn míng suǒ jiā kǒng hòu chū, shì wèi shāng shēng wǔ yīn bì.
後漢馬融長笛賦曰：融既博覽典雅，精該術數。又性好音律，能鼓琴吹笛，為督郵，無留事，獨臥郿縣平陽鄔中，有雒客舍逆旅，吹笛，融去京師逾年，暫聞甚悲樂之，作長笛賦，其辭曰：惟籦籠之奇生兮，於終南之陰崖，託九成之孤岑，臨萬仞之石溪，是以間介無蹊，人跡罕到，猿蜼晝吟，鼯鼠夜叫，於是放臣逐子，棄妾離友，攢乎下風，收精注耳，夔襄比律，子野協呂，十二畢具，黃鍾為主，詳觀夫曲胤之繁會叢雜，何其富也，紛葩爛熳，誠可喜也，波散廣衍，實可異也，律呂既和，哀聲五降，曲終闋盡，餘弦更興，繁手累發，密擳疊董，［文選十八作重。］上擬法於韶箾南籥，中取度於白雪淥水，下採制於延露巴人，於時也，綿駒吞聲，伯牙毀弦，瓠巴聑［下挾反。］柱，磬襄弛懸，近世雙笛從羌起，羌人伐竹未及已，龍鳴水中不見已，截竹吹之聲相似，易京君明識音律，故本四孔加以一，君明所加孔後出，是謂商聲五音畢。

jiā
◇笳

cài yǎn bié chuán yuē: yǎn, zì wén jī, xiān shì hé dōng wèi zhòng dào, fū wáng wú zi, guī níng yú jiā, hàn mò dà luàn, wèi hú qí suǒ huò, zài zuǒ xián wáng bù wǔ zhōng, chūn yuè dēng hú diàn, gǎn jiā zhī yīn, zuò shī yán zhì yuē: hú jiā dòng xī biān mǎ míng, gū yàn guī xī shēng yīng yīng.
蔡琰別傳曰：琰，字文姬，先適河東衛仲道，夫亡無子，歸寧於家，漢末大亂，為胡騎所獲，在左賢王部伍中，春月登胡殿，感笳之音，作詩言志曰：胡笳動兮邊馬鳴，孤雁歸兮聲嚶嚶。

cáo jiā zhī jìn shū yuē: liú chóu céng bì luàn wù bì, jiǎ hú bǎi shù, yù hài zhī, chóu wú jù sè, yuán jiā ér chuī zhī, wèi chū sài zhī shēng, dòng qí yóu kè zhī sī, yú shì qún hú jiē yǐ qì ér qù.
曹嘉之《晉書》曰：劉疇曾避亂塢壁，賈胡百數，欲害之，疇無懼色，援笳而吹之，為出塞之聲，動其遊客之思，於是群胡皆倚泣而去。

shì shuō yuē: liú yuè shí wèi hú qí suǒ wéi shù zhòng, chéng zhōng jiǒng pò wú jì, liú shǐ xī chéng yuè, dēng lóu qīng xiào, hú zéi wén zhī, jiē qī rán zhǎng tàn, zhōng yè cì zòu hú jiā, zéi jiē liú tì, rén yǒu huái tǔ zhī qiè, xiàng xiǎo yòu chuī, zéi bìng qǐ wéi bēn zǒu, huò yún shì liú dào zhēn.
《世說》曰：劉越石為胡騎所圍數重，城中窘迫無計，劉始夕乘月，登樓清嘯，胡賊聞之，皆悽然長嘆，中夜次奏胡笳，賊皆流涕，人有懷土之切，向曉又吹，賊並起圍奔走，或雲是劉道真。

fù wèi dù zhì jiā fù yuē: wéi jiā lú zhī wèi wù, liàng jié jìn zhī zì rán, tuō miào tǐ yú ā zé, lì bǎi dài ér bù qiān, yú shì qiū jié jì zhì, bǎi wù jù chéng, yán shuāng gào shā, cǎo mù yǔn líng, bīn niǎo gǔ yì, xī shuài bēi míng, jī lǚ zhī shì, gǎn shí yòng qíng, nǎi mìng dí rén, cāo jiā yáng qīng, chuī dōng jiǎo, dòng nán zhēng, qīng yǔ fā, zhuó shāng qǐ, gāng róu dài yòng, wǔ yīn dié jìn, shū ěr què zhuǎn, hū yān qián yǐn, huò yūn yūn yǐ hé yì, huò qī qī yǐ jiāo shā, huò piào yín yǐ qīng fú, huò chí zhòng yǐ chén zhì.
【賦】魏杜摯笳賦曰：唯葭蘆之為物，諒絜勁之自然，託妙體於阿澤，歷百代而不遷，於是秋節既至，百物具成，嚴霜告殺，草木殞零，賓鳥鼓翼，蟋蟀悲鳴，羈旅之士，感時用情，乃命狄人，操笳揚清，吹東角，動南徵，清羽發，濁商起，剛柔待用，五音迭進，倏爾卻轉，忽焉前引，或縕縕以和懌，或淒淒以燋殺，或漂淫以輕浮，或遲重以沉滯。

xī jìn sūn chǔ jiā fù yuē: xián zhǎng jiā yǐ fàn chuī, jiào jiū jiū zhī āi shēng, zòu hú mǎ zhī bēi sī, yǒng běi dí zhī xiá zhēng, shùn gǔ fēng yǐ fǔ jié, piāo xiǎng hū tiān tíng, xú jí cóng yí, yīn yǐn dài qǐ, kòu jiǎo dòng shāng, míng yǔ fā zhēng, ruò fú guǎng líng sàn yín, sān jié bái zhù, tài shān zhǎng qū, āi jí liáng fù, shì hóng yàn zhī jiāng chú, nǎi qún xiáng yú hé zhǔ.
西晉孫楚笳賦曰：銜長葭以汎吹，噭啾啾之哀聲，奏胡馬之悲思，詠北狄之遐征，順谷風以撫節，飄響乎天庭，徐疾從宜，音引代起，叩角動商，鳴羽發徵，若夫廣陵散吟，三節白紵，太山長曲，哀及梁父，似鴻雁之將雛，乃群翔於河渚。

jìn xià hóu zhàn yè tīng jiā fù yuē: yuè niǎo liàn hū nán zhī, hú mǎ huái fū shuò fēng, wéi rén qíng zhī yǒu sī, nǎi fǒu zhì ér fā zhōng, nán lǘ xī fǔ zhǎng, běi yán xī míng jiā, míng jiā xī xié jié, fēn chàng xī xiāng hè, xiāng hè xī āi xié, cǎn jī chàng xī qīng āi, zòu fēng suì zhī chū jīng, zhǎn cóng yáo zhī tàn guāi, shēn qì xī gèng chán, qiān diào xī gù yùn, pī liáng zhōu zhī miào cān, shou zhì fēi lóng zhī qí yǐn, chuí yōu lán zhī yóu xiǎng, lái chǔ fēi zhī jué tàn, fàng kūn jī zhī nòng yīn, sàn bái xuě zhī qīng biàn.
晉夏侯湛夜聽笳賦曰：越鳥戀乎南枝，胡馬懷夫朔風，惟人情之有思，乃否滯而發中，南閭兮拊掌，北閻兮鳴笳，鳴笳兮協節，分唱兮相和，相和兮哀諧，慘激暢兮清哀，奏烽燧之初驚，展從繇之嘆乖，伸棄兮更纏，遷調兮故韻，披涼州之妙參，扌制飛龍之奇引，垂幽蘭之游響，來楚妃之絕嘆，放鵾雞之弄音，散白雪之清變。