shùn dì bā
◎順帝八
shí qī nián chūn zhēng yuè bǐng zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ bó yán tū gǔ sī wèi dà sī tú. xīn mǎo, mìng shān dōng fēn shěng tuán jié yì bīng, měi zhōu tiān shè pàn guān yī yuán, měi xiàn tiān shè zhǔ bù yī yuán, zhuān lǜ yì bīng yǐ shì shǒu yù, réng mìng gè lù dá lǔ huā chì tí diào, tīng xuān wèi shǐ sī jié zhì. bǐng shēn, jiān chá yù shǐ hā lá zhāng yán: huái dōng dào lián fǎng shǐ chǔ bù huá, xùn zhōng jǐn jié, yí jiā bāo zèng, yōu xù qí jiā. cóng zhī.
十七年春正月丙子朔,日有食之。以伯顏禿古思為大司徒。辛卯,命山東分省團結義兵,每州添設判官一員,每縣添設主簿一員,專率義兵以事守御,仍命各路達魯花赤提調,聽宣慰使司節制。丙申,監察御史哈剌章言:「淮東道廉訪使褚不華,徇忠盡節,宜加褒贈,優恤其家。」從之。
èr yuè rén zǐ, zéi fàn qī pán lán tián, mìng chá hǎn tiē mù ér yǐ jūn huì dá ér má yì ér shǒu shǎn zhōu tóng guān hā lá bù huā yóu tóng guān dǐ shǎn xī, huì yù wáng ā lá tè nà shī lǐ jí dìng zhù děng tóng jìn tǎo. guǐ chǒu, tài yīn fàn wǔ chē. yǐ zhēng hé nán xǔ bó tài kāng sōng rǔ dà jié, zhào shè tiān xià. wù chén, zhī shū mì yuàn shì tuō tuō fù pī zhōu, diào kè shěng shǐ sā ér dá wēn děng gōng huáng hé nán àn zéi, dà pò zhī. rén shēn, liú fú tōng qiǎn qí dǎng máo guì xiàn jiāo zhōu, qiān shū mì yuàn shì tuō huān sǐ zhī. jiǎ xū, ní wén jùn xiàn xiá zhōu. shì yuè, lǐ wǔ cuī dé xiàn shāng zhōu, chá hǎn tiē mù ér yǔ lǐ sī qí yǐ bīng zì shǎn guó yuán shǎn xī, yǐ chá hǎn tiē mù ér wèi shǎn xī xíng shěng zuǒ chéng, lǐ sī qí wèi sì chuān xíng shěng zuǒ chéng. zhào yǐ gāo bǎo wèi sì chuān xíng shěng cān zhī zhèng shì, jiāng bīng qǔ zhōng xìng, bù kè, zéi suì pò lù lú guān.
二月壬子,賊犯七盤、藍田,命察罕帖木兒以軍會答兒麻亦兒守陝州、潼關;哈剌不花由潼關抵陝西,會豫王阿剌忒納失里及定住等同進討。癸丑,太陰犯五車。以征河南許、亳、太康、嵩、汝大捷,詔赦天下。戊辰,知樞密院事脫脫復邳州,調客省使撒兒答溫等攻黃河南岸賊,大破之。壬申,劉福通遣其黨毛貴陷膠州,僉樞密院事脫歡死之。甲戌,倪文俊陷峽州。是月,李武、崔德陷商州,察罕帖木兒與李思齊以兵自陝、虢援陝西,以察罕帖木兒為陝西行省左丞,李思齊為四川行省左丞。詔以高寶為四川行省參知政事,將兵取中興,不克,賊遂破轆轤關。
sān yuè yǐ hài shuò, yì bīng wàn hù sài fǔ dīng ā mí lǐ dīng pàn jù quán zhōu. gēng chén, máo guì xiàn lái zhōu, shǒu chén shān dōng xuān wèi fù shǐ shì jiā nè sǐ zhī. rén wǔ, dà míng bīng qǔ cháng zhōu lù. jiǎ shēn, tài yīn fàn guǐ sù. rén chén, suì xīng fàn lěi bì zhèn. jiǎ wǔ, máo guì xiàn yì dōu lù, yì wáng mǎi nú dùn, zì shì shān dōng jùn yì jiē xiàn. yǐ wèi, yǐ jiāng huái xíng shū mì yuàn fù shǐ dǒng tuán xiāo wèi shān dōng xuān wèi shǐ. dīng yǒu, máo guì xiàn bīn zhōu. wù xū, yǐ zhōng shū píng zhāng zhèng shì tiē lǐ tiē mù ér wèi yù shǐ dài fū, wù liáng hā tái wò luán bìng wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì.
三月乙亥朔,義兵萬戶賽甫丁、阿迷里丁叛據泉州。庚辰,毛貴陷萊州,守臣山東宣慰副使釋嘉訥死之。壬午,大明兵取常州路。甲申,太陰犯鬼宿。壬辰,歲星犯壘壁陣。甲午,毛貴陷益都路,益王買奴遁,自是山東郡邑皆陷。乙未,以江淮行樞密院副使董摶霄為山東宣慰使。丁酉,毛貴陷濱州。戊戌,以中書平章政事帖里帖木兒為御史大夫,悟良哈台、斡欒並為中書平章政事。
xià sì yuè bǐng wǔ, jiān chá yù shǐ wǔ shí jiǔ yán: jīn jīng shī zhōu wéi, suī shè èr shí sì yíng, jūn zú pí ruò, sù bù xùn liàn, chéng wèi xū shè, tǎng yǒu bù cè, chéng kě hán xīn. yí sù xuǎn zé xiāo yǒng jīng ruì, wèi hù dà jià, zhèn shǒu jīng shī, shí dāng jīn diàn ān gēn běn gù jiān rén xīn zhī jí wù. kuàng wǔ bèi mò zhòng yú bīng, ér yǎng bīng mò xiān yú shí. jīn zhāo tíng bō jiàng chāo dìng, cuò zhì nóng jù, mìng zǒng bīng guān yú hé nán kè fù zhōu jùn, qiě gēng qiě zhàn, shén hé yù bīng yú nóng zhī yì. wèi jīn zhī jì, quán mìng zǒng bīng guān cóng yí yú jūn guān nèi xuǎn wěi néng fǔ zì jūn mín zhě, jiān lù fǔ zhōu xiàn zhī zhí, wù yào nóng shì yǒu chéng, jūn mín dé suǒ, zé rǎo mín zhī hài yì chú, ér guì fá zhī yōu yì shì yǐ. dì jiā nà zhī. yǐ mǎo, máo guì xiàn jǔ zhōu. bǐng chén, jīng shī lì biàn mín liù kù, dào yì hūn chāo. xīn yǒu, yǐ yǎo yǎo wèi gān sù xíng shěng zuǒ chéng xiàng. dá shī bā dōu lǔ jiā tài wèi sì chuān xíng shěng zuǒ chéng xiàng. hàn zhōng dào lián fǎng sī jiū shǎn xī xíng shěng zuǒ chéng xiāo jiā nú yù zéi táo cuàn, shī xiàn suǒ shǒu jùn yì, zhào zhèng qí zuì. shì yuè, chē jià shí xún shàng dōu. fēng jiāng xī xíng shěng píng zhāng zhèng shì huǒ nǐ chì wèi yíng guó gōng. dà míng bīng qǔ níng guó lù.
夏四月丙午,監察御史五十九言:「今京師周圍,雖設二十四營,軍卒疲弱,素不訓練,誠為虛設,儻有不測,誠可寒心。宜速選擇驍勇精銳,衛護大駕,鎮守京師,實當今奠安根本、固堅人心之急務。況武備莫重於兵,而養兵莫先於食。今朝廷撥降鈔錠,措置農具,命總兵官於河南克復州郡,且耕且戰,甚合寓兵於農之意。為今之計,權命總兵官從宜於軍官內選委能撫字軍民者,兼路府州縣之職,務要農事有成,軍民得所,則擾民之害亦除,而匱乏之憂亦釋矣。」帝嘉納之。乙卯,毛貴陷莒州。丙辰,京師立便民六庫,倒易昏鈔。辛酉,以咬咬為甘肅行省左丞相。答失八都魯加太尉、四川行省左丞相。漢中道廉訪司糾陝西行省左丞蕭家奴遇賊逃竄,失陷所守郡邑,詔正其罪。是月,車駕時巡上都。封江西行省平章政事火你赤為營國公。大明兵取寧國路。
wǔ yuè yǐ hài shuò, mìng zhī shū mì yuàn shì bèi lán xī jìn bīng tǎo shān dōng. wù yín, píng zhāng zhèng shì yì lǎo wēn tiē mù ér fù wǔ ān zhōu děng sān shí yú chéng. bǐng shēn, mìng shuò sī jiān wèi yòu chéng xiàng, tài píng wèi zuǒ chéng xiàng, zhào tiān xià. miǎn mín jīn suì shuì liáng zhī bàn. zhào yǐ yǒng chāng xuān wèi sī shǔ zhān shì yuàn. liù yuè jiǎ chén shuò, yǐ shí lǐ mén wèi zhōng shū fēn shěng yòu chéng, shǒu jì níng. bǐng chén, jiān chá yù shǐ tuō tuō mù ér yán: qù suì hé nán zhī zéi kuī cì hé běi, wéi hé nán yǔ shān dōng hù xiāng cè yīng, wèi hài yóu dà. wèi jīn zhī jì, zhōng shū dāng lín xuǎn néng jiāng, jiù tài bù huā dá shī bā dōu lǔ ā lǔ sān chù jūn mǎ nèi, zé qí jīng ruì, yǐ shǒu hé běi, jìn kě yǐ zhì hé nán zhī qīn, tuì kě yǐ gōng shān dōng zhī kòu, shù jǐ wú yú. cóng zhī. jǐ wèi, yǐ tiē lǐ tiē mù ér lǎo de shā bìng wèi yù shǐ dài fū. gēng shēn, dà míng bīng qǔ jiāng yīn zhōu. rén shēn, tiē lǐ tiē mù ér jiū shǎn xī zhī xíng shū mì yuàn shì yě xiān tiē mù ér, suì mìng bà shǎn xī xíng shū mì yuàn, lìng yě xiān tiē mù ér jū yú cǎo dì. guǐ yǒu, wēn zhōu lù lè qīng jiāng zhōng lóng qǐ, jù fēng zuò, yǒu huǒ guāng rú qiú. shì yuè, liú fú tōng fàn biàn liáng, qí jūn fēn sān dào, guān xiān shēng pò tóu pān féng zhǎng jiù shā liú èr wáng shì chéng kòu jìn jì, bái bù xìn dà dāo áo lǐ xǐ xǐ qū guān zhōng, máo guì jù shān dōng, qí shì dà zhèn.
五月乙亥朔,命知樞密院事孛蘭奚進兵討山東。戊寅,平章政事亦老溫帖木兒復武安州等三十餘城。丙申,命搠思監為右丞相,太平為左丞相,詔天下。免民今歲稅糧之半。詔以永昌宣慰司屬詹事院。六月甲辰朔,以實理門為中書分省右丞,守濟寧。丙辰,監察御史脫脫穆而言:「去歲河南之賊窺伺河北,惟河南與山東互相策應,為害尤大。為今之計,中書當遴選能將,就太不花、答失八都魯、阿魯三處軍馬內,擇其精銳,以守河北,進可以制河南之侵,退可以攻山東之寇,庶幾無虞。」從之。己未,以帖里帖木兒、老的沙並為御史大夫。庚申,大明兵取江陰州。壬申,帖里帖木兒糾陝西知行樞密院事也先帖木兒,遂命罷陝西行樞密院,令也先帖木兒居於草地。癸酉,溫州路樂清江中龍起,颶風作,有火光如球。是月,劉福通犯汴梁,其軍分三道,關先生、破頭潘、馮長舅、沙劉二、王士誠寇晉、冀,白不信、大刀敖、李喜喜趨關中,毛貴據山東,其勢大振。
qiū qī yuè jǐ mǎo, tiē lǐ tiē mù ér zòu xù jí fēng xiàn hóng gāng. gēng chén, dà míng bīng qǔ huī zhōu lù. guǐ wèi, tài bái fàn guǐ sù. jiǎ shēn, tài yīn fàn dòu sù. yǐ yǒu, mìng yòu chéng xiàng shuò sī jiān lǐng xuān zhèng yuàn shì, píng zhāng zhèng shì zāng bo zhī jīng yán shì, cān zhī zhèng shì lǐ jì tóng zhī jīng yán shì, cān zhī zhèng shì wán zhě tiē mù ér jiān tài fǔ qīng. dīng hài, tián xīng fàn guǐ sù. wù zǐ, yǐ lǐ jì wèi yù shǐ zhōng chéng. zhōng shū shěng chén yán: shān dōng bān yáng yì dōu xiāng cì ér xiàn, jì nán rì wēi, yí xuǎn jiāng liàn zú, xìn shǎng bì fá, wèi bǎo yàn zhào jì, yǐ wèi jīng shī. bù bào. jǐ chǒu, zhèn shǒu huáng hé yì bīng wàn hù tián fēng pàn, xiàn jì níng lù, fēn shěng yòu chéng shí lǐ mén dùn, yì bīng wàn hù mèng běn zhōu gōng zhī, tián fēng bài zǒu, běn zhōu hái shǒu jì níng. jiǎ wǔ, yǐ yù shǐ zhōng chéng wán zhě tiē mù ér wèi zhōng shū yòu chéng, hé nán lián fǎng shǐ ǎn pǔ wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. jiān chá yù shǐ dié lǐ mí shí liú jié yán: jiāng yù rì cù, bīng lǜ bù yán, shǎn xī biàn liáng huái yǐng shān dōng zhī kòu yǒu kuī cì yàn zhào zhī zhì, yí fǔ xún dà chén, gòng tú kè fù zhī yí, yù dìng shǒu bèi zhī cè. bù bào. shì yuè, lì sì fāng xiàn yán xiáng dìng shǐ sī, zhì zhèng sān pǐn. guī dé fǔ zhī fǔ lín mào wàn hù shí gōng quán pàn, yǐ chéng jiàng yú zéi, guī dé fǔ jí cáo zhōu jiē xiàn.
秋七月己卯,帖里帖木兒奏續集《風憲宏綱》。庚辰,大明兵取徽州路。癸未,太白犯鬼宿。甲申,太陰犯斗宿。乙酉,命右丞相搠思監領宣政院事,平章政事臧卜知經筵事,參知政事李稷同知經筵事,參知政事完者帖木兒兼太府卿。丁亥,填星犯鬼宿。戊子,以李稷為御史中丞。中書省臣言:「山東般陽、益都相次而陷,濟南日危,宜選將練卒,信賞必罰,為保燕、趙計,以衛京師。」不報。己丑,鎮守黃河義兵萬戶田豐叛,陷濟寧路,分省右丞實理門遁,義兵萬戶孟本周攻之,田豐敗走,本周還守濟寧。甲午,以御史中丞完者帖木兒為中書右丞,河南廉訪使俺普為中書參知政事。監察御史迭里彌實、劉傑言:「疆域日蹙,兵律不嚴,陝西、汴梁、淮潁、山東之寇有窺伺燕、趙之志,宜俯詢大臣,共圖克復之宜,預定守備之策。」不報。是月,立四方獻言詳定使司,秩正三品。歸德府知府林茂、萬戶時公權叛,以城降於賊,歸德府及曹州皆陷。
bā yuè guǐ mǎo shuò, tián xīng fàn guǐ sù, tài bái fàn xuān yuán. guǐ chǒu, liú fú tōng bīng xiàn dà míng lù, suì zì cáo pú xiàn wèi huī lù, dá shī bā dōu lǔ zhī zǐ bèi luó tiē mù ér yǔ wàn hù fāng tuō tuō jī zhī. jiǎ zǐ, tài yīn fàn wǔ chē. yǐ chǒu, yǐ shǎn xī xíng tái yù shǐ zhōng chéng bó jiā nè wèi shǎn xī xíng shěng píng zhāng zhèng shì huái nán xíng shěng cān zhī zhèng shì yú què wèi huái nán xíng shěng zuǒ chéng jiāng zhè xíng shěng cān zhī zhèng shì yáng wán zhě shēng zuǒ chéng fāng guó zhēn wèi jiāng zhè xíng shěng cān zhī zhèng shì, hǎi dào yùn liáng wàn hù rú gù. bǐng yín, qìng yáng fǔ zhèn yuán zhōu dà báo. shì yuè, dà jià hái zì shàng dōu. jì zhōu dà shuǐ. zhào zhī shū mì yuàn shì niǔ de gāi jìn tǎo shān dōng. dà míng bīng qǔ yáng zhōu lù. píng jiāng lù zhāng shì chéng, bǐ qián jiāng nán xíng tái yù shǐ zhōng chéng mán zi hǎi yá wèi shū qǐng jiàng, jiāng zhè zuǒ chéng xiàng dá shí tiē mù ěr chéng zhì lìng cān zhī zhèng shì zhōu bó qí děng zhì píng jiāng fǔ yù zhī, zhào yǐ shì chéng wèi tài wèi, shì dé wèi huái nán xíng shěng píng zhāng zhèng shì, shí shì dé yǐ wèi dà míng bīng suǒ qín. jiǔ yuè bǐng zǐ, mìng tóng zhī shū mì yuàn shì shòu tóng yǐ bīng tǎo guān zhōu. yǐ lǎo de shā wèi zhōng shū shěng píng zhāng zhèng shì jiān wù liáng hǎi yá zhǐ huī shǐ. jiǎ wǔ, zé zhōu líng chuān xiàn xiàn, xiàn yǐn zhāng fǔ sǐ zhī. wù xū, tài bù huā fù dà míng lù bìng suǒ shǔ jùn xiàn. xīn chǒu, zhào zhōng shū yòu chéng yě xiān bù huā yù shǐ zhōng chéng chéng zūn fèng shǐ xuān fǔ zhāng dé dà míng guǎng píng dōng chāng dōng píng cáo pú děng chù, jiǎng lì jiāng shuài. shì yuè, mìng niǔ de gāi jiā tài wèi, zǒng zhū jūn shǒu yù dōng chāng. shí tián fēng jù jì pú, lǜ zhòng lái kòu, jī zǒu zhī. ní wén jùn móu shā qí zhǔ xú shòu huī, bù guǒ, zì hàn yáng bēn huáng zhōu, shòu huī wěi jiāng chén yǒu liàng xí shā zhī, yǒu liàng suì zì chēng píng zhāng.
八月癸卯朔,填星犯鬼宿,太白犯軒轅。癸丑,劉福通兵陷大名路,遂自曹、濮陷衛輝路,答失八都魯之子孛羅帖木兒與萬戶方脫脫擊之。甲子,太陰犯五車。乙丑,以陝西行台御史中丞伯嘉訥為陝西行省平章政事;淮南行省參知政事余闕為淮南行省左丞;江浙行省參知政事楊完者升左丞;方國珍為江浙行省參知政事,海道運糧萬戶如故。丙寅,慶陽府鎮原州大雹。是月,大駕還自上都。薊州大水。詔知樞密院事紐的該進討山東。大明兵取揚州路。平江路張士誠,俾前江南行台御史中丞蠻子海牙為書請降,江浙左丞相達識帖睦邇承制令參知政事周伯琦等至平江撫諭之,詔以士誠為太尉,士德為淮南行省平章政事,時士德已為大明兵所擒。九月丙子,命同知樞密院事壽童以兵討冠州。以老的沙為中書省平章政事兼兀良海牙指揮使。甲午,澤州陵川縣陷,縣尹張輔死之。戊戌,太不花復大名路並所屬郡縣。辛丑,詔中書右丞也先不花、御史中丞成遵奉使宣撫彰德、大名、廣平、東昌、東平、曹、濮等處,獎厲將帥。是月,命紐的該加太尉,總諸軍守御東昌。時田豐據濟、濮,率眾來寇,擊走之。倪文俊謀殺其主徐壽輝,不果,自漢陽奔黃州,壽輝偽將陳友諒襲殺之,友諒遂自稱平章。
rùn jiǔ yuè guǐ mǎo, yǒu fēi xīng rú yú, qīng sè, guāng zhú dì, wěi yuē zhǎng chǐ yú, qǐ zì wáng liáng, méi yú gōu chén. jiān chá yù shǐ duǒ ér zhǐ děng hé zòu zhī shū mì yuàn shǐ hā lá bā tū ér shī xiàn suǒ shǒu jùn xiàn, zhào zhèng qí zuì. bǐng wǔ, tài yīn fàn dòu sù. yòu chéng xiàng shuò sī jiān zuǒ chéng xiàng tài píng bìng jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. píng zhāng zhèng shì wán zhě bù huā jiān dà sī nóng. gēng shēn, tài yīn fàn jǐng sù. yǐ chǒu, lù zhōu xiàn. bǐng yín, zéi gōng jì níng, chá hǎn tiē mù ér yǐ bīng jī zǒu zhī.
閏九月癸卯,有飛星如盂,青色,光燭地,尾約長尺余,起自王良,沒於勾陳。監察御史朵兒只等劾奏知樞密院使哈剌八禿兒失陷所守郡縣,詔正其罪。丙午,太陰犯斗宿。右丞相搠思監、左丞相太平並加開府儀同三司。平章政事完者不花兼大司農。庚申,太陰犯井宿。乙丑,潞州陷。丙寅,賊攻冀寧,察罕帖木兒以兵擊走之。
dōng shí yuè yǐ hài, yíng huò fàn dī sù. wù yín, shè fēn zhān shì yuàn. jiǎ shēn, tài yīn yǎn mǎo sù. wù xū, cáo zhōu zéi rù tài háng shān. shì yuè, bái bù xìn dà dāo áo lǐ xǐ xǐ xiàn xìng yuán, suì rù fèng xiáng, chá hǎn tiē mù ér lǐ sī qí lǚ jī pò zhī, qí dǎng zǒu rù shǔ. dá shī bā dōu lǔ yǔ zhī shū mì yuàn shì dá lǐ má shī lǐ yǐ jūn tǎo cáo zhōu zéi, guān jūn bài kuì, dá lǐ má shī lǐ sǐ zhī. jìng jiāng lù shān bēng, dì xiàn, dà shuǐ.
冬十月乙亥,熒惑犯氐宿。戊寅,設分詹事院。甲申,太陰掩昴宿。戊戌,曹州賊入太行山。是月,白不信、大刀敖、李喜喜陷興元,遂入鳳翔,察罕帖木兒、李思齊屢擊破之,其黨走入蜀。答失八都魯與知樞密院事答里麻失里以軍討曹州賊,官軍敗潰,答里麻失里死之。靜江路山崩,地陷,大水。
shí yī yuè xīn chǒu shuò, shān dōng dào xuān wèi shǐ dǒng tuán xiāo jiàn yán: qǐng lìng jiāng huái děng chù gè zhī guān jūn, fēn bù lián zhū yíng zhài yú ài kǒu, tún zhù shǒu yù, yí guǎng tún tián, yǐ zú jūn shí. cóng zhī. fén zhōu táo xìng huā. rén yín, zéi qīn hú guān, chá hǎn tiē mù ér dà pò zhī. wù wǔ, yǐ hé nán xíng shěng píng zhāng zhèng shì dá lán wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì, yù shǐ zhōng chéng lǐ xiàn wèi zhōng shū zuǒ chéng, shǎn xī xíng tái zhōng chéng bo yán tiē mù ér shū mì yuàn fù shǐ hā lá nà hǎi sī nóng shǎo qīng cuī jìng shì yù shǐ chén jìng bó jiē wèi cān zhī zhèng shì. guǐ hài, yù wáng ā lá tè nà shī lǐ yǔ shǎn xī xíng shěng zuǒ chéng xiàng duǒ duǒ shǎn xī xíng tái yù shǐ zhōng chéng bó jiā nè, fēn dào gōng tǎo guān shǎn. jǐ sì, yǐ zhōng shū cān zhī zhèng shì bā dōu má shī lǐ wèi yòu chéng.
十一月辛丑朔,山東道宣慰使董摶霄建言:「請令江淮等處各枝官軍,分布連珠營寨於隘口,屯駐守御,宜廣屯田,以足軍食。」從之。汾州桃杏花。壬寅,賊侵壺關,察罕帖木兒大破之。戊午,以河南行省平章政事答蘭為中書平章政事,御史中丞李獻為中書左丞,陝西行台中丞卜顏帖木兒、樞密院副使哈剌那海、司農少卿崔敬、侍御史陳敬伯皆為參知政事。癸亥,豫王阿剌忒納失里與陝西行省左丞相朵朵、陝西行台御史中丞伯嘉訥,分道攻討關陝。己巳,以中書參知政事八都麻失里為右丞。
shí èr yuè gēng wǔ shuò, yíng huò fàn tiān jiāng. xīn wèi, shān dōng dào lián fǎng shǐ bó yán bù huā jiàn yán: yán bǎo wǔ, jí yǒng jiàn, tài rǒng guān. wù yín, tài bái fàn suì xīng. jiǎ shēn, tài yīn fàn guǐ sù. dīng hài, suì xīng fàn lěi bì zhèn. gēng yín, tài bái fàn lěi bì zhèn. guǐ sì, tài yīn fàn xīn sù. dīng yǒu, qìng yuán lù xiàng shān xiàn é bí shān bēng. jǐ hài, liú xīng rú jīn xīng dà, wěi yuē zhǎng sān chǐ yú, qǐ zì tài yīn, jìn dōng ér méi, huà wèi qīng bái qì. gēng zǐ, dá shī bā dōu lǔ zú yú jūn zhōng. shì suì, zhào tiān xià tuán jié yì bīng, lù fǔ zhōu xiàn zhèng guān jù jiān fáng yù shì. zhào huái nán zhī xíng shū mì yuàn shì tuō tuō lǐng bīng tǎo huái nán. zhào yù jì níng lǐ bǐng yí tián fēng děng, lìng qí chū jiàng, xù fù yuán rèn xiào luàn shì zú, réng gěi zī liáng, yù hái xiāng zhě tīng. ní wén jùn xiàn chuān shǔ zhū jùn, mìng wěi yuán shuài míng yù zhēn shǒu jù zhī. zhào jūn yòng jí péng dà zhī zǐ zǎo zhù tóng jù huái ān, zhào tiě chēng yǒng yì wáng, péng tiě chēng lǔ huái wáng. yì bīng qiān hù yú bǎo shā qí zhī shū mì yuàn shì bǎo tóng yǐ pàn, jiàng yú máo guì. yú bǎo suì jù dì zhōu. hé nán dà jī.
十二月庚午朔,熒惑犯天江。辛未,山東道廉訪使伯顏不花建言:嚴保伍,集勇健,汰冗官。戊寅,太白犯歲星。甲申,太陰犯鬼宿。丁亥,歲星犯壘壁陣。庚寅,太白犯壘壁陣。癸巳,太陰犯心宿。丁酉,慶元路象山縣鵝鼻山崩。己亥,流星如金星大,尾約長三尺余,起自太陰,近東而沒,化為青白氣。庚子,答失八都魯卒於軍中。是歲,詔天下團結義兵,路、府、州、縣正官俱兼防禦事。詔淮南知行樞密院事脫脫領兵討淮南。詔諭濟寧李秉彝、田豐等,令其出降,敘復元任;嘯亂士卒,仍給資糧,欲還鄉者聽。倪文俊陷川蜀諸郡,命偽元帥明玉珍守據之。趙君用及彭大之子早住同據淮安,趙僣稱永義王,彭僣稱魯淮王。義兵千戶余寶殺其知樞密院事寶童以叛,降於毛貴。余寶遂據棣州。河南大飢。
shí bā nián chūn zhēng yuè xīn chǒu, tián xīng fàn guǐ sù. yǐ sì, chá hǎn tiē mù ér lǐ sī qí hé bīng yú fèng xiáng. bǐng wǔ, tài yīn fàn mǎo sù. chén yǒu liàng xiàn ān qìng lù, shǒu jiāng yú què sǐ zhī. gēng xū, dà míng bīng qǔ wù yuán zhōu. jiǎ zǐ, yǐ bù lán xī zhī shū mì yuàn shì. yǐ chǒu, dà fēng qǐ zì xī běi, yì dōu tǔ mén wàn suì bēi pū ér suì. bǐng yín, tián fēng xiàn dōng píng lù. dīng mǎo, bù lán xī yǔ máo guì zhàn yú hǎo shí qiáo, bài jī, zǒu jì nán. shì yuè, zhào dá shī bā dōu lǔ zi bèi luó tiē mù ér wèi hé nán xíng shěng píng zhāng zhèng shì, zǒng lǐng qí fù yuán guǎn jūn mǎ. zhào chá hǎn tiē mù ér tún shǎn xī, lǐ sī qí tún fèng xiáng.
十八年春正月辛丑,填星犯鬼宿。乙巳,察罕帖木兒、李思齊合兵於鳳翔。丙午,太陰犯昴宿。陳友諒陷安慶路,守將余闕死之。庚戌,大明兵取婺源州。甲子,以不蘭奚知樞密院事。乙丑,大風起自西北,益都土門萬歲碑仆而碎。丙寅,田豐陷東平路。丁卯,不蘭奚與毛貴戰於好石橋,敗績,走濟南。是月,詔答失八都魯子孛羅帖木兒為河南行省平章政事,總領其父元管軍馬。詔察罕帖木兒屯陝西,李思齊屯鳳翔。
èr yuè jǐ sì shuò, yì tuán jié xī shān zhài dà xiǎo shí yī chù yǐ wèi bǎo zhàng, mìng zhòng shū yòu chéng tǎ shī tiē mù ér zuǒ chéng wū gǔ sūn liáng zhēn děng zǒng xíng tí diào, shè wàn fū zhǎng qiān fū zhǎng bǎi fū zhǎng, biān lì pái jiǎ, fēn shǒu yào hài, hù xiāng cè yīng. máo guì xiàn qīng cāng zhōu, suì jù zhǎng lú zhèn. zhōng shū shěng chén zòu yǐ shǎn xī jūn lǚ shì jù wù yīn, qù jīng shī dào yuǎn, gōng fèi jiān nán, qǐng jiù shǎn xī yìn zào bǎo chāo wèi biàn, suì fēn hù bù bǎo chāo kù děng guān, zhì jú yìn zào. réng mìng zhū lù bō jiàng chāo běn, bì píng zhǔn xíng yòng kù dào yì hūn bì, bù yú mín jiān. guǐ yǒu, máo guì xiàn jì nán lù, shǒu jiāng ài de zhàn sǐ. máo guì lì bīn xìng yuàn, xuǎn yòng gù guān, yǐ jī zōng zhōu děng fēn shǒu zhū lù yòu yú lái zhōu lì sān bǎi liù shí tún tián, měi tún xiāng qù sān shí lǐ, zào dà chē bǎi liàng, yǐ wǎn yùn liáng chǔ, guān mín tián shí zhǐ shōu èr fēn, dōng zé lù yùn, xià zé shuǐ yùn. yǐ hài, tián xīng fàn guǐ sù. xīn sì, zhào yǐ tài bù huā wèi zhōng shū yòu chéng xiàng, zǒng bīng shān dōng. rén wǔ, tián fēng fù xiàn jì níng lù. jiǎ shēn, huī zhōu xiàn. bǐng xū, niǔ de gāi wén tián fēng bī jìn dōng chāng, qì chéng zǒu. dīng hài, chá hǎn tiē mù ér diào bīng fù jīng zhōu píng liáng, bǎo gǒng chāng. wù zǐ, tián fēng xiàn dōng chāng lù. gēng yín, wáng shì chéng zì yì dōu fàn huái qìng lù, zhōu quán jī bài zhī. xīn mǎo, yǐ ān tóng wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. dīng yǒu, xìng yuán lù xiàn.
二月己巳朔,議團結西山寨大小十一處以為保障,命中書右丞塔失帖木兒、左丞烏古孫良楨等總行提調,設萬夫長、千夫長、百夫長,編立牌甲,分守要害,互相策應。毛貴陷清、滄州,遂據長蘆鎮。中書省臣奏以陝西軍旅事劇務殷,去京師道遠,供費艱難,請就陝西印造寶鈔為便,遂分戶部寶鈔庫等官,置局印造。仍命諸路撥降鈔本,畀平準行用庫倒易昏幣,布於民間。癸酉,毛貴陷濟南路,守將愛的戰死。毛貴立賓興院,選用故官,以姬宗周等分守諸路;又於萊州立三百六十屯田,每屯相去三十里,造大車百輛,以挽運糧儲,官民田十止收二分,冬則陸運,夏則水運。乙亥,填星犯鬼宿。辛巳,詔以太不花為中書右丞相,總兵山東。壬午,田豐復陷濟寧路。甲申,輝州陷。丙戌,紐的該聞田豐逼近東昌,棄城走。丁亥,察罕帖木兒調兵復涇州、平涼,保鞏昌。戊子,田豐陷東昌路。庚寅,王士誠自益都犯懷慶路,周全擊敗之。辛卯,以安童為中書參知政事。丁酉,興元路陷。
sān yuè jǐ hài shuò, rì sè rú xuè. jiā yòu chéng xiàng shuò sī jiān tài bǎo. gēng zǐ, máo guì xiàn bān yáng lù. xīn chǒu, dà tóng lù yè hēi qì bì xī fāng, yǒu shēng rú léi shǎo qǐng, dōng běi fāng yǒu yún rú huǒ, jiāo shè zhòng tiān, biàn dì jù jiàn huǒ, kōng zhōng yǒu bīng gē zhī shēng. guǐ mǎo, wáng shì chéng xiàn jìn níng lù, zǒng guǎn dù sài yīn bù huā sǐ zhī. jiǎ chén, chá hǎn tiē mù ér qiǎn sài yīn chì děng fù jìn níng lù. jǐ yǒu, liú fú tōng qiǎn bīng fàn wèi huī, bèi luó tiē mù ér jī zǒu zhī. gēng xū, máo guì xiàn jì zhōu, zhào zhēng sì fāng bīng rù wèi. yǐ mǎo, máo guì fàn huǒ zhōu, zhì zǎo lín, shū mì fù shǐ dá guó zhēn zhàn sǐ, suì lüè liǔ lín, tóng zhī shū mì yuàn shì liú hā lá bù huā yǐ bīng jī bài zhī, guì zǒu jù jì nán. bǐng chén, dà míng bīng qǔ jiàn dé lù. yǐ zhōu quán wèi hú guǎng xíng shěng cān zhī zhèng shì, tǒng ào lǔ děng jūn, yí zhèn sōng zhōu bái lóng zhài. jì níng lù xiàn. dīng sì, tián fēng xiàn yì dōu lù. xīn yǒu, dà tóng zhū xiàn xiàn, chá hǎn tiē mù ér qiǎn guān bǎo děng wǎng jī zhī. shì shí zéi fēn èr dào fàn jìn jì, yī chū qìn zhōu, yī qīn jiàng zhōu. yǐ chǒu, yǐ lǎo zhāng wèi tài zǐ shǎo bǎo.
三月己亥朔,日色如血。加右丞相搠思監太保。庚子,毛貴陷般陽路。辛丑,大同路夜黑氣蔽西方,有聲如雷;少頃,東北方有雲如火,交射中天,遍地俱見火,空中有兵戈之聲。癸卯,王士誠陷晉寧路,總管杜賽因不花死之。甲辰,察罕帖木兒遣賽因赤等復晉寧路。己酉,劉福通遣兵犯衛輝,孛羅帖木兒擊走之。庚戌,毛貴陷薊州,詔征四方兵入衛。乙卯,毛貴犯漷州,至棗林,樞密副使達國珍戰死,遂略柳林,同知樞密院事劉哈剌不花以兵擊敗之,貴走據濟南。丙辰,大明兵取建德路。以周全為湖廣行省參知政事,統奧魯等軍,移鎮嵩州白龍寨。冀寧路陷。丁巳,田豐陷益都路。辛酉,大同諸縣陷,察罕帖木兒遣關保等往擊之。是時賊分二道犯晉、冀,一出沁州,一侵絳州。乙丑,以老章為太子少保。
xià sì yuè jiǎ shēn, chén yǒu liàng xiàn lóng xìng lù, shěng chén dào tóng huǒ nǐ chì qì chéng dùn. rén wǔ, tián fēng xiàn guǎng píng lù, dà lüè, tuì bǎo dōng chāng. zhào lìng yuán shuài fāng tuō tuō yǐ bīng fù guǎng píng. guǐ wèi, yǐ zhū chù jié yīn lǚ zhì, zhào bān jūn mín shì yí shí yī tiáo. gēng yín, yǐ hàn lín xué shì chéng zhǐ mán zi wèi lǐng běi xíng shěng píng zhāng zhèng shì. xīn mǎo, tài bái fàn guǐ sù. jiǎ wǔ, chén yǒu liàng qiǎn wáng fèng guó xiàn ruì zhōu lù. shì yuè, chē jià shí xún shàng dōu. chá hǎn tiē mù ér lǐ sī qí huì xuān wèi zhāng liáng bì láng zhōng guō zé shàn xuān wèi tóng zhī bài tiē mù ér píng zhāng zhèng shì dìng zhù zǒng shuài wāng zhǎng shēng nú, gè yǐ suǒ bù bīng tǎo lǐ xǐ xǐ yú gǒng chāng, lǐ xǐ xǐ bài rù shǔ. chá hǎn tiē mù ér zhù qīng jiǎo, lǐ sī qí zhù xié pō, zhāng liáng bì zhù qín zhōu, guō zé shàn zhù chóng xìn, bài tiē mù ér děng zhù tōng wèi, dìng zhù zhù lín táo, gè zì chú lù fǔ zhōu xiàn guān, zhēng nà jūn xū. lǐ sī qí zhāng liáng bì yòu tóng xí shā bài tiē mù ér, fēn zǒng qí bīng.
夏四月甲申,陳友諒陷龍興路,省臣道童、火你赤棄城遁。壬午,田豐陷廣平路,大掠,退保東昌。詔令元帥方脫脫以兵復廣平。癸未,以諸處捷音屢至,詔頒軍民事宜十一條。庚寅,以翰林學士承旨蠻子為嶺北行省平章政事。辛卯,太白犯鬼宿。甲午,陳友諒遣王奉國陷瑞州路。是月,車駕時巡上都。察罕帖木兒、李思齊會宣慰張良弼、郎中郭擇善、宣慰同知拜帖木兒、平章政事定住、總帥汪長生奴,各以所部兵討李喜喜於鞏昌,李喜喜敗入蜀。察罕帖木兒駐清湫,李思齊駐斜坡,張良弼駐秦州,郭擇善駐崇信,拜帖木兒等駐通渭,定住駐臨洮,各自除路府州縣官,征納軍需。李思齊、張良弼又同襲殺拜帖木兒,分總其兵。
wǔ yuè wù xū shuò, chá hǎn tiē mù ér qiǎn dǒng kè chāng děng yǐ bīng fù jì níng. yǐ fāng guó zhēn wèi jiāng zhè xíng shěng zuǒ chéng, jiān hǎi dào yùn liáng wàn hù. zhào chá hǎn tiē mù ér hái bīng zhèn jì níng. lǐ sī qí shā tóng qiān shū mì yuàn shì guō zé shàn. gēng zǐ, zéi bīng yú tài xíng, chá hǎn tiē mù ér bù jiāng guān bǎo jī bài zhī. yǐ chá hǎn tiē mù ér wèi shǎn xī xíng shěng yòu chéng jiān shǎn xī xíng tái shì yù shǐ tóng zhī hé nán xíng shū mì yuàn shì. liú fú tōng gōng biàn liáng. rén yín, tài bái fàn tián xīng. biàn liáng shǒu jiāng zhú zhēn qì chéng dùn, fú tōng děng suì rù chéng, nǎi zì ān fēng yíng qí wěi zhǔ jū zhī yǐ wèi dōu. chén yǒu liàng qiǎn kāng tài zhào cóng dèng kè míng děng yǐ bīng kòu shào wǔ lù. jiǎ chén, mìng tài wèi ā jí lá wèi gān sù xíng shěng zuǒ chéng xiàng. yǐ sì, guān bǎo yǔ zéi zhàn yú gāo píng, dà bài zhī. gēng xū, chén yǒu liàng xiàn jí ān lù. rén zǐ, tài yīn fàn dòu sù. guǐ chǒu, jiān chá yù shǐ qī shí děng, jiū hé tài bǎo zhōng shū yòu chéng xiàng tài bù huā. yǐ mǎo, zhào xuē tài bù huā guān jué, ān zhì gài zhōu. shí tài bù huā zǒng bīng shān dōng, yǐ zhī xíng shū mì yuàn wù liáng hā tái dài zhī. mìng wù liáng hā tái jié zhì hé běi zhū jūn, hé nán xíng shěng píng zhāng zhèng shì zhōu quán jié zhì hé nán zhū jūn. xīn yǒu, chén yǒu liàng bīng xiàn fǔ zhōu lù. jiǎ zǐ, jiān chá yù shǐ qī shí yàn chì bù huā děng hé zhōng shū cān zhī zhèng shì yàn zhǐ bù huā. shì yuè, liáo zhōu huáng. shān dōng dì zhèn, tiān yù bái máo. chá hǎn tiē mù ér zì yǐ liú shàng zhì wèi jì níng lù zǒng guǎn. liù yuè wù chén shuò, tài bù huā fú zhū. chá hǎn tiē mù ér diào hǔ lín chì guān bǎo tóng shǒu lù zhōu. bài chá hǎn tiē mù ér shǎn xī xíng shěng píng zhāng zhèng shì, pián yí xíng shì. gēng chén, guān xiān shēng pò tóu pān děng xiàn liáo zhōu, hǔ lín chì yǐ bīng jī zǒu zhī, guān xiān shēng děng suì xiàn jì níng lù. yǐ yǒu, mìng zuǒ chéng xiàng tài píng dū zhū jūn shǒu yù jīng chéng, pián yí xíng shì. shì yuè, fén zhōu dà yì.
五月戊戌朔,察罕帖木兒遣董克昌等以兵復冀寧。以方國珍為江浙行省左丞,兼海道運糧萬戶。詔察罕帖木兒還兵鎮冀寧。李思齊殺同僉樞密院事郭擇善。庚子,賊兵逾太行,察罕帖木兒部將關保擊敗之。以察罕帖木兒為陝西行省右丞兼陝西行台侍御史、同知河南行樞密院事。劉福通攻汴梁。壬寅,太白犯填星。汴梁守將竹貞棄城遁,福通等遂入城,乃自安豐迎其偽主居之以為都。陳友諒遣康泰、趙琮、鄧克明等以兵寇邵武路。甲辰,命太尉阿吉剌為甘肅行省左丞相。乙巳,關保與賊戰於高平,大敗之。庚戌,陳友諒陷吉安路。壬子,太陰犯斗宿。癸丑,監察御史七十等,糾劾太保、中書右丞相太不花。乙卯,詔削太不花官爵,安置蓋州。時太不花總兵山東,以知行樞密院悟良哈台代之。命悟良哈台節制河北諸軍,河南行省平章政事周全節制河南諸軍。辛酉,陳友諒兵陷撫州路。甲子,監察御史七十、燕赤不花等劾中書參知政事燕只不花。是月,遼州蝗。山東地震,天雨白毛。察罕帖木兒自以劉尚質為冀寧路總管。六月戊辰朔,太不花伏誅。察罕帖木兒調虎林赤、關保同守潞州。拜察罕帖木兒陝西行省平章政事,便宜行事。庚辰,關先生、破頭潘等陷遼州,虎林赤以兵擊走之,關先生等遂陷冀寧路。乙酉,命左丞相太平督諸軍守御京城,便宜行事。是月,汾州大疫。
qiū qī yuè dīng yǒu shuò, zhōu quán jù huái qìng lù yǐ pàn, fù yú liú fú tōng. shí chá hǎn tiē mù ér zhù jūn luò yáng, qiǎn bó tiē mù ér yǐ bīng shǒu wǎn zǐ chéng. zhōu quán lái zhàn, bó tiē mù ér wèi qí suǒ shā, zhōu quán suì jǐn qū huái qìng mín dù hé, rù biàn liáng. dīng wèi, tài yīn fàn dòu sù. bù lán xī yǐ bīng fù bān yáng lù, yǐ ér fù xiàn. wù shēn, tài bái zhòu jiàn. guǐ chǒu, yǒu zéi bīng fàn jīng chéng, xíng bù láng zhōng bù huā shǒu xī mén, yè, kāi mén jī tuì zhī. jǐ wèi, liú fú tōng qiǎn zhōu quán yǐn bīng gōng luò yáng, shǒu jiāng dēng chéng, yǐ dà yì zé quán, quán kuì xiè tuì bīng, liú fú tōng shā zhī. bǐng yín, yǐ wán bo huā tuō tuō tiē mù ér wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì. shì yuè, jīng shī dà shuǐ, huáng, mín dà jī.
秋七月丁酉朔,周全據懷慶路以叛,附於劉福通。時察罕帖木兒駐軍洛陽,遣伯帖木兒以兵守碗子城。周全來戰,伯帖木兒為其所殺,周全遂盡驅懷慶民渡河,入汴梁。丁未,太陰犯斗宿。不蘭奚以兵復般陽路,已而復陷。戊申,太白晝見。癸丑,有賊兵犯京城,刑部郎中不花守西門,夜,開門擊退之。己未,劉福通遣周全引兵攻洛陽,守將登城,以大義責全,全愧謝退兵,劉福通殺之。丙寅,以完卜花、脫脫帖木兒為中書平章政事。是月,京師大水,蝗,民大飢。
bā yuè dīng mǎo shuò, jiāng zhè xíng shěng píng zhāng zhèng shì sān dàn bā dùn yú fú jiàn. xiān shì, sān dàn bā tǎo ráo zhōu, tān cái wán kòu, jiǔ ér wú gōng, suì wàng chēng qiān zhí fú jiàn háng shěng. zhì fú jiàn, wèi lián fǎng qiān shì bō rě tiē mù ér suǒ hé, jū zhī xìng huà lù. rén shēn, tài yīn yǎn xīn sù. gēng chén, chén yǒu liàng bīng xiàn jiàn chāng lù. xīn sì, yì bīng wàn hù wáng xìn yǐ téng zhōu pàn, jiàng yú máo guì. jiǎ shēn, tài yīn yǎn mǎo sù. gēng yín, yǐ lǎo de shā wèi yù shǐ dài fū. zhào zuò xīn fēng jì. jiǔ yuè dīng yǒu shuò, zhào shòu xī bān tiē mù ér tóng zhī hé dōng xuān wèi sī shì, qí qī lá bā hā dūn yún zhōng jùn fū rén, zi guān yīn nú zèng tóng zhī dà tóng lù shì, réng jīng biǎo qí mén lǘ. xiān shì, xī bān tiē mù ér wèi zhào wáng wèi xià tóng zhī qiè lián kǒu zǒng guǎn fǔ shì, qí qī cháng bǎo yù zhào wáng, jí shì bù luò miè lǐ pàn, yù shā wáng, xī bān tiē mù ér yǔ qī móu, yǐ qí zi guān yīn nú fú wáng píng rì yì guān jū wáng gōng, yè bàn, fū qī wèi zhào wáng wēi fú dùn qù. bǐ zéi zhì, suì shā guān yīn nú, zhào wáng dé miǎn. shì wén, gù jīng qí zhōng yān. bāo fēng táng zèng jiàn yì dài fū liú yǎo wèi wén jié chāng píng hóu. guān xiān shēng gōng bǎo dìng lù, bù kè, suì xiàn wán zhōu, lüè dà tóng xìng hé sài wài zhū jùn. zhōng shū zuǒ chéng zhāng chōng qǐng lì tuán liàn ān fǔ quàn nóng shǐ sī èr dào, yī fèng yuán yán ān děng chù, yī gǒng chāng děng chù, cóng zhī. rén yín, zhào mìng zhòng shū cān zhī zhèng shì pǔ yán bù huā zhì shū shì yù shǐ lǐ guó fèng jīng lüè jiāng nán. guǐ mǎo, zhào yǐ fú jiàn háng zhōng shū shěng píng zhāng zhèng shì qìng tóng wèi jiāng nán xíng tái yù shǐ dài fū. bǐng wǔ, zéi bīng gōng dà tóng lù. rén xū, píng dìng zhōu xiàn. yǐ chǒu, chén yǒu liàng xiàn gàn zhōu lù, jiāng xī xíng shěng cān zhī zhèng shì quán pǔ ān sā lǐ jí zǒng guǎn hā hǎi chì sǐ zhī.
八月丁卯朔,江浙行省平章政事三旦八遁於福建。先是,三旦八討饒州,貪財玩寇,久而無功,遂妄稱遷職福建行省。至福建,為廉訪僉事般若帖木兒所劾,拘之興化路。壬申,太陰掩心宿。庚辰,陳友諒兵陷建昌路。辛巳,義兵萬戶王信以滕州叛,降於毛貴。甲申,太陰掩昴宿。庚寅,以老的沙為御史大夫。詔作新風紀。九月丁酉朔,詔授昔班帖木兒同知河東宣慰司事,其妻剌八哈敦雲中郡夫人,子觀音奴贈同知大同路事,仍旌表其門閭。先是,昔班帖木兒為趙王位下同知怯憐口總管府事,其妻嘗保育趙王,及是部落滅里叛,欲殺王,昔班帖木兒與妻謀,以其子觀音奴服王平日衣冠居王宮,夜半,夫妻衛趙王微服遁去。比賊至,遂殺觀音奴,趙王得免。事聞,故旌其忠焉。褒封唐贈諫議大夫劉騕為文節昌平侯。關先生攻保定路,不克,遂陷完州,掠大同、興和塞外諸郡。中書左丞張沖請立團練安撫勸農使司二道,一奉元延安等處,一鞏昌等處,從之。壬寅,詔命中書參知政事普顏不花、治書侍御史李國鳳經略江南。癸卯,詔以福建行中書省平章政事慶童為江南行台御史大夫。丙午,賊兵攻大同路。壬戌,平定州陷。乙丑,陳友諒陷贛州路,江西行省參知政事全普庵撒里及總管哈海赤死之。
dōng shí yuè bǐng yín shuò, zhào yù wáng ā lá tè nà shī lǐ xǐ jū bái hǎi, xún qiān liù pán. rén shēn, dà míng bīng qǔ lán xī zhōu. jǐ mǎo, tài yīn fàn mǎo sù. rén wǔ, jiān chá yù shǐ yàn chì bù huā hé yòu chéng xiàng shuò sī jiān zuì zhuàng, zhào shōu qí yìn shòu. yǐ yǒu, jiān chá yù shǐ dá ér má shī lǐ wáng yí děng fù hé zhī, qǐng zhèng qí zuì, dì bù tīng. rén chén, dà tóng lù xiàn, dá lǔ huā chì wán zhě tiē mù ér qì chéng dùn.
冬十月丙寅朔,詔豫王阿剌忒納失里徙居白海,尋遷六盤。壬申,大明兵取蘭溪州。己卯,太陰犯昴宿。壬午,監察御史燕赤不花劾右丞相搠思監罪狀,詔收其印綬。乙酉,監察御史答兒麻失里、王彝等復劾之,請正其罪,帝不聽。壬辰,大同路陷,達魯花赤完者帖木兒棄城遁。
shí yī yuè yǐ wèi shuò, yǐ pǔ huà tiē mù ér wèi fú jiàn háng shěng píng zhāng zhèng shì. guǐ mǎo, chén yǒu liàng xiàn tīng zhōu lù. bǐng wǔ, tài yīn fàn mǎo sù, tài bái fàn fáng sù. dīng wèi, tián fēng xiàn shùn dé lù. xiān shì, shū mì yuàn pàn guān liú qǐ zǔ shǒu shùn dé, liáng jué, jié mín cái, lüè niú mǎ, mín qiáng zhuàng zhě lìng chōng jūn, ruò zhě shā ér shí zhī. zhì shì chéng xiàn, qǐ zǔ suì jǐn qū qí mín zǒu yú guǎng píng. xīn yǒu, tài yīn yǎn xīn sù.
十一月乙未朔,以普化帖木兒為福建行省平章政事。癸卯,陳友諒陷汀州路。丙午,太陰犯昴宿,太白犯房宿。丁未,田豐陷順德路。先是,樞密院判官劉起祖守順德,糧絕,劫民財,掠牛馬,民強壯者令充軍,弱者殺而食之。至是城陷,起祖遂盡驅其民走於廣平。辛酉,太陰掩心宿。
shí èr yuè yǐ chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. guǐ yǒu, guān xiān shēng pò tóu pān děng xiàn shàng dōu, fén gōng què, liú qī rì, zhuǎn lüè wǎng liáo yáng, suì zhì gāo lì. wù yín, tài bái jīng tiān. gēng chén, chá hǎn tiē mù ér qiǎn shū mì yuàn pàn guān suǒ zhù jìn bīng yú liáo yáng. guǐ wèi, tài bái jīng tiān. jiǎ shēn, dà míng bīng qǔ wù zhōu lù, dá lǔ huā chì sēng zhù zhè dōng lián fǎng shǐ yáng huì sǐ zhī. wù zǐ, tài yīn fàn fáng sù.
十二月乙丑朔,日有食之。癸酉,關先生、破頭潘等陷上都,焚宮闕,留七日,轉略往遼陽,遂至高麗。戊寅,太白經天。庚辰,察罕帖木兒遣樞密院判官瑣住進兵於遼陽。癸未,太白經天。甲申,大明兵取婺州路,達魯花赤僧住、浙東廉訪使楊惠死之。戊子,太陰犯房宿。
shí jiǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ wǔ shuò, chén yǒu liàng bīng xiàn xìn zhōu lù, shǒu chén jiāng dōng lián fǎng fù shǐ bó yán bù huā de jīn lì zhàn sǐ zhī. dà míng bīng qǔ zhū jì zhōu. xīn chǒu, tài yīn fàn mǎo sù. yǐ sì, yǐ duǒ ér zhǐ bān wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì. bǐng wǔ, liáo yáng xíng shěng xiàn, yì zhōu lù zǒng guǎn lǚ zhèn sǐ zhī, zèng zhèn hé nán xíng shěng zuǒ chéng, zhuī fēng dōng píng jùn gōng. chá hǎn tiē mù ér qiǎn shū mì yuàn pàn guān chén bǐng zhí bā bù shā jiāng bīng èr wàn shǒu jì níng. guǐ chǒu, liú xīng rú jiǔ bēi dà, yǒu shēng rú léi.
十九年春正月甲午朔,陳友諒兵陷信州路,守臣江東廉訪副使伯顏不花的斤力戰死之。大明兵取諸暨州。辛丑,太陰犯昴宿。乙巳,以朵兒只班為中書平章政事。丙午,遼陽行省陷,懿州路總管呂震死之,贈震河南行省左丞,追封東平郡公。察罕帖木兒遣樞密院判官陳秉直、八不沙將兵二萬守冀寧。癸丑,流星如酒杯大,有聲如雷。
èr yuè xīn sì, shū mì fù shǐ duǒ ér zhǐ yǐ zéi fàn shùn níng, mìng zhāng lì jiāng jīng ruì yóu zǐ jīng guān chū tǎo, mìng yā gú yóu běi kǒu chū yíng dí. jiǎ shēn, pàn jiāng liáng bǐng gōng chén zhōu, shǒu jiāng hé shàng jī bài zhī, yǐ hé shàng wèi hú guǎng xíng shěng cān zhī zhèng shì. zéi yóu fēi hú líng qiū fàn wèi zhōu. gēng yín, yù shǐ tái chén yán: xiān shì zhào mù yì bīng, fèi yòng yín chāo yī bǎi sì shí wàn dìng, duō jìn shì quán xìng mào míng guān zhī, lǜ wèi xū shù. qǐ lìng jūn shì, fán yǐ lǐng guān qián zhě, lì xiàn chū zhēng. zhào cóng zhī, yǐ ér fù zhǐ bù xíng. shì yuè, zhào bèi luó tiē mù ér yí bīng zhèn dà tóng, yǐ wèi jīng shī hàn bì. zhì dà dū dū bīng nóng sī, réng zhì fēn sī shí dào, zhuān dū tún zhǒng, yǐ bèi luó tiē mù ér lǐng zhī, suǒ zài qīn duó mín tián, bù shèng qí rǎo. tài bù huā kuì sàn zhī bīng shù wàn chāo lüè shān xī, chá hǎn tiē mù ér qiǎn chén bǐng zhí fēn bīng zhù yú cì zhāo fǔ zhī, qí shǒu lǐng xī sòng hé nán tún zhǒng.
二月辛巳,樞密副使朵兒只以賊犯順寧,命張立將精銳由紫荊關出討,命鴉鶻由北口出迎敵。甲申,叛將梁炳攻辰州,守將和尚擊敗之,以和尚為湖廣行省參知政事。賊由飛狐、靈丘犯蔚州。庚寅,御史台臣言:「先是召募義兵,費用銀鈔一百四十萬錠,多近侍、權幸冒名關支,率為虛數。乞令軍士,凡已領官錢者,立限出征。」詔從之,已而復止不行。是月,詔孛羅帖木兒移兵鎮大同,以為京師捍蔽。置大都督兵農司,仍置分司十道,專督屯種,以孛羅帖木兒領之,所在侵奪民田,不勝其擾。太不花潰散之兵數萬鈔掠山西,察罕帖木兒遣陳秉直分兵駐榆次招撫之,其首領悉送河南屯種。
sān yuè guǐ sì shuò, chén yǒu liàng qiǎn bīng yóu xìn zhōu lüè qú zhōu, fù qiǎn bīng xiàn xiāng yáng lù. xīn chǒu, jīng chéng běi bīng mǎ sī zhǐ huī zhōu hā lá dǎi yǔ lín zhì hé děng móu pàn, shì jué, fú zhū. gēng xū, tài yīn fàn fáng sù. rén xū, zhào dìng kē jǔ liú yù rén míng é, méng gǔ sè mù nán rén gè shí wǔ míng, hàn rén èr shí míng.
三月癸巳朔,陳友諒遣兵由信州略衢州,復遣兵陷襄陽路。辛丑,京城北兵馬司指揮周哈剌歹與林智和等謀叛,事覺,伏誅。庚戌,太陰犯房宿。壬戌,詔定科舉流寓人名額,蒙古、色目、南人各十五名,漢人二十名。
xià sì yuè guǐ hài shuò, fén shuǐ bào zhǎng. zéi xiàn jīn fù děng zhōu, sī tú zhī shū mì yuàn shì fó jiā nú diào bīng píng zhī. jiǎ zǐ, máo guì wèi zhào jūn yòng suǒ shā. dì yǐ tiān xià duō gù, què tiān shòu jié cháo hè, zhào qún chén yuē: zhèn fāng jīn yí jìng tiān dì, fǎ zǔ zōng, yǐ zì xiū shěng. zhèn chū dù zhī rì, qún chén wú hè. gēng wǔ, zuǒ chéng xiàng tài píng jì wén wǔ bǎi guān zòu yuē: tiān shòu jié cháo hè, nǎi chén zǐ bào běn, shí hé lǐ diǎn. jīn qiān ràng bù shòu, gù bì xià shèng dé, rán jīn jūn lǚ zhēng jìn, jūn chén míng fēn, zhèng yí jǔ xíng. bù yǔn. rén shēn, huáng tài zǐ fù lǜ qún chén shàng zòu yuē: cháo hè zhù shòu, shì zǔ zōng yǐ lái jiù xíng diǎn gù, jīn bù xíng, yǒu guāi yú lǐ. dì yuē: jīn dào zéi wèi xī, wàn xìng tú dú, zhèng zhèn kǒng jù xiū shěng jìng tiān zhī shí, nài hé shòu hè yǐ zì lè! yǐ hài, yù shǐ dài fū tiē lǐ tiē mù ér fù zòu yuē: tiān shòu cháo hè zhī lǐ, gài chū chén zǐ zhī chéng, fú wàng bì xià qū xùn suǒ qǐng. ruò cháo hè zhī hòu, nèi tíng yàn jí, tè cì chú miǎn, yì gǔ zhě rén jūn jiǎn shàn zhī yì, réng qǐ xuān shì zhōng shū, shǐ nèi wài zhī shèng tiān zǐ yōu qín tì lì zhì yú rú cǐ. dì yuē: wèi zhèn quē yú xiū shěng, yǐ zhì wàn xìng tú tàn, jīn fù cháo hè yàn jí, shì zhòng zhèn zhī bù dé. dāng hòu tiān xià ān níng, xíng zhī wèi wǎn. qīng děng qí wú fù yán. zú bù tīng. jǐ chǒu, zéi xiàn níng xià lù, suì lüè líng wǔ děng chù.
夏四月癸亥朔,汾水暴漲。賊陷金、復等州,司徒、知樞密院事佛家奴調兵平之。甲子,毛貴為趙君用所殺。帝以天下多故,卻天壽節朝賀,詔群臣曰:「朕方今宜敬天地,法祖宗,以自修省。朕初度之日,群臣毋賀。」庚午,左丞相太平暨文武百官奏曰:「天壽節朝賀,乃臣子報本,實合禮典。今謙讓不受,固陛下盛德,然今軍旅征進,君臣名分,正宜舉行。」不允。壬申,皇太子復率群臣上奏曰:「朝賀祝壽,是祖宗以來舊行典故,今不行,有乖於禮。」帝曰:「今盜賊未息,萬姓荼毒,正朕恐懼、修省、敬天之時,奈何受賀以自樂!」乙亥,御史大夫帖里帖木兒復奏曰:「天壽朝賀之禮,蓋出臣子之誠,伏望陛下曲徇所請。若朝賀之後,內庭燕集,特賜除免,亦古者人君減膳之意,仍乞宣示中書,使內外知聖天子憂勤惕厲至於如此。」帝曰:「為朕缺於修省,以致萬姓塗炭,今復朝賀燕集,是重朕之不德。當候天下安寧,行之未晚。卿等其毋復言。」卒不聽。己丑,賊陷寧夏路,遂略靈武等處。
wǔ yuè rén chén shuò, yǐ shǎn xī xíng tái yù shǐ dài fū wán zhě tiē mù ér wèi shǎn xī xíng shěng zuǒ chéng xiàng, pián yí xíng shì. bǐng shēn, yíng huò fàn guǐ sù. dīng yǒu, huáng tài zǐ zòu qǐng xún běi biān yǐ fǔ suī jūn mín, yù shǐ tái chén shàng shū gù liú, zhào cóng zhī. rén yín, chá hǎn tiē mù ér qǐng jīn suì bā yuè xiāng shì hé nán jǔ rén jí bì bīng rú shì, bù jū jí guàn, yī hé nán shěng yuán dìng é shù, jiù shǎn zhōu zhì gòng yuàn yīng shì, zhào cóng zhī. bǐng wǔ, tài yīn fàn tiān jiāng. dīng wèi, tài yīn fàn dòu sù. shì yuè, chá hǎn tiē mù ér dà fā qín jìn zhū jūn tǎo biàn liáng, wéi qí chéng. shān dōng hé dōng hé nán guān zhōng děng chù huáng fēi bì tiān, rén mǎ bù néng xíng, suǒ luò gōu qiàn jǐn píng, mín dà jī. liù yuè xīn sì, zhào yǐ xuān huī shǐ yàn gǔ ér wèi yù shǐ dài fū.
五月壬辰朔,以陝西行台御史大夫完者帖木兒為陝西行省左丞相,便宜行事。丙申,熒惑犯鬼宿。丁酉,皇太子奏請巡北邊以撫綏軍民,御史台臣上疏固留,詔從之。壬寅,察罕帖木兒請今歲八月鄉試河南舉人及避兵儒士,不拘籍貫,依河南省元定額數,就陝州置貢院應試,詔從之。丙午,太陰犯天江。丁未,太陰犯斗宿。是月,察罕帖木兒大發秦、晉諸軍討汴梁,圍其城。山東、河東、河南、關中等處蝗飛蔽天,人馬不能行,所落溝塹盡平,民大飢。六月辛巳,詔以宣徽使燕古兒為御史大夫。
qiū qī yuè rén chén shuò, chū shuò sī jiān wèi liáo yáng xíng shěng zuǒ chéng xiàng, pián yí xíng shì. dīng yǒu, tài bái fàn shàng jiāng. gēng zǐ, zhào yǐ chá hǎn nǎo ér xuān wèi sī zhī dì shǔ zī zhèng yuàn, yǒu sī wú dé chà zhàn. chá hǎn nǎo ér zhī dì, zài shì zǔ shí lì máng gē dǎi tài zǐ sì qiān hù, jīn cóng huáng hòu qí shì qǐng, gù yǐ shǔ zhī zī zhèng yuàn. jiǎ chén, tài bái fàn yòu zhí fǎ. wù shēn, mìng guó wáng náng jiā dǎi zhōng shū píng zhāng zhèng shì fó jiā nú yě xiān bù huā zhī shū mì yuàn shì hēi lǘ děng, tǒng lǐng tàn mǎ chì jūn jìn zhēng liáo yáng. jǐ yǒu, tài bái fàn zuǒ zhí fǎ. bǐng chén, zhào jūn yòng jì shā máo guì, qí dǎng xù jì zǔ zì liáo yáng rù yì dōu, shā jūn yòng, suì yǔ qí suǒ bù zì xiāng chóu dí. shì yuè, bà zhōu jí jiè xiū líng shí xiàn huáng.
秋七月壬辰朔,出搠思監為遼陽行省左丞相,便宜行事。丁酉,太白犯上將。庚子,詔以察罕腦兒宣慰司之地屬資正院,有司毋得差占。察罕腦兒之地,在世祖時隸忙哥歹太子四千戶,今從皇后奇氏請,故以屬之資正院。甲辰,太白犯右執法。戊申,命國王囊加歹、中書平章政事佛家奴、也先不花、知樞密院事黑驢等,統領探馬赤軍進征遼陽。己酉,太白犯左執法。丙辰,趙君用既殺毛貴,其黨續繼祖自遼陽入益都,殺君用,遂與其所部自相仇敵。是月,霸州及介休、靈石縣蝗。
bā yuè xīn yǒu shuò, ní wén jùn yú dǎng xiàn guī zhōu. wù yín, chá hǎn tiē mù ér dū zhū jiāng yán sī xiào lǐ kè yí hǔ lín chì sài yīn chì dá hū tuō yīn bù huā lǚ wén wán zhé hè zōng zhé sūn zhù děng gōng pò biàn liáng chéng, liú fú tōng fèng qí wěi zhǔ dùn, tuì jù ān fēng. jǐ mǎo, huáng zì hé běi fēi dù biàn liáng, shí tián hé yī kōng. zhào yǐ chá hǎn tiē mù ér wèi hé nán xíng shěng píng zhāng zhèng shì, jiān tóng zhī hé nán xíng shū mì yuàn shì shǎn xī xíng tái yù shǐ zhōng chéng, yī qián pián yí xíng shì, réng cì yù yī qī bǎo yāo dài, yǐ jīng qí gōng. shì yuè, dà tóng lù huáng, xiāng yuán xiàn míng yuán. jiǔ yuè guǐ sì, yǐ zhōng shū píng zhāng zhèng shì tiē lǐ tiē mù ér wèi shǎn xī xíng shěng zuǒ chéng xiàng, pián yí xíng shì. yǐ sì, yǐ hú nán běi, jiāng dōng xī sì dào lián fǎng sī suǒ zhì zhī dì jiē xiàn, zhào rèn qí suǒ biàn zhī dì zhì sī. bǐng wǔ, yè, bái hóng guàn tiān. dīng wèi, jìn jūn rén bù dé sī shā niú mǎ. jiǎ yín, tài bái fàn tiān jiāng. shì yuè, dà míng bīng qǔ qú zhōu lù. zhào qiǎn bīng bù shàng shū bó yán tiē mù ér hù bù shàng shū cáo lǚ hēng, yǐ yù jiǔ lóng yī cì zhāng shì chéng, zhēng hǎi yùn liáng.
八月辛酉朔,倪文俊餘黨陷歸州。戊寅,察罕帖木兒督諸將閻思孝、李克彝、虎林赤、賽因赤、答忽、脫因不花、呂文、完哲、賀宗哲、孫翥等攻破汴梁城,劉福通奉其偽主遁,退據安豐。己卯,蝗自河北飛渡汴梁,食田禾一空。詔以察罕帖木兒為河南行省平章政事,兼同知河南行樞密院事、陝西行台御史中丞,依前便宜行事,仍賜御衣、七寶腰帶,以旌其功。是月,大同路蝗,襄垣縣螟蝝。九月癸巳,以中書平章政事帖里帖木兒為陝西行省左丞相,便宜行事。乙巳,以湖南、北,江東、西四道廉訪司所治之地皆陷,詔任其所便之地置司。丙午,夜,白虹貫天。丁未,禁軍人不得私殺牛馬。甲寅,太白犯天江。是月,大明兵取衢州路。詔遣兵部尚書伯顏帖木兒、戶部尚書曹履亨,以御酒、龍衣賜張士誠,征海運糧。
dōng shí yuè gēng shēn shuò, zhào jīng shī shí yī mén jiē zhú wèng chéng, zào diào qiáo. yǐ fāng guó zhēn wèi jiāng zhè xíng shěng píng zhāng zhèng shì. rén shēn, tài bái fàn dòu sù. xīn sì, liú xīng dà rú táo.
冬十月庚申朔,詔京師十一門皆築瓮城,造吊橋。以方國珍為江浙行省平章政事。壬申,太白犯斗宿。辛巳,流星大如桃。
shí yī yuè guǐ mǎo, dà míng bīng qǔ chù zhōu lù. wù shēn, chén yǒu liàng bīng xiàn shān guān.
十一月癸卯,大明兵取處州路。戊申,陳友諒兵陷杉關。
shí èr yuè wù chén, tài bái fàn lěi bì zhèn. shì yuè, zhī shū mì yuàn shì wù liáng hā tái lǐng tài bù huā jūn, qí suǒ bù fāng tuō tuō yǔ dì fāng bó tiē mù ér shí bǎo liáo zhōu, wù liáng hā tái tóng táng yǎn gāo tuō yīn děng tún mèng zhōu, yǔ chá hǎn tiē mù ér bù jiāng bā bù shā děng jiāo bīng. yǐ ér wù liáng hā tái dú yǐn dá dá jūn hái jīng shī, fāng tuō tuō děng nǎi cóng bèi luó tiē mù ér. huáng tài zǐ hàn tài píng wǔ jǐ, yǐ zhōng shū zuǒ chéng chéng zūn cān zhī zhèng shì zhào zhōng jiē tài píng suǒ yòng, shǐ jiān chá yù shǐ wū chéng zūn zhào zhōng yǐ zāng zuì, zhàng shā zhī. shì suì yǐ hòu, yīn shàng dōu gōng què jǐn fèi, dà jià bù fù shí xún. chén yǒu liàng yǐ jiāng zhōu wèi dōu, yíng wěi zhǔ xú shòu huī jū zhī, zì chēng hàn wáng.
十二月戊辰,太白犯壘壁陣。是月,知樞密院事兀良哈台領太不花軍,其所部方脫脫與弟方伯帖木兒時保遼州,兀良哈台同唐琰、高脫因等屯孟州,與察罕帖木兒部將八不沙等交兵。已而兀良哈台獨引達達軍還京師,方脫脫等乃從孛羅帖木兒。皇太子憾太平忤己,以中書左丞成遵、參知政事趙中皆太平所用,使監察御史誣成遵、趙中以贓罪,杖殺之。是歲以後,因上都宮闕盡廢,大駕不復時巡。陳友諒以江州為都,迎偽主徐壽輝居之,自稱漢王。
èr shí nián chūn zhēng yuè jǐ chǒu shuò, chá hǎn tiē mù ér qǐng yǐ gǒng xiàn gǎi lì jūn zhōu wàn hù fǔ, zhāo mín tún zhǒng, cóng zhī. yù shǐ dài fū lǎo de shā yù shǐ zhōng chéng yǎo zhù zòu: jīn hòu gè chù cóng yí xíng shì guān yuán, wú dé yīn xié sī chóu, míng wèi jǔ suǒ, zhé jiāng fēng xiàn guān lì shàn zì qiān chú, qīn rǎo xíng shì, jǔ huài tái gāng. cóng zhī. jǐ hài, tài yīn fàn jǐng sù. guǐ mǎo, dà níng lù xiàn. rén zǐ, yǐ wēi sù wèi cān zhī zhèng shì. yǐ mǎo, huì shì jǔ rén, zhī gòng jǔ píng zhāng zhèng shì bā dōu má shī lǐ tóng zhī gòng jǔ hàn lín xué shì chéng zhǐ lǐ hǎo wén lǐ bù shàng shū xǔ cóng zōng kǎo shì guān guó zi jì jiǔ zhāng zhù tóng kǎo guān tài cháng bó shì fù hēng děng zòu: jiù lì, gè chù xiāng shì jǔ rén, sān nián yī cì, qǔ sān bǎi míng, huì shì qǔ yī bǎi míng. jīn suì xiāng shì suǒ qǔ, bǐ qián shù shǎo, zhǐ yǒu bā shí bā míng, huì shì sān fēn nèi qǔ yī fēn, hé qǔ sān shí míng, rú yú sān shí míng wài, tiān qǔ wǔ míng wèi yí. cóng zhī. bǐng chén, wǔ sè yún jiàn yí shí.
二十年春正月己丑朔,察罕帖木兒請以鞏縣改立軍州萬戶府,招民屯種,從之。御史大夫老的沙、御史中丞咬住奏:「今後各處從宜行事官員,毋得陰挾私仇,明為舉索,輒將風憲官吏擅自遷除,侵擾行事,沮壞台綱。」從之。己亥,太陰犯井宿。癸卯,大寧路陷。壬子,以危素為參知政事。乙卯,會試舉人,知貢舉平章政事八都麻失里、同知貢舉翰林學士承旨李好文、禮部尚書許從宗、考試官國子祭酒張翥、同考官太常博士傅亨等奏:「舊例,各處鄉試舉人,三年一次,取三百名,會試取一百名。今歲鄉試所取,比前數少,止有八十八名,會試三分內取一分,合取三十名,如於三十名外,添取五名為宜。」從之。丙辰,五色雲見移時。
èr yuè wù wǔ shuò, zuǒ chéng xiàng tài píng bà wèi tài bǎo, shǒu shàng dōu.
二月戊午朔,左丞相太平罷為太保,守上都。
sān yuè wù zǐ shuò, tián fēng xiàn bǎo dìng lù. huì xīng jiàn dōng fāng. jiǎ wǔ, tíng shì jìn shì sān shí wǔ rén, cì mǎi zhù wèi yuán lǐ jìn shì jí dì, qí yú chū shēn yǒu chà. yǐ sì, jì níng lù xiàn. rén zǐ, yǐ shuò sī jiān wèi zhōng shū yòu chéng xiàng.
三月戊子朔,田豐陷保定路。彗星見東方。甲午,廷試進士三十五人,賜買住、魏元禮進士及第,其餘出身有差。乙巳,冀寧路陷。壬子,以搠思監為中書右丞相。
xià sì yuè gēng shēn, mìng dà sī nóng sī dōu shì lè yuán chén zhāo yù tián fēng, zhì qí jūn, wèi fēng suǒ hài. dīng mǎo, tài yīn fàn míng táng. xīn wèi, qiān xíng shū mì yuàn shì zhāng jū jìng fù xìng zhōng zhōu. guǐ yǒu, tài yīn fàn dōng xián.
夏四月庚申,命大司農司都事樂元臣招諭田豐,至其軍,為豐所害。丁卯,太陰犯明堂。辛未,僉行樞密院事張居敬復興中州。癸酉,太陰犯東咸。
wǔ yuè dīng hài shuò, rì yǒu shí zhī. yǔ báo. chén yǒu liàng shā qí wěi zhǔ xú shòu huī yú tài píng lù, suì chēng huáng dì, guó hào dà hàn, gǎi yuán dà yì, yǐ ér huí zhù yú jiāng zhōu. yǐ wèi, chén yǒu liàng qiǎn luó zhōng xiǎn xiàn chén zhōu. jǐ hài, yǐ bàn zhù mǎ wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì. rén yín, tài yīn fàn jiàn xīng. shì yuè, zhāng shì chéng hǎi yùn liáng shí yī wàn shí zhì jīng shī. rùn yuè jǐ wèi, yǐ tài wèi yě xiān tiē mù ér zhī jīng yán shì, yǐ gān sù xíng shěng zuǒ chéng xiàng ā jí lá wèi tài wèi. yǐ hài, liú xīng dà rú táo. liù yuè jǐ chǒu, mìng bèi luó tiē mù ér bù jiāng fāng tuō tuō shǒu yù lán xìng bǎo dé zhōu děng chù. zhào: jīn hòu chá hǎn tiē mù ér yǔ bèi luó tiē mù ér bù jiāng, wú dé hù xiāng yuè jìng, qīn fàn suǒ shǒu xìn dì, yīn ér chóu shā, fāng tuō tuō bù dé chū lán xìng zhōu jìng jiè, chá hǎn tiē mù ér yì bù dé qīn qí dì. guǐ sì, tài bái fàn jǐng sù. wù xū, tài yīn fàn jiàn xīng. shì yuè, dà míng bīng qǔ xìn zhōu lù.
五月丁亥朔,日有食之。雨雹。陳友諒殺其偽主徐壽輝於太平路,遂稱皇帝,國號大漢,改元大義,已而回駐於江州。乙未,陳友諒遣羅忠顯陷辰州。己亥,以絆住馬為中書平章政事。壬寅,太陰犯建星。是月,張士誠海運糧十一萬石至京師。閏月己未,以太尉也先帖木兒知經筵事,以甘肅行省左丞相阿吉剌為太尉。乙亥,流星大如桃。六月己丑,命孛羅帖木兒部將方脫脫守御嵐、興、保德州等處。詔:「今後察罕帖木兒與孛羅帖木兒部將,毋得互相越境,侵犯所守信地,因而仇殺,方脫脫不得出嵐、興州境界,察罕帖木兒亦不得侵其地。」癸巳,太白犯井宿。戊戌,太陰犯建星。是月,大明兵取信州路。
qiū qī yuè xīn yǒu, mìng liáo yáng xíng shěng cān zhī zhèng shì zhāng jū jìng tǎo yì zhōu zéi. bèi luó tiē mù ér bài zéi wáng shì chéng yú tái zhōu. yǐ chǒu, tài yīn fàn jǐng sù. yǐ hài, zhào bèi luó tiē mù ér zǒng lǐng dá dá hàn ér jūn mǎ, wèi zǒng bīng guān, réng pián yí xíng shì.
秋七月辛酉,命遼陽行省參知政事張居敬討義州賊。孛羅帖木兒敗賊王士誠於台州。乙丑,太陰犯井宿。乙亥,詔孛羅帖木兒總領達達、漢兒軍馬,為總兵官,仍便宜行事。
bā yuè wù zǐ, mìng bèi luó tiē mù ér shǒu shí lǐng guān yǐ běi, chá hǎn tiē mù ér shǒu shí lǐng guān yǐ nán. xīn mǎo, tài yīn fàn tiān jiāng. rén chén, jiā fēng fú jiàn zhèn mǐn wáng wèi hù guó yīng rén wǔ liè zhōng zhèng fú dé zhèn mǐn zūn wáng. yǐ wèi, yǒng píng lù xiàn. rén yín, tián xīng fàn tài wēi. jiǎ chén, tài yīn fàn jǐng sù. zhào: zhū chù suǒ zài quán shè guān yuán, zhuān wù yú liè bǎi xìng, jīn hòu fēi cháo tíng yǔn xǔ, bù dé zhī rèn. gēng xū, zhào jiāng zhè xíng shěng zuǒ chéng xiàng dá shí tiē mù ěr jiā tài wèi jiān zhī jiāng zhè xíng shū mì yuàn shì, tí diào xíng xuān zhèng yuàn shì, pián yí xíng shì. jiǔ yuè yǐ mǎo shuò, zhào qiǎn cān zhī zhèng shì yě xiān bù huā wǎng yù bèi luó tiē mù ér chá hǎn tiē mù ér, lìng jiǎng hé. shí bèi luó tiē mù ér diào bīng zì shí lǐng guān zhí dǐ jì níng, wéi qí chéng sān rì, fù tuì tún jiāo chéng. chá hǎn tiē mù ér diào cān zhèng yán fèng xiān yǐn bīng yǔ zhàn, yǐ ér gè yú shí lǐng guān nán běi shǒu yù. rén xū, zéi xiàn mèng zhōu, yòu xiàn zhào zhōu, gōng zhēn dìng lù. guǐ wèi, zéi fù fàn shàng dōu, yòu chéng máng gē tiē mù ér yǐn bīng jī zhī, bài jī.
八月戊子,命孛羅帖木兒守石嶺關以北,察罕帖木兒守石嶺關以南。辛卯,太陰犯天江。壬辰,加封福建鎮閩王為護國英仁武烈忠正福德鎮閩尊王。乙未,永平路陷。壬寅,填星犯太微。甲辰,太陰犯井宿。詔:「諸處所在權攝官員,專務漁獵百姓,今後非朝廷允許,不得之任。」庚戌,詔江浙行省左丞相達識帖睦邇加太尉兼知江浙行樞密院事,提調行宣政院事,便宜行事。九月乙卯朔,詔遣參知政事也先不花往諭孛羅帖木兒、察罕帖木兒,令講和。時孛羅帖木兒調兵自石嶺關直抵冀寧,圍其城三日,復退屯交城。察罕帖木兒調參政閻奉先引兵與戰,已而各於石嶺關南北守御。壬戌,賊陷孟州,又陷趙州,攻真定路。癸未,賊復犯上都,右丞忙哥帖木兒引兵擊之,敗績。
dōng shí yuè jiǎ shēn shuò, gān lù jiàng yú guó zi jiān dà chéng diàn qián bǎi mù. yǐ zhāng liáng bì wèi hú guǎng xíng shěng cān zhī zhèng shì, tǎo nán yáng xiāng fán. zhào bèi luó tiē mù ér shǒu jì níng, bèi luó tiē mù ér qiǎn bǎo bǎo yīn xìng zǔ gāo tuō yīn bèi dào qū jì níng, shǒu zhě bù nà. bǐng xū, mìng dié ér bì shī wèi tài wèi, shǒu wèi dà wò ěr duǒ sī. wù zǐ, yíng huò fàn jǐng sù. jǐ hài, chá hǎn tiē mù ér qiǎn chén bǐng zhí suǒ zhù děng, yǐ bīng gōng bèi luó tiē mù ér zhī jūn yú jì níng, yǔ bèi luó tiē mù ér bù jiāng tuō liè bó zhàn, bài zhī. shí dì yǒu zhǐ yǐ jì níng bì bèi luó tiē mù ér, chá hǎn tiē mù ér yǐ wèi yòng bīng shù nián, wéi jí jì jìn yǐ gěi qí jūn, ér zhì shèng qiáng, gǒu fèng zhǐ yǔ zhī, zé bǐ dé yǐ zú qí bīng shí, nǎi tuō yán yòng shī biàn liáng, xún dù hé jiù tún zé lù jù zhī, diào yán ān jūn jiāo zhàn yú dōng shèng zhōu děng chù, zài qiǎn bā bù shā yǐ bīng yuán zhī. bā bù shā wèi bǐ jūn fèng zhǐ ér lái, wǒ hé gǎn kàng wáng mìng, chá hǎn tiē mù ér nù, shā zhī.
冬十月甲申朔,甘露降於國子監大成殿前柏木。以張良弼為湖廣行省參知政事,討南陽、襄樊。詔孛羅帖木兒守冀寧,孛羅帖木兒遣保保、殷興祖、高脫因倍道趨冀寧,守者不納。丙戌,命迭兒必失為太尉,守衛大斡耳朵思。戊子,熒惑犯井宿。己亥,察罕帖木兒遣陳秉直、瑣住等,以兵攻孛羅帖木兒之軍於冀寧,與孛羅帖木兒部將脫列伯戰,敗之。時帝有旨以冀寧畀孛羅帖木兒,察罕帖木兒以為用兵數年,惟藉冀、晉以給其軍,而致盛強,苟奉旨與之,則彼得以足其兵食,乃託言用師汴梁,尋渡河就屯澤、潞拒之,調延安軍交戰於東勝州等處,再遣八不沙以兵援之。八不沙謂彼軍奉旨而來,我何敢抗王命,察罕帖木兒怒,殺之。
shí yī yuè jiǎ yín shuò, huáng hé qīng, fán sān rì. bèi luó tiē mù ér yǐ bīng qīn fén zhōu, chá hǎn tiē mù ér yǐ bīng jù zhī. guǐ yǒu, zéi fàn yì zhōu.
十一月甲寅朔,黃河清,凡三日。孛羅帖木兒以兵侵汾州,察罕帖木兒以兵拒之。癸酉,賊犯易州。
shí èr yuè bǐng xū, zhào: tài miào yǐng táng jì sì, nǎi zi sūn bào běn zhòng shì. jìn bīng xìng suì qiàn, pǐn wù bù néng fēng bèi, lèi cháo sì jì, jiǎn wèi chūn qiū èr jì, jīn yí fù sì jì. hòu jìng bù xíng. xīn mǎo, guǎng píng lù xiàn. shì suì, yáng dí wáng ā lǔ huī tiē mù ér yōng bīng shù shí wàn, tún yú mù ér gǔ chè wù zhī dì, jiāng fàn jīng jī, shǐ lái yán yuē: zǔ zōng yǐ tiān xià fù rǔ, rǔ yǐ shī qí tài bàn ruò yǐ guó xǐ fù wǒ, wǒ dāng zì wèi zhī. dì qiǎn bào zhī yuē: tiān mìng yǒu zài, rǔ yù wèi zé wèi zhī. mìng zhī shū mì yuàn shì tū jiān tiē mù ér děng jiāng bīng jī zhī, bù kè, jūn shì jiē kuì, tū jiān tiē mù ér zǒu shàng dōu.
十二月丙戌,詔:「太廟、影堂祭祀,乃子孫報本重事。近兵興歲歉,品物不能豐備,累朝四祭,減為春秋二祭,今宜復四祭。」後竟不行。辛卯,廣平路陷。是歲,陽翟王阿魯輝帖木兒擁兵數十萬,屯於木兒古徹兀之地,將犯京畿,使來言曰:「祖宗以天下付汝,汝已失其太半;若以國璽付我,我當自為之。」帝遣報之曰:「天命有在,汝欲為則為之。」命知樞密院事禿堅帖木兒等將兵擊之,不克,軍士皆潰,禿堅帖木兒走上都。