xíng fǎ sì
◎刑法四
zhà wěi
○诈伪
zhū zhǔ móu wěi zào fú bǎo, jí shòu cái zhù zào zhě, jiē chǔ sǐ. tóng qíng zhuǎn mù gōng jiàng, jí shòu mù kè zì zhě, zhàng yī bǎi qī. wěi zào zhì chì zhě, yǔ fú bǎo tóng. zhū wàng zēng jiǎn zhì shū zhě, chǔ sǐ. zhū jìn shì guān zhé zhà chuán shàng zhǐ zhě, zhàng yī bǎi qī, chú míng bù xù. zhū wěi zào shěng fǔ yìn xìn wén zì, dàn fàn zhì chì zhě chǔ sǐ. ruò wěi zào shěng fǔ zhā fù zhě, zhàng yī bǎi qī, zài fàn liú yuǎn. zhī qíng bù shǒu zhě, bā shí qī. qí wén lǐ é miù bù kān xíng yòng zhě, jiǔ shí qī. ruò wěi zào sī xiàn yìn xìn wén zì, zhuī hū píng mín, lēi qǔ cái wù zhě, chū fàn zhàng qī shí qī, lèi fàn bù quān zhě yī bǎi qī. zhū wěi zào xuān wèi sī yìn xìn qì běn, jí shāng shuì wù qīng yóu qī mào shāng gǔ zhě, zhàng yī bǎi qī. zhū shè qián wěi zào shěng yìn, shè hòu bù céng xiāo huǐ, zhàng qī shí qī, yǒu guān zhě duó suǒ shòu xuān chì, chú míng bù xù. zhū yuàn shǔ zhé zào shěng guān yā zì, dào yòng shěng yìn, mài fàng guān zhí zhě, suī huì shè, liú yuǎn. zhū wěi zào shuì wù zá yìn, sī áo yán sè, wěi shuì wù huò zhě, zhàng bā shí qī. gào bǔ dé shí zhě, zhēng zhōng tǒng chāo yī bǎi guàn chōng shǎng. wù zhǔ zhī qíng, jiǎn fàn rén zuì yī děng, qí nì shuì zhī wù, yī bàn méi guān, yú méi guān wù nèi yī bàn fù gào rén chōng shǎng bù zhī qíng zhě bù zuò, wù gěi yuán zhǔ. qí bǔ huò rén shàn zì tuō fàng zhě, jiǎn fàn rén zuì èr děng, shòu cái zhě yǔ fàn rén tóng zuì. zhū shěng bù xiǎo shǐ, wéi rén wù huǐ xíng yí jiǎn zā, zhé zì kè yìn xìn, wěi bǔ shǔ yā, qiú gài běn zuì, wú tā qíng bì zhě, zhàng qī shí qī, fā yuán jí. zhū sēng dào wěi zào zhū wáng yìn xìn jí lìng zhǐ chāo tí zhě, chǔ sǐ. zhū pán huò wěi zào yìn xìn zhī rén, tóng huò qiáng dào gěi shǎng. zhū gào huò sī zào lì rì zhě, shǎng yín yī bǎi liǎng. rú wú tài shǐ yuàn lì rì yìn xìn, biàn tóng sī lì zào zhě, yǐ wéi zhì lùn. zhū shòu cái mài tā rén chì dié, jí shōu mǎi zhuǎn mài zhě, zhàng yī bǎi qī, cì miàn fā yuán jí, mǎi zhě zhàng bā shí qī, fā yuán jí. zhū zhí guān bèi chà, yǐ jí zhé lìng rén dài chéng yì chuán ér wǎng zhě, zhàng liù shí qī, dài zhě chī wǔ shí qī. zhū gōng chāi, yú guān chuán jiā dài cóng rén, mào zhī fēn lì zhě, chī yī shí qī, jì guò, zhī guò fèn lì lái, zhuī zhēng hái guān.
诸主谋伪造符宝,及受财铸造者,皆处死。同情转募工匠,及受募刻字者,杖一百七。伪造制敕者,与符宝同。诸妄增减制书者,处死。诸近侍官辄诈传上旨者,杖一百七,除名不叙。诸伪造省府印信文字,但犯制敕者处死。若伪造省府劄付者,杖一百七,再犯流远。知情不首者,八十七。其文理讹谬不堪行用者,九十七。若伪造司县印信文字,追呼平民,勒取财物者,初犯杖七十七,累犯不悛者一百七。诸伪造宣慰司印信契本,及商税务青由欺冒商贾者,杖一百七。诸赦前伪造省印,赦后不曾销毁,杖七十七,有官者夺所受宣敕,除名不叙。诸掾属辄造省官押字,盗用省印,卖放官职者,虽会赦,流远。诸伪造税物杂印,私熬颜色,伪税物货者,杖八十七。告捕得实者,征中统钞一百贯充赏。物主知情,减犯人罪一等,其匿税之物,一半没官,于没官物内一半付告人充赏;不知情者不坐,物给元主。其捕获人擅自脱放者,减犯人罪二等,受财者与犯人同罪。诸省部小史,为人误毁行移检紥,辄自刻印信,伪补署押,求盖本罪,无他情弊者,杖七十七,发元籍。诸僧道伪造诸王印信及令旨抄题者,处死。诸盘获伪造印信之人,同获强盗给赏。诸告获私造历日者,赏银一百两。如无太史院历日印信,便同私历造者,以违制论。诸受财卖他人敕牒,及收买转卖者,杖一百七,刺面发元籍,买者杖八十七,发元籍。诸职官被差,以疾辄令人代乘驿传而往者,杖六十七,代者笞五十七。诸公差,于官船夹带从人,冒支分例者,笞一十七,记过,支过分例来,追征还官。
zhū zhà chēng shǐ chén, wěi xiě gěi yì wén zì, qǐ mǎ pǐ zhōu chuán zhě, zhàng yī bǎi qī. yǒu sī shī jué chá, zhé píng wú yìn xìn guān dié dào gěi zhě, pàn shǔ guān chī sān shí qī, shǒu lǐng guān lì sì shí qī. zhū zhí guān zhà chuán shàng sī yán yǔ, shàn qǐ yì mǎ zhě, zhàng liù shí qī. tuì tuì hé sūn yī suí shàn gěi yì mǎ zhě, chī wǔ shí qī, bìng jiě zhí bié xù, jì guò yì guān èr shí qī, hái zhí. zhū zhà chēng àn bù guān, kǒng hè guān lì zhě, zhàng liù shí qī. zhū zhà chēng jiān lín zhǎng guān shǔ zhì chāi qiǎn, qī qǔ qián wù zhě, zhàng bā shí qī, qián wù méi guān. zhū zhà chēng fèng shǐ suǒ wěi guān, tīng lǐ mín sòng zhě, zhàng jiǔ shí qī. zhà chēng suí háng lìng shǐ zhě, chī wǔ shí qī.
诸诈称使臣,伪写给驿文字,起马匹舟船者,杖一百七。有司失觉察,辄凭无印信关牒倒给者,判署官笞三十七,首领官吏四十七。诸职官诈传上司言语,擅起驿马者,杖六十七。脱脱禾孙依随擅给驿马者,笞五十七,并解职别叙,记过;驿官二十七,还职。诸诈称按部官,恐吓官吏者,杖六十七。诸诈称监临长官署置差遣,欺取钱物者,杖八十七,钱物没官。诸诈称奉使所委官,听理民讼者,杖九十七。诈称随行令史者,笞五十七。
zhū wěi zào bǎo chāo, shǒu móu qǐ yì, bìng diāo bǎn chāo zhǐ, shōu mǎi yán liào, shū tián zì hào, wō cáng yìn zào, dàn tóng qíng zhě jiē chǔ sǐ, réng méi qí jiā chǎn. liǎng lín zhī ér bù shǒu zhě, zhàng qī shí qī. fāng lǐ zhèng zhǔ shǒu shè cháng shī jué chá, bìng xún bǔ jūn bīng gè chī sì shí qī. bǔ dào guān jí zhèn shǒu xún bǔ jūn guān gè sān shí qī, wèi huò zéi tú, yī qiáng dào lì xiàn jī bǔ. mǎi shǐ wěi chāo zhě, chū fàn zhàng yī bǎi qī, zài fàn jiā tú yī nián, sān fàn kē duàn liú yuǎn. zhū bǔ huò wěi chāo, shǎng yín wǔ dìng, gěi yín bù gěi chāo. zhū fù zǐ tóng zào wěi chāo zhě, jiē chǔ sǐ. zhū fù zào wěi chāo, zi tīng gěi shǐ, bù yǔ fù tóng zuò zi zào wěi chāo, fù bù tóng zào, bù yǔ zi tóng zuò. zhū fū wěi zào bǎo chāo zhě, qī bù zuò. zhū wěi zào bǎo chāo, yìn bǎn bù quán zhě, zhàng yī bǎi qī. zhū wěi zào bǎo chāo, méi qí jiā chǎn, bù jí qí qī zǐ. zhū shè qián shōu cáng wěi chāo, shè hòu xíng shǐ zhě, zhàng yī bǎi qī. bù céng xíng shǐ ér bù shǒu zhě, jiǎn yī děng. zhū wěi zào chāo zuì yīng sǐ zhě, suī qīn lǎo wú jiān dīng, bù tīng shàng qǐng. zhū bǔ huò wěi zào bǎo chāo zhī rén, suī yǐ shēn gù, qí yīng de shǎng qián, réng gěi qí qīn shǔ. zhū nú bì mǎi shǐ wěi chāo, qí zhǔ chén shǒu zhě, bù zài lǐ shǎng zhī lì. zhū tiāo wān bì còu bǎo chāo zhě, bù fēn shǒu cóng, zhàng yī bǎi qī, tú yī nián, zài fàn liú yuǎn. nián qī shí yǐ shàng zhě, chéng bǐng dìng duó, wú zhé tīng shú. mǎi shǐ zhě jiǎn yī děng. zhū shāo zào wěi yín zhě, tú. zhū zào mài wěi yín, mǎi zhǔ bù zhī qíng, jià qián gěi zhǔ, wěi yín nèi xiāo, tí zhēn yín méi guān, yī běn fàn kē zuì. zhū wěi zào gè cāng zhī fā liáng chóu zhě, chī wǔ shí qī, yǐ zhī chū guān liáng zhě, zhǔn dào xì guān qián wù kē zuì. cāng guān rén děng yǒu fàn zhě, yī jiān zhǔ zì dào fǎ, zāng zhòng zhě cóng zhòng lùn. zhū mào zhī guān qián, jì zāng yǐ wǎng fǎ lùn, bìng chú míng bù xù.
诸伪造宝钞,首谋起意,并雕板抄纸,收买颜料,书填字号,窝藏印造,但同情者皆处死,仍没其家产。两邻知而不首者,杖七十七。坊里正、主首、社长失觉察,并巡捕军兵各笞四十七。捕盗官及镇守巡捕军官各三十七,未获贼徒,依强盗立限缉捕。买使伪钞者,初犯杖一百七,再犯加徒一年,三犯科断流远。诸捕获伪钞,赏银五锭,给银不给钞。诸父子同造伪钞者,皆处死。诸父造伪钞,子听给使,不与父同坐;子造伪钞,父不同造,不与子同坐。诸夫伪造宝钞者,妻不坐。诸伪造宝钞,印板不全者,杖一百七。诸伪造宝钞,没其家产,不及其妻子。诸赦前收藏伪钞,赦后行使者,杖一百七。不曾行使而不首者,减一等。诸伪造钞罪应死者,虽亲老无兼丁,不听上请。诸捕获伪造宝钞之人,虽已身故,其应得赏钱,仍给其亲属。诸奴婢买使伪钞,其主陈首者,不在理赏之例。诸挑剜裨辏宝钞者,不分首从,杖一百七,徒一年,再犯流远。年七十以上者,呈禀定夺,毋辄听赎。买使者减一等。诸烧造伪银者,徒。诸造卖伪银,买主不知情,价钱给主,伪银内销,提真银没官,依本犯科罪。诸伪造各仓支发粮筹者,笞五十七,已支出官粮者,准盗系官钱物科罪。仓官人等有犯者,依监主自盗法,赃重者从重论。诸冒支官钱,计赃以枉法论,并除名不叙。
zhū mào míng rù shì zhě, zhàng liù shí qī, duó suǒ shòu mìng, zhuī fèng fā yuán jí, huì shè bù shǒu, chī sì shí qī, réng zhuī duó zhī. zhū nú shòu zhǔ mìng mào chōng zhí guān zhě, zhàng jiǔ shí qī. qí zhǔ jí tóng liáo xiāng róng yǐn zhě, bā shí qī. zhū zǐ mào fù guān jū zhí rèn shì zhě, zhàng qī shí qī, fàn zài gé qián, gé hòu bù chū shǒu zhě, chī sì shí qī, bìng zhuī huí suǒ shòu xuān chì, jí zhī guò fèng lù hái guān. zhū biān chén, zhé yǐ zǐ xù zhà chēng zhāo lái mán liáo, bǎo chōng tǔ guān zhě, chú míng bù xù, jū duó suǒ shòu guān. zhū jūn guān chéng xí, wěi zēng nián zhě, jiān chá yù shǐ lián fǎng sī jiū chá zhī, làn bǎo guān lì, bìng zuò zuì. zhū zhí guān wàng bào chū shēn lǚ lì zhě, chú míng bù xù. zhū yì shǐ lìng shǐ, yǒu guò bù xù. zhà chēng zuò quē, bié chù bǔ yòng zhě, chī wǔ shí qī, bà yì bù xù.
诸冒名入仕者,杖六十七,夺所受命,追俸发元籍,会赦不首,笞四十七,仍追夺之。诸奴受主命冒充职官者,杖九十七。其主及同僚相容隐者,八十七。诸子冒父官居职任事者,杖七十七,犯在革前,革后不出首者,笞四十七,并追回所受宣敕,及支过俸禄还官。诸边臣,辄以子婿诈称招徕蛮獠,保充土官者,除名不叙,拘夺所授官。诸军官承袭,伪增年者,监察御史廉访司纠察之,滥保官吏,并坐罪。诸职官妄报出身履历者,除名不叙。诸译史、令史,有过不叙。诈称作阙,别处补用者,笞五十七,罢役不叙。
zhū shū nà guān wù, zhé zēng gǎi zhū chāo zhě, zhàng liù shí qī, bà zhī. zhū yǒu sī zhǎng guān, zhé yǐ zhuī dào dào zāng zhī shǐ, què xū lì gěi zhǔ wén àn zhě, suī huì shè, jiě zhí, jiàng xiān zhí èr děng xù. chéng lì, chú míng bù xù. zhū shuài fǔ shàng gōng wén zì, zhà tiān yǒu gōng jūn rén míng shù, zhǔ móu zhě zhàng bā shí qī, chú míng bù xù, suí cóng shū xiě zhě chī wǔ shí qī. zhū zhà yǐ jūn gōng shòu jǔ rù shì zhě, bà zhī, réng duó suǒ shòu mìng. zhū shàn gǎi yǐ zòu guān yuán xuǎn mù xìng míng zhě, suī huì shè, chú míng fā yuán jí. zhū cáo lì zhé yú gōng bǎn gǎi yì nián yuè, tú huàn zuì zé zhě, chī wǔ shí qī, bà yì bié xù, jì guò. zhū huā qiáng zhī rén, zhé wéi rén wěi zēng jí miàn zhě, zhàng bā shí qī, hóng ní fěn bì shí guò qí mén. zhū méng gǔ yì shǐ, néng biàn chū zhà wěi wén zì èr qǐ yǐ shàng zhě, jiǎn yī zī shēng zhuǎn.
诸输纳官物,辄增改朱钞者,杖六十七,罢之。诸有司长官,辄以追到盗赃支使,却虚立给主文案者,虽会赦,解职,降先职二等叙。承吏,除名不叙。诸帅府上功文字,诈添有功军人名数,主谋者杖八十七,除名不叙,随从书写者笞五十七。诸诈以军功受举入仕者,罢之,仍夺所受命。诸擅改已奏官员选目姓名者,虽会赦,除名发元籍。诸曹吏辄于公版改易年月,图逭罪责者,笞五十七,罢役别叙,记过。诸哗强之人,辄为人伪增籍面者,杖八十七,红泥粉壁识过其门。诸蒙古译史,能辨出诈伪文字二起以上者,减一资升转。
sù sòng
诉讼
zhū gào rén zuì zhě, xū míng zhù nián yuè, zhǐ chén shí shì, bù dé chēng yí. wū gào zhě dǐ zuì fǎn zuò, yuè sù zhě chī wǔ shí qī. běn shǔ guān sī yǒu guò, jí yǒu yuān yì, lǚ gào bù lǐ, huò lǐ duàn piān qū, bìng yīng hé huí bì zhě, xǔ fù shàng sī chén zhī. zhū sù sòng běn zhēng shì wài, bié shēng yú shì zhě, jìn. qí běn zhēng shì bì, bié sù zhě tīng. zhū jūn mín fēng xiàn guān yǒu zuì, gè cóng qí suǒ shǔ shàng sī sù zhī. zhū mín jiàn zá fàn, fù yǒu sī chén shǒu zhě tīng. zhū gào yán zhòng shì shí, qīng shì xū, miǎn zuò qīng shì shí, zhòng shì xū, fǎn zuò. zhū zhōng wài yǒu sī, fā rén jiā lù sī shū, zhé xìng yù sòng zhě, jìn zhī. ruò běn zōng shì xū yǐn yòng zhèng yàn zhě, réng tīng zhuī zhào. qí gòu shì fù huì, yǐ wén zhì rén zuì zhě, shěn biàn zhī. chú běn zōng wài, yú shì bìng wù tīng lǐ. zhū jiào lìng rén gào sī má yǐ shàng qīn, jí nú bì gào zhǔ zhě, gè jiǎn gào zhě zuì yī děng. ruò jiào lìng rén gào zǐ sūn, gè jiǎn suǒ gào zuì èr děng. qí jiào lìng rén gào shì xū yīng fǎn zuò, huò dé shí yīng shǎng zhě, jiē yǐ gào zhě wéi shǒu, jiào lìng wèi cóng. zhū lǎo fèi dǔ jí, shì xū zhēng sù, zhǐ lìng tóng shǔ qīn shǔ shēn zhì běn mò zhě dài zhī. ruò móu fǎn dà nì, zǐ sūn bù xiào, wèi tóng jū suǒ qīn wǔ, bì xū zì chén zhě tīng. zhū zhì shì dé dài guān, bù dé yǐ yǔ qí mín sòng, xǔ qí qīn shǔ jiā rén dài sù, suǒ sī wú qīn náo zhī. zhū fù rén zhé dài nán zǐ gào biàn zhēng sòng zhě, jìn zhī. ruò guǒ guǎ jū, jí suī yǒu zǐ nán, wèi tā gù suǒ fáng, shì xū zhēng sòng zhě, bù zài jìn lì. zhū zǐ zhèng qí fù, nú jié qí zhǔ, jí qī qiè dì zhí bù xiāng róng yǐn, fán gàn míng fàn yì, wèi fēng huà zhī diàn zhě, bìng jìn zhǐ zhī. zhū qīn shǔ xiàng gào, bìng tóng zì shǒu. zhū qī jié fū è, bǐ tóng zì shǒu yuán miǎn. fán fū yǒu zuì, fēi è nì zhòng shì, qī dé xiāng róng yǐn, ér zhé gào jié qí fū zhě, chī sì shí qī. zhū qī céng bèi fū ér táo, bèi duàn fù wū gào qí fū yǐ zhòng zuì zhě, dǐ zuì fǎn zuò, cóng qí fū jià mài. zhū zhí guān tóng liáo xiāng yán zhě, bìng jiě zhí bié xù, jì guò. zhū gào rén zuì zhě, zì xià ér shàng, bù dé yuè sù. zhū fǔ zhōu sī xiàn yīng shòu lǐ ér bù shòu lǐ, suī shòu lǐ ér tīng duàn piān qū, huò qiān yán bù jué zhě, suí qīng zhòng ér zuì fá zhī. zhū sù guān lì shòu lù bù fǎ, jìng fù xiàn sī zhě, bù yǐ yuè sù lùn. zhū chén sù yǒu lǐ, lù fǔ zhōu xiàn bù xíng, sù zhī shěng bù tái yuàn, shěng bù tái yuàn bù xíng, jīng shèng yú sù zhī. wèi sù shěng bù tái yuàn, zhé jīng shèng yú sù zhě, zuì zhī. zhū zhí guān wū gào rén wǎng fǎ zāng zhě, yǐ qí zuì zuì zhī, chú míng bù xù. zhū nú bì wū gào qí zhǔ zhě chǔ sǐ, běn zhǔ qiú miǎn zhě, zhí jiǎn yī děng. zhū yǐ nú gào zhǔ sī shì, zhǔ tóng zì shǒu, nú zhàng qī shí qī.
诸告人罪者,须明注年月,指陈实事,不得称疑。诬告者抵罪反坐,越诉者笞五十七。本属官司有过,及有冤抑,屡告不理,或理断偏屈,并应合回避者,许赴上司陈之。诸诉讼本争事外,别生余事者,禁。其本争事毕,别诉者听。诸军民风宪官有罪,各从其所属上司诉之。诸民间杂犯,赴有司陈首者听。诸告言重事实,轻事虚,免坐;轻事实,重事虚,反坐。诸中外有司,发人家录私书,辄兴狱讼者,禁之。若本宗事须引用证验者,仍听追照。其构饰傅会,以文致人罪者,审辨之。除本宗外,余事并勿听理。诸教令人告緦麻以上亲,及奴婢告主者,各减告者罪一等。若教令人告子孙,各减所告罪二等。其教令人告事虚应反坐,或得实应赏者,皆以告者为首,教令为从。诸老废笃疾,事须争诉,止令同属亲属深知本末者代之。若谋反大逆,子孙不孝,为同居所侵侮,必须自陈者听。诸致仕得代官,不得已与齐民讼,许其亲属家人代诉,所司毋侵挠之。诸妇人辄代男子告辨争讼者,禁之。若果寡居,及虽有子男,为他故所妨,事须争讼者,不在禁例。诸子证其父,奴讦其主,及妻妾弟侄不相容隐,凡干名犯义,为风化之玷者,并禁止之。诸亲属相告,并同自首。诸妻讦夫恶,比同自首原免。凡夫有罪,非恶逆重事,妻得相容隐,而辄告讦其夫者,笞四十七。诸妻曾背夫而逃,被断复诬告其夫以重罪者,抵罪反坐,从其夫嫁卖。诸职官同僚相言者,并解职别叙,记过。诸告人罪者,自下而上,不得越诉。诸府州司县应受理而不受理,虽受理而听断偏屈,或迁延不决者,随轻重而罪罚之。诸诉官吏受赂不法,径赴宪司者,不以越诉论。诸陈诉有理,路府州县不行,诉之省部台院,省部台院不行,经乘舆诉之。未诉省部台院,辄经乘舆诉者,罪之。诸职官诬告人枉法赃者,以其罪罪之,除名不叙。诸奴婢诬告其主者处死,本主求免者,职减一等。诸以奴告主私事,主同自首,奴杖七十七。
dòu ōu
斗殴
zhū dòu ōu, yǐ shǒu zú jī rén shāng zhě, chī èr shí qī, yǐ tā wù zhě sān shí qī. shāng jí bá fā fāng cùn yǐ shàng, sì shí qī. ruò xuè cóng ěr mù chū jí nèi sǔn tù xiě zhě, jiā yī děng. zhé chǐ huǐ quē ěr bí miǎo yī mù jí zhé shǒu zú zhǐ, ruò pò gǔ jí tāng huǒ shāng rén zhě, zhàng liù shí qī. zhé èr chǐ èr zhǐ yǐ shàng, jí kūn fā, bìng rèn shāng zhé rén lē miǎo rén liǎng mù duò rén tāi, qī shí qī. yǐ huì wù wū rén tóu miàn zhě, zuì yì rú zhī. zhé diē rén zhī tǐ, jí xiā qí mù zhě, jiǔ shí qī. gū nèi píng fù zhě, gè jiǎn èr děng. jí sǔn èr shì yǐ shàng, jí yīn jiù huàn, lìng zhì dǔ jí, ruò duàn shé jí huǐ bài rén yīn yáng zhě, yī bǎi qī. zhū sù ōu lì, yǒu lán gào zhě wù tīng, wéi zhě jiū zhī. zhū bǎo gū zhě, shǒu zú ōu shāng rén, xiàn shí rì. yǐ tā wù ōu shāng zhě, èr shí rì. yǐ rèn jí tāng huǒ shāng rén zhě, sān shí rì, zhé diē zhī tǐ jí pò gǔ zhě, wǔ shí rì. ōu shāng bù xiāng xū, yú tiáo ōu shāng, jí shā shāng zhě zhǔn cǐ. xiàn nèi sǐ zhě, gè yī shā rén lùn. qí zài xiàn wài, jí suī zài xiàn nèi, yǐ tā gù sǐ zhě, gè yī běn ōu shāng fǎ. tā gù, wèi bié zēng yú huàn ér sǐ zhě. zhū chàng nǚ dòu shāng liáng rén, gū xiàn zhī wài sǐ zhě, zhàng qī shí qī, dān yī shòu xíng. zhū ōu shāng rén, gū xiàn wài sǐ zhě, zhàng qī shí qī. zhū yǐ fēi lǐ ōu shāng qī qiè zhě, zuì yǐ běn ōu shāng lùn, bìng lí zhī. ruò qī bù wéi fù mǔ yuè, yǐ zhì fēi lǐ ōu shāng zhě, zuì jiǎn sān děng, réng lí zhī. zhū zhí guān ōu qī duò tāi zhě, chī sān shí qī, jiě zhí, qī nián hòu jiàng xiān pǐn yī děng, zhù biān yuǎn yī rèn, qī lí zhī. zhū yǐ fēi lǐ kǔ nüè wèi chéng hūn nán fù zhě, chī sì shí qī, fù guī zōng, bù zhuī pìn cái. zhū jiù gū fēi lǐ líng nüè wú zuì nán fù zhě, chī sì shí qī, nán fù guī zōng, bù zhuī pìn cái. zhū měng gǔ rén yǔ hàn rén zhēng, ōu hàn rén, hàn rén wù hái bào, xǔ sù yú yǒu sī. zhū měng gǔ rén zhuó shāng tā rén nú, zhī zuì yuàn xiū hé zhě tīng. zhū yǐ tā wù shāng rén, zhì chéng fèi jí zhě, zhàng qī shí qī, réng zhuī zhōng tǒng chāo yī shí dìng, fù bèi shāng rén, chōng yǎng jì zhī zī. zhū yīn dòu ōu, zhuó shāng rén chéng fèi jí zhě, zhàng bā shí qī, zhēng zhōng tǒng chāo yī shí dìng, fù bèi shāng rén, chōng yǎng jì zhī zī. wèi fù hái ōu zhì shāng zhě, zhēng qí chāo zhī bàn. zhū háo hèng zhé wū píng rén wéi dào, bǔ qí fū fù nán nǚ, yú sī jiā kǎo xùn jiān jìn, fēi lǐ líng nüè zhě, zhàng yī bǎi qī, liú yuǎn. qí bèi hài yǒu zhì cán fèi zhě, rén zhēng zhōng tǒng chāo èr shí dìng, chōng yǎng shàn zhī zī. zhū zhí guān zhé jiāng yǎng nán qù shì, yǐ chōng yān guān jìn nà zhě, zhàng yī bǎi qī, chú míng bù xù, jì guò, yì nán guī zōng. zhū yǐ wēi gù cán shāng yì nán zhī tǐ fèi jí zhě, jiā fán rén zhé diē zhī tǐ yī děng lùn, yì nán guī zōng, réng zhēng zhōng tǒng chāo wǔ bǎi guàn, chōng yǎng shàn zhī zī. zhū zūn zhǎng zhé yǐ wēi zuì cì shāng dì zhí shuāng mù zhě, yǔ cháng rén tóng zuì, zhàng yī bǎi qī, zhuī zhēng shàn yǎng chāo èr shí dìng gěi kǔ zhǔ, miǎn liú, shí guò yú mén wú zuì zhě, réng liú. zhū dì suī tīng qí xiōng zhī chóu, tóng móu wān qí xiōng zhī yǎn, jí yǐ dì wéi shǒu, gè zhàng yī bǎi qī, liú yuǎn, ér dì jiā yuǎn. zhū bēi yòu xié chóu, zhé cì shāng zūn zhǎng shuāng mù chéng fèi jí zhě, zhàng yī bǎi qī, liú yuǎn. zhū yǐ rèn cì pò rén liǎng mù chéng dǔ jí zhě, zhàng yī bǎi qī, liú yuǎn, réng zhēng zhōng tǒng chāo èr shí dìng, chōng yǎng shàn zhī zī, zhǔ shǐ zhě yì rú zhī. zhū xié chóu shāng rén zhī mù zhě, ruò yī mù yuán sǔn, yòu shāng qí yī mù, yǔ shāng liǎng mù tóng lùn, suī huì shè, réng liú. zhū yīn zhēng wù xiā rén yī mù zhě, zhàng qī shí qī, zhēng zhōng tǒng chāo wǔ shí liǎng, chōng yī yào zhī zī.
诸斗殴,以手足击人伤者,笞二十七,以他物者三十七。伤及拔发方寸以上,四十七。若血从耳目出及内损吐血者,加一等。折齿、毁缺耳鼻、眇一目及折手足指,若破骨及汤火伤人者,杖六十七。折二齿二指以上,及髡发,并刃伤、折人肋、眇人两目、堕人胎,七十七。以秽物污人头面者,罪亦如之。折跌人肢体,及瞎其目者,九十七。辜内平复者,各减二等。即损二事以上,及因旧患,令至笃疾,若断舌及毁败人阴阳者,一百七。诸诉殴詈,有阑告者勿听,违者究之。诸保辜者,手足殴伤人,限十日。以他物殴伤者,二十日。以刃及汤火伤人者,三十日,折跌肢体及破骨者,五十日。殴伤不相须,余条殴伤,及杀伤者准此。限内死者,各依杀人论。其在限外,及虽在限内,以他故死者,各依本殴伤法。他故,谓别增余患而死者。诸倡女斗伤良人,辜限之外死者,杖七十七,单衣受刑。诸殴伤人,辜限外死者,杖七十七。诸以非理殴伤妻妾者,罪以本殴伤论,并离之。若妻不为父母悦,以致非理殴伤者,罪减三等,仍离之。诸职官殴妻堕胎者,笞三十七,解职,期年后降先品一等,注边远一任,妻离之。诸以非理苦虐未成婚男妇者,笞四十七,妇归宗,不追聘财。诸舅姑非理陵虐无罪男妇者,笞四十七,男妇归宗,不追聘财。诸蒙古人与汉人争,殴汉人,汉人勿还报,许诉于有司。诸蒙古人斫伤他人奴,知罪愿休和者听。诸以他物伤人,致成废疾者,杖七十七,仍追中统钞一十锭,付被伤人,充养济之资。诸因斗殴,斫伤人成废疾者,杖八十七,征中统钞一十锭,付被伤人,充养济之资。为父还殴致伤者,征其钞之半。诸豪横辄诬平人为盗,捕其夫妇男女,于私家拷讯监禁,非理陵虐者,杖一百七,流远。其被害有致残废者,人征中统钞二十锭,充养赡之赀。诸职官辄将养男去势,以充阉官进纳者,杖一百七,除名不叙,记过,义男归宗。诸以微故残伤义男肢体废疾者,加凡人折跌肢体一等论,义男归宗,仍征中统钞五百贯,充养赡之赀。诸尊长辄以微罪刺伤弟侄双目者,与常人同罪,杖一百七,追征赡养钞二十锭给苦主,免流,识过于门;无罪者,仍流。诸弟虽听其兄之仇,同谋剜其兄之眼,即以弟为首,各杖一百七,流远,而弟加远。诸卑幼挟仇,辄刺伤尊长双目成废疾者,杖一百七,流远。诸以刃刺破人两目成笃疾者,杖一百七,流远,仍征中统钞二十锭,充养赡之赀,主使者亦如之。诸挟仇伤人之目者,若一目元损,又伤其一目,与伤两目同论,虽会赦,仍流。诸因争误瞎人一目者,杖七十七,征中统钞五十两,充医药之赀。
zhū tuì tuì hé sūn zhé ōu shāng wǎng lái shǐ chén zhě, chī sì shí qī, jiě zhí jì guò. zhū zhí guān zhé yǐ tā wù ōu shāng shǐ chén zhě, zhàng liù shí qī. zhū sī shǔ guān zhé ōu běn guǎn shàng sī mù guān zhě, chī sì shí qī, jiě zhí jì guò. zhū fāng zhèn liáo shǔ zhé yǐ tā wù ōu shāng zhǔ shuài zhě, zhàng liù shí qī, mù guān shǐ jiǔ mà zhǎng guān zhě, chī sì shí qī, bìng jiě zhí bié xù, jì guò. zhū àn bù guān yīn zhēng biàn, zhé ōu yǒu sī guān, yǒu sī guān hái ōu zhě, gè chī sān shí qī, jiě zhí. zhū jiān lín guān xié yuàn, dāng tīng chě zuó shǔ guān, shǔ guān zhé ōu zhī zhě, chī sì shí qī, jiě zhí. zhū fāng miàn dà chén, bù néng yǐ zhèng lǜ xià, zhé yǔ mù shǔ gōng táng dòu zhēng, suī huì shè, bìng bà miǎn jì guò, shè qián wú zhāo zhě hái zhí. zhū zhí guān zhé ōu shāng suǒ jiān lín, yǐ suǒ ōu shāng fǎ lùn zuì, jì guò. zhū zhí guān ōu shāng tóng shǔ zhǎng guān zhě, chī wǔ shí qī, jiě jiàn rèn, jiàng xiān pǐn yī děng xù, réng jì guò míng. zhū yǒu sī zhǎng guān, zhé ōu tóng wèi zhèng guān zhě, chī sān shí qī, ōu zuǒ èr guān zhě, èr shí qī, bìng jiě zhí jì guò. zhū tóng liáo gǎi chú, fù yǐ sī fèn xiāng ōu lì zhě, jiē bà qí suǒ shòu xīn mìng. zhū zài xián zhí guān, zhé ōu lì běn jí zài rèn zhǎng guān zhě, zhàng liù shí qī. zhū zhí guān xiāng ōu, qí guān děng, cóng suǒ shāng qīng zhòng lùn zuì. zhū jūn guān zòng jiǔ, yīn xì ér nù, gù ōu shāng yǒu sī guān zhě, chī sān shí qī, jì guò. zhū mù liáo yīn gōng zhé yǐ è yán lì zhǎng guān zhě, chī sì shí qī, zhǎng guān zhé hái ōu zhě, chī yī shí qī, bìng jì guò míng. zhū zhí guān chéng zuì dāng jiē ōu shāng píng rén zhě, chī sì shí qī, jì guò. zhū zhí guān xián jū yǔ shù mín xiāng ōu zhě, zhí guān jiǎn yī děng, tīng fá shú. zhū yǐ tā wù ōu shāng zhí guān zhě, jiā yī děng, chī wǔ shí qī. zhū xiǎo mín shì nián lǎo ōu lì suǒ shǔ guān zhǎng zhě, zhàng liù shí qī, bù tīng shú. zhū è shào wú lài zhé ōu shāng jìn jìn zhī rén zhě, zhàng qī shí qī.
诸脱脱禾孙辄殴伤往来使臣者,笞四十七,解职记过。诸职官辄以他物殴伤使臣者,杖六十七。诸司属官辄殴本管上司幕官者,笞四十七,解职记过。诸方镇僚属辄以他物殴伤主帅者,杖六十七,幕官使酒骂长官者,笞四十七,并解职别叙,记过。诸按部官因争辩,辄殴有司官,有司官还殴者,各笞三十七,解职。诸监临官挟怨,当厅扯捽属官,属官辄殴之者,笞四十七,解职。诸方面大臣,不能以正率下,辄与幕属公堂斗争,虽会赦,并罢免记过,赦前无招者还职。诸职官辄殴伤所监临,以所殴伤法论罪,记过。诸职官殴伤同署长官者,笞五十七,解见任,降先品一等叙,仍记过名。诸有司长官,辄殴同位正官者,笞三十七,殴佐贰官者,二十七,并解职记过。诸同僚改除,复以私忿相殴詈者,皆罢其所受新命。诸在闲职官,辄殴詈本籍在任长官者,杖六十七。诸职官相殴,其官等,从所伤轻重论罪。诸军官纵酒,因戏而怒,故殴伤有司官者,笞三十七,记过。诸幕僚因公辄以恶言詈长官者,笞四十七,长官辄还殴者,笞一十七,并记过名。诸职官乘醉当街殴伤平人者,笞四十七,记过。诸职官闲居与庶民相殴者,职官减一等,听罚赎。诸以他物殴伤职官者,加一等,笞五十七。诸小民恃年老殴詈所属官长者,杖六十七,不听赎。诸恶少无赖辄殴伤禁近之人者,杖七十七。
shā shāng
杀伤
zhū shā rén zhě sǐ, réng yú jiā shǔ zhēng shāo mái yín wǔ shí liǎng gěi kǔ zhǔ, wú yín zhě zhēng zhōng tǒng chāo yī shí dìng, huì shè miǎn zuì zhě bèi zhī. zhū bù mín ōu sǐ guān zhǎng, zhǔ móu jí xià shǒu zhě jiē chǔ sǐ, tóng ōu shāng fēi zhì mìng zhě, zhàng yī bǎi qī, liú yuǎn, jūn zhēng shāo mái yín. zhū shā rén hái zì shā bù sǐ zhě, réng chǔ sǐ. zhū shā rén cóng ér jiā gōng, wú gù shā zhī qíng zhě, huì shè réng shì zhī. zhū dòu ōu shā rén, xiān wù hòu gù zhě, jí yǐ gù shā lùn. zhū yīn dòu ōu, yǐ rèn shā rén, jí tā wù ōu sǐ rén zhě, bìng tóng gù shā. zhū yīn zhēng yǐ rèn shāng rén, xìng huò shēng miǎn zhě, zhàng yī bǎi qī. zhū chí rèn fāng shā rén, rén jué ér táo, què yí nù shā suǒ jiě quàn zhě, yǔ gù shā tóng. zhū yǒu sī zhēng kē jí, mín fú kān, zhì shā qí zhēng kē zhě, réng yǐ gù shā lùn. zhū zuì zhōng yù shā qí qī bù dé, yí nù shā sǐ qí jiě fēn zhī rén zhě, chǔ sǐ. zhū yù yòu chàng nǚ táo, bù cóng zhé shā zhī zhě, yǔ shā cháng rén tóng. zhū dòu ōu shā rén zhě, jié àn dài bào. zhū rén shā sǐ qí fù, zi ōu zhī sǐ zhě, bù zuò, réng yú shā fù zhě zhī jiā zhēng shāo mái yín wǔ shí liǎng. zhū měng gǔ rén yīn zhēng jí chéng zuì ōu sǐ hàn rén zhě, duàn fá chū zhēng, bìng quán zhēng shāo mái yín. zhū yīn hòng zhēng, yī rén wù róu sǐ xiǎo ér, yī rén ōu rén zhì sǐ, ōu zhě jié àn, róu zhě zhàng yī bǎi qī, bìng zhēng shāo mái yín. zhū yǒu rén xì diào qí qī, fū yù ér ōu zhī, yīn shāng ér sǐ zhě, jiǎn sǐ yī děng lùn zuì, réng zhēng shāo mái yín. zhū ōu sǐ yīng bǔ shā è nì zhī rén zhě, miǎn zuì, bù zhēng shāo mái yín. zhū yǐ tā wù shāng rén, shāng dú liú zhù ér sǐ, suī zài gū xiàn zhī wài, réng jiǎn shā rén zuì sān děng zuò zhī. zhū yīn zhēng, yǐ tóu chù rén, yú rén jù pū, zhǒu dǐ qí xīn, xiè hòu zhì sǐ zhě, zhàng yī bǎi qī, quán zhēng shāo mái yín. zhū chū shǐ cóng rén, ōu sǐ guǎn fū zhě, yǐ ōu shā lùn. zhū yīn xì yán xiāng ōu, zhì shāng rén mìng zhě, zhàng yī bǎi qī. zhū fù wáng, mǔ fù nà tā rén wéi fū, jí wéi yì fù. ruò zhú qí zi chū jū yú wài, jí tóng fán rén, qí yǒu suǒ dòu ōu shā shāng, jí yǐ fán rén dòu ōu shā shāng lùn. zhū bǐ cǐ yǒu zuì zhī rén, xiāng gé zhì sǐ zhě, yǔ shā cháng rén tóng.
诸杀人者死,仍于家属征烧埋银五十两给苦主,无银者征中统钞一十锭,会赦免罪者倍之。诸部民殴死官长,主谋及下手者皆处死,同殴伤非致命者,杖一百七,流远,均征烧埋银。诸杀人还自杀不死者,仍处死。诸杀人从而加功,无故杀之情者,会赦仍释之。诸斗殴杀人,先误后故者,即以故杀论。诸因斗殴,以刃杀人,及他物殴死人者,并同故杀。诸因争以刃伤人,幸获生免者,杖一百七。诸持刃方杀人,人觉而逃,却移怒杀所解劝者,与故杀同。诸有司征科急,民弗堪,致杀其征科者,仍以故杀论。诸醉中欲杀其妻不得,移怒杀死其解纷之人者,处死。诸欲诱倡女逃,不从辄杀之者,与杀常人同。诸斗殴杀人者,结案待报。诸人杀死其父,子殴之死者,不坐,仍于杀父者之家征烧埋银五十两。诸蒙古人因争及乘醉殴死汉人者,断罚出征,并全征烧埋银。诸因閧争,一人误蹂死小儿,一人殴人致死,殴者结案,蹂者杖一百七,并征烧埋银。诸有人戏调其妻,夫遇而殴之,因伤而死者,减死一等论罪,仍征烧埋银。诸殴死应捕杀恶逆之人者,免罪,不征烧埋银。诸以他物伤人,伤毒流注而死,虽在辜限之外,仍减杀人罪三等坐之。诸因争,以头触人,与人俱仆,肘抵其心,邂逅致死者,杖一百七,全征烧埋银。诸出使从人,殴死馆夫者,以殴杀论。诸因戏言相殴,致伤人命者,杖一百七。诸父亡,母复纳他人为夫,即为义父。若逐其子出居于外,即同凡人,其有所斗殴杀伤,即以凡人斗殴杀伤论。诸彼此有罪之人,相格致死者,与杀常人同。
zhū zhí guān yǐ wēi gù ōu sǐ qí mín zhě, chǔ sǐ, zhū zhí guān shòu zāng, wèi mín suǒ gào, zhé ōu sǐ gào zhě, yǐ gù shā lùn. zhū jūn guān yīn gōng chéng nù, zhé mìng huī xià ōu rén zhì sǐ zhě, zhàng bā shí qī, jiě zhí, qī nián hòu jiàng xiān pǐn yī děng xù, zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ, ruò huì shè, réng diàn jiàng zhēng yín. zhū kǔn shuài qīn dào xì guān qián liáng, nù lì fā qí jiān, zhé lìng rén ōu sǐ zhě, yǐ gù shā lùn, suī huì dà shè, réng zhuī duó bù xù, bèi zhēng shāo mái yín. zhū jú yuàn guān zhé yǐ wēi gù ōu sǐ jiàng rén zhě, chǔ sǐ.
诸职官以微故殴死齐民者,处死,诸职官受赃,为民所告,辄殴死告者,以故杀论。诸军官因公乘怒,辄命麾下殴人致死者,杖八十七,解职,期年后降先品一等叙,征烧埋银给苦主,若会赦,仍殿降征银。诸阃帅侵盗系官钱粮,怒吏发其奸,辄令人殴死者,以故杀论,虽会大赦,仍追夺不叙,倍征烧埋银。诸局院官辄以微故殴死匠人者,处死。
zhū fù wú gù yǐ rèn shā qí zi zhě, zhàng qī shí qī. zhū zǐ bù xiào, fù yǔ dì zhí tóng móu zhì zhī sǐ dì zhě, fù bù zuò, dì zhí zhàng yī bǎi qī. zhū nǚ yǐ jià, wén nǚ yǒu guò, zhé shā qí nǚ zhě, chī wǔ shí qī, zhuī huán yuán shòu pìn cái, gěi fū bié qǔ. zhū fù yǒu gù ōu qí zǐ nǚ, xiè hòu zhì sǐ zhě, miǎn zuì. zhū hòu fū ōu sǐ qián fū zhī zǐ zhě, chǔ sǐ. zhū qī gù shā qiè zi zhě, zhàng jiǔ shí qī, cóng qí fū jià mài. zhū nán fù suī yǒu guò, jiù gū zhé jiā cán nüè zhì sǐ zhě, zhàng yī bǎi qī. zhū zǐ bù xiào, fù shā qí zi, yīn jí qí fù zhě, zhàng qī shí qī, fù yuán yǒu zhuāng lián zhī wù, jǐn guī qí fù mǔ. zhū yǐ xì gù shā qí dì zhě, chǔ sǐ. zhū xiōng yǐ lì jì zhī zǐ, zhǔ móu shā qí dí dì zhě, zhǔ móu xià shǒu jiē chǔ sǐ, qí tián zhái rén kǒu cái wù jǐn guī sǐ zhě qī zǐ, qí zi guī zōng. zhū dì xiān ōu qí xiōng, xiōng hái shā qí dì, jí xiōng shā yǒu zuì zhī dì, bù yǐ fán rén dòu shā lùn. zhū yīn zhēng wù ōu sǐ yì jū dì zhě, zhàng qī shí qī, zhēng shāo mái yín zhī bàn. zhū yīn zhēng gù shā zú dì zhě, yǔ shā cháng rén tóng. zhū mèi wèi ní yú rén sī, xiōng wén ér jiàn zhī, bù cóng, fǎn gòu lì chě zuó qí xiōng, xiōng shā zhī, jí xiōng shā yǒu zuì zhī mèi, bù yǐ fán rén dòu shā lùn. zhū xiōng ōu dì qī, yīn shāng ér sǐ zhě, zhàng yī bǎi qī, zhēng shāo mái yín. zhū sǎo nì sǐ qí xiǎo gū zhě, yǐ gù shā lùn. zhū yīn zhēng ōu sǐ zú xiōng dì zhī zǐ zhě, zhàng yī bǎi qī gù yǐ rèn shā zhī zhě, chǔ sǐ, bìng zhēng shāo mái yín. zhū ōu sǐ xiōng dì zhī zǐ ér tú qí cái zhě, chǔ sǐ. zhū fū fù tóng móu, shā qí xiōng dì zhī zǐ zhě, jiē chǔ sǐ. zhū zūn zhǎng wù ōu bēi yòu zhì sǐ zhě, zhàng qī shí qī, yì jū zhě réng zhēng shāo mái yín. zhū yǐ wēi guò zhé shā qí qī zhě, chǔ sǐ. zhū yīn fū qī fǎn mù, zhé yào sǐ qí qī zhě, yǔ gù shā cháng rén tóng. zhū qī bèi màn qí jiù gū, qí fū ōu zhī zhì sǐ zhě, zhàng qī shí qī. zhū fū wò jí, qī bù shì tāng yào, yòu gòu lì qí jiù gū, yǐ shāng qí fū zhī xīn, fū ōu zhī, xiè hòu zhì sǐ zhě, bù zuò. zhū fū è qī ér ài qiè, zhé qiú qī wēi zuì ér shā zhī zhě, chǔ sǐ. zhū fēng wén shè yí, gù shā dìng hūn qī zhě, yǔ shā fán rén tóng lùn. zhū qī yǐ cán kù ōu sǐ qí qiè zhě, zhàng yī bǎi qī, qù yī shòu xíng. zhū jiù yǐ wú shí zhī zuì gù shā qí shēng zhě, yǔ shā cháng rén tóng lùn. zhū yīn zhēng xié chóu ōu sǐ qí xù zhě, yǔ shā cháng rén tóng.
诸父无故以刃杀其子者,杖七十七。诸子不孝,父与弟侄同谋置之死地者,父不坐,弟侄杖一百七。诸女已嫁,闻女有过,辄杀其女者,笞五十七,追还元受聘财,给夫别娶。诸父有故殴其子女,邂逅致死者,免罪。诸后夫殴死前夫之子者,处死。诸妻故杀妾子者,杖九十七,从其夫嫁卖。诸男妇虽有过,舅姑辄加残虐致死者,杖一百七。诸子不孝,父杀其子,因及其妇者,杖七十七,妇元有妆奁之物,尽归其父母。诸以细故杀其弟者,处死。诸兄以立继之子,主谋杀其嫡弟者,主谋下手皆处死,其田宅人口财物尽归死者妻子,其子归宗。诸弟先殴其兄,兄还杀其弟,即兄杀有罪之弟,不以凡人斗杀论。诸因争误殴死异居弟者,杖七十七,征烧埋银之半。诸因争故杀族弟者,与杀常人同。诸妹为尼与人私,兄闻而谏之,不从,反诟詈扯捽其兄,兄杀之,即兄杀有罪之妹,不以凡人斗杀论。诸兄殴弟妻,因伤而死者,杖一百七,征烧埋银。诸嫂溺死其小姑者,以故杀论。诸因争殴死族兄弟之子者,杖一百七;故以刃杀之者,处死,并征烧埋银。诸殴死兄弟之子而图其财者,处死。诸夫妇同谋,杀其兄弟之子者,皆处死。诸尊长误殴卑幼致死者,杖七十七,异居者仍征烧埋银。诸以微过辄杀其妻者,处死。诸因夫妻反目,辄药死其妻者,与故杀常人同。诸妻悖慢其舅姑,其夫殴之致死者,杖七十七。诸夫卧疾,妻不侍汤药,又诟詈其舅姑,以伤其夫之心,夫殴之,邂逅致死者,不坐。诸夫恶妻而爱妾,辄求妻微罪而杀之者,处死。诸风闻涉疑,故杀定婚妻者,与杀凡人同论。诸妻以残酷殴死其妾者,杖一百七,去衣受刑。诸舅以无实之罪故杀其甥者,与杀常人同论。诸因争挟仇殴死其婿者,与杀常人同。
zhū nú ōu lì qí zhǔ, zhǔ ōu shāng nú zhì sǐ zhě, miǎn zuì. zhū gù shā wú zuì nú bì, zhàng bā shí qī, yīn zuì shā zhī zhě, jiǎn yī děng. zhū ōu sǐ nǐ fàng liáng nú bì zhě, zhàng qī shí qī. zhū móu shā yǐ fàng liáng nú bì zhě, yǔ gù shā cháng rén tóng. zhū liáng rén yǐ dòu ōu shā rén nú, zhàng yī bǎi qī, zhēng shāo mái yín wǔ shí liǎng. zhū liáng rén xì shā tā rén nú zhě, zhàng qī shí qī, zhēng shāo mái yín wǔ shí liǎng. zhū nú ōu sǐ qí dì, dì yì wèi tóng zhǔ nú, zhǔ qǐ dài sǐ zhě tīng. zhū yì zhǔ nú bì xiāng fàn sǐ zhě, tóng cháng rén tóng zhǔ xiāng fàn zhì zhòng xíng zhě, réng yī lì jié àn. zhū dì zhǔ ōu sǐ diàn kè zhě, zhàng yī bǎi qī, zhēng shāo mái yín wǔ shí liǎng.
诸奴殴詈其主,主殴伤奴致死者,免罪。诸故杀无罪奴婢,杖八十七,因醉杀之者,减一等。诸殴死拟放良奴婢者,杖七十七。诸谋杀已放良奴婢者,与故杀常人同。诸良人以斗殴杀人奴,杖一百七,征烧埋银五十两。诸良人戏杀他人奴者,杖七十七,征烧埋银五十两。诸奴殴死其弟,弟亦为同主奴,主乞贷死者听。诸异主奴婢相犯死者,同常人;同主相犯至重刑者,仍依例结案。诸地主殴死佃客者,杖一百七,征烧埋银五十两。
zhū zuì zhōng wù rèn tā rén wéi chóu rén, gù shā zhì mìng zhě, suī wù tóng gù. zhū nú shòu běn zhǔ mìng, zhí chóu shā rén zhě, jiǎn sǐ liú yuǎn. zhū xié chóu shā rén huì shè, wéi shǒu xià shǒu zhě bù shè, wèi cóng bù céng xià shǒu zhě miǎn sǐ, tú yī nián, zhū yǐ lǎo bìng shā rén zhě, bù yǐ lǎo bìng miǎn. zhū móu gù shā rén nián qī shí yǐ shàng, bìng jiā jìn guī kān jié àn. zhū liǎng jiā zhī zǐ, hūn mù bēn hái, zhōng lù xiāng yíng, zhuàng pū yú dì, yīn shāng zhì sǐ zhě, bù zuò, réng zhēng chāo wǔ shí liǎng gěi kǔ zhǔ. zhū shí wǔ yǐ xià xiǎo ér, guò shī shā rén zhě, miǎn zuì, zhēng shāo mái yín. zhū shí wǔ yǐ xià xiǎo ér, yīn zhēng huǐ shāng rén zhì sǐ zhě, tīng shú, zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ. zhū gǔ zhě ōu rén, yīn shāng zhì sǐ, zhàng yī bǎi qī, zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ. zhū bìng fēng kuáng, ōu shāng rén zhì sǐ, miǎn zuì, zhēng shāo mái yín. zhū yōng yī yǐ zhēn yào shā rén zhě, zhàng yī bǎi qī, zhēng shāo mái yín. zhū yáng zhuān shí bō lín zhī guǒ, wù shāng rén zhì sǐ zhě, zhàng bā shí qī, zhēng shāo mái yín. zhū jūn shì xí shè, zhāo jiàn zhě bù jǐn, zhì bèi shāng ér sǐ, shè zhě bù zuò, réng zhēng shāo mái yín. zhū guò wù tà sǐ xiǎo ér, zhàng qī shí qī, zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ. zhū hūn yè chí mǎ, wù chù rén sǐ, zhàng qī shí qī, zhēng shāo mái yín. zhū qū chē zǒu mǎ, zhì shāng rén mìng zhě, zhàng qī shí qī, zhēng shāo mái yín. zhū hūn yè xíng chē, bù zhī yǒu rén zài dì, wù zhì lì sǐ zhě, chī sān shí qī, zhēng shāo mái yín zhī bàn gěi kǔ zhǔ. zhū yòu xiǎo zì xiāng zuò xì, wù shāng zhì sǐ zhě, bù zuò. zhū xì shāng rén mìng, zì yuàn xiū hé zhě tīng. zhū liǎng rén zuò xì zhēng wù, yī rén fàng shǒu, yī rén shī shì diē sǐ, fàng zhě bù zuò. zhū yǐ wù xì jīng xiǎo ér, chéng jí ér sǐ zhě, zhàng liù shí qī, zhuī zhēng shāo mái yín wǔ shí liǎng. zhū yǐ xì yú rén xiāng zhú, zhì rén diē shāng ér sǐ zhě, qí zuì tú, réng zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ. zhū luò tuó zài mù, niè rén ér sǐ zhě, mù rén chī yī shí qī, yǐ luò tuó gěi kǔ zhǔ. zhū yì mǎ zài yě, niè rén ér sǐ zhě, yǐ qí mǎ gěi kǔ zhǔ, mǎ zhǔ bié mǎi dāng yì. zhū nú gù shā qí zǐ nǚ, yǐ wū qí zhǔ zhě, zhàng yī bǎi qī. zhū yīn zhēng, yǐ qī qián fū nán nǚ nì sǐ, wū lài rén zhě, yǐ gù shā lùn. zhū hòu fū zhì dú yǐn shí, yǔ qián fū zǐ nǚ shí ér sǐ zhě, yǔ yào sǐ cháng rén tóng. zhū gù shā wú zuì zǐ sūn, yǐ wū lài chóu rén zhě, yǐ gù shā cháng rén lùn. zhū shā rén wú kǔ zhǔ zhě, miǎn zhēng shāo mái yín, fàn rén cái chǎn rén kǒu bìng fù qí qī zǐ, réng wèi mín dāng chāi. zhū shā yǒu zuì zhī rén, miǎn zhēng shāo mái yín. zhū tú cái móu gù shā rén duō zhě, jiē líng chí chǔ sǐ, yàn gè zéi suǒ shā rén shù, yú jiā shǔ jūn zhēng shāo mái yín. zhū tóng jū xiāng ōu ér sǐ, jí shā rén zuì wèi jié zhèng ér sǐ zhě, bìng bù zhēng shāo mái yín. zhū shā rén zhě, bèi shā zhī rén huò jiā zhù tā suǒ, guān zhēng shāo mái yín yí běn jí, dé qí jiā shǔ gěi zhī. zhū dòu ōu shā rén, yìng zhēng shāo mái yín, ér fàn rén pín jù, bù néng chū bèi, bìng qí yú qīn shǔ wú yìng zhēng zhī rén, guān yǔ zhī gěi. zhū zhì shāng rén mìng, yìng zhēng shāo mái yín zhě, zhǐ zhēng yín jià zhōng tǒng chāo yī shí dìng. zhū yīn zhēng tóng ōu sǐ rén, huì shè yīng bèi zhēng shāo mái yín zhě, wéi shǒu zhì mìng zhēng zhōng tǒng chāo yī shí dìng, wèi cóng jūn zhēng yī shí dìng. zhū ōu sǐ rén, suī bú jiàn shī, zhāo zhèng míng bái zhě, réng zhēng shāo mái yín. zhū sēng dào shā rén, shāo mái yín yú cháng zhù zhuī zhēng. zhū yōng zuò ōu shāng rén mìng, zhēng shāo mái yín, bù jí yōng zuò zhī jiā. zhū nú ōu rén zhì sǐ, fàn zài zhǔ jiā, yú běn zhǔ zhēng shāo mái yín bù fàn zài zhǔ jiā, shāo mái yín wú kě zhēng zhě, bù zhēng yú qí zhǔ.
诸醉中误认他人为仇人,故杀致命者,虽误同故。诸奴受本主命,执仇杀人者,减死流远。诸挟仇杀人会赦,为首下手者不赦,为从不曾下手者免死,徒一年,诸以老病杀人者,不以老病免。诸谋故杀人年七十以上,并枷禁归勘结案。诸两家之子,昏暮奔还,中路相迎,撞仆于地,因伤致死者,不坐,仍征钞五十两给苦主。诸十五以下小儿,过失杀人者,免罪,征烧埋银。诸十五以下小儿,因争毁伤人致死者,听赎,征烧埋银给苦主。诸瞽者殴人,因伤致死,杖一百七,征烧埋银给苦主。诸病风狂,殴伤人致死,免罪,征烧埋银。诸庸医以针药杀人者,杖一百七,征烧埋银。诸飏砖石剥邻之果,误伤人致死者,杖八十七,征烧埋银。诸军士习射,招箭者不谨,致被伤而死,射者不坐,仍征烧埋银。诸过误踏死小儿,杖七十七,征烧埋银给苦主。诸昏夜驰马,误触人死,杖七十七,征烧埋银。诸驱车走马,致伤人命者,杖七十七,征烧埋银。诸昏夜行车,不知有人在地,误致轹死者,笞三十七,征烧埋银之半给苦主。诸幼小自相作戏,误伤致死者,不坐。诸戏伤人命,自愿休和者听。诸两人作戏争物,一人放手,一人失势跌死,放者不坐。诸以物戏惊小儿,成疾而死者,杖六十七,追征烧埋银五十两。诸以戏与人相逐,致人跌伤而死者,其罪徒,仍征烧埋银给苦主。诸骆驼在牧,啮人而死者,牧人笞一十七,以骆驼给苦主。诸驿马在野,啮人而死者,以其马给苦主,马主别买当役。诸奴故杀其子女,以诬其主者,杖一百七。诸因争,以妻前夫男女溺死,诬赖人者,以故杀论。诸后夫置毒饮食,与前夫子女食而死者,与药死常人同。诸故杀无罪子孙,以诬赖仇人者,以故杀常人论。诸杀人无苦主者,免征烧埋银,犯人财产人口并付其妻子,仍为民当差。诸杀有罪之人,免征烧埋银。诸图财谋故杀人多者,皆凌迟处死,验各贼所杀人数,于家属均征烧埋银。诸同居相殴而死,及杀人罪未结正而死者,并不征烧埋银。诸杀人者,被杀之人或家住他所,官征烧埋银移本籍,得其家属给之。诸斗殴杀人,应征烧埋银,而犯人贫窭,不能出备,并其余亲属无应征之人,官与支给。诸致伤人命,应征烧埋银者,止征银价中统钞一十锭。诸因争同殴死人,会赦应倍征烧埋银者,为首致命征中统钞一十锭,为从均征一十锭。诸殴死人,虽不见尸,招证明白者,仍征烧埋银。诸僧道杀人,烧埋银于常住追征。诸庸作殴伤人命,征烧埋银,不及庸作之家。诸奴殴人致死,犯在主家,于本主征烧埋银;不犯在主家,烧埋银无可征者,不征于其主。
jìn lìng
禁令
zhū dù liàng quán héng bù tóng zhě, fàn rén chī wǔ shí qī. sī xiàn zhèng guān, chū fàn fá fèng yī yuè, zài fàn chī èr shí qī, sān fàn bié yì, réng jì guò míng. lù fǔ zhōu xiàn dá lǔ huā chì zhǎng guān tí diào shī zhí, chū fàn fá fèng èr shí rì, zài fàn bié yì. zhū zòu mù jí guān fǔ gōng wén, bìng yòng guó zì, qí yǒu xí yòng wèi wù zì zhě, jìn zhī. zhū dàn jiàng zhào zhǐ tiáo huà, mín jiān zhé kè xiǎo běn mài yú shì zhě, jìn zhī. zhū nèi wài yìng pèi fú zhí guān, zhé yǐ fú fù qí qiàn cóng pèi fú zhě, jìn zhī. zhū guān yuán cháo huì, fú qí cháo fú, sī zhì jìng yú rén chén zhě fá. zhū suí cháo wén wǔ bǎi guān, cháo hè bù zhì zhě, fá zhōng tǒng chāo shí guàn, shī yí zhě fá zhōng tǒng chāo bā guàn. zhū zǎi xiàng chū rù, zhé gǎn chōng fàn zhě, zuì zhī.
诸度量权衡不同者,犯人笞五十七。司县正官,初犯罚俸一月,再犯笞二十七,三犯别议,仍记过名。路府州县达鲁花赤长官提调失职,初犯罚俸二十日,再犯别议。诸奏目及官府公文,并用国字,其有袭用畏兀字者,禁之。诸但降诏旨条画,民间辄刻小本卖于市者,禁之。诸内外应佩符职官,辄以符付其傔从佩服者,禁之。诸官员朝会,服其朝服,私致敬于人臣者罚。诸随朝文武百官,朝贺不至者,罚中统钞十贯,失仪者罚中统钞八贯。诸宰相出入,辄敢冲犯者,罪之。
zhū zhāng fú, wéi měng gǔ rén jí sù wèi zhī shì, bù xǔ fú lóng fèng wén, yú bìng bù jīn. wèi lóng, wǔ zhǎo èr jiǎo zhě. zhí guān yī pǐn èr pǐn xǔ fú hún jīn huā, sān pǐn fú jīn dá zi, sì pǐn wǔ pǐn fú yún xiù dài lán, liù pǐn qī pǐn fú liù huā, bā pǐn jiǔ pǐn fú sì huā, zhí shì sàn guān cóng yī gāo. mìng fù yī pǐn zhì sān pǐn fú hún jīn, sì pǐn wǔ pǐn fú jīn dá zi, liù pǐn yǐ xià wéi fú xiāo jīn bìng jīn shā dá zi. shǒu shì, yī pǐn zhì sān pǐn xǔ yòng jīn zhū bǎo yù, sì pǐn wǔ pǐn yòng jīn yù zhēn zhū, liù pǐn yǐ xià yòng jīn, wéi ěr huán yòng zhū yù. tóng jí zhě, bù xiàn qīn shū, qī qīn suī bié jí bìng chū jià tóng. chē yú bìng bù de yòng lóng fèng wén, yī pǐn zhì sān pǐn xǔ yòng jiàn jīn zhuāng shì yín chī tóu xiù dài qīng màn, sì pǐn wǔ pǐn yòng sù shī tóu xiù dài qīng màn, liù pǐn zhì jiǔ pǐn yòng sù yún tóu sù dài qīng màn. nèi wài yǒu chū shēn kǎo mǎn yīng rù liú jiàn yì rén yuán, fú yòng yǔ jiǔ pǐn tóng. shòu gè tóu xià lìng zhǐ jūn zhǐ, yǒu yìn xìn jiàn rèn rén yuán, yì yǔ jiǔ pǐn tóng. shù rén wéi xǔ fú àn huā zhù sī sī chóu líng luó máo cuì, bù xǔ yòng zhě huáng, mào lì bù dé shì yǐ jīn yù, xuē bù dé cái zhì huā yàng. shǒu shì xǔ yòng cuì huā jīn chāi bì gè yī shì, wéi ěr huán xǔ yòng jīn zhū bì diān, yú bìng yòng yín. chē yú, hēi yóu qí tóu píng dǐng zào màn. zhū sè mù rén, chú xíng yíng zhàng wài, yú bìng yǔ shù rén tóng. zhí guān zhì shì yǔ jiàn rèn tóng, jiě jiàng zhě yī yīng de pǐn jí bù xù zhě yǔ shù rén tóng. fù zǔ yǒu guān, jì mò nián shēn, fēi fàn chú míng bù xù, qí mìng fù jí zǐ sūn yǔ jiàn rèn tóng. zhū lè rén gōng yì rén děng fú yòng, yǔ shù rén tóng, fán chéng yìng zhuāng bàn zhī wù, bù jū shàng lì. zào lì gōng shǐ rén, wéi xǔ fú chóu juàn. chàng jiā chū rù, zhǐ fú zào bèi, bù xǔ chéng zuò chē mǎ. yīng fú sè děng dì, shàng de jiān xià, xià bù dé tiě shàng, wéi zhě, zhí guān jiě jiàn rèn, qī nián hòu jiàng yī děng xù, yú rén chī wǔ shí qī, wéi jìn zhī wù, fù gào zhuō rén chōng shǎng. yù cì zhī wù, bù zài jìn xiàn. zhū guān yuán yǐ huáng jīn shì jiǎ zhě jìn zhī, wéi zhě jiǎ jiàng tóng zuì. zhū cháng rén ān chàn, huà hǔ tù zhě tīng, huà yún lóng xī niú zhě, jìn zhī. zhū duàn pǐ zhī zào zhōu shēn dà lóng zhě, jìn zhī, xiōng bèi xiǎo lóng zhě wù jìn. zhū shì zào ān pèi jiàn zú xuē lǚ jí zhū zá dài, yòng jīn wèi shì zhě, jìn zhī.
诸章服,惟蒙古人及宿卫之士,不许服龙凤文,余并不禁。谓龙,五爪二角者。职官一品、二品许服浑金花,三品服金答子,四品、五品服云袖带襕,六品、七品服六花,八品、九品服四花,职事散官从一高。命妇一品至三品服浑金,四品、五品服金答子,六品以下惟服销金并金纱答子。首饰,一品至三品许用金珠宝玉,四品、五品用金玉真珠,六品以下用金,惟耳环用珠玉。同籍者,不限亲疏,期亲虽别籍并出嫁同。车舆并不得用龙凤文,一品至三品许用间金妆饰、银螭头、绣带、青幔,四品、五品用素狮头、绣带、青幔,六品至九品用素云头、素带、青幔。内外有出身考满应入流见役人员,服用与九品同。受各投下令旨钧旨,有印信见任人员,亦与九品同。庶人惟许服暗花纻丝、丝绸绫罗、毛毳,不许用赭黄,冒笠不得饰以金玉,靴不得裁置花样。首饰许用翠花金钗篦各一事,惟耳环许用金珠碧甸,余并用银。车舆,黑油齐头平顶皂幔。诸色目人,除行营帐外,余并与庶人同。职官致仕与见任同,解降者依应得品级;不叙者与庶人同。父祖有官,既殁年深,非犯除名不叙,其命妇及子孙与见任同。诸乐人工艺人等服用,与庶人同,凡承应妆扮之物,不拘上例。皂隶公使人,惟许服绸绢。倡家出入,止服皂褙,不许乘坐车马。应服色等第,上得兼下,下不得僣上,违者,职官解见任,期年后降一等叙,余人笞五十七,违禁之物,付告捉人充赏。御赐之物,不在禁限。诸官员以黄金饰甲者禁之,违者甲匠同罪。诸常人鞍韂,画虎兔者听,画云龙犀牛者,禁之。诸段匹织造周身大龙者,禁之,胸背小龙者勿禁。诸市造鞍辔箭镞靴履及诸杂带,用金为饰者,禁之。
zhū jùn xiàn dá lǔ huā chì jí zhū tóu xià, shàn zào jūn qì zhě, jìn zhī. zhū shén miào yí zhàng, zhǐ yǐ tǔ mù zhǐ cǎi dài zhī, yòng zhēn bīng qì zhě jìn. zhū dū chéng xiǎo mín, zào dàn gōng jí zhí zhě, zhàng qī shí qī, méi qí jiā cái zhī bàn, zài wài jùn xiàn bù zài jìn xiàn. zhū dǎ bǔ jí bǔ dào xún mǎ gōng shǒu xún yán gōng shǒu, xǔ zhí gōng jiàn, yú xī jìn zhī. zhū hàn rén chí bīng qì zhě, jìn zhī hàn rén wéi jūn zhě bù jīn. zhū mài jūn qì zhě, mài yǔ yīng zhí bǎ zhī rén zhě bù jīn. zhū mín jiān yǒu cáng tiě chǐ tiě gū duǒ, jí hán dāo tiě zhǔ zhàng zhě, jìn zhī. zhū sī cáng jiǎ quán fù zhě, chǔ sǐ bù chéng fù zhě, chī wǔ shí qī, tú yī nián líng sǎn jiǎ piàn xià kān chuān xì yù dí zhě, chī sān shí qī. qiāng ruò dāo ruò nǔ sī yǒu shí jiàn zhě, chǔ sǐ wǔ jiàn yǐ shàng, zhàng jiǔ shí qī, tú sān nián sì jiàn yǐ shàng, qī shí qī, tú èr nián bù kān shǐ yòng, chī wǔ shí qī. gōng jiàn sī yǒu shí fù zhě, chǔ sǐ wǔ fù yǐ shàng, zhàng jiǔ shí qī, tú sān nián sì fù yǐ xià, qī shí qī, tú èr nián bù chéng fù, chī wǔ shí qī. fán gōng yī, jiàn sān shí, wèi yī fù.
诸郡县达鲁花赤及诸投下,擅造军器者,禁之。诸神庙仪仗,止以土木纸彩代之,用真兵器者禁。诸都城小民,造弹弓及执者,杖七十七,没其家财之半,在外郡县不在禁限。诸打捕及捕盗巡马弓手、巡盐弓手,许执弓箭,余悉禁之。诸汉人持兵器者,禁之;汉人为军者不禁。诸卖军器者,卖与应执把之人者不禁。诸民间有藏铁尺、铁骨朵,及含刀铁拄杖者,禁之。诸私藏甲全副者,处死;不成副者,笞五十七,徒一年;零散甲片下堪穿系御敌者,笞三十七。枪若刀若弩私有十件者,处死;五件以上,杖九十七,徒三年;四件以上,七十七,徒二年;不堪使用,笞五十七。弓箭私有十副者,处死;五副以上,杖九十七,徒三年;四副以下,七十七,徒二年;不成副,笞五十七。凡弓一,箭三十,为一副。
zhū yuè dú cí miào, zhé gǎn chù fàn zuó jiàn zhě, jìn zhī. zhū fú xī wā huáng yáo shùn yǔ tāng hòu tǔ děng miào, jūn mǎ shǐ chén gǎn jǔ huài zhě, jìn zhī. zhū míng shān dà chuān sì guàn cí miào, bìng qián dài míng rén yí jī, gǎn chāi huǐ zhě, jìn zhī. zhū gǎi sì wèi guān, gǎi guān wèi sì zhě, jìn zhī. zhū cí miào sì guàn, mó lēi yù bǎo shèng zhǐ jí zhū wáng lìng zhǐ zhě, jìn zhī.
诸岳渎祠庙,辄敢触犯作践者,禁之。诸伏羲、娲皇、尧、舜、禹、汤、后土等庙,军马使臣敢沮坏者,禁之。诸名山大川寺观祠庙,并前代名人遗迹,敢拆毁者,禁之。诸改寺为观,改观为寺者,禁之。诸祠庙寺观,模勒御宝圣旨及诸王令旨者,禁之。
zhū wèi zi xíng xiào, zhé yǐ gē gān kuī gǔ mái ér zhī shǔ wèi xiào zhě, bìng jìn zhǐ zhī. zhū mín jiān sāng zàng, yǐ zhǐ wèi wū shì, jīn yín wèi mǎ, zá cǎi yī fú wéi zhàng zhě, xī jìn zhī. zhū fén mù yǐ zhuān wǎ wèi wū qí shàng zhě, jìn zhī. zhū jiā miào chūn qiū jì sì, zhé yòng gōng fú xíng lǐ zhě, jìn zhī. zhū mín jiān zǔ zōng shén zhǔ, chēng huáng zì zhě, jìn zhī. zhū xiǎo mín fáng wū, ān zhì é xiàng xián jí, yǒu lín zhǎo wǎ shòu zhě, chī sān shí qī, táo rén èr shí qī. zhū zhí guān jū jiàn rèn, suī yǒu shàn zhèng, bù xǔ lì bēi, yǐ lì ér fàn zāng wū zhě huǐ zhī, wú zhì zhuàng yǐ xū yù lì bēi zhě huǐ zhī.
诸为子行孝,辄以割肝、刲股、埋儿之属为孝者,并禁止之。诸民间丧葬,以纸为屋室,金银为马,杂彩衣服帷帐者,悉禁之。诸坟墓以砖瓦为屋其上者,禁之。诸家庙春秋祭祀,辄用公服行礼者,禁之。诸民间祖宗神主,称皇字者,禁之。诸小民房屋,安置鹅项衔脊,有鳞爪瓦兽者,笞三十七,陶人二十七。诸职官居见任,虽有善政,不许立碑,已立而犯赃污者毁之,无治状以虚誉立碑者毁之。
zhū yè jìn, yī gēng sān diǎn, zhōng shēng jué, jìn rén xíng. wǔ gēng sān diǎn, zhōng shēng dòng, tīng rén xíng. wéi zhě chī èr shí qī, yǒu guān zhě tīng shú. qí gōng wù jí sù, jí jí bìng sǐ sàng chǎn yù zhī lèi bù jīn. zhū yǒu sī xiǎo zhōng wèi dòng, sì guàn zhé míng zhōng zhě, jìn zhī. zhū jiāng nán zhī dì, měi yè jìn zhōng yǐ qián, shì jǐng diǎn dēng mǎi mài, xiǎo zhōng zhī hòu, rén jiā diǎn dēng dú shū gōng zuò zhě, bìng bù jīn. qí jí zhòng cí dǎo zhě, jìn zhī. zhū fàn yè jù bǔ, zhuó shāng jiǎo xún zhě, zhàng yī bǎi qī.
诸夜禁,一更三点,钟声绝,禁人行。五更三点,钟声动,听人行。违者笞二十七,有官者听赎。其公务急速,及疾病死丧产育之类不禁。诸有司晓钟未动,寺观辄鸣钟者,禁之。诸江南之地,每夜禁钟以前,市井点灯买卖,晓钟之后,人家点灯读书工作者,并不禁。其集众祠祷者,禁之。诸犯夜拒捕,斫伤徼巡者,杖一百七。
zhū chéng guō rén mín, lín jiǎ xiāng bǎo, mén zhì shuǐ chè, jī shuǐ cháng yíng, jiā shè huǒ jù, měi wù xū bèi, dà fēng shí zuò, zé chuán hū yǐ xùn yú lù. yǒu sī bù shí diǎn shì, fán jiù huǒ zhī jù bù bèi zhě, zuì zhī. zhū yí huǒ yán shāo xì guān fáng shè, zhàng qī shí qī yán shāo mín fáng shè, chī wǔ shí qī yīn zhì shāng rén mìng zhě, zhàng bā shí qī suǒ huǐ fáng shè cái chù, gōng sī jù miǎn zhēng cháng. shāo zì jǐ fáng shè zhě, chī èr shí qī, zhǐ zuò shī huǒ zhī rén. zhū jiān yán cǎo dì, zhé zòng yě huǒ yán shāo zhě, zhàng bā shí qī, yīn zhì quē yòng zhě, zòu qǔ shèng cái. lín jiē guǎn mín guān, zhuān yī guān fáng jìn zhì. zhū zòng huǒ wéi liè, yán shāo mín fáng shè qián gǔ zhě, duàn zuì lēi cháng, cháng wèi jǐn ér huì shè zhě, miǎn zhēng. zhū gù shāo tài zǐ zhū wáng fáng shè zhě, chǔ sǐ. zhū gù shāo guān fǔ xiè yǔ, jí yǒu rén jū zhǐ zhái shè, wú wèn shě yǔ dà xiǎo, cái wù duō guǎ, bǐ tóng qiáng dào, miǎn cì, zhàng yī bǎi qī, tú sān nián yīn shāng rén mìng, tóng shā rén. qí wú rén jū zhǐ kōng fáng, bìng sǔn huài cái wù, jí tián chǎng jī jù zhī wù, tóng qiè dào, miǎn cì, jì zāng duàn zuì. yīn dào qǔ cái wù zhě, tóng qiáng dào, cì duàn, bìng zhuī péi suǒ shāo wù jià shāng rén mìng zhě, réng zhēng shāo mái yín. zài fàn zhě jué pèi, yì mǎn, xǐ qiān lǐ zhī wài. zhū xié chóu fàng huǒ, suí shí pū miè, bù céng yán liáo zhě, bǐ qiáng dào bù céng shāng rén bù dé cái, zhàng qī shí qī, tú yī nián bàn, miǎn cì, suī qīn shǔ xiàng fàn, bǐ tóng cháng rén.
诸城郭人民,邻甲相保,门置水彻,积水常盈,家设火具,每物须备,大风时作,则传呼以徇于路。有司不时点视,凡救火之具不备者,罪之。诸遗火延烧系官房舍,杖七十七;延烧民房舍,笞五十七;因致伤人命者,杖八十七;所毁房舍财畜,公私俱免征偿。烧自己房舍者,笞二十七,止坐失火之人。诸煎盐草地,辄纵野火延烧者,杖八十七,因致阙用者,奏取圣裁。邻接管民官,专一关防禁治。诸纵火围猎,延烧民房舍钱谷者,断罪勒偿,偿未尽而会赦者,免征。诸故烧太子诸王房舍者,处死。诸故烧官府廨宇,及有人居止宅舍,无问舍宇大小,财物多寡,比同强盗,免刺,杖一百七,徒三年;因伤人命,同杀人。其无人居止空房,并损坏财物,及田场积聚之物,同窃盗,免刺,计赃断罪。因盗取财物者,同强盗,刺断,并追陪所烧物价;伤人命者,仍征烧埋银。再犯者决配,役满,徙千里之外。诸挟仇放火,随时扑灭,不曾延燎者,比强盗不曾伤人不得财,杖七十七,徒一年半,免刺,虽亲属相犯,比同常人。
zhū měi yuè shuò wàng èr xián, fán yǒu shēng zhī wù, shā zhě jìn zhī. zhū jùn xiàn suì zhēng yuè wǔ yuè, gè jìn zǎi shā shí rì, qí jī jǐn qù chù, zì shuò rì wèi shǐ, jìn shā sān rì. zhū měi suì, zì shí èr yuè zhì lái suì zhēng yuè, shā mǔ yáng zhě, jìn zhī. zhū yàn huì, suī dá guān, shā mǎ wèi lǐ zhě, jìn zhī. qí yǒu lǎo bìng bù rèn ān lēi zhě, yì bì yǔ zhòng yàn ér hòu shā zhī. zhū sī zǎi niú mǎ zhě, zhàng yī bǎi, zhēng chāo èr shí wǔ liǎng, fù gào rén chōng shǎng. liǎng lín zhī ér bù shǒu zhě, chī èr shí qī. běn guǎn tóu mù shī jué chá zhě, chī wǔ shí qī. yǒu jiàn shā bù gào, yīn xié qǔ qián wù zhě, zhàng qī shí qī. ruò lǎo bìng bù rèn yòng zhě, cóng yǒu sī biàn yàn, fāng xǔ zǎi shā. yǐ bìng sǐ zhě, shēn yàn kāi bō, qí jīn jiǎo jí fù guān, pí ròu ruò bù zì yòng, xū tóu shuì huò mài, wéi zhě tóng nì shuì fǎ. yǒu sī jìn zhì bù yán zhě, jiū zhī. zhū sī zǎi guān mǎ niú, wéi shǒu zhàng yī bǎi qī, wèi cóng bā shí qī. zhū zhù lì sī zǎi mǎ niú zhě, jiǎn zhèng fàn rén èr děng lùn zuì. zhū niú mǎ lǘ luó sǐ, ér jīn jiǎo bù jìn shí shū guān zhě, yī fù yǐ shàng, chī èr shí qī wǔ fù yǐ shàng, sì shí qī shí fù yǐ shàng, zhàng liù shí qī, réng zhēng suǒ fàn wù jià, fù gào rén chōng shǎng.
诸每月朔望二弦,凡有生之物,杀者禁之。诸郡县岁正月五月,各禁宰杀十日,其饥馑去处,自朔日为始,禁杀三日。诸每岁,自十二月至来岁正月,杀母羊者,禁之。诸宴会,虽达官,杀马为礼者,禁之。其有老病不任鞍勒者,亦必与众验而后杀之。诸私宰牛马者,杖一百,征钞二十五两,付告人充赏。两邻知而不首者,笞二十七。本管头目失觉察者,笞五十七。有见杀不告,因胁取钱物者,杖七十七。若老病不任用者,从有司辨验,方许宰杀。已病死者,申验开剥,其筋角即付官,皮肉若不自用,须投税货卖,违者同匿税法。有司禁治不严者,纠之。诸私宰官马牛,为首杖一百七,为从八十七。诸助力私宰马牛者,减正犯人二等论罪。诸牛马驴骡死,而筋角不尽实输官者,一副以上,笞二十七;五副以上,四十七;十副以上,杖六十七,仍征所犯物价,付告人充赏。
zhū huǐ shāng tǐ fū yǐ xíng gài yú shì zhě, jìn zhī. zhū chéng guō nèi wài fàng gē dài líng zhě, jìn zhī. zhū zhū wáng fù mǎ jí zhū quán guì háo yòu, qīn zhàn shān chǎng, zǔ mín qiáo cǎi zhě, zuì zhī. zhū guān jī bù yán, shòu cái gù zòng zhě, zuì zhī. zhū jiāng hé jīn dù, huò míng zhī cháo xìn yǐ dào, jí fēng tāo jiāng qǐ, tān suǒ dù qián, yān yán bù dù, yǐ zhì zhōng liú fù nì, shāng hài rén mìng zhě, wéi shǒu chǔ sǐ, wèi cóng jiǎn yī děng.
诸毁伤体肤以行丐于市者,禁之。诸城郭内外放鸽带铃者,禁之。诸诸王驸马及诸权贵豪右,侵占山场,阻民樵采者,罪之。诸关讥不严,受财故纵者,罪之。诸江河津渡,或明知潮信已到,及风涛将起,贪索渡钱,淹延不渡,以致中流覆溺,伤害人命者,为首处死,为从减一等。
zhū qì sú chū jiā, bù cóng yǒu sī tǐ fù, zhé dù wèi sēng dào zhě, qí shī chī wǔ shí qī, shòu dù zhě sì shí qī, fā yuán jí. zhū yǐ bái yī shàn yǒu wéi míng, jù zhòng jié shè zhě, jìn zhī. zhū sè mù sēng ní nǚ guān, zhé rù mín jiā qiáng xíng chāo huà zhě, jìn zhī. zhū sēng dào wěi zào jīng wén, fàn shàng huò zhòng, wéi shǒu zhě zhǎn, wèi cóng zhě gè yǐ qīng zhòng lùn xíng. zhū yǐ fēi lǐ yíng sài qí dǎo, huò zhòng luàn mín zhě, jìn zhī. zhū sú rén jí zhòng míng náo zuò fó shì zhě, jìn zhī. zhū jūn guān jiū cái jù zhòng, zhāng shè yí wèi, míng luó jī gǔ, yíng sài shén shè, yǐ wéi mín chàng zhě, chī wǔ shí qī, qí fù èr shí qī, bìng jì guò. zhū yīn yáng jiā tiān wén tú chèn yīng jìn zhī shū, gǎn sī cáng zhě zuì zhī. zhū yīn yáng jiā wěi zào tú chèn, shì lǎo jiā sī zhuàn jīng wén, fán yǐ xié shuō zuǒ dào wū mín huò zhòng zhě, jìn zhī, wéi zhě zhòng zuì zhī. zài sì guàn zhě, zuì jí zhǔ shǒu, jū wài zhě, suǒ zài yǒu sī chá zhī. zhū wàng yán jìn shū zhě, tú. zhū yīn yáng jiā zhě liú, zhé wéi rén rán dēng jì xīng, gǔ huò rén xīn zhě, jìn zhī. zhū wàng yán xīng biàn zāi xiáng, zhàng yī bǎi qī. zhū yīn yáng fǎ shī, zhé rù zhū wáng gōng zhǔ fù mǎ jiā zhě, jìn zhī. zhū yǐ yīn yáng xiāng fǎ shū fú zhòu shuǐ, fán yì duān zhī shù, huò luàn rén tīng, xī qiú shì jìn zhě, jìn zhī, wéi zhě zuì zhī.
诸弃俗出家,不从有司体覆,辄度为僧道者,其师笞五十七,受度者四十七,发元籍。诸以白衣善友为名,聚众结社者,禁之。诸色目僧尼女冠,辄入民家强行抄化者,禁之。诸僧道伪造经文,犯上惑众,为首者斩,为从者各以轻重论刑。诸以非理迎赛祈祷,惑众乱民者,禁之。诸俗人集众鸣铙作佛事者,禁之。诸军官鸠财聚众,张设仪卫,鸣锣击鼓,迎赛神社,以为民倡者,笞五十七,其副二十七,并记过。诸阴阳家天文图谶应禁之书,敢私藏者罪之。诸阴阳家伪造图谶,释老家私撰经文,凡以邪说左道诬民惑众者,禁之,违者重罪之。在寺观者,罪及主守,居外者,所在有司察之。诸妄言禁书者,徒。诸阴阳家者流,辄为人燃灯祭星,蛊惑人心者,禁之。诸妄言星变灾祥,杖一百七。诸阴阳法师,辄入诸王公主驸马家者,禁之。诸以阴阳相法书符咒水,凡异端之朮,惑乱人听,希求仕进者,禁之,违者罪之。
zhū xiě nì míng wén shū, suǒ yán zhòng zhě chǔ sǐ, qīng zhě liú, méi qí qī zǐ, yǔ bǔ huò rén chōng shǎng. shì zhǔ zì huò zhě bù shǎng. zhū xiě nì míng wén zì, jié rén sī zuì, bù shè guān shì zhě, zhàng qī shí qī. zhū tóu nì míng wén zì yú rén jiā, xié qǔ qián wù zhě, zhàng bā shí qī, fā yuán jí. zhū jiàn nì míng wén shū, fēi suí shí bài huò zhě, jí yǔ shāo huǐ zhé yǐ wén guān zhě, jiǎn fàn rén èr děng lùn zuì. fán nì míng wén zì, qí yán bù jí guān fǔ, zhǐ yù jié rén zuì zhě, rú suǒ jié lùn.
诸写匿名文书,所言重者处死,轻者流,没其妻子,与捕获人充赏。事主自获者不赏。诸写匿名文字,讦人私罪,不涉官事者,杖七十七。诸投匿名文字于人家,胁取钱物者,杖八十七,发元籍。诸见匿名文书,非随时败获者,即与烧毁;辄以闻官者,减犯人二等论罪。凡匿名文字,其言不及官府,止欲讦人罪者,如所讦论。
zhū mín jiān zǐ dì, bù wù shēng yè, zhé yú chéng shì fāng zhèn yǎn chàng cí huà, jiào xí zá xì, jù zhòng yín xuè, bìng jìn zhì zhī. zhū nòng qín shé kuǐ lěi, cáng yè piē bó dào huā qián jī yú gǔ, huò rén jí zhòng, yǐ mài wěi yào zhě, jìn zhī, wéi zhě zhòng zuì zhī. zhū qì běn zhú mò, xí yòng jiǎo zhī xì, xué gōng cì zhī shù zhě, shī dì zǐ bìng zhàng qī shí qī. zhū luàn zhì cí qǔ wèi jī yì zhě, liú.
诸民间子弟,不务生业,辄于城市坊镇演唱词话,教习杂戏,聚众淫谑,并禁治之。诸弄禽蛇、傀儡,藏擫撇钹、倒花钱、击鱼鼓,惑人集众,以卖伪药者,禁之,违者重罪之。诸弃本逐末,习用角之戏,学攻刺之朮者,师弟子并杖七十七。诸乱制词曲为讥议者,流。
zhū dǔ bó qián wù, zhàng qī shí qī, qián wù méi guān, yǒu guān zhě bà jiàn rèn, qī nián hòu zá zhí nèi xù. kāi zhāng bó fáng zhī jiā, zuì yì rú zhī, zài fàn jiā tú yī nián. yīng bǔ gù zòng, chī sì shí qī, shòu cái zhě tóng zuì. yǒu sī zòng lìng pān zhǐ píng rén, jí zài qián tóng dǔ rén, zuì jí guān lì. dǔ yǐn shí zhě, bù zuò. zhū dǔ bó qián wù, tóng dǔ zhī rén zì shǒu zhě, wù lùn. zhū dǔ bó, yīn shì fā lù, zhuī dào tān cháng, dǔ jù zāng zhèng míng bái zhě, jí yǐ běn fǎ kē lùn, bù yǐ zhǎn zhuǎn pān zhǐ gé bō.
诸赌博钱物,杖七十七,钱物没官,有官者罢见任,期年后杂职内叙。开张博房之家,罪亦如之,再犯加徒一年。应捕故纵,笞四十七,受财者同罪。有司纵令攀指平人,及在前同赌人,罪及官吏。赌饮食者,不坐。诸赌博钱物,同赌之人自首者,勿论。诸赌博,因事发露,追到摊场,赌具赃证明白者,即以本法科论,不以展转攀指革拨。
zhū gù zòng niú mǎ shí jiàn tián hé zhě, jìn zhī. zhū suǒ zài zhèn shǒu méng gǔ hàn jūn, gè lì yíng suǒ. wú gù zhé rù rén jiā, qiú suǒ jiǔ shí, jí zòng tóu pǐ shí jiàn tián hé sāng guǒ, zuì jí zhǔ jiàng. zhū fān wáng wú dōu shěng wén shū, zhé yú gè chù zhēng shōu chà fā, qiáng qǔ yǐn shí cǎo liào, wèi mín hài zhě, jìn zhī.
诸故纵牛马食践田禾者,禁之。诸所在镇守蒙古、汉军,各立营所。无故辄入人家,求索酒食,及纵头匹食践田禾桑果,罪及主将。诸藩王无都省文书,辄于各处征收差发,强取饮食草料,为民害者,禁之。
zhū yǒu hǔ bào wéi hài zhī chù, yǒu sī yán lēi guān bīng jí dǎ bǔ zhī rén, duō fāng bǔ zhī. qí zhōng bù yīng bǔ zhī rén, zì néng shè jī bǔ huò zhě, pí ròu bù xū nà guān, jiù yǐ chōng shǎng. zhū zhí guān wéi lì fàng yīng, zhuī duó dāng rì suǒ fú yòng ān mǎ yī wù méi guān. zhū suǒ bō gè guān wéi liè shān chǎng, bìng wú jìn mín qiáo cǎi, wéi zhě zhì zhī. zhū nián gǔ bù dēng, rén mín chóu kùn, zhū wáng dá guān yīng chū wéi liè zhě, bìng jìn zhǐ zhī. zhū tián hé wèi shōu, wú zòng wéi liè, yú yí běi bù gēng zhòng zhī dì wéi liè zhě tīng. zhū jūn rén shòu cái, wěi zào huǒ yìn, jiāng suǒ guǎn guān mǎ dào huàn yú rén zhě, zhàng jiǔ shí qī, zhuī zāng méi guān. zhū nián gǔ bù dēng, bǎi xìng jī fá, yù jìn dì yě shòu, bó ér shí zhī zhě, wú zhé mò rù. zhū dǎ bǔ yīng fāng guān, yǐ hé jìn yù shàn yě wù mài jià zì sī zhě, jì zāng yǐ wǎng fǎ lùn, chú míng bù xù. zhū zhōu chē zhī mí qì fú zhī qí, fāng miàn dà chén fēi xī gòng bù dé shàn jìn.
诸有虎豹为害之处,有司严勒官兵及打捕之人,多方捕之。其中不应捕之人,自能设机捕获者,皮肉不须纳官,就以充赏。诸职官违例放鹰,追夺当日所服用鞍马衣物没官。诸所拨各官围猎山场,并毋禁民樵采,违者治之。诸年谷不登,人民愁困,诸王达官应出围猎者,并禁止之。诸田禾未收,毋纵围猎,于迤北不耕种之地围猎者听。诸军人受财,伪造火印,将所管官马盗换与人者,杖九十七,追赃没官。诸年谷不登,百姓饥乏,遇禁地野兽,搏而食之者,毋辄没入。诸打捕鹰坊官,以合进御膳野物卖价自私者,计赃以枉法论,除名不叙。诸舟车之靡、器服之奇,方面大臣非锡贡不得擅进。
zhū lán yí rén kǒu dào jiān, jí yí suǒ chēng jí guàn, zhào zhǔ shí rèn. bàn nián zhī shàng wú zhǔ shí rèn zhě, pǐ pèi wèi hù, fù yǒu sī dāng chāi. cán jí lǎo bìng, gěi yǐ wén yǐn, ér zòng qiǎn zhī. tóu pǐ yǒu zhǔ shí rèn zhě, zhēng hái yǐ yǒu cǎo liào jià qián, rán hòu gěi zhǔ wú zhǔ shí rèn, zé jí qí máo chǐ ér shōu yǎng zhī. zhū lán yí nú bì, sī xiāng pèi hé, suī shēng yù zǐ nǚ, yǒu zhǔ shí rèn zhě, gè guī qí zhǔ, wú běn zhǔ zhě guān yǔ shōu xì. zhū yǐn cáng lán yí yīng quǎn zhě, chī sān shí qī, méi qí jiā cái zhī bàn. qí shōu shí lán yí yīng quǎn zhī rén, yīn yǐ wéi mín hài zhě, zuì zhī.
诸阑遗人口到监,即移所称籍贯,召主识认。半年之上无主识认者,匹配为户,付有司当差。残疾老病,给以文引,而纵遣之。头匹有主识认者,征还已有草料价钱,然后给主;无主识认,则籍其毛齿而收养之。诸阑遗奴婢,私相配合,虽生育子女,有主识认者,各归其主,无本主者官与收系。诸隐藏阑遗鹰犬者,笞三十七,没其家财之半。其收拾阑遗鹰犬之人,因以为民害者,罪之。
zhū chú huò sù cáng zhī wù, zài tā rén dì nèi zhě, yǔ dì zhǔ zhōng fēn, zài guān dì nèi zhě yī bàn nà guān, zài jǐ dì nèi zhě jí tóng yè zhǔ. dé gǔ qì zhēn bǎo zhī wù zhě, wén guān jìn xiàn, yuē liàng gěi jià, ruò yǒu zhà wěi yǐn nì, duàn zuì zhuī méi.
诸锄获宿藏之物,在他人地内者,与地主中分,在官地内者一半纳官,在己地内者即同业主。得古器珍宝之物者,闻官进献,约量给价,若有诈伪隐匿,断罪追没。
zhū jiān lín guān zhé jǔ dài yú mín zhě, qǔ yǔ jù zuì zhī. zhū chēng dài qián gǔ, nián yuè suī duō, bù guò yī běn yī xī, yǒu zhé qǔ yíng yú rén, huò zhuǎn huàn qì quàn, xī shàng jiā xī, huò zhàn rén niú mǎ cái chǎn, duó rén zǐ nǚ yǐ wéi nú bì zhě, zhòng jiā zhī zuì, réng cháng duō qǔ zhī xī, qí běn xī méi guān. zhū diǎn zhì, bù shè zhèng kù, bù lì xìn tiē, wéi lì qǔ xī zhě, jìn zhī.
诸监临官辄举贷于民者,取与俱罪之。诸称贷钱谷,年月虽多,不过一本一息,有辄取赢于人,或转换契券,息上加息,或占人牛马财产,夺人子女以为奴婢者,重加之罪,仍偿多取之息,其本息没官。诸典质,不设正库,不立信帖,违例取息者,禁之。
zhū guān xiāng diàn hù, jū tíng gè lǚ, fēi suǒ zhī shí, bì wèn qí suǒ fèng guān fǔ wén yǐn, dàn yǒu kě yí zhě, bù dé róng zhǐ, wéi zhě zuì zhī. zhū guān hù xíng qián shāng chuán, zhé shù qí hào, zhì gōng jiàn luó gǔ, jiē qián zhǔ yá mén zhí míng, wǎng lái jiāng hé zhě, jìn zhī. zhū jīng shāng jí yīn shì chū wài, bì cóng yǒu sī huì wèn lín bǎo, chū gěi wén yǐn, wéi zhě jiū zhì. zhū tóu xià bìng qí yú yǒu yìn xìn yá mén, bìng bù dé làn gěi wén yǐn.
诸关厢店户,居停各旅,非所知识,必问其所奉官府文引,但有可疑者,不得容止,违者罪之。诸官户行钱商船,辄竖旗号,置弓箭锣鼓,揭钱主衙门职名,往来江河者,禁之。诸经商及因事出外,必从有司会问邻保,出给文引,违者究治。诸投下并其余有印信衙门,并不得滥给文引。
zhū yǒu dú zhī yào, fēi yī rén zhé xiāng mài mǎi, zhì shāng rén mìng zhě, mǎi zhě mài zhě jiē chǔ sǐ. bù céng shāng rén zhě, gè zhàng liù shí qī, réng zhuī zhì yuán chāo yī bǎi liǎng, yǔ gào rén chōng shǎng. bù tōng yī shù, zhì hé wěi yào, yú shì jǐng dài mài zhě, jìn zhī.
诸有毒之药,非医人辄相卖买,致伤人命者,买者卖者皆处死。不曾伤人者,各杖六十七,仍追至元钞一百两,与告人充赏。不通医朮,制合伪药,于市井贷卖者,禁之。
zhū xià hǎi shǐ chén jí bó shāng, zhé yǐ zhōng guó shēng kǒu bǎo huò róng qì mǎ pǐ yí wài fān zhě, cóng lián fǎng sī chá zhī. zhū shāng gǔ shōu mǎi jīn yín xià fān zhě, jìn zhī, wéi zhě zuì zhī. zhū hǎi bīn háo mín, zhé yǔ fān shāng jiāo tōng mào yì tóng qián xià hǎi zhě, zhàng yī bǎi qī.
诸下海使臣及舶商,辄以中国生口、宝货、戎器、马匹遗外番者,从廉访司察之。诸商贾收买金银下番者,禁之,违者罪之。诸海滨豪民,辄与番商交通贸易铜钱下海者,杖一百七。
zhū chàng jì zhī jiā, suǒ shēng nán nǚ, měi jì bù guò cì yuè shí rì, huì qí shù yǐ shàng yú zhōng shū shěng. yǒu wèi shēng duò qí tāi yǐ shēng zhé cán qí mìng zhě, jìn zhī. zhū chàng jì zhī jiā, zhé mǎi liáng rén wéi chàng, ér yǒu sī bù shěn, làn gěi gōng jù, shuì wù wú píng, zhé yǔ yìn shuì, bìng yán jìn zhī, wéi zhě tòng shéng zhī.
诸倡妓之家,所生男女,每季不过次月十日,会其数以上于中书省。有未生堕其胎、已生辄残其命者,禁之。诸倡妓之家,辄买良人为倡,而有司不审,滥给公据,税务无凭,辄与印税,并严禁之,违者痛绳之。
zá fàn
杂犯
zhū dòu zhēng zhé biàn, zhé tí dà míng zì zhě, zuì zhī. zhū zhí guān yīn gōng shī kǒu luàn yán zhě, chī èr shí qī. zhū kuài yì zhōng huò jiǔ hòu jí hài fēng kuáng jí, shī kǒu luàn yán, bié wú qíng lǐ zhě, miǎn zuì.
诸斗争折辨,辄提大名字者,罪之。诸职官因公失口乱言者,笞二十七。诸快意中或酒后及害风狂疾,失口乱言,别无情理者,免罪。
zhū è shào wú lài, jié jù péng dǎng, líng lì shàn liáng, gù xíng dòu zhēng, xiāng yǔ luó zhī zhě, yǔ mù ǒu lián suǒ, xún xíng jiē qú, dé hòu fàn rén dài zhī, rán hòu jué qiǎn. zhū è shào bái zhòu chí dāo jiàn yú dū shì zhōng, yù shā běn bù guān zhǎng zhě, zhàng jiǔ shí qī. zhū wú lài jūn rén, zhé shòu cái ōu rén, yīn duó qǔ qián wù zhě, zhàng bā shí qī, hóng ní fěn bì shí guò qí mén, miǎn tú. zhū xiān zuò guò fàn, céng jīng hóng ní fěn bì, hòu fàn wèi yīng qiān xǐ zhě, yú yuán zhì hóng ní fěn bì tiān lù guò míng.
诸恶少无赖,结聚朋党,陵轹善良,故行斗争,相与罗织者,与木偶连锁,巡行街衢,得后犯人代之,然后决遣。诸恶少白昼持刀剑于都市中,欲杀本部官长者,杖九十七。诸无赖军人,辄受财殴人,因夺取钱物者,杖八十七,红泥粉壁识过其门,免徒。诸先作过犯,曾经红泥粉壁,后犯未应迁徙者,于元置红泥粉壁添录过名。
zhū háo yòu quán yí guān fǔ, wēi xíng xiāng jǐng, yín bào tān nüè, lèi fàn bù quān zhě, xǐ yuǎn è zhī dì tún zhǒng. zhū pín fàn guò è, lèi duàn bù gǎi zhě, liú yuǎn. zhū xiōng rén cán hài liáng shàn, qiáng jiàng nán zǐ qù shì, jué miè rén hòu, xìng huò shēng miǎn zhě, zhàng yī bǎi qī, liú yuǎn. zhū guì shì zhī jiā, nú lì yǒu fàn, zhé sī zhì tiě jiā, dīng xiàng jìn gù, jí shàn cì qí miàn zhě, jìn zhī. zhū huò táo nú, zhé cì miàn yì bí, fēi lǐ cán kǔ zhě, jìn zhī. zhū wú gù shàn cì qí nú zhě, zhàng liù shí qī. zhū luō lī huí huí wèi mín hài zhě, cóng suǒ zài yǒu sī jìn zhì.
诸豪右权移官府,威行乡井,淫暴贪虐,累犯不悛者,徙远恶之地屯种。诸频犯过恶,累断不改者,流远。诸凶人残害良善,强将男子去势,绝灭人后,幸获生免者,杖一百七,流远。诸贵势之家,奴隶有犯,辄私置铁枷,钉项禁锢,及擅刺其面者,禁之。诸获逃奴,辄刺面劓鼻,非理残苦者,禁之。诸无故擅刺其奴者,杖六十七。诸啰哩、回回为民害者,从所在有司禁治。
bǔ wáng
捕亡
zhū shī dào, bǔ dào guān bù lì xiàn bǔ dào, què lìng tā hù péi cháng shì zhǔ cái wù zhě, fá fèng liǎng yuè, réng lì xiàn zhuī bǔ. zhū qiáng dào shā rén, sān xiàn bù huò, huì shè, bǔ dào guān hé dé zuì fá gé bō, réng lìng bǔ dào, rèn mǎn bù huò, jiě yóu nèi tōng xíng kāi xiě, yī lì chù jiàng. zhū tā jìng dào rù jìng táo cáng, bǔ dào guān zhé fēn bǐ jiāng cǐ jiè, bù jí bǔ zhuō zhě, chī sì shí qī, jiě zhí bié xù, jì guò.
诸失盗,捕盗官不立限捕盗,却令他户陪偿事主财物者,罚俸两月,仍立限追捕。诸强盗杀人,三限不获,会赦,捕盗官合得罪罚革拨,仍令捕盗,任满不获,解由内通行开写,依例黜降。诸他境盗入境逃藏,捕盗官辄分彼疆此界,不即捕捉者,笞四十七,解职别叙,记过。
zhū yǐ duàn liú qiú, zài jìn wèi fā, fǎn yù ōu shāng jìn zǐ, yǐ táo fù huò zhě, chǔ sǐ wèi chū jìn zhě zhàng yī bǎi qī, fā yǐ nǐ liú suǒ. zhū jiě fā qiú tú, jīng guò zhōu xiàn zhǐ sù, bù jì shōu láo fáng, zhé yú nì lǚ jiān xì, yǐ zhì tuō jiān zài táo zhě, zhǎng yā guān chī èr shí qī, hái yì fáng sòng guān sì shí qī, jì guò. zhū qiú tú fǎn yù ér táo, zhǔ shǒu jiǎn fàn rén zuì èr děng, tí láo guān yòu jiǎn zhǔ shǒu sì děng. suí shí zhuō huò jí bàn yǐ shàng zhě, fá fèng yī yuè.
诸已断流囚,在禁未发,反狱殴伤禁子,已逃复获者,处死;未出禁者杖一百七,发已拟流所。诸解发囚徒,经过州县止宿,不寄收牢房,辄于逆旅监系,以致脱监在逃者,长押官笞二十七,还役;防送官四十七,记过。诸囚徒反狱而逃,主守减犯人罪二等,提牢官又减主守四等。随时捉获及半以上者,罚俸一月。
zhū nú bì bèi zhǔ ér táo, zhàng qī shí qī yòu yǐn wō cáng zhě, liù shí qī. lín rén shè cháng fāng lǐ zhèng zhī bù shǒu bǔ zhě, chī sān shí qī guān jī yīng bǔ rén shòu zāng tuō fàng zhě, yǐ wǎng fǎ lùn. sì guàn jūn yíng shì jiā yǐng bì, jí tóu xià mào shōu wèi hù zhě, yī cáng nì lùn, zì shǒu zhě miǎn zuì. zhū gào huò táo nú zhě, yú suǒ jiāng cái wù nèi, sān fēn qǔ yī, fù gào huò rén chōng shǎng. zhū táo nú jù bǔ, bù céng zhì shāng rén mìng zhě, zhàng yī bǎi qī.
诸奴婢背主而逃,杖七十七;诱引窝藏者,六十七。邻人、社长、坊里正知不首捕者,笞三十七;关讥应捕人受赃脱放者,以枉法论。寺观、军营、势家影蔽,及投下冒收为户者,依藏匿论,自首者免罪。诸告获逃奴者,于所将财物内,三分取一,付告获人充赏。诸逃奴拒捕,不曾致伤人命者,仗一百七。
xù xíng
恤刑
zhū yù qiú, bì qīng zhòng yì chù, nán nǚ yì shì, wú huò cān zá. sī yù zhì qí shèn, yù zú qù qí nüè, tí láo guān jǐn qí chéng. zhū zài jìn qiú tú, wú qīn shǔ gōng jǐ, huò yǒu qīn shǔ ér pín bù néng gěi zhě, rì gěi cāng mǐ yī shēng, sān shēng zhī zhōng, gěi sù yī shēng, yǐ shí yǒu jí zhě. fán yóu tàn xí jiàn zhī shǔ, gè yǐ shí jù. qí jī hán ér yī liáng bù jì, jí huàn ér yī liáo bù shí, zhì fēi lǐ sǐ sǔn zhě, zuò yǒu sī zuì. zhū gè chù sī yù sī kān shǒu qiú tú, yè zhī qīng yóu yī jīn. zhū lù fǔ zhōu xiàn, dàn tíng qiú qù chù, yú shǔ hào liáng nèi fàng zhī qiú liáng. zhū zài jìn wú jiā shǔ qiú tú, suì shí èr yuè zhì yú zhēng yuè, gěi yáng pí wèi pī gài, kù wà jí xīn cǎo wèi nuǎn xiá xūn kàng zhī yòng. zhū yù sòng, yǒu bì tīng hòu guī duì zhī rén, zhào bǎo zhī zài, rú wú bǎo shí, yǒu sī gěi liáng yǎng jì, wù jì yǎng yú mín jiā. zhū liú qiú zài lù, yǒu sī rì gěi mǐ yī shēng, yǒu jí mìng liáng yī zhì zhī, jí yù suí shí fā qiǎn. zhū yù yī, qiú zhī sī mìng, bì shì ér hòu yòng zhī, ruò yǒu fú chēng, zuò zhǎng yī jí tí diào guān zhī zuì. zhū yù qiú bìng zhì èr fēn, shēn bào jiàn zēng zhì jiǔ fēn, wèi sǐ zhèng, ruò yǐ zhòng wèi qīng, yǐ jí wèi huǎn, wù shāng rén mìng zhě, jiū zhī. zhū yù qiú yǒu bìng, zhǔ sī yàn shí, gěi yī yào, bìng zhòng zhě qù jiā suǒ chǒu, tīng jiā rén rù shì. zhí shì sàn guān wǔ pǐn yǐ shàng, tīng èr rén rù shì. fàn è nì yǐ shàng, jí qiáng dào zhì sǐ, nú bì shā zhǔ zhě, gěi yī yào ér yǐ. zhū yǒu sī, zài jìn qiú tú jī hán, yī shí bù shí, bìng bù dū yī kàn hòu, bù tuō jiā chǒu, bù lìng qīn rén rù shì, yī suì zhī nèi sǐ zhì shí rén yǐ shàng zhě, zhèng guān chī èr shí qī, cì guān sān shí qī, hái zhí shǒu lǐng guān sì shí qī, bà zhí bié xù, jì guò. zhū yùn fù yǒu zuì, chǎn hòu bǎi rì jué qiǎn, lín chǎn zhī yuè, tīng lìng zhào bǎo, chǎn hòu èr shí rì, fù zhuī rù jìn. wú bǎo jí fàn sǐ zuì zhě, chǎn shí lìng fù rén rù shì. zhū fàn sǐ zuì, yǒu qīn nián qī shí yǐ shàng, wú jiān dīng shì yǎng zhě, xǔ chén qǐng zòu cái. zhū yǒu zuì nián qī shí yǐ shàng shí wǔ yǐ xià, jí dǔ fèi cán jí fá shú zhě, měi chī zhàng yī, fá zhōng tǒng chāo yī guàn. zhū yí yù, zài jìn wǔ nián zhī shàng bù néng míng zhě, yù shè shì miǎn.
诸狱囚,必轻重异处,男女异室,毋或参杂。司狱致其慎,狱卒去其虐,提牢官尽其诚。诸在禁囚徒,无亲属供给,或有亲属而贫不能给者,日给仓米一升,三升之中,给粟一升,以食有疾者。凡油炭席荐之属,各以时具。其饥寒而衣粮不继,疾患而医疗不时,致非理死损者,坐有司罪。诸各处司狱司看守囚徒,夜支清油一斤。诸路府州县,但停囚去处,于鼠耗粮内放支囚粮。诸在禁无家属囚徒,岁十二月至于正月,给羊皮为披盖,袴袜及薪草为暖匣熏炕之用。诸狱讼,有必听候归对之人,召保知在,如无保识,有司给粮养济,勿寄养于民家。诸流囚在路,有司日给米一升,有疾命良医治之,疾愈随时发遣。诸狱医,囚之司命,必试而后用之,若有弗称,坐掌医及提调官之罪。诸狱囚病至二分,申报渐增至九分,为死证,若以重为轻,以急为缓,误伤人命者,究之。诸狱囚有病,主司验实,给医药,病重者去枷锁杻,听家人入侍。职事散官五品以上,听二人入侍。犯恶逆以上,及强盗至死,奴婢杀主者,给医药而已。诸有司,在禁囚徒饥寒,衣食不时,病不督医看候,不脱枷杻,不令亲人入侍,一岁之内死至十人以上者,正官笞二十七,次官三十七,还职;首领官四十七,罢职别叙,记过。诸孕妇有罪,产后百日决遣,临产之月,听令召保,产后二十日,复追入禁。无保及犯死罪者,产时令妇人入侍。诸犯死罪,有亲年七十以上,无兼丁侍养者,许陈请奏裁。诸有罪年七十以上、十五以下,及笃废残疾罚赎者,每笞杖一,罚中统钞一贯。诸疑狱,在禁五年之上不能明者,遇赦释免。
píng fǎn
平反
zhū guān lì píng fǎn yuān yù, yīng shǎng zhě, cóng yǒu sī bǎo kān, lián fǎng sī tǐ fù, ér hòu yì zhī. qí yǒu mào làn bù shí zhě, zuì jí bǎo kān tǐ fù guān lì. zhū lù fǔ jūn mín zhǎng guān, yīn shōu bǔ fǎn pàn, zhé luó zhī píng mín, qiáng jiān shì nǚ, shā lǔ rén kǒu cái chǎn, bìng fù rén zhī jiā, qí tóng liáo néng lǐ píng mín zhī yuān, zhèng fàn rén zhī zuì, guī qí fú lǔ, huó qí sǐ mìng zhě, yú běn guān shàng yōu shēng yī děng qiān yòng. fán zhí guān néng píng fǎn zhòng xíng yì qǐ yǐ shàng, shēng děng tóng. zhū zhí guān néng píng fǎn yuān yù yì qǐ zhī shàng, yǔ jiǎn yī zī. zhū lù fǔ cáo lì, néng píng fǎn yuān yù zhě, yú gè dào xuān wèi sī bù lìng shǐ bǔ yòng.
诸官吏平反冤狱,应赏者,从有司保勘,廉访司体覆,而后议之。其有冒滥不实者,罪及保勘体覆官吏。诸路府军民长官,因收捕反叛,辄罗织平民,强奸室女,杀虏人口财产,并覆人之家,其同僚能理平民之冤,正犯人之罪,归其俘虏,活其死命者,于本官上优升一等迁用。凡职官能平反重刑一起以上,升等同。诸职官能平反冤狱一起之上,与减一资。诸路府曹吏,能平反冤狱者,于各道宣慰司部令史补用。