yú xìng dān gū jì, ér bù néng zì xián. juǎn zhóu bǐ yàn, zì shù fà zhì jīn, wú shù shí rì xiāng lí yě. sān shí yǐ qián, jiǎng kǎo zhèng zhī xué, suǒ zuò zhī chù, diǎn jí huán rào rú tǎ jì sān shí yǐ hòu, yǐ wén zhāng yǔ tiān xià xiāng chí zhòu, chōu huáng duì bái, héng chè yè gòu sī wǔ shí yǐ hòu, lǐng xiū mì jí, fù zhé ér jiǎng kǎo zhèng. jīn lǎo yǐ, wú fù dāng nián zhī yì xìng, wéi shí niān zhǐ mò, zhuī lù jiù wén, gū yǐ xiāo qiǎn suì yuè ér yǐ. gù yǐ chéng luán yáng xiāo xià lù děng sān shū, fù yǒu cǐ jí. miǎn xī zuò zhě, rú wáng zhòng rèn yīng zhòng yuǎn, yǐn jīng jù gǔ, bó biàn hóng tōng táo yuān míng liú jìng shū liú yì qìng, jiǎn tán shù yán, zì rán miào yuǎn. chéng bù gǎn wàng nǐ qián xiū. rán dà zhǐ qī bù guāi yú fēng jiào, ruò huái xié ēn yuàn, diān dǎo shì fēi, rú wèi tài chén shàn zhī suǒ wèi, zé zì xìn wú shì yǐ. shì shèng zi sōng yún yù wèi jī jué, yīn lǜ shū shù xíng biàn yú shǒu, yǐ duō de zhū chuán wén yě. suì cǎi zhuāng zi zhī yǔ míng yuē gū wàng tīng zhī. qián lóng guǐ chǒu qī yuè èr shí wǔ rì, guān yì dào rén zì tí.
余性耽孤寂,而不能自閒。捲軸筆硯,自束髮至今,無數十日相離也。三十以前,講考證之學,所坐之處,典籍環繞如獺祭;三十以後,以文章與天下相馳驟,抽黃對白,恆徹夜構思;五十以後,領修秘籍,復折而講考證。今老矣,無復當年之意興,惟時拈紙墨,追錄舊聞,姑以消遣歲月而已。故已成灤陽消夏錄等三書,復有此集。緬昔作者,如王仲任、應仲遠,引經據古,博辨宏通;陶淵明、劉敬叔、劉義慶,簡談數言,自然妙遠。誠不敢妄擬前修。然大旨期不乖於風教,若懷挾恩怨,顛倒是非,如魏泰、陳善之所為,則自信無是矣。適盛子松雲欲為剞劂,因率書數行弁於首,以多得諸傳聞也。遂采莊子之語名曰姑妄聽之。乾隆癸丑七月二十五日,觀弈道人自題。
féng yù shǐ jìng shān jiā yī pū, hū fā kuáng zì wō, kǒu zuò zhān yǔ yún: wǒ suī luò tuò yǐ sǐ, jiū shì yì guān. hé wù xiǎo rén, ào bù bì lù, jīn chéng ěr shǐ zhī. jìng shān zì wǎng shì zhī yuē: jūn bái zhòu xiàn xíng yé? yōu míng yì lù, kǒng yú lǐ bù yí jūn yǐn xíng yé? zé jūn néng jiàn cǐ bèi, cǐ bèi bù néng jiàn jūn, yòu hé cóng ér xiāng bì. qí pū é rú hūn shuì, shāo qǐng ér xǐng, zé yǐ fù cháng yǐ. mén rén tóng chéng gěng shǒu yú, juàn jiè zì hào, ér xǐ yǔ rén zhēng lǐ shù, yú cháng yǔ lùn cǐ shì, yuē: rú zhě měi shèng qì líng lì, yǐ yāo rén jìng, wèi zhī zì zhòng. bù zhī zhòng yǔ bù zhòng, shì suǒ zì wèi, gǒu dào dé wú kuì yú shèng xián, suī wáng hóu yōng huì bù néng róng, suī xū mí bǎn zhú bù néng rǔ, kě guì zhě zài wǒ, zé zài wài zhě bù zú jì ěr. rú bì yǐ zài wài wèi zhòng qīng, shì dài rén jìng wǒ wǒ nǎi róng, rén bù jìng wǒ wǒ jí rǔ, yú tái pū qiè, jiē kě cāo wǒ zhī róng rǔ, wú nǎi zì shì tài qīng yú? shǒu yú yuē: gōng shēng zhǎng fù guì, gù chí lùn rú sī. hán shì bù pín jiàn jiāo rén, zé yá àn bù lì, yì wèi rén suǒ jiàn yǐ. yú yuē: cǐ tián zǐ fāng zhī yán, zhū zǐ yǐ bó zhī. qí wèi kè qì bù dài biàn, jí jiù qí shuō ér lùn, yì wèi dào dé běn zhòng, bù yǐ pín jiàn ér zì qū. fēi háo wú dào dé, dàn pín jiàn jí kě jiāo rén yě. xìn rú jūn yán, zé qǐ gài jiào jūn wèi gèng pín, nú lì jiào jūn wèi gèng jiàn, qún qǐ ér jiāo jūn, jūn yì wèi zhī néng lì pǐn hū? xiān shī chén bái yá xiān shēng, cháng shǒu tí yī lián yú shū shì yuē: shì néng zhī zú xīn cháng qiè, rén dào wú qiú pǐn zì gāo, sī zhēn tàn běn zhī lùn, qī zì kě yǐ qiān gǔ yǐ.
馮御史靜山家一仆,忽發狂自撾,口作譫語云:我雖落拓以死,究是衣冠。何物小人,傲不避路,今懲爾使知。靜山自往視之曰:君白晝現形耶?幽明異路,恐於理不宜;君隱形耶?則君能見此輩,此輩不能見君,又何從而相避。其仆俄如昏睡,稍頃而醒,則已復常矣。門人桐城耿守愚,狷介自好,而喜與人爭禮數,余嘗與論此事,曰:儒者每盛氣凌轢,以邀人敬,謂之自重。不知重與不重,視所自為,苟道德無愧於聖賢,雖王侯擁彗不能榮,雖胥靡版築不能辱,可貴者在我,則在外者不足計耳。如必以在外為重輕,是待人敬我我乃榮,人不敬我我即辱,輿台仆妾,皆可操我之榮辱,毋乃自視太輕歟?守愚曰:公生長富貴,故持論如斯。寒士不貧賤驕人,則崖岸不立,益為人所賤矣。余曰:此田子方之言,朱子已駁之。其為客氣不待辯,即就其說而論,亦謂道德本重,不以貧賤而自屈。非毫無道德,但貧賤即可驕人也。信如君言,則乞丐較君為更貧,奴隸較君為更賤,群起而驕君,君亦謂之能立品乎?先師陳白崖先生,嘗手題一聯於書室曰:事能知足心常愜,人到無求品自高,斯真探本之論,七字可以千古矣。
gōng jí shēng yán, qián lóng jǐ wèi, zài jīng shī yù líng yòu gōng yǔ yī dào shì xiāng shí, shí gòng bēi zhuó, yī rì guān jù, yāo tóng wǎng, yì xīn rán xiāng suí, bó mù guī, dào shì gǒng yī yuē: chéng zhū jūn yǎ yì, wú yǐ wèi chóu, jīn yè yī guān kuǐ lěi kě hū? rù yè zhì suǒ jū shì zhōng, wéi yī dà fāng jǐ, jìn biān lüè jù jiǔ guǒ, zhōng yāng zé chén yī qí jú, hū tóng zǐ bì wài mén, qǐng bīn sì miàn wéi jǐ zuò, jiǔ yī zài xíng, dào shì pāi jiè chǐ yī shēng, jí yǒu shù xiǎo rén zhǎng bā jiǔ cùn, luò jú shàng, hé shēng yǎn jù, yōu yōu yīng yīng, yīn rú sì wǔ suì tóng zǐ, ér nán nǚ zhuāng shì, yīn diào guān mù, yī yī yǔ xì chǎng wú yì, yī chū zhōng chuán qí yǐ yī zhé wèi yī chū, gǔ wú shì zì, shǐ jiàn wú rèn chén zì huì bǔ zhù, yuē dú rú chǐ, xiāng yán yǐ jiǔ, suì bù néng fèi, jīn yì cóng sú tǐ shū zhī piē rán bù jiàn, yòu shù rén là xià, bié yǎn yī chū. zhòng qiě hài qiě xǐ, chàng yǐn zhì yè fēn, dào shì mìng tóng zǐ yú mén wài jǐ shàng, zhì jī luǎn shù bǎi, bái jiǔ shù yīng, jiá rán lè zhǐ, wéi wén bǔ chuài zhī shēng yǐ. jié qí hé shù, dào shì yuē: fán dé wǔ léi fǎ zhě, jiē kě yǐ yì hú, hú néng dà néng xiǎo, gù qiǎn zuò cǐ xì, wèi yī xiāo zhī yú. rán wéi gōng qū shǐ zé kě, ruò huò yì zhī dào wù, yì zhī suì rén, huò shè zhào hú nǚ jiàn zhěn xí, zé tiān qiǎn lì zhì yǐ. zhòng jiàn suǒ wèi jiàn, qǐ hòu yè zài guān, dào shì nuò zhī, cì xī yì suǒ jū, zé zǎo qǐ yǐ xié tóng zǐ qù.
龔集生言,乾隆己未,在京師寓靈佑宮與一道士相識,時共杯酌,一日觀劇,邀同往,亦欣然相隨,薄暮歸,道士拱揖曰:承諸君雅意,無以為酬,今夜一觀傀儡可乎?入夜至所居室中,惟一大方幾,近邊略具酒果,中央則陳一棋局,呼童子閉外門,請賓四面圍幾坐,酒一再行,道士拍界尺一聲,即有數小人長八九寸,落局上,合聲演劇,呦呦嚶嚶,音如四五歲童子,而男女裝飾,音調關目,一一與戲場無異,一出終--傳奇以一折為一出,古無是字,始見吳任臣字彙補註,曰讀如尺,相沿已久,遂不能廢,今亦從俗體書之--瞥然不見,又數人落下,別演一出。眾且駭且喜,暢飲至夜分,道士命童子於門外几上,置雞卵數百,白酒數罌,戛然樂止,惟聞哺啜之聲 矣。詰其何術,道士曰:凡得五雷法者,皆可以役狐,狐能大能小,故遣作此戲,為一宵之娛。然惟供驅使則可,若或役之盜物,役之祟人,或攝召狐女薦枕席,則天譴立至矣。眾見所未見,乞後夜再觀,道士諾之,次夕詣所居,則早起已攜童子去。
bo zhě tóng xī jiàn yán, cháng jiàn yǒu èr rén duì yì, yī kè yù diǎn yī yì tú, rú hēi jiǔ sān bái liù wǔ zhī lèi, fēng zhì sì zhōng. yì bì fā shì, yí lù bù chà, jìng bù zhī qí cāo hé shù. àn qián dìng lù zài, kāi yuán zhōng xuān píng fāng wáng shēng, wèi lǐ kuí bo jìn qǔ, shòu yǐ yī jiān, kě shù shí zhǐ, yuē: jūn chú shí yí rì fā cǐ, hòu kuí yǐ lǐ qiú jiàn, mìng zǎi chén shì wén cí, yī tí wèi zǐ sī shèng lù náng fù, yī tí wèi dá tǔ bō shū, yī tí wèi dài nán yuè xiàn bái kǒng què biǎo, kuí zì wǔ zhì yǒu ér chéng, fán tú bā zì, páng zhù liǎng jù. yì rì, shòu zuǒ shí yí, xún yú, nǎi fā wáng shēng zhī jiān, shì zhī, sān piān jiē zài qí zhōng, tú zhù zhě yì rú zhī, shì gǔ yǒu cǐ shù, cǐ rén ǒu dé bié chuán ěr. fū cāo guǎn yùn sī, lín píng bù zǐ, suī dāng jú zhī rén, yǒu bù néng yù zì zhǔ chí zhě, ér bo zhě nǎi néng xiān zhī zhī, shì rèn wǒ zì wèi zhī shì, shàng mò táo shù. qiǎo qǔ qiáng qiú, yíng yíng rán rì yǐ xīn dòu zhě, shì yì bù kě yǐ yǐ hū?
卜者童西澗言,嘗見有二人對弈,一客預點一弈圖,如黑九三白六五之類,封置笥中。弈畢發視,一路不差,竟不知其操何術。按前定錄載,開元中宣平坊王生,為李揆卜進取,授以一緘,可數十紙,曰:君除拾遺日發此,後揆以李璆薦,命宰臣試文詞,一題為紫絲盛露囊賦,一題為答吐蕃書,一題為代南越獻白孔雀表,揆自午至酉而成,凡塗八字,旁註兩句。翌日,授左拾遺,旬余,乃發王生之緘,視之,三篇皆在其中,塗注者亦如之,是古有此術,此人偶得別傳耳。夫操管運思,臨枰布子,雖當局之人,有不能預自主持者,而卜者乃能先知之,是任我自為之事,尚莫逃數。巧取強求,營營然日以心斗者,是亦不可以已乎?
wū lǔ mù qí qiǎn fàn gāng cháo róng, yán yǒu èr rén yì xī zàng mào yì, gè chéng yī luó, shān xíng shī lù, bù biàn dōng xī, hū shí yú rén zì xuán yá yuè xià, yí wèi jiā bà xī fān yǐ jié dào wèi jiā bà, yóu é lǔ tè zhī mǎ hā qìn yě, jiàn jìn zé zhǎng jiē qī bā chǐ, shēn sān sān yǒu máo, huò huáng huò lǜ, miàn mù shì rén fēi rén, yǔ zhāo zhā bù kě biàn, zhī wèi yāo mèi, dù bì sǐ, jiē zhàn lì fú dì. shí yú rén nǎi xiāng xiàng ér xiào, wú tuán shì zhī zhuàng, wéi xié rén yú xié xià, ér qū qí luó xíng, zhì yī shān ào, zhì rén yú dì, èr luó yī tuī zhuì kǎn zhōng, yī chōu rèn tú gē, chuī huǒ fán shú, huán zuò tūn dàn. yì tí èr rén jiù zuò, gè zhì ròu yú qián, chá qí shì wú è yì, fāng jī kùn, yì gū shí zhī. jì bǎo zhī hòu, shí yú rén jiē mén fù yǎng xiào, shēng lèi mǎ sī, zhōng èr rén réng gè xié yī rén, fēi yuè jùn lǐng sān sì zhòng, jié rú yuán niǎo, sòng zhì guān lù páng, gè yǔ yǐ yī shí, piē rán jìng qù. shí jù rú guā, jiē lǜ sōng yě, xié guī huò zhī, dé jià bèi yú suǒ sàng. shì zài yǐ yǒu bǐng xū jiān, cháo róng céng jiàn qí yī rén, yán zhī shén xī. cǐ wèi zhī wèi shān jīng, wèi mù mèi, guān qí xíng shì, shì fēi yāo wù, dài yōu yán qióng gǔ zhī zhōng, zì yǒu cǐ yī zhǒng yě rén, cóng gǔ wèi yǔ shì tōng ěr.
烏魯木齊遣犯剛朝榮,言有二人詣西藏貿易,各乘一騾,山行失路,不辨東西,忽十餘人自懸崖躍下,疑為夾壩--西番以劫盜為夾壩,猶額魯特之瑪哈沁也,漸近則長皆七八尺,身毿毿有毛,或黃或綠,面目似人非人,語啁哳不可辯,知為妖魅,度必死,皆戰慄伏地。十餘人乃相向而笑,無摶噬之狀,惟挾人於脅下,而驅其騾行,至一山坳,置人於地,二騾一推墜坎中,一抽刃屠割,吹火燔熟,環坐吞啖。亦提二人就坐,各置肉於前,察其似無惡意,方飢困,亦姑食之。既飽之後,十餘人皆捫腹仰嘯,聲類馬嘶,中二人仍各挾一人,飛越峻岭三四重,捷如猿鳥,送至官路旁,各予以一石,瞥然竟去。石巨如瓜,皆綠松也,攜歸貨之,得價倍於所喪。事在乙酉丙戌間,朝榮曾見其一人,言之甚悉。此未知為山精,為木魅,觀其行事,似非妖物,殆幽岩穹谷之中,自有此一種野人,從古未與世通耳。
zhāng zhōu chǎn shuǐ jīng, yún wǔ sè jiē bèi, rán chì zhě wèi cháng jiàn, gù suǒ guì wéi zǐ. bié yǒu suǒ wèi jīn jīng zhě, yǔ huáng jīng jiǒng shū, zuì bù yì dé. huò ǒu dé zhī, yì dà rú jiāng dòu, rú guā zhǒng zhǐ yǐ. wéi hǎi chéng gōng jiā yǒu yī sān zú chán, kě wèi shàn zhuì, shì zhī rú jīng jīn róng yè, dòng chè kōng míng, wèi xī yǒu zhī bǎo. yáng zhì fǔ jǐng sù, guān tīng zhāng lóng dào shí, cháng wèi yú yán. rán yì xiāng chuán rú shì, wèi mù dǔ yě, gū lù zhī yǐ guǎng yì wén.
漳州產水晶,雲五色皆備,然赤者未嘗見,故所貴惟紫。別有所謂金晶者,與黃晶迥殊,最不易得。或偶得之,亦大如豇豆,如瓜種止矣。惟海澄公家有一三足蟾,可為扇墜,視之如精金熔液,洞澈空明,為稀有之寶。楊制府景素,官汀漳龍道時,嘗為余言。然亦相傳如是,未目睹也,姑錄之以廣異聞。
chén lái zhāng xiān shēng, yú yīn jiā yě, cháng dé yī gǔ yàn, shàng kè yún zhōng yí fèng xíng, liáng yáo fēng xiāng guó wèi zhī míng, yuē: qí míng qiāng qiāng, chéng yún áo xiáng, yǒu guī zhī xiáng, qí míng guī chāng, yún xíng sì fāng, yǐ fā dé guāng. shí guǐ yǐ rùn sān yuè yě, zhì gēng zǐ, wèi rén dào qù, dīng wèi xiān shēng zhòng zi wén zhī, duō fāng gòu dé, guǐ chǒu liù yuè fù qǐ míng yú yú, yú yòu wèi zhī míng yuē: shī ér fù dé, rú bǎo yù dà gōng, shú shǐ zhī rán, gù wù shì féng, pì wēi fèng zhī chōng yún, piān méi yǐng yú yáo kōng, jí qí guī yě, bì réng zhǐ yú wú tóng. gù jiā zǐ sūn yú zǔ zōng shǒu zé, líng luò qì zhì zhě duō yǐ. yú cháng jiàn méi ǎo xié yù pèi shù shì, yún mǒu gōng jiā qiú shòu, wài guǒ cán zhǐ, nǎi běi sòng qiàn gōng yáng chuán sì yè, wèi chàng wǎng jiǔ zhī. wén zhī yú xiān rén yǐ shī zhī qì, yuè bā zài gòu dé, yòu qǐ rén míng yǐ qiú qí chuán, rén zhī yòng xīn, gài xiāng qù yuǎn yǐ.
陳來章先生,余姻家也,嘗得一古硯,上刻雲中儀鳳形,梁瑤峰相國為之銘,曰:其鳴鏘鏘,乘雲翱翔,有媯之祥,其鳴歸昌,雲行四方,以發德光。時癸已閏三月也,至庚子,為人盜去,丁未先生仲子聞之,多方購得,癸丑六月復乞銘於余,余又為之銘曰:失而復得,如寶玉大弓,孰使之然,故物適逢,譬威鳳之翀雲,翩沒影於遙空,及其歸也,必仍止於梧桐。故家子孫於祖宗手澤,零落棄擲者多矣。余嘗見媒媼攜玉佩數事,雲某公家求售,外裹殘紙,乃北宋槧公羊傳四頁,為悵惘久之。聞之於先人已失之器,越八載購得,又乞人銘以求其傳,人之用心,蓋相去遠矣。
dǒng jiā zhuāng diàn hù dīng jǐn, shēng yī zǐ yuē èr niú, yòu yī nǚ zhuì cáo níng wèi xù, xiāng zhù gōng zuò, shén xiāng de yě. èr niú shēng yī zǐ yuē sān bǎo, nǚ yì shēng yī nǚ, yīn zhù mǔ jiā, suì lián míng yuē sì bǎo, qí shēng yě tóng nián tóng yuè, chà shù rì ěr. gū sǎo hù xiāng bào xié, hù xiāng rǔ bǔ, qiǎng bǎo zhōng yǐ jié hūn yīn, sān bǎo sì bǎo yòu shén xiāng ài, shāo zhǎng, jí kuǐ bù bù lí, xiǎo jiā bù zhī bié xián yí, yú èr ér xī xì shí měi zhǐ yuē: cǐ rǔ fū, cǐ rǔ fù yě, èr ér suī bù zhī wèi hé yǔ, rán wén zhī zé yǐ rěn yǐ. qī bā suì wài, shāo shāo jiě shì, rán jù suí èr niú zhī mǔ tóng wò qǐ, bù xiāng bì jì. huì kāng xī xīn chǒu zhì yōng zhèng guǐ mǎo, suì lǚ qiàn, jǐn fū fù bìng mò, cáo níng xiān liú zhuǎn zhì jīng shī, pín bù zì cún, zhì sì bǎo yú chén láng zhōng jiā, bù zhī qí míng, wéi zhī wèi jiāng nán rén. èr niú jì zhì, huì láng zhōng qiú guǎn tóng, yì zhì sān bǎo yú qí jiā, ér jiè wù yán yǔ sì bǎo wèi fū fù, láng zhōng jiā fǎ yán, měi chī sì bǎo, sān bǎo bì àn qì, chī sān bǎo, sì bǎo yì rán. láng zhōng yí zhī, zhuǎn zhì sì bǎo yú zhèng shì, huò yún jí diāo pí zhèng yě, ér zhú sān bǎo. sān bǎo réng tóu jiù méi ǎo, yòu yǐn yǔ yī jiā wèi guǎn tóng. jiǔ ér wēi wén sì bǎo suǒ zài, nǎi yín yuán rù zhèng shì jiā, shù rì hòu, dé jiàn sì bǎo xiāng chí tòng kū, shí yǐ shí sān sì yǐ. zhèng shì guài zhī, zé guǐ yǐ xiōng mèi xiāng féng duì, zhèng shì yǐ qí míng xíng dì xiāng lián, suì bù yí, rán nèi wài gé jué, jǐn chū rù shí xiāng yǔ mù chéng ér yǐ. hòu suì rěn, èr niú cáo níng bìng fù jīng shú zǐ nǚ, zhǎn zhuǎn xún fǎng zhì zhèng shì, zhèng shì shǐ zhī qí běn fū fù, yì shén mǐn cè, yù zhù zhī hé jǐn ér réng liú fú yì. qí guǎn shī yán mǒu, jiǎng xué jiā yě, bù zhī gǔ jīn shì yì, chāng yán pái chì yuē: zhōng biǎo wèi hūn lǐ suǒ jìn, yì lǜ suǒ jìn, wéi zhī qiě yǒu tiān zhū, zhǔ rén yì suī shàn, rán wǒ bèi dú shū rén, dāng yǐ fēng huà wèi jǐ rèn, jiàn bèi lǐ luàn lún ér bù jǔ, shì chéng rén zhī è, fēi jūn zǐ yě. yǐ qù jiù lì zhēng, zhèng shì gù liáng nuò, èr niú cáo níng yì xiāng yú, wén wéi fǎ zuì zhòng, jiē shè ér zhǐ. hòu sì bǎo yù wèi xuǎn rén qiè, bù shù yuè bìng zú, sān bǎo fā kuáng zǒu chū, mò zhī suǒ zhōng. huò yuē: sì bǎo suī bèi pò xié qù, rán huǐ róng kū qì, shí wèi yǔ xuǎn rén gòng fáng wéi, xī bù zhī qí xiáng ěr, guǒ qí rú shì, zé shì èr rén zhě tiān shàng rén jiān, huì dāng xiāng jiàn, dìng fēi yī míng bù shì zhě yǐ. wéi yán mǒu zuò cǐ è yè, bù zhī hé xīn, yì bù zhī qí jiū jìng, rán shén lǐ zhāo zhāo, dāng wú shàn bào. huò yòu yuē: shì fēi nì gǔ, yì fēi hǎo míng, dài jì yú sì bǎo yù yǐ zì shì ěr. ruò rán, zé dì yù zhī shè, zhèng wèi sī rén yǐ.
董家莊佃戶丁錦,生一子曰二牛,又一女贅曹寧為婿,相助工作,甚相得也。二牛生一子曰三寶,女亦生一女,因住母家,遂聯名曰四寶,其生也同年同月,差數日耳。姑嫂互相抱攜,互相乳哺,襁褓中已結婚姻,三寶四寶又甚相愛,稍長,即跬步不離,小家不知別嫌疑,於二兒嬉戲時每指曰:此汝夫,此汝婦也,二兒雖不知為何語,然聞之則已稔矣。七八歲外,稍稍解事,然俱隨二牛之母同臥起,不相避忌。會康熙辛丑至雍正癸卯,歲屢歉,錦夫婦並歿,曹寧先流轉至京師,貧不自存,質四寶於陳郎中家,不知其名,惟知為江 南人。二牛繼至,會郎中求館僮,亦質三寶於其家,而誡勿言與四寶為夫婦,郎中家法嚴,每笞四寶,三寶必暗泣,笞三寶,四寶亦然。郎中疑之,轉質四寶於鄭氏,或雲即貂皮鄭也,而逐三寶。三寶仍投舊媒媼,又引與一家為館僮。久而微聞四寶所在,乃夤緣入鄭氏家,數日後,得見四寶相持痛哭,時已十三四矣。鄭氏怪之,則詭以兄妹相逢對,鄭氏以其名行第相連,遂不疑,然內外隔絕,僅出入時相與目成而已。後歲稔,二牛曹寧並赴京贖子女,輾轉尋訪至鄭氏,鄭氏始知其本夫婦,意甚憫惻,欲助之合卺而仍留服役。其館師嚴某,講學家也,不知古今事異,昌言排斥曰:中表為婚禮所禁,亦律所禁,違之且有天誅,主人意雖善,然我輩讀書人,當以風化為己任,見悖理亂倫而不沮,是成人 之惡,非君子也。以去就力爭,鄭氏故良懦,二牛曹寧亦鄉愚,聞違法罪重,皆懾而止。後四寶鬻為選人妾,不數月病卒,三寶發狂走出,莫知所終。或曰:四寶雖被迫脅去,然毀容哭泣,實未與選人共房幃,惜不知其詳耳,果其如是,則是二人者天上人間,會當相見,定非一瞑不視者矣。惟嚴某作此惡業,不知何心,亦不知其究竟,然神理昭昭,當無善報。或又曰:是非泥古,亦非好名,殆覬覦四寶欲以自侍耳。若然,則地獄之設,正為斯人矣。
qián lóng wù wǔ, yùn hé shuǐ qiǎn, liáng sōu xián wěi bù néng jìn, gòng yǎn jù sài shén. yùn guān jiē zài, fāng yǎn jīng chāi jì tóu jiāng yī chū, hū bàn qián yù lián zhě zhǎng guì āi hào, lèi suí shēng xià, kǒu nán nán sù bù zhǐ, yǔ zuò mǐn yīn, zhāo zhā wú yī zì kě biàn, zhī wèi guǐ fù, jié wèn qí gù. guǐ yòu bù néng jiě rén yǔ, huò tóu yǐ zhǐ bǐ, yáo shǒu shì dào bù shí zì, wéi zhǐ tiān huà dì, kòu é tòng kū ér yǐ. wú kě rú hé, yē yú àn shàng, shàng wū yàn tiào zhì, zhì rén sàn nǎi yǐ. jiǔ ér shāo sū, zì yún tū jiàn yī nǚ zǐ, shǒu xié qí tóu zì shuǐ chū, hài jí shī hún, hūn rán rú zuì, yǐ hòu shì jiē bù zhī yě. cǐ bì shuǐ dǐ jī hún, jiàn zhū guān huì jí, gù chū míng yuān, rán xíng yǐng bù dǔ, yán yǔ bù tōng, qiǎn shàn qiú zhě qiú shī, yì wú jī. qí dīng yòu wú xīn shī nǚ zǐ zhě, mò kě jiū jié, nǎi lián xián jù dié, fén yú chéng huáng cí. yuè sì wǔ rì, yǒu shuǐ shǒu wú gù zì wěn sǐ, huò jí shā cǐ nǚ zǐ zhě, shén qiǎn zhī yú.
乾隆戊午,運河水淺,糧艘銜尾不能進,共演劇賽神。運官皆在,方演荊釵記投江 一出,忽扮錢玉蓮者長跪哀號,淚隨聲下,口喃喃訴不止,語作閩音,啁哳無一字可辨,知為鬼附,詰問其故。鬼又不能解人語,或投以紙筆,搖首似道不識字,惟指天畫地,叩額痛哭而已。無可如何,掖於岸上,尚嗚咽跳擲,至人散乃已。久而稍蘇,自雲突見一女子,手攜其頭自水出,駭極失魂,昏然如醉,以後事皆不知也。此必水底羈魂,見諸官會集,故出鳴冤,然形影不睹,言語不通,遣善泅者求屍,亦無跡。旗丁又無新失女子者,莫可究詰,乃連銜具牒,焚於城隍祠。越四五日,有水手無故自刎死,或即殺此女子者,神譴之歟。
zhèng tài shǒu shèn rén, yán cháng yǒu shù yǒu lùn mǐn shī, yú lín zǐ yǔ pō zhì bù mǎn, yè fēn jiù qǐn, wén bǐ yàn gé gé yǒu shēng, yǐ wèi shǔ yě. cì rì jiàn jǐ shàng yǒu zì èr xíng yuē: rú xí yǔ gǔ tán míng, lǐ xīng hán diàn kāi, shì qián láng zhū gōng, dōu wèi dào jí, kě jǐn yǐ wèi táng mó jìn tiē hū? shí tóng qǐn shù rén, shū jiē bù lèi, shù rén yǐ wài, yòu wú rén néng zuò cǐ yǔ zhě, zhī wén shì zhēng míng, sǐ shàng wèi yǐ, zhèng kāng chéng wèi lì zhī shì, dài bù xū hū?
鄭太守慎人,言嘗有數友論閩詩,於林子羽頗致不滿,夜分就寢,聞筆硯格格有聲,以為鼠也。次日見几上有字二行曰:如檄雨古潭暝,禮星寒殿開,似錢郎諸公,都未道及,可盡以為唐摹晉帖乎?時同寢數人,書皆不類,數人以外,又無人能作此語者,知文士爭名,死尚未已,鄭康成為厲之事,殆不虛乎?
huáng xiǎo huá yán, xī chéng yǒu fú jī zhě, xià tán shī yuē: cè cè xī fēng mù yè fēi, duàn cháng huā xiè yàn lái xī, wú niáng rì mù yōu fáng lěng, yóu zhe líng lóng bái níng yī. jiē bù jiě suǒ yún, jī yòu shū yuē: qǐng guò mǒu jiā, jiàn xīn lái zhì qiè, suǒ bì kōng fáng, liú luò pǐ lí, zì qí dìng mìng, dàn jī hán kě niàn, chéng chù rén xīn, suì cè rán yǒng cǐ. jìng gào zhū gōng, gǒu wú xún shī diào xiàng zhī cái, wù qīng jǔ cǐ niàn, yì yīn gōng yě. qǐng wèn xiān hào, shū yuē: wú chén. zài wèn zhī suì bù dá. àn lǐ wú chén, míng mò míng jì, xiáng fú rén, kāi fēng chéng xiàn, méi yú shuǐ. yǒu shī jí yǔ pō xiù bá, qí kū wáng liè nǚ shī yuē: zì xián yǔ yǒu lèi, gǎn wèi shì wú rén. cuò cí dé tǐ, yóu wèi zuò zhě suǒ chēng yě.
黃小華言,西城有扶乩者,下壇詩曰:策策西風木葉飛,斷腸花謝雁來稀,吳娘日暮幽房冷,猶著玲瓏白苧衣。皆不解所云,乩又書曰:頃過某家,見新來稚妾,鎖閉空房,流落仳離,自其定命,但饑寒可念,棖觸人心,遂惻然詠此。敬告諸公,苟無馴獅調象之才,勿輕舉此念,亦陰功也。請問仙號,書曰:無塵。再問之遂不答。按李無塵,明末名妓,祥符人,開封城陷,沒於水。有詩集語頗秀拔,其哭王烈女詩曰:自嫌予有淚,敢謂世無人。措詞得體,尤為作者所稱也。