yí bǐng zhì suì, guǎ fù zhī lì, qí shì yuǎn jiàn yú zhōu yǎ. xiāng cūn mài shú shí, fù rú shù shí wèi qún, suí yì zhě zhī hòu, shōu suǒ cán shèng, wèi zhī shí mài. nóng jiā xí yǐ wèi sú, yì bù fù huí gù, yóu gǔ fēng yě. rén qíng jiàn báo, qū lì ruò wù, suǒ cán shèng zhě bù zú gěi, suì pō yǒu dào qiè rǎng duó, yòu jìn yín ér shī qí chū yì zhě yǐ. gù sì wǔ yuè jiān, fù nǚ lù sù zhě biàn yě, yǒu shù rén zài jìng hǎi zhī dōng, rì mù hòu chèn liáng yè xíng, yáo jiàn yī chù yǒu dēng huǒ, wǎng jiù qǐ yǐn, zhì zé mén tíng huá huàn, tóng pú jiē xiān yī, táng shàng zhāng dēng shè lè, sì hū yàn bīn. yáo wàng sān guì rén jù tà zuò, fāng jìn jiǔ xíng zhì, zhòng chén tóu zhǐ yì, hūn zhě wèi bái, zhǔ rén hàn zhī, é yòu hū huí, shì fù ěr yǒu suǒ zhǔ. hūn zhě chū, yǐn yī ǎo qiāo yǔ yuē: cǐ qù chéng shì shāo yuǎn, cāng zú bù néng zhì jì nǚ, zhǔ rén yù yú tóng lái nǚ bàn zhōng, zé duān zhèng zhě sān rén, yòu jiǔ jiàn qǐn, měi rén zèng bǎi jīn, qí yú yì gè yǒu kào shǎng. ǎo wèi tōng cí, kào shǎng dāng jiā bèi. ǎo mì gào zhòng, zhòng lì dé zī, sǒng yǒng yòu fù yīng qí qǐng, suì yǐn sān rén rù, mù yù zhuāng shì, gēng yī qún shì kè. zhū fù nǚ jiē zhì bié shì, yì dà yǒu jiǔ shí, zhì yè fēn, sān guì rén gè yōng yī fù rù bié yuàn, hé jiā jiē miè zhú jiù mián, zhū fù nǚ xíng lù pí kùn, yì hān wò bù zhī xiǎo, bǐ rì gāo shuì xǐng, zé dì zhái rén wù, yī wú suǒ dǔ, wéi yě cǎo zhōu zhōu, yī wàng wú jì ér yǐ. xún mì sān fù, jiē luǒ lù zài cǎo jiān, suǒ gēng yī qún yǐ bù jiàn, wéi jiù yī pāo shí yú bù wài, xìng shàng cún. shì suǒ yǔ jīn jiē zhǐ dìng, yí wèi guǐ, ér yǐn shí jiē zhēn wù, yòu yí wèi hú, huò dì jìn hǎi bīn, jiāo chī shuǐ guài suǒ wèi yú? tān lì shī shēn , nǎi zhǐ bó yī bǎo, xiǎng qí wǎng rán xiāng duì, yì cǐ yī xiāo, yì dà shì hán dān zhěn shàng yǐ. xiān xiōng qíng hú zé yuē: wǔ shān gē shàn, yí tài wàn fāng, dàn zhǐ fán huá, zǒng suí shì shuǐ, yuān yāng shè sàn zhī rì, máng máng huí shǒu, jiù shì jiē kōng. yì yǔ sān nǚ zǐ luǒ lù cǎo jiān, tóng yī mèng xǐng ěr. qǐ dàn hǎi shì shèn lóu, wèi qǐng kè huàn jǐng zāi.
遺秉滯穗，寡婦 之利，其事遠見於周雅。鄉村麥熟時，婦孺數十為群，隨刈者之後，收所殘剩，謂之拾麥。農家習 以為俗，亦不復回顧，猶古風也。人情漸薄，趨利若騖，所殘剩者不足給，遂頗有盜竊攘奪，又浸婬而失其初意者矣。故四五月間，婦女露宿者遍野，有數人在靜海之東，日暮後趁涼夜行，遙見一處有燈火，往就乞飲，至則門庭華煥，僮僕皆鮮衣，堂上張燈設樂，似乎燕賓。遙望三貴人據榻坐，方進酒行炙，眾陳投止意，閽者為白，主人頷之，俄又呼回，似附耳有所囑。閽者出，引一媼悄語曰：此去城市稍遠，倉卒不能致妓女，主人慾於同來女伴中，擇端正者三人，侑酒薦寢，每人贈百金，其餘亦各有犒賞。媼為通詞，犒賞當加倍。媼密告眾，眾利得貲，慫恿幼婦應其請，遂引三人入，沐浴妝飾，更衣裙侍客。諸婦女皆置別室，亦大有酒食，至夜分，三貴人各擁一婦入別院，闔家皆滅燭就眠，諸婦女行路疲睏，亦酣臥不知曉，比日高睡醒，則第宅人物，一無所睹，惟野草矪矪，一望無際而已。尋覓三婦，皆裸露在草間，所更衣裙已不見，惟舊衣拋十餘步外，幸尚存。視所與金皆紙鋌，疑為鬼，而飲食皆真物，又疑為狐，或地近海濱，蛟螭水怪所為歟？貪利失身 ，乃只博一飽，想其惘然相對，憶此一宵，亦大似邯鄲枕上矣。先兄晴湖則曰：舞衫歌扇，儀態萬方，彈指繁華，總隨逝水，鴛鴦社散之日，茫茫回首，舊事皆空。亦與三女子裸露草間，同一夢醒耳。豈但海市蜃樓，為頃刻幻景哉。

wū lǔ mù qí cān jiāng dé jūn léng é, yán xiàng zài gān zhōu, jiàn hù kòng yú zhāng yē lìng zhě. jiǎ yún zào yán wū miè, yǐ yún yǒu shí zhèng, xùn qí shì, zé èr rén běn zhōng biǎo, jiǎ xié qī chū sài, yǐ yì tóng háng, zhì gān zhōu dōng shù shí lǐ, yè shī dào, yù yī rén shì guì jiā pú, yán cǐ pì jìng shǎo rén, wǒ zhǔ rén qù cǐ bù yuǎn, bù rú tóu zhǐ yī xiǔ, míng rì zhǐ lù shàng guān dào. suí xíng sān sì lǐ, guǒ yǒu xiǎo bǎo, qí rén rù liáng jiǔ, chū zhāo shǒu yuē: guān huàn rǔ děng rù. jìn mén shù zhòng, jiàn yī rén zuò táng, wèn xìng míng jí guàn. zhǐ huī yuē: yè shēn wú sù fàn, zhǐ kě liú sù, mén cè xiǎo wū, kě róng èr rén, nǚ zǐ lìng yǔ ǎo bì shuì kě yě. èr rén jiù qǐn hòu, yǐn yǐn wén fù huàn shēng, àn zhōng chū shì, mō suǒ bù dé mén, huàn shēng yì jì, wù yǐ wèi ěr ǒu míng yě. bǐ shuì xǐng, zé zài kuàng yě zhōng, jí mì fù, zé zài bàn lǐ wài shù xià, luǒ tǐ fǎn jiē, bìn luàn chāi héng, yī shang guà zài gāo zhī shàng. yán yī bì chí dēng dǎo zhì cǐ, yǒu huá wū shù yíng, bì ǎo shù rén, é zhǔ rén suí zhì, bī tóng zuò. jù bù kěn, zé bì ǎo hé shǒu bào chí, jiě yī fù bì zhì tà shàng, dà hū wú yīng zhě, suì shòu qí wū. tiān yù míng, zhǔ rén yǐ èr wù zhì jǐng páng, wū yǔ dùn shī, shēn yǐ wò shā shí shàng yǐ. shì jǐng páng wù, nǎi yín èr dìng, gè juān zhòng wǔ shí liǎng, qí nián hào zé chóng zhēn, qí xiàn míng zé yú cì, tǔ shí hēi àn, zhēn bǎi nián yǐ wài zhù yě. jiǎ jiè yǐ wù yán, yuē jūn fēn, hòu wéi yuē, yǐ nù gòu zhēng, qí shì nǎi xiè. jiǎ fū fù suī jiān bù chéng, rán jié yín suǒ zì, zé yún shí dé, yòu jié fù fù shāng, zé yún sāo pò, qí cí shǎn shuò, yí yǐ yǔ wèi bì kuáng yě. lìng xiào qiǎn jiǎ yuē: yú lǜ dé yí shī wù, dāng rù guān, gū niàn ěr pín, kě jiāng qù. yòu chēn shì yǐ yuē: ěr suǒ gào rú xū, zé tóng shí dé, dāng tóng sòng guān, yú ěr wú fēn. suǒ gào rú shí, zé cǐ wèi guǐ yǐ chóu jiǎ fù, yú ěr gèng wú fēn, zài duō yán, qiě chī ěr. bìng qū zhī chū, yǐ bù lǐ lǐ zhī, kě wèi shàn yǐ. cǐ yǔ shí mài fù nǚ shì xiāng lèi, yī yǐ qiǎo yòu, ér yǐ lì yí qí xīn. yī yǐ qiáng xié, ér yǐ lì xiāo qí nù. qí chuǎi duó rén qíng, tóu qí suǒ hào, jì liǎ yì lüè xiāng děng.
烏魯木齊參將德君楞額，言向在甘州，見互控於張掖令者。甲雲造言污衊，乙雲有實證，訊其事，則二人本中表，甲攜妻出塞，乙亦同行，至甘州東數十里，夜失道，遇一人似貴家僕，言此僻徑少人，我主人去此不遠，不如投止一宿，明日指路上官道。隨行三四里，果有小堡，其人入良久，出招手曰：官喚汝等入。進門數重，見一人坐堂，問姓名籍貫。指揮曰：夜深無宿飯，只可留宿，門側小屋，可容二人，女子令與媼婢睡可也。二人就寢後，隱隱聞婦喚聲，暗中出視，摸索不得門，喚聲亦寂，誤以為耳偶鳴也。比睡醒，則在曠野中，急覓婦，則在半里外樹下，裸體反接，鬢亂釵橫，衣裳掛在高枝上。言一婢持燈導至此，有華屋數楹，婢媼數人，俄主人隨至，逼同坐。拒不肯，則婢媼合手抱持，解衣縛臂置榻上，大呼無應者，遂受其污。天欲明，主人以二物置頸旁，屋宇頓失，身已臥沙石上矣。視頸旁物，乃銀二鋌，各鐫重五十兩，其年號則崇禎，其縣名則榆次，土蝕黑黯，真百年以外鑄也。甲戒乙勿言，約均分，後違約，乙怒詬爭，其事乃泄。甲夫婦雖堅不承，然詰銀所自，則雲拾得，又詰婦縛傷，則雲搔破，其詞閃爍，疑乙語未必誑也。令笑遣甲曰：於律得遺失物，當入官，姑念爾貧，可將去。又瞋視乙曰：爾所告如虛，則同拾得，當同送官，於爾無分。所告如實，則此為鬼以酬甲婦，於爾更無分，再多言，且笞爾。並驅之出，以不理理之，可謂善矣。此與拾麥婦女事相類，一以巧誘，而以利移其心。一以強脅，而以利消其怒。其揣度人情，投其所好，伎倆亦略相等。

jīn zhòng niú yú, jí shěn yáng xún huáng yú, jīn shàng zhòng zhī. yòu zhòng tiān é, jīn zé bù zhòng yǐ. liáo zhòng pí lí, yì yuē pí lìng bāng, jí xuān huà huáng shǔ, míng rén shàng zhòng zhī, jīn yì bù zhòng yǐ. míng zhòng xiāo xióng zhàn lù, zhàn lù dāng shì yǐ zhàn sì yǎng, jīn shàng zhòng zhī, xiāo xióng zé bù zhī wèi hé wù, suī jí fù guì jiā, wèn cǐ míng yì yún wèi dǔ. gài wù zhī qīng zhòng, gè yǐ qí shí zhī hào shàng, wú dìng zhǔn yě. jì yú yòu shí, rén cān shān hú qīng jīn shí, jià jiē bù guì, jīn zé rì áng lǜ sōng shí bì yā xī, jià jiē zhì guì, jīn zé rì jiǎn yún nán fěi cuì yù, dāng shí bù yǐ yù shì zhī, bù guò rú lán tián gān huáng, qiáng míng yǐ yù ěr, jīn zé yǐ wèi zhēn wán, jià yuǎn chū zhēn yù shàng yǐ. yòu huī shǔ jiù guì bái, jīn guì hēi, diāo jiù guì zhǎng cuì, gù yuē fēng diāo, jīn guì duǎn cuì yín shǔ jiù bǐ huī shǔ jià lüè guì, yuǎn bù jí tiān mǎ, jīn zé guì jǐ rú diāo shān hú jiù guì xiān hóng rú liú huā, jīn zé guì dàn hóng rú yīng táo. qiě yǒu yǐ bái lèi chē qú wèi zhì guì zhě. gài xiāng jù wǔ liù shí nián, wù jià bù tóng yǐ rú cǐ, kuàng gé yuè shù bǎi nián hū? rú zhě dú zhōu lǐ jiǎo jiàng, qiè qiè yí zhī, yóu wèi dá gǔ jīn yì shàng ěr.
金重牛魚，即沈陽鱘鰉魚，今尚重之。又重天鵝，今則不重矣。遼重毗離，亦曰毗令邦，即宣化黃鼠，明人尚重之，今亦不重矣。明重消熊棧鹿，棧鹿當是以棧飼養，今尚重之，消熊則不知為何物，雖極富貴家，問此名亦云未睹。蓋物之輕重，各以其時之好尚，無定準也。記余幼時，人參珊瑚青金石，價皆不貴，今則日昂；綠松石碧鴉犀，價皆至貴，今則日減；雲南翡翠玉，當時不以玉視之，不過如藍田乾黃，強名以玉耳，今則以為珍玩，價遠出真玉上矣。又灰鼠舊貴白，今貴黑，貂舊貴長毳，故曰豐貂，今貴短毳；銀鼠舊比灰鼠價略貴，遠不及天馬，今則貴幾如貂；珊瑚舊貴鮮紅如榴花，今則貴淡紅如櫻桃。且有以白類車渠為至貴者。蓋相距五六十年，物價不同已如此，況隔越數百年乎？儒者讀周禮矯醬，竊竊疑之，由未達古今異尚耳。

bā zhēn wéi xióng zhǎng lù wěi wèi cháng jiàn, tuó fēng chū sài wài, yǐ hǎn zēng yǐ. cǐ yě tuó zhī dān fēng, fēi cháng tuó zhī shuāng fēng yě. xīng chún zé jǐn wén qí míng. qián lóng yǐ wèi, mǐn fǔ jūn shǎo yí, yuē yú èr méi, bà yǐ jǐn hán, shì shén zhēn zhòng, nǎi zì é zhì hái, quán bō ér là zhī, kǒu bí méi mù, yī yī wǎn rán, rú xì chǎng miàn jù, bù jǐn liǎng chún, páo rén bù néng zhì, zhuǎn zèng tā yǒu, qí páo rén yì wèi shí. yòu bié zèng rén, bù zhī zhuǎn luò shuí shì, qì wèi xiǎo qí pēng rèn fǎ yě.
八珍惟熊掌鹿尾為常見，駝峰出塞外，已罕矰矣。此野駝之單峰，非常駝之雙峰也。猩唇則僅聞其名。乾隆乙未，閔撫軍少儀，矱餘二枚，矲以錦函，似甚珍重，乃自額至頦，全剝而臘之，口鼻眉目，一一宛然，如戲場面具，不僅兩唇，庖人不能治，轉贈他友，其庖人亦未識。又別贈人，不知轉落誰氏，迄未曉其烹飪法也。

lǐ yòu dān xiān shēng yán, dōng guāng bì gōng, ǒu wàng qí míng, guān guì zhōu tōng pàn shí, yùn xiǎng yù kòu, xuè zhàn zhèn wáng zhě yě, cháng fèng xí kān miáo dòng dì jiè, tǔ guān shèng yàn kuǎn jiē, bīn zhǔ gè yī cí gài bēi zhì miàn qián, tǔ guān shǒu pěng qǐ shì, zé zhù yī gǔ rú wú gōng rú rú xuán dòng. yì zhě yún: cǐ gǔ lán, kāi zé shēng, lán xiè zé sǐ, wéi yǐ lán ruǐ wèi shí, zhì bù yì dé. jīn xǐ zhí lán shí, sōu yán tī xué, dé qí èr, gù bì xiàn shēng, biǎo zhì jìng yě. xuán yǐ yán mò shǎo xǔ, sǎ bēi zhōng, fù zhī yǐ gài, xū yú qǐ shì, yǐ huà wèi shuǐ, zhàn rán jìng lǜ, yíng chè rú liú lí, lán qì pū bí, yòng yǐ dài xī, xiāng qìn chǐ jiá, bàn rì hòu shàng liú yú wèi, xī wèi wèn qí hé míng yě.
李又聃先生言，東光畢公，偶忘其名，官貴州通判時，運餉遇寇，血戰陣亡者也，嘗奉檄勘苗峒地界，土官盛宴款接，賓主各一磁蓋杯置面前，土官手捧啟視，則貯一蠱如蜈蚣蠕蠕旋動。譯者云：此蠱蘭，開則生，蘭謝則死，惟以蘭蕊為食，至不易得。今喜值蘭時，搜岩剔穴，得其二，故必獻生，表至敬也。旋以鹽末少許，灑杯中，覆之以蓋，須臾啟視，已化為水，湛然淨綠，瑩澈如琉璃，蘭氣撲鼻，用以代醯，香沁齒頰，半日後尚留餘味，惜未問其何名也。

xī yù zhī guǒ, pú táo mò shèng yú tǔ lǔ fān, guā mò shèng yú hā mì. pú táo jīng shī guì lǜ zhě, qǔ qí sè ěr, shí zé lǜ sè nǎi wēi shú, bù néng shén gān, jiàn shú zé huáng, zài shú zé hóng, shú shí fēn zé zǐ, gān yì shí fēn yǐ. cǐ fú sōng yán é fù míng fú zēng gé, yí fǔ xù yě, zhèn pì zhǎn shí wèi yú yán. guā zé chōng gòng pǐn zhě zhēn chū hā mì, kuì zèng zhī guā jiē jīn tǎ sì chǎn. rán gòng pǐn yì zhǐ shú zhì liù fēn yǒu qí, tú jiān fēng bì bāo shù, guā qì zì xiāng yù zhēng, zhì jīng kě shú zhì bā fēn, rú yǐ shú bā jiǔ fēn zhě zhù yùn, zé zhēng ér méi làn yǐ. yú cháng wèn hā mì guó wáng sū lái mǎn é mǐn hé zhuō zhī zǐ, jīng shī yuán hù, yǐ guā zǐ zhǒng zhí zhě, yī nián xíng wèi bìng cún, èr nián wèi yǐ gǎi, wéi xíng cū jìn, sān nián zé xíng wèi jù biàn jǐn, qǐ dì qì bù tóng yú? sū lái mǎn yuē: cǐ dì tǔ nuǎn quán gān ér wú yǔ, gù guā wèi nóng hòu. zhǒng yú nèi dì, gù yīng shǎo jiǎn, rán yì yǎng zi bù dé fǎ, rú yǐ jīn nián guā zǐ míng nián zhǒng zhī, suī cǐ dì wèi yì bù měi, dé qì báo yě, qí fǎ dāng yǐ huī péi guā zǐ, zhù yú bù shī bù zào zhī kōng cāng, sān wǔ nián hòu nǎi kě yòng. nián yù jiǔ zé yù jiā, dé qì zú yě. ruò péi zhì shí sì wǔ nián zhě, guó wáng zhī pǔ nǎi yǒu zhī, mín jiān bù néng dài, yì bù néng jiǔ ér bù huài yě. qí yǔ shì wèi jìn lǐ, rán qí huī péi zhī fǎ, bì yǒu jié dù, yì bì yǒu yí jì, kǒng zhōng guó yǐ yì wèi zhī, yì wèi bì néng rú suǒ shuō.
西域之果，蒲桃莫盛於土魯番，瓜莫盛於哈密。蒲桃京師貴綠者，取其色耳，實則綠色乃微熟，不能甚甘，漸熟則黃，再熟則紅，熟十分則紫，甘亦十分矣。此福松岩額駙--名福增格，怡府婿也，鎮辟展時為余言。瓜則充貢品者真出哈密，饋贈之瓜皆金塔寺產。然貢品亦只熟至六分有奇，途間封閉包束，瓜氣自相鬱蒸，至京可熟至八分，如以熟八九分者貯運，則蒸而霉爛矣。余嘗問哈密國王蘇來滿--額敏和卓之子，京師園戶，以瓜子種植者，一年形味並存，二年味已改，惟形粗近，三年則形味俱變盡，豈地氣不同歟？蘇來滿曰：此地土暖泉甘而無雨，故瓜味濃厚。種於內地，固應少減，然亦養子不得法，如以今年瓜子明年種之，雖此地味亦不美，得氣薄也，其法當以灰培瓜子，貯於不濕不燥之空倉，三五年後乃可用。年愈久則愈佳，得氣足也。若培至十四五年者，國王之圃乃有之，民間不能待，亦不能久而不壞也。其語似為近理，然其灰培之法，必有節度，亦必有宜忌，恐中國以意為之，亦未必能如所說。

qiú chāo rán biān xiū yán, yáng qín què gōng nián yòu shí, wǎng lái xiāng shú, yǒu lǜ shān nǚ zǐ, shí chéng qiáng quē kuī zhī, huò ǒu bì rù, yì bì huí móu yī xiào, ruò yǔ mù chéng, gōng shǐ zhōng bù cè shì. yī rì shí kuài zhì gōng yuē: rú cǐ yán pí, nǎi guǒ chī gǔ. gōng gǒng shǒu duì yuē: zuān xué dìng qiáng, shí suǒ bù jiě, bié mì bù chī zhě hé rú. nǚ zǐ hū chēng mù zhí shì yuē: rǔ jiǎo xiá rú shì, ān néng cóng ěr suǒ mìng hū? qiě dài lái shēng ěr. sàn fā tǔ shé ér qù, zì cǐ bù fù jiàn yǐ. cǐ zú jiàn lì xīn duān zhèng, suī yuān guǐ yì wú rú hé. yòu zú jiàn yī dài míng chén, zài tóng zhì zhī nián, yǐ zì shù lì rú cǐ yě.
裘超然編修言，楊勤愨公年幼時，往來鄉塾，有綠衫女子，時乘牆缺窺之，或偶避入，亦必回眸一笑，若與目成，公始終不側視。一日拾塊擲公曰：如此妍皮，乃裹痴骨。公拱手對曰：鑽穴矴牆，實所不解，別覓不痴者何如。女子忽瞠目直視曰：汝狡黠如是，安能從爾索命乎？且待來生耳。散發吐舌而去，自此不復見矣。此足見立心端正，雖冤鬼亦無如何。又足見一代名臣，在童稚之年，已自樹立如此也。

hé jiān wáng zhòng yǐng xiān shēng, ān xī lǐ wén zhēn gōng wèi xiān shēng gǎi zì yuē zhòng tuì, rán yuán zì xíng yǐ jiǔ, wú rén chēng qí gǎi zì yě, míng zhī ruì, lǐ wén zhēn gōng zhī gāo dì. jīng shù zhàn shēn, ér xíng yì fāng zhèng, cuì rán gǔ jūn zǐ yě. yǐ mǎo bǐng chén jiān, yú suí yáo ān gōng zài jīng shī, xiān shēng yóu guān guó zi jiān zhù jiào, wèi néng yī jiàn, zhì jīn chàng rán. xiāng chuán xiān shēng yè ǒu zhì dǐ hòu kōng yuàn, bá suǒ zhǒng cài fú xià jiǔ, shì huǎng hū jiàn rén yǐng, yí wèi dào, shū yǐ bù jiàn, zhī wèi guǐ mèi, yīn yǐ yōu míng yì lù zhī lǐ, lì shēng zé zhī. wén cóng zhú zhōng rén yǔ yuē: xiān shēng suì yú yì, yī yīn yī yáng, tiān zhī dào yě, rén chū yǐ zhòu, guǐ chū yǐ yè, shì jí yōu míng zhī fēn, rén jū wú guǐ zhī dì, guǐ jū wú rén zhī dì, shì jí yì lù yān ěr. gù tiān dì jiān wú chù wú rén, yì wú chù wú guǐ, dàn bù xiāng gān, jí bù fáng bìng yù. shǐ guǐ zhòu rù xiān shēng shì, xiān shēng zé zhī shì yě. jīn shí yǐ shēn gēng, dì wèi kòng xì, yǐ guǐ chū zhī shí, rù guǐ jū zhī dì, jì bù bǐng zhú, yòu bù yáng shēng, cù bù jí fáng, tū rán xiāng yù, shì xiān shēng fàn guǐ, fēi guǐ fàn xiān shēng, jìng bì shì yǐ zú yǐ, xiān shēng hé zé zhī shēn hū? xiān shēng xiào yuē: rǔ cí zhí, gū zhì wù lùn. zì bá cài fú ér fǎn, hòu yǐ yǔ mén rén, mén rén wèi guǐ jì néng yán, xiān shēng yòu bù wèi bù, hé bù kòu qí xìng zì, zàn jiǎ cí sè, wèn míng sī zhī shuō, wèi wàng wèi zhēn, huò yì gé wù zhī yī dào. xiān shēng yuē: shì yòu rén yǔ guǐ xiá yǐ, hé yōu míng yì lù zhī yún hū?
河間王仲穎先生，安溪李文貞公為先生改字曰仲退，然原字行已久，無人稱其改字也，名之銳，李文貞公之高弟。經術湛深，而行誼方正，粹然古君子也。乙卯丙辰間，余隨姚安公在京師，先生猶官國子監助教，未能一見，至今悵然。相傳先生夜偶至邸後空院，拔所種菜菔下酒，似恍惚見人影，疑為盜，倏已不見，知為鬼魅，因以幽明異路之理，厲聲責之。聞叢竹中人語曰：先生邃於易，一陰一陽，天之道也，人出以晝，鬼出以夜，是即幽明之分，人居無鬼之地，鬼居無人之地，是即異路焉耳。故天地間無處無人，亦無處無鬼，但不相干，即不妨並育。使鬼晝入先生室，先生責之是也。今時已深更，地為空隙，以鬼出之時，入鬼居之地，既不炳燭，又不揚聲，猝不及防，突然相遇，是先生犯鬼，非鬼犯先生，敬避似已足矣，先生何責之深乎？先生笑曰：汝詞直，姑置勿論。自拔菜菔而返，後以語門人，門人謂鬼既能言，先生又不畏怖，何不叩其姓字，暫假詞色，問冥司之說，為妄為真，或亦格物之一道。先生曰：是又人與鬼狎矣，何幽明異路之云乎？

zhèng shèn rén yán, nǎng yǔ shù yǒu wǎng jiǔ lǐ hú, sù xiān yóu shān jiā, yè liáng wèi qǐn, chū mén bù yuè, hū qīng fēng líng rán chuān lín ér guò, mù yè sù sù, qī niǎo jīng fēi. jué yǒu zhǒng zhǒng huā xiāng, qìn rén xīn gǔ, chū lín hòu yán xī ér qù. shuǐ qín yì zhé gé luàn míng, shì yǒu suǒ jiàn, rán níng dì wú dǔ yě. xīn zhī wèi xiān líng lái wǎng. cì rì, xún shì lín nèi, wēi yǔ xīn qíng, lǜ tái rú qì, bù bù jiē yìn gōng wān, yòu yǒu xiǎn zú zhī jī, rán zǒng wú jí sān cùn zhě. xī biān ní jī yì rán. shù zhī yuē èr shí yú rén, zhǐ diǎn pái huái, xiāng yǔ tàn yì, bù zhī shì hé shén nǚ yě. shèn rén yǒu sì shī jì zhī, wàng liú qí gǎo, bù néng zhuī yì yǐ.
鄭慎人言，曩與數友往九鯉湖，宿仙遊山家，夜涼未寢，出門步月，忽輕風泠然穿林而過，木葉簌簌，棲鳥驚飛。覺有種種花香，沁人心骨，出林後沿溪而去。水禽亦磔格亂鳴，似有所見，然凝睇無睹也。心知為仙靈來往。次日，尋視林內，微雨新晴，綠苔如矵，步步皆印弓彎，又有跣足之跡，然總無及三寸者。溪邊泥跡亦然。數之約二十餘人，指點徘徊，相與嘆異，不知是何神女也。慎人有四詩紀之，忘留其稿，不能追憶矣。

shèn rén yòu yán, yī rì tíng huā shèng kāi, wén bì yù jīng xiāng hū huàn, tuī chuāng shì zhī, jìng yǐ shǒu zhǐ guì shù miǎo, nǎi yī jiá dié dà rú zhǎng, bèi shàng zuò yī hóng shān nǚ zǐ, dà rú mǔ zhǐ, piān piān xiáng wǔ, sī xū guò qiáng qù. lín jiā ér nǚ, yòu jīng xiāng hū huàn yǐ. cǐ bù zhī wèi hé guài, dài suǒ wèi huā yuè zhī yāo yú? shuō cǐ shì shí, zài liú jǐng nán jiā, jǐng nán yuē: ān zhī fēi guī gé yóu xì, yǐ tōng cǎo huā duǒ zhōng rén wù fù yú dié bèi ér zòng zhī yé? shì yì yī shuō. shèn rén yuē: shí jiàn xiǎo rén zài dié bèi, yǒu qìng kòng jià yù zhī zhuàng, fǔ yǎng gù pàn, yì tài shēng dòng, shū bù lèi ǒu rén yě. shì yòu bù kě zhī yǐ.
慎人又言，一日庭花盛開，聞婢嫗驚相呼喚，推窗視之，競以手指桂樹杪，乃一蛺蝶大如掌，背上坐一紅衫女子，大如拇指，翩翩翔舞，斯須過牆去。鄰家兒女，又驚相呼喚矣。此不知為何怪，殆所謂花月之妖歟？說此事時，在劉景南家，景南曰：安知非閨閣遊戲，以通草花朵中人物縛於蝶背而縱之耶？是亦一說。慎人曰：實見小人在蝶背，有磬控駕馭之狀，俯仰顧盼，意態生動，殊不類偶人也。是又不可知矣。

jiù shì ān gōng jiè rán yán, nǎng suí gāo yáng liú bó sī xiān shēng guān ruì zhōu, wén chéng xī tǔ shén cí, yǒu yī ní guǐ hū pū dì, yòu yī qīng miàn hēi fà guǐ, yī zhuāng miàn mào yǔ ní guǐ xiāng tóng, yā yú qí xià. shì zhī zé lǐ zhōng shào nián mǒu, wěi wèi guǐ zhuàng yě, yǐ duàn jí sǐ yǐ. zhòng xiāng hài guài, mò míng qí gù, jiǔ ér yǒu zhī qí shì zhě yuē: mǒu lín fù shào ài, tiāo zhī wèi suǒ lì, fù shì rì wǎng mǔ jiā, dù bì yè guī guò cí qián, cí qù rén shāo yuǎn, nǎi wěi wèi guǐ zhuàng fú xiàng hòu, dài qí zhì ér tū yǎn zhī, jiāng chéng qí jīng bù hūn pū, yǐ tú yī chěng. bù yú shén zhī jiàn qiǎn yě. gài qí fù dì yù shì móu, chū bù gǎn gào rén, shì dìng hòu, nǎi shāo shāo xiè zhī yún. jiè rán gōng yòu yán, yǒu kuáng tóng dàng fù xiāng yù yú hé jiān wén miào qián, diào xuè wú suǒ bì jì, hū fēi wǎ pò qí nǎo, mò zhī suǒ zì lái yě. fū shèng rén dào dé, móu hū tiān dì, qǐ rú èr shì zhī jiào, bì jiǎ líng yì ér shǐ xìn, bì dài hù fǎ ér shǐ zūn zāi. rán shén guǐ bá ā, zé lǐ suǒ yīng yǒu, bì wèi zhū jǐn zuò huì yuán, yóu yú qián shì xiū wén miào, shì shèng rén tài xiǎo yǐ. bì wèi shù rèn gōng qiáng, jìng wú líng wèi, shì yòu rú zhě zhī yū yě.
舅氏安公介然言，曩隨高陽劉伯絲先生官瑞州，聞城西土神祠，有一泥鬼忽仆地，又一青面黑髮鬼，衣裝面貌與泥鬼相同，壓於其下。視之則里中少年某，偽為鬼狀也，已斷脊死矣。眾相駭怪，莫明其故，久而有知其事者曰：某鄰婦少艾，挑之為所詈，婦是日往母家，度必夜歸過祠前，祠去人稍遠，乃偽為鬼狀伏像後，待其至而突掩之，將乘其驚怖昏仆，以圖一逞。不虞神之見譴也。蓋其婦弟預是謀，初不敢告人，事定後，乃稍稍泄之雲。介然公又言，有狂童蕩婦相遇於河間文廟前，調謔無所避忌，忽飛瓦破其腦，莫知所自來也。夫聖人道德，侔乎天地，豈如二氏之教，必假靈異而始信，必待護法而始尊哉。然神鬼癹呵，則理所應有，必謂朱錦作會元，由於前世修文廟，視聖人太小矣。必謂數仞宮牆，竟無靈衛，是又儒者之迂也。

sān zuò tǎ méng gǔ míng gǔ ěr bǎn sū bā ěr. hàn táng zhī yíng zhōu liǔ chéng xiàn, liáo zhī xìng zhōng fǔ yě, jīn wèi kā cì qìn yòu yì dì. jīn xún jiǎn yán qiú wén dá gōng zhī zhí xù, ǒu wàng qí míng. yǒu qiáo zhě shān xíng yù hǔ, bì rù shí xué zhōng, hǔ yì suí rù, xué gù qiàn kōng ér liáo qū, zhǎn zhuǎn nèi bì, jiàn bù róng hǔ, ér hǔ bì yù bó qiáo zhě, nǔ lì qiáng rù. qiáo zhě jiǒng pò, jiàn páng yī xiǎo dòu, jǐn zú róng shēn, suì shé xíng ér rù, bù yì wān yán shù bù, hū dǔ tiān guāng, jìng fǎn chū xué wài, nǎi lì yùn shù shí, zhì hǔ tuì lù, liǎng xué bìng jù chái yǐ fén zhī, hǔ bèi xūn zhuó, hǒu zhèn yán gǔ, bù shí qǐng sǐ yǐ. cǐ shì yì zú wèi dāng zhǐ bù zhǐ zhī jiè yě.
三座塔--蒙古名古爾板蘇巴爾。漢唐之營州柳城縣，遼之興中府也，今為喀刺沁右翼地。金巡檢言--裘文達公之侄婿，偶忘其名。有樵者山行遇虎，避入石穴中，虎亦隨入，穴故嵌空而繚曲，輾轉內避，漸不容虎，而虎必欲搏樵者，努力強入。樵者窘迫，見旁一小竇，僅足容身，遂蛇行而入，不意蜿蜒數步，忽睹天光，竟反出穴外，乃力運數石，窒虎退路，兩穴並聚柴以焚之，虎被熏灼，吼震岩谷，不食頃死矣。此事亦足為當止不止之戒也。

jīn xún jiǎn yòu yán, xún jiǎn shǔ zhōng yī tài hú shí, gāo chū yán jì, cūn zhòu bān bó, kǒng qiào líng lóng, wàng zhī shì rú fēi dòng, yún liáo jīn jiù wù yě. kǎo jīn cháng chāi gěn yuè qí shí, yùn zhī běi xíng, cǐ dài suǒ wèi qīng yún wàn tài qí fēng yé? rán jīn yǐ dà dìng fǔ wèi běi jīng, jīn dà níng chéng shì yě. liáo xìng zhōng fǔ, jīn jiàng wèi zhōu, bù yīng zhì shí yú zhōu zhì. shì yòu yí bù néng míng yǐ. yòu xiāng chuán jīng shī tù ér shān shí, jiē gěn yuè gù wù, yú yòu shí shàng jiàn zhī. yú hǔ fāng qiáo zhái, wèi wēi xìn gōng gù dì, tīng shì dōng piān yī shí gāo qī bā chǐ, yún shì yōng zhèng zhōng chū zào zhái shí suǒ cì, yì yí zì tù ér shān zhě. nán chéng suǒ yǒu tài hú shí, cǐ wèi dì yī, yú yòu hào gū shí lǎo rén, gài yǐ cǐ yún.
金巡檢又言，巡檢署中一太湖石，高出檐際，皴皺斑駁，孔竅玲瓏，望之勢如飛動，雲遼金舊物也。考金嘗拆艮岳奇石，運之北行，此殆所謂卿雲萬態奇峰耶？然金以大定府為北京，今大寧城是也。遼興中府，金降為州，不應置石於州治。是又疑不能明矣。又相傳京師兔兒山石，皆艮岳故物，余幼時尚見之。余虎坊橋宅，為威信公故第，廳事東偏一石高七八尺，雲是雍正中初造宅時所賜，亦移自兔兒山者。南城所有太湖石，此為第一，余又號孤石老人，蓋以此雲。