cóng dì dōng bái zhái, zài cūn xī jǐng pàn hòu, qián wèi wèi zhái shí, liáo yǐ zhōu yuán, huán zhú tǔ wū qí zhōng, yǒu wū shù jiān, yè zhōng zhé yǒu kòu mén shēng, suī wú tā gù, ér jū zhě héng bìng bù ān. yī rì mén páng qiáng yí, chū yī mù rén, zuò zhāng shǒu kòu mén zhuàng, shàng yǒu fú lù. nǎi zhī gōng jiàng yǒu zào yú zhǔ rén, zuò shì zhèn yǎn yě. gù xiǎo rén bù kě yǔ qīng zuò yuán, yì bù kě yǔ qīng zuò nán.
從弟東白宅，在村西井畔後，前未為宅時，繚以周垣，環築土屋其中，有屋數間，夜中輒有叩門聲，雖無他故，而居者恆病不安。一日門旁牆圯，出一木人，作張手叩門狀，上有符錄。乃知工匠有皁於主人，作是鎮魘也。故小人不可與輕作緣，亦不可與輕作難。

hé zi shān xiān shēng yán, yōng zhèng chū, yī dào shì shàn fú lù, cháng zhì xī shān jí shēn chù, ài qí lín quán, nǐ jié ān xí jìng, tǔ rén yán shì guǐ mèi zhī cháo kū, fá mù cǎi xīn, fēi jié duì bù gǎn rù, nǎi zhì láng hǔ bù néng jū, xiān shēng yí shěn. fú tīng yě. é ér guǐ mèi bìng zuò, huò qiè qí wū cái, huò yǎn qí gōng jiàng, huò huǐ qí qì wù, huò wū qí yǐn shí, rú xíng jīng jí zhōng, bù bù guà ài rú yě huǒ sì qǐ, fēng yè luàn fēi, qiān shǒu qiān mù yīng jiē bù xiá yě. dào shì nù, jié tán zhào léi jiāng, shén jiàng zé yāo yǐ xiān dùn, dà suǒ kōng shān, wú suǒ de. shén qù zé shù rì fù jí, rú shì shù huí, shén è qí dú, bù fù yīng. nǎi yī shǒu jié yìn, yī shǒu chí jiàn, dú yǔ zhàn, jìng wèi yāo suǒ bó, bá xū bài miàn, luǒ ér dào xuán, yù qiáo zhě dé jiě, láng bèi táo qù. dào shì gài shì qí shù ěr. fū shì zhī suǒ zài, suī shèng rén bù néng nì, dǎng zhī yǐ chéng, suī dì wáng bù néng pò. jiǔ zé nán biàn, zhòng zé bù shèng zhū yě. gù táng qù niú lǐ zhī qīng yà, nán yú hé běi zhī fān zhèn. dào shì mèi zhòng guǎ zhī xíng, kè zhǔ zhī jú, bù liàng lì ér yīng qí fēng, qǔ bài yě yí zāi.
何子山先生言，雍正初，一道士善符錄，嘗至西山極深處，愛其林泉，擬結庵習 靜，土人言是鬼魅之巢窟，伐木採薪，非結隊不敢入，乃至狼虎不能居，先生宜審。弗聽也。俄而鬼魅並作，或竊其屋材，或魘其工匠，或毀其器物，或污其飲食，如行荊棘中，步步掛礙；如野火四起，風葉亂飛，千手千目應接不暇也。道士怒，結壇召雷將，神降則妖已先遁，大索空山，無所得。神去則數日復集，如是數回，神惡其瀆，不復應。乃一手結印，一手持劍，獨與戰，竟為妖所踣，拔鬚敗面，裸而倒懸，遇樵者得解，狼狽逃去。道士蓋恃其術耳。夫勢之所在，雖聖人不能逆，黨 之已成，雖帝王不能破。久則難變，眾則不勝誅也。故唐去牛李之傾軋，難於河北之藩鎮。道士昧眾寡之形，客主之局，不量力而攖其鋒，取敗也宜哉。

xiǎo rén zhī jì wàn biàn, měi chéng jī ér sì qí qiǎo. xiǎo shí wén cūn mín yè zhōng wén lǚ shēng, yǐ wèi dào, bǐng jù sōu bǔ, le wú xíng jī, zhī wèi mèi yě, bù fù wèn. jì ér qū qiè zhě zhī qí shì, chéng yè ér wǎng, jiā rén réng yǐ wèi mèi, yǎn xī wù shěng, suì bǎo suǒ yù qù. cǐ yóu yīn ér yòng zhī dì. yì yǒu lìng, pō jiǎng xué, è sēng rú chóu, yī rì sēng yǐ bèi dào gào, tíng chì zhī yuē: ěr fú wú líng, hé yǐ miào shí, ěr fú yǒu líng, qǐ bù néng shì bào yú dào, ér zhuǎn dú guān zhǎng yé? huī zhī shǐ qù. yǔ rén yuē: shǐ tiān xià shǒu lìng yòng cǐ fǎ, sēng bù shā tài ér zì sàn yě. sēng gù xiá shén, nǎi yáng yǔ qí tú xiū chàn zhù fú, ér yīn lù gài zhě, shǐ pěng yī wù guì mén wài, zhuàng ruò chī zhě, jiē yuē fú yǒu líng tán, shī zhuǎn shèng. cǐ gèng fǎn ér yòng zhī, shǐ è wǒ zhě zhù wǒ yě. rén qíng rú shì, ér qū qū zhí yī lǐ yǔ zhī jiǎo, wū yǒu xìng zāi.
小人之計萬變，每乘機而肆其巧。小時聞村民夜中聞履聲，以為盜，秉炬搜捕，了無形跡，知為魅也，不復問。既而胠篋者知其事，乘夜而往，家人仍以為魅，偃息勿省，遂飽所欲去。此猶因而用之地。邑有令，頗講學，惡僧如仇，一日僧以被盜告，庭斥之曰：爾佛無靈，何以廟食，爾佛有靈，豈不能示報於盜，而轉瀆官長耶？揮之使去。語人曰：使天下守令用此法，僧不沙汰而自散也。僧固黠甚，乃陽與其徒修懺祝佛，而陰賂丐者，使捧衣物跪門外，狀若痴者，皆曰佛有靈壇，施轉盛。此更反而用之，使厄我者助我也。人情如是，而區區執一理與之角，烏有幸哉。

zhāng mǒu qú mǒu, yòu nián tóng xué, zhǎng xiāng shàn yě. qú yǔ rén sòng, zhāng shòu jīn cì, dé qí yīn móu, xiè yú qí dí, qú dà shòu jiǒng rǔ, xián zhī cì gǔ. rán shì mì wú zuǒ zhèng, wài zé wèi xiāng jué yě. é zhāng sǐ, qú bǎi jì qǔ dé qí fù. suī shì shì chéng lǐ, ér jiā tíng gòng yǔ, zé réng hū yuē: zhāng jǐ sǎo, fù gù pǔ yuàn, yǐ wèi xiāng lián xiāng xì, yì bù jiào yě. yī rì, yǔ fù duì shí, hū yuè qǐ zì hū qí míng yuē: qú mǒu ěr hé tài shèn yé? wǒ chéng fù xīn, wǒ fù guī rǔ, zú cháng yǐ. ěr bì réng hū sǎo, hé yě. fù zài jià cháng shì, qǔ zài jià fù yì cháng shì, wǒ jì sǐ bù néng jìn fù jià, jí bù néng jìn rǔ qǔ yě. wǒ yǐ shī péng yǒu yì, yì bù néng zé rǔ qǔ péng yǒu fù yě. jīn ěr bù yǐ wèi fù, réng xì wǒ xìng hū wèi sǎo, shì ěr fēi qǔ wǒ fù, nǎi yín wǒ fù yě. yín wǒ fù zhě, wǒ dé ér zhū zhī yǐ. jìng diān kuáng shù rì sǐ. fū yǐ zhí bào yuàn, shèng rén bù jīn, zhāng gù xiǎo rén zhī cháng tài, fēi bù gòng zhī chóu yě. jì qǔ qí fù, bào zhī yǐ shèn yǐ, ér yòu shì ruò yǐ mén fù, diàn qí jiā shēng, shì yǐ shèn zhī zhōng, yòu yǐ shèn yān. hé guài qí fèn jī wèi lì zāi.
張某瞿某，幼年同學，長相善也。瞿與人訟，張受金刺，得其陰謀，泄於其敵，瞿大受窘辱，銜之次骨。然事密無左證，外則未相絕也。俄張死，瞿百計娶得其婦。雖事事成禮，而家庭共語，則仍呼曰：張幾嫂，婦故朴願，以為相憐相戲，亦不較也。一日，與婦對食，忽躍起自呼其名曰：瞿某爾何太甚耶？我誠負心，我婦歸汝，足償矣。爾必仍呼嫂，何也。婦再嫁常事，娶再嫁婦亦常事，我既死不能禁婦嫁，即不能禁汝娶也。我已失朋友義，亦不能責汝娶朋友婦也。今爾不以為婦，仍系我姓呼為嫂，是爾非娶我婦，乃婬我婦也。婬我婦者，我得而誅之矣。竟顛狂數日死。夫以直報怨，聖人不禁，張固小人之常態，非不共之仇也。計娶其婦，報之已甚矣，而又視若倚門婦，玷其家聲，是已甚之中，又已甚焉。何怪其憤激為厲哉。

yī è shǎo gǎn hán jí, hūn kuì zhōng hún yǐ chū shě, chàng chàng wú suǒ shì, jiàn yǒu rén lái wǎng, suí zhī tóng háng, bù jué zhì míng sī, yù yī lì, qí gù rén yě. wèi jiǎn jí liáng jiǔ, cù é yuē: jūn duō wǔ fù mǔ, yú fǎ dāng fù huò tāng yù, jīn shòu shàng wèi zhōng, kě qiě fǎn, shòu zhōng zài lái shòu bào kě yě. è shǎo huáng bù, kòu shǒu qiú jiě tuō, lì yáo shǒu yuē: cǐ zuì zhì zhòng, wēi wǒ nán jiě tuō, jí shì jiā mù ní yì wú néng wèi lì yě. è shǎo qì tì qiú bù yǐ, lì chén sī yuē: yǒu yī gù shì jūn zhī hū? yī chán shī dēng zuò wèn, hǔ hàn xià líng, hé rén néng jiě, zhòng wèi jí duì. yī shā mí yuē: hé bù lìng xì líng rén jiě. dé zuì fù mǔ, hái xiàng fù mǔ chàn huǐ, huò xī jì kě miǎn hū? shào nián lǜ zuì yè shēn zhòng, fēi yī shí suǒ kě chàn huǐ. lì xiào yuē: yòu yǒu yī gù shì, jūn zhī wén shā zhū wáng tú, fàng xià tú dāo, lì dì chéng fó hū? qiǎn yī guǐ sòng zhī guī. huò rán suì yù. zì shì xǐ xīn dí lǜ, zhuǎn wèi fù mǔ suǒ ài lián, hòu nián qī shí yú nǎi zhōng. suī bù zhī qí guǒ miǎn dì yù fǒu, rán guān qí dé shòu rú shì, shì yǐ xǔ chàn huǐ yǐ.
一惡少感寒疾，昏憒中魂已出舍，悵悵無所適，見有人來往，隨之同行，不覺至冥司，遇一吏，其故人也。為檢籍良久，蹙額曰：君多忤父母，於法當付鑊湯獄，今壽尚未終，可且反，壽終再來受報可也。惡少惶怖，叩首求解脫，吏搖首曰：此罪至重，微我難解脫，即釋迦牟尼亦無能為力也。惡少泣涕求不已，吏沉思曰：有一故事君知乎？一禪師登座問，虎頷下鈴，何人能解，眾未及對。一沙彌曰：何不令系鈴人解。得罪父母，還向父母懺悔，或希冀可免乎？少年慮罪業深重，非一時所可懺悔。吏笑曰：又有一故事，君之聞殺豬王屠，放下屠刀，立地成佛乎？遣一鬼送之歸。霍然遂愈。自是洗心滌慮，轉為父母所愛憐，後年七十餘乃終。雖不知其果免地獄否，然觀其得壽如是，似已許懺悔矣。

xǔ wén mù yán, lǎo sēng chéng zhǐ yǒu dào héng, lín mò wèi qí tú yuē: wǒ chí lǜ jīng jìn, zì wèi shì sì chán tiān rén, shì zūn chēn wǒ píng shēng yì lùn, hǎo zūn fú ér chì rú. wǒ xiāng wèi huà, bù miǎn réng rù lún huí yǐ. qí tú yuē: chóng fèng shì zūn, shì zūn fǎn chēn hū? yuē: cǐ shì zūn suǒ yǐ wèi shì zūn yě. ruò dǎng tóng ér fá yì, yáng jǐ ér yì rén, hé yǐ wèi shì zūn hū? wǒ jīn nǎi wù, ěr jiàn yóu zuǒ ěr. yīn yì yáng huái tíng yán: yǐ chǒu shàng gōng chē shí, xié tóng nián shù rén xíng, shì yī sēng tóng sù nì lǚ, ǒu yǔ xián tán, yī tóng nián mù zhǐ zhī yuē: jūn nài hé yǔ yì duān yǔ. sēng bù píng yuē: shì jiā chéng yǔ rú jiā yì, rán bǐ cǐ jūn gè yǒu pǐn dì, guǒ wèi kǒng zǐ, kě yǐ pì fú, yán céng yǐ xià wù néng yě guǒ wèi yán céng, kě yǐ pì pú sà, zhèng jiǎ yǐ xià wù néng yě guǒ wèi zhèng jiǎ, kě yǐ pì ā luó hàn, chéng zhū yǐ xià wù néng yě guǒ wèi chéng zhū, kě yǐ pì zhū fāng zǔ shī, qí yī cǎo fù mù zì tuō jiǎng xué zhě, wù néng yě. hé yě? qí fèn liàng bù xiāng jí yě. xiān shēng ér pì fú, wú nǎi gāo zì wèi zhì hū? tóng nián nù qiě xiào yuē: wéi gè yǒu pǐn dì, gù wǒ bèi rú kě pì rǔ bèi sēng yě. jǐ yú xiāng hōng ér sàn. yú wèi gè yǐ běn jiào ér lùn, pì rú jū jiā, sān wáng yǐ lái, rú dào zhī chí shì jiǔ yǐ, suī zài yǒu shèng rén wù néng yì, yóu zhǔ rén yě. fú zì xī yù ér lái, qí kōng xū qīng jìng zhī yì, kě shǐ chí wù zhě xī yíng qiú, yōu chóu zhě dé pái qiǎn, qí yīn guǒ bào yīng zhī shuō, yì zú jǐng jiè xià yú, shǐ huí xīn xiàng shàn, yú shì bù wèi wú bǔ, gù qí shuō de xíng yú zhōng guó, yóu xié jì zhī shí kè yě. shí kè bù xiū qí běn jì, ér yù biàn gèng zhǔ rén zhī jiā zhèng, shǐ zhǔ rén tuì ér shòu jiào, cǐ fú zhě zhī guò yě. gè yǐ mò liú ér lùn, pì rú zhǒng tián, rú yóu gēng yún zhě yě, fó jiā shī qí chū zhǐ, bù yǐ shàn è wèi zuì fú, ér yǐ shī shě bù shī shě wèi zuì fú, yú shì huò zhòng dù cái, wǎng wǎng ér yǒu, yóu qīn yuè jiāng pàn, rǎng qiè hé jià zhě yě. rú zhě shě qí lěi sì, huāng qí qiān mò, ér huáng huáng chí tǐng hé gē, rì xún qīn yuè rǎng qiè zhě yǔ zhī gé dòu, jí gé dòu quán shèng, bù zhī jǐ zhī jià sè rú hé yě, shì yòu fēi rú zhī diān yé? fū fú zì hàn míng dì hòu, màn yán yǐ èr qiān nián, suī yáo shùn zhōu kǒng fù shēng, yì bù néng qū zhī qù. rú zhě fù zǐ jūn chén bīng xíng lǐ lè, shě zhī zé wú yǐ zhì zài xià, suī shì jiā chū shì, yì bù néng xíng bǐ fǎ yú zhōng tǔ. běn kě yǐ wú zhēng, tú yǐ zī tú bù shèng qí lì xīn, wàng jì rú chù fú shēn, guī fú zhě tán shī dāng yì fù. jiǎng xué zhě bù shèng qí gè xīn, zhù zuò zhōng gǒu wú pì fú shù tiáo, zé bù zú jiàn wèi dào zhī gōng. gù liǎng jiā yǔ lù, rú shuǐ zhōng pào yǐng, xuán shēng xuán miè, xuán miè xuán shēng, hù xiāng gòu lì ér bù zhǐ. rán liǎng jiā xiāng zhēng, qiān bǎi nián hòu, bìng cún rú gù. liǎng jiā bù zhēng, qiān bǎi nián hòu, yì bìng cún rú gù yě. gè xiū qí běn yè kě yǐ.
許文木言，老僧澄止有道行，臨歿謂其徒曰：我持律精進，自謂是四禪天人，世尊嗔我平生議論，好尊佛而斥儒。我相未化，不免仍入輪迴矣。其徒曰：崇奉世尊，世尊反嗔乎？曰：此世尊所以為世尊也。若黨 同而伐異，揚己而抑人，何以為世尊乎？我今乃悟，爾見猶左耳。因憶楊槐庭言：乙丑上公車時，偕同年數人行，適一僧同宿逆旅，偶與閒談，一同年目止之曰：君奈何與異端語。僧不平曰：釋家誠與儒家異，然彼此均各有品地，果為孔子，可以闢佛，顏曾以下勿能也；果為顏曾，可以辟菩薩，鄭賈以下勿能也；果為鄭賈，可以辟阿羅漢，程朱以下勿能也；果為程朱，可以辟諸方祖師，其依草附木自托講學者，勿能也。何也？其分量不相及也。先生而闢佛，毋乃高自位置乎？同年怒且笑曰：惟各有品地，故我輩儒可辟汝輩僧也。幾於相哄而散。余謂各以本教而論，譬如居家，三王以來，儒道之持世久矣，雖再有聖人勿能易，猶主人也。佛自西域而來，其空虛清淨之義，可使馳鶩者息營求，憂愁者得排遣，其因果報應之說，亦足警戒下愚，使回心向善，於世不為無補，故其說得行於中國，猶挾技之食客也。食客不修其本技，而欲變更主人之家政，使主人退而受教，此佛者之過也。各以末流而論，譬如種田，儒猶耕耘者也，佛家失其初旨，不以善惡為罪福，而以施捨不施捨為罪福，於是惑眾蠹財，往往而有，猶侵越疆畔，攘竊禾稼者也。儒者舍其耒耜，荒其阡陌，而皇皇持梃荷戈，日尋侵越攘竊者與之格鬥，即格鬥全勝，不知己之稼穡如何也，是又非儒之傎耶？夫佛自漢明帝後，蔓延已二千年，雖堯舜周孔復生，亦不能驅之去。儒者父子君臣兵刑禮樂，舍之則無以治在下，雖釋迦出世，亦不能行彼法於中土。本可以無爭，徒以緇徒不勝其利心，妄冀儒絀佛伸，歸佛者檀施當益富。講學者不勝其各心，著作中苟無闢佛數條，則不足見衛道之功。故兩家語錄，如水中泡影，旋生旋滅，旋滅旋生，互相詬厲而不止。然兩家相爭，千百年後，並存如故。兩家不爭，千百年後，亦並存如故也。各修其本業可矣。

chén ruì ān yán, xiàn xiàn chéng wài zhū qiū fù, xiāng chuán jiē hàn zhǒng yě. yǒu gēng zhě wù lí yī zhǒng, guī ér hán rè zhān yǔ, zé yǐ chù fàn. shí ruì ān ǒu zhì, wèn rǔ hé rén. yuē: hàn cháo rén, yòu wèn hàn cháo hé chù rén, yuē: wǒ jí hàn cháo xiàn xiàn rén, gù zhǒng zài cǐ, hé bì wèn yě. yòu wèn cǐ dì hàn jí míng xiàn xiàn yé? yuē: rán. wèn cǐ dì hàn wèi hé jiān guó, xiàn yuē lè chéng, jīn shǐ gǎi xiàn zhōu, míng nǎi gǎi xiàn xiàn, hàn cháo ān dé yǒu cǐ míng. guǐ bù yǔ, zài wèn zhī, zé gēng zhě sū yǐ. gài chuán wèi hàn zhǒng, guǐ yì xí wén, gù yī tuō yǐ qiú shí, ér bù yú shì yǐ zì bài yě.
陳瑞庵言，獻縣城外諸邱阜，相傳皆漢冢也。有耕者誤犁一冢，歸而寒熱譫語，責以觸犯。時瑞庵偶至，問汝何人。曰：漢朝人，又問漢朝何處人，曰：我即漢朝獻縣人，故冢在此，何必問也。又問此地漢即名獻縣耶？曰：然。問此地漢為河間國，縣曰樂成，金始改獻州，明乃改獻縣，漢朝安得有此名。鬼不語，再問之，則耕者蘇矣。蓋傳為漢冢，鬼亦習 聞，故依託以求食，而不虞適以自敗也。

máo qí rén yán, yǒu gěng mǒu zhě, yǒng ér hàn, shān xíng yù hǔ, fèn yī tǐng yǔ dòu, hǔ jìng bì qù, zì yǐ wèi zhōng huáng, cì fēi zhī liú yě. ǒu wén mǒu sì hòu duō guǐ, shí niǎo zuì rén, fèn wǎng qū zhú, yǒu hǎo shì shù rén suí zhī wǎng, zhì zé rì bó mù, nǎi zòng yǐn zhì yè, zuò hòu yuán shàng dài qí lái. èr gǔ hòu, yǐn yǐn wén xiào shēng, nǎi dà hū yuē: gěng mǒu zài cǐ, shū rén yǐng wú shù yǒng ér zhì, jiē chī chī xiào yuē: shì ěr yé, yì yě ěr. gěng nù yuè xià, zé niǎo shòu sàn qù, yáo hū qí míng ér lì zhī. dōng zhú zé zài xī, xī zhú zé zài dōng, cǐ méi bǐ chū, shū hū qiān biàn. gěng xuán zhuǎn rú fēng lún, zhōng bù jiàn yī guǐ, pí jí yù fǎn, zé cháo xiào yǐ jī zhī, jiàn yǐn jiàn yuǎn, tū yī qí guǐ dāng lù lì, jù yá diàn mù, zhāng zhǎo yù bó, jí fèn quán yī jī, hū jiào rán zì pū, zhǐ yǐ zhé zhǎng yǐ liè yǐ. nǎi wù jī mù bēi shàng yě. qún guǐ hé shēng yuē: yǒng zāi. piē rán jù dá, zhū bì shàng guān zhě wén gěng hū tòng, gòng chí jù yú guī, wò shù rì nǎi néng qǐ. yòu shǒu suì fèi. cóng cǐ měng qì dōu jǐn, jìng tuò miàn zì gān yān. fū néng yǔ xiāo hǔ dí, ér bù néng bù wèi guǐ suǒ kùn, hǔ dòu lì, guǐ dòu zhì yě. yǐ yǒu xiàn zhī lì, yù shèng wú qióng zhī biàn huàn, fēi tiān xià zhī chī rén hū? rán yī chéng jí jiè, yì rán zì fǎn, suī wèi zhī dà zhì huì rén, yì kě yě.
毛其人言，有耿某者，勇而悍，山行遇虎，奮一梃與斗，虎竟避去，自以為中黃，佽飛之流也。偶聞某寺後多鬼，時嬲醉人，憤往驅逐，有好事數人隨之往，至則日薄暮，乃縱飲至夜，坐後垣上待其來。二鼓後，隱隱聞嘯聲，乃大呼曰：耿某在此，倏人影無數涌而至，皆吃吃笑曰：是爾耶，易也耳。耿怒躍下，則鳥獸散去，遙呼其名而詈之。東逐則在西，西逐則在東，此沒彼出，倏忽千變。耿旋轉如風輪，終不見一鬼，疲極欲返，則嘲笑以激之，漸引漸遠，突一奇鬼當路立，鋸牙電目，張爪欲搏，急奮拳一擊，忽噭然自仆，指已折掌已裂矣。乃誤擊墓碑上也。群鬼合聲曰：勇哉。瞥然俱沓，諸壁上觀者聞耿呼痛，共持炬舁歸，臥數日乃能起。右手遂廢。從此猛氣都盡，竟唾面自乾焉。夫能與虓虎敵，而不能不為鬼所困，虎鬥力，鬼鬥智也。以有限之力，欲勝無窮之變幻，非天下之痴人乎？然一懲即戒，毅然自返，雖謂之大智慧人，亦可也。

zhāng guì yán zì yáng zhōu hái, xié yī qín yàn jiàn zèng, bān bó bō luò, gǔ sè yǒu rán, yòu cè jìn xià, juān xī yá èr zhuàn zì, gài huái lù táng gù wù yě. zhōng juān xíng shū yī shī yuē: rú yǐ wén zhāng lùn, gōng yuán shèng xiè liú, yù táng huī hàn shǒu, duì cǐ yì fēng liú . kuǎn yuē zhì shéng, gāo yáng sūn xiāng guó zì yě. zuǒ cè juān xiǎo kǎi yī shī yuē: cǎo lǜ xiāng jiāng jiào zǐ guī, chá líng qīng shǐ yǒu wēi cí, liú chuán cǐ yàn rén yóu xī, yīng wèi gāo yáng wǔ zì shī. kuǎn yuē bù diāo, nǎi tài cāng cuī huá zhī zì. huá, yú yáng shān zhī mén rén, yú yáng lùn shī jué jù yuē: xī shuǐ bì yú qián dù rì, táo huā hóng shì qù nián shí, jiāng nán cháng duàn hé rén huì, zhǐ yǒu cuī láng qī zì shī. jí qí rén yě. èr shī běn jí jiē bù zài, qǐ yǐ dǐ hē qián bèi, wēi shè jié zhí, biān jí shí zì shān zhī yú? hòu yǐ zèng qìng dà sī mǎ dān nián, liú shí ān cān zhī pō yí qí wěi, rán gǔ rén duō yǒu jí wài shī, zhōng fú néng míng yě. yòu yáng zhàng wèn chuān, huì kě jìng, yáng zhōng liè gōng céng sūn yě, yǐ bá gòng guān hù bù láng zhōng, yǔ xiān yáo ān gōng tóng shì. zèng yáo gōng yī xiǎo yàn, bèi yǒu míng yuē: zì dù liáo, xié rǔ bàn, cǎo jūn shū, héng yè bàn, yú zhī xīn, wéi rǔ jiàn. kuǎn tí zhī gāng míng, gài xióng gōng tíng bì jūn zhōng yàn, yún dé zhī yú qí qīn chuàn jiā. yòu jiā cáng yī xiǎo yàn, zuǒ cè yǒu bái gǔ shǒu zuó sì zì, dāng shì sūn gōng chuán tíng suǒ qīn zhì. èr yàn dà xiǎo xiāng jìn, yáo ān gōng yǐ jiē qián dài míng chén, hé wèi yī xiá. hòu zài zhǎng ér rǔ jí chù, rǔ jí yāo shì, èr yàn wèi bì ǎo suǒ qiè mài, jīn bù kě wù sè yǐ.
張桂岩自揚州還，攜一琴硯見贈，斑駁剝落，古色黝然，右側近下，鐫西涯二篆字，蓋懷麓堂故物也。中鐫行書一詩曰：如以文章論，公原勝謝劉，玉堂揮翰手，對此憶風流 。款曰稚繩，高楊孫相國字也。左側鐫小楷一詩曰：草綠湘江 叫子規，茶陵青史有微詞，流傳此硯人猶惜，應為高陽五字詩。款曰不凋，乃太倉崔華之字。華，漁洋山之門人，漁洋論詩絕句曰：溪水碧於前渡日，桃花紅似去年時，江 南腸斷何人會，只有崔郎七字詩。即其人也。二詩本集皆不載，豈以詆訶前輩，微涉訐直，編集時自刪之歟？後以贈慶大司馬丹年，劉石庵參知頗疑其偽，然古人多有集外詩，終弗能明也。又楊丈汶川，諱可鏡，楊忠烈公曾孫也，以拔貢官戶部郎中，與先姚安公同事。贈姚公一小硯，背有銘曰：自渡遼，攜汝伴，草軍書，恆夜半，余之心，惟汝見。款題芝岡銘，蓋熊公廷弼軍中硯，雲得之於其親串家。又家藏一小硯，左側有白谷手琢四字，當是孫公傳庭所親制。二硯大小相近，姚安公以皆前代名臣，合為一匣。後在長兒汝佶處，汝佶夭逝，二硯為婢媼所竊賣，今不可物色矣。

yú shí qī suì shí, zì jīng shī guī, yīng tóng zǐ shì, sù wén àn sūn shì tǔ yǔ hū ruò xún shī, yīn zhī zhuǎn yě, shì lú jiē xīn jiàn, ér tǔ kēng xià dīng yī táo yì, shàng xià pō ài, hū zhǔ rén qù zhī. zhǔ rén pō dǔ shí, yáo shǒu yuē: shì bù kě qù, qù zé guài zuò yǐ. jié wèn qí gù, yuē: wú mǎi xì dì gòu cǐ diàn, sù zhě héng yè jiàn kàng qián yī nǚ zǐ lì, bù yán bù dòng, yì wú tā hài, yǒu dǎn zhě yǐ shǒu yǐn zhī, nǎi xū wú suǒ róng, dào shì zhòu táo yì, dīng zhī, nǎi bù fù jiàn. yú yuē: qí xià bì gǔ zhǒng, rén zài shàng, guǐ bù ān ěr, hé bù jué chū qí gǔ, jù guān qiān zàng. zhǔ rén yuē: rán. rán bù zhī qí guǒ qiān fǒu yě. yòu guǐ yǐ chūn, yú qǐ jiǎ yǎng kē běi cāng, yīn jiā zhào shì qǐng yú tí zhǔ, xiān yáo ān gōng mìng zhī wǎng, guī sù yáng cūn, yè yǐ shēn, yú xiān jiù chén, pū lì mò mǎ shàng wèi shuì, hū jiàn cǎi yī nǚ zǐ jiē lián rù, fǔ lòu miàn jí tuì chū, yí wèi chèn zuò jì nǚ, hū pū lì qiǎn qù, jiē yún wài hù yǐ bì, wú yī rén yě. zhǔ rén yuē: sì rì qián yǒu huàn jiā zǐ fù sù cǐ zú, zuó yí jiù qù, qǐ qí huí shà yé? guī gào yáo ān gōng, gōng yuē: wǒ tóng zǐ shí, dú shū chén shì jiù jiā, zhí pú fù yè huí shà, yuè míng rú zhòu, wǒ dú zuò qí shì wài, yù shì huí shà zuò hé zhuàng, qì wú jiàn yě. hé ěr nǎi yǒu jiàn yě, rán zé ěr bù rú wǒ duō yǐ. zhì jīn shēn kuì cǐ xùn yě.
餘十七歲時，自京師歸，應童子試，宿文案孫氏--土語呼若巡詩，音之轉也，室廬皆新建，而土坑下釘一桃杙，上下頗礙，呼主人去之。主人頗篤實，搖手曰：是不可去，去則怪作矣。詰問其故，曰：吾買隙地構此店，宿者恆夜見炕前一女子立，不言不動，亦無他害，有膽者以手引之，乃虛無所融，道士咒桃杙，釘之，乃不復見。余曰：其下必古冢，人在上，鬼不安耳，何不掘出其骨，具棺遷葬。主人曰：然。然不知其果遷否也。又癸已春，余乞假養疴北倉，姻家趙氏請余題主，先姚安公命之往，歸宿楊村，夜已深，余先就忱，仆隸秣馬尚未睡，忽見彩衣女子揭簾入，甫露面即退出，疑為趁座妓女，呼仆隸遣去，皆雲外戶已閉，無一人也。主人曰：四日前有宦家子婦宿此卒，昨移柩去，豈其回煞耶？歸告姚安公，公曰：我童子時，讀書陳氏舅家，值僕婦夜回煞，月明如晝，我獨坐其室外，欲視回煞作何狀，迄無見也。何爾乃有見也，然則爾不如我多矣。至今深愧此訓也。