yún jǔ yòu yán, yǒu rén fù jiǎ yī xiāng, jī sù qiān yú shí, yù suì qiàn, bì bù kěn tiào. hū yī rì zhēng jí pū lì, chén shè gài liàng, shǒu shū yī hóng jiān, bǎng yú mén yuē: suì qiàn rén jī, hé xīn dú bǎo, jīn nǐ yǐ lì nián jī sù, jǐn dài xiāng lín, měi rén yǐ yī shí wèi lǜ, jí rì gè jù náng qiè fù lǐng, chí zé sù jǐn yǐ. fù jìn jū mín wén shēng yún hé, bù yī rì ér sù jǐn. yǒu qǐng jiàn zhǔ rén shēn xiè zhě, zé zhǔ rén bù zhī suǒ wǎng yǐ. huáng jù dà suǒ, nǎi dé yú jiǔ jué bì wū zhōng, hān mián fāng shú. rén zhì shǐ qiàn shēn, zhòng jīng è yē qǐ, yú shēn pàn dé yī zhǐ yuē: jī ér bù sàn, yuàn zhī fǔ yě. yuàn zhī suǒ guī, huò zhī cóng yě. qiān jiā jī ér yī jiā bǎo, piāo jié wèi shì suǒ bì zhì, bù míng shí liǎng wáng hū? gǎn jūn jiù ēn, wèi jūn shì dé, xī shù zhuān shàn, shì suǒ shēn dǎo. bù xǐng suǒ yán zhě hé shì, xún zhī shǐ mò, tài xī ér yǐ. rán shì shí rén qíng xiōng xiōng, shí yǒu fén lüè zhī móu. dé shì bó shī, nǎi zhuǎn huò wèi fú. cǐ huàn xíng zhī yāo, kě wèi ài rén yǐ dé yǐ. suǒ yún jiù ēn, zé bù zhī qí gù. huò yuē: qí jiā yuán zhōng yǒu lǎo wū, hú jū zhī shù shí nián, wū pǐ nǎi yí qù. yì jí qí shì yú.
雲舉又言,有人富甲一鄉,積粟千餘石,遇歲歉,閉不肯糶。忽一日徵集仆隸,陳設概量,手書一紅箋,榜於門曰:歲歉人飢,何心獨飽,今擬以歷年積粟,盡貸鄉鄰,每人以一石為律,即日各具囊篋赴領,遲則粟盡矣。附近居民聞聲雲合,不一日而粟盡。有請見主人申謝者,則主人不知所往矣。皇遽大索,乃得於久鐍敝屋中,酣眠方熟。人至始欠伸,眾驚愕掖起,於身畔得一紙曰:積而不散,怨之府也。怨之所歸,禍之叢也。千家飢而一家飽,剽劫為勢所必至,不名實兩亡乎?感君舊恩,為君市德,希恕專擅,是所深禱。不省所言者何事,詢知始末,太息而已。然是時人情洶洶,實有焚掠之謀。得是博施,乃轉禍為福。此幻形之妖,可謂愛人以德矣。所云舊恩,則不知其故。或曰:其家園中有老屋,狐居之數十年,屋圮乃移去。意即其事歟。
xiǎo shí wén rǔ mǔ lǐ shì yán, yī rén jiā yǔ fó sì lín, ǒu sì láng yuè xià yī xiǎo hú, ér tóng bǔ dé, zhí fù biān, jiē shè fú bù dòng, fàng zhī zé lái wǎng yú yuàn zhōng, jué bù tā wǎng. yǔ zhī shí zé shí, bù yǔ yì bù gǎn dào. jī zé xiàng rén yáo wěi ér yǐ. hū zhī shì jiě rén yǔ, zhǐ huī zhī yì shì jiě rén yì, jǔ jiā lián zhī, héng jìn ér tóng wù líng nüè. yī rì, hū zuò rén yǔ yuē: wǒ míng xiǎo xiāng, shì zhōng lóu shàng hú jiā bì, ǒu xī xì wù shì, yīn rǔ jiā ér tóng wán liè, fá shòu qí róu lìn yī yuè. jīn xiàn mǎn dāng guī, gù cǐ gào bié. wèn hé gù bù táo bì, yuē: zhǔ rén yǎng yù duō nián, qǐ yǒu táo bì zhī lǐ? yǔ qì, zuò kòu é zhuàng, piān rán yuè qiáng ér qù. shí yú jiā yī xiǎo nú, qiè wù yuǎn dùn. rǔ mǔ yīn shuō cǐ shì, kuì rán yuē: cǐ nú nǎi bù jí cǐ hú.
小時聞乳母李氏言,一人家與佛寺鄰,偶寺廊躍下一小狐,兒童捕得,縶縛鞭,皆懾伏不動,放之則來往於院中,絕不他往。與之食則食,不與亦不敢盜。飢則向人搖尾而已。呼之似解人語,指揮之亦似解人意,舉家憐之,恆禁兒童勿凌虐。一日,忽作人語曰:我名小香,是鐘樓上狐家婢,偶嬉戲誤事,因汝家兒童頑劣,罰受其蹂躪 一月。今限滿當歸,故此告別。問何故不逃避,曰:主人養育多年,豈有逃避之理?語訖,作叩額狀,翩然越牆而去。時余家一小奴,竊物遠遁。乳母因說此事,喟然曰:此奴乃不及此狐。
chén yún tíng shè rén yán, qí xiāng shēn shān zhōng yǒu fèi lán ruò, yún guǐ wù jù zhī, mò néng xiū fù, yī sēng dào héng qīng gāo, jìng wǎng zhuō xī. chū yī liǎng xī, shì yǒu wù kuī cì, sēng bù wén bù jiàn, yì suì wú xíng shēng. sān wǔ rì yè yè, yǒu yè chā pái tà rù, zhēng níng tiào zhì, tǔ huǒ xū yān, sēng chán dìng zì ruò, pū jí pú tuán zhě shù sì, rán zhōng bù jìn shēn, bǐ xiǎo zhǎng xiào qù. cì xī, yī hǎo nǚ zhì, hé shén zuò lǐ, qǐng wèn fǎ yào, sēng bù dá. yòu duì sēng láng láng sòng jīn gāng jīng, měi yī fēn qì, zhé wèn cǐ hé jiě, sēng yòu bù dá. nǚ zǐ hū xuán wǔ liáng jiǔ, zhèn qí shuāng xiù, yǒu wù sù sù luò mǎn dì, yuē: cǐ bǐ sàn huā hé rú? qiě wǔ qiě tuì, piē yǎn wú jī, mǎn dì jiē cùn xǔ xiǎo ér, rú rú jǐ qiān bǎi, zhēng yuán jiān dēng dǐng, chuān jīn rù xiù, huò táng niè huò sāo pá, rú wén méng jǐ shī zhī zǎn zā, huò jué tī ěr mù, bāi liè kǒu bí, rú shé xiē zhī dú shì. cuō zhī tóu dì, bào rán yǒu shēng, yī zhé fēn xíng wèi shù shí, mí tiān mí zhòng, zuǒ zhī yòu qū, kùn bù kě rěn, suì wěi dùn yú chán tà xià. jiǔ zhī sū xī, jì wú yī wù yǐ. sēng kǎi rán yuē: cǐ mó yě, fēi mí yě, wéi fó lì zú yǐ fú mó, fēi wú suǒ jí, fú tú bù sān sù sāng xià, hé bì liàn liàn cǐ tǔ hū? tiān míng jìng dǎ bāo fǎn. yú yuē: cǐ gōng zì zuò yù yán, pì zhèng rén zhī yùn yú qún xiǎo ěr. rán yì zú wèi qīng cháng zhě jiè. yún tíng yuē: pū bǎi wú yī zhǎng, wéi píng shēng bù néng zuò wàng yǔ, cǐ sēng guī lù guò pū jiā, miàn shàng xuè hén xì rú luàn fā, shí céng mù dǔ zhī.
陳雲亭舍人言,其鄉深山中有廢蘭若,雲鬼物據之,莫能修復,一僧道行清高,徑往卓錫。初一兩夕,似有物窺伺,僧不聞不見,亦遂無形聲。三五日夜夜,有夜叉排闥入,猙獰跳擲,吐火噓煙,僧禪定自若,撲及蒲團 者數四,然終不近身,比曉長嘯去。次夕,一好女至,合什作禮,請問法要,僧不答。又對僧琅琅誦金剛經,每一分訖,輒問此何解,僧又不答。女子忽旋舞良久,振其雙袖,有物簌簌落滿地,曰:此比散花何如?且舞且退,瞥眼無跡,滿地皆寸許小兒,蠕蠕幾千百,爭緣肩登頂,穿襟入袖,或磄齧或搔爬,如蚊虻蟣虱之攢咂,或抉剔耳目,擘裂口鼻,如蛇蠍之毒螫。撮之投地,爆然有聲,一輒分形為數十,彌添彌眾,左支右詘,困不可忍,遂委頓於禪榻下。久之蘇息,寂無一物矣。僧慨然曰:此魔也,非迷也,惟佛力足以伏魔,非吾所及,浮屠不三宿桑下,何必戀戀此土乎?天明竟打包返。余曰:此公自作寓言,譬正人之慍於群小耳。然亦足為輕嘗者戒。雲亭曰:仆百無一長,惟平生不能作妄語,此僧歸路過仆家,面上血痕細如亂發,實曾目睹之。
lǎo pú liú tíng xuān yán, yōng zhèng chū, diàn hù zhāng huáng yú chǔ sì dōng jià tuán jiāo sú wèi zhī tuán piáo, jiāo zì yīn zhuǎn yě, èr zì chū běi qí shū běn jì shǒu guā, yè héng jiàn yī rén xíng bù chí zhòng, xú xú xiàng xī běi qù, yī xī, ǒu qiè suí zhī shì suǒ wǎng, jiàn zhì yī cóng zhǒng chù, yǒu shí yú nǚ guǐ chū yà, jí gòng xiá xiào xiè xì, zhī wèi yāo wù, rán shì shì chǔn chǔn wú suǒ néng, nǎi cáng huǒ chòng yú tuán jiāo, yè yè cì zhī. yī yè , yòu jiàn qí guò, fā chòng cù jī, hōng rán pū dì, bǐng huǒ qū shì, nǎi yī wēng zhòng yě. cì rì jī chái fán wèi huī, yì wú tā yì. zhì yè mèng shí yú fù nǚ luó bài, yuē: cǐ guài bù zhī zì hé lái, lì měng rú xióng hǔ, fán xīn zàng nǚ guǐ, wú lǎo shào jiē zāo xié wū, yǒu zhī jù zhě, dēng qí fén dǐng yǒng yuè shù sì, jí tǔ xiàn guān liè, wú kě qī shēn. gù bù gǎn bù cóng, rán yǐn hèn zé jiǔ yǐ. jīn méng qū chú, gù lái xiè yě. hòu yǒu cóng gāo chuān lái zhě yún, shí rén wā féng dào mù qián féng dào, jǐng chéng rén, suǒ jū jīn yóu míng xiāng guó zhuāng, jù jǐng chéng èr sān lǐ, mù zé zài jīn shí rén wā, yú yòu shí jiàn cán quē shí shòu shí wēng zhòng, shàng yǒu cún zhě. xiàn zhì yún, bù zhī dào mù suǒ zài, gài chéng jiù zhì zhī wù yě hū shī yī shí rén, nǎi zhī jí shì wù yě. shì wù zì wǔ dài zhì jīn, shǐ liàn chéng xíng, suì yuè bù wèi bù jiǔ, nǎi fǔ néng huàn huà, jí zòng xiōng yín, zú zì qǔ fén rú zhī huò, yǔ shào èr yún suǒ yán mù ǒu, qí shì lüè tóng. jūn wèi qì xiǎo yì yíng zhě jiàn yě.
老僕劉廷宣言,雍正初,佃戶張璜於褚寺東架團 焦--俗謂之團 瓢,焦字音轉也,二字出北齊書本紀--守瓜,夜恆見一人行步遲重,徐徐向西北去,一夕,偶竊隨之視所往,見至一叢冢處,有十餘女鬼出迓,即共狎笑媟戲,知為妖物,然似是蠢蠢無所能,乃藏火銃於團 焦,夜夜伺之。一夜 ,又見其過,發銃猝擊,訇然仆地,秉火趨視,乃一翁仲也。次日積柴燔為灰,亦無他異。至夜夢十餘婦女羅拜,曰:此怪不知自何來,力猛如熊虎,凡新葬女鬼,無老少皆遭脅污,有枝拒者,登其墳頂踴躍數四,即土陷棺裂,無可棲身。故不敢不從,然飲恨則久矣。今蒙驅除,故來謝也。後有從高川來者雲,石人窪馮道墓前--馮道,景城人,所居今猶名相國莊,距景城二三里,墓則在今石人窪,余幼時見殘缺石獸石翁仲,尚有存者。縣誌雲,不知道墓所在,蓋承舊志之誤也--忽失一石人,乃知即是物也。是物自五代至今,始煉成形,歲月不為不久,乃甫能幻化,即縱凶婬,卒自取焚如之禍,與邵二雲所言木偶,其事略同。均為器小易盈者鑒也。
wài shū zǔ zhāng gōng dié zhuāng jiā, yǒu shū shì pō xuān chǎng, zhōu yǐ huí láng, zhōng zhí sháo yào sān sì shí běn, huā shí xiāng guò lín qiáng. mén kè mǐn xìng zhě, xié yī pū xià tà qí zhōng, yī xī jiù zhěn hòu, hū wài yǒu nǚ zǐ shēng, yuē: gū niáng zhì yì xiān shēng, jīn rì huā kāi, yòu zhí hǎo yuè, yāo sān wǔ nǚ bàn, jiè yī shǎng wán, bù zhì yǒu huò yú xiān shēng, xìng wù kāi mén táng tū, zú jiàn yǎ liàng yǐ. mǐn jìn bù gǎn dá, yì bù fù zài yán, é wēi wén yī shang huá pī shēng, xué chuāng zhǐ shì zhī, wú yī rén yǐng, cè ěr dì tīng, shí ǒu yóng yóng sī yǔ, ruò yǒu ruò wú, dōu bù biàn yī zì. mín wěi zhěn xí, shuì bù jiāo jié. sān gǔ yǐ hòu, shì yòu wén bù lǚ shēng, é ér gé yuàn quǎn fèi, é ér lín jiā quǎn yì fèi, é ér xiàng zhōng quǎn xiāng jiē ér fèi, jìn chù fèi zhǐ, yuǎn chù yòu fèi, qí shēng tiáo dì xiàng dōng běi, yí qí qù yǐ, kǒng wǔ zhī zhāo suì, bù gǎn qǐ hù. tiān xiǎo chū shì, le wú hén jī, wéi xī láng chén tǔ, shì lüè yǒu gōng wān yìn, yì bù fēn míng, gài hú nǚ yě. wài zǔ xuě fēng gōng yuē: rú cǐ kàn huā, hé bì gèng wèn zhǔ rén, dài mǐn gōng mǎng mǎng yǒu cāng qì, kǒng qí ǒu rán chōng chū, zhì bài rén yì ěr.
外叔祖張公蝶莊家,有書室頗軒敞,周以迴廊,中植芍藥三四十本,花時香過鄰牆。門客閔姓者,攜一仆下榻其中,一夕就枕後,忽外有女子聲,曰:姑娘致意先生,今日花開,又值好月,邀三五女伴,借一賞玩,不致有禍於先生,幸勿開門唐突,足見雅量矣。閔噤不敢答,亦不復再言,俄微聞衣裳磆磇聲,穴窗紙視之,無一人影,側耳諦聽,時偶喁喁私語,若有若無,都不辨一字。碈磈枕席, 睡不交 睫。三鼓以後,似又聞步履聲,俄而隔院犬吠,俄而鄰家犬亦吠,俄而巷中犬相接而吠,近處吠止,遠處又吠,其聲迢遞向東北,疑其去矣,恐忤之招祟,不敢啟戶。天曉出視,了無痕跡,惟西廊塵土,似略有弓彎印,亦不分明,蓋狐女也。外祖雪峰公曰:如此看花,何必更問主人,殆閔公莽莽有傖氣,恐其偶然衝出,致敗人意耳。
cāng zhōu yǒu dǒng huá zhě, dú shū bù chéng, liú luò wèi shì sì sī shū suàn, fù bù néng shàn shì qí zhǎng, wèi suǒ pái jǐ, chū yǐ mài yào bǔ guà zì gěi, suì pín wú lì zhuī. yī mǔ yī qī, yǐ fèng wéi hàn zhuó zuǒ zhī, yóu rì bù jǔ huǒ. huì suì jī, xiāo fù dù mén, shì qiě jù bì, wén lín cūn fù wēng fāng mǎi qiè, nǎi móu yú mǔ, jiāng yù fù yǐ qiú huó. fù chū bù cóng, huá gào yǐ shī jié shì dà, zhì mǔ è sǐ shì yóu dà, nǎi tì sì qū cóng, wéi yuē yǐ tǎng dé shēng hái, qǐ réng wèi fū fù, huá yì nuò zhī. fù gù yǒu zī, fù wēng pō chǒng juàn, rán zhěn xí shí yǒu lèi hén, fù wēng gù wèn, yì rán duì yuē: shēn yǐ shǔ jūn, shì shì kě tīng jūn suǒ wèi, zhì gǎn yì jiù ēn, zé suī dāo jù zài qián, yì bù néng duàn cǐ niàn yě. shì suì zài jī, huá yǔ mǔ bìng wèi è piǎo, fù wēng lǜ yǒu biàn, nì bù shǐ zhī. yǒu yī lín yù ǒu xiè zhī, fù shū bù kū, chī zuò liáng jiǔ, gào qí bì ǎo yuē: wú suǒ yǐ yǐn rěn shòu diàn zhě, yī yǐ huó gū yǔ fū zhī mìng, yī yǐ zhǔ rén nián yǐ qī shí yú, dù bù shù nián, jí dāng jiù mù, wú nián shàng shǎo, jì qí zi bì bù liú wǒ, wǒ yóu jì quē yuè zài yuán yě. jīn zé yǐ yǐ. tū qǐ kāi lóu chuāng, yǒng shēn dào zhuì ér sǐ. cǐ yǔ qián lù suǒ zài fú jiàn xué shǐ qiè xiāng lèi, rán bǐ yǐ ér nǚ qíng shēn, hù yǐ shēn xùn, bǐ cǐ jūn kě yǐ wú hèn. cǐ zé yǐ yǎng gū yǎng fū zhī gù, wàn bù dé yǐ ér shī shēn , nǎi zú wú jiù yú gū yǔ fū, shì yǔ yuàn wéi, tú zāo diàn wū, tòng ér yī jué, qí jī hèn yóu kě bēi yǐ.
滄州有董華者,讀書不成,流落為市肆司書算,復不能善事其長,為所排擠,出以賣藥卜卦自給,遂貧無立錐。一母一妻,以縫維瀚濯佐之,猶日不舉火。會歲飢,枵腹杜門,勢且俱斃,聞鄰村富翁方買妾,乃謀於母,將鬻婦以求活。婦初不從,華告以失節事大,致母餓死事尤大,乃涕泗曲從,惟約以倘得生還,乞仍為夫婦,華亦諾之。婦故有姿,富翁頗寵 眷,然枕席時有淚痕,富翁固問,毅然對曰:身已屬君,事事可聽君所為,至感憶舊恩,則雖刀鋸在前,亦不能斷此念也。適歲再飢,華與母並為餓殍,富翁慮有變,匿不使知。有一鄰嫗偶泄之,婦殊不哭,痴坐良久,告其婢媼曰:吾所以隱忍受玷者,一以活姑與夫之命,一以主人年已七十餘,度不數年,即當就木,吾年尚少,計其子必不留我,我猶冀缺月再圓也。今則已矣。突起開樓窗,踴身倒墜而死。此與前錄所載福建學使妾相類,然彼以兒女情深,互以身殉,彼此均可以無恨。此則以養姑養夫之故,萬不得已而失身 ,乃卒無救於姑與夫,事與願違,徒遭玷污,痛而一決,其齎恨尤可悲矣。
yú shí suì shí, wén huái zhèn yī sēng huái zhèn jí jīn shǐ zhī huái jiā zhèn, jīn zuò huái zhèn, wù yě. nóng jiā zǐ yě, hǎo yǐn jiǔ shí ròu, miào yǒu tián shù shí mǔ, zì zhǒng zì shí, mù niú gēng tián wài, bǎi wú suǒ zhī, fēi wéi jīng juǎn fǎ qì jiē suǒ bù xù, pí lú jiā shā, jiē suǒ bù jù, jí fú kān xiāng huǒ, yì zài ruò yǒu ruò wú jiān yě. tè shǒu wú fā, shì wú qī zǐ, yǔ cháng rén xiǎo yì ěr. yī rì, hū hū jí lín lǐ, ér zì duān zuò pò jǐ shàng, hé zhǎng yǔ yuē: tóng jū sān shí yú nián, jīn zhǎng bié yǐ, yǐ yí tuì fèng tuō kě hū? kè rán ér shì, hé zhǎng duān zuò réng rú gù, bí chuí liǎng yù jīn, zhǎng chǐ yú. zhòng dà jīng yì, gòng wèi mù mù zào kān. jiù shì ān gōng shí zhāi, jū dīng jiā zhuāng, yǔ xiāng jìn, zhī qí píng rì wú dào héng, wén zhī bù xìn, zì wǎng shì zhī, yǐ zào kān wèi jìng, èr rì shàng wèi liǎn, miàn sè rú shēng, fǔ zhī jī fū rú tiě shí, shí fāng liù yuè, yíng ruì bù jí, yì le wú shī qì, jìng mò cè qí hé lǐ yě.
餘十歲時,聞槐鎮一僧--槐鎮即金史之槐家鎮,今作淮鎮,誤也。農家子也,好飲酒食肉,廟有田數十畝,自種自食,牧牛耕田外,百無所知,非惟經卷法器皆所不蓄,毗盧袈裟,皆所不具,即佛龕香火,亦在若有若無間也。特首無發,室無妻子,與常人小異耳。一日,忽呼集鄰里,而自端坐破几上,合掌語曰:同居 三十餘年,今長別矣,以遺蛻奉托可乎?溘然而逝,合掌端坐仍如故,鼻垂兩玉筋,長尺余。眾大驚異,共為募木造龕。舅氏安公實齋,居丁家莊,與相近,知其平日無道行,聞之不信,自往視之,以造龕未竟,二日尚未斂,面色如生,撫之肌膚如鐵石,時方六月,蠅蚋不集,亦了無屍氣,竟莫測其何理也。
kā lā qìn gōng dān gōng, hào yì hēng, míng dān bā duō ěr jì, xìng wū liáng hàn shì, méng gǔ wáng sūn yě. yán nèi tíng dōu lǐng shì xiāo dé lù, yòu cháng gěi shì qí dǐ dì, ǒu jiàn yī hēi wù rú māo, wò shù xià, xì jī yǐ dàn wán, qí wù fǔ yī zhuǎn shēn, jí rú jù quǎn, zài jī yòu yī zhuǎn shēn, suì jù rú lǘ, jù bù gǎn fù jī, wù yì zì qù. é ér fēi wǎ zhì zhuān, biàn guài dǒu zuò, zhī wèi hú mèi, zhuì zhuì bù zì ān, huò jiào yǐ huì xiàng shì zhī, qí suì nǎi zhǐ. hòu hū yú jǐ shàng dé qián shù shí, zhī wèi hú suǒ chóu, shǐ shì shōu zhī, mì bù kěn yǔ, cì rì zēng zhì bǎi wén, zì shì rì yǒu suǒ zēng, jiàn zhì yíng qiān, xuán yòu gǎi wèi yín yī, zhòng yuē yī liǎng, yì rì yǒu suǒ zēng, jiàn zhì yī dìng wǔ shí liǎng. jù jīn bù néng mì cáng, suì wèi guǎn lǐng zhě suǒ jué. yí dào zhū guān kù, tián lüè xùn wèn, jǐ bù néng zì bái, rán hòu zhī wèi hú suǒ xiàn yě. fū fēi tǔ zhú ròu, duàn zhú xù zhú fēi tǔ zhú ròu, wú yuè chūn qiū zài chén yīn suǒ sòng gǔ gē, jí dàn gōng zhī shǐ yě, ér xì zhī cháng, zhǔ rén zhī zhī, yì wèi bì jù jiā shēn zé, hú bù néng chàng qí zhì yě. ěr zhī yǐ lì, shǐ yíng qí tān hè, chù bǐ huò luó, hú nǎi dé shì suǒ yuàn yǐ. cǐ qí shè jǐng fú jī, yuán wèi yì jiàn, tú yǐ lì zhī suǒ zài, suì lìng zhì hūn, fǎn yǐ wèi wǒ lǐ jí qián, bǐ xīn gù yuè, wěi qū zì jiě, zhì bù jué duò qí gòu zhōng. xī fū chāi tān gōu jiàn zhī fú shi, zú bài yú yuè chǔ huái tān shāng yú zhī liù bǎi, zú bài yú qín běi sòng tān miè liáo zhī gē dì, zú bài yú jīn nán sòng tān fá jīn zhī zhù bīng, zú bài yú yuán. jūn guó dà jì, jiāng xiāng tóng móu, shàng bù miǎn yú shòu ěr, kuàng qū qū tóng zhì, wū néng chū lǎo mèi zhī yīn móu zāi, qí bài yí yǐ! yòu jǔ yī jìn shì yuē: yǒu xíng cáo mǒu guān zhī pú fū, shuì zhōng jué dé shé tiān qí miàn, jǔ shí jī zhī, bó ér bì, zhú shì nǎi yī hēi hú, bō zhī, fù zhōng yǒu yī xiǎo rén shǒu, méi mù wǎn rán, gài suǒ liàn yīng ér wèi chéng yě. yì rì, wèi zhǔ rén yù chē guī, hú píng fù qí shēn, jǔ dèng jī zhǔ rén, qiě lì shēng chén qí wǎng sǐ zhuàng, gài yù bào zhī ér bù néng, yù jiǎ shǒu zhǔ rén yǐ biān chī xiè qí fèn ěr. cǐ èr hú tóng yī fù chóu, yú wèi cǐ hú zhī hàn ér zhí, shèng bǐ hú zhī yīn ér xiǎn yě.
喀喇沁公丹公,號益亨,名丹巴多爾濟,姓烏梁汗氏,蒙古王孫也。言內廷都領侍蕭得祿,幼嘗給事其邸第,偶見一黑物如貓,臥樹下,戲擊以彈丸,其物甫一轉身,即如巨犬,再擊又一轉身,遂巨如驢,懼不敢復擊,物亦自去。俄而飛瓦擲磚,變怪陡作,知為狐魅,惴惴不自安,或教以繪象事之,其祟乃止。後忽於几上得錢數十,知為狐所酬,始試收之,秘不肯語,次日增至百文,自是日有所增,漸至盈千,旋又改為銀一,重約一兩,亦日有所增,漸至一鋌五十兩。巨金不能密藏,遂為管領者所覺。疑盜諸官庫,磌掠訊問,幾不能自白,然後知為狐所陷也。夫飛土逐肉,斷竹續竹--飛土逐肉,吳越春秋載陳音所誦古歌,即彈弓之始也,兒戲之常,主人知之,亦未必遽加深責,狐不能暢其志也。餌之以利,使盈其貪壑,觸彼禍羅,狐乃得適所願矣。此其設阱伏機,原為易見,徒以利之所在,遂令智昏,反以為我禮即虔,彼心故悅,委曲自解,致不覺墮其彀中。昔夫差貪勾踐之服事,卒敗于越;楚懷貪商於之六百,卒敗於秦;北宋貪滅遼之割地,卒敗於金;南宋貪伐金之助兵,卒敗於元。軍國大計,將相同謀,尚不免於受餌,況區區童稚,烏能出老魅之陰謀哉,其敗宜矣!又舉一近事曰:有刑曹某官之僕夫,睡中覺得舌添其面,舉石擊之,踣而斃,燭視乃一黑狐,剝之,腹中有一小人首,眉目宛然, 蓋所煉嬰兒未成也。翌日,為主人御車歸,狐憑附其身,舉凳擊主人,且厲聲陳其枉死狀,蓋欲報之而不能,欲假手主人以鞭笞泄其憤耳。此二狐同一復仇,余謂此狐之悍而直,勝彼狐之陰而險也。
dān gōng yòu yán, kē ěr qìn dá ěr hàn wáng yī pū, cháng xíng lù shí dé èr zhān náng, qí yī mǎn zhù rén yá, qí yī mǎn zhù rén zhǐ zhǎo, xīn pō chà yì, yīn zhì zhī shuǐ zhōng. xuán yī lǎo yù cāng huáng zhì, zuǒ gù yòu pàn shì yǒu suǒ mì. wèn pū céng jiàn èr náng fǒu, pū dá yǐ wèi jiàn, yù zhī wèi suǒ huǐ qì, jù dà fèn nù, zhé yī mù zhī fèn jī pū, pū tú shǒu yǔ bó, jué qí yī shang róu cuì, rú tōng cǎo zhī xīn, jī ròu xū sōng, shì lián fáng zhī ráng, zhǐ suǒ kōu chù zhé pò liè, rán fàng shǒu jí zhǎng hé rú gù, yòu rú chōu dāo zhī duàn shuǐ. hù dòu liáng jiǔ, yù bù néng shèng, nǎi shě qù. lín qù gù pū lì yuē: shǎo zé sān yuè, duō zé sān nián, bì chǐ rǔ pò, rán zhì jīn yǐ yú sān nián, bù néng wèi suì. zhī tè dà yán xiāng kǒng ér yǐ. cǐ dāng shì liàn xíng zhī guǐ, qǔ jīng wèi zú, bù néng níng jié chéng shí, gù réng jù qì ér wèi xíng, qí xù rén yá zhǎo zhě, yá zhě gǔ zhī yú, zhǎo zhě jīn zhī yú, dài yù hé liàn fú ěr, yǐ jiān gù qí zhì ěr.
丹公又言,科爾沁達爾汗王一仆,嘗行路拾得二氈囊,其一滿貯人牙,其一滿貯人指爪,心頗詫異,因擲之水中。旋一老嫗倉皇至,左顧右盼似有所覓。問仆曾見二囊否,仆答以未見,嫗知為所毀棄,遽大憤怒,折一木枝奮擊仆,仆徒手與搏,覺其衣裳柔脆,如通草之心,肌肉虛松,似蓮房之穰,指所摳處輒破裂,然放手即長合如故,又如抽刀之斷水。互斗良久,嫗不能勝,乃捨去。臨去顧仆詈曰:少則三月,多則三年,必褫汝魄,然至今已逾三年,不能為祟。知特大言相恐而已。此當是鍊形之鬼,取精未足,不能凝結成實,故仍聚氣而為形,其蓄人牙爪者,牙者骨之餘,爪者筋之餘,殆欲合煉服餌,以堅固其質耳。
tián hóu sōng yán yán, jīn suì liù yuè, yǒu hù cóng shì wèi hé shēng, zú yú luán yáng, mǎ lán zhèn zǒng bīng ài gōng xīng ā, yǔ hé qīn jiù, wèi jīng lǐ guān qīn, sòng qí gǔ guī zàng. yī xī rú cè, quē yuè wēi míng, jiàn yī rén rú lì yān wù zhōng, wèn zhī bù yán, chì zhī bù dòng, ài gōng gù néng shì guǐ, níng shén dì shěn, nǎi hé zhī hún yě. yīn gǒng ér zhù yuē: xī liǎn jūn shí, wù duō bù bèi, wǒ lì xiá báo, jūn suǒ shēn zhì, jīn xíng jiàn, qǐ yǒu suǒ zé yé? bù yán bù dòng rú gù, yòu zhù yuē: wén mò yú sài wài zhě, bù fén lù yǐn, qí guǐ bù dé rù guān, pū ǒu wàng cǐ, jūn wú nǎi wèi cǐ lái yé? hún jí qǐ shǒu zhì dì, shū rán ér yǐn. ài gōng wèi jù dié yú chéng huáng, hòu bù fù jiàn. yòu hù cóng nán xún shí, yǔ ài gōng tóng yù jiāng níng chéng ēn sì, guī mó hóng zhuàng, lóu gé mào yán, suǒ zhù yì pō xuān chǎng. yī rì fāng gòng zuò, hū lóu chuāng liù shàn, wú fēng zì kāi, é yòu zì hé, ài gōng shì zhī, yuē: yǒu yī sēng zuò běi yǒu shàng, qí miàn héng kuò, xū yōng yōng rú jiǔ wèi tì, mù dèng shì ér xiàng wēi lóu, gài yì guǐ yě. yǐ wèn sì sēng, sēng bù néng huì, wéi guài hé yǐ shí qí mào, yí yǒu rén xiè zhī. bù zhī ài gōng zhī zì néng shì yě. yòu ǒu zài chuán tóu, xì niān gāo cì shuǐ, hū zhì gāo què bì, miàn yǒu jīng sè, guài jié qí gù, yuē: yǒu nì guǐ yuán gāo yù shàng yě. wù wǔ bā yuè, yàn méng gǔ wài fān yú qīng yīn gé, ài gōng yǔ yú lián xí, yú yǐ sōng yán suǒ yǔ kòu zhī, yún jiē bù wàng, rán zé suí chù yǒu guǐ, yì fù rú rén. cǐ qiú guī zhī guǐ, yǒu xì liàn xīn, kāi chuāng zhī guǐ, yǒu zhēng jù xīn, yuán gāo zhī guǐ, yǒu jìng dòu xīn, qí dé shī shèng fù, xǐ nù āi lè, gèng dāng yī yī rú rén. shì jiāo jiāo rǎo rǎo, dì xià shàng wú le qī, shì shì jiǎng chàn huǐ jiě tuō, shèng rén zhī fǎ, yì shǐ yǒu suǒ guī ér bù wèi lì, qí shēn zhì guǐ shén zhī qíng zhuàng yǐ. zi gòng yuē: dà zāi sǐ hū? jūn zǐ xī yān. zhuāng zhōu yuē: jiē lái sāng hù hū? ér yǐ fǎn qí zhēn, tè jiù ěr mù suǒ jí yán zhī ěr.
田侯松岩言,今歲六月,有扈從侍衛和升,卒於灤陽,馬蘭鎮總兵愛公星阿,與和親舊,為經理棺衾,送其骨歸葬。一夕如廁,缺月微明,見一人如立煙霧中,問之不言,叱之不動,愛公故能視鬼,凝神諦審,乃和之魂也。因拱而祝曰:昔斂君時,物多不備,我力磍薄,君所深知,今形見,豈有所責耶?不言不動如故,又祝曰:聞歿於塞外者,不焚路引,其鬼不得入關,仆偶忘此,君毋乃為此來耶?魂即稽首至地,倏然而隱。愛公為具牒於城隍,後不復見。又扈從南巡時,與愛公同寓江 寧承恩寺,規模宏壯,樓閣袤延,所住亦頗軒敞。一日方共坐,忽樓窗六扇,無風自開,俄又自闔,愛公視之,曰:有一僧坐北牖上,其面橫闊,須癕癕如久未剃,目瞪視而項微僂,蓋縊鬼也。以問寺僧,僧不能諱,惟怪何以識其貌,疑有人泄之。不知愛公之自能視也。又偶在船頭,戲拈篙刺水,忽擲篙卻避,面有驚色,怪詰其故,曰:有溺鬼緣篙欲上也。戊午八月,宴蒙古外藩於清音閣,愛公與余連席,余以松岩所語叩之,雲皆不妄,然則隨處有鬼,亦復如人。此求歸之鬼,有繫戀心,開窗之鬼,有爭據心,緣篙之鬼,有競鬥心,其得失勝負,喜怒哀樂,更當一一如人。是膠膠擾擾,地下尚無了期,釋氏講懺悔解脫,聖人之法,亦使有所歸而不為厲,其深知鬼神之情狀矣。子貢曰:大哉死乎?君子息焉。莊周曰:嗟來桑扈乎?而已反其真,特就耳目所及言之耳。