wén ān wáng shì yí mǔ, xiān tài fū rén dì wǔ mèi yě. yán wèi jià shí, zuò dù fān lóu zhōng, yáo jiàn hé pàn tíng yī chuán, yǒu huàn jiā zhōng nián fù, fú chuāng ér kū, guān zhě rú dǔ. rǔ ǎo qǐ hòu hù wǎng shì, yán shì mǒu zhī fǔ fū rén, zhòu qǐn chuán zhōng, mèng qí wáng nǚ wèi rén zhí fù zǎi gē, hū hào cǎn qiè, jì ér wù, shēng yóu zài ěr, shì chū lín chuán, qiǎn bì xún shì, zé fāng tú yī tún zi, xiè xuè yú àng, wèi jìng yě. mèng zhōng jiàn nǚ fù zú yǐ shéng, fù shǒu yǐ hóng dài, fù shì qí qián zú, xìn rán, yì bēi chuàng yù jué, nǎi bèi jià shú ér yì zhī. qí tóng pú sī yán, cǐ nǚ shí liù ér mò, cún rì jí róu wǎn, wéi shì shí jī, měi fàn bì jù, huò bù jù zé bù jǔ zhù, měi suì héng gē jī qī bā bǎi, gài shā yè yún.
文安王氏姨母，先太夫人第五妹也。言未嫁時，坐度帆樓中，遙見河畔停一船，有宦家中年婦，伏窗而哭，觀者如堵。乳媼啟後戶往視，言是某知府夫人，晝寢船中，夢其亡女為人執縛宰割，呼號慘切，悸而寤，聲猶在耳，似出鄰船，遣婢尋視，則方屠一豚子，瀉血於盎，未竟也。夢中見女縛足以繩，縛手以紅帶，復視其前足，信然，益悲愴欲絕，乃倍價贖而瘞之。其僮僕私言，此女十六而歿，存日極柔婉，惟嗜食雞，每飯必具，或不具則不舉箸，每歲恆割雞七八百，蓋殺業雲。

jiāo hé yǒu shū shēng, rì mù dú bù tián yě jiān, yáo jiàn shì yǒu nǚ zǐ bì rù shú tián, yí dàng fù zhī fù yōu qī zhě, bī wǎng shì zhī, jì wú suǒ dǔ. yí qí cuàn fú shēn cóng, bù fù zhuī jī. guī ér dà fā hán rè, qiě zuò zhān yǔ yuē: wǒ è guǐ yě. yǐ jūn yǒu lù xiāng, bù gǎn chù wǔ, gù qián nì cǎo jiān, bù yú hū xiāng gù pàn, wǎng bù xiāng xún, jì ěr yǒu qíng, biàn dāng cóng jūn suǒ shí. qǐ huì báo diàn, jí cóng cǐ cí. qí jiā wèi jù zhǐ qián yáo jiǔ, huò rán ér yù. sū jìn shì yǔ nián yuē: cǐ jūn běn wú xié xīn, yǐ ǒu ěr duō shì, suì wèi cǐ guǐ suǒ chéng. xiǎo rén zhī yú jūn zǐ, héng sì xì ér zhōng zhī yě, yán dòng kě bù shèn zāi.
交 河有書生，日暮獨步田野間，遙見似有女子避入秫田，疑蕩婦之赴幽期者，逼往視之，寂無所睹。疑其竄伏深叢，不復追跡。歸而大發寒熱，且作譫語曰：我餓鬼也。以君有祿相，不敢觸忤，故潛匿草間，不虞忽相顧盼，枉步相尋，既爾有情，便當從君索食。乞惠薄奠，即從此辭。其家為具紙錢餚酒，霍然而愈。蘇進士語年曰：此君本無邪心，以偶爾多事，遂為此鬼所乘。小人之於君子，恆伺隙而中之也，言動可不慎哉。

yán liáng zhuǎn shùn, jí guǐ mèi yì rán. chéng yú mén biān xiū yuē: wáng wén zhuāng gōng yù péi sì běi jiāo, bì jiè sù ān dìng mén wài yī fén yuán, yuán gù yǒu suì. wén zhuāng fú dǔ yě. yī suì, dēng xià yǒu suǒ dǔ, yuè bàn zài ér wén zhuāng zú yǐ. suǒ wèi shān guǐ néng zhī yī suì shì yé.
炎涼轉瞬，即鬼魅亦然。程魚門編修曰：王文莊公遇陪祀北郊，必借宿安定門外一墳園，園故有祟。文莊弗睹也。一歲，燈下有所睹，越半載而文莊卒矣。所謂山鬼能知一歲事耶。

tài yuán shēn tiě chán yán, xī zì sū zhōu běi shàng, yǐ duò yá chù sǔn, pō zhōu xìng jì zhī nán. huāng chéng yě àn, jì wú yī rén, ér yè wén cǎo jì yǒu ó shī shēng, xīn zhī shì guǐ, yǔ qí yǒu dì tīng zhī, suǒ sòng fán shù shí piān, yōu yè duàn xù, bù shèn kě biàn, tiě chán wéi tīng dé yī jù yuē: hán xīng jiǒng jiǒng shēng máng jiǎo, qí yǒu tīng dé èr jù, yuē: yè shēn wēng zhòng yǔ, yuè hēi guǐ chē lái.
太原申鐵蟾言，昔自蘇州北上，以舵牙觸損，泊舟興濟之南。荒塍野岸，寂無一人，而夜聞草際有哦詩聲，心知是鬼，與其友諦聽之，所誦凡數十篇，幽咽斷續，不甚可辨，鐵蟾惟聽得一句曰：寒星炯炯生芒角，其友聽得二句，曰：夜深翁仲語，月黑鬼車來。

zhāng wán zhì shè rén, jiù jū yī zhái, huò yán yǒu hú, yí rù zhī cì rì, shū shì bǐ yàn jiē kāi dòng, yòu shī hóng jiǎn yī fāng, fēn yún xún wèn jiān, hū yī qián zhēng rán luò jǐ shàng, ruò cháng hóng jiǎn zhī zhí yě. é xuān yán suǒ shī hóng jiǎn, zhān zhái hòu kōng wū, wán zhì wǎng shì, zé kǎi shū nèi shì zhǐ bù sì zì, yì pō duān zhèng, wán zhì yuē: cǐ hú jiǎo kuài, kǒng qí jiāng lái è zuò jù. nǎi qiān qù, wén cǐ zhái zài bǎo ān sì jiē, yí jí wēng tán xī zhái yě.
張完質舍人，僦居一宅，或言有狐，移入之次日，書室筆硯皆開動，又失紅柬一方，紛紜詢問間，忽一錢錚然落几上，若償紅柬之值也。俄喧言所失紅柬，粘宅後空屋，完質往視，則楷書內室止步四字，亦頗端正，完質曰：此狐狡獪，恐其將來惡作劇。乃遷去，聞此宅在保安寺街，疑即翁覃溪宅也。

lǐ yòu dān xiān shēng yán, dōng guāng mǒu zhái yǒu hú, yī rì, hū zhì zhuān wǎ shāng pén àng. mǒu shì lì zhī, yè wén rén kòu chuāng yǔ yuē: jūn shuì fǒu, wǒ yǒu yī yán, lín lǐ xiāng dǎng , bǐ hù ér jū, xiǎo ér nǚ huò xiāng chù fàn, shì lǐ zhī cháng, kě shù zé shù zhī, bì bù kě shù, gào qí fù xiōng, zì dāng chù zhì, jù jiā yǐ è shēng, yú lǐ wú nǎi bù kě? qiě wǒ bèi chū rù wú xíng, wǎng lái bù cè, jiē jūn wén jiàn suǒ bù jí, dī fáng suǒ bú dào, ér jūn rǎng bì yǐ wèi nán, yōng yǒu xìng hū? yú shì yì bì bù dí, jūn shú jì zhī. mǒu shì pī yī qǐ xiè, zì shì suì xiāng ān. huì qīn chuàn zhōng yǒu yǐ tóng pú wēi xìn, niàng wèi zhēng dòu, jǐ chéng dà yù zhě. yòu dān xiān shēng tàn yuē: shū lìng rén yì mǒu shì hú.
李又聃先生言，東光某宅有狐，一日，忽擲磚瓦傷盆盎。某氏詈之，夜聞人叩窗語曰：君睡否，我有一言，鄰里鄉黨 ，比戶而居，小兒女或相觸犯，事理之常，可恕則恕之，必不可恕，告其父兄，自當處置，遽加以惡聲，於理毋乃不可？且我輩出入無形，往來不測，皆君聞見所不及，提防所不到，而君攘臂以為難，庸有幸乎？於勢亦必不敵，君熟計之。某氏披衣起謝，自是遂相安。會親串中有以僮僕微釁，釀為爭鬥，幾成大獄者。又聃先生嘆曰：殊令人憶某氏狐。

běi hé zǒng dū shǔ yǒu lóu wǔ yíng, wèi biān fú suǒ jù duō nián yǐ, dà xiǎo bù zhī fán jǐ, zhōng yī bái zhě, jù rú chē lún, nǎi qí kuí yě. néng wèi biàn guài, lì rèn zǒng dū, jiē jiōng yào fú jū. fú jiàn lǐ gōng qīng shí, yán zhèng yǐ zhēn rén hé zhì, guǒ jiē xǐ qù, bù jiǔ lǐ gōng zú, biān fú fù guī. zì shì wú gǎn wèn zhī zhě. yú wèi tāng wén zhèng gōng qū wǔ tòng shén, chú mín hài yě biān fú zì chù yī lóu, yǔ rén wú huàn, lǐ gōng cǐ jǔ, chéng wèi kě yǐ ér bù yǐ. zhì yú cù juān guǎn shě, zé shì zhí qí shí, bù dé wèi biān fú wèi suì. xiū duǎn yǒu shù, qǐ yāo mèi néng cāo qí quán hū?
北河總督署有樓五楹，為蝙蝠所據多年矣，大小不知凡幾，中一白者，巨如車輪，乃其魁也。能為變怪，歷任總督，皆扃鑰弗居。福建李公清時，延正乙真人劾治，果皆徙去，不久李公卒，蝙蝠復歸。自是無敢問之者。余謂湯文正公驅五通神，除民害也；蝙蝠自處一樓，與人無患，李公此舉，誠為可已而不已。至於猝捐館舍，則適值其時，不得謂蝙蝠為祟。修短有數，豈妖魅能操其權乎？

yú qī bā suì shí, jiàn nú zi zhào píng, zì fù qí dǎn, lǎo pú shī xiáng yáo shǒu yuē: ěr wù shì dǎn, wú yǐ yǐ shì dǎn bài yǐ. wú shào nián qì zuì shèng, wén mǒu jiā xiōng zhái, wú rén gǎn jū, jìng xié shì bèi wò qí nèi, yè jiāng bàn, huō rán yǒu shēng, chéng chén zhōng liè, hū duò xià yī rén bì, tiào zhì bù yǐ, é yòu duò yī bì, yòu duò liǎng zú, yòu duò qí shēn, zuì hòu nǎi duò qí shǒu, bìng mǎn wū bèng yuè rú yuán náo, wú cuò è bù zhī suǒ wèi. é yǐ hé wèi yī rén, dāo hén zhàng jī, xīng xuè lín lí, jǔ shǒu zhí lái nuò wú jǐng. xìng xià yè nà liáng, guà chuāng wèi hé, jí zì chuāng yuè chū, kuáng bēn ér miǎn, zì shì xīn dǎn bìng suì, zhì jīn yóu bù gǎn dú sù yě. rǔ shì dǎn bù yǐ, wú nǎi bù miǎn rú wǒ hū? píng yì bù wèi rán, yuē: zhàng yuán dà wù, hé bù xiān zhuō qí yī duàn, shǐ bù néng còu hé chéng xíng? hòu yè yǐn zuì guī, guǒ wèi qún guǐ suǒ zhē, yē rù fèn kēng zhōng, jǐ yú miè dǐng.
餘七八歲時，見奴子趙平，自負其膽，老僕施祥搖手曰：爾勿恃膽，吾已以恃膽敗矣。吾少年氣最盛，聞某家凶宅，無人敢居，徑攜眂被臥其內，夜將半，剨然有聲，承塵中裂，忽墮下一人臂，跳擲不已，俄又墮一臂，又墮兩足，又墮其身，最後乃墮其首，並滿屋迸躍如猿猱，吾錯愕不知所為。俄已合為一人，刀痕杖跡，腥血淋漓，舉手直來搦吾頸。幸夏夜納涼，掛窗未闔，急自窗躍出，狂奔而免，自是心膽並碎，至今猶不敢獨宿也。汝恃膽不已，無乃不免如我乎？平意不謂然，曰：丈原大誤，何不先捉其一段，使不能湊合成形？後夜飲醉歸，果為群鬼所遮，掖入糞坑中，幾於滅頂。

tóng nián zhōng shàng tíng yán, guān níng dé rì, yǒu mù yǒu bìng jí, fāng fú yào, huǎng hū jiàn èr guǐ yuē: míng sī yǒu mǒu yù, dài jūn wǎng zhì, yào kě wù fú yě. mù yǒu yán cǐ yóu yǐ wǔ shí yú nián, jīn hé shàng wèi liǎo. guǐ yuē: míng sī fǎ zhì yán, ér yòng fǎ zhì shèn, dàn shè yí sì, suī míng zhī qí shì, zhèng rén bù jù, zhōng bù wèi yù chéng, gù héng dài zhì shù shí nián. wèn rú shì bù jī yán tuō lěi hū? yuē: cǐ yì qiān wàn zhī yī, bù héng yǒu yě. shì xī guǒ zú, rán zé guǒ bào yǒu shí bù yàn, huò yuán cǐ yú? yòu xiǎo shuō suǒ zài, duō yǒu shēng hún fù jū zhě, huò yí chí yí sù, gè yīn qí qīng zhòng huǎn jí yú? yào zhī zǎo wǎn suī shū, shén lǐ zhōng bù kuì kuì, zé záo rán kě xìn yě.
同年鐘上庭言，官寧德日，有幕友病亟，方服藥，恍惚見二鬼曰：冥司有某獄，待君往質，藥可勿服也。幕友言此猶已五十餘年，今何尚未了。鬼曰：冥司法至嚴，而用法至慎，但涉疑似，雖明知其事，證人不具，終不為獄成，故恆待至數十年。問如是不稽延拖累乎？曰：此亦千萬之一，不恆有也。是夕果卒，然則果報有時不驗，或緣此歟？又小說所載，多有生魂赴鞫者，或宜遲宜速，各因其輕重緩急歟？要之早晚雖殊，神理終不憒憒，則鑿然可信也。

tián shì ǎo guǐ yán qí jiā shì hú shén, fù nǚ duō fén xiāng wèn xiū jiù, pō huò lì. é ér qún hú dà jí, xū suǒ jiǔ shí, qìng suǒ huò bù zú gōng, nǎi bèi jī pò wèng àng, shāo sǔn yī wù, āi qǐ bù néng qiǎn. bù ér tā tóu, bīn xíng shí, wén wū shàng dà xiào yuē: ěr hái gǎn jiǎ míng liǎn cái fǒu. zì shì suì jì. yì suì bù xǐ. rán bìng qí xiān yǒu zhī zī, hào dà bàn yǐ. cǐ yú yòu shí wén xiān tài fū rén shuō. yòu yǒu dào shì chēng fèng wáng líng guān, zhì qián bo shì shí yǒu yàn, qí dǎo yì shèng, ǒu è shǎo shù bèi, xié jì rù miào, wèi suǒ zǔ. nǎi yīn cóng líng rén jiǎ líng guān guǐ zú yì guān, chéng qí yè jiào, tū zì wū jǐ yuè xià, jù zuò hē zé qí huò zhòng, mìng guǐ zú fù zhī, chí tiě lí jiāng kǎo wèn, dào shì huáng bù fú zuì, jù chén xū kuáng qǔ qián zhuàng, nǎi hòng táng yī xiào. tuō yī guān gāo chàng ér chū, cì rì mì dào shì, zé yǐ cuàn yǐ. cǐ yōng zhèng jiǎ yín qī yuè shì, yú suí xiān yáo ān gōng sù shā hé qiáo, wén nì lǚ zhǔ rén shuō.
田氏媼詭言其家事狐神，婦女多焚香問休咎，頗獲利。俄而群狐大集，需索酒食，罄所獲不足供，乃被擊破瓮盎，燒損衣物，哀乞不能遣。怖而他投，瀕行時，聞屋上大笑曰：爾還敢假名斂財否。自是遂寂。亦遂不徙。然並其先有之資，耗大半矣。此余幼時聞先太夫人說。又有道士稱奉王靈官，擲錢卜事時有驗，祈禱亦盛，偶惡少數輩，挾妓入廟，為所阻。乃陰從伶人假靈官鬼卒衣冠，乘其夜醮，突自屋脊躍下，據坐訶責其惑眾，命鬼卒縛之，持鐵藜將拷問，道士惶怖伏罪，具陳虛誑取錢狀，乃鬨堂一笑。脫衣 冠高唱而出，次日覓道士，則已竄矣。此雍正甲寅七月事，余隨先姚安公宿沙河橋，聞逆旅主人說。

ān yì sòng bàn táng, cháng guān yín xiàn. yán yín yǒu yī shēng pō gōng wén, ér yǎn jiǎn bù dì, bìng zhōng mèng zhì dà guān shǔ, chá qí xíng zhuàng, zhī wèi míng sī. yù yī lì nǎi qí gù rén, yīn kòu qí cǐ bìng de sǐ fǒu. yuē: jūn shòu wèi jǐn ér lù jǐn, kǒng bù jiǔ lái cǐ. shēng yán shēng píng yǐ guǎn gǔ hú kǒu, wú guò fēn zhī bào tiǎn, lù hé yǐ xiān jǐn, lì tài xī yuē: zhèng wèi shòu rén guǎn gǔ, ér shū yú xùn kè, míng sī wèi wú gōng qiè shí, jí shǔ xū mí, xiāo chú qí yīng dé zhī lù, bǔ suǒ tàn zhī, gù shòu wèi jǐn ér lù jǐn yě. gài zài sān zhī yì, míng fēn běn zūn, lì rén xiū pú, wù rén zǐ dì, qiǎn zé yì zuì zhòng. yǒu guān lù zhě jiǎn guān lù, wú guān lù zhě zé jiǎn shí lù, yī zī yī zhū, jì jiào bù shuǎng, shì tú jiàn cái shì tōng rú huò pín huò yāo, dòng yán tiān dào zhī nán míng, yān zhī zì wù shēng píng zuì, duō zuò cǐ zāi. shēng chàng rán ér wù, bìng guǒ bù qǐ. lín mò, jǔ yǐ jiè suǒ qīn. gù rén dé zhī qí shì yún.
安邑宋半塘，嘗官鄞縣。言鄞有一生頗工文，而偃蹇不第，病中夢至大官署，察其形狀，知為冥司。遇一吏乃其故人，因叩其此病得死否。曰：君壽未盡而祿盡，恐不久來此。生言生平以館穀糊口，無過分之暴殄，祿何以先盡，吏太息曰：正為受人館穀，而疏於訓課，冥司謂無功竊食，即屬虛糜，銷除其應得之祿，補所探支，故壽未盡而祿盡也。蓋在三之義，名分本尊，利人修脯，誤人子弟，譴責亦最重。有官祿者減官祿，無官祿者則減食祿，一錙一銖，計較不爽，世徒見才士通儒或貧或夭，動言天道之難明，焉知自誤生平罪，多坐此哉。生悵然而寤，病果不起。臨歿，舉以戒所親。故人得知其事雲。

dào shì páng dòu shū, xióng xiàn rén, cháng kè xiàn xiàn gāo hóng lú jiā, xiān yáo ān gōng yòu shí, jiàn qí shǒu cuō qí zǐ bù jǐ shàng, zhōng jiān héng xié yíng dài, bù shèn kě biàn, wài wèi bā mén, zé jǐng rán kě shù. tóu yī xiǎo shǔ, cóng shēng mén rù, zé qū zhé xún xì ér chū, cóng sǐ mén rù, zé pán xuán zhōng rì, bù dé chū. yǐ cǐ xìn yú fù zhèn tú, dìng fēi xū yǔ. rán dòu shū wèi cǐ tè xì jù ěr. zhì guó zhī xìng wáng, xì hū tiān mìng, bīng zhī shèng bài, zài hu rén móu, yī qiè shù shù, jiē wú suǒ yòng. cóng gǔ jí jīn, yǒu yǐ rén dùn xīng qín chéng shì zhě, jí rú fú zhòu yàn hé, shì duō shì shù, yì pō yǒu yàn shí. rán shù qiān nián lái, zhàn zhēng gē jù zhī shì, shì shí qǐ jìng wú chuán, yì wèi wén mǒu dì mǒu wáng mǒu jiāng mǒu xiāng, sǐ yú dí guó zhī yǎn mèi yě. qí tā kě lèi tuī yǐ. yáo ān gōng yuē: cǐ yǔ fēi shù shì suǒ néng yán, cǐ lǐ yì fēi shù shì suǒ néng zhī.
道士龐斗樞，雄縣人，嘗客獻縣高鴻臚家，先姚安公幼時，見其手撮棋子布几上，中間橫斜縈帶，不甚可辨，外為八門，則井然可數。投一小鼠，從生門入，則曲折尋隙而出，從死門入，則盤旋終日，不得出。以此信魚腹陣圖，定非虛語。然斗樞謂此特戲劇耳。至國之興亡，系乎天命，兵之勝敗，在乎人謀，一切術數，皆無所用。從古及今，有以壬遁星禽成事者，即如符咒厭劾，世多是術，亦頗有驗時。然數千年來，戰爭割據之世，是時豈竟無傳，亦未聞某帝某王某將某相，死於敵國之魘魅也。其他可類推矣。姚安公曰：此語非術士所能言，此理亦非術士所能知。

cóng jiù ān gōng jiè rán yán, diàn hù liú zǐ míng, jiā cū yù, yǒu hú jū qí cāng wū zhōng. shù shí nián yī wú suǒ rǎo. wéi suì shí jì yǐ jiǔ wǔ zhǎn, jī zi shù méi ér yǐ. huò yù huǒ dào, zhé kòu mén chuāng zuò shēng, shǐ zhǔ rén zhī zhī. xiāng ān yǐ jiǔ. yī rì, hū wén chī chī xiào bù zhǐ, wèn zhī bù dá, xiào mí shén, nù ér hē zhī, hū yīng yuē: wú zì xiào hòu jié méng zhī xiōng dì, ér jí qí qīn xiōng dì zhě yě wú zì xiào hòu qí qī qián fū zhī zǐ, ér jí qí qián qī zhī zǐ zhě yě, hé yù yú jūn, ér jiàn nù rú shì? liú dà cán, wú yǐ yīng. é wén wū shàng lǎng sòng lùn yǔ yuē: fǎ yǔ zhī yán, néng wú cóng hū? gǎi zhī wèi guì. xùn yǔ zhī yán, néng wú yuè hū? yì zhī wèi guì. tài xī shù shēng ér jì. liú zì shì shāo gǎi qí suǒ wèi, hòu yú yǐ gào shào àn gǔ. àn gǔ yuē: cǐ zhì qīn mì yǒu suǒ nán yán, ér hú néng yán zhī. cǐ zhèng yán zhuāng lùn suǒ nán rù, ér hú yǐ huī xié wù zhī, dōng fāng màn qiàn hé jiā yān. zi tǎng dào liú shì cāng wū, dāng xiàng mén sān yī zhī.
從舅安公介然言，佃戶劉子明，家粗裕，有狐居其倉屋中。數十年一無所擾。惟歲時祭以酒五盞，雞子數枚而已。或遇火盜，輒叩門窗作聲，使主人知之。相安已久。一日，忽聞吃吃笑不止，問之不答，笑彌甚，怒而訶之，忽應曰：吾自笑厚結盟之兄弟，而疾其親兄弟者也；吾自笑厚其妻前夫之子，而疾其前妻之子者也，何預於君，而見怒如是？劉大慚，無以應。俄聞屋上朗誦論語曰：法語之言，能無從乎？改之為貴。巽語之言，能無悅乎？繹之為貴。太息數聲而寂。劉自是稍改其所為，後余以告邵暗谷。暗谷曰：此至親密友所難言，而狐能言之。此正言莊論所難入，而狐以詼諧悟之，東方曼倩何加焉。子倘到劉氏倉屋，當向門三揖之。

mǎ nà sī yǒu qiǎn fàn zhī fù, rù shān cǎi qiáo, tū wèi mǎ hā qìn suǒ zhí mǎ hā qìn zhě, é lǔ tè zhī liú mín, wú jūn zhǎng, wú bù zú, huò shù shí rén wèi duì, huò shù rén wèi duì, chū méi shēn shān zhōng, yù qín shí qín, yù shòu shí shòu, yù rén jí shí rén fù wèi suǒ de, yǐ chǐ yī fù shù shàng, chì huǒ yú páng, fǔ gē zuǒ gǔ yī luán, hū wén huǒ qì yī zhèn, rén yǔ xuān tián, mǎ tí shēng yīn dòng lín gǔ, yǐ wèi guān jūn yǎn zhì, qì ér dùn. gài yíng zú mù mǎ, ǒu yǐ niǎo qiāng jī zhì zi, wù zhōng mǎ wěi, yī mǎ tiào zhì, qún mǎ jiē jīng, xiāng suí yì rù wàn shān zhōng, gòng zào ér zhuī zhī yě. shǐ shǎo chí xū yú, zé cǐ fù xuè ròu láng jí yǐ. qǐ fēi ruò huò shǐ zhī zāi. fù zì cǐ suì chí zhǎng zhāi, cháng wèi rén yuē: wú fēi huò fú qiú fú yě. tiān xià zhī tòng kǔ wú guò yú luán gē zhě, tiān xià zhī kǒng bù, yì wú guò yú shù fù yǐ dài luán gē zhě. wú měi jiàn tú zǎi, zhé yì zì shòu chǔ dú shí, sī bǐ zhòng shēng, qí tòng kǔ kǒng bù yì bì rú wǒ. gù bù néng xià yàn ěr. cǐ yán yì kě gào shì zhī tāo cān zhě yě.
瑪納斯有遣犯之婦，入山采樵，突為瑪哈沁所執--瑪哈沁者，額魯特之流民，無君長，無部族，或數十人為隊，或數人為隊，出沒深山中，遇禽食禽，遇獸食獸，遇人即食人--婦為所得，已褫衣縛樹上，熾火於旁，甫割左股一臠，忽聞火器一震，人語喧闐，馬蹄聲殷動林谷，以為官軍掩至，棄而遁。蓋營卒牧馬，偶以鳥槍擊雉子，誤中馬尾，一馬跳擲，群馬皆驚，相隨逸入萬山中，共噪而追之也。使少遲須臾，則此婦血肉狼藉矣。豈非若或使之哉。婦自此遂持長齋，嘗謂人曰：吾非眓佛求福也。天下之痛苦無過於臠割者，天下之恐怖，亦無過於束縛以待臠割者。吾每見屠宰，輒憶自受楚毒時，思彼眾生，其痛苦恐怖亦必如我。固不能下咽耳。此言亦可告世之饕餐者也。

nú zi liú qí, chù yī niú yī quǎn, niú jiàn quǎn zhé chù, quǎn jiàn niú zhé shì, měi dòu zhì xuè liú bù zhǐ, rán niú wéi chù cǐ quǎn, jiàn tā quǎn zé fǒu quǎn yì wéi shì cǐ niú, jiàn tā niú zé fǒu. hòu xì zhì liǎng chù, niú huò wén quǎn shēng, quǎn huò wén niú shēng, jiē áng shǒu míng shì. hòu xiān yáo ān gōng guān hù bù, yú suí zhì jīng shī, bù zhī èr wù jiū jìng rú hé yě. huò yuē: qín shòu bù néng yán zhě, jiē néng jì qián shēng. cǐ niú cǐ quǎn, dài fú jīng suǒ wèi sù yuān, jīn shàng xiāng shí yú? yú wèi sù yuān zhī shuō, záo rán wú yí, wèi néng jì qián shēng, zé sì hū wèi bì. qīn chuàn zhōng yǒu gū sǎo xiāng è zhě, sǎo yǔ zhū xiǎo gū jiē mù, wéi cǐ xiǎo gū zé rú chóu xiǎo gū yǔ zhū sǎo jiē mù, wéi cǐ sǎo zé rú chóu, shì qǐ néng jì qián shēng hū? gài yuàn dú zhī niàn, gēn yú xìng shí, yī zhāo xiāng yù, rú xiāng fǎn zhī yào, suī kū gēn xiǔ cǎo, běn zì wú zhī, qí qì wèi zì néng jī dòu ěr. yīn guǒ qiān chán, wú shī bù bào, sān shēng yī shùn, kě kuài yì yú yá zì zāi.
奴子劉琪，畜一牛一犬，牛見犬輒觸，犬見牛輒噬，每斗至血流不止，然牛惟觸此犬，見他犬則否；犬亦惟噬此牛，見他牛則否。後系至兩處，牛或聞犬聲，犬或聞牛聲，皆昂首瞑視。後先姚安公官戶部，余隨至京師，不知二物究竟如何也。或曰：禽獸 不能言者，皆能記前生。此牛此犬，殆佛經所謂夙冤，今尚相識歟？余謂夙冤之說，鑿然無疑，謂能記前生，則似乎未必。親串中有姑嫂相惡者，嫂與諸小姑皆睦，惟此小姑則如仇；小姑與諸嫂皆睦，惟此嫂則如仇，是豈能記前生乎？蓋怨毒之念，根於性識，一朝相遇，如相反之藥，雖枯根朽草，本自無知，其氣味自能激鬥耳。因果牽纏，無施不報，三生一瞬，可快意於睚眥哉。

cóng bó jūn zhāng gōng yán, qián míng qīng xiàn zhāng gōng, shí shì zǔ zàn qí gōng zhī wài jiù yě, cháng yǔ yì rén yuē, lián míng sòng xiàn lì, chéng mǎ ér wǎng. jīng zǔ mù qián, yǒu xuán fēng pū mǎ shǒu, jīng ér duò. cóng zhě yú yǐ guī, hán rè dǒu zuò, hū mí hū xǐng, huǎng hū zhōng shì dǔ guǐ wù, jiāng yán wū ráng jiě, hū qǐ zuò zuò qí wáng fù yǔ yuē: ěr hū qí dǎo, pū ěr mǎ zhě wǒ yě. fán sòng wú yì, shǐ lǐ qū hé kě zhèng, shǐ lǐ zhí gōng lùn jù zài, rén rén wèi è wàn, shì jí shèng yǐ. hé bì sòng qiě sòng yì sòng lì, wèi huàn yóu dà, sòng bù shèng, huàn zài mù qián, xìng ér shèng, guān yǒu lái qù, cǐ bèi zhǎng zi sūn, bì xiāng bào fù, huàn zài hòu rì. wú shì yǐ zǔ ěr xíng yě. yán qì, réng jiù zhěn, hàn chū rú yǔ, bǐ shuì xǐng zé huò rán yǐ. jì ér lián míng zhě jiē bài, shǐ xìn fēi zhān yǔ yě. cǐ gōng wén yú bó zǔ zhàn yuán gōng zhě, zhàn yuán gōng yī shēng wèi yǔ rén shè sòng, gài shǒu cǐ jiè yún.
從伯君章公言，前明清縣張公，十世祖贊祁公之外舅也，嘗與邑人約，連名訟縣吏，乘馬而往。經祖墓前，有旋風撲馬首，驚而墮。從者舁以歸，寒熱陡作，忽迷忽醒，恍惚中似睹鬼物，將延巫禳解，忽起坐作其亡父語曰：爾忽祈禱，撲爾馬者我也。凡訟無益，使理曲何可證，使理直公論具在，人人為扼腕，是即勝矣。何必訟；且訟役訟吏，為患尤大，訟不勝，患在目前，幸而勝，官有來去，此輩長子孫，必相報復，患在後日。吾是以阻爾行也。言訖，仍就枕，汗出如雨，比睡醒則霍然矣。既而連名者皆敗，始信非譫語也。此公聞於伯祖湛元公者，湛元公一生未與人涉訟，蓋守此戒雲。