wén ān wáng shì yí mǔ, xiān tài fū rén dì wǔ mèi yě. yán wèi jià shí, zuò dù fān lóu zhōng, yáo jiàn hé pàn tíng yī chuán, yǒu huàn jiā zhōng nián fù, fú chuāng ér kū, guān zhě rú dǔ. rǔ ǎo qǐ hòu hù wǎng shì, yán shì mǒu zhī fǔ fū rén, zhòu qǐn chuán zhōng, mèng qí wáng nǚ wéi rén zhí fù zǎi gē, hū háo cǎn qiè, jì ér wù, shēng yóu zài ěr, shì chū lín chuán, qiǎn bì xún shì, zé fāng tú yī tún zi, xiè xuè yú àng, wèi jìng yě. mèng zhōng jiàn nǚ fù zú yǐ shéng, fù shǒu yǐ hóng dài, fù shì qí qián zú, xìn rán, yì bēi chuàng yù jué, nǎi bèi jià shú ér yì zhī. qí tóng pú sī yán, cǐ nǚ shí liù ér mò, cún rì jí róu wǎn, wéi shì shí jī, měi fàn bì jù, huò bù jù zé bù jǔ zhù, měi suì héng gē jī qī bā bǎi, gài shā yè yún.
文安王氏姨母,先太夫人第五妹也。言未嫁时,坐度帆楼中,遥见河畔停一船,有宦家中年妇,伏窗而哭,观者如堵。乳媪启后户往视,言是某知府夫人,昼寝船中,梦其亡女为人执缚宰割,呼号惨切,悸而寤,声犹在耳,似出邻船,遣婢寻视,则方屠一豚子,泻血于盎,未竟也。梦中见女缚足以绳,缚手以红带,复视其前足,信然,益悲怆欲绝,乃倍价赎而瘗之。其僮仆私言,此女十六而殁,存日极柔婉,惟嗜食鸡,每饭必具,或不具则不举箸,每岁恒割鸡七八百,盖杀业云。
jiāo hé yǒu shū shēng, rì mù dú bù tián yě jiān, yáo jiàn shì yǒu nǚ zǐ bì rù shú tián, yí dàng fù zhī fù yōu qī zhě, bī wǎng shì zhī, jì wú suǒ dǔ. yí qí cuàn fú shēn cóng, bù fù zhuī jī. guī ér dà fā hán rè, qiě zuò zhān yǔ yuē: wǒ è guǐ yě. yǐ jūn yǒu lù xiāng, bù gǎn chù wǔ, gù qián nì cǎo jiān, bù yú hū xiāng gù pàn, wǎng bù xiāng xún, jì ěr yǒu qíng, biàn dāng cóng jūn suǒ shí. qǐ huì báo diàn, jí cóng cǐ cí. qí jiā wèi jù zhǐ qián yáo jiǔ, huò rán ér yù. sū jìn shì yǔ nián yuē: cǐ jūn běn wú xié xīn, yǐ ǒu ěr duō shì, suì wèi cǐ guǐ suǒ chéng. xiǎo rén zhī yú jūn zǐ, héng sì xì ér zhōng zhī yě, yán dòng kě bù shèn zāi.
交 河有书生,日暮独步田野间,遥见似有女子避入秫田,疑荡妇之赴幽期者,逼往视之,寂无所睹。疑其窜伏深丛,不复追迹。归而大发寒热,且作谵语曰:我饿鬼也。以君有禄相,不敢触忤,故潜匿草间,不虞忽相顾盼,枉步相寻,既尔有情,便当从君索食。乞惠薄奠,即从此辞。其家为具纸钱肴酒,霍然而愈。苏进士语年曰:此君本无邪心,以偶尔多事,遂为此鬼所乘。小人之于君子,恒伺隙而中之也,言动可不慎哉。
yán liáng zhuǎn shùn, jí guǐ mèi yì rán. chéng yú mén biān xiū yuē: wáng wén zhuāng gōng yù péi sì běi jiāo, bì jiè sù ān dìng mén wài yī fén yuán, yuán gù yǒu suì. wén zhuāng fú dǔ yě. yī suì, dēng xià yǒu suǒ dǔ, yuè bàn zǎi ér wén zhuāng zú yǐ. suǒ wèi shān guǐ néng zhī yī suì shì yé.
炎凉转瞬,即鬼魅亦然。程鱼门编修曰:王文庄公遇陪祀北郊,必借宿安定门外一坟园,园故有祟。文庄弗睹也。一岁,灯下有所睹,越半载而文庄卒矣。所谓山鬼能知一岁事耶。
tài yuán shēn tiě chán yán, xī zì sū zhōu běi shàng, yǐ duò yá chù sǔn, pō zhōu xìng jì zhī nán. huāng chéng yě àn, jì wú yī rén, ér yè wén cǎo jì yǒu ó shī shēng, xīn zhī shì guǐ, yǔ qí yǒu dì tīng zhī, suǒ sòng fán shù shí piān, yōu yè duàn xù, bù shèn kě biàn, tiě chán wéi tīng dé yī jù yuē: hán xīng jiǒng jiǒng shēng máng jiǎo, qí yǒu tīng dé èr jù, yuē: yè shēn wēng zhòng yǔ, yuè hēi guǐ chē lái.
太原申铁蟾言,昔自苏州北上,以舵牙触损,泊舟兴济之南。荒塍野岸,寂无一人,而夜闻草际有哦诗声,心知是鬼,与其友谛听之,所诵凡数十篇,幽咽断续,不甚可辨,铁蟾惟听得一句曰:寒星炯炯生芒角,其友听得二句,曰:夜深翁仲语,月黑鬼车来。
zhāng wán zhì shè rén, jiù jū yī zhái, huò yán yǒu hú, yí rù zhī cì rì, shū shì bǐ yàn jiē kāi dòng, yòu shī hóng jiǎn yī fāng, fēn yún xún wèn jiān, hū yī qián zhēng rán luò jǐ shàng, ruò cháng hóng jiǎn zhī zhí yě. é xuān yán suǒ shī hóng jiǎn, zhān zhái hòu kōng wū, wán zhì wǎng shì, zé kǎi shū nèi shì zhǐ bù sì zì, yì pō duān zhèng, wán zhì yuē: cǐ hú jiǎo kuài, kǒng qí jiāng lái è zuò jù. nǎi qiān qù, wén cǐ zhái zài bǎo ān sì jiē, yí jí wēng tán xī zhái yě.
张完质舍人,僦居一宅,或言有狐,移入之次日,书室笔砚皆开动,又失红柬一方,纷纭询问间,忽一钱铮然落几上,若偿红柬之值也。俄喧言所失红柬,粘宅后空屋,完质往视,则楷书内室止步四字,亦颇端正,完质曰:此狐狡狯,恐其将来恶作剧。乃迁去,闻此宅在保安寺街,疑即翁覃溪宅也。
lǐ yòu dān xiān shēng yán, dōng guāng mǒu zhái yǒu hú, yī rì, hū zhì zhuān wǎ shāng pén àng. mǒu shì lì zhī, yè wén rén kòu chuāng yǔ yuē: jūn shuì fǒu, wǒ yǒu yī yán, lín lǐ xiāng dǎng , bǐ hù ér jū, xiǎo ér nǚ huò xiāng chù fàn, shì lǐ zhī cháng, kě shù zé shù zhī, bì bù kě shù, gào qí fù xiōng, zì dāng chǔ zhì, jù jiā yǐ è shēng, yú lǐ wú nǎi bù kě? qiě wǒ bèi chū rù wú xíng, wǎng lái bù cè, jiē jūn wén jiàn suǒ bù jí, dī fáng suǒ bú dào, ér jūn rǎng bì yǐ wéi nán, yōng yǒu xìng hū? yú shì yì bì bù dí, jūn shú jì zhī. mǒu shì pī yī qǐ xiè, zì shì suì xiāng ān. huì qīn chuàn zhōng yǒu yǐ tóng pú wēi xìn, niàng wèi zhēng dòu, jǐ chéng dà yù zhě. yòu dān xiān shēng tàn yuē: shū lìng rén yì mǒu shì hú.
李又聃先生言,东光某宅有狐,一日,忽掷砖瓦伤盆盎。某氏詈之,夜闻人叩窗语曰:君睡否,我有一言,邻里乡党 ,比户而居,小儿女或相触犯,事理之常,可恕则恕之,必不可恕,告其父兄,自当处置,遽加以恶声,于理毋乃不可?且我辈出入无形,往来不测,皆君闻见所不及,提防所不到,而君攘臂以为难,庸有幸乎?于势亦必不敌,君熟计之。某氏披衣起谢,自是遂相安。会亲串中有以僮仆微衅,酿为争斗,几成大狱者。又聃先生叹曰:殊令人忆某氏狐。
běi hé zǒng dū shǔ yǒu lóu wǔ yíng, wèi biān fú suǒ jù duō nián yǐ, dà xiǎo bù zhī fán jǐ, zhōng yī bái zhě, jù rú chē lún, nǎi qí kuí yě. néng wéi biàn guài, lì rèn zǒng dū, jiē jiōng yào fú jū. fú jiàn lǐ gōng qīng shí, yán zhèng yǐ zhēn rén hé zhì, guǒ jiē xǐ qù, bù jiǔ lǐ gōng zú, biān fú fù guī. zì shì wú gǎn wèn zhī zhě. yú wèi tāng wén zhèng gōng qū wǔ tòng shén, chú mín hài yě biān fú zì chǔ yī lóu, yú rén wú huàn, lǐ gōng cǐ jǔ, chéng wèi kě yǐ ér bù yǐ. zhì yú cù juān guǎn shè, zé shì zhí qí shí, bù dé wèi biān fú wèi suì. xiū duǎn yǒu shù, qǐ yāo mèi néng cāo qí quán hū?
北河总督署有楼五楹,为蝙蝠所据多年矣,大小不知凡几,中一白者,巨如车轮,乃其魁也。能为变怪,历任总督,皆扃钥弗居。福建李公清时,延正乙真人劾治,果皆徙去,不久李公卒,蝙蝠复归。自是无敢问之者。余谓汤文正公驱五通神,除民害也;蝙蝠自处一楼,与人无患,李公此举,诚为可已而不已。至于猝捐馆舍,则适值其时,不得谓蝙蝠为祟。修短有数,岂妖魅能操其权乎?
yú qī bā suì shí, jiàn nú zi zhào píng, zì fù qí dǎn, lǎo pú shī xiáng yáo shǒu yuē: ěr wù shì dǎn, wú yǐ yǐ shì dǎn bài yǐ. wú shào nián qì zuì shèng, wén mǒu jiā xiōng zhái, wú rén gǎn jū, jìng xié shì bèi wò qí nèi, yè jiāng bàn, huō rán yǒu shēng, chéng chén zhōng liè, hū duò xià yī rén bì, tiào zhì bù yǐ, é yòu duò yī bì, yòu duò liǎng zú, yòu duò qí shēn, zuì hòu nǎi duò qí shǒu, bìng mǎn wū bèng yuè rú yuán náo, wú cuò è bù zhī suǒ wéi. é yǐ hé wéi yī rén, dāo hén zhàng jī, xīng xuè lín lí, jǔ shǒu zhí lái nuò wú jǐng. xìng xià yè nà liáng, guà chuāng wèi hé, jí zì chuāng yuè chū, kuáng bēn ér miǎn, zì shì xīn dǎn bìng suì, zhì jīn yóu bù gǎn dú sù yě. rǔ shì dǎn bù yǐ, wú nǎi bù miǎn rú wǒ hū? píng yì bù wèi rán, yuē: zhàng yuán dà wù, hé bù xiān zhuō qí yī duàn, shǐ bù néng còu hé chéng xíng? hòu yè yǐn zuì guī, guǒ wèi qún guǐ suǒ zhē, yē rù fèn kēng zhōng, jǐ yú miè dǐng.
余七八岁时,见奴子赵平,自负其胆,老仆施祥摇手曰:尔勿恃胆,吾已以恃胆败矣。吾少年气最盛,闻某家凶宅,无人敢居,径携眂被卧其内,夜将半,剨然有声,承尘中裂,忽堕下一人臂,跳掷不已,俄又堕一臂,又堕两足,又堕其身,最后乃堕其首,并满屋迸跃如猿猱,吾错愕不知所为。俄已合为一人,刀痕杖迹,腥血淋漓,举手直来搦吾颈。幸夏夜纳凉,挂窗未阖,急自窗跃出,狂奔而免,自是心胆并碎,至今犹不敢独宿也。汝恃胆不已,无乃不免如我乎?平意不谓然,曰:丈原大误,何不先捉其一段,使不能凑合成形?后夜饮醉归,果为群鬼所遮,掖入粪坑中,几于灭顶。
tóng nián zhōng shàng tíng yán, guān níng dé rì, yǒu mù yǒu bìng jí, fāng fú yào, huǎng hū jiàn èr guǐ yuē: míng sī yǒu mǒu yù, dài jūn wǎng zhì, yào kě wù fú yě. mù yǒu yán cǐ yóu yǐ wǔ shí yú nián, jīn hé shàng wèi liǎo. guǐ yuē: míng sī fǎ zhì yán, ér yòng fǎ zhì shèn, dàn shè yí sì, suī míng zhī qí shì, zhèng rén bù jù, zhōng bù wéi yù chéng, gù héng dài zhì shù shí nián. wèn rú shì bù jī yán tuō lěi hū? yuē: cǐ yì qiān wàn zhī yī, bù héng yǒu yě. shì xī guǒ zú, rán zé guǒ bào yǒu shí bù yàn, huò yuán cǐ yú? yòu xiǎo shuō suǒ zài, duō yǒu shēng hún fù jū zhě, huò yí chí yí sù, gè yīn qí qīng zhòng huǎn jí yú? yào zhī zǎo wǎn suī shū, shén lǐ zhōng bù kuì kuì, zé záo rán kě xìn yě.
同年钟上庭言,官宁德日,有幕友病亟,方服药,恍惚见二鬼曰:冥司有某狱,待君往质,药可勿服也。幕友言此犹已五十余年,今何尚未了。鬼曰:冥司法至严,而用法至慎,但涉疑似,虽明知其事,证人不具,终不为狱成,故恒待至数十年。问如是不稽延拖累乎?曰:此亦千万之一,不恒有也。是夕果卒,然则果报有时不验,或缘此欤?又小说所载,多有生魂赴鞫者,或宜迟宜速,各因其轻重缓急欤?要之早晚虽殊,神理终不愦愦,则凿然可信也。
tián shì ǎo guǐ yán qí jiā shì hú shén, fù nǚ duō fén xiāng wèn xiū jiù, pō huò lì. é ér qún hú dà jí, xū suǒ jiǔ shí, qìng suǒ huò bù zú gōng, nǎi bèi jī pò wèng àng, shāo sǔn yī wù, āi qǐ bù néng qiǎn. bù ér tā tóu, bīn xíng shí, wén wū shàng dà xiào yuē: ěr hái gǎn jiǎ míng liǎn cái fǒu. zì shì suì jì. yì suì bù xǐ. rán bìng qí xiān yǒu zhī zī, hào dà bàn yǐ. cǐ yú yòu shí wén xiān tài fū rén shuō. yòu yǒu dào shì chēng fèng wáng líng guān, zhì qián bo shì shí yǒu yàn, qí dǎo yì shèng, ǒu è shào shù bèi, xié jì rù miào, wèi suǒ zǔ. nǎi yīn cóng líng rén jiǎ líng guān guǐ zú yì guān, chéng qí yè jiào, tū zì wū jǐ yuè xià, jù zuò hē zé qí huò zhòng, mìng guǐ zú fù zhī, chí tiě lí jiāng kǎo wèn, dào shì huáng bù fú zuì, jù chén xū kuáng qǔ qián zhuàng, nǎi hōng táng yī xiào. tuō yī guān gāo chàng ér chū, cì rì mì dào shì, zé yǐ cuàn yǐ. cǐ yōng zhèng jiǎ yín qī yuè shì, yú suí xiān yáo ān gōng sù shā hé qiáo, wén nì lǚ zhǔ rén shuō.
田氏媪诡言其家事狐神,妇女多焚香问休咎,颇获利。俄而群狐大集,需索酒食,罄所获不足供,乃被击破瓮盎,烧损衣物,哀乞不能遣。怖而他投,濒行时,闻屋上大笑曰:尔还敢假名敛财否。自是遂寂。亦遂不徙。然并其先有之资,耗大半矣。此余幼时闻先太夫人说。又有道士称奉王灵官,掷钱卜事时有验,祈祷亦盛,偶恶少数辈,挟妓入庙,为所阻。乃陰从伶人假灵官鬼卒衣冠,乘其夜醮,突自屋脊跃下,据坐诃责其惑众,命鬼卒缚之,持铁藜将拷问,道士惶怖伏罪,具陈虚诳取钱状,乃哄堂一笑。脱衣 冠高唱而出,次日觅道士,则已窜矣。此雍正甲寅七月事,余随先姚安公宿沙河桥,闻逆旅主人说。
ān yì sòng bàn táng, cháng guān yín xiàn. yán yín yǒu yī shēng pō gōng wén, ér yǎn jiǎn bù dì, bìng zhōng mèng zhì dà guān shǔ, chá qí xíng zhuàng, zhī wèi míng sī. yù yī lì nǎi qí gù rén, yīn kòu qí cǐ bìng de sǐ fǒu. yuē: jūn shòu wèi jǐn ér lù jǐn, kǒng bù jiǔ lái cǐ. shēng yán shēng píng yǐ guǎn gǔ hú kǒu, wú guò fèn zhī bào tiǎn, lù hé yǐ xiān jǐn, lì tài xī yuē: zhèng wèi shòu rén guǎn gǔ, ér shū yú xùn kè, míng sī wèi wú gōng qiè shí, jí shǔ xū mí, xiāo chú qí yīng de zhī lù, bǔ suǒ tàn zhī, gù shòu wèi jǐn ér lù jǐn yě. gài zài sān zhī yì, míng fēn běn zūn, lì rén xiū pú, wù rén zǐ dì, qiǎn zé yì zuì zhòng. yǒu guān lù zhě jiǎn guān lù, wú guān lù zhě zé jiǎn shí lù, yī zī yī zhū, jì jiào bù shuǎng, shì tú jiàn cái shì tōng rú huò pín huò yāo, dòng yán tiān dào zhī nán míng, yān zhī zì wù shēng píng zuì, duō zuò cǐ zāi. shēng chàng rán ér wù, bìng guǒ bù qǐ. lín mò, jǔ yǐ jiè suǒ qīn. gù rén dé zhī qí shì yún.
安邑宋半塘,尝官鄞县。言鄞有一生颇工文,而偃蹇不第,病中梦至大官署,察其形状,知为冥司。遇一吏乃其故人,因叩其此病得死否。曰:君寿未尽而禄尽,恐不久来此。生言生平以馆谷糊口,无过分之暴殄,禄何以先尽,吏太息曰:正为受人馆谷,而疏于训课,冥司谓无功窃食,即属虚糜,销除其应得之禄,补所探支,故寿未尽而禄尽也。盖在三之义,名分本尊,利人修脯,误人子弟,谴责亦最重。有官禄者减官禄,无官禄者则减食禄,一锱一铢,计较不爽,世徒见才士通儒或贫或夭,动言天道之难明,焉知自误生平罪,多坐此哉。生怅然而寤,病果不起。临殁,举以戒所亲。故人得知其事云。
dào shì páng dòu shū, xióng xiàn rén, cháng kè xiàn xiàn gāo hóng lú jiā, xiān yáo ān gōng yòu shí, jiàn qí shǒu cuō qí zǐ bù jǐ shàng, zhōng jiān héng xié yíng dài, bù shèn kě biàn, wài wèi bā mén, zé jǐng rán kě shǔ. tóu yī xiǎo shǔ, cóng shēng mén rù, zé qū zhé xún xì ér chū, cóng sǐ mén rù, zé pán xuán zhōng rì, bù dé chū. yǐ cǐ xìn yú fù zhèn tú, dìng fēi xū yǔ. rán dòu shū wèi cǐ tè xì jù ěr. zhì guó zhī xīng wáng, xì hū tiān mìng, bīng zhī shèng bài, zài hu rén móu, yī qiè shù shù, jiē wú suǒ yòng. cóng gǔ jí jīn, yǒu yǐ rén dùn xīng qín chéng shì zhě, jí rú fú zhòu yàn hé, shì duō shì shù, yì pō yǒu yàn shí. rán shù qiān nián lái, zhàn zhēng gē jù zhī shì, shì shí qǐ jìng wú chuán, yì wèi wén mǒu dì mǒu wáng mǒu jiāng mǒu xiāng, sǐ yú dí guó zhī yǎn mèi yě. qí tā kě lèi tuī yǐ. yáo ān gōng yuē: cǐ yǔ fēi shù shì suǒ néng yán, cǐ lǐ yì fēi shù shì suǒ néng zhī.
道士庞斗枢,雄县人,尝客献县高鸿胪家,先姚安公幼时,见其手撮棋子布几上,中间横斜萦带,不甚可辨,外为八门,则井然可数。投一小鼠,从生门入,则曲折寻隙而出,从死门入,则盘旋终日,不得出。以此信鱼腹阵图,定非虚语。然斗枢谓此特戏剧耳。至国之兴亡,系乎天命,兵之胜败,在乎人谋,一切术数,皆无所用。从古及今,有以壬遁星禽成事者,即如符咒厌劾,世多是术,亦颇有验时。然数千年来,战争割据之世,是时岂竟无传,亦未闻某帝某王某将某相,死于敌国之魇魅也。其他可类推矣。姚安公曰:此语非术士所能言,此理亦非术士所能知。
cóng jiù ān gōng jiè rán yán, diàn hù liú zǐ míng, jiā cū yù, yǒu hú jū qí cāng wū zhōng. shù shí nián yī wú suǒ rǎo. wéi suì shí jì yǐ jiǔ wǔ zhǎn, jī zǐ shù méi ér yǐ. huò yù huǒ dào, zhé kòu mén chuāng zuò shēng, shǐ zhǔ rén zhī zhī. xiāng ān yǐ jiǔ. yī rì, hū wén chī chī xiào bù zhǐ, wèn zhī bù dá, xiào mí shén, nù ér hē zhī, hū yīng yuē: wú zì xiào hòu jié méng zhī xiōng dì, ér jí qí qīn xiōng dì zhě yě wú zì xiào hòu qí qī qián fū zhī zǐ, ér jí qí qián qī zhī zǐ zhě yě, hé yù yú jūn, ér jiàn nù rú shì? liú dà cán, wú yǐ yīng. é wén wū shàng lǎng sòng lún yǔ yuē: fǎ yǔ zhī yán, néng wú cóng hū? gǎi zhī wèi guì. xùn yǔ zhī yán, néng wú yuè hū? yì zhī wèi guì. tài xī shù shēng ér jì. liú zì shì shāo gǎi qí suǒ wéi, hòu yú yǐ gào shào àn gǔ. àn gǔ yuē: cǐ zhì qīn mì yǒu suǒ nán yán, ér hú néng yán zhī. cǐ zhèng yán zhuāng lùn suǒ nán rù, ér hú yǐ huī xié wù zhī, dōng fāng màn qiàn hé jiā yān. zi tǎng dào liú shì cāng wū, dāng xiàng mén sān yī zhī.
从舅安公介然言,佃户刘子明,家粗裕,有狐居其仓屋中。数十年一无所扰。惟岁时祭以酒五盏,鸡子数枚而已。或遇火盗,辄叩门窗作声,使主人知之。相安已久。一日,忽闻吃吃笑不止,问之不答,笑弥甚,怒而诃之,忽应曰:吾自笑厚结盟之兄弟,而疾其亲兄弟者也;吾自笑厚其妻前夫之子,而疾其前妻之子者也,何预于君,而见怒如是?刘大惭,无以应。俄闻屋上朗诵论语曰:法语之言,能无从乎?改之为贵。巽语之言,能无悦乎?绎之为贵。太息数声而寂。刘自是稍改其所为,后余以告邵暗谷。暗谷曰:此至亲密友所难言,而狐能言之。此正言庄论所难入,而狐以诙谐悟之,东方曼倩何加焉。子倘到刘氏仓屋,当向门三揖之。
mǎ nà sī yǒu qiǎn fàn zhī fù, rù shān cǎi qiáo, tū wèi mǎ hā qìn suǒ zhí mǎ hā qìn zhě, é lǔ tè zhī liú mín, wú jūn zhǎng, wú bù zú, huò shù shí rén wéi duì, huò shù rén wéi duì, chū mò shēn shān zhōng, yù qín shí qín, yù shòu shí shòu, yù rén jí shí rén fù wèi suǒ de, yǐ chǐ yī fù shù shàng, chì huǒ yú páng, fǔ gē zuǒ gǔ yī luán, hū wén huǒ qì yī zhèn, rén yǔ xuān tián, mǎ tí shēng yīn dòng lín gǔ, yǐ wéi guān jūn yǎn zhì, qì ér dùn. gài yíng zú mù mǎ, ǒu yǐ niǎo qiāng jī zhì zi, wù zhōng mǎ yǐ, yī mǎ tiào zhì, qún mǎ jiē jīng, xiāng suí yì rù wàn shān zhōng, gòng zào ér zhuī zhī yě. shǐ shǎo chí xū yú, zé cǐ fù xuè ròu láng jí yǐ. qǐ fēi ruò huò shǐ zhī zāi. fù zì cǐ suì chí cháng zhāi, cháng wèi rén yuē: wú fēi huò fú qiú fú yě. tiān xià zhī tòng kǔ wú guò yú luán gē zhě, tiān xià zhī kǒng bù, yì wú guò yú shù fù yǐ dài luán gē zhě. wú měi jiàn tú zǎi, zhé yì zì shòu chǔ dú shí, sī bǐ zhòng shēng, qí tòng kǔ kǒng bù yì bì rú wǒ. gù bù néng xià yàn ěr. cǐ yán yì kě gào shì zhī tāo cān zhě yě.
玛纳斯有遣犯之妇,入山采樵,突为玛哈沁所执--玛哈沁者,额鲁特之流民,无君长,无部族,或数十人为队,或数人为队,出没深山中,遇禽食禽,遇兽食兽,遇人即食人--妇为所得,已褫衣缚树上,炽火于旁,甫割左股一脔,忽闻火器一震,人语喧阗,马蹄声殷动林谷,以为官军掩至,弃而遁。盖营卒牧马,偶以鸟槍击雉子,误中马尾,一马跳掷,群马皆惊,相随逸入万山中,共噪而追之也。使少迟须臾,则此妇血肉狼藉矣。岂非若或使之哉。妇自此遂持长斋,尝谓人曰:吾非眓佛求福也。天下之痛苦无过于脔割者,天下之恐怖,亦无过于束缚以待脔割者。吾每见屠宰,辄忆自受楚毒时,思彼众生,其痛苦恐怖亦必如我。固不能下咽耳。此言亦可告世之饕餐者也。
nú zi liú qí, chù yī niú yī quǎn, niú jiàn quǎn zhé chù, quǎn jiàn niú zhé shì, měi dòu zhì xuè liú bù zhǐ, rán niú wéi chù cǐ quǎn, jiàn tā quǎn zé fǒu quǎn yì wéi shì cǐ niú, jiàn tā niú zé fǒu. hòu xì zhì liǎng chù, niú huò wén quǎn shēng, quǎn huò wén niú shēng, jiē áng shǒu míng shì. hòu xiān yáo ān gōng guān hù bù, yú suí zhì jīng shī, bù zhī èr wù jiū jìng rú hé yě. huò yuē: qín shòu bù néng yán zhě, jiē néng jì qián shēng. cǐ niú cǐ quǎn, dài fó jīng suǒ wèi sù yuān, jīn shàng xiāng shí yú? yú wèi sù yuān zhī shuō, záo rán wú yí, wèi néng jì qián shēng, zé sì hū wèi bì. qīn chuàn zhōng yǒu gū sǎo xiāng è zhě, sǎo yǔ zhū xiǎo gū jiē mù, wéi cǐ xiǎo gū zé rú chóu xiǎo gū yǔ zhū sǎo jiē mù, wéi cǐ sǎo zé rú chóu, shì qǐ néng jì qián shēng hū? gài yuàn dú zhī niàn, gēn yú xìng shí, yī zhāo xiāng yù, rú xiāng fǎn zhī yào, suī kū gēn xiǔ cǎo, běn zì wú zhī, qí qì wèi zì néng jī dòu ěr. yīn guǒ qiān chán, wú shī bù bào, sān shēng yī shùn, kě kuài yì yú yá zì zāi.
奴子刘琪,畜一牛一犬,牛见犬辄触,犬见牛辄噬,每斗至血流不止,然牛惟触此犬,见他犬则否;犬亦惟噬此牛,见他牛则否。后系至两处,牛或闻犬声,犬或闻牛声,皆昂首瞑视。后先姚安公官户部,余随至京师,不知二物究竟如何也。或曰:禽兽 不能言者,皆能记前生。此牛此犬,殆佛经所谓夙冤,今尚相识欤?余谓夙冤之说,凿然无疑,谓能记前生,则似乎未必。亲串中有姑嫂相恶者,嫂与诸小姑皆睦,惟此小姑则如仇;小姑与诸嫂皆睦,惟此嫂则如仇,是岂能记前生乎?盖怨毒之念,根于性识,一朝相遇,如相反之药,虽枯根朽草,本自无知,其气味自能激斗耳。因果牵缠,无施不报,三生一瞬,可快意于睚眦哉。
cóng bó jūn zhāng gōng yán, qián míng qīng xiàn zhāng gōng, shí shì zǔ zàn qí gōng zhī wài jiù yě, cháng yǔ yì rén yuē, lián míng sòng xiàn lì, chéng mǎ ér wǎng. jīng zǔ mù qián, yǒu xuàn fēng pū mǎ shǒu, jīng ér duò. cóng zhě yú yǐ guī, hán rè dǒu zuò, hū mí hū xǐng, huǎng hū zhōng shì dǔ guǐ wù, jiāng yán wū ráng jiě, hū qǐ zuò zuò qí wáng fù yǔ yuē: ěr hū qí dǎo, pū ěr mǎ zhě wǒ yě. fán sòng wú yì, shǐ lǐ qū hé kě zhèng, shǐ lǐ zhí gōng lùn jù zài, rén rén wéi è wàn, shì jí shèng yǐ. hé bì sòng qiě sòng yì sòng lì, wéi huàn yóu dà, sòng bù shèng, huàn zài mù qián, xìng ér shèng, guān yǒu lái qù, cǐ bèi zhǎng zǐ sūn, bì xiāng bào fù, huàn zài hòu rì. wú shì yǐ zǔ ěr xíng yě. yán qì, réng jiù zhěn, hàn chū rú yǔ, bǐ shuì xǐng zé huò rán yǐ. jì ér lián míng zhě jiē bài, shǐ xìn fēi zhān yǔ yě. cǐ gōng wén yú bó zǔ zhàn yuán gōng zhě, zhàn yuán gōng yī shēng wèi yú rén shè sòng, gài shǒu cǐ jiè yún.
从伯君章公言,前明清县张公,十世祖赞祁公之外舅也,尝与邑人约,连名讼县吏,乘马而往。经祖墓前,有旋风扑马首,惊而堕。从者舁以归,寒热陡作,忽迷忽醒,恍惚中似睹鬼物,将延巫禳解,忽起坐作其亡父语曰:尔忽祈祷,扑尔马者我也。凡讼无益,使理曲何可证,使理直公论具在,人人为扼腕,是即胜矣。何必讼;且讼役讼吏,为患尤大,讼不胜,患在目前,幸而胜,官有来去,此辈长子孙,必相报复,患在后日。吾是以阻尔行也。言讫,仍就枕,汗出如雨,比睡醒则霍然矣。既而连名者皆败,始信非谵语也。此公闻于伯祖湛元公者,湛元公一生未与人涉讼,盖守此戒云。