zhēn guān yuán nián, fēng zhōng shū lìng fáng xuán líng wèi hán guó gōng, bīng bù shàng shū dù rú huì wèi cài guó gōng, lì bù shàng shū zhǎng sūn wú jì wèi qí guó gōng, bìng wèi dì yī děng, shí yì shí fēng yī qiān sān bǎi hù. huáng cóng fù huái ān wáng shén tōng shàng yán: yì qí chū qǐ, chén lǜ bīng xiān zhì, jīn xuán líng děng dāo bǐ zhī rén, gōng jū dì yī, chén qiè bù fú. tài zōng yuē: guó jiā dà shì, wéi shǎng yǔ fá. shǎng dāng qí láo, wú gōng zhě zì tuì fá dāng qí zuì, wèi è zhě xián jù. zé zhī shǎng fá bù kě qīng xíng yě. jīn jì xūn xíng shǎng, xuán líng děng yǒu chóu móu wéi wò huà dìng shè jì zhī gōng, suǒ yǐ hàn zhī xiāo hé, suī wú hàn mǎ, zhǐ zōng tuī gǔ, gù dé gōng jū dì yī. shū fù yú guó zhì qīn, chéng wú ài xī, dàn yǐ bù kě yuán sī làn yǔ xūn chén tóng shǎng yǐ. yóu shì zhū gōng chén zì xiāng wèi yuē: bì xià yǐ zhì gōng, shǎng bù sī qí qīn, wú shǔ hé kě wàng sù. chū, gāo zǔ jǔ zōng zhèng jí, dì zhí zài cóng sān cóng hái tóng yǐ shàng fēng wáng zhě shù shí rén. zhì shì, tài zōng wèi qún chén yuē: zì liǎng hàn yǐ jiàng, wéi fēng zǐ jí xiōng dì, qí shū yuǎn zhě, fēi yǒu dà gōng, rú hàn zhī jiǎ zé, bìng bù dé shòu fēng. ruò yī qiè fēng wáng, duō gěi lì yì, nǎi zhì láo kǔ wàn xìng, yǐ yǎng jǐ zhī qīn shǔ. yú shì zōng shì xiān fēng jùn wáng qí jiān wú gōng zhě, jiē jiàng wèi xiàn gōng.
貞觀元年,封中書令房玄齡為邗國公,兵部尚書杜如晦為蔡國公,吏部尚書長孫無忌為齊國公, 並為第一等, 食邑實封一千三百戶。皇從父淮安王神通上言:「義旗初起,臣率兵先至,今玄齡等刀筆之人,功居第一,臣竊不服。」太宗曰:「國家大事,惟賞與罰。賞當其勞,無功者自退;罰當其罪,為惡者咸懼。則知賞罰不可輕行也。今計勛行賞,玄齡等有籌謀帷幄、畫定社稷之功,所以漢之蕭何,雖無汗馬,指蹤推轂,故得功居第一。叔父於國至親,誠無愛惜,但以不可緣私濫與勛臣同賞矣。」由是諸功臣自相謂曰:「陛下以至公,賞不私其親,吾屬何可妄訴。」初,高祖舉宗正籍,弟侄、再從、三從孩童已上封王者數十人。至是,太宗謂群臣曰:「自兩漢已降,惟封子及兄弟,其疏遠者,非有大功,如漢之賈、澤,並不得受封。若一切封王,多給力役,乃至勞苦萬姓,以養己之親屬。」於是宗室先封郡王其間無功者,皆降為縣公。
zhēn guān shí yī nián, tài zōng yǐ zhōu fēng zǐ dì, bā bǎi yú nián, qín bà zhū hóu, èr shì ér miè, lǚ hòu yù wēi liú shì, zhōng lài zōng shì huò ān, fēng jiàn qīn xián, dāng shì zi sūn zhǎng jiǔ zhī dào. nǎi dìng zhì, yǐ zǐ dì jīng zhōu dū du jīng wáng yuán jǐng ān zhōu dū du wú wáng kè děng èr shí yī rén, yòu yǐ gōng chén sī kōng zhào zhōu cì shǐ zhǎng sūn wú jì shàng shū zuǒ pú shè sòng zhōu cì shǐ fáng xuán líng děng yī shí sì rén, bìng wèi shì xí cì shǐ. lǐ bù shì láng lǐ bǎi yào zòu lùn bó shì fēng shì yuē:
貞觀十一年,太宗以周封子弟,八百餘年,秦罷諸侯,二世而滅,呂后欲危劉氏,終賴宗室獲安,封建親賢,當是子孫長久之道。乃定製,以子弟荊州都督荊王元景、安州都督吳王恪等二十一人,又以功臣司空趙州刺史長孫無忌、尚書左僕射宋州刺史房玄齡等一十四人,並為世襲刺史。禮部侍郎李百藥奏論駁世封事曰:
chén wén jīng guó bì mín, wáng zhě zhī cháng zhì zūn zhǔ ān shàng, rén qíng zhī dà fāng. sī chǎn zhì dìng zhī guī, yǐ hóng zhǎng shì zhī yè, wàn gǔ bù yì, bǎi lǜ tóng guī. rán mìng lì yǒu shē cù zhī shū, bāng jiā yǒu zhì luàn zhī yì, xiá guān zài jí, lùn zhī xiáng yǐ. xián yún zhōu guò qí shù, qín bù jí qī, cún wáng zhī lǐ, zài yú jùn guó. zhōu shì yǐ jiàn xià yīn zhī zhǎng jiǔ, zūn huáng wáng zhī bìng jiàn, wéi chéng pán shí, shēn gēn gù běn, suī wáng gāng chí fèi, ér zhī gàn xiāng chí, gù shǐ nì jié bù shēng, zōng sì bù jué. qín shì bèi shī gǔ zhī xùn, qì xiān wáng zhī dào, jiàn huá shì xiǎn, bà hóu zhì shǒu, zǐ dì wú chǐ tǔ zhī yì, zhào shù hǎn gòng zhì zhī yōu, gù yī fū hào hū ér qī miào huī yí.
臣聞經國庇民,王者之常制;尊主安上,人情之大方。思闡治定之規,以弘長世之業,萬古不易,百慮同歸。然命歷有賒促之殊,邦家有治亂之異,遐觀載籍,論之詳矣。咸雲周過其數,秦不及期,存亡之理,在於郡國。周氏以鑒夏、殷之長久,遵皇王之並建,維城磐石,深根固本,雖王綱弛廢,而枝幹相持,故使逆節不生,宗祀不絕。秦氏背師古之訓,棄先王之道,踐華恃險,罷侯置守,子弟無尺土之邑,兆庶罕共治之憂,故一夫號呼而七廟隳圯。
chén yǐ wèi zì gǔ huáng wáng, jūn lín yǔ nèi, mò bù shòu mìng shàng xuán, cè míng dì lù, dì gòu yù xìng wáng zhī yùn, yīn yōu shǔ qǐ shèng zhī qī. suī wèi wǔ xié yǎng zhī zī, hàn gāo tú yì zhī jiàn, fēi zhǐ yì yǒu jì yú, tuī zhī yì bù néng qù yě. ruò qí yù sòng bù guī, jīng huá yǐ jié, suī dì yáo zhī guāng bèi sì biǎo, dà shùn zhī shàng qí qī zhèng, fēi zhǐ qíng cún yī ràng, shǒu zhī yì bù kě yān. yǐ fàng xūn zhòng huá zhī dé, shàng bù néng kè chāng jué hòu, shì zhī zuò zhī zhǎng duǎn, bì zài yú tiān shí, zhèng huò xìng shuāi, yǒu guān yú rén shì. lóng zhōu bo shì sān shí, bo nián qī bǎi, suī lún xū zhī dào sī jí, ér wén wǔ zhī qì shàng cún, sī guī dǐng zhī zuò, yǐ xuán dìng yú yǎo míng yě. zhì shǐ nán zhēng bù fǎn, dōng qiān bì bī, yīn sì què rú, jiāo jī bù shǒu, cǐ nǎi líng yí zhī jiàn, yǒu lèi yú fēng jiàn yān. bào qín yùn jù rùn yú, shù zhōng bǎi liù, shòu mìng zhī zhǔ, dé yì yǔ tāng, jì shì zhī jūn, cái fēi qǐ sòng, jiè shǐ lǐ sī wáng wǎn zhī bèi shèng kāi sì lǚ, jiāng lǘ zi yīng zhī tú jù qǐ qiān shèng, qǐ néng nì dì zi zhī bó xìng, kàng lóng yán zhī jī mìng zhě yě!
臣以為自古皇王,君臨宇內,莫不受命上玄,冊名帝錄,締構遇興王之運,殷憂屬啟聖之期。雖魏武攜養之資,漢高徒役之賤,非止意有覬覦,推之亦不能去也。若其獄訟不歸,菁華已竭,雖帝堯之光被四表,大舜之上齊七政,非止情存揖讓,守之亦不可焉。以放勛、重華之德,尚不能克昌厥後,是知祚之長短,必在於天時,政或興衰,有關於人事。隆周卜世三十,卜年七百,雖淪胥之道斯極,而文、武之器尚存,斯龜鼎之祚,已懸定於杳冥也。至使南征不返,東遷避逼,禋祀闕如,郊畿不守,此乃陵夷之漸,有累於封建焉。暴秦運距閏余,數終百六,受命之主,德異禹、湯,繼世之君,才非啟、誦,借使李斯、王綰之輩盛開四履,將閭、子嬰之徒俱啟千乘,豈能逆帝子之勃興,抗龍顏之基命者也!
rán zé dé shī chéng bài, gè yǒu yóu yān. ér zhù shù zhī jiā, duō shǒu cháng zhé, mò bù qíng wàng jīn gǔ, lǐ bì jiāo chún, yù yǐ bǎi wáng zhī jì, xíng sān dài zhī fǎ, tiān xià wǔ fú zhī nèi, jǐn fēng zhū hóu, wáng jī qiān lǐ zhī jiān, jù wèi cǎi dì. shì zé yǐ jié shéng zhī huà xíng yú xià zhī cháo, yòng xiàng xíng zhī diǎn zhì liú cáo zhī mò, jì gāng chí wěn, duàn kě zhī yān. qiè chuán qiú jiàn, wèi jiàn qí kě jiāo zhù chéng wén, mí duō suǒ huò. tú zhī wèn dǐng qǐng suì, yǒu jù bà wáng zhī shī bái mǎ sù chē, wú fù fān wéi zhī yuán. bù wù wàng yí zhī xìn, wèi kān yì zhuó zhī zāi jì lí gāo guì zhī yāng, níng yì shēn zēng zhī kù. cǐ nǎi qīn míng hūn luàn, zì gé ān wēi, gù fēi shǒu zǎi gōng hóu, yǐ chéng xìng fèi. qiě shù shì zhī hòu, wáng shì jìn wēi, shǐ zì fān píng, huà wèi chóu dí. jiā shū sú, guó yì zhèng, qiáng líng ruò, zhòng bào guǎ, jiāng chǎng bǐ cǐ, gān gē qīn fá. hú tái zhī yì, nǚ zǐ jǐn zhuā xiáo líng zhī shī, zhǐ lún bù fǎn. sī gài lüè jǔ yī yú, qí yú bù kě shèng shù. lù shì héng fāng guī guī rán yún: sì wáng wěi qí jiǔ dǐng, xiōng zú jù qí tiān yì, tiān xià yàn rán, yǐ zhì dài luàn. hé sī yán zhī miù yě! ér shè guān fēn zhí, rèn xián shǐ néng, yǐ xún liáng zhī cái, yīng gòng zhì zhī jì, cì jǔ fēn zhú, hé shì wú rén. zhì shǐ dì huò chéng xiáng, tiān bù ài bǎo, mín chēng fù mǔ, zhèng bǐ shén míng. cáo yuán shǒu fāng qū qū rán chēng: yǔ rén gòng qí lè zhě rén bì yōu qí yōu, yǔ rén tóng qí ān zhě rén bì zhěng qí wēi. qǐ róng yǐ wèi hóu bó zé tóng qí ān wēi, rèn zhī mù zǎi zé shū qí yōu lè? hé sī yán zhī wàng yě!
然則得失成敗,各有由焉。而著述之家,多守常轍,莫不情忘今古,理蔽澆淳,欲以百王之季,行三代之法,天下五服之內,盡封諸侯,王畿千里之間,俱為采地。是則以結繩之化行虞、夏之朝,用象刑之典治劉、曹之末,紀綱弛紊,斷可知焉。鍥船求劍,未見其可;膠柱成文,彌多所惑。徒知問鼎請隧,有懼霸王之師;白馬素車,無復藩維之援。不悟望夷之釁,未堪羿、浞之災;既罹高貴之殃,寧異申、繒之酷。此乃欽明昏亂,自革安危,固非守宰公侯,以成興廢。且數世之後,王室浸微,始自藩屏,化為仇敵。家殊俗,國異政,強陵弱,眾暴寡,疆場彼此,干戈侵伐。狐駘之役,女子盡髽;崤陵之師,只輪不反。斯蓋略舉一隅,其餘不可勝數。陸士衡方規規然云:「嗣王委其九鼎,凶族據其天邑,天下晏然,以治待亂。」何斯言之謬也!而設官分職,任賢使能,以循良之才,膺共治之寄,刺舉分竹,何世無人。至使地或呈祥,天不愛寶,民稱父母,政比神明。曹元首方區區然稱:「與人共其樂者人必憂其憂,與人同其安者人必拯其危。」豈容以為侯伯則同其安危,任之牧宰則殊其憂樂?何斯言之妄也!
fēng jūn liè guó, jí qí mén zī, wàng qí xiān yè zhī jiān nán, qīng qí zì rán zhī chóng guì, mò bù shì zēng yín nüè, dài yì jiāo chǐ. lí gōng bié guǎn, qiè hàn líng yún, huò xíng rén lì ér jiāng jǐn, huò zhào zhū hóu ér gòng lè. chén líng zé jūn chén bèi lǐ, gòng wǔ zhēng shū wèi xuān zé fù zǐ jù yōu, zhōng zhū shòu shuò. nǎi yún wèi jǐ sī zhì, qǐ ruò shì hū? nèi wài qún guān, xuǎn zì cháo tíng, zhuó shì shù yǐ rèn zhī, chéng shuǐ jìng yǐ jiàn zhī, nián láo yōu qí jiē pǐn, kǎo jī míng qí chù zhì. jìn qǔ shì qiè, dǐ lì qíng shēn, huò fèng lù bù rù sī mén, qī zǐ bù zhī guān shě. bān tiáo zhī guì, shí bù jǔ huǒ pōu fú zhī zhòng, jū wéi yǐn shuǐ. nán yáng tài shǒu, bì bù guǒ shēn lái wú xiàn zhǎng, níng chén shēng zèng. zhuān yún wèi lì tú wù, hé qí shuǎng yú! zǒng ér yán zhī, jué fēi shì jí, yòng xián zhī lù sī guǎng mín wú dìng zhǔ, fù xià zhī qíng bù gù. cǐ nǎi yú zhì suǒ biàn, ān kě huò zāi? zhì rú miè guó shì jūn, luàn cháng gàn jì, chūn qiū èr bǎi nián jiān, lüè wú níng suì. cì suī xián zhì, suì yòng yù bó zhī jūn lǔ dào yǒu dàng, měi děng yī shang zhī huì. zòng shǐ xī hàn āi píng zhī jì, dōng luò huán líng zhī shí, xià lì yín bào, bì bù zhì cǐ. wèi zhèng zhī lǐ, kě yǐ yī yán bì yān.
封君列國,藉其門資,忘其先業之艱難,輕其自然之崇貴,莫不世增淫虐,代益驕侈。離宮別館,切漢凌雲,或刑人力而將盡,或召諸侯而共樂。陳靈則君臣悖禮,共侮征舒;衛宣則父子聚麀,終誅壽、朔。乃云為己思治,豈若是乎?內外群官,選自朝廷,擢士庶以任之,澄水鏡以鑒之,年勞優其階品,考績明其黜陟。進取事切,砥礪情深,或俸祿不入私門,妻子不之官舍。班條之貴,食不舉火;剖符之重,居惟飲水。南陽太守,弊布裹身;萊蕪縣長,凝塵生甑。專云為利圖物,何其爽歟!總而言之,爵非世及,用賢之路斯廣;民無定主,附下之情不固。此乃愚智所辨,安可惑哉?至如滅國弒君,亂常干紀,春秋二百年間,略無寧歲。次睢咸秩,遂用玉帛之君;魯道有盪,每等衣裳之會。縱使西漢哀、平之際,東洛桓、靈之時,下吏淫暴,必不至此。為政之理,可以一言蔽焉。
fú wéi bì xià wò jì yù tiān, yīng qī qǐ shèng, jiù yì zhào zhī fén nì, sǎo fēn jìn yú huán qū. chuàng yè chuí tǒng, pèi èr yí yǐ lì dé fā hào shī lìng, miào wàn wù ér wèi yán. dú zhào shén zhōng, yǒng huái qián gǔ, jiāng fù wǔ děng ér xiū jiù zhì, jiàn wàn guó yǐ qīn zhū hóu. qiè yǐ hàn wèi yǐ hái, yú fēng zhī bì wèi jǐn xūn huá jì wǎng, zhì gōng zhī dào sī guāi. kuàng jìn shì shī yù, yǔ xiàn bēng lí hòu wèi chéng shí, huá yí zá chù. zhòng yǐ guān hé fēn zǔ, wú chǔ xuán gé, xí wén zhě xué zhǎng duǎn zòng héng zhī shù, xí wǔ zhě jǐn gān gē zhàn zhēng zhī xīn, bì wèi jū zhà zhī jiē, mí zhǎng jiāo fú zhī sú. kāi huáng zài yùn, yīn jí wài jiā. qū yù qún yīng, rèn xióng cāi zhī shù zuò yí míng yùn, fēi kè dìng zhī gōng. nián yú èr jì, mín bù jiàn dé. jí dà yè sì lì, shì dào jiāo sàng, yī shí yī wù, sǎo dì jiāng jǐn, suī tiān zòng shén wǔ, xuē píng kòu nüè, bīng wēi bù xī, láo zhǐ wèi kāng.
伏惟陛下握紀御天,膺期啟聖,救億兆之焚溺,掃氛祲於寰區。創業垂統,配二儀以立德;發號施令,妙萬物而為言。獨照神衷,永懷前古,將復五等而修舊制,建萬國以親諸侯。竊以漢、魏以還,餘風之弊未盡;勛、華既往,至公之道斯乖。況晉氏失馭,宇縣崩離;後魏乘時,華夷雜處。重以關河分阻,吳、楚懸隔,習文者學長短縱橫之術,習武者盡干戈戰爭之心,畢為狙詐之階,彌長澆浮之俗。開皇在運,因藉外家。驅御群英,任雄猜之數;坐移明運,非克定之功。年逾二紀,民不見德。及大業嗣立,世道交喪,一時一物,掃地將盡,雖天縱神武,削平寇虐,兵威不息,勞止未康。
zì bì xià yǎng shùn shèng cí, sì yīng bǎo lì, qíng shēn zhì zhì, zōng hé qián wáng. suī zhì dào wú míng, yán xiàng suǒ jì, lüè chén gěng gài, ān suǒ shù jǐ. ài jìng zhēng zhēng, láo ér bù juàn, dà shùn zhī xiào yě. fǎng ān nèi shù, qīn cháng yù shàn, wén wáng zhī dé yě. měi xiàn sī yàn zuì, shàng shū zòu yù, dà xiǎo bì chá, wǎng zhí xián jǔ, yǐ duàn zhǐ zhī fǎ, yì dà pì zhī xíng, rén xīn yǐn cè, guàn chè yōu xiǎn, dà yǔ zhī qì gū yě. zhèng sè zhí yán, xū xīn shòu nà, bù jiǎn bǐ nè, wú qì chú ráo, dì yáo zhī qiú jiàn yě. hóng jiǎng míng jiào, quàn lì xué tú, jì zhuó míng jīng yú qīng zǐ, jiāng shēng shuò rú yú qīng xiàng, shèng rén zhī shàn yòu yě. qún chén yǐ gōng zhòng shǔ shī, qǐn shàn huò guāi, qǐng yí yù gāo míng, yíng yī xiǎo gé, suì xī shí jiā zhī chǎn, jìng yì zi lái zhī yuàn, bù lìn yīn yáng zhī gǎn, yǐ ān bēi lòu zhī jū. qǐng suì shuāng jiǎn, pǔ tiān jī jǐn, sàng luàn fǔ ěr, cāng lǐn kōng xū. shèng qíng jīn mǐn, qín jiā zhèn xù, jìng wú yī rén liú lí dào lù, yóu qiě shí wéi lí huò, lè chè sǔn jù, yán bì qī dòng, mào chéng qú shòu. gōng dàn xǐ yú zhòng yì, wén mìng jīn qí jí xù. bì xià měi jiàn sì yí kuǎn fù, wàn lǐ guī rén, bì tuì sī jìn shěng, níng shén dòng lǜ, kǒng wàng láo zhōng guó, yǐ qiú yuǎn fāng, bù jí wàn gǔ zhī yīng shēng, yǐ cún yī shí zhī mào shí. xīn qiè yōu láo, zhì jué yóu xìng, měi dàn shì cháo, tīng shòu wú juàn, zhì zhōu yú wàn wù, dào jì yú tiān xià. bà cháo zhī hòu, yǐn jìn míng chén, tǎo lùn shì fēi, bèi jǐn gān gé, wéi jí zhèng shì, gèng wú yì cí. cái rì zè, bì mìng cái xué zhī shì, cì yǐ qīng xián, gāo tán diǎn jí, zá yǐ wén yǒng, jiān yǐ xuán yán, yǐ yè wàng pí, zhōng xiāo bù mèi. cǐ zhī sì dào, dú mài wǎng chū, sī shí shēng mín yǐ lái, yī rén ér yǐ. hóng zī fēng huà, zhāo shì sì fāng, xìn kě yǐ qī yuè zhī jiān, mí lún tiān rǎng. ér chún cuì shàng zǔ, fú guǐ wèi yí, cǐ yóu xí zhī jiǔ, nán yǐ zú biàn. qǐng dài zhuó diāo chéng qì, yǐ zhì dài wén, xíng cuò zhī jiào yī xíng, dēng fēng zhī lǐ yún bì, rán hòu dìng jiāng lǐ zhī zhì, yì shān hé zhī shǎng, wèi wèi wǎn yān. yì chēng: tiān dì yíng xū, yǔ shí xiāo xī, kuàng yú rén hū? měi zāi sī yán yě.
自陛下仰順聖慈,嗣膺寶曆,情深致治,綜核前王。雖至道無名,言象所紀,略陳梗概,安所庶幾。愛敬烝烝,勞而不倦,大舜之孝也。訪安內豎,親嘗御膳,文王之德也。每憲司讞罪,尚書奏獄,大小必察,枉直咸舉,以斷趾之法,易大辟之刑,仁心隱惻,貫徹幽顯,大禹之泣辜也。正色直言,虛心受納,不簡鄙訥,無棄芻蕘,帝堯之求諫也。弘獎名教,勸勵學徒,既擢明經於青紫,將升碩儒於卿相,聖人之善誘也。群臣以宮中暑濕,寢膳或乖,請移御高明,營一小閣,遂惜十家之產,竟抑子來之願,不吝陰陽之感,以安卑陋之居。頃歲霜儉,普天饑饉,喪亂甫爾,倉廩空虛。聖情矜愍,勤加賑恤,竟無一人流離道路,猶且食惟藜藿,樂徹簨簴,言必淒動,貌成癯瘦。公旦喜於重譯,文命矜其即敘。陛下每見四夷款附,萬里歸仁,必退思進省,凝神動慮,恐妄勞中國,以求遠方,不藉萬古之英聲,以存一時之茂實。心切憂勞,志絕游幸,每旦視朝,聽受無倦,智周於萬物,道濟於天下。罷朝之後,引進名臣,討論是非,備盡肝膈,惟及政事,更無異辭。才日昃,必命才學之士,賜以清閒,高談典籍,雜以文詠,間以玄言,乙夜忘疲,中宵不寐。此之四道,獨邁往初,斯實生民以來,一人而已。弘茲風化,昭示四方,信可以期月之間,彌綸天壤。而淳粹尚阻,浮詭未移,此由習之久,難以卒變。請待斫雕成器,以質代文,刑措之教一行,登封之禮雲畢,然後定疆理之制,議山河之賞,未為晚焉。《易》稱:「天地盈虛,與時消息,況於人乎?」美哉斯言也。
zhōng shū shè rén mǎ zhōu yòu shàng shū yuē:
中書舍人馬周又上疏曰:
fú jiàn zhào shū lìng zōng shì xūn xián zuò zhèn fān bù, yí jué zi sūn, sì shǒu qí zhèng, fēi yǒu dà gù, wú huò chù miǎn. chén qiè wéi bì xià fēng zhí zhī zhě, chéng ài zhī zhòng zhī, yù qí xù yì chéng shǒu, yǔ guó wú jiāng. hé zé? yǐ yáo shùn zhī fù, yóu yǒu zhū jūn zhī zǐ. kuàng xià cǐ yǐ hái, ér yù yǐ fù qǔ ér, kǒng shī zhī yuǎn yǐ. tǎng yǒu hái tóng sì zhí, wàn yī jiāo yì, zé zhào shù bèi qí yāng, ér guó jiā shòu qí bài. zhèng yù jué zhī yě, zé zi wén zhī zhì yóu zài zhèng yù liú zhī yě, ér luán yǎn zhī è yǐ zhāng. yǔ qí dú hài yú jiàn cún zhī bǎi xìng, zé níng shǐ gē ēn yú yǐ wáng zhī yī chén, míng yǐ. rán zé xiàng zhī suǒ wèi ài zhī zhě, nǎi shì suǒ yǐ shāng zhī yě. chén wèi yí fù yǐ máo tǔ, chóu qí hù yì, bì yǒu cái xíng, suí qì fāng shòu, zé hàn hé fēi qiáng, yì kě yǐ huò miǎn yóu lèi. xī hàn guāng wǔ bù rèn gōng chén yǐ lì shì, suǒ yǐ zhōng quán qí shì zhě, liáng yóu de qí shù yě. yuàn bì xià shēn sī qí yí, shǐ fū dé fèng dà ēn, ér zi sūn zhōng qí fú lù yě.
伏見詔書令宗室勛賢作鎮藩部,貽厥子孫,嗣守其政,非有大故,無或黜免。臣竊惟陛下封植之者,誠愛之重之,欲其緒裔承守,與國無疆。何則?以堯、舜之父,猶有朱、均之子。況下此以還,而欲以父取兒,恐失之遠矣。倘有孩童嗣職,萬一驕逸,則兆庶被其殃,而國家受其敗。政欲絕之也,則子文之治猶在;政欲留之也,而欒黶之惡已彰。與其毒害於見存之百姓,則寧使割恩於已亡之一臣,明矣。然則向之所謂愛之者,乃適所以傷之也。臣謂宜賦以茅土,疇其戶邑,必有材行,隨器方授,則翰翮非強,亦可以獲免尤累。昔漢光武不任功臣以吏事,所以終全其世者,良由得其術也。願陛下深思其宜,使夫得奉大恩,而子孫終其福祿也。
tài zōng bìng jiā nà qí yán. yú shì jìng bà zǐ dì jí gōng chén shì xí cì shǐ.
太宗並嘉納其言。於是竟罷子弟及功臣世襲刺史。