hú zǐ yuē: zhòng ní zhī jiào, yóu tiān dì zào huà wàn wù, shēng shēng rì xīn, wú qì zhī bù yīng, wú xī zhī huò yǐ yě. wǒ yú jì lù ér jiàn yān. huò yuē hé wèi yě? yuē: zǐ lù yī bì yūn páo yǔ yī hú háo zhě lì ér bù chǐ zhě, qí zhì měi yǐ. kǒng zǐ yuē: bù zhì bù qiú, hé yòng bù zāng? jìn zhī yǐ rén yě. jì lù zhōng shēn sòng zhī, lì xíng hū rén yǐ. kǒng zǐ yuē: shì dào yě, hé zú yǐ zāng? zhì zāi sī yán! fēi tiān xià zhī zhì chéng, qí shú néng yǔ yú cǐ? yán huí yù bà bù néng, wèi zhì wén wáng chún yī bù yǐ zhī dì. kǒng zǐ suǒ yǐ xī zhī, yuē: wèi jiàn qí zhǐ yě. zhǐ zé yǔ tiān wèi yī, wú yǐ jiā yǐ.
鬍子曰：仲尼之教，猶天地造化萬物，生生日新，無氣之不應，無息之或已也。我於季路而見焉。或曰何謂也？曰：子路衣敝縕袍、與衣狐貉者立而不恥者，其質美矣。孔子曰：不忮不求，何用不臧？進之以仁也。季路終身誦之，力行乎仁矣。孔子曰：是道也，何足以臧？至哉斯言！非天下之至誠，其孰能與於此？顏回欲罷不能，未至文王純一不已之地。孔子所以惜之，曰：未見其止也。止則與天為一，無以加矣。

qì zhǔ hū xìng, xìng zhǔ hū xīn. xīn chún, zé xìng dìng ér qì zhèng. qì zhèng, zé dòng ér bù chà. dòng ér yǒu chà zhě, xīn wèi chún yě. gào zi bù zhī xīn ér yǐ yì wèi wài, wú zhǔ yú zhōng ér zhǔ yú yán. yán yǒu bù shèng zé huò yǐ, ér xīn yǒu bù dòng hū? běi gōng yǒu mèng shī shě yǐ qì wèi běn, yǐ guǒ wèi xíng. yī shēn zhī qì, yǒu shí ér shuāi, ér xīn yǒu bù dòng hū? zēng zǐ mèng zǐ zhī yǒng yuán yú xīn, zài shēn wèi dào, xū wù wèi yì, qì yǔ dào yì tóng liú, róng hé yú shì tīng yán dòng zhī jiān, kě wèi jǐn xìng zhě yǐ. fū xìng wú bù tǐ zhě, xīn yě. shú néng cān tiān dì ér bù wù, guān bǎi shèng ér bù huò, luàn jiǔ liú ér bù móu, chéng fù guì ér néng yuē, zāo pín jiàn ér néng hēng, lǐ yí sān bǎi, wēi yí sān qiān, zhōu xuán fán rù ér bù luàn hū!
氣主乎性，性主乎心。心純，則性定而氣正。氣正，則動而不差。動而有差者，心未純也。告子不知心而以義為外，無主於中而主於言。言有不勝則惑矣，而心有不動乎？北宮黝、孟施捨以氣為本，以果為行。一身之氣，有時而衰，而心有不動乎？曾子、孟子之勇原於心，在身為道，虛物為義，氣與道義同流，融合於視聽言動之間，可謂盡性者矣。夫性無不體者，心也。孰能參天地而不物，關百聖而不惑，亂九流而不繆，乘富貴而能約，遭貧賤而能亨，禮儀三百，威儀三千，周旋繁縟而不亂乎！

rén jiē yǒu liáng xīn, gù bèi zhī yǐ jié zhòu zhī míng, suī pǐ fū bù shòu yě. fū jié zhòu, wàn chéng zhī jūn, ér pǐ fū xiū wèi zhī, hé yě? yǐ shēn bù qīn qí fèng, ér zhī qí xíng chǒu yě. wáng gōng dà rén yī qīn qí fèng, sàng qí liáng xīn, chù lì shì zhī jì, lín sǐ shēng zhī jié, yí mào gǒu miǎn, xíng ruò dà shǔ zhě, jiē shì yě. fù guì ér fèng shēn zhě bèi, zhǎn liáng xīn zhī lì jiàn yě. shì gù yǔ fēi yǐn shí bēi gōng shì, kǒng zǐ zhòng zàn zhī, yuē: wú wú xián rán yǐ! fù guì, yī shí zhī lì liáng xīn, wàn shì zhī yí. chéng lì shì, xíng yí zhāng, rú léi zhī zhèn, rú fēng zhī dòng, shèng rén xìng zhī, jūn zǐ lè zhī. bù rán, nǎi yǐ yī shí zhī lì shī wàn shì zhī yí, zì liè yú qín shòu, níng pín jiàn ér wèi pǐ fū, bù yuàn wáng gōng zhī fù guì yě.
人皆有良心，故被之以桀、紂之名，雖匹夫不受也。夫桀、紂，萬乘之君，而匹夫羞為之，何也？以身不親其奉，而知其行丑也。王公大人一親其奉，喪其良心，處利勢之際，臨死生之節，宜冒苟免，行若大鼠者，皆是也。富貴而奉身者備，斬良心之利劍也。是故禹菲飲食、卑宮室，孔子重贊之，曰：吾無閒然矣！富貴，一時之利；良心，萬世之彝。乘利勢，行彝章，如雷之震，如風之動，聖人性之，君子樂之。不然，乃以一時之利失萬世之彝，自列於禽獸，寧貧賤而為匹夫，不願王公之富貴也。

yǐ lǐ yì fú tiān xià yì, yǐ wēi lì fú tiān xià nán, lǐ yì běn zhū shēn, wēi lì jiǎ zhū rén zhě yě. běn zhū shēn zhě yǒu xìng, jiǎ zhū rén zhě yǒu mìng. xìng kě bì ér mìng bù kě bì, xìng cún zé mìng lì, ér quán dù zòng shì zài wǒ yǐ. shì gù shàn wèi guó zhě, zūn wú xìng ér yǐ.
以理義服天下易，以威力服天下難，理義本諸身，威力假諸人者也。本諸身者有性，假諸人者有命。性可必而命不可必，性存則命立，而權度縱釋在我矣。是故善為國者，尊吾性而已。

jūn zǐ yǒu zǎi tiān xià zhī xīn, cái zhī zì qīn shǐ, jūn zǐ yǒu shàn wàn shì zhī xīn, xíng zhī zì shēn shǐ. bù rán, zé dàng ér wú zhǐ, bù rù yú shì shì zhī jué miè, zé rù yú lǎo zhuāng zhī huāng táng.
君子有宰天下之心，裁之自親始，君子有善萬世之心，行之自身始。不然，則盪而無止，不入於釋氏之絕滅，則入於老莊之荒唐。

yǒu dé ér fù guì zhě, chéng fù guì zhī shì yǐ lì wù, wú dé ér fù guì zhě, chéng fù guì zhī shì yǐ cán shēn. fù guì, rén zhī suǒ dà yù, pín jiàn, rén zhī suǒ dà è. rán yīn pín jiàn ér xiū yì zhě duō, yīn fù guì ér bù shī yú hūn yín zhě guǎ, zé fù guì yě, yǒu shí ér bù ruò pín jiàn yǐ.
有德而富貴者，乘富貴之勢以利物，無德而富貴者，乘富貴之勢以殘身。富貴，人之所大欲，貧賤，人之所大惡。然因貧賤而修益者多，因富貴而不失於昏淫者寡，則富貴也，有時而不若貧賤矣。

chì zǐ bù sī qí shēn, wú zhì qiǎo, wú piān xì. néng shǒu shì xīn ér wù shī, rán hòu wèi zhī dà zhàng fū.
赤子不私其身，無智巧，無偏系。能守是心而勿失，然後謂之大丈夫。

wéi rén zhě wèi néng suǒ zhí wú fēi lǐ, suǒ xíng wú fēi yì.
惟仁者為能所執無非禮，所行無非義。

jīn zhī rú zhě yí xué wén yì gàn shì jìn zhī xīn, yǐ shōu qí fàng xīn ér měi qí shēn, zé yòu hé gǔ rén zhī bù kě jí zāi! fù xiōng yǐ xué wén yì lìng qí zǐ dì, péng yǒu yǐ shì jìn xiāng zhāo, wǎng ér bù fǎn, zé xīn shǐ huāng ér bù zhì wàn wù zhī chéng, xián bù dǎi gǔ xiān yǐ.
今之儒者移學文藝、干仕進之心，以收其放心而美其身，則又何古人之不可及哉！父兄以學文藝令其子弟，朋友以仕進相招，往而不返，則心始荒而不治萬物之成，咸不逮古先矣。

xué yù bó, bù yù zá shǒu yù yuē, bù yù lòu. zá shì bó, lòu shì yuē, xué zhě bù kě bù chá yě.
學欲博，不欲雜；守欲約，不欲陋。雜似博，陋似約，學者不可不察也。

xiū wèi zhě bì yǒu qì, rán hòu néng yǒu suǒ qǔ bì yǒu biàn, rán hòu néng yǒu suǒ chéng. suī tiān zǐ zhī guì, bù rén bù yì, bù néng yǐ zūn qí shēn, suī tiān xià zhī dà, bù rén bù yì, bù néng yǐ bì qí shēn, kuàng qí xià zhě hū?
修為者必有棄，然後能有所取；必有變，然後能有所成。雖天子之貴，不仁不義，不能以尊其身，雖天下之大，不仁不義，不能以庇其身，況其下者乎？

yú shēng yú shuǐ, sǐ yú shuǐ, cǎo mù shēng yú tǔ, sǐ yú tǔ, rén shēng yú dào, sǐ yú dào, tiān jīng yě. yǐn shí chē mǎ yī qiú gōng shì zhī yòng, dào suǒ yǐ yǒu jì shēng zhě, yóu guī yǒu píng zǎo ní shā, cǎo mù yǒu fēng léi yǔ lù yě. rú shǐ yú ér lí shuǐ, suī yǒu píng zǎo ní shā, zé bù néng shēng yǐ rú shǐ cǎo mù ér lí tǔ, suī yǒu fēng léi yǔ lù, yì bù néng yǐ shēng. jīn rén yě ér lí dào, yǐn shí suī fēng, qiú fú suī xiān, chē mǎ suī zé, gōng shì suī lì, qí dé ér xiǎng zhū? jì shì yín luàn bìng xìng, zhēng duó xiāng shā, tiǎn miè rén lún. zhì yú shàn liáng bèi huò, jiān è xiāng cán, tiān xià xiāo rán, jiē shī qí suǒ, zé yī rén qì dào chóng wù zhī suǒ zhì yě. yǒu guó jiā zhě jiè zhī, jiè zhī!
魚生於水，死於水，草木生於土，死於土，人生於道，死於道，天經也。飲食、車馬、衣裘、宮室之用，道所以有濟生者，猶龜有苹藻泥沙，草木有風雷雨露也。如使魚而離水，雖有苹藻泥沙，則不能生矣；如使草木而離土，雖有風雷雨露，亦不能以生。今人也而離道，飲食雖豐，裘服雖鮮，車馬雖澤，宮室雖麗，其得而享諸？季世淫亂並興，爭奪相殺，殄滅人倫。至於善良被禍，奸惡相殘，天下囂然，皆失其所，則一人棄道崇物之所致也。有國家者戒之，戒之！

yǎng tài zǐ bù kě yǐ bù shèn yě, wàng tài zǐ bù kě yǐ bù rén yě.
養太子不可以不慎也，望太子不可以不仁也。