rú shì wǒ wén: yī shí, fú zhù dà hǎi bīn mó luó yé shān dǐng léng jiā chéng zhōng, yǔ dà bǐ qiū zhòng jí dà pú sà zhòng jù. qí zhū pú sà mó hē sà, xī yǐ tōng dá wǔ fǎ sān xìng zhū shí wú wǒ, shàn zhī jìng jiè zì xīn xiàn yì, yóu xì wú liàng zì zài sān mèi shén tōng zhū lì, suí zhòng shēng xīn xiàn zhǒng zhǒng xíng fāng biàn diào fú, yī qiè zhū fó shǒu guàn qí dǐng, jiē cóng zhǒng zhǒng zhū fú guó tǔ ér lái cǐ huì. dà huì pú sà mó hē sà wèi qí shàng shǒu.
如是我聞:一時,佛住大海濱摩羅耶山頂楞伽城中,與大比丘眾及大菩薩眾俱。其諸菩薩摩訶薩,悉已通達五法、三性、諸識、無我,善知境界自心現義,遊戲無量自在三昧神通諸力,隨眾生心現種種形方便調伏,一切諸佛手灌其頂,皆從種種諸佛國土而來此會。大慧菩薩摩訶薩為其上首。
ěr shí, shì zūn yú hǎi lóng wáng gōng shuō fǎ, guò qī rì yǐ cóng dà hǎi chū, yǒu wú liàng yì fàn shì hù shì zhū tiān lóng děng, fèng yíng yú fú. ěr shí, rú lái jǔ mù, guān jiàn mó luó yé shān léng jiā dài chéng, jí biàn wēi xiào, ér zuò shì yán: xī zhū rú lái yīng zhèng děng jué, jiē yú cǐ chéng shuō zì suǒ de shèng zhì zhèng fǎ, fēi zhū wài dào yì duó xié jiàn jí yǐ èr chéng xiū xíng jìng jiè. wǒ jīn yì dāng wèi luó pó nà wáng kāi shì cǐ fǎ.
爾時,世尊於海龍王宮說法,過七日已從大海出,有無量億梵、釋、護世諸天龍等,奉迎於佛。爾時,如來舉目,觀見摩羅耶山楞伽大城,即便微笑,而作是言:「昔諸如來應正等覺,皆於此城說自所得聖智證法,非諸外道臆度邪見及以二乘修行境界。我今亦當為羅婆那王開示此法。」
ěr shí, luó pó nà yè chā wáng, yǐ fú shén lì wén fú yán yīn, yáo zhī rú lái cóng lóng gōng chū, fàn shì hù shì tiān lóng wéi rào, jiàn hǎi bō làng, guān qí zhòng huì cáng shí dà hǎi, jìng jiè fēng dòng, zhuǎn shí làng qǐ fā huān xǐ xīn, yú qí chéng zhōng gāo shēng chàng yán: wǒ dāng yì fú qǐng rù cǐ chéng, lìng wǒ jí yǔ zhū tiān shì rén, yú zhǎng yè zhōng de dà ráo yì. zuò shì yǔ yǐ, jí yǔ juàn shǔ chéng huá gōng diàn wǎng shì zūn suǒ. dào yǐ, xià diàn yòu rào sān zā, zuò zhòng jì lè gōng yǎng rú lái. suǒ chí lè qì jiē shì dà qīng yīn tuó luó bǎo, liú lí děng bǎo yǐ wèi jiān cuò, wú jià shàng yī ér yòng chán guǒ. qí shēng měi miào yīn jié xiāng hè, yú zhōng shuō jì ér zàn fú yuē:
爾時,羅婆那夜叉王,以佛神力聞佛言音,遙知如來從龍宮出,梵、釋、護世天龍圍繞,見海波浪,觀其眾會藏識大海,境界風動,轉識浪起;發歡喜心,於其城中高聲唱言:「我當詣佛請入此城,令我及與諸天世人,於長夜中得大饒益。」作是語已,即與眷屬乘華宮殿往世尊所。到已,下殿右繞三匝,作眾伎樂供養如來。所持樂器皆是大青因陀羅寶,琉璃等寶以為間錯,無價上衣而用纏裹。其聲美妙音節相和,於中說偈而贊佛曰:
xīn zì xìng fǎ cáng, wú wǒ lí jiàn gòu,
「心自性法藏, 無我離見垢,
zhèng zhì zhī suǒ zhī, yuàn fú wèi xuān shuō.
證智之所知, 願佛為宣說。
shàn fǎ jí wèi shēn, zhèng zhì cháng ān lè,
善法集為身, 證智常安樂,
biàn huà zì zài zhě, yuàn rù léng jiā chéng.
變化自在者, 願入楞伽城。
guò qù fú pú sà, jiē céng zhù cǐ chéng,
過去佛菩薩, 皆曾住此城,
cǐ zhū yè chā zhòng, yī xīn yuàn tīng fǎ.
此諸夜叉眾, 一心愿聽法。」
ěr shí, luó pó nà léng jiā wáng, yǐ dōu zhà jiā yīn gē zàn fú yǐ, fù yǐ gē shēng ér shuō sòng yán:
爾時,羅婆那楞伽王,以都咤迦音歌贊佛已,復以歌聲而說頌言:
shì zūn yú qī rì, zhù mó jié hǎi zhōng,
「世尊於七日, 住摩竭海中,
rán hòu chū lóng gōng, ān xiáng shēng cǐ àn.
然後出龍宮, 安詳升此岸。
wǒ yǔ zhū cāi nǚ, jí yè chā juàn shǔ,
我與諸婇女, 及夜叉眷屬,
shū jiā suō lá nà, zhòng zhōng cōng huì zhě,
輸迦娑剌那, 眾中聰慧者,
xī yǐ qí shén lì, wǎng yì rú lái suǒ.
悉以其神力, 往詣如來所。
gè xià huá gōng diàn, lǐ jìng shì suǒ zūn,
各下華宮殿, 禮敬世所尊,
fù yǐ fú wēi shén, duì fú chēng jǐ míng:
復以佛威神, 對佛稱己名:
wǒ shì luó shā wáng, shí shǒu luó pó nà,
我是羅剎王, 十首羅婆那,
jīn lái yì fú suǒ, yuàn fú shè shòu wǒ,
今來詣佛所, 願佛攝受我,
jí léng jiā chéng zhōng, suǒ yǒu zhū zhòng shēng.
及楞伽城中, 所有諸眾生。
guò qù wú liàng fú, xián shēng bǎo shān dǐng,
過去無量佛, 咸升寶山頂,
zhù léng jiā chéng zhōng, shuō zì suǒ zhèng fǎ.
住楞伽城中, 說自所證法。
shì zūn yì yīng ěr, zhù bǐ bǎo yán shān,
世尊亦應爾, 住彼寶嚴山,
pú sà zhòng wéi rào, yǎn shuō qīng jìng fǎ.
菩薩眾圍繞, 演說清淨法。
wǒ děng yú jīn rì, jí zhù léng jiā zhòng,
我等於今日, 及住楞伽眾,
yī xīn gòng yù wén, lí yán zì zhèng fǎ.
一心共欲聞, 離言自證法。
wǒ niàn qù lái shì, suǒ yǒu wú liàng fú,
我念去來世, 所有無量佛,
pú sà gòng wéi rào, yǎn shuō léng jiā jīng.
菩薩共圍繞, 演說楞伽經。
cǐ rù léng jiā diǎn, xī fú suǒ chēng zàn,
此入楞伽典, 昔佛所稱讚,
yuàn fú tóng wǎng zūn, yì wèi zhòng kāi yǎn.
願佛同往尊, 亦為眾開演。
qǐng fú wèi āi mǐn, wú liàng yè chā zhòng,
請佛為哀愍, 無量夜叉眾,
rù bǐ bǎo yán chéng, shuō cǐ miào fǎ mén.
入彼寶嚴城, 說此妙法門。
cǐ miào léng jiā chéng, zhǒng zhǒng bǎo yán shì,
此妙楞伽城, 種種寶嚴飾,
qiáng bì fēi tǔ shí, luó wǎng xī zhēn bǎo.
牆壁非土石, 羅網悉珍寶。
cǐ zhū yè chā zhòng, xī céng gōng yǎng fú,
此諸夜叉眾, 昔曾供養佛,
xiū xíng lí zhū guò, zhèng zhī cháng míng liǎo.
修行離諸過, 證知常明了。
yè chā nán nǚ děng, kě yǎng yú dà chéng,
夜叉男女等, 渴仰於大乘,
zì xìn mó hē yǎn, yì lè lìng tā zhù.
自信摩訶衍, 亦樂令他住。
wéi yuàn wú shàng zūn, wèi zhū luó shā zhòng,
惟願無上尊, 為諸羅剎眾,
wèng ěr děng juàn shǔ, wǎng yì léng jiā chéng.
瓮耳等眷屬, 往詣楞伽城。
wǒ yú qù lái jīn, qín gōng yǎng zhū fú,
我於去來今, 勤供養諸佛,
yuàn wén zì zhèng fǎ, jiū jìng dà chéng dào.
願聞自證法, 究竟大乘道。
yuàn fú āi mǐn wǒ, jí zhū yè chā zhòng,
願佛哀愍我, 及諸夜叉眾,
gòng zhū fó zǐ děng, rù cǐ léng jiā chéng.
共諸佛子等, 入此楞伽城。
wǒ gōng diàn cāi nǚ, jí yǐ zhū yīng luò,
我宮殿婇女, 及以諸瓔珞,
kě ài wú yōu yuán, yuàn fú āi nà shòu.
可愛無憂園, 願佛哀納受。
wǒ yú fú pú sà, wú yǒu bù shě wù,
我於佛菩薩, 無有不舍物,
nǎi zhì shēn gěi shì, wéi yuàn āi nà shòu.
乃至身給侍, 惟願哀納受。」
ěr shí, shì zūn wén shì yǔ yǐ, jí gào zhī yán: yè chā wáng, guò qù shì zhōng zhū dà dǎo shī, xián āi mǐn rǔ, shòu rǔ quàn qǐng, yì bǎo shān zhōng shuō zì zhèng fǎ wèi lái zhū fú yì fù rú shì. cǐ shì xiū xíng shén shēn guān xíng xiàn fǎ lè zhě zhī suǒ zhù chù, wǒ jí zhū pú sà āi mǐn rǔ gù, shòu rǔ suǒ qǐng. zuò shì yǔ yǐ, mò rán ér zhù.
爾時,世尊聞是語已,即告之言:「夜叉王,過去世中諸大導師,咸哀愍汝,受汝勸請,詣寶山中說自證法;未來諸佛亦復如是。此是修行甚深觀行現法樂者之所住處,我及諸菩薩哀愍汝故,受汝所請。」作是語已,默然而住。
shí luó pó nà wáng, jí yǐ suǒ chéng miào huá gōng diàn fèng shī yú fú. fú zuò qí shàng, wáng jí zhū pú sà qián hòu dǎo cóng, wú liàng cāi nǚ gē yǒng zàn tàn, gōng yǎng yú fú wǎng yì bǐ chéng. dào bǐ chéng yǐ, luó pó nà wáng jí zhū juàn shǔ, fù zuò zhǒng zhǒng shàng miào gōng yǎng. yè chā zhòng zhōng tóng nán tóng nǚ, yǐ bǎo luó wǎng gōng yǎng yú fú. luó pó nà wáng shī bǎo yīng luò, fèng fú pú sà yǐ guà qí jǐng. ěr shí, shì zūn jí zhū pú sà shòu gōng yǎng yǐ, gè wèi lüè shuō zì zhèng jìng jiè shén shēn zhī fǎ. shí luó pó nà wáng bìng qí juàn shǔ, fù gèng gōng yǎng dà huì pú sà, ér quàn qǐng yán:
時羅婆那王,即以所乘妙華宮殿奉施於佛。佛坐其上,王及諸菩薩前後導從,無量婇女歌詠讚嘆,供養於佛往詣彼城。到彼城已,羅婆那王及諸眷屬,復作種種上妙供養。夜叉眾中童男、童女,以寶羅網供養於佛。羅婆那王施寶瓔珞,奉佛菩薩以掛其頸。爾時,世尊及諸菩薩受供養已,各為略說自證境界甚深之法。時羅婆那王並其眷屬,復更供養大慧菩薩,而勸請言:
wǒ jīn zhū dà shì, fèng wèn yú shì zūn,
「我今諸大士, 奉問於世尊,
yī qiè zhū rú lái, zì zhèng zhì jìng jiè.
一切諸如來, 自證智境界。
wǒ yǔ yè chā zhòng, jí cǐ zhū pú sà,
我與夜叉眾, 及此諸菩薩,
yī xīn yuàn yù wén, shì gù xián quàn qǐng.
一心愿欲聞, 是故咸勸請。
rǔ shì xiū xíng zhě, yán lùn zhōng zuì shèng,
汝是修行者, 言論中最勝,
shì gù shēng zūn jìng, quàn rǔ qǐng wèn fǎ.
是故生尊敬, 勸汝請問法。
zì zhèng qīng jìng fǎ, jiū jìng rù fú dì,
自證清淨法, 究竟入佛地,
lí wài dào èr chéng, yī qiè zhū guò shī.
離外道二乘, 一切諸過失。」
ěr shí, shì zūn yǐ shén tōng lì, yú bǐ shān zhōng fù gèng huà zuò wú liàng bǎo shān, xī yǐ zhū tiān bǎi qiān wàn yì miào bǎo yán shì. yī yī shān shàng jiē xiàn fú shēn, yī yī fú qián jiē yǒu luó pó nà wáng jí qí zhòng huì, shí fāng suǒ yǒu yī qiè guó tǔ jiē yú zhōng xiàn. yī yī guó zhōng xī yǒu rú lái, yī yī fú qián xián yǒu luó pó nà wáng bìng qí juàn shǔ, léng jiā dài chéng ā shū jiā yuán, rú shì zhuāng yán děng wú yǒu yì. yī yī jiē yǒu dà huì pú sà ér xìng qǐng wèn, fú wèi kāi shì zì zhèng zhì jìng, yǐ bǎi qiān miào yīn shuō cǐ jīng yǐ, fú jí zhū pú sà jiē yú kōng zhōng yǐn ér bù xiàn. luó pó nà wáng wéi zì jiàn shēn zhù běn gōng zhōng, zuò shì sī wéi: xiàng zhě shì shuí? shuí tīng qí shuō? suǒ jiàn hé wù? shì shuí néng jiàn? fú jí guó chéng zhòng bǎo shān lín, rú shì děng wù jīn hé suǒ zài? wèi mèng suǒ zuò? wèi huàn suǒ chéng? wèi fù yóu rú gān tà pó chéng? wèi yì suǒ jiàn? wèi yàn suǒ huò? wèi rú mèng zhōng shí nǚ shēng zǐ? wèi rú yān yàn xuán huǒ lún yé? fù gèng sī wéi: yī qiè zhū fǎ xìng jiē rú shì, wéi shì zì xīn fēn bié jìng jiè, fán fū mí huò bù néng jiě le. wú yǒu néng jiàn, yì wú suǒ jiàn, wú yǒu néng shuō, yì wú suǒ shuō, jiàn fú wén fǎ jiē shì fēn bié. rú xiàng suǒ jiàn bù néng jiàn fú, bù qǐ fēn bié shì zé néng jiàn.
爾時,世尊以神通力,於彼山中復更化作無量寶山,悉以諸天百千萬億妙寶嚴飾。一一山上皆現佛身,一一佛前皆有羅婆那王及其眾會,十方所有一切國土皆於中現。一一國中悉有如來,一一佛前咸有羅婆那王並其眷屬,楞伽大城阿輸迦園,如是莊嚴等無有異。一一皆有大慧菩薩而興請問,佛為開示自證智境,以百千妙音說此經已,佛及諸菩薩皆於空中隱而不現。羅婆那王唯自見身住本宮中,作是思惟:「向者是誰?誰聽其說?所見何物?是誰能見?佛及國城眾寶山林,如是等物今何所在?為夢所作?為幻所成?為復猶如乾闥婆城?為翳所見?為焰所惑?為如夢中、石女生子?為如煙焰旋火輪耶?」復更思惟:「一切諸法性皆如是,唯是自心分別境界,凡夫迷惑不能解了。無有能見,亦無所見,無有能說,亦無所說,見佛聞法皆是分別。如向所見不能見佛,不起分別是則能見。」
shí, léng jiā wáng xún jí kāi wù, lí zhū zá rǎn, zhèng wéi zì xīn, zhù wú fēn bié wǎng xī suǒ zhǒng shàn gēn lì gù, yú yī qiè fǎ dé rú shí jiàn. bù suí tā wù, néng yǐ zì zhì shàn qiǎo guān chá, yǒng lí yī qiè yì duó xié jiě zhù dà xiū xíng wèi xiū xíng shī, xiàn zhǒng zhǒng shēn shàn dá fāng biàn qiǎo zhī zhū dì shàng zēng jìn xiāng, cháng lè yuǎn lí xīn yì yì shí, duàn sān xiāng xù jiàn, lí wài dào zhí zhe nèi zì jué wù, rù rú lái cáng, qù yú fú dì. wén xū kōng zhōng jí gōng diàn nèi xián chū shēng yán: shàn zāi! dài wáng, rú rǔ suǒ xué, zhū xiū xíng zhě yīng rú shì xué yīng rú shì jiàn, yī qiè rú lái yīng rú shì jiàn. yī qiè zhū fǎ ruò yì jiàn zhě, zé shì duàn jiàn. rǔ yīng yǒng lí xīn yì yì shí, yīng qín guān chá yī qiè zhū fǎ, yīng xiū nèi xíng, mò zhe wài jiàn, mò duò èr chéng jí yǐ wài dào. suǒ xiū jù yì, suǒ jiàn jìng jiè, jí suǒ yīng dé zhū sān mèi fǎ, rǔ bù yīng lè xì lùn tán xiào, rǔ bù yīng qǐ wéi tuó zhū jiàn, yì bù yīng zhe wáng wèi zì zài, yì bù yīng zhù liù dìng děng zhōng. ruò néng rú shì, jí shì rú shí xiū xíng zhě xíng, néng cuī tā lùn, néng pò è jiàn, néng shě yī qiè wǒ jiàn zhí zhe, néng yǐ miào huì zhuǎn suǒ yī shí, néng xiū pú sà dà chéng zhī dào, néng rù rú lái zì zhèng zhī dì. rǔ yīng rú shì qín jiā xiū xué, lìng suǒ de fǎ zhuǎn gèng qīng jìng. shàn xiū sān mèi sān mó bō dǐ, mò zhe èr chéng wài dào jìng jiè yǐ wèi shèng lè. rú fán xiū zhě zhī suǒ fēn bié, wài dào zhí wǒ jiàn yǒu wǒ xiāng, jí shí qiú nà ér shēng qǔ zhe. èr chéng jiàn yǒu wú míng yuán xíng, yú xìng kōng zhōng luàn xiǎng fēn bié. léng jiā wáng, cǐ fǎ shū shèng shì dà chéng dào, néng lìng chéng jiù zì zhèng shèng zhì, yú zhū yǒu zhōng shòu shàng miào shēng. léng jiā wáng, cǐ dà chéng xíng pò wú míng yì, miè shí bō làng, bù duò wài dào zhū xié xíng zhōng. léng jiā wáng, wài dào héng zhě zhí zhe yú wǒ, zuò zhū yì lùn, bù néng yǎn shuō lí zhí zhe jiàn shí xìng èr yì. shàn zāi! léng jiā wáng, rǔ xiān jiàn fú sī wéi cǐ yì, rú shì sī wéi nǎi shì jiàn fú.
時,楞伽王尋即開悟,離諸雜染,證唯自心,住無分別;往昔所種善根力故,於一切法得如實見。不隨他悟,能以自智善巧觀察,永離一切臆度邪解;住大修行為修行師,現種種身善達方便;巧知諸地上增進相,常樂遠離心意意識,斷三相續見,離外道執著;內自覺悟,入如來藏,趣於佛地。聞虛空中及宮殿內咸出聲言:「善哉!大王,如汝所學,諸修行者應如是學、應如是見,一切如來應如是見。一切諸法若異見者,則是斷見。汝應永離心意意識,應勤觀察一切諸法,應修內行,莫著外見,莫墮二乘及以外道。所修句義,所見境界,及所應得諸三昧法,汝不應樂戲論談笑,汝不應起圍陁諸見,亦不應著王位自在,亦不應住六定等中。若能如是,即是如實修行者行,能摧他論,能破惡見,能舍一切我見執著,能以妙慧轉所依識,能修菩薩大乘之道,能入如來自證之地。汝應如是勤加修學,令所得法轉更清淨。善修三昧三摩缽底,莫著二乘、外道境界以為勝樂。如凡修者之所分別,外道執我見有我相,及實求那而生取著。二乘見有無明緣行,於性空中亂想分別。楞伽王,此法殊勝是大乘道,能令成就自證聖智,於諸有中受上妙生。楞伽王,此大乘行破無明翳,滅識波浪,不墮外道諸邪行中。楞伽王,外道行者執著於我,作諸異論,不能演說離執著、見識性二義。善哉!楞伽王,汝先見佛思惟此義,如是思惟乃是見佛。」
ěr shí, luó pó nà wáng fù zuò shì niàn: yuàn wǒ gèng dé fèng jiàn rú lái! rú lái shì zūn yú guān zì zài, lí wài dào fǎ, néng shuō zì zhèng shèng zhì jìng jiè, chāo zhū yīng huà suǒ yīng zuò shì, zhù rú lái dìng, rù sān mèi lè. shì gù shuō míng dà guān xíng shī, yì fù míng wèi dà āi mǐn zhě, néng shāo fán nǎo fēn bié xīn jǐn, zhū fó zǐ zhòng suǒ gòng wéi rào, pǔ rù yī qiè zhòng shēng xīn zhōng, biàn yī qiè chù, jù yī qiè zhì, yǒng lí yī qiē fēn bié shì xiāng. wǒ jīn yuàn dé zhòng jiàn rú lái dà shén tōng lì, yǐ dé jiàn gù, wèi dé zhě dé, yǐ dé bù tuì, lí zhū fēn bié, zhù sān mèi lè, zēng zhǎng mǎn zú rú lái zhì dì.
爾時,羅婆那王復作是念:「願我更得奉見如來!如來世尊於觀自在,離外道法,能說自證聖智境界,超諸應化所應作事,住如來定,入三昧樂。是故說名大觀行師,亦復名為大哀愍者,能燒煩惱分別薪盡,諸佛子眾所共圍繞,普入一切眾生心中,遍一切處,具一切智,永離一切分別事相。我今願得重見如來大神通力,以得見故,未得者得,已得不退,離諸分別,住三昧樂,增長滿足如來智地。」
ěr shí, shì zūn zhī léng jiā wáng jí dāng zhèng wù wú shēng fǎ rěn, wèi āi mǐn gù biàn xiàn qí shēn, lìng suǒ huà shì hái fù rú běn. shí shí tóu wáng jiàn suǒ céng dǔ, wú liàng shān chéng xī bǎo zhuāng yán yī yī chéng zhōng jiē yǒu rú lái yīng zhèng děng jué, sān shí èr xiāng yǐ yán qí shēn zì jiàn qí shēn biàn zhū fú qián, xī yǒu dà huì yè chā wéi rào shuō zì zhèng zhì suǒ xíng zhī fǎ yì jiàn shí fāng zhū fú guó tǔ, rú shì děng shì xī wú yǒu bié.
爾時,世尊知楞伽王即當證悟無生法忍,為哀愍故便現其身,令所化事還復如本。時十頭王見所曾睹,無量山城悉寶莊嚴;一一城中皆有如來應正等覺,三十二相以嚴其身;自見其身遍諸佛前,悉有大慧、夜叉圍繞說自證智所行之法;亦見十方諸佛國土,如是等事悉無有別。
ěr shí, shì zūn pǔ guān zhòng huì, yǐ huì yǎn guān, fēi ròu yǎn guān, rú shī zi wáng fèn xùn huí xì xīn rán dà xiào. yú qí méi jiān bì xié yāo jǐng jí yǐ jiān bì dé zì zhī zhōng, yī yī máo kǒng jiē fàng wú liàng miào sè guāng míng, rú hóng tuō huī, rú rì shū guāng, yì rú jié huǒ měng yàn chì rán. shí xū kōng zhōng fàn shì sì tiān, yáo jiàn rú lái zuò rú xū mí léng jiā shān dǐng xīn rán dà xiào. ěr shí, zhū pú sà jí zhū tiān zhòng xián zuò shì niàn: rú lái shì zūn yú fǎ zì zài, hé yīn yuán gù xīn rán dà xiào, shēn fàng guāng míng mò rán bù dòng, zhù zì zhèng jìng rù sān mèi lè, rú shī zi wáng zhōu huí gù shì, guān luó pó nà, niàn rú shí fǎ?
爾時,世尊普觀眾會,以慧眼觀,非肉眼觀,如師子王奮迅回盻欣然大笑。於其眉間、髀脅腰頸及以肩臂德字之中,一一毛孔皆放無量妙色光明,如虹拖暉,如日舒光,亦如劫火猛焰熾然。時虛空中梵、釋、四天,遙見如來坐如須彌楞伽山頂欣然大笑。爾時,諸菩薩及諸天眾咸作是念:「如來世尊於法自在,何因緣故欣然大笑,身放光明默然不動,住自證境入三昧樂,如師子王周回顧視,觀羅婆那,念如實法?」
ěr shí, dà huì pú sà mó hē sà, xiān shòu luó pó nà wáng qǐng fù zhī pú sà zhòng huì zhī xīn, jí guān wèi lái yī qiè zhòng shēng, jiē xī lè zhe yǔ yán wén zì, suí yán qǔ yì ér shēng mí huò, zhí qǔ èr chéng wài dào zhī xíng. huò zuò shì niàn: shì zūn yǐ lí zhū shí jìng jiè, hé yīn yuán gù xīn rán dà xiào? wèi duàn bǐ yí ér wèn yú fú, fú jí gào yán: shàn zāi! dà huì, shàn zāi! dà huì, rǔ guān shì jiān, mǐn zhū zhòng shēng, yú sān shì zhōng è jiàn suǒ chán, yù lìng kāi wù ér wèn yú wǒ. zhū zhì huì rén wèi lì zì tā, néng zuò shì wèn. dà huì, cǐ léng jiā wáng, céng wèn guò qù yī qiè rú lái yīng zhèng děng jué èr zhǒng zhī yì, jīn yì yù wèn, wèi lái yì ěr. cǐ èr zhǒng yì chà bié zhī xiāng, yī qiè èr chéng jí zhū wài dào jiē bù néng cè.
爾時,大慧菩薩摩訶薩,先受羅婆那王請;復知菩薩眾會之心,及觀未來一切眾生,皆悉樂著語言文字,隨言取義而生迷惑,執取二乘、外道之行。或作是念:「世尊已離諸識境界,何因緣故欣然大笑?」為斷彼疑而問於佛,佛即告言:「善哉!大慧,善哉!大慧,汝觀世間,愍諸眾生,於三世中惡見所纏,欲令開悟而問於我。諸智慧人為利自他,能作是問。大慧,此楞伽王,曾問過去一切如來應正等覺二種之義,今亦欲問,未來亦爾。此二種義差別之相,一切二乘及諸外道皆不能測。」
ěr shí, rú lái zhī léng jiā wáng yù wèn cǐ yì, ér gào zhī yuē: léng jiā wáng, rǔ yù wèn wǒ, yí yīng sù wèn. wǒ dāng wèi rǔ fēn bié jiě shì, mǎn rǔ suǒ yuàn, lìng rǔ huān xǐ. néng yǐ zhì huì sī wéi guān chá, lí zhū fēn bié, shàn zhī zhū dì, xiū xí duì zhì, zhèng zhēn shí yì, rù sān mèi lè, wèi zhū rú lái zhī suǒ shè shòu zhù shē mó tā lè, yuǎn lí èr chéng sān mèi guò shī zhù yú bù dòng shàn huì fǎ yún pú sà zhī dì, néng rú shí zhī zhū fǎ wú wǒ. dāng yú dà bǎo lián huá gōng zhōng, yǐ sān mèi shuǐ ér guàn qí dǐng, fù xiàn wú liàng lián huá wéi rào, wú shù pú sà yú zhōng zhǐ zhù, yǔ zhū zhòng huì dì xiāng zhān shì, rú shì jìng jiè bù kě sī yì. léng jiā wáng, rǔ qǐ yī fāng biàn xíng zhù xiū xíng dì, fù qǐ wú liàng zhū fāng biàn xíng. rǔ dìng dāng dé rú shàng suǒ shuō bù sī yì shì, chù rú lái wèi, suí xíng yīng wù. rǔ suǒ dāng dé, yī qiè èr chéng jí zhū wài dào fàn shì tiān děng suǒ wèi zēng jiàn.
爾時,如來知楞伽王欲問此義,而告之曰:「楞伽王,汝欲問我,宜應速問。我當為汝分別解釋,滿汝所願,令汝歡喜。能以智慧思惟觀察,離諸分別,善知諸地,修習對治,證真實義,入三昧樂,為諸如來之所攝受;住奢摩他樂,遠離二乘三昧過失;住於不動、善慧、法雲菩薩之地,能如實知諸法無我。當于大寶蓮華宮中,以三昧水而灌其頂,復現無量蓮華圍繞,無數菩薩於中止住,與諸眾會遞相瞻視,如是境界不可思議。楞伽王,汝起一方便行住修行地,復起無量諸方便行。汝定當得如上所說不思議事,處如來位,隨形應物。汝所當得,一切二乘及諸外道、梵釋天等所未曾見。」
ěr shí, léng jiā wáng méng fú xǔ yǐ, jí yú qīng jìng guāng míng rú dà lián huá bǎo shān dǐng shàng cóng zuò ér qǐ, zhū cāi nǚ zhòng zhī suǒ wéi rào, huà zuò wú liàng zhǒng zhǒng sè huá, zhǒng zhǒng sè xiāng mò xiāng tú xiāng, zhuàng fān xiǎn gài guān pèi yīng luò, jí yú shì jiān wèi zēng jiàn wén zhǒng zhǒng shèng miào zhuāng yán zhī jù. yòu fù huà zuò yù jiè suǒ yǒu zhǒng zhǒng wú liàng zhū yīn lè qì, guò zhū tiān lóng gān tà pó děng yī qiè shì jiān zhī suǒ yǒu zhě. yòu fù huà zuò shí fāng fó tǔ xī suǒ céng jiàn zhū yīn lè qì. yòu fù huà zuò dà bǎo luó wǎng, biàn fù yī qiè fú pú sà shàng. fù xiàn zhǒng zhǒng shàng miào yī fú, jiàn lì zhuàng fān yǐ wèi gōng yǎng. zuò shì shì yǐ, jí shēng xū kōng gāo qī duō luó shù, yú xū kōng zhōng fù yǔ zhǒng zhǒng zhū gōng yǎng yún, zuò zhū yīn lè, cóng kōng ér xià. jí zuò dì èr rì diàn guāng míng rú dà lián huá bǎo shān dǐng shàng, huān xǐ gōng jìng ér zuò shì yán: wǒ jīn yù wèn rú lái èr yì. rú shì èr yì, wǒ yǐ céng wèn guò qù rú lái yīng zhèng děng jué, bǐ fú shì zūn yǐ wèi wǒ shuō. wǒ jīn yì yù wèn yú shì yì, wéi yuàn rú lái wèi wǒ xuān shuō. shì zūn, biàn huà rú lái shuō cǐ èr yì, fēi gēn běn fú. gēn běn fú shuō sān mèi lè jìng, bù shuō xū wàng fēn bié suǒ xíng. shàn zāi! shì zūn yú fǎ zì zài, wéi yuàn āi mǐn shuō cǐ èr yì, yī qiè fó zǐ xīn jiē lè wén.
爾時,楞伽王蒙佛許已,即於清淨光明如大蓮華寶山頂上從座而起,諸婇女眾之所圍繞,化作無量種種色華,種種色香、末香、塗香,幢幡幰蓋、冠佩瓔珞,及余世間未曾見聞種種勝妙莊嚴之具。又復化作欲界所有種種無量諸音樂器,過諸天、龍、乾闥婆等一切世間之所有者。又復化作十方佛土昔所曾見諸音樂器。又復化作大寶羅網,遍覆一切佛菩薩上。復現種種上妙衣服,建立幢幡以為供養。作是事已,即升虛空高七多羅樹,於虛空中復雨種種諸供養雲,作諸音樂,從空而下。即坐第二日電光明如大蓮華寶山頂上,歡喜恭敬而作是言:「我今欲問如來二義。如是二義,我已曾問過去如來應正等覺,彼佛世尊已為我說。我今亦欲問於是義,唯願如來為我宣說。世尊,變化如來說此二義,非根本佛。根本佛說三昧樂境,不說虛妄分別所行。善哉!世尊於法自在,唯願哀愍說此二義,一切佛子心皆樂聞。」
ěr shí, shì zūn gào bǐ wáng yán: rǔ yīng wèn wǒ, dāng wèi rǔ shuō.
爾時,世尊告彼王言:「汝應問我,當為汝說。」
shí, yè chā wáng gèng zhe zhǒng zhǒng bǎo guān yīng luò, zhū zhuāng yán jù yǐ yán qí shēn, ér zuò shì yán: rú lái cháng shuō, fǎ shàng yīng shě, hé kuàng fēi fǎ! yún hé dé shě cǐ èr zhǒng fǎ? hé zhě shì fǎ? hé zhě fēi fǎ? fǎ ruò yīng shě, yún hé yǒu èr? yǒu èr jí duò fēn bié xiāng zhòng. yǒu tǐ wú tǐ, shì shí fēi shí, rú shì yī qiè jiē shì fēn bié, bù néng le zhī ā lài yé shí wú chà bié xiāng, rú máo lún zhù, fēi jìng zhì jìng. fǎ xìng rú shì, yún hé kě shě?
時,夜叉王更著種種寶冠瓔珞,諸莊嚴具以嚴其身,而作是言:「如來常說,法尚應舍,何況非法!云何得舍此二種法?何者是法?何者非法?法若應舍,云何有二?有二即墮分別相中。有體無體,是實非實,如是一切皆是分別,不能了知阿賴耶識無差別相,如毛輪住,非淨智境。法性如是,云何可舍?」
ěr shí, fú gào léng jiā wáng yán: léng jiā wáng, rǔ qǐ bù jiàn píng děng wú cháng bài huài zhī fǎ, fán fū yú zhōng wàng shēng fēn bié. rǔ jīn hé gù bù rú shì zhī fǎ yǔ fēi fǎ chà bié zhī xiāng? cǐ shì fán fū zhī suǒ fēn bié, fēi zhèng zhì jiàn. fán fū duò zài zhǒng zhǒng xiāng zhòng, fēi zhū zhèng zhě. léng jiā wáng, rú shāo gōng diàn yuán lín jiàn zhǒng zhǒng yàn, huǒ xìng shì yī, suǒ chū guāng yàn yóu xīn lì gù, zhǎng duǎn dà xiǎo gè gè chà bié. rǔ jīn yún hé bù rú shì zhī fǎ yǔ fēi fǎ chà bié zhī xiāng? léng jiā wáng, rú yī zhǒng zi shēng yá jīng zhī yè jí yǐ huá guǒ wú liàng chà bié, wài fǎ rú shì, nèi fǎ yì rán wèi wú míng wèi yuán, shēng yùn jiè chù yī qiè zhū fǎ, yú sān jiè zhōng shòu zhū qù shēng, yǒu kǔ lè hǎo chǒu yǔ mò xíng zhǐ gè gè chà bié. yòu rú zhū shí xiāng suī shì yī, suí yú jìng jiè yǒu shàng zhōng xià rǎn jìng shàn è zhǒng zhǒng chà bié. léng jiā wáng, fēi dàn rú shàng fǎ yǒu chà bié, zhū xiū xíng zhě xiū guān xíng shí, zì zhì suǒ xíng yì fù jiàn yǒu chà bié zhī xiāng, kuàng fǎ yǔ fēi fǎ ér wú zhǒng zhǒng chà bié fēn bié? léng jiā wáng, fǎ yǔ fēi fǎ chà bié xiāng zhě, dāng zhī xī shì xiāng fēn bié gù.
爾時,佛告楞伽王言:「楞伽王,汝豈不見瓶等無常敗壞之法,凡夫於中妄生分別。汝今何故不如是知法與非法差別之相?此是凡夫之所分別,非證智見。凡夫墮在種種相中,非諸證者。楞伽王,如燒宮殿、園林見種種焰,火性是一,所出光焰由薪力故,長短大小各各差別。汝今云何不如是知法與非法差別之相?楞伽王,如一種子生芽、莖、枝、葉及以華果無量差別,外法如是,內法亦然;謂無明為緣,生蘊界處一切諸法,於三界中受諸趣生,有苦樂、好醜、語默行止各各差別。又如諸識相雖是一,隨於境界有上中下、染淨、善惡種種差別。楞伽王,非但如上法有差別,諸修行者修觀行時,自智所行亦復見有差別之相,況法與非法而無種種差別分別?楞伽王,法與非法差別相者,當知悉是相分別故。
léng jiā wáng, hé zhě shì fǎ? suǒ wèi èr chéng jí zhū wài dào xū wàng fēn bié, shuō yǒu shí děng wèi zhū fǎ yīn. rú shì děng fǎ yīng shě yīng lí, bù yīng yú zhōng fēn bié qǔ xiāng jiàn zì xīn fǎ xìng zé wú zhí zhe. píng děng zhū wù, fán yú suǒ qǔ, běn wú yǒu tǐ. zhū guān xíng rén yǐ pí bō shě nà rú shí guān chá, míng shě zhū fǎ. léng jiā wáng, hé zhě shì fēi fǎ? suǒ wèi zhū fǎ wú xìng wú xiāng, yǒng lí fēn bié. rú shí jiàn zhě, ruò yǒu ruò wú rú shì jìng jiè bǐ jiē bù qǐ, shì míng shě fēi fǎ. fù yǒu fēi fǎ, suǒ wèi tù jiǎo shí nǚ ér děng, jiē wú xìng xiāng bù kě fēn bié, dàn suí shì sú shuō yǒu míng zì, fēi rú píng děng ér kě qǔ zhe yǐ bǐ fēi shì shí zhī suǒ qǔ, rú shì fēn bié yì yīng shě lí. shì míng shě fǎ jí shě fēi fǎ. léng jiā wáng, rǔ xiān suǒ wèn, wǒ yǐ shuō jìng.
「楞伽王,何者是法?所謂二乘及諸外道虛妄分別,說有實等為諸法因。如是等法應舍應離,不應於中分別取相;見自心法性則無執著。瓶等諸物,凡愚所取,本無有體。諸觀行人以毗缽舍那如實觀察,名舍諸法。楞伽王,何者是非法?所謂諸法無性無相,永離分別。如實見者,若有若無如是境界彼皆不起,是名舍非法。復有非法,所謂兔角、石女兒等,皆無性相不可分別,但隨世俗說有名字,非如瓶等而可取著;以彼非是識之所取,如是分別亦應舍離。是名舍法及舍非法。楞伽王,汝先所問,我已說竟。
léng jiā wáng, rǔ yán: wǒ yú guò qù zhū rú lái suǒ yǐ wèn shì yì, bǐ zhū rú lái yǐ wèi wǒ shuō. léng jiā wáng, rǔ yán: guò qù dàn shì fēn bié, wèi lái yì rán, wǒ yì tóng bǐ. léng jiā wáng, bǐ zhū fó fǎ jiē lí fēn bié, yǐ chū yī qiē fēn bié xì lùn, fēi rú sè xiàng, wéi zhì néng zhèng, wèi lìng zhòng shēng de ān lè gù ér yǎn shuō fǎ, yǐ wú xiāng zhì shuō míng rú lái. shì gù rú lái yǐ zhì wèi tǐ, zhì wèi shēn gù bù kě fēn bié, bù kě yǐ suǒ fēn bié, bù kě yǐ wǒ rén zhòng shēng xiàng fēn bié. hé gù bù néng fēn bié? yǐ yì shí yīn jìng jiè qǐ qǔ sè xíng xiāng, shì gù lí néng fēn bié, yì lí suǒ fēn bié.
「楞伽王,汝言:『我於過去諸如來所已問是義,彼諸如來已為我說。』楞伽王,汝言:『過去但是分別,未來亦然,我亦同彼。』楞伽王,彼諸佛法皆離分別,已出一切分別戲論,非如色相,唯智能證,為令眾生得安樂故而演說法,以無相智說名如來。是故如來以智為體,智為身故不可分別,不可以所分別,不可以我、人、眾生相分別。何故不能分別?以意識因境界起取色形相,是故離能分別,亦離所分別。
léng jiā wáng, pì rú bì shàng cǎi huà zhòng shēng, wú yǒu jué zhī shì jiān zhòng shēng xī yì rú shì wú yè wú bào, zhū fǎ yì rán wú wén wú shuō. léng jiā wáng, shì jiān zhòng shēng yóu rú biàn huà, fán fū wài dào bù néng le dá. léng jiā wáng, néng rú shì jiàn, míng wèi zhèng jiàn ruò tā jiàn zhě, míng fēn bié jiàn yóu fēn bié gù, qǔ zhe yú èr. léng jiā wáng, pì rú yǒu rén yú shuǐ jìng zhōng zì jiàn qí xiàng, yú dēng yuè zhōng zì jiàn qí yǐng, yú shān gǔ zhōng zì wén qí xiǎng, biàn shēng fēn bié ér qǐ qǔ zhe. cǐ yì rú shì, fǎ yǔ fēi fǎ wéi shì fēn bié yóu fēn bié gù bù néng shě lí, dàn gèng zēng zhǎng yī qiè xū wàng, bù dé jì miè. jì miè zhě suǒ wèi yī yuán, yī yuán zhě shì zuì shèng sān mèi, cóng cǐ néng shēng zì zhèng shèng zhì, yǐ rú lái cáng ér wèi jìng jiè.
「楞伽王,譬如壁上彩畫眾生,無有覺知;世間眾生悉亦如是無業無報,諸法亦然無聞無說。楞伽王,世間眾生猶如變化,凡夫外道不能了達。楞伽王,能如是見,名為正見;若他見者,名分別見;由分別故,取著於二。楞伽王,譬如有人於水鏡中自見其像,於燈月中自見其影,於山谷中自聞其響,便生分別而起取著。此亦如是,法與非法唯是分別;由分別故不能舍離,但更增長一切虛妄,不得寂滅。寂滅者所謂一緣,一緣者是最勝三昧,從此能生自證聖智,以如來藏而為境界。」