tiān xià yǒu zhì lè wú yǒu zāi? yǒu kě yǐ huó shēn zhě wú yǒu zāi? jīn xī wèi xī jù? xī bì xī chù ? xī jiù xī qù? xī lè xī è? fū tiān xià zhī suǒ zūn zhě, fù guì shòu shàn yě suǒ lè zhě, shēn ān hòu wèi měi fú hào sè yīn shēng yě suǒ xià zhě, pín jiàn yāo è yě suǒ kǔ zhě, shēn bù dé ān yì , kǒu bù dé hòu wèi, xíng bù dé měi fú, mù bù dé hào sè, ěr bù dé yīn shēng. ruò bù dé zhě, zé dà yōu yǐ jù, qí wèi xíng yě yì yú zāi! fū fù zhě, kǔ shēn jí zuò, duō jī cái ér bù dé jǐn yòng, qí wèi xíng yě yì wài yǐ! fū guì zhě, yè yǐ jì rì, sī lǜ shàn fǒu, qí wèi xíng yě yì shū yǐ! rén zhī shēng yě, yǔ yōu jù shēng. shòu zhě hūn hūn, jiǔ yōu bù sǐ, hé zhī kǔ yě! qí wèi xíng yě yì yuǎn yǐ! liè shì wèi tiān xià jiàn shàn yǐ, wèi zú yǐ huó shēn. wú wèi zhī shàn zhī chéng shàn xié? chéng bù shàn xié? ruò yǐ wèi shàn yǐ, bù zú huó shēn yǐ wèi bù shàn yǐ, zú yǐ huó rén. gù yuē: zhōng jiàn bù tīng, dūn xún wù zhēng. gù fū zǐ xū zhēng zhī, yǐ cán qí xíng bù zhēng, míng yì bù chéng. chéng yǒu shàn wú yǒu zāi? jīn sú zhī suǒ wèi yǔ qí suǒ lè, wú yòu wèi zhī lè zhī guǒ lè xié? guǒ bù lè xié? wú guān fū sú zhī suǒ lè, jǔ qún qù zhě, kēng kēng rán rú jiāng bù dé yǐ, ér jiē yuē lè zhě, wú wèi zhī lè yě, yì wèi zhī bù lè yě. guǒ yǒu lè wú yǒu zāi? wú yǐ wú wèi chéng lè yǐ, yòu sú zhī suǒ dà kǔ yě. gù yuē: zhì lè wú lè, zhì yù wú yù. tiān xià shì fēi guǒ wèi kě dìng yě. suī rán, wú wèi kě yǐ dìng shì fēi. zhì lè huó shēn, wéi wú wèi jǐ cún. qǐng cháng shì yán zhī: tiān wú wèi yǐ zhī qīng, dì wú wèi yǐ zhī níng. gù liǎng wú wèi xiāng hé, wàn wù jiē huà shēng. máng hū wù hū, ér wú cóng chū hū! wù hū máng hū, ér wú yǒu xiàng hū! wàn wù zhí zhí, jiē cóng wú wèi zhí. gù yuē: tiān dì wú wèi yě ér wú bù wèi yě. rén yě shú néng dé wú wèi zāi!
天下有至樂無有哉？有可以活身者無有哉？今奚為奚據？奚避奚處 ？奚就奚去？奚樂奚惡？夫天下之所尊者，富貴壽善也；所樂者，身 安厚味美服好色音聲也；所下者，貧賤夭惡也；所苦者，身不得安逸 ，口不得厚味，形不得美服，目不得好色，耳不得音聲。若不得者， 則大憂以懼，其為形也亦愚哉！夫富者，苦身疾作，多積財而不得盡 用，其為形也亦外矣！夫貴者，夜以繼日，思慮善否，其為形也亦疏 矣！人之生也，與憂俱生。壽者惛惛，久憂不死，何之苦也！其為形 也亦遠矣！烈士為天下見善矣，未足以活身。吾未知善之誠善邪？誠 不善邪？若以為善矣，不足活身；以為不善矣，足以活人。故曰：「忠 諫不聽，蹲循勿爭。」故夫子胥爭之，以殘其形；不爭，名亦不成。 誠有善無有哉？今俗之所為與其所樂，吾又 未知樂之果樂邪？果不樂邪？吾觀夫俗之所樂，舉群趣者，硜硜然如 將不得已，而皆曰樂者，吾未之樂也，亦未之不樂也。果有樂無有哉？ 吾以無為誠樂矣，又俗之所大苦也。故曰：「至樂無樂，至譽無譽。」 天下是非果未可定也。雖然，無為可以定是非。至樂活身，唯無為幾 存。請嘗試言之：天無為以之清，地無為以之寧。故兩無為相合，萬 物皆化生。芒乎芴乎，而無從出乎！芴乎芒乎，而無有象乎！萬物職 職，皆從無為殖。故曰：「天地無為也而無不為也。」人也孰能得無 為哉！

zhuāng zi qī sǐ, huì zi diào zhī, zhuāng zi zé fāng jī jù gǔ pén ér gē. huì zǐ yuē: yǔ rén jū , zhǎng zi lǎo shēn sǐ, bù kū yì zú yǐ, yòu gǔ pén ér gē, bù yì shén hū! zhuāng zǐ yuē : bù rán. shì qí shǐ sǐ yě, wǒ dú hé néng wú gài! rán chá qí shǐ ér běn wú shēng fēi tú wú shēng yě, ér běn wú xíng fēi tú wú xíng yě, ér běn wú qì. zá hū máng wù zhī jiān, biàn ér yǒu qì , qì biàn ér yǒu xíng, xíng biàn ér yǒu shēng. jīn yòu biàn ér zhī sǐ. shì xiāng yǔ wèi chūn qiū dōng xià sì shí xíng yě. rén qiě yǎn rán qǐn yú jù shì, ér wǒ jiào jiào rán suí ér kū zhī, zì yǐ wèi bù tōng hū mìng, gù zhǐ yě.
莊子妻死，惠子吊之，莊子則方箕踞鼓盆而歌。惠子曰：「與人居 ，長子、老、身死，不哭亦足矣，又鼓盆而歌，不亦甚乎！」莊子曰 ：「不然。是其始死也，我獨何能無概！然察其始而本無生；非徒無 生也，而本無形；非徒無形也，而本無氣。雜乎芒芴之間，變而有氣 ，氣變而有形，形變而有生。今又變而之死。是相與為春秋冬夏四時 行也。人且偃然寢於巨室，而我噭噭然隨而哭之，自以為不通乎命， 故止也。」

zhī lí shū yǔ huá jiè shū guān yú míng bó zhī qiū, kūn lún zhī xū, huáng dì zhī suǒ xiū. é ér liǔ shēng qí zuǒ zhǒu, qí yì jué jué rán è zhī. zhī lí shū yuē: zi è zhī hū? huá jiè shū yuē: wáng, yǔ hé è! shēng zhě, jiǎ jiè yě. jiǎ zhī ér shēng shēng zhě, chén gòu yě. sǐ shēng wèi zhòu yè. qiě wú yǔ zi guān huà ér huà jí wǒ, wǒ yòu hé è yān!
支離叔與滑介叔觀於冥伯之丘，崑崙之虛，黃帝之所休。俄而柳生 其左肘，其意蹶蹶然惡之。支離叔曰：「子惡之乎？」滑介叔曰：「 亡，予何惡！生者，假借也。假之而生生者，塵垢也。死生為晝夜。 且吾與子觀化而化及我，我又何惡焉！」

zhuāng zi zhī chǔ, jiàn kōng dú lóu, xiāo rán yǒu xíng. qiào yǐ mǎ chuí, yīn ér wèn zhī, yuē: fū zǐ tān shēng shī lǐ ér wèi cǐ hū? jiāng zi yǒu wáng guó zhī shì fǔ chéng zhī zhū ér wèi cǐ hū? jiāng zi yǒu bù shàn zhī xíng, kuì yí fù mǔ qī zǐ zhī chǒu ér wèi cǐ hū? jiāng zi yǒu dòng něi zhī huàn ér wèi cǐ hū? jiāng zi zhī chūn qiū gù jí cǐ hū? yú shì yǔ zú, yuán dú lóu, zhěn ér wò. yè bàn, dú lóu jiàn mèng yuē: zi zhī tán zhě shì biàn shì, zhū zi suǒ yán, jiē shēng rén zhī lèi yě, sǐ zé wú cǐ yǐ. zi yù wén sǐ zhī shuō hū? zhuāng zǐ yuē: rán. dú lóu yuē: sǐ, wú jūn yú shàng, wú chén yú xià, yì wú sì shí zhī shì, cóng rán yǐ tiān dì wèi chūn qiū, suī nán miàn wáng lè, bù néng guò yě. zhuāng zi bù xìn, yuē: wú shǐ sī mìng fù shēng zǐ xíng, wèi zi gǔ ròu jī fū, fǎn zi fù mǔ qī zǐ lǘ lǐ zhī shí, zi yù zhī hū? dú lóu shēn pín cù é yuē: wú ān néng qì nán miàn wáng lè ér fù wèi rén jiān zhī láo hū!
莊子之楚，見空髑髏，髐然有形。撽以馬捶，因而問 之，曰：「夫子貪生失理而為此乎？將子有亡國之事、斧鋮之誅而為 此乎？將子有不善之行，愧遺父母妻子之丑而為此乎？將子有凍餒之 患而為此乎？將子之春秋故及此乎？」於是語卒，援髑髏，枕而臥。 夜半，髑髏見夢曰：「子之談者似辯士，諸子所言，皆生人之累也， 死則無此矣。子欲聞死之說乎？」莊子曰：「然。」髑髏曰：「死， 無君於上，無臣於下，亦無四時之事，從然以天地為春秋，雖南面王 樂，不能過也。」莊子不信，曰：「吾使司命復生子形，為子骨肉肌 膚，反子父母、妻子、閭里、知識，子欲之乎？」髑髏深顰蹙額曰： 「吾安能棄南面王樂而復為人間之勞乎！」

yán yuān dōng zhī qí, kǒng zǐ yǒu yōu sè. zi gòng xià xí ér wèn yuē: xiǎo zi gǎn wèn: huí dōng zhī qí, fū zǐ yǒu yōu sè, hé xié? kǒng zǐ yuē: shàn zāi rǔ wèn. xī zhě guǎn zǐ yǒu yán, qiū shén shàn zhī, yuē chǔ xiǎo zhě bù kě yǐ huái dà, gěng duǎn zhě bù kě yǐ jí shēn. fū ruò shì zhě, yǐ wèi mìng yǒu suǒ chéng ér xíng yǒu suǒ shì yě, fū bù kě sǔn yì. wú kǒng huí yǔ qí hóu yán yáo shùn huáng dì zhī dào, ér zhòng yǐ suì rén shén nóng zhī yán. bǐ jiāng nèi qiú yú jǐ ér bù dé, bù dé zé huò , rén huò zé sǐ. qiě nǚ dú bù wén xié? xī zhě hǎi niǎo zhǐ yú lǔ jiāo, lǔ hóu yù ér shāng zhī yú miào , zòu jiǔ sháo yǐ wèi lè, jù tài láo yǐ wèi shàn. niǎo nǎi xuàn shì yōu bēi, bù gǎn shí yī luán, bù gǎn yǐn yī bēi, sān rì ér sǐ. cǐ yǐ jǐ yǎng yǎng niǎo yě, fēi yǐ niǎo yǎng yǎng niǎo yě. fū yǐ niǎo yǎng yǎng niǎo zhě, yí qī zhī shēn lín, yóu zhī tán lù, fú zhī jiāng hú, shí zhī qiū tiáo, suí háng liè ér zhǐ, wēi yí ér chù. bǐ wéi rén yán zhī è wén, xī yǐ fū náo wèi hū! xián chí jiǔ sháo zhī lè, zhāng zhī dòng tíng zhī yě, niǎo wén zhī ér fēi, shòu wén zhī ér zǒu, yú wén zhī ér xià rù, rén zú wén zhī, xiāng yǔ hái ér guān zhī. yú chù shuǐ ér shēng, rén chù shuǐ ér sǐ. bǐ bì xiāng yǔ yì, qí hǎo è gù yì yě. gù xiān shèng bù yī qí néng, bù tóng qí shì. míng zhǐ yú shí, yì shè yú shì, shì zhī wèi tiáo dá ér fú chí.
顏淵東之齊，孔子有憂色。子貢下席而問曰：「小子敢問：回東之 齊，夫子有憂色，何邪？」孔子曰：「善哉汝問。昔者管子有言，丘 甚善之，曰『褚小者不可以懷大，綆短者不可以汲深。』夫若是者， 以為命有所成而形有所適也，夫不可損益。吾恐回與齊侯言堯、舜、 黃帝之道，而重以燧人、神農之言。彼將內求於己而不得，不得則惑 ，人惑則死。且女獨不聞邪？昔者海鳥止於魯郊，魯侯御而觴之於廟 ，奏九韶以為樂，具太牢以為膳。鳥乃眩視憂悲，不敢食一臠，不敢 飲一杯，三日而死。此以己養養鳥也，非以鳥養養鳥也。夫以鳥養養 鳥者，宜棲之深林，游之壇陸，浮之江湖，食之鰍鰷，隨行列而止， 逶迤而處。彼唯人言之惡聞，奚以夫譊為乎！咸池九韶之樂，張之洞 庭之野，鳥聞之而飛，獸聞之而走，魚聞之而下入，人卒聞之，相與 還而觀之。魚處水而生，人處水而死。彼必相與異，其好惡故異也。 故先聖不一其能，不同其事。名止於實，義設於適，是之謂條達而福 持。」

liè zǐ xíng, shí yú dào, cóng jiàn bǎi suì dú lóu, qiān péng ér zhǐ zhī yuē: wéi yǔ yǔ rǔ zhī ér wèi cháng sǐ wèi cháng shēng yě. ruò guǒ yǎng hū? yǔ guǒ huān hū? zhǒng yǒu jǐ, dé shuǐ zé wèi jì, dé shuǐ tǔ zhī jì zé wèi wā pín zhī yī, shēng yú líng tún zé wèi líng xì, líng xì dé yù qī zé wèi wū zú, wū zú zhī gēn wèi qí cáo, qí yè wèi hú dié. hú dié xū yě huà ér wèi chóng, shēng yú zào xià, qí zhuàng ruò tuō, qí míng wèi qú duō. qú duō qiān rì wèi niǎo, qí míng wèi gàn yú gǔ. gàn yú gǔ zhī mò wèi sī mí, sī mí wèi shí xī. yí hé shēng hū shí xī, huáng kuàng shēng hū jiǔ yóu, mào ruì shēng hū fǔ quán, yáng xī bǐ hū bù sǔn, jiǔ zhú shēng qīng níng, qīng níng shēng chéng, chéng shēng mǎ, mǎ shēng rén, rén yòu fǎn rù yú jī. wàn wù jiē chū yú jī , jiē rù yú jī.
列子行，食於道，從見百歲髑髏，攓蓬而指之曰：「唯予與汝知而 未嘗死、未嘗生也。若果養乎？予果歡乎？」種有幾，得水則為繼， 得水土之際則為蛙蠙之衣，生於陵屯則為陵舄，陵舄得郁棲則為烏足， 烏足之根為蠐螬，其葉為胡蝶。胡蝶胥也化而為蟲，生於灶下，其狀 若脫，其名為鴝掇。鴝掇千日為鳥，其名為干余骨。干余骨之沫為斯 彌，斯彌為食醯。頤輅生乎食醯，黃軦生乎九猷，瞀芮生乎腐蠸，羊奚比乎不箰，久竹 生青寧，青寧生程，程生馬，馬生人，人又反入於機。萬物皆出於機 ，皆入於機。」