jīng
【经】
shí yǒu wǔ nián chūn, jì sūn xíng fù rú jìn.
十有五年春，季孙行父如晋。
sān yuè, sòng sī mǎ huá sūn lái méng.
三月，宋司马华孙来盟。
xià, cáo bó lái zhāo.
夏，曹伯来朝。
qí rén guī gōng sūn áo zhī sàng.
齐人归公孙敖之丧。
liù yuè xīn chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. gǔ, yòng shēng yú shè.
六月辛丑朔，日有食之。鼓，用牲于社。
dān bó zhì zì qí.
单伯至自齐。
jìn xì quē shuài shī fá cài.
晋郤缺帅师伐蔡。
wù shēn, rù cài.
戊申，入蔡。
qiū, qí rén qīn wǒ xī bǐ.
秋，齐人侵我西鄙。
jì sūn xíng fù rú jìn.
季孙行父如晋。
dōng shí yǒu yī yuè, zhū hóu méng yú hù.
冬十有一月，诸侯盟于扈。
shí yǒu èr yuè, qí rén lái guī zi shū jī.
十有二月，齐人来归子叔姬。
qí hóu qīn wǒ xī bǐ. suì fá cáo, rù qí fú.
齐侯侵我西鄙。遂伐曹，入其郛。
chuán
【传】
shí wǔ nián chūn, jì wén zi rú jìn, wèi dān bó yǔ zi shū jī gù yě.
十五年春，季文子如晋，为单伯与子叔姬故也。
sān yuè, sòng huá ǒu lái méng, qí guān jiē cóng zhī. shū yuē" sòng sī mǎ huá sūn", guì zhī yě. gōng yǔ zhī yàn, cí yuē:" jūn zhī xiān chén dū, dé zuì yú sòng shāng gōng, míng zài zhū hóu zhī cè. chén chéng qí sì, qí gǎn rǔ jūn! qǐng chéng mìng yú yà lǚ." lǔ rén yǐ wéi mǐn.
三月，宋华耦来盟，其官皆从之。书曰“宋司马华孙”，贵之也。公与之宴，辞曰：“君之先臣督，得罪于宋殇公，名在诸侯之策。臣承其祀，其敢辱君！请承命于亚旅。”鲁人以为敏。
xià, cáo bó lái zhāo, lǐ yě. zhū hóu wǔ nián zài xiāng cháo, yǐ xiū wáng mìng, gǔ zhī zhì yě.
夏，曹伯来朝，礼也。诸侯五年再相朝，以修王命，古之制也。
qí rén huò wèi mèng shì móu, yuē:" lǔ, ěr qīn yě. shì guān zhì zhū táng fù, lǔ bì qǔ zhī." cóng zhī. biàn rén yǐ gào. huì shū yóu huǐ yǐ wéi qǐng, lì yú cháo yǐ dài mìng. xǔ zhī, qǔ ér bìn zhī. qí rén sòng zhī. shū yuē:" qí rén guī gōng sūn áo zhī sàng." wèi mèng shì, qiě guó gù yě. zàng shì gòng zhòng. shēng jǐ bù shì, wéi táng ér kū. xiāng zhòng yù wù kū, huì bó yuē:" sàng, qīn zhī zhōng yě. suī bù néng shǐ, shàn zhōng kě yě. shǐ yì yǒu yán yuē:' xiōng dì zhì měi.' jiù fá hè shàn diào zāi jì jìng sàng āi, qíng suī bù tóng, wú jué qí ài, qīn zhī dào yě. zi wú shī dào, hé yuàn yú rén?" xiāng zhòng shuō, shuài xiōng dì yǐ kū zhī. tā nián, qí èr zi lái, mèng xiàn zi ài zhī, wén yú guó. huò zèn zhī yuē:" jiāng shā zi." xiàn zi yǐ gào jì wén zi. èr zǐ yuē:" fū zǐ yǐ ài wǒ wén, wǒ yǐ jiāng shā zi wén, bù yì yuǎn yú lǐ hū? yuǎn lǐ bù rú sǐ." yī rén mén yú jù méng, yī rén mén yú lì qiū, jiē sǐ.
齐人或为孟氏谋，曰：“鲁，尔亲也。饰棺寘诸堂阜，鲁必取之。”从之。卞人以告。惠叔犹毁以为请，立于朝以待命。许之，取而殡之。齐人送之。书曰：“齐人归公孙敖之丧。”为孟氏，且国故也。葬视共仲。声己不视，帷堂而哭。襄仲欲勿哭，惠伯曰：“丧，亲之终也。虽不能始，善终可也。史佚有言曰：‘兄弟致美。’救乏、贺善、吊灾、祭敬、丧哀，情虽不同，毋绝其爱，亲之道也。子无失道，何怨于人？”襄仲说，帅兄弟以哭之。他年，其二子来，孟献子爱之，闻于国。或谮之曰：“将杀子。”献子以告季文子。二子曰：“夫子以爱我闻，我以将杀子闻，不亦远于礼乎？远礼不如死。”一人门于句鼆，一人门于戾丘，皆死。
liù yuè xīn chǒu shuò, rì yǒu shí zhī, gǔ yòng shēng yú shè, fēi lǐ yě. rì yǒu shí zhī, tiān zǐ bù jǔ, fá gǔ yú shè, zhū hóu yòng bì yú shè, fá gǔ yú cháo, yǐ zhāo shì shén, xùn mín shì jūn. shì yǒu děng wēi, gǔ zhī dào yě.
六月辛丑朔，日有食之，鼓用牲于社，非礼也。日有食之，天子不举，伐鼓于社，诸侯用币于社，伐鼓于朝，以昭事神，训民事君。示有等威，古之道也。
qí rén xǔ dān bó qǐng ér shè zhī, shǐ lái zhì mìng. shū yuē:" dān bó zhì zì qí." guì zhī yě.
齐人许单伯请而赦之，使来致命。书曰：“单伯至自齐。”贵之也。
xīn chéng zhī méng, cài rén bù yǔ. jìn xì quē yǐ shàng jūn xià jūn fá cài, yuē:" jūn ruò, bù kě yǐ dài." wù shēn, rù cài, yǐ chéng xià zhī méng ér hái. fán shèng guó, yuē" miè zhī" huò dài chéng yān, yuē" rù zhī".
新城之盟，蔡人不与。晋郤缺以上军、下军伐蔡，曰：“君弱，不可以怠。”戊申，入蔡，以城下之盟而还。凡胜国，曰“灭之”；获大城焉，曰“入之”。
qiū, qí rén qīn wǒ xī bǐ, gù jì wén zi gào yú jìn.
秋，齐人侵我西鄙，故季文子告于晋。
dōng shí yī yuè, jìn hóu sòng gōng wèi hóu cài hóu chén hóu zhèng bó xǔ nán cáo bó méng yú hù, xún xīn chéng zhī méng, qiě móu fá qí yě. qí rén lù jìn hóu, gù bù kè ér hái. yú shì yǒu qí nán, shì yǐ gōng bú huì. shū yuē:" zhū hóu méng yú hù." wú néng wéi gù yě. fán zhū hóu huì, gōng bù yǔ, bù shū, huì jūn è yě. yǔ ér bù shū, hòu yě. qí rén lái guī zi shū jī, wáng gù yě.
冬十一月，晋侯、宋公、卫侯、蔡侯、陈侯、郑伯、许男、曹伯盟于扈，寻新城之盟，且谋伐齐也。齐人赂晋侯，故不克而还。于是有齐难，是以公不会。书曰：“诸侯盟于扈。”无能为故也。凡诸侯会，公不与，不书，讳君恶也。与而不书，后也。齐人来归子叔姬，王故也。
qí hóu qīn wǒ xī bǐ, wèi zhū hóu bù néng yě. suì fá cáo, rù qí fú, tǎo qí lái zhāo yě. jì wén zǐ yuē:" qí hóu qí bù miǎn hū? jǐ zé wú lǐ, ér tǎo yú yǒu lǐ zhě yuē:' nǚ hé gù xíng lǐ!' lǐ yǐ shùn tiān, tiān zhī dào yě. jǐ zé fǎn tiān, ér yòu yǐ tǎo rén, nán yǐ miǎn yǐ. shī yuē:' hú bù xiāng wèi, bù wèi yú tiān?' jūn zǐ zhī bù nüè yòu jiàn, wèi yú tiān yě. zài zhōu sòng yuē:' wèi tiān zhī wēi, yú shí bǎo zhī.' bù wèi yú tiān, jiāng hé néng bǎo? yǐ luàn qǔ guó, fèng lǐ yǐ shǒu, yóu jù bù zhōng, duō xíng wú lǐ, fú néng zài yǐ!"
齐侯侵我西鄙，谓诸侯不能也。遂伐曹，入其郛，讨其来朝也。季文子曰：“齐侯其不免乎？己则无礼，而讨于有礼者曰：‘女何故行礼！’礼以顺天，天之道也。己则反天，而又以讨人，难以免矣。《诗》曰：‘胡不相畏，不畏于天？’君子之不虐幼贱，畏于天也。在《周颂》曰：‘畏天之威，于时保之。’不畏于天，将何能保？以乱取国，奉礼以守，犹惧不终，多行无礼，弗能在矣！”
