gōng sūn chǒu wèn yuē:" fū zǐ dāng lù yú qí, guǎn zhòng yàn zǐ zhī gōng, kě fù xǔ hū?"
公孫丑問曰:「夫子當路於齊,管仲、晏子之功,可復許乎?」
mèng zǐ yuē:" zi chéng qí rén yě, zhī guǎn zhòng yàn zǐ ér yǐ yǐ. huò wèn hū céng xī yuē:' wú zi yǔ zǐ lù shú xián?' céng xī cù rán yuē:' wú xiān zi zhī suǒ wèi yě.' yuē:' rán zé wú zi yǔ guǎn zhòng shú xián?' céng xī fú rán bù yuè, yuē:' ěr hé céng bǐ yǔ yú guǎn zhòng! guǎn zhòng dé jūn rú bǐ qí zhuān yě, xíng hū guó zhèng rú bǐ qí jiǔ yě, gōng liè rú bǐ qí bēi yě ěr hé céng bǐ yǔ yú shì?'" yuē:" guǎn zhòng, céng xī zhī suǒ bù wéi yě, ér zi wèi wǒ yuàn zhī hū?"
孟子曰:「子誠齊人也,知管仲、晏子而已矣。或問乎曾西曰:『吾子與子路孰賢?』曾西蹴然曰:『吾先子之所畏也。』曰:『然則吾子與管仲孰賢?』曾西艴然不悅,曰:『爾何曾比予於管仲!管仲得君如彼其專也,行乎國政如彼其久也,功烈如彼其卑也;爾何曾比予於是?』」曰:「管仲,曾西之所不為也,而子為我願之乎?」
yuē:" guǎn zhòng yǐ qí jūn bà, yàn zǐ yǐ qí jūn xiǎn. guǎn zhòng yàn zǐ yóu bù zú wèi yǔ?"
曰:「管仲以其君霸,晏子以其君顯。管仲、晏子猶不足為與?」
yuē:" yǐ qí wáng, yóu fǎn shǒu yě."
曰:「以齊王,由反手也。」
yuē:" ruò shì, zé dì zǐ zhī huò zī shén. qiě yǐ wén wáng zhī dé, bǎi nián ér hòu bēng, yóu wèi qià yú tiān xià wǔ wáng zhōu gōng jì zhī, rán hòu dà xíng. jīn yán wáng ruò yì rán, zé wén wáng bù zú fǎ yǔ?"
曰:「若是,則弟子之惑滋甚。且以文王之德,百年而後崩,猶未洽於天下;武王、周公繼之,然後大行。今言王若易然,則文王不足法與?」
yuē:" wén wáng hé kě dāng yě? yóu tāng zhì yú wǔ dīng, xián shèng zhī jūn liù qī zuò, tiān xià guī yīn jiǔ yǐ, jiǔ zé nán biàn yě. wǔ dīng cháo zhū hóu, yǒu tiān xià, yóu yùn zhī zhǎng yě. zhòu zhī qù wǔ dīng wèi jiǔ yě, qí gù jiā yí sú, liú fēng shàn zhèng, yóu yǒu cún zhě yòu yǒu wēi zǐ wēi zhòng wáng zǐ bǐ gàn jī zǐ jiāo gé jiē xián rén yě. xiāng yǔ fǔ xiāng zhī, gù jiǔ ér hòu shī zhī yě. chǐ dì, mò fēi qí yǒu yě yī mín, mò fēi qí chén yě rán ér wén wáng yóu fāng bǎi lǐ qǐ, shì yǐ nán yě. qí rén yǒu yán yuē:' suī yǒu zhì huì, bù rú chéng shì suī yǒu zī jī, bù rú dài shí.' jīn shí zé yì rán yě: xià hòu yīn zhōu zhī shèng, dì wèi yǒu guò qiān lǐ zhě yě, ér qí yǒu qí dì yǐ jī míng gǒu fèi xiāng wén, ér dá hū sì jìng, ér qí yǒu qí mín yǐ. dì bù gǎi pì yǐ, mín bù gǎi jù yǐ, xíng rén zhèng ér wáng, mò zhī néng yù yě. qiě wáng zhě zhī bù zuò, wèi yǒu shū yú cǐ shí zhě yě mín zhī qiáo cuì yú nüè zhèng, wèi yǒu shèn yú cǐ shí zhě yě. jī zhě yì wèi shí, kě zhě yì wèi yǐn. kǒng zǐ yuē:' dé zhī liú xíng, sù yú zhì yóu ér chuán mìng.' dāng jīn zhī shí, wàn shèng zhī guó xíng rén zhèng, mín zhī yuè zhī, yóu jiě dào xuán yě. gù shì bàn gǔ zhī rén, gōng bì bèi zhī, wéi cǐ shí wéi rán."
曰:「文王何可當也?由湯至於武丁,賢聖之君六七作,天下歸殷久矣,久則難變也。武丁朝諸侯,有天下,猶運之掌也。紂之去武丁未久也,其故家遺俗,流風善政,猶有存者;又有微子、微仲、王子比干、箕子、膠鬲皆賢人也。相與輔相之,故久而後失之也。尺地,莫非其有也;一民,莫非其臣也;然而文王猶方百里起,是以難也。齊人有言曰:『雖有智慧,不如乘勢;雖有鎡基,不如待時。』今時則易然也:夏後、殷、周之盛,地未有過千里者也,而齊有其地矣;雞鳴狗吠相聞,而達乎四境,而齊有其民矣。地不改辟矣,民不改聚矣,行仁政而王,莫之能御也。且王者之不作,未有疏於此時者也;民之憔悴於虐政,未有甚於此時者也。飢者易為食,渴者易為飲。孔子曰:『德之流行,速於置郵而傳命。』當今之時,萬乘之國行仁政,民之悅之,猶解倒懸也。故事半古之人,功必倍之,惟此時為然。」