○ xíng yǐng shēn xīn shī
○形影身心诗
jìng jié zuò xíng yǐng xiāng zèng shén shì zhī shī. wèi guì jiàn xián yú, mò bù yíng yíng xī shēng. gù jí chén xíng yǐng zhī kǔ, ér yǐ shén biàn zì rán, yǐ shì qí huò. xíng zèng yǐng yuē:" yuàn jūn qǔ wú yán, dé jiǔ mò gǒu cí." yǐng dá xíng yuē:" lì shàn yǒu yí ài, hú kě bù zì jié." xíng lèi yǎng ér yù yǐn, yǐng yì míng ér qiú shàn, jiē xī shēng zhī huò yě. shén nǎi shì zhī yuē:" dà jūn wú sī lì, wàn lǐ zì sēn zhe. rén wéi sān cái zhōng, qǐ bù yǐ wǒ gù." cǐ shén zì wèi yě. yòu yuē:" rì zuì huò néng wàng, jiāng fēi qù líng jù." suǒ yǐ biàn yǎng zhī lèi. yòu yuē:" lì shàn cháng suǒ xīn, shuí dāng yǔ rǔ yù?" suǒ yǐ jiě míng zhī yì, rán yì jǐn zài qù líng yǔ wú yù ér yǐ. shè shǐ wéi shàn jiàn zhī, yǐn jiǔ dé shòu, zé yì jiāng cóng zhī yé? yú shì yòu jí qí shì yuē:" zòng làng dà huà zhōng, bù xǐ yì bù jù. yīng jǐn biàn xū jǐn, wú shì wù duō lǜ." cǐ nǎi bù yǐ sǐ shēng huò fú dòng qí xīn, tài rán wěi shùn, nǎi de shén zhī zì rán, shì shì suǒ wèi duàn cháng jiàn zhě yě.
靖节作形影相赠、《神释》之诗。谓贵贱贤愚,莫不营营惜生。故极陈形影之苦,而以神辨自然,以释其惑。《形赠影》曰:"愿君取吾言,得酒莫苟辞。"《影答形》曰:"立善有遗爱,胡可不自竭。"形累养而欲饮,影役名而求善,皆惜生之惑也。神乃释之曰:"大钧无私力,万理自森著。人为三才中,岂不以我故。"此神自谓也。又曰:"日醉或能忘,将非趣龄具。"所以辨养之累。又曰:"立善常所忻,谁当与汝誉?"所以解名之役,然亦仅在趣龄与无誉而已。设使为善见知,饮酒得寿,则亦将从之耶?于是又极其释曰:"纵浪大化中,不喜亦不惧。应尽便须尽,无事勿多虑。"此乃不以死生祸福动其心,泰然委顺,乃得神之自然,释氏所谓断常见者也。
pō wēng cóng ér fǎn zhī yuē:" yǔ zhī shén fēi xíng, hé fù yì rén tiān. qǐ wéi sān cái zhōng, suǒ zài mí bù rán." yòu yún:" wěi shùn yōu shāng shēng, yōu sǐ shēng yì qiān. zòng làng dà huà zhōng, zhèng wèi huà suǒ chán. yīng jǐn biàn xū jǐn, níng fù qí cǐ yán."
坡翁从而反之曰:"予知神非形,何复异人天。岂惟三才中,所在靡不然。"又云:"委顺忧伤生,忧死生亦迁。纵浪大化中,正为化所缠。应尽便须尽,宁复俟此言。"
bái lè tiān yīn zhī zuò xīn wèn shēn shī yún:" xīn wèn shēn yún hé tài rán, yán dōng nuǎn bèi rì gāo mián. fàng jūn kuài huó zhī ēn fǒu, bù zǎo zhāo lái shí yī nián." shēn dá xīn yuē:" xīn shì shēn wáng shēn shì gōng, jūn jīn jū zài wǒ gōng zhōng, shì jūn jiā shè jūn xū ài, hé shì lùn ēn zì shuō gōng." xīn fù dá shēn yuē:" yīn wǒ shū yōng xiū bà zǎo, qiǎn jūn ān lè suì shí duō. shì jiān lǎo kǔ rén hé xiàn, bù fàng jūn xián nài wǒ hé." cǐ zé yǐ xīn wèi wú shēn zhī jūn, ér shēn nǎi xīn zhī yì yě.
白乐天因之作《心问身》诗云:"心问身云何泰然,严冬暖被日高眠。放君快活知恩否,不早朝来十一年。"身答心曰:"心是身王身是宫,君今居在我宫中,是君家舍君须爱,何事论恩自说功。"心复答身曰:"因我疏慵休罢早,遣君安乐岁时多。世间老苦人何限,不放君闲奈我何。"此则以心为吾身之君,而身乃心之役也。
pō wēng yòu cóng ér fù liù yán yuē:" yuān míng xíng shén zì wǒ, lè tiān shēn xīn yú wù. ér jīn yuè xià sān rén, tā rì dàng chéng jǐ fú?"
坡翁又从而赋六言曰:"渊明形神自我,乐天身心于物。而今月下三人,他日当成几佛?"
rán èr gōng zhī shuō suī bù tóng, ér jiē zǔ zhī liè zǐ lì mìng zhī lùn. lì wèi mìng yuē:" ruò zhī gōng, xī ruò wǒ zāi?" mìng yuē:" rǔ xī gōng yú wù, ér yù bǐ zhèn?" lì yuē:" shòu yāo qióng dá, guì jiàn fù pín, wǒ lì zhī suǒ néng yě." mìng suì lì chén péng zǔ zhī shòu, yán yuān zhī tiān, zhòng ní zhī kùn, yīn zhòu zhī jūn, jì zhá wú jué yú jūn, tián héng zhuān yǒu qí guó, yí qí zhī è, jì shì zhī fù:" ruò shì, rǔ lì zhī suǒ néng, nài hé shòu bǐ ér tiān cǐ, qióng shèng ér dá nì, jiàn xián ér guì yú, pín shàn ér fù è yé?" lì yuē:" ruò rú shì yán, wǒ gù wú gōng yú wù, ér wù ruò cǐ yé? cǐ zé ruò zhī suǒ zhì yé?" mìng yuē:" jì wèi zhī mìng, nài hé yǒu zhì zhī zhě? zhèn zhí ér tuī zhī, qū ér rèn zhī. zì shòu zì yāo, zì qióng zì dá, zì guì zì jiàn, zì fù zì pín, zhèn qǐ néng shí zhī zāi!" cǐ gài yán shòu yāo qióng dá, guì jiàn fù pín, suī yuē mò fēi tiān mìng, ér yì fēi zào wù zhě suǒ néng zhì zhī, zhí fù zhī zì rán ěr. cǐ zé yuān míng shén shì, suǒ wèi" dà jūn wú sī lì" zhī lùn yě.
然二公之说虽不同,而皆祖之列子力命之论。力谓命曰:"若之功,奚若我哉?"命曰:"汝奚功于物,而欲比朕?"力曰:"寿夭穷达,贵贱富贫,我力之所能也。"命遂历陈彭祖之寿,颜渊之天,仲尼之困,殷纣之君,季札无爵于君,田恒专有齐国,夷、齐之饿,季氏之富:"若是,汝力之所能,奈何寿彼而天此,穷圣而达逆,贱贤而贵愚,贫善而富恶耶?"力曰:"若如是言,我固无功于物,而物若此耶?此则若之所制耶?"命曰:"既谓之命,奈何有制之者?朕直而推之,曲而任之。自寿自夭,自穷自达,自贵自贱,自富自贫,朕岂能识之哉!"此盖言寿夭穷达,贵贱富贫,虽曰莫非天命,而亦非造物者所能制之,直付之自然耳。此则渊明神释,所谓"大钧无私力"之论也。
qí hòu yáng guī shān yǒu dú dōng pō hé táo yǐng dá xíng shī yún:" jūn rú yān shàng huǒ, huǒ jǐn jūn nǎi bié wǒ rú jìng zhōng xiàng, jìng huài wǒ bù miè." gài yán yǐng yīn xíng ér yǒu wú, shì shēng miè xiāng. gù fú yún:" yī qiè yǒu wéi fǎ, rú mèng huàn pào yǐng." zhèng yán qí fēi shí yǒu yě, hé wèi bù miè? cǐ zé yòu duò xū wú zhī lùn yǐ.
其后杨龟山有《读东坡和陶影答形》诗云:"君如烟上火,火尽君乃别;我如镜中像,镜坏我不灭。"盖言影因形而有无,是生灭相。故佛云:"一切有为法,如梦幻泡影。"正言其非实有也,何谓不灭?此则又堕虚无之论矣。
○ fù zhí zhī lǐ
○父执之礼
qián bèi shì fù zhí zhī lǐ shén yán. hàn mǎ fú bō yǒu jí, liáng sōng lái hòu zhī, dú bài chuáng xià, yuán bù dá. sōng qù, zhū zǐ wèn yuē:" liáng bó sūn, dì xù guì zhòng, gōng qīng mò bù dàn zhī, dà rén dú bù wéi lǐ?" yuán yuē:" wǒ nǎi sōng zhī fù yǒu yě, suī guì, hé dé shī qí xù hū!"
前辈事父执之礼甚严。汉马伏波有疾,梁松来候之,独拜床下,援不答。松去,诸子问曰:"梁伯孙,帝婿贵重,公卿莫不惮之,大人独不为礼?"援曰:"我乃松之父友也,虽贵,何得失其序乎!"
wáng dān zhào wèi tài zǐ shǎo fù, dà sī tú hóu bà yù yǔ jiāo yǒu, qiǎn zi yù hòu yú dào, yíng bài chē xià, dān xià dá zhī. yù yuē:" jiā jūn yù yǔ jūn jié yǒu, hé wéi jiàn bài?" dān yuē:" jūn fáng yǒu shì yán, dān wèi zhī xǔ yě." rán zé dá bài nǎi shū zhī ěr.
王丹召为太子少傅,大司徒侯霸欲与交友,遣子昱候于道,迎拜车下,丹下答之。昱曰:"家君欲与君结友,何为见拜?"丹曰:"君房有是言,丹未之许也。"然则答拜乃疏之耳。
zhì guó cháo dōng dōu shí, cǐ lǐ yóu zài. hán wèi gōng liú yào běi jīng rì, lǐ jì yǐ guó zǐ bó shì wèi cáo, pō màn gōng, gōng bù yǔ jiào, dài zhī shén lǐ. é, lù gōng dài wèi gōng wèi liú shǒu, wèi zhì, yáng yán yún:" lǐ jì zhī fù xuàn, wǒ mén xià shì yě. wén jì gǎn màn wèi gōng, bì yǐ fù sǐ shī jiào zhì cǐ. wú shì jì, yóu zǐ yě, guǒ bù quān, jiāng tíng xùn zhī." gōng zhì běi jīng, lǐ jì yè jiàn, zuò kè cì. jiǔ zhī, zhe dào fú chū, yǔ zhī yuē:" ér fù, wú kè yě, zhǐ bā bài." jì bù huò yǐ, rú shù bài zhī. cǐ shì huò chuán lǐ jì wèi xǔ jiāng.
至国朝东都时,此礼犹在。韩魏公留钥北京日,李稷以国子博士为漕,颇慢公,公不与较,待之甚礼。俄,潞公代魏公为留守,未至,扬言云:"李稷之父绚,我门下士也。闻稷敢慢魏公,必以父死失教至此。吾视稷,犹子也,果不悛,将庭训之。"公至北京,李稷谒见,坐客次。久之,着道服出,语之曰:"而父,吾客也,只八拜。"稷不获已,如数拜之。此事或传李稷为许将。
xī níng chū, lǚ huì shū zhū zǐ yè ōu yáng gōng yú yǐng shàng, yí dāng bài yǔ fǒu. jì jiàn xù, bài, wén zhōng bù fù cí, shòu zhī rú shòu zǐ zhí zhī lǐ. èr zi jì chū, shēn tàn qián bèi bù kě jí.
熙宁初,吕晦叔诸子谒欧阳公于颍上,疑当拜与否。既见叙,拜,文忠不复辞,受之如受子侄之礼。二子既出,深叹前辈不可及。
chóng níng jiān, lù diàn nóng shī zài zhèng fǔ rì, yǒu dà qīng cén xiàng xiān yán qǐ yú nóng shī wèi fù zhí. yī rì lái fǎng, yán zhī táng ào, jù guān shang bài zhī. jì ér cén zuò shǒu jiǎn lái xiè yún:" qián rì dēng mén zhǎn qìng, méng gōng dūn dǔ shì qì, bǐ nà guì lǐ. yú gōng yǒu qiān zhī guāng, shǐ lǎo zhě zēng jiàn yì zhī guò. rán dà jiàng jūn yǒu yī kè, gǔ rén yǐ wéi měi tán, jīn wén chāng gāng xiá yǒu shòu bài kè, gù bù měi yú qián rén hū."
崇宁间,陆佃农师在政府日,有大卿岑象先岩起于农师为父执。一日来访,延之堂奥,具冠裳拜之。既而岑作手简来谢云:"前日登门展庆,蒙公敦笃事契,俾纳贵礼。于公有谦之光,使老者增僭易之过。然大将军有揖客,古人以为美谈,今文昌纲辖有受拜客,顾不美于前人乎。"
qián bèi yù tōng jiā zǐ dì, chū jiàn qǐng nà bài zhě, jì shòu zhī, zé shè xí wàng qí jiā, yáo bài qí fù zǔ, nǎi shǐ jiù zuò. gài dāng shí fēng sú shàng hòu, suī zhí zhèng zhī yú shù guān yì jiǎng cǐ lǐ, bù yǐ wéi yì yě. zì nán dù yǐ hòu, zé shì dào rì báo yǐ. rán yú yòu shí, yóu jiàn qīn jiù tōng jiā chū jiàn rì, bì xiān bài qí jiā yǐng táng, rán hòu qǐng yè, cǐ lǐ jīn yì bù fù jiàn yě.
前辈遇通家子弟,初见请纳拜者,既受之,则设席望其家,遥拜其父祖,乃始就坐。盖当时风俗尚厚,虽执政之于庶官亦讲此礼,不以为异也。自南渡以后,则世道日薄矣。然余幼时,犹见亲旧通家初见日,必先拜其家影堂,然后请谒,此礼今亦不复见也。
○ lǐ quán
○李全
lǐ quán, zī zhōu rén, dì sān, yǐ fàn niú mǎ lái qīng zhōu. yǒu běi yǒng zhōu niú kè zhāng jiè yǐn zhì lián shuǐ. shí jīn guó duō dào, dào gěng nán xíng, cái běn jìn hào, suì tóu chōng lián shuǐ wèi sī gōng zú. yīn jié qún bù chěng wèi yì xiōng dì, rèn xiá kuáng bào, piāo lüè mín cái, dǎng yǔ rì shèng, mò gǎn shuí hé, hào wèi lǐ sān tǒng xiá. hòu fù huán zī yè tú, cháng jiù hé xǐ shuā niú mǎ, yú yóu tǔ zhōng cù dé tiě qiāng gǎn, zhǎng qī bā chǐ. yú shì jiù shàng dǎ chéng qiāng tóu, zhòng kě sì shí wǔ jīn. rì xí jī cì, jì rì yǐ jīng, wèi zhòng tuī fú, yīn hū wèi lǐ tiě qiāng. suì xié qí tú héng xíng zī qīng jiān, chū mò chāo lüè.
李全,淄州人,第三,以贩牛马来青州。有北永州牛客张介引至涟水。时金国多盗,道梗难行,财本浸耗,遂投充涟水尉司弓卒。因结群不逞为义兄弟,任侠狂暴,剽掠民财,党与日盛,莫敢谁何,号为李三统辖。后复还淄业屠,尝就河洗刷牛马,于游土中蹴得铁枪杆,长七八尺。于是就上打成枪头,重可四十五斤。日习击刺,技日以精,为众推服,因呼为李铁枪。遂挟其徒横行淄、青间,出没抄掠。
zī qīng jiè nèi yǒu yáng jiā bǎo, jū mín jiē yáng shì, yǐ chuān jiǎ zhì xuē wèi yè. bǎo zhǔ yuē yáng ān ér, yǒu lì qiáng yǒng, yī bǎo suǒ fú. yì cháng wèi dào yú shān dōng, jù zhòng zhì shù wàn. yǒu mèi yuē xiǎo jiě jie huò yún qí nǚ, qí hòu chēng yuē gū gū, nián kě èr shí, lǚ lì guò rén, néng mǎ shàng yùn shuāng dāo, suǒ xiàng pī mǐ. quán jūn suǒ guò, zhū bǎo jiē zài niú jiǔ yǐ yíng, dú yáng bǎo bù yǐ wéi yì. quán zhī qí shì, gù gōng jié zhī. ān ér yì chū mín bīng duì lěi, wèi quán yuē:" nǐ shì hǎo hàn, kě yǔ wǒ mèi tiāo dǎ yī fān. ruò yíng shí, wǒ mèi yǔ nǐ wèi qī." quán suì yǔ hān zhàn, zhōng rì wú shèng fù, quán fèn qiě cán. shì qí chù yǒu cóng xiǎo, quán lìng èr zhuàng shì zhí gōu dāo, yè fú xiǎo zhōng. yì rì zài zhàn, quán yáng běi, yáng zhú zhī, fú zhě chū, yǐ dāo gōu zhǐ, dà hū, quán huí mǎ xié zhī yǐ qù. ān ér nǎi lǐng zhòng bèi niú jiǔ, yíng guī chéng yīn, suì hái qīng zhōu, zì shì míng wén nán běi.
淄、青界内有杨家堡,居民皆杨氏,以穿甲制靴为业。堡主曰杨安儿,有力强勇,一堡所服。亦尝为盗于山东,聚众至数万。有妹曰小姐姐(或云其女,其后称曰姑姑),年可二十,膂力过人,能马上运双刀,所向披靡。全军所过,诸堡皆载牛酒以迎,独杨堡不以为意。全知其事,故攻劫之。安儿亦出民兵对垒,谓全曰:"你是好汉,可与我妹挑打一番。若赢时,我妹与你为妻。"全遂与酣战,终日无胜负,全忿且惭。适其处有丛筱,全令二壮士执钩刀,夜伏筱中。翌日再战,全佯北,杨逐之,伏者出,以刀钩止,大呼,全回马挟之以去。安儿乃领众备牛酒,迎归成姻,遂还青州,自是名闻南北。
shí jīn rén fāng kùn yú dí, zhāng jiè yòu cóng ér zhāo zhī, shòu yǐ bīng mǎ, yī yǐ hóng páo, hào hóng ǎo jūn. jiā dìng shí yī nián jiān, jīn rén yù qióng cù. quán yīn nán fù. nǎi yǔ shí shěn duó bèi jié dǎng yǐ lái, zhī chǔ zhōu yīng zhī chún suì nà zhī, lèi zhàn gōng zhì fù zǒng guǎn. míng nián, jīn zhǔ xià zhào zhāo zhī, quán fù shū yǒu yún:" níng zuò jiāng huái zhī guǐ, bù wéi jīn guó zhī chén." suì yǐ qīng bīng wǎng wéi zhōu, qiān qí fù mǔ xiōng sǎo zhī gǔ zàng yú huái nán, yǐ shì bù fù běi xiàng. shí shān dōng yǐ wèi dá suǒ pò, jīn bù néng yǒu, quán suì xià yì dōu, zhāng lín chū jiàng, suì bìng xiàn jì jǔ cāng bīn zī mì děng fán èr fǔ jiǔ zhōu sì shí xiàn, jiàng tóu mù qiān rén, zhàn mǎ qiān wǔ bǎi pǐ, zhōng yǒng jūn shí wǔ wàn rén. wén yú cháo, suì yǐ quán wèi zuǒ wǔ wèi dà jiàng jūn guǎng zhōu guān chá shǐ jīng dōng zhōng yì jūn dū tǒng zhì mǎ bù jūn fù zǒng guǎn, tè cì yín juàn mín qián děng.
时金人方困于敌,张介又从而招之,授以兵马,衣以红袍,号红袄军。嘉定十一年间,金人愈穷蹙。全因南附。乃与石、沈铎辈结党以来,知楚州应之纯遂纳之,累战功至副总管。明年,金主下诏招之,全复书有云:"宁作江淮之鬼,不为金国之臣。"遂以轻兵往潍州,迁其父母兄嫂之骨葬于淮南,以誓不复北向。时山东已为鞑所破,金不能有,全遂下益都,张林出降,遂并献济、莒、沧、滨、淄、密等凡二府九州四十县,降头目千人,战马千五百匹,中勇军十五万人。闻于朝,遂以全为左武卫大将军、广州观察使、京东忠义军都统制、马步军副总管,特赐银、绢、缗钱等。
xiān shì, jiǎ shè zhī yán chéng xiàn, yǐ shì wǔ huái cáo, fāng xìn rú hé zhī, wèi bào. shè lián zhī xìn rú yīn qiǎn liáng zhāo zǔ háng hǎi zhì kuì, yǐ jié lǐ quán, suì qiǎn rén bǔ dé zhī, jí shēn yú cháo, fāng yóu shì bà, shè zhào rù wèi dà lǐ sī zhí, wèi jǐ, zhī chǔ zhōu. shí zhōng yì jūn tóu mù lǐ xiān quán yǒng yǒu dǎn qì, qiě bìng lǐng shí shěn duó zhī jūn, lǐ quán shēn jì zhī. zhì shì, jí lì jǐ xiān, shè suì yǐ lǐ xiān fǎn cè wén yú cháo. yú shì zhào xiān fù mì yuàn shěn zhā, fǔ zhì dōu mén, diàn shuài féng shù yàn zhī sān máo guān hòu xiǎo zhài, mìng yǒng shì pū shā zhī, yú shì quán yù wú jì dàn yǐ. xiān jì zhū, lián shuǐ rén qíng bù ān, tóu mù péi yuān děng suì qǐng shí wèi shuài yú xū yí. zhì sī dà kǒng, suì lìng lǐ quán lǜ wàn rén yǐ wǎng, quán dàn, bù gǎn dòng. zhì sī wú cè, suì fēn qí jūn wèi wǔ. nǎi hū péi yuān fù shān yáng bǐng yì, zé yǐ zhuān shàn zhāo, lìng mì tú zhī, yǐ gōng shú zuì. huì dá bīng zhì lián shuǐ, guī yì zì yí, suì shā yuān yǐ guī dá. xiān shì, quán shàng shū hú jǔ, cháng yán quán láng zǐ yě xīn, bù kě yǐ zhàng. jí quán huò jié yú cáo jiā zhuāng, qín jīn rén wěi fù mǎ, nǎi zuò háo liáng gē yǐ yú zhī yún: chūn cán tiān qì hé jiā zāi, jié shū yè zì háo liáng lái, jiāng jūn shēng qín wěi fù mǎ, dí bīng shí wàn bīng shān cuī. hé wù qīng quǎn tiāo hú jié, wàn lǐ yān chén àn biān jiǎo, biān chén wán kòu bù què rǎng, sān yuè huái jīng dié xuè. miào mó mì qiǎn shān dōng bīng, lǐ jiāng jūn zhě tuī zhōng jīng, tiě qiāng pǐ mǎ shǒu pò zhèn, yīn wū chì zhà fēng yún shēng. cuī shā qún yāo tiān yǔ lì, lǔ chǒu chéng qín bù róng yì, shī shēng zǒu tòu lǔ gǔ chuí, yóu jié téng xiāng sān bǎi pǐ. fáng wéi jiàn shǐ cuī cì jīn, cáo jiā zhuāng pàn shā hú lín, yóu hún yù fǎn dìng xuán dǎn, jiāng jūn qǐ zhī guān sài shēn. jūn bú jiàn, wǎng rì qí wáng yāo wù shù, wéi hé hú tiào zhuī bù dé, fū rén míng rì bài hán fēng, qǐ zuì jiāng jūn zòng kuáng yì. qǐ zhī lǐ hóu xīn dǎn cū, bǔ fù quǎn zhì zi cái xū yú. jīn niú zǒu dí měng jiàng yǒu, miǎn zhōu zhǎn zéi rú shēng wú. zōng shè wēi líng rén zhì shèng, yǎng ruì tú quán wú qīng jìn, huì xū rù biàn fù fēng wáng, jiā gǔ guī lái qǔ jīn yìn. jì ér shè yǐ bìng guī, suì yǐ zhèng sǔn jì zhī. sǔn yǔ shè sù bù xiāng chéng, mù zhōng zhū kè jù sǔn xiū yuàn, nǎi sǒu lǐ quán shēn qǐng, qǐ chà zhēn dé xiù chén xuē liáng bǐng zhī chǔ zhōu. yú shì cháo tíng suì gǎi sǔn wèi sì chuān zhì zhì, nǎi yǐ zhī gé mén shì xǔ guó yòng xú běn zhōng lì huàn shòu cháo yì dài fū, zài zhuǎn wéi tài fǔ shǎo qīng zhī chǔ zhōu.
先是,贾涉知盐城县,以事忤淮漕,方信孺劾之,未报。涉廉知信孺阴遣梁昭祖航海致馈,以结李全,遂遣人捕得之,亟申于朝,方由是罢,涉召入为大理司直,未几,知楚州。时忠义军头目李先拳勇有胆气,且并领石、沈铎之军,李全深忌之。至是,极力挤先,涉遂以李先反侧闻于朝。于是召先赴密院审查,甫至都门,殿帅冯树宴之三茅观后小寨,命勇士扑杀之,于是全愈无忌惮矣。先既诛,涟水人情不安,头目裴渊等遂请石为帅于盱眙。制司大恐,遂令李全率万人以往,全惮,不敢动。制司无策,遂分其军为五。乃呼裴渊赴山阳禀议,责以专擅招,令密图之,以功赎罪。会鞑兵至涟水,硅亦自疑,遂杀渊以归鞑。先是,权尚书胡榘,尝言全狼子野心,不可倚仗。及全获捷于曹家庄,擒金人伪驸马,乃作《濠梁歌》以谀之云:春残天气何佳哉,捷书夜自濠梁来,将军生擒伪驸马,敌兵十万冰山摧。何物轻犭挑胡羯,万里烟尘暗边徼,边臣玩寇不却攘,三月淮Й惊蹀血。庙谟密遣山东兵,李将军者推忠精,铁枪匹马首破阵,喑呜叱咤风云生。摧杀群妖天与力,虏丑成擒不容逸,失声走透虏鼓捶,犹截腾骧三百匹。防围健使催赐金,曹家庄畔杀胡林,游魂欲反定悬胆,将军岂知关塞深。君不见,往日蕲王邀兀术,围合狐跳追不得,夫人明日拜函封,乞罪将军纵狂逸。岂知李侯心胆粗,捕缚犭制子才须臾。金牛走敌猛将有,沔州斩贼儒生无。宗社威灵人制胜,养锐图全无轻进,会须入汴缚酆王,笳鼓归来取金印。既而涉以病归,遂以郑损继之。损与涉素不相成,幕中诸客惧损修怨,乃嗾李全申请,乞差真德秀、陈靴、梁丙知楚州。于是朝廷遂改损为四川制置,乃以知阁门事许国用徐本中例换授朝议大夫,再转为太府少卿知楚州。
guó zì shì qiàn rán, jù chái bèi qīng jǐ. kāi kǔn zhī chū, mìng guǎn jūn yǐ xià jiē zhí cháo cān zhī lǐ. shí quán yǐ wèi bǎo níng jūn jié dù shǐ, qián kǔn jiē yǔ kàng lǐ. zhì shì, mù fǔ sòng gōng xún mèng yù děng jù biàn, suì tiáo tíng, yuē quán bài yú tíng xià, guó dá bài yú táng shàng. yì yǐ dìng, jí tíng cān, guó nǎi ào rán zuò ér shòu zhī, quán dà cán fèn, jìng hái qīng zhōu. zhì dōng, guó dà yuè liǎng huái jūn mǎ, quán qī lǐ gū gū zhě, yù xià jiào chǎng kào jūn, shí qiú xìn ěr, mù fǔ fù tiáo tíng lì zhǐ. jí huái xī jūn huí, rén jǐn dé jiāo zǐ wǔ guàn, nǎi jǐn yǐ gōng dāo shòu zhī lǐ jūn, ér huái xī jūn yì yuàn yǐ. wèi jǐ, quán jiāng liú qìng fú zì qīng lái, móu yǐ dīng jì zhī xī zuò luàn, yǐ móu xiè ér zhǐ. jì ér zhì fǔ chū bǎng, yǐ gāo xiǎn wèi cí, zhǐ zhāi běi jūn. qìng fú yì dà shū yī bǎng, jiē yú qí yòu, yǔ shū bù xùn. cì rì, qìng fú kāi yàn yú wàn liǔ tíng, yóu mù zhū kè jí qīng zhōu yáo zài yān. jiǔ xíng fāng hān, hū bào quán zhì hǎi zhōu, cù qìng fú běi hái. shí guó fāng nà yè, běi jūn jìng zì nán mén rù, zhí zhì fǔ. qiáng yǒng jūn fāng jiě jiǎ, wàng jiàn běi jūn, jiē qì qù, suì pái dà mén ér rù. zhàng qián qīn bīng yù yù zhī, guó nǎi dà hū yuē:" cǐ bèi bù guò yù duō de qián juàn ěr." fāng xíng hē kào, wén běi jūn dà hǎn dēng chéng, zhāng qí zhì, huǒ yǐ sì qǐ, fēi shǐ rú yǔ. guó é zhōng yī jiàn, jìng qū bì yú chǔ tái. běi jūn jié lüè fǔ kù, fén huǐ dài jìn. guó zài chǔ tái jiǔ zhī, shǐ lìng yáo qiú hé. suì zhuì chéng ér chū, yǐ zhí xì shū" qīng zhōu yáo tōng pàn", yǐ zhǎng gān jiē zhī mǎ qián, wǎng jiàn lǐ gū gū. lǐ xùn xiè bù néng tǒng xiá zhū jūn yǐ zhì shēng biàn. yáo suì qǐng shōu jūn, lǐ yún:" zhǐ qǐng zhì zhì dào cǐ shāng liáng, biàn kě dìng yě." yáo jí huí bào, zé guó yǐ dùn yǐ. cì rì, běi jūn dé guó yú sān máo dào táng, yǐ xiǎo zhú yú yú zhì lǐ jūn. guó bù néng fā yī yǔ, fù sòng hái chǔ tái, yǐ bīng huán shǒu, guó suì sǐ yān. wén wǔ guān yù hài zhě fán shù shí rén. wèi jǐ, quán nǎi rù diào, xíng wèi diàn lǐ, qiě shàng zhāng zì hé, cháo tíng bù gǎn wèn yě. suì jìn quán wèi shǎo bǎo, ér yǐ dà lǐ qīng xú xī jì zhī chǔ zhōu.
国自是歉然,惧侪辈轻己。开阃之初,命管军以下皆执朝参之礼。时全已为保宁军节度使,前阃皆与抗礼。至是,幕府宋恭、荀梦玉等惧变,遂调停,约全拜于庭下,国答拜于堂上。议已定,及庭参,国乃傲然坐而受之,全大惭愤,竟还青州。至冬,国大阅两淮军马,全妻李姑姑者,欲下教场犒军,实求衅耳,幕府复调停力止。及淮西军回,人仅得交子五贯,乃尽以弓刀售之李军,而淮西军亦怨矣。未几,全将刘庆福自青来,谋以丁祭之夕作乱,以谋泄而止。既而制府出榜,以高显为词,指摘北军。庆福亦大书一榜,揭于其右,语殊不逊。次日,庆福开宴于万柳亭,游幕诸客及青州ヘ姚在焉。酒行方酣,忽报全至海州,促庆福北还。时国方纳谒,北军径自南门入,直制府。强勇军方解甲,望见北军,皆弃去,遂排大门而入。帐前亲兵欲御之,国乃大呼曰:"此辈不过欲多得钱绢耳。"方行喝犒,闻北军大喊登城,张旗帜,火已四起,飞矢如雨。国额中一箭,径趋避于楚台。北军劫掠府库,焚毁殆尽。国在楚台久之,使令姚求和。遂缒城而出,以直系书"青州姚通判",以长竿揭之马前,往见李姑姑。李逊谢不能统辖诸军以致生变。姚遂请收军,李云:"只请制置到此商量,便可定也。"姚亟回报,则国已遁矣。次日,北军得国于三茅道堂,以小竹舆舆至李军。国不能发一语,复送还楚台,以兵环守,国遂死焉。文武官遇害者凡数十人。未几,全乃入吊,行慰奠礼,且上章自劾,朝廷不敢问也。遂进全为少保,而以大理卿徐希稷知楚州。
jūn biàn zhī xiān yī rì, xún mèng yù yǐ zhī qí móu, jí gào yú guó, guó bù yǐ wéi rán. zhì shì, quán dé qí gào biàn zhī shū, yù shā zhī, ér mèng yù yǐ guī chú. nǎi mìng shù shí qí yāo yú lù ér shā zhī. zhì fǔ juān sān qiān mín bǔ zéi, ér quán yì juān wǔ qiān mín, wú zhuàng dà shuài rú cǐ. xī jì zhì chǔ, yī yì féng yíng, quán yì yǐ jiāo. jì ér hái qīng zhōu, huò chuán wèi jīn rén suǒ qín, huò yǐ wéi yǐ sǐ. liú zhuō chéng shí zì kuā yǐ qū chú yú dǎng. jí chéng xiàng rù qí yán, suì zhào xī jì, ér yǐ zhuō wèi dài, zhāng jí yǐ xū yí jūn mǎ zì suí. zhōng tú suǒ chéng mǎ wú gù ér bó, zhuō nù, suì zhǎn èr háo zhài guān, rén yí qí fēi jí zhēng yě. zhuō chū zhì, jūn shēng pō zhèn, bù shù rì, cuò zhì guāi fāng. nán běi jūn yǐ xiāng yí, shì zhōng yì jūn zǒng guǎn xià quán zì xū yí lǐng wǔ qiān rén lái. xiān shì, quán yù shā xià, zhuō wèi jiě miǎn zhī, zhì shì, zhuō liú yǐ zì wèi, qiě zī qí jūn yǐ zhì quán. rán xià jūn sù jiāo, shí zuò guò jié lüè jū mín, zhuō nǎi bǔ wéi shǒu shù rén zhǎn zhī, yóu wèi jí. nǎi zhá zhōng yì dū tǒng quán sī zhāng zhōng zhèng quán fù dū tǒng, zhōng zhèng cí bù jiù. yáng gū gū zhī zhī, suì hū zhōng zhèng móu suǒ yǐ jù zhì sī zhī cè. zhōng zhèng yuē:" cháo tíng wú fù běi jūn, fū rén ruò yù zhōng zhèng fǎn, wéi yǒu sǐ ěr." suì guī jiā, lìng qī zǐ zì jīng, cì fén gào chì bǎo huò yú tíng, rán hòu zì jìn.
军变之先一日,荀梦玉已知其谋,亟告于国,国不以为然。至是,全得其告变之书,欲杀之,而梦玉已归滁。乃命数十骑邀于路而杀之。制府捐三千缗捕贼,而全亦捐五千缗,无状大率如此。希稷至楚,一意逢迎,全益以骄。既而还青州,或传为金人所擒,或以为已死。刘卓乘时自夸以驱除余党。及丞相入其言,遂召希稷,而以卓为代,璋即以盱眙军马自随。中途所乘马无故而踣,卓怒,遂斩二濠寨官,人疑其非吉征也。卓初至,军声颇振,不数日,措置乖方。南、北军已相疑,适忠义军总管夏全自盱眙领五千人来。先是,全欲杀夏,卓为解免之,至是,卓留以自卫,且资其军以制全。然夏军素骄,时作过劫掠居民,卓乃捕为首数人斩之,犹未戢。乃札忠义都统权司张忠政权副都统,忠政辞不就。杨姑姑知之,遂呼忠政谋所以拒制司之策。忠政曰:"朝廷无负北军,夫人若欲忠政反,惟有死耳。"遂归家,令妻子自经,次焚告敕宝货于庭,然后自尽。
zhì sī wén biàn, suì jiè yán. mìng xià quán fēng bì lǐ quán liú quán zhāng lín děng fǔ kù, qiě chū bǎng lìng běi jūn xiàn sān rì chū chéng. shì rì, zhū yíng bān yí zì dōng běi mén chū. xià jūn zuò mén shǒu sōu jiǎn, fán jīn yín fù nǚ duō rǎng qǔ zhī. yú jiē yí jù bù gǎn chū, zhì sī yòu cóng ér qū zhú zhī. yǒu hēi qí yī duì jǐn bǎi rén, nǎi běi jūn zhī jīng ruì zhě, jiān bù kěn chū. qián yì yī zhuāng, yǔ xià jūn hùn zá. nán jūn yù zhù shǐ huī rèn, zé hū yuē:" wǒ xià tài wèi jūn yě." nán jūn suì bù yí zhī. zhì bū, dà xī mén shàng huǒ hū qǐ, zhì yè, suì sì miàn zòng huǒ, shā hài jūn mín. zhuō suì mìng shǒu zǐ chéng, hù fǔ kù. fán liǎng rì yè, jūn jiē wú huǒ fàn, jī kùn bù fù yòng mìng. xià quán zhī shì jí, suì tǐng shēn rù běi jūn. lǐ gū gū suì yǔ xià jù yǐn, jiǔ hān, qì yuē:" shǎo bǎo jīn bù zhī cún wáng, qiè yuàn yǐ shēn shì tài wèi, fǔ kù rén mǎ, jiē tài wèi wù yě. běn yī jiā rén, hé wéi zì xiāng qiāng? ruò jīn rì jiǎo chú lǐ shì, tài wèi néng zì bǎo fù guì hū?" xià quán huò qí shuō, nǎi yīn yǔ lǐ jūn hé, fǎn gē yǐ gōng nán jūn. zhuō lǚ qiǎn rén zhāo xià yì shì, jìng bù zhì, nǎi yǐ shí wàn guàn kào jūn qiú hé. xià quán nǎi lìng kāi yí lù, yǐ mǎ jūn èr bǎi wèi sòng zhuō chū dà xī mén. xīng yè nán bēn, zhì bǎo yìng, yǐ sì gǔ yǐ. cóng xíng guān shǔ wéi yú yuán shěn xuān zi, yú xī sǐ yān. xià jūn huí zhì huái yīn, nǎi wéi shí qīng lìng huī jiā jī, jǐn dé suǒ lǔ cái wù qī jù sōu. jì zhì xū yí, fàn chéng zhāng huì bì mén jù zhī, qiě jiù jūn zhōng shā qí mǔ qī, yú shì xià quán nǎi qīng shēn běi cuàn. liú zhuō suì yí sī yú yáng zhī bǎo zhài, cháo tíng suì gǎi chǔ wèi huái ān zhōu, mìng jiāng zuò shǎo jiān yáo zhī zhōu shì.
制司闻变,遂戒严。命夏全封闭李全、刘全、张林等府库,且出榜令北军限三日出城。是日,诸营搬移自东北门出。夏军坐门首搜检,凡金银妇女多攘取之。余皆疑惧不敢出,制司又从而驱逐之。有黑旗一对仅百人,乃北军之精锐者,坚不肯出。潜易衣装,与夏军混杂。南军欲注矢挥刃,则呼曰:"我夏太尉军也。"南军遂不疑之。至晡,大西门上火忽起,至夜,遂四面纵火,杀害军民。卓遂命守子城,护府库。凡两日夜,军皆无火饭,饥困不复用命。夏全知事急,遂挺身入北军。李姑姑遂与夏剧饮,酒酣,泣曰:"少保今不知存亡,妾愿以身事太尉,府库人马,皆太尉物也。本一家人,何为自相戕?若今日剿除李氏,太尉能自保富贵乎?"夏全惑其说,乃阴与李军合,反戈以攻南军。卓屡遣人招夏议事,竟不至,乃以十万贯犒军求和。夏全乃令开一路,以马军二百卫送卓出大西门。星夜南奔,至宝应,已四鼓矣。从行官属惟余元е、沈宣子,余悉死焉。夏军回至淮阴,乃为时青、令晖夹击,尽得所掳财物七巨艘。既至盱眙,范成、张惠闭门拒之,且就军中杀其母妻,于是夏全乃轻身北窜。刘卓遂移司于扬之堡寨,朝廷遂改楚为淮安州,命将作少监姚知州事。
shí lǐ quán yóu wèi hái, wáng yì shēn guó ān yòng wèi quán sī. liú qìng fú yǔ zhāng fǔ móu jiù chǔ zhī huái hé fù dà fú qiáo. huò gào lǐ gū gū yǐ èr rén yù yǐ zhōu xiàn jīn rén, gū gū jí qiǎn rén qǐng yáo yì shì, bù huò yǐ ér wǎng, zé dà tīng yǐ shè sì guǒ zhuō, yú èr kè zé qìng fú jí fǔ yě. qìng fú xiān zhì, gū gū yún:" gē ge bù kuài, kě qù wèn zé gè." wèi lǐ fú yě. shí fú wò yú mì shì, fán yū qū shù sì nǎi zhì. qìng fú zhì tà qián yún:" gē ge méi shén shì?" fú yún:" fán nǎo dé nèn dì." liú chān fú tà yǒu jiàn chū, shāo xīn dòng, jí chū, fú jí huī jiàn zhōng qí nǎo. jì ér fǔ zhì, yú wài hū yún:" zǒng guǎn méi shén shì fǒu?" fú yǐn shēn mén zuǒ, qí qí rù, jí huī jiàn, yòu pū zhī, fú suì xié èr shǒu yǐ chū, nǎi dà zhāng lè jù yǐn. yáo suì jiē bǎng, yǐ liú zhāng yù móu zuò nì, mì fèng cháo zhǐ yǐ xíng zhū lù, nǎi wén yú cháo. lǐ fú zēng zhì, gū gū cì jīn, jìn fēng chǔ guó fū rén. mò jǐ, fú fù yǐ yù jiè liáng quàn qiú xìn, suì zhào běi jūn rù chéng, guān mín sǐ zhě shén zhòng, yáo lài guó ān yòng nì zhī ér miǎn. yú shì cháo tíng zhū kǔn gè zhǔ jiǎo chú fēn tún zhī shuō, jiǔ zhī bù jué. jì ér xū yí shǒu péng xin tún nǎi qiǎn zhāng huì fàn chéng rù huái ān, shuō guó ān yòng lìng shā lǐ fú jí lǐ gū gū. wèi jǐ, lǐ fú jiù lù, ér gū gū zé yì fú wǎng hǎi zhōu yǐ. qí hòu fēn tún zhī shuō yǐ dìng, ér jiāng kǔn suǒ qiǎn zhào fū jiǎo shā zhī bīng shì zhì. běi jūn nù wèi zhāng fàn suǒ mài, yù shā zhī, èr rén suì dùn qù. guó ān yòng zhuī zhì xū yí, péng xin tún yàn zhī, fāng dà hé dōng, hū bào jūn biàn, shǐ zhī zhāng fàn yǐ xiàn xū yí yú běi yǐ, péng xin tún suì wèi suǒ qín.
时李全犹未还,王义深、国安用为权司。刘庆福与张甫谋就楚之淮河缚大浮桥。或告李姑姑以二人欲以州献金人,姑姑即遣人请姚议事,不获已而往,则大厅已设四果卓,余二客则庆福及甫也。庆福先至,姑姑云:"哥哥不快,可去问则个。"谓李福也。时福卧于密室,凡迂曲数四乃至。庆福至榻前云:"哥哥没甚事?"福云:"烦恼得恁地。"刘觇福榻有剑出,稍心动,亟出,福急挥剑中其脑。既而甫至,于外呼云:"总管没什事否?"福隐身门左,俟其入,即挥剑,又仆之,福遂携二首以出,乃大张乐剧饮。姚遂揭榜,以刘、张欲谋作逆,密奉朝旨已行诛戮,乃闻于朝。李福增秩,姑姑赐金,进封楚国夫人。末几,福复以预借粮券求衅,遂召北军入城,官民死者甚众,姚赖国安用匿之而免。于是朝廷诸阃各主剿除分屯之说,久之不决。既而盱眙守彭忄屯乃遣张惠、范成入淮安,说国安用令杀李福及李姑姑。未几,李福就戮,而姑姑则易服往海州矣。其后分屯之说已定,而江阃所遣赵夫剿杀之兵适至。北军怒为张、范所卖,欲杀之,二人遂遁去。国安用追至盱眙,彭忄屯宴之,方大合东,忽报军变,始知张、范已献盱眙于北矣,彭忄屯遂为所擒。
jì ér lǐ quán zhì chǔ, jiē bǎng zì chēng shān dōng huái nán xíng shěng, yú shì jǐn jù huái ān hǎi zhōu lián shuǐ děng chù. xiān shì, quán qiǎn zhāng guó míng rù cháo bǐng yì, shū zhì, cháo tíng wèi yǒu yǐ chù zhī. huì shí qīng yì qiǎn rén zhì, guó míng suì qiǎn rén bào quán, quán suì shā qīng. guó míng jí yán lǐ quán wú tā yì, cháo tíng suì qiǎn zhào gǒng fèng liǎng zhèn jié yuè yìn shòu yǐ wǎng. ér jiāng kǔn nǎi qiǎn shēn shēng jié quán zhàng xià móu shā zhī. shì jué, quán qiú shēn shēng, yǐ qí shì shàng yú cháo. gài quán shí yǐ yǒu pàn zhì yǐ. huì yán chéng chén yù móu yú dōng hǎi jié duó quán qīng zhōu yùn liáng zhī chuán, quán yóu shì yù nù, suì xìng wèn zuì zhī shī. shǒu gōng hǎi líng, shǒu chén sòng jì yíng jiàng, suì jìn wéi yáng zhōu. cháo tíng shǐ jiàng zhào xuē duó quán guān jué, zhù gěi qián liáng, huì zhū lù bīng zhū tǎo, rán zhàn duō bù lì, nèi wài wèi zhī zhèn dòng. shì shí quán hé zhū xiàng jūn mǎ, bìng qū xiāng mín èr shí yú wàn, yī xī zhù zhǎng wéi shù shí lǐ, wéi hé yáng zhī sān chéng, wèi bì qǔ zhī jì. huì yuán xī, yù shì xián xiá, yú chéng zhōng zhāng dēng dà yàn, quán yì zhāng dēng yú píng shān táng zhōng. yè, quán chéng zuì yǐn mǎ bù jí lì báo chéng, zhào fàn mìng qí dì kuí lǐng bīng chū chéng yíng zhàn, zhì sān gǔ, shèng fù wèi jué. kuí xiān mìng lǐ hǔ dīng shèng tóng chí bīng sāi qí wèng mén. zhì shì, quán yù hái, ér mén yǐ sāi, jìn tuì shī jù, qiě zhàn qiě tuì, suì xiàn yú xīn táng, yóu shì gè sàn qù. cì rì yú jù rù luàn shī zhōng, dé yī hóng páo ér wú yī shǒu zhǐ zhě, nǎi quán yě xiān shì quán tóu běi, cháng zì duàn yī zhǐ, yǐ shì bù fù nán guī. shí shào dìng sì nián zhēng yuè. hòu sān rì, běi jūn xī dùn, zhì fǔ lù bù wén yú cháo, suì chéng shèng fù tài zhī yán chéng. hòu sān yuè, huái nán zhū zhōu běi jūn jiē kōng chéng ér qù yǐ. qí chú sōng shòu zhě, nǎi xú xī jì zhī zǐ. jiǎ shè kāi kǔn wéi yáng rì, cháng shǐ yǔ zhū zǐ tóng xué. qí hòu quán wú zi, lǚ tuō shè zhù zhī. shè yǐ xī jì xiàng yǔ zhī niàn, suì mìng yǔ zhī, hòu gēng míng yún. liú zi chéng cháng zhe huái dōng bǔ shǐ, jì zài shén xiáng. rán yú suǒ wén yú dāng shí zhū gōng, huò xuē shū suǒ wèi yǒu zhě, yīn zhí qí gài yú cǐ, yǐ bǔ liú shì zhī kuò wén yún.
既而李全至楚,揭榜自称山东、淮南行省,于是尽据淮安、海州、涟水等处。先是,全遣张国明入朝禀议,书至,朝廷未有以处之。会时青亦遣人至,国明遂遣人报全,全遂杀青。国明极言李全无它意,朝廷遂遣赵拱奉两镇节钺印绶以往。而江阃乃遣申生结全帐下谋杀之。事觉,全囚申生,以其事上于朝。盖全时已有叛志矣。会盐城陈遇谋于东海截夺全青州运粮之船,全由是愈怒,遂兴问罪之师。首攻海陵,守臣宋济迎降,遂进围扬州。朝廷始降诏削夺全官爵,住给钱粮,会诸路兵诛讨,然战多不利,内外为之震动。是时全合诸项军马,并驱乡民二十余万,一夕筑长围数十里,围合扬之三城,为必取之计。会元夕,欲示闲暇,于城中张灯大宴,全亦张灯于平山堂中。夜,全乘醉引马步极力薄城,赵范命其弟葵领兵出城迎战,至三鼓,胜负未决。葵先命李虎、丁胜同持兵塞其瓮门。至是,全欲还,而门已塞,进退失据,且战且退,遂陷于新塘,由是各散去。次日于沮洳乱尸中,得一红袍而无一手指者,乃全也(先是全投北,尝自断一指,以示不复南归)。时绍定四年正月。后三日,北军悉遁,制府露布闻于朝,遂乘胜复泰之盐城。后三月,淮南诸州北军皆空城而去矣。其雏松寿者,乃徐希稷之子。贾涉开阃维扬日,尝使与诸子同学。其后全无子,屡托涉祝之。涉以希稷向与之念,遂命与之,后更名云。(刘子澄尝著《淮东补史》,纪载甚详。然余所闻于当时诸公,或削书所未有者,因摭其概于此,以补刘氏之阔文云。)
○ wáng gōng gǔn fù chóu
○王公衮复仇
wáng xuān zi shàng shū mǔ, zàng shān yīn shī zi wù, wèi dào suǒ fā. shí xuān zi wèi lì bù yuán wài láng, qí dì gōng gǔn dài cì wū jiāng wèi, jū xiāng wù sè dé zhī, nǎi běn cūn wú lài jī sì dé zhě suǒ wéi. suì wén yú guān, jù fú qí zuì, zhǐ cóng tú duàn, qíng lì tā zhōu, gōng gǔn bù shèng bēi fèn. shí yóu jū liú qián xiá sī, gōng gǔn suì yòu shǒu zú yǐn zhī yǐ jiǔ, jiē dà zuì, yīn shǒu duàn zéi shǒu, cháo fù tí zhī zì guī yǒu sī. xuān zi jí yǐ zhuàng bái táng, nà guān yǐ shú dì zuì. shì xià gěi shě yì, shí yáng chūn yuán lǎo wèi jǐ shì, zhāng xiào xiáng ān guó jiān shè rén, shū yì zhuàng yuē:" fù chóu, yì yě. fū chóu kě fù, zé tiān xià zhī rén, jiāng jiāo chóu ér bù zhǐ, yú shì shèng rén wéi fǎ yǐ zhì zhī. dāng zhū yě, wú wèi ěr zhū zhī dāng xíng yě, wú wèi ěr xíng zhī. yǐ ěr zhī chóu, lì wú zhī fǎ. yú shì fán wéi rén zi ér chóu yú fù mǔ zhě bù gǎn fù, ér wéi fǎ zhī tīng, hé yě? fǎ xíng zé fù chóu zhī yì zài yān gù yě. jīn fū zuǒ gōng gǔn zhī mǔ, jì zàng ér bào qí gǔ, shì shī yě. fù mǔ zhī chóu, shú dà yú shì? zuǒ gōng gǔn dé zéi ér zhé shā zhī, yì yě, ér mò zhī gǎn yě, yǐ wéi yǒu fǎ yān. lǜ yuē:' fā zhǒng kāi guān zhě jiǎo.' èr zi zhī mǔ, yí hái sàn yì yú gù cáng zhī wài, zé zéi zhī sǐ wú yí yǐ. zéi chéng sǐ, zé èr zi zhī chóu yì bào, cǐ zuǒ gōng gǔn suǒ yǐ bù gǎn shā zhī yú qí shǐ huò, ér bì guī zhī lì yě. yù chéng ér lì chū zhī, shǐ zéi yáng yáng chū rù lǘ xiàng yǔ qí mín chǐ. fū fù mǔ zhī chóu, bù gòng dài tiān zhě yě. èr zi zhī shǐ bù gǎn shā yě, gài bù gǎn yǐ sī yì gù luàn fǎ. jīn yù yǐ chéng yǐ, fǎ bù dàng sǐ, èr zi shā zhī, zuì yě fǎ dāng sǐ, ér lì fèi fǎ, zé dì xià zhī rǔ, shěn tòng yù jié, zhōng mò zhī shēn, wèi zhī zǐ zhě, shàng ān dé zì bǐ yú rén yě zāi! zuǒ yǒu guān shǒu, zé gōng gǔn zhī shā shì zéi, xié yú yì ér yí yú fǎ zhě yě. chūn qiū zhī yì, fù chóu. gōng gǔn qǐ rú shēng, léi rú bù shèng yī. dāng shā zéi shí, nú lì jiē jīng zǒu, zéi yǐ sǐ hàn, gōng gǔn dé bù sǐ, shì ěr. qiě cǐ zéi jué zhǒng zhì shí shù, cháng bài ér bù sǐ, jīn yòu bài yān, ér yòu bù sǐ, zé qí wèi è, bì chǐ yú qián. gōng gǔn zhī shā zhī yě, qǐ tè zhí wáng shì zhī yuān ér yǐ zāi! chūn děng wèi gōng gǔn fù chóu zhī yì kě jiā, gōng gǔn shā jué zhǒng fǎ yīng sǐ zhī rén wéi wú zuì, nà guān shú dì zuǒ zhī qǐng dāng bù xǔ, gù zòng shī xíng yǒu sī zhī fá yí rú lǜ." zhào:" gěi shě yì shì."
王宣子尚书母,葬山阴狮子坞,为盗所发。时宣子为吏部员外郎,其弟公衮待次乌江尉,居乡物色得之,乃本村无赖嵇泗德者所为。遂闻于官,具服其罪,止从徒断,黥隶他州,公衮不胜悲愤。时犹拘留钤辖司,公衮遂诱守卒饮之以酒,皆大醉,因手断贼首,朝复提之自归有司。宣子亟以状白堂,纳官以赎弟罪。事下给舍议,时杨椿元老为给事,张孝祥安国兼舍人,书议状曰:"复仇,义也。夫仇可复,则天下之人,将交仇而不止,于是圣人为法以制之。当诛也,吾为尔诛之;当刑也,吾为尔刑之。以尔之仇,丽吾之法。于是凡为人子而仇于父母者不敢复,而惟法之听,何也?法行则复仇之义在焉故也。今夫佐、公衮之母,既葬而暴其骨,是﹃尸也。父母之仇,孰大于是?佐、公衮得贼而辄杀之,义也,而莫之敢也,以为有法焉。律曰:'发冢开棺者、绞。'二子之母,遗骸散逸于故藏之外,则贼之死无疑矣。贼诚死,则二子之仇亦报,此佐、公衮所以不敢杀之于其始获,而必归之吏也。狱成而吏出之,使贼阳阳出入闾巷与齐民齿。夫父母之仇,不共戴天者也。二子之始不敢杀也,盖不敢以私义故乱法。今狱已成矣,法不当死,二子杀之,罪也;法当死,而吏废法,则地下之辱,沈痛郁结,终莫之伸,为之子者,尚安得自比于人也哉!佐有官守,则公衮之杀是贼,协于义而宜于法者也。《春秋》之义,复仇。公衮起儒生,羸如不胜衣。当杀贼时,奴隶皆惊走,贼以死捍,公衮得不死,适耳。且此贼掘冢至十数,尝败而不死,今又败焉,而又不死,则其为恶,必侈于前。公衮之杀之也,岂特直王氏之冤而已哉!椿等谓公衮复仇之义可嘉,公衮杀掘冢法应死之人为无罪,纳官赎弟佐之请当不许,故纵失刑有司之罚宜如律。"诏:"给舍议是。"
qí hòu, gōng gǔn yú qián dào jiān wèi chì lìng suǒ shān dìng guān. yī rì, dēng duì. xiào zōng gù wèn zuǒ yòu yuē:" shì fēi shǒu zhǎn fā zhǒng dào zhě hū?" yì pō xǐ zhī. wèi jǐ, chú zuǒ sī.
其后,公衮于乾道间为敕令所删定官。一日,登对。孝宗顾问左右曰:"是非手斩发冢盗者乎?"意颇喜之。未几,除左司。
gōng gǔn wéi rén qú shén. wáng guī líng cháng zèng shī yǒu yún:" mào ruò léi zhōng shén wǔ" zhě, gài jì shí yě.
公衮为人癯甚。王龟龄尝赠诗有云:"貌若羸中甚武"者,盖纪实也。
○ fù chūn zi
○富春子
bǎo qìng jiān, yǒu sūn shì zi míng shǒu róng, shàn fēng jiǎo niǎo zhàn, qí shù duō yàn, hào fù chūn zi. báo yóu shàng, wén qiáo lóu gǔ jiǎo shēng, jīng yuē:" dàn xī qiě yǒu biàn, ér tǔ rén dāng yǒu diǎn jùn zhě." shì jiàn fù gōng wáng yuán chūn, yīn hè zhī yuē:" dàn xī xiāng jùn zhī chú, bì jūn yě." wáng yǐ wéi dàn. yuè liǎng yuè, ér pān bǐng zuò luàn, wáng guǒ yǐ gào biàn zhī gōng diǎn jùn, zì shì rén shǐ shén zhī. hòu dēng shǐ wèi wáng zhī mén, pō wéi xìn yòng. yī rì, wén què zào, shǐ lìng zhàn zhī, yún:" lái rì bǔ shí, dāng yǒu bǎo wù zhì, rán fēi chéng xiàng suǒ kě yòng zhě. jīn yǐ dǐ guān, bì yǒu suǒ ài, ér wèi rù ěr." yì rì, guǒ lǐ quán yǐ yù zhù fǔ wèi gòng, wèi hūn zhě chí liú, zhì zhī yú fǔ ér hòu nà. shǐ cháng dé lǐ quán shū, zhì zhī xiù jiān, wèi qǐ yě. yīn kòu yún:" wú xiù zhōng shū, suǒ yán hé shì?" duì yuē:" jiǎ pò náng èr shí wàn ěr." bō fēng, guǒ rán, shǐ yǐ cǐ shēn jì zhī. hòu yǐ tā gù, qíng zhì yuǎn jùn sǐ yān. hòu wèi jiàn yǒu de qí shù zhě.
宝庆间,有孙氏子名守荣,善风角鸟占,其术多验,号富春子。薄游上,闻谯楼鼓角声,惊曰:"旦夕且有变,而土人当有典郡者。"适见富公王元春,因贺之曰:"旦夕乡郡之除,必君也。"王以为诞。越两月,而潘丙作乱,王果以告变之功典郡,自是人始神之。后登史卫王之门,颇为信用。一日,闻鹊噪,史令占之,云:"来日哺时,当有宝物至,然非丞相所可用者。今已抵关,必有所碍,而未入耳。"翌日,果李全以玉柱斧为贡,为阍者迟留,质之于府而后纳。史尝得李全书,置之袖间,未启也。因扣云:"吾袖中书,所言何事?"对曰:"假破囊二十万耳。"剥封,果然,史以此深忌之。后以他故,黥至远郡死焉。后未见有得其术者。
○ wáng xuān zi shī gào mìng
○王宣子失告命
niǎn gǔ zhī xià, zhèng xiān tán yā, rán yī zhì bù zú yǐ shèng zhòng jiān. wáng zuǒ xuān zi suī yǐ wén kuí tiān xià, ér lì cái jí gāo, shòu huáng shēn xǐ zhī. yǐn lín ān rì, jìn jí qún dào shén yán, dū chéng sù rán. jì ér yǐ zhì bàn shòu shǎng zēng zhì, gào mìng fǔ xià, zhì wò nèi, dàn qǐ hū shī zhī. xuān zi zhī wèi suǒ wǔ, lüè bú jiàn zhī cí sè. tā rì zòu shì bì, cóng róng yǐ bái shàng yuē:" shǔ bèi è chén qióng qí jiān, gù wéi shì yǐ jǔ chén ěr." shàng yuē:" hé yǐ chù zhī?" duì yuē:" chén ruò zhāng huáng wù sè, zhèng duò qí jì zhōng, wéi yǒu zhì zhī bù wèn. yì shí cóng lì bù qiú yī gōng jù zú yǐ, jīn wèi gǎn qǐng yě." shàng chēng shàn.
辇毂之下,政先弹压,然一智不足以胜众奸。王佐宣子虽以文魁天下,而吏才极高,寿皇深喜之。尹临安日,禁戢群盗甚严,都城肃然。既而以治办受赏增秩,告命甫下,置卧内,旦起忽失之。宣子知为所侮,略不见之辞色。他日奏事毕,从容以白上曰:"鼠辈恶臣穷其奸,故为是以沮臣尔。"上曰:"何以处之?"对曰:"臣若张皇物色,正堕其计中,惟有置之不问。异时从吏部求一公据足矣,今未敢请也。"上称善。
○ pèi yán yōu shū
○配盐幽菽
xī chuán jiāng xī yī shì, qiú jiàn yáng chéng zhāi, pō yǐ gāi qià zì fù. yuè shù rì, chéng zhāi jiǎn zhī yún:" wén gōng zì jiāng xī lái pèi yán yōu shū, yù qiú shǎo xǔ." shì rén máng rán mò xiǎo, jí wǎng xiè yuē:" mǒu dú shū bù duō, shí bù zhī wèi hé wù?" chéng zhāi xú jiǎn lǐ bù yùn lüè shì zì shì zhī, zhù yún:" pèi yán yōu shū yě." rán qí yì yì wèi kě shēn xiǎo. chǔ cí yuē:" dà kǔ xián suān xīn gān xíng." shuō zhě yuē:" dà kǔ, shì yě. yán qǔ shì zhī diào yǐ xián cù jiāo jiāng yí mì, zé xīn gān zhī wèi jiē fā ér xíng." rán gǔ wú dòu chǐ, shǐ jí jiù piān nǎi yǒu" wú yí yán shì". shǐ jì huò zhí chuán yǒu" niè qū yán gǔ zhōng dá". sān fǔ jué lù yuē:" qián duì dài fū fàn zhòng gōng, yán shì suàn guǒ gòng yī tǒng." gài qín hàn yǐ lái shǐ yǒu zhī.
昔传江西一士,求见杨诚斋,颇以该洽自负。越数日,诚斋简之云:"闻公自江西来配盐幽菽,欲求少许。"士人茫然莫晓,亟往谢曰:"某读书不多,实不知为何物?"诚斋徐检《礼部韵略》豉字示之,注云:"配盐幽菽也。"然其义亦未可深晓。《楚辞》曰:"大苦咸酸辛甘行。"说者曰:"大苦,豉也。言取豉汁调以咸酢椒姜饴蜜,则辛甘之味皆发而行。"然古无豆豉,史《急就篇》乃有"芜夷盐豉"。《史记·货殖传》有"蘖曲盐鼓中答"。《三辅决录》曰:"前对大夫范仲公,盐豉蒜果共一筒。"盖秦、汉以来始有之。
○ jū yīn yáng zhèng
○疽阴阳证
zú bó lín chuān tuī guān, píng shēng yǐ tǐ càn qì ruò, duō fú wū fù dān shā. wǎn nián jū fā bèi, qí dà rú shàn, yī zhě xī guī zuì yú dān shí zhī dú, fán fěn yáng xuè jiě dú zhī pǐn, mò bù biàn shì, shū bù shǎo sǔn. huò yǐ hòu shì jiē lǎo zhù yī wèi jiàn zhě, zhù běn yáng yī, rán zhǐ xià jí jīng. zhěn mài yǐ, jí yún:" fēi gǎn qiú yì yú zhū gōng, rán cǐ nǎi jí yīn zhèng. zài wǒ fǎ zhōng, zhèng dāng duō fú fú huǒ zhū shā jí sān jiàn tāng, fǒu zé, fēi wú suǒ zhī yě." zhū zǐ jiē yǒu nán sè, rán qí shì yǐ dài, gū cháng shì yī èr xiǎo liào. ér zhù fù bǐ zuò dà jì, dùn fú sān rì hòu, shǐ yòng gāo yào fū tiē, ér dān shā wū fù lüè bù chuò kǒu, yú bàn yuè ér chuāng suì píng. fán fú sān jiàn tāng èr bǎi wǔ shí fú, cǐ yì kě wèi qí gōng yǐ.
族伯临川推官,平生以体孱气弱,多服乌附、丹砂。晚年疽发背,其大如扇,医者悉归罪于丹石之毒,凡べ粉、羊血解毒之品,莫不遍试,殊不少损。或以后市街老祝医为荐者,祝本疡医,然指下极精。诊脉已,即云:"非敢求异于诸公,然此乃极阴证。在我法中,正当多服伏火朱砂及三建汤,否则,非吾所知也。"诸子皆有难色,然其势已殆,姑尝试一二小料。而祝复俾作大剂,顿服三日后,始用膏药敷贴,而丹砂、乌附略不辍口,余半月而疮遂平。凡服三建汤二百五十服,此亦可谓奇工矣。
hóng jǐng lú suǒ zài, shí kāng zǔ bìng xīn zhì, yòng shèng huì fāng zhì yāo tòng, lù róng fù zǐ yào fú zhī ér chà. yòu fú zhōu guō yī yòng rōng, fù yī lòu zhì jí, jiē cǐ lèi yě. gài yōng jū jiē yǒu yīn yáng zhèng, yào dāng yī jué yú zhǐ xià, ér jīn shì wài kē wǎng wǎng bù shàn yú mài, měi yǐ sī yì chuǎi mó, gù duō shī zhī, cǐ bù kě bù jīng chá yě.
洪景卢所载,时康祖病心痔,用圣惠方治腰痛,鹿茸、附子药服之而差。又福州郭医用茸,附医漏痔疾,皆此类也。盖痈疽皆有阴阳证,要当一决于指下,而今世外科往往不善于脉,每以私意揣摩,故多失之,此不可不精察也。
○ chén zhōu shì
○陈周士
huò fú bào yìng zhī shuō, duō fù huì chuán é, wèi kě jǐn xìn. jīn yǒu xiāng qǔ mù jī xiǎo rán yī shì, zhe zhī yú cǐ, yǐ wéi shì jiè. chén zhōu shì zào, zhí zhāi shì láng zhèn sūn zhī zhǎng zǐ, dēng dì wèi jiā hé, shè jùn. yī rì, yàn kè yú yuè bō lóu. yǒu zhōu jiān jiǔ zhě yǒng jué, dài páo yú cǐ, nǎi zhào yǔ zhuàn dé yuān zhī lì. shì rì, shì yǐ xiǎo zhōu zài kè báo yóu, chū bù zhī jùn jiāng zhī zài lóu yě. zhōu shì shì gù jiàn, zhōu jí yǐ zhào qū bì. zhōu shì lìng xún zhī, zhī wèi zhōu yě, nù xíng yú sè yuē:" mǒu bù cái, wàng qīng, suì wèi yī zú xiāng wǔ rú cǐ." nǎi jùn zhí qí shù shì, zuò shū dá zhī yú zhào, bèi yán zāng làn guò è. shí zhào shǒu wú, jí rì qiǎn dǎi, jué jí biān zhì, réng yā zhì jiā hé shì zhòng. shí fāng yán shǔ, zhōu shì nǎi luǒ ér bào zhī liè rì zhōng, chuāng xuè chòu fǔ, shù rì ér sǐ. lín wēi tàn yuē:" chén tōng pàn qū dǎ shā wǒ, dāng sù zhī yīn fǔ yǐ." shí bǎo yòu bǐng chén jì xià yě. shì suì shí èr yuè, zhōu shì jū fā bèi ér cú. xū! kě wèi zāi!
祸福报应之说,多傅会传讹,未可尽信。今有乡曲目击晓然一事,著之于此,以为世戒。陈周士造,直斋侍郎振孙之长子,登第为嘉禾ヘ,摄郡。一日,宴客于月波楼。有周监酒者勇爵,代庖于此,乃赵与篆德渊之隶。是日,适以小舟载客薄游,初不知郡将之在楼也。周士适顾见,周急舣棹趋避。周士令询之,知为周也,怒形于色曰:"某不才,望轻,遂为一卒相侮如此。"乃捃摭其数事,作书达之于赵,备言赃滥过恶。时赵守吴,即日遣逮,决脊编置,仍押至嘉禾示众。时方炎暑,周士乃裸而暴之烈日中,疮血臭腐,数日而死。临危叹曰:"陈通判屈打杀我,当诉之阴府矣。"时宝祐丙辰季夏也。是岁十二月,周士疽发背而殂。吁!可畏哉!
○ xiù wáng sì xí
○秀王嗣袭
xiù ān xī wáng, shòu huáng běn shēng fù yě. yòng pú ān yì wáng gù shì, yǐ zǐ sūn sì xí. ān xī hōng, zi bó guī sì, shì wèi chóng wáng, shì xiàn jìng. zhǎng sūn yuē shī kuí, zǎo zú, shī kuí sì, shì wèi lǐ wáng. shī chuí shī kuí jiē xiān zú, shī yǔ sì, shì wèi hé wáng. shī gāo yòu zú. shī yán, bǎo qìng yuán nián zì zhī qìng yuán fǔ rù sì, wèi cháo xiè ér hōng, shì wèi yǒng wáng. shī mí yǐ bǎo qìng sān nián sì, zhì bǎo yòu liù nián, lì sān shí yī nián ér hòu hōng, shì wèi rùn wáng. cì shī gòng, xiān hōng. zēng sūn xī zì xíng, yì jiē xiān wáng. zhì jǐng dìng èr nián, yuán sūn yǔ zé yǐ zhè xī cāng guī bān xí sì, zhì xián chún qī nián hōng, shì wèi lín hǎi jùn wáng. qí cì yǔ xiān zú. shì suì dōng, yǔ zé yǐ zhī quán zhōu huàn shòu jí zhōu cì shǐ, zhǔ fèng xiāng huǒ. qí jiān yǐ bàng zōng rù jì zhě, gài shí jū wǔ liù yān.
秀安僖王,寿皇本生父也。用濮安懿王故事,以子孙嗣袭。安僖薨,子伯圭嗣,是为崇王,谥宪靖。长孙曰师夔,早卒,师揆嗣,是为澧王。师垂、师揆皆先卒,师禹嗣,是为和王。师皋又卒。师岩,宝庆元年自知庆元府入嗣,未朝谢而薨,是为永王。师弥以宝庆三年嗣,至宝祐六年,历三十一年而后薨,是为润王。次师贡,先薨。曾孙希字行,亦皆先亡。至景定二年,元孙与泽以浙西仓归班袭嗣,至咸淳七年薨,是为临海郡王。其次与先卒。是岁冬,与泽以知全州换授吉州刺史,主奉香火。其间以傍宗入继者,盖十居五六焉。