bào piáo zǐ yuē: xī hàn huǒ qǐn yào, lóng zhàn hǔ zhēng, jiǔ yǒu fú liè, sān jiā dǐng jù. yǒu lè tiān xiān shēng zhě, bì dì péng zhuǎn, bō liú mín yì, shǐ chù nì yú wén xiū, mò jiàn zhī yú kǒng míng. ér yán gāo xíng fāng, dú lì bù qún, shí rén dàn yān, mò zhī huò yǔ. shí èr gōng zhī lì, bù néng wéi zhòng, suì lìng sī shēng shěn yì héng bì, chǐ jiàn sāng yú, ér wéi bù bù gǎi. ér shí zhǔ sī xián, bù wén bù zhī dāng tú zhī shì, mò jǔ mò gòng. qián cè wǔ zhī lòu xiàng, cuàn shéng shū zhī péng wū, jìn fèi jīng shì zhī wù, tuì wàng zhì shēng zhī chē, cǎo lí cān lǚ kōng, zhāo bù móu xī.
抱朴子曰:昔汉火寝耀,龙战虎争,九有幅裂,三家鼎据。有乐天先生者,避地蓬转,播流岷益,始处昵於文休,末见知於孔明。而言高行方,独立不群,时人惮焉,莫之或与。时二公之力,不能违众,遂令斯生沈抑衡荜,齿渐桑榆,而韦布不改。而时主思贤,不闻不知;当途之士,莫举莫贡。潜侧武之陋巷,窜绳枢之蓬屋,进废经世之务,退忘治生之车,草梨餐屡空,朝不谋夕。
yú shì ǒu sú gōng zǐ zào ér jí zhī, yuē:' gài wén yǒu yī lǚ zhī cái zhě, bù jiǔ zhì yú qióng jiàn huái yī dùn zhī shù zhě, bù cháng chù yú jī hán. dá zhě guì qí zhī biàn, zhì shì yàn hū bù kuì. gù fàn shēng chū zé miè wú bà yuè, wéi mìng shì zhī zuǒ rù zé huò zhí yíng shēng, lèi wàn jīn zhī zī. tiān pín zài liù jí, fù zài wǔ fú, shī měi jiā kě yǐ,
於是偶俗公子造而诘之,曰:‘盖闻有伊吕之才者,不久滞於穷贱;怀猗顿之术者,不长处於饥寒。达者贵其知变,智士验乎不匮。故范生出则灭吴霸越,为命世之佐;入则货殖营生,累万金之赀。天贫在六极,富在五福,《诗》美加可矣,
yì guì jù rén, chuí ěr xiāng zé shàn wěi lái, xuán shǎng hòu zé guǒ yì fèn, zhǎng qīng suǒ yǐ jiě dú bí ér yōng zhū máo, qū nì suǒ yǐ xià xí fēi ér xiǎng máo tǔ, bù wéi suǒ yǐ shí shí wàn zhī yì, zhāng hóu suǒ yǐ bá líng yǔ zhī kùn yě. gù xià xiāng jiǎn ér huò huǐ jiù zhī chén, piào yù fēng ér méng qiān jīn zhī bào. xiān shēng wú shǎo bó zhī qí lüè, zhuān ruì sī hū liù jīng, hū jué mǐ zhǎng zhī shí huò, mù bù xiǔ zhī xū míng, chǐ guǐ yù yǐ gàn lù, xiū xuàn gū yǐ yào róng, jì xī bó zhī tián, qí huáng hé zhī jiāng qīng. gān liè zǐ zhī cài sè, miǎo quán shén ér yí xíng, hé yì tú huà qí jì, yǐ dài tú xíng zhī láo yáo zhǐ hǎi shuǐ, yǐ jiě kǒu jiāo zhī kě zhāng yú wǎng yú jùn jí zhī diān shī jūn mín yú xiū mù zhī mò suī zì yǐ wéi dé suǒ, yóu wèi miǎn hū yū kuò yě. shì wú shēn hòu zhī gōng, wù wú wéi shí zhī shèng. jīn hǎi nèi guā fēn, yīng xióng lì jìng, xiàng gōng tāo tiān, huá xià fàng mìng, nú jiǎn xīng chí yǐ jiān lù, chái láng fèn kǒu ér jiāo zhēng. dāng tú tóu mèi yǐ sòng qū, sù shì méng chén yǐ lǚ jìng, chún rú shì huáng dào ér zhì wǔ bà zhī shù, shuò shēng qì sì kē ér xù yuè dàn zhī píng. kuāng fěi shí zhě, jìn yú cǎo lái fá zī dì zhě, tuì yú cháo tíng wò huáng bái zhě, pái jīn mén ér zhì yù táng, sòng fāng cè zhě, jié shì chóu ér wěi ní nìng zhì bì nóng zhě, wǎ shí chéng guī zhāng qǐng tuō báo zhě, lóng jùn qì lín jiōng dǎng yuán duō zhě, xié jīng biāo yǐ líng yún jiāo jié xiá zhě, lǚ yǒng biē yǐ shěn yǒng.
《易》贵聚人,垂饵香则鳝鲔来,悬赏厚则果毅奋,长卿所以解犊鼻而拥朱旄,曲逆所以下席扉而享茅土,不韦所以食十万之邑,张侯所以拔囹圄之困也。故下乡俭而获悔咎之辰,漂妪丰而蒙千金之报。先生无少伯之奇略,专锐思乎六经,忽绝米长之实祸,慕不朽之虚名,耻诡遇以干禄,羞炫沽以要荣,冀西伯之畋,俟黄河之将清。甘列子之菜色,邈全神而遗形,何异图画骐骥,以代徒行之劳;遥指海水,以解口焦之渴;张鱼网於峻极之巅;施钧缗於修木之末;虽自以为得所,犹未免乎迂阔也。事无身後之功,物无违时之盛。今海内瓜分,英雄力竞,象恭滔天,猾夏放命,驽蹇星驰以兼路,豺狼奋口而交争。当途投袂以讼屈,素士蒙尘以履径,纯儒释皇道而治五霸之术,硕生弃四科而恤月旦之评。筐篚实者,进於草莱;乏资地者,退於朝廷;握黄白者,排金门而陟玉堂,诵方策者,结世雠而委泥泞;贽币浓者,瓦石成珪璋;请托薄者,龙骏弃林坰;党援多者,偕惊飚以凌云;交结狭者,侣踊鳖以沈泳。
fū wán ní yǐ bù néng è péng lí zhī fèi téng, dú xián yì yān néng fǎn liú dùn zhī shī zhèng? jīn xiān shēng rù wú dàn shí zhī chǔ, chū wú shù xiū zhī diào. tú hán zhāng rú lóng fèng, bèi wén rú hǔ bào, tǔ zhī rú bō tāo, chén zhī rú jǐn xiù, ér dòng è yú huán dǔ, hé jì shū zhī kě diào? xī bù fàn qīng zhōu yǐ tuō xùn, yù fēi fān yǐ yuǎn zhī. jiāo guī huò yú shuò nán, shōu jīn bì yú jiǔ yí. dí cuī liè zhī xiá wǔ, mí hǎo jué yú qīng shí? tú pí láo yú shù zuò, qǐ chán tuì zhī yǒu qī yě? dú kǔ shēn yǐ wéi míng, nǎi huáng lǎo zhī suǒ chī yě!"
夫丸泥已不能遏彭蠡之沸腾,独贤亦焉能反流遁之失正?今先生入无儋石之储,出无束修之调。徒含章如龙凤,被文如虎豹,吐之如波涛,陈之如锦绣,而冻饿於环堵,何计疏之可吊?奚不泛轻舟以托迅,御飞帆以远之。交瑰货於朔南,收金碧於九疑。迪崔烈之遐武,縻好爵於清时?徒疲劳於述作,岂蝉蜕之有期也?独苦身以为名,乃黄老之所蚩也!”
lè tiān xiān shēng dá yuē:" liù yì bèi yán, bā suǒ bì gāi. sī zé fù yǐ, zhèn hàn chī zǎo, dé yīn wú qióng, sī zé guì yǐ. qiú rén rén zhì, shě zhān yān rú. fū qī zhòng yuān yǐ yí líng, wài wàn wù ér zì dé, yí fēn āi yú xiǎn tú, chéng jīng shén yú xuán mò. bù kuī yǒu yǐ xiá lǎn, pàn wēi yán ér mí huò. suī fù shè zhī yǐ tái dǐng, yóu què ěr ér fú gé yě. hé kěn yōu pín ér yǔ jiǎ shù zhēng lì, qī qióng ér yǔ fán suǒ jìng dá zāi! wú zi gǒu zhī shāng fàn kě yǐ chóng bǎo, gēng yě kě yǐ miǎn jī, bù shí zhú mí zhě bù gù tù, dào yuǎn zhě qí dào chí yě. qiě fú shàng fù zhī gǔ dāo, sù shǒu nǎi tǔ qí yě wàn jūn zhī wéi zhòng, chōng biāo bù néng yí xiāo sháo wèi jiǔ chéng, líng niǎo yū yí yě. shì yǐ qí fú yáo ér dēng cāng xiāo zhě, bù qì qū yú péng hāo zhī miǎo chěng lán jīn yǐ zhì liù wàn zhě, bù zhēng tú hū jiǎn lǘ zhī qún. dà xiào bì wèi rǔ qīn zhī xiǎn, gù zi chūn zhàn jì yú xià táng shàng zhì bù guì nán de zhī cái, gù táng yú juān jīn ér dǐ pì. míng zhé xiāo huò yú wèi lái, zhī shì wén lì zé lǜ hài, ér wú zi yán fán pū yǐ fàn zhōu, zī zī yú rùn wū, quàn suí zhū zhī dàn què, kòng hǔ kǒu yǐ duó ròu, qīng yí tǐ yú bù cè, chù zhòng xiǎn yǐ yuǎn zhì, wàng fā fū zhī míng jiè, xún gān méi yú nán jì. ruò fú fén shū qīng yán, mù bá shí fēi, yáng hóu shān zhì, hóng tāo shān zuì wēi, qīng sōu chén piào, lì yǔ xīn wéi, cóng jiē qì ér wǎng dǎi, nǎi wù dá zhě zhī jiàn wēi yě.
乐天先生答曰:“六艺备研,八索必该。斯则富矣,振翰摛藻,德音无穷,斯则贵矣。求仁仁至,舍旃焉如。夫栖重渊以颐灵,外万物而自得,遗纷埃於险途,澄精神於玄默。不窥牖以遐览,判微言而靡惑。虽复设之以台鼎,犹确尔而弗革也。曷肯忧贫而与贾竖争利,戚穷而与凡琐竞达哉!吾子苟知商贩可以崇宝,耕也可以免饥,不识逐麋者不顾兔,道远者其到迟也。且夫尚父之鼓刀,素首乃吐奇也;万钧之为重,冲飚不能移;箫韶未九成,灵鸟纡仪也。是以俟扶摇而登苍霄者,不弃诎於蓬蒿之杪;骋兰筋以陟六万者,不争途乎蹇驴之群。大孝必畏辱亲之险,故子春战悸於下堂;上智不贵难得之财,故唐虞捐金而抵譬。明哲消祸於未来,知士闻利则虑害,而吾子言凡仆以泛舟,孳孳於润屋,劝隋珠之弹雀,控虎口以夺肉,轻遗体於不测,触重险以远至,忘发肤之明戒,寻乾没於难冀。若夫焚输倾岩,木拔石飞,阳侯山峙,洪涛山罪巍,轻艘尘漂,力与心违,从嗟泣而罔逮,乃悟达者之见微也。
" xī huí xiàn yǐ qīng kǔ chēng gāo, chén píng yǐ wú jīn miǎn wēi, guǎng hàn yǐ hǎo lì sàng shēn, niú quē yǐ zài bǎo huī mí. pǐ fū wǎng sǐ yú huái bì, fēng hú zhào zāi yú měi pí. jīn wú zi dū yú yǐ huì dào zhī yè, dūn yú yǐ zhào zéi zhī cè, jìn zhèn jiǔ yǐ xiàn chóu, huì yǎng shòu zhī zhōng yì. fū shì yǐ sān fén wèi jīn yù, wǔ diǎn wèi qín zhēng, jiǎng yì wèi zhōng gǔ, bǎi jiā wèi shēng huáng, shǐ wèi dào zhě yǐ cí bǎo, hān dé zhě yǐ yì xǐng, chāo liú sú yǐ gāo dǎo, yì yì dài yǐ yáng shēng, fāng cháng qū yǐ dú wǎng, hé huò huì zhī huì qíng. fū cáng duō zhě wáng hòu, hǎo qiān zhě jì yíng, hán yè guāng zhě sù pōu, xún fù chē zhě bì qīng, guò zài zhě chén qí zhōu, yù shèng zhě shā qí shēng gài xià shì suǒ yòng xīn, shàng dé suǒ wèi yíng yě." yú shì wèn zhě dàng rán zì shī, qǐng bèi mén shēng zhī mò biān, yǒng bǎo cháng shēng zhī liáng fāng yān.
“昔回宪以清苦称高,陈平以无金免危,广汉以好利丧身,牛缺以载宝灰糜。匹夫枉死於怀璧,丰狐召灾於美皮。今吾子督余以诲盗之业,敦余以召贼之策,进鸩酒以献酬,慧养寿之忠益。夫士以三坟为金玉,五典为琴筝,讲肄为锺鼓,百家为笙簧,使味道者以辞饱,酣德者以义醒,超流俗以高蹈,轶亿代以扬声,方长驱以独往,何货贿之秽情。夫藏多者亡厚,好谦者忌盈,含夜光者速剖,循覆车者必倾,过载者沉其舟,欲胜者杀其生盖下士所用心,上德所未营也。”於是问者荡然自失,请备门生之末编,永宝长生之良方焉。