qí zōng shì zhū wáng shàng
齐宗室诸王上
zhào jùn wáng chēn zi ruì qīng hé wáng yuè zi mài guǎng píng gōng shèng yáng zhōu gōng yǒng lè xiāng lè wáng xiǎn guó shàng luò wáng sī zōng zi yuán hǎi dì sī hǎo píng qín wáng guī yàn xiōng zi pǔ cháng lè wáng líng shān shén wǔ zhū zi
赵郡王琛子睿 清河王岳子劢 广平公盛 阳州公永乐 襄乐王显国 上洛王思宗子元海 弟思好 平秦王归彦兄子普 长乐王灵山 神武诸 子
zhào jùn wáng chēn, zì yuán bǎo, qí shén wǔ huáng dì zhī dì yě. shǎo biàn gōng mǎ, yǒu zhì qì. fēng nán zhào jùn gōng, lèi qiān dìng zhōu cì shǐ liù zhōu dà dū dū, shén yǒu shēng yù. jí hú sī chūn děng xìn jié, shén wǔ shuài shī rù luò yáng, yǐ jìn yáng gēn běn, zhào chēn liú zǒng xiāng fǔ zhèng shì, tiān píng zhōng, chú yù shǐ zhōng wèi. zhèng sè jiū dàn, wú suǒ huí bì, yuǎn jìn sù rán. xún luàn shén wǔ hòu tíng, yīn zhàng ér bì. shí nián èr shí sān., tài wèi shàng shū lìng, shì yuē zhēn. tiān píng sān nián, yòu zèng jiǎ huáng yuè zuǒ chéng xiàng tài shī lù shàng shū shì, jìn jué wèi wáng, pèi xiǎng shén wǔ miào tíng. zi ruì sì.
赵郡王琛,字元宝,齐神武皇帝之弟也。少便弓马,有志气。封南赵郡公,累 迁定州刺史、六州大都督,甚有声誉。及斛斯椿等衅结,神武帅师入洛阳,以晋阳 根本,召琛留总相府政事,天平中,除御史中尉。正色纠弹,无所回避,远近肃然。 寻乱神武后庭,因杖而毙。时年二十三。,太尉、尚书令,谥曰贞。天平三年,又 赠假黄钺、左丞相、太师、录尚书事,进爵为王,配享神武庙廷。子睿嗣。
ruì xiǎo míng xū bá, yòu gū, cōng huì sù chéng, tè wèi shén wǔ suǒ ài, yǎng yú shān gōng zhǔ yě. lìng yóu niáng mǔ zhī, ēn yì zhū zǐ. wèi xīng hé zhōng, xí jué nán zhào jùn gōng. nián zhì sì suì, wèi cháng shí mǔ. qí mǔ wèi huá yáng shān zhǔ yě. qí cóng mǔ zǐ zhèng shì xì wèi yuē:" rǔ shì wǒ yí ér, hé dào qīn yóu shì?" ruì yīn fǎng wèn, suì shī jīng shén. shén wǔ yí qí gǎn jí, ruì yuē:" ér wú huàn kǔ, dàn wén yǒu suǒ shēng, yù de zàn jiàn." shén wǔ jīng, mìng yuán fū rén zhì, jiù gōng jiàn zhī. ruì qián guì bài, yīn bào jǐng dà kū. shén wǔ shén bēi shāng, wèi píng qín wáng yuē:" cǐ ér zhì xiào, wú zi wú jí zhě." suì wèi xiū wù yī rì. ruì dú xiào jīng, zhì" zī yú shì fù", zhé liú tì xū xī. shí suì sàng mǔ, shén wǔ qīn sòng zhì lǐng jūn fǔ. wèi fā āi, jǔ shēng yǔn jué, sān rì shuǐ jiāng bù rù kǒu. shén wǔ yǔ wǔ míng tài hòu yīn qín dūn pì, fāng jiàn shùn zhǐ. jū sāng cháng zhāi, gǔ lì, zhàng ér hòu qǐ. shén wǔ lìng cháng shān wáng yǔ tóng wò qǐ, rì yè yù zhī, bìng chì zuǒ yòu, bù xǔ jìn shuǐ. suī jué qīng shù, wǔ zhé bù kěn shí, yóu shì shén wǔ shí bì hū yǔ tóng àn. shén wǔ bēng, kū qì ǒu xuè. jí zhuàng, jiāng hūn, mào yǒu qī róng. wén xiāng wèi yuē:" wǒ wèi ěr qǔ zhèng shù zǔ nǚ, hé xián ér bù lè?" duì yuē:" zì tòng gū yí, fāng cóng hūn guān, mí yòng gǎn qiè." yán wèi zú, míng yàn bù zì shèng, wén xiāng wèi zhī mǐn rán. mài zhī qín xué, cháng yè jiǔ fāng bà. wén xuān shòu shàn, jìn jué wèi wáng. ruì shēn cháng qī chǐ, róng yí qí wěi, xián xí lì shì, yǒu zhī rén zhī jiàn. tiān bǎo èr nián, chū wèi dìng zhōu cì shǐ liù zhōu dà dū dū. shí nián shí qī, chēng wéi liáng mù. liù nián, zhào ruì lǐng bīng jiān zhù cháng chéng. yú shí liù yuè, ruì tú zhōng píng gài shàn, qīn yǔ jūn rén tóng láo kǔ. dìng zhōu xiān cháng cáng bīng, zhǎng shǐ sòng qīn dào yǐ ruì mào rè, qiǎn bèi dào sòng bīng, zhèng yù yán shèng, xián wèi yī shí zhī yào. ruì duì zhī tàn yuē:" sān jūn jiē yǐn wēn shuǐ, wú hé yì dú jìn hán bīng!" suì zhì xiāo yè, jìng bù yī cháng, bīng rén gǎn yuè. xiān shì yì bà, rèn qí zì guī, dīng zhuàng xiān fǎn, léi ruò duō zhì jiāng yǔn. ruì yú shì qīn shuài yíng wǔ, qiáng ruò xiāng chí, lài quán zhě shí sān sì yān. bā nián, chú dū du běi shuò zhōu cì shǐ. ruì fǔ wèi xīn qiān, liàng zhì fēng shù, bèi yǒu tiáo fǎ, dà wéi bīng rén suǒ ān. wú shuǐ chù dǎo ér jué jǐng, quán yuán yǒng chū, zhì jīn hào yuē zhào jùn wáng quán. jiǔ nián, jǐ nán yǐ tài zi jiān guó, yīn lì dà dū dū fǔ, yǔ shàng shū shěng fēn lǐ zhòng shì, réng kāi fǔ zhì zuǒ shǐ. wén xuān tè chóng qí xuǎn, chú ruì shì zhōng, shè dà dū dū fǔ zhǎng shǐ. ruì hòu yīn shì yàn, dì cóng róng wèi cháng shān wáng yǎn děng yuē:" yóu lái yì yǒu rú cǐ zhǎng shǐ bù?"
睿小名须拔,幼孤,聪慧夙成,特为神武所爱,养于山公主也。令游娘母之, 恩异诸子。魏兴和中,袭爵南赵郡公。年至四岁,未尝识母。其母魏华阳山主也。 其从母姊郑氏戏谓曰:“汝是我姨兒,何倒亲游氏?”睿因访问,遂失精神。神武 疑其感疾,睿曰:“兒无患苦,但闻有所生,欲得暂见。”神武惊,命元夫人至, 就宫见之。睿前跪拜,因抱颈大哭。神武甚悲伤,谓平秦王曰:“此兒至孝,吾子 无及者。”遂为休务一日。睿读《孝经》,至“资于事父”,辄流涕嘘欷。十岁丧 母,神武亲送至领军府。为发哀,举声殒绝,三日水浆不入口。神武与武明太后殷 勤敦譬,方渐顺旨。居丧长斋,骨立,杖而后起。神武令常山王与同卧起,日夜喻 之,并敕左右,不许进水。虽绝清漱,午辄不肯食,由是神武食必呼与同案。神武 崩,哭泣呕血。及壮,将婚,貌有戚容。文襄谓曰:“我为尔娶郑述祖女,何嫌而 不乐?”对曰:“自痛孤遗,方从婚冠,弥用感切。”言未卒,鸣咽不自胜,文襄 为之悯然。劢之勤学,常夜久方罢。文宣受禅,进爵为王。睿身长七尺,容仪其伟, 闲习吏事,有知人之鉴。天保二年,出为定州刺史、六州大都督。时年十七,称为 良牧。六年,诏睿领兵监筑长城。于时六月,睿途中屏盖扇,亲与军人同劳苦。定 州先常藏冰,长史宋钦道以睿冒热,遣倍道送冰,正遇炎盛,咸谓一时之要。睿对 之叹曰:“三军皆饮温水,吾何义独进寒冰!”遂至销液,竟不一尝,兵人感悦。 先是役罢,任其自归,丁壮先返,羸弱多致僵殒。睿于是亲帅营伍,强弱相持,赖 全者十三四焉。八年,除都督、北朔州刺史。睿抚慰新迁,量置烽戍,备有条法, 大为兵人所安。无水处祷而掘井,泉源涌出,至今号曰赵郡王泉。九年,济南以太 子监国,因立大都督府,与尚书省分理众事,仍开府置佐史。文宣特崇其选,除睿 侍中,摄大都督府长史。睿后因侍宴,帝从容谓常山王演等曰:“由来亦有如此长 史不?”
huáng jiàn chū, jiān bīng zhōu shì. xiào zhāo dì lín bēng, yù shòu gù tuō, fèng yíng wǔ chéng yú yè, bài shàng shū lìng. tiān tǒng zhōng, zhuī zèng fù chēn jiǎ huáng yuè mǔ yuán shì zèng zhào jùn wáng fēi, shì yuē zhēn zhāo, huá yáng cháng gōng zhǔ rú gù. yǒu sī bèi lǐ yí, jiù mù bài shòu. shí lóng dōng shèng hán, ruì xiǎn bù hào kū, miàn jiē pò liè, ǒu xuè shù shēng. jí hái, bù kān cān xiè. dì qīn jiù dì kàn wèn, bài sī kōng shè lù shàng shū shì.
皇建初,兼并州事。孝昭帝临崩,预受顾托,奉迎武成于鄴,拜尚书令。天统 中,追赠父琛假黄钺;母元氏赠赵郡王妃,谥曰贞昭,华阳长公主如故。有司备礼 仪,就墓拜授。时隆冬盛寒,睿跣步号哭,面皆破裂,呕血数升。及还,不堪参谢。 帝亲就第看问,拜司空、摄录尚书事。
hé qīng sān nián, zhōu shī jí tū jué zhì bīng zhōu. wǔ chéng róng fú, jiāng yǐ gōng rén bì zhī, ruì kòu mǎ jiàn, nǎi zhǐ. dì qīn yù róng, liù jūn jìn zhǐ, bìng lìng qǔ ruì jié dù, ér shǐ duàn xiào xiān zǒng yān. dì yǔ gōng wèi bèi fēi jiǎ, dēng gù běi chéng yǐ wàng, jūn yíng shén zhěng. tū jué jiù zhōu rén yuē:" ěr yán qí luàn, gù lái fá zhī. jīn qí rén yǎn zhōng yì yǒu tiě, hé kě dāng xié!" nǎi hái. zhì xíng lǐng, dòng huá, nǎi pù zhān yǐ dù. hú mǎ hán shòu, xī yǐ xià jiē wú máo, bǐ zhì cháng chéng, sǐ qiě jǐn. nǎi jié shuò zhàng zhī yǐ guī. shì yì yě, duàn xiào xiān chí zhòng, bù yǔ zéi zhàn, zì jìn yáng shī dào, wèi lǔ suǒ tú, wú yí lèi yān. hú lǜ guāng zì sān duī hái, dì yǐ zāo dà kòu, bào qí tóu kū. rèn chéng wáng jiē jìn yuē: " hé zhì cǐ!" nǎi zhǐ. guāng miàn zhé xiào xiān yú dì qián, yuē:" duàn pó shàn wèi sòng nǚ kè." yú shì yǐ ruì wèi néng, jiā shàng shū lìng, fēng xuān chéng jùn gōng, bài tài wèi, jiān wǔ lǐ. wǎn jié pō yǐ jiǔ sè wèi hé shì kāi suǒ gòu. ruì jiǔ diǎn cháo zhèng, yù wàng rì lóng, jiàn bèi shū jì. nǎi zhuàn gǔ zhōng chén yì shì, hào yuē yào yán, yǐ zhì qí yì. wǔ chéng bēng. zàng hòu shù rì, ruì yǔ féng yì wáng rùn ān dé wáng yán zōng jí yuán wén yáo zòu hòu zhǔ yún:" hé shì kāi bù yí réng jū nèi." bìng rù zòu tài hòu. yīn chū shì kāi wèi gǔn zhōu cì shǐ. tài hòu yù liú guò bǎi rì, ruì zhèng sè bù xǔ. tài hòu lìng zhuó jiǔ cì ruì, ruì zhèng sè yuē:" jīn lùn guó jiā dà shì, fēi wéi è jiǔ." yán qì biàn chū. qí yè, ruì fāng qǐn, jiàn yī rén zhǎng kě zhàng wǔ chǐ, bì zhàng yú, dāng mén xiàng chuáng, yǐ bì yā ruì, liáng jiǔ suì shī. shén è zhī, qǐ zuò tàn yuē:" dà zhàng fū yùn mìng yī zhāo zhì cǐ!" dàn yù rù cháo, qī zǐ xián jiàn zhǐ zhī. ruì yuē:" shè jì shì zhòng, wú dāng yǐ sǐ xiào zhī. wú níng sǐ shì xiān huáng, bù rěn jiàn cháo tíng diān pèi." zhì diàn mén, yòu yǒu rén yuē:" yuàn wù rù." ruì yuē: " wú shàng bù fù tiān, sǐ yì wú hèn." rù jiàn tài hòu, tài hòu fù yǐ wéi yán, ruì zhí zhī mí gù. chū zhì yǒng xiàng, bèi sòng huá lín yuán, yú què lí fú yuàn lìng liú táo zhī lā shā zhī, shí nián sān shí liù. dà wù sān rì, cháo yě yuān xī zhī. qí nián, zhào tīng yǐ wáng lǐ zàng, jìng wú zèng shì. zi zhěng xìn sì, hào xué yǒu xíng jiǎn, wèi yí tóng sān sī, hòu zhōng yú zhǎng ān.
河清三年,周师及突厥至并州。武成戎服,将以宫人避之,睿叩马谏,乃止。 帝亲御戎,六军进止,并令取睿节度,而使段孝先总焉。帝与宫为被绯甲,登故北 城以望,军营甚整。突厥咎周人曰:“尔言齐乱,故来伐之。今齐人眼中亦有铁, 何可当邪!”乃还。至陉岭,冻滑,乃铺氈以度。胡马寒瘦,膝已下皆无毛,比至 长城,死且尽。乃截槊杖之以归。是役也,段孝先持重,不与贼战,自晋阳失道, 为虏所屠,无遗类焉。斛律光自三堆还,帝以遭大寇,抱其头哭。任城王湝进曰: “何至此!”乃止。光面折孝先于帝前,曰:“段婆善为送女客。”于是以睿为能, 加尚书令,封宣城郡公,拜太尉,监五礼。晚节颇以酒色为和士开所构。睿久典朝 政,誉望日隆,渐被疏忌。乃撰古忠臣义士,号曰《要言》,以致其意。武成崩。 葬后数日,睿与冯翊王润、安德王延宗及元文遥奏后主云:“和士开不宜仍居内。” 并入奏太后。因出士开为衮州刺史。太后欲留过百日,睿正色不许。太后令酌酒赐 睿,睿正色曰:“今论国家大事,非为厄酒。”言讫便出。其夜,睿方寝,见一人 长可丈五尺,臂丈余,当门向床,以臂压睿,良久遂失。甚恶之,起坐叹曰:“大 丈夫运命一朝至此!”旦欲入朝,妻子咸谏止之。睿曰:“社稷事重,吾当以死效 之。吾宁死事先皇,不忍见朝廷颠沛。”至殿门,又有人曰:“愿勿入。”睿曰: “吾上不负天,死亦无恨。”入见太后,太后复以为言,睿执之弥固。出至永巷, 被送华林园,于雀离佛院令刘桃枝拉杀之,时年三十六。大雾三日,朝野冤惜之。 其年,诏听以王礼葬,竟无赠谥。子整信嗣,好学有行检,位仪同三司,后终于长 安。
qīng hé wáng yuè, xué hóng lüè, shén wǔ cóng fù dì yě. fù fān, zì fēi què, yǐ qì dù zhī míng, zú yú shì yù zhōng sàn. yuán xiàng zhōng, zèng jiǎ huáng yuè dà jiàng jūn tài fù tài wèi lù shàng shū shì, shì xiào xuān gōng. yuè yòu gū pín, rén wèi zhī zhī. zhǎng ér dūn zhí, zī mào yí rán, shēn chén yǒu qì liàng. chū jū luò yì, shén wǔ měi shǐ rù luò, bì zhǐ yuè shě. yuè mǔ shān shì cháng yè qǐ, jiàn shén wǔ shì zhōng wú huǒ ér yǒu guāng. yí yú bié shì, rú qián suǒ jiàn. guài zhī. yì bo zhě shì, yù gān zhī dà yǒu. zhàn zhě yuē:" jí, yì chēng' fēi lóng zài tiān, dà rén zào yě', guì bù kě yán." shān shì guī bào shén wǔ. shén wǔ hòu qǐ bīng yú xìn dōu, shān shì wèi yuè yuē:" chì guāng zhī ruì, jīn dāng yàn yǐ, rǔ kě cóng zhī." yuè suì wǎng xìn dōu, shén wǔ jiàn zhī dà yuè.
清河王岳,学洪略,神武从父弟也。父翻,字飞雀,以器度知名,卒于侍御中 散。元象中,赠假黄钺、大将军、太傅、太尉、录尚书事,谥孝宣公。岳幼孤贫, 人未之知。长而敦直,姿貌嶷然,深沉有器量。初居洛邑,神武每使入洛,必止岳 舍。岳母山氏尝夜起,见神武室中无火而有光。移于别室,如前所见。怪之。诣卜 者筮,遇《乾》之《大有》。占者曰:“吉,《易》称‘飞龙在天,大人造也’, 贵不可言。”山氏归报神武。神武后起兵于信都,山氏谓岳曰:“赤光之瑞,今当 验矣,汝可从之。”岳遂往信都,神武见之大悦。
jí zhàn yú hán líng, shén wǔ jiàng zhōng jūn, gāo áng jiāng zuǒ jūn, yuè jiāng yòu jūn. zhōng jūn bài, yuè jǔ huī dà hū, héng chōng zéi zhèn, shén wǔ yīn dà pò zéi. yǐ gōng chú wèi jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fu, fēng qīng hé jùn gōng. mǔ shān shì fēng jùn jūn, shòu nǚ shì zhōng, rù shì huáng hòu. tiān píng èr nián, chú shì zhōng liù zhōu jūn shì dū du, xún jiā kāi fǔ. yuè pì yǐn shí xián yǐ wéi liáo shǔ, lùn zhě měi zhī. xún shòu shǐ chí jié liù zhōu dà dū dū jì zhōu dà zhōng zhèng. é bài jīng jī dà dū dū, qí liù zhōu shì xī lì jīng jī. shí shén wǔ tǒng wù jìn yáng, yuè yǔ shì zhōng sūn téng děng jīng shī fǔ zhèng. yuè xìng zhì xiào, mǔ jí, yī bù jiě dài. jí zāo sàng qù zhí, āi huǐ gǔ lì. shén wǔ yōu zhī, měi rì qiǎn rén láo miǎn. xún qǐ fù běn wèi, lì jì jìn èr zhōu cì shǐ xī nán dào dà dū dū, yǒu suí biān zhī chēng.
及战于韩陵,神武将中军,高昂将左军,岳将右军。中军败,岳举麾大呼,横 冲贼阵,神武因大破贼。以功除卫将军、左光禄大夫,封清河郡公。母山氏封郡君, 授女侍中,入侍皇后。天平二年,除侍中、六州军事都督,寻加开府。岳辟引时贤 以为僚属,论者美之。寻授使持节、六州大都督、冀州大中正。俄拜京畿大都督, 其六州事悉隶京畿。时神武统务晋阳,岳与侍中孙腾等京师辅政。岳性至孝,母疾, 衣不解带。及遭丧去职,哀毁骨立。神武忧之,每日遣人劳勉。寻起复本位,历冀、 晋二州刺史、西南道大都督,有绥边之称。
jí shén wǔ bēng, hóu jǐng pàn, liáng wǔ chéng jiàn qiǎn qí zhēn yáng hóu míng yú hán shān, yōng sì shuǐ guàn péng chéng, yǔ jǐng wèi jǐ jiǎo shēng yuán. yuè zǒng zhū jūn nán tǎo, yǔ xíng tái mù róng shào zōng jī pò míng, qín zhī. jǐng réng yú guō yáng yǔ zuǒ wèi jiāng jūn liú fēng děng xiāng chí. yuè yòu pò zhī. yǐ gōng chú tài wèi. yòu tǒng mù róng shào zōng liú fēng děng gōng wáng sī zhèng yú zhǎng shè. yuè yǐn wěi shuǐ guàn chéng. shào zōng liú fēng wèi sī zhèng suǒ huò. xī wèi chū bīng yuán sī zhèng, yuè nèi wài fáng yù, chéng bù méi zhě sān bǎn. huì wén xiāng qīn lín, shù rì kè chéng, huò sī zhèng děng. yǐ gōng bié fēng zhēn dìng xiàn nán. wén xiāng yǐ wéi jǐ gōng, gù shǎng diǎn bù hóng.
及神武崩,侯景叛,梁武乘间遣其贞阳侯明于寒山,拥泗水灌彭城,与景为掎 角声援。岳总诸军南讨,与行台慕容绍宗击破明,禽之。景仍于涡阳与左卫将军刘 丰等相持。岳又破之。以功除太尉。又统慕容绍宗、刘丰等攻王思政于长社。岳引 洧水灌城。绍宗、刘丰为思政所获。西魏出兵援思政,岳内外防御,城不没者三板。 会文襄亲临,数日克城,获思政等。以功别封真定县男。文襄以为己功,故赏典不 弘。
wén xiāng bēng, wén xuān chū fǔ jìn yáng, lìng yuè yǐ běn guān jiān shàng shū zuǒ pú yè, liú zhèn yè. tiān bǎo chū, jìn fēng qīng hé jùn wáng. wǔ nián, jiā tài bǎo. wèi xī nán dào dà xíng tái, tǒng sī tú pān xiāng lè děng jiù jiāng líng. shī cì yì yáng, xī wèi kè jīng zhōu. yīn lüè dì, kè yǐng zhōu, huò liáng yǐng zhōu cì shǐ lù fǎ hé, sòng yè. zhào yuè xuán shī. yuè zì tǎo hán shān zhǎng shè, jí chū suí lù, bìng yǒu gōng, wēi míng mí zhòng. xìng huá chǐ, yóu yuè jiǔ sè, gē jī wǔ nǚ, chén dǐng jī zhōng, zhū wáng jiē mò jí. chū, gāo guī yàn shǎo gū, shén wǔ lìng yuè fǔ yǎng. qīng qí nián yòu, qíng lǐ shén báo, guī yàn nèi xián zhī. jí guī yàn wèi lǐng jūn, yuè wèi qí dé jǐ, gèng yǐ zhàng zhī. guī yàn mì gòu qí duǎn, zòu yuè zào chéng nán dà zhái, jiàn nǐ wèi yǒng xiàng, dàn wú quē ěr. dì hòu yè xíng, jiàn zhuàng lì, yì bù píng. réng shǔ dì zhào yè xià fù rén xuē shì rù gōng, ér yuè xiān cháng yíng zhī, zhì zhái, yóu qí zǐ yě. dì xiàn xuē shì zǐ ér jù shā zhī, ràng yuè, yǐ wéi jiān rén nǚ. yuè yuē: " chén běn yù qǔ zhī, xián qí qīng bó, fēi jiān yě." dì yì nù, shǐ gāo guī yàn jiù zhái cì yǐ zhèn. yuè yuē:" chén wú zuì." yàn yuē:" yǐn zhī!" yǐn ér hōng. cháo yě xī zhī, shí nián sān shí sì. zhào dà hóng lú hù sāng shì. zèng tài zǎi tài fù jiǎ huáng yuè gěi wēn liáng chē, shì yuē zhāo wǔ. chì yǐ chéng nán zhái wèi zhuāng yán sì.
文襄崩,文宣出抚晋阳,令岳以本官兼尚书左仆射,留镇鄴。天保初,进封清 河郡王。五年,加太保。为西南道大行台,统司徒潘相乐等救江陵。师次义阳,西 魏克荆州。因略地,克郢州,获梁郢州刺史陆法和,送鄴。诏岳旋师。岳自讨寒山、 长社,及出随、陆,并有功,威名弥重。性华侈,尤悦酒色,歌姬舞女,陈鼎击钟, 诸王皆莫及。初,高归彦少孤,神武令岳抚养。轻其年幼,情礼甚薄,归彦内衔之。 及归彦为领军,岳谓其德己,更倚仗之。归彦密构其短,奏岳造城南大宅,僭拟为 永巷,但无阙耳。帝后夜行,见壮丽,意不平。仍属帝召鄴下妇人薛氏入宫,而岳 先尝迎之,至宅,由其姊也。帝县薛氏姊而锯杀之,让岳,以为奸人女。岳曰: “臣本欲取之,嫌其轻薄,非奸也。”帝益怒,使高归彦就宅赐以鸩。岳曰:“臣 无罪。”彦曰:“饮之!”饮而薨。朝野惜之,时年三十四。诏大鸿胪护丧事。赠 太宰、太傅、假黄钺、给辒辌车,谥曰昭武。敕以城南宅为庄严寺。
chū, yuè yǔ shén wǔ jīng lún tiān xià, jiā yǒu sī bīng róng qì, chǔ jiǎ qiān yú lǐng. wén xiāng mò, yuè biǎo qiú nà zhī, wén xiāng tuī xīn xiāng rèn, bù xǔ. wén xuān shí, yì pín qǐng nà, yòu bù xǔ. jiāng hōng, yí biǎo xiè ēn, bìng qǐng shàng jiǎ. zàng bì, fāng xǔ nà yān. huáng jiàn zhōng, pèi xiǎng wén xiāng miào tíng. hòu guī yàn fǎn, wǔ chéng zhī qí qián zèn, yǐ guī yàn liáng jiàn bǎi kǒu zèng yuè jiā. zèng yuè tài shī tài bǎo, yú rú gù. zi mài.
初,岳与神武经纶天下,家有私兵戎器,储甲千余领。文襄末,岳表求纳之, 文襄推心相任,不许。文宣时,亦频请纳,又不许。将薨,遗表谢恩,并请上甲。 葬毕,方许纳焉。皇建中,配享文襄庙庭。后归彦反,武成知其前谮,以归彦良贱 百口赠岳家。赠岳太师、太保,余如故。子劢。
mài zì jìng dé, yòu cōng mǐn, měi fēng yí, yǐ rén xiào wén. qī suì xí jué qīng hé wáng, shí sì wèi qīng zhōu cì shǐ. lì cí bù shàng shū kāi fǔ yí tóng sān sī, gǎi fēng ān lè hóu. xìng gāng zhí, yǒu cái gàn. hú lǜ guāng yǎ jìng zhī, měi zhēng fá zé yǐn wèi fù. qiān shì zhōng shàng shū yòu pú yè.
劢字敬德,幼聪敏,美风仪,以仁孝闻。七岁袭爵清河王,十四为青州刺史。 历祠部尚书、开府仪同三司,改封安乐侯。性刚直,有才干。斛律光雅敬之,每征 伐则引为副。迁侍中、尚书右仆射。
jí hòu zhǔ wèi zhōu shī suǒ bài, mài fèng tài hòu guī yè. jìn huàn guān fàng zòng, yí tóng gǒu zi yì yóu xìng. mài jiāng zhǎn yǐ xùn, tài hòu jiù zhī, nǎi dé shì. liú wén shū qiè wèi mài yuē:" zi yì zhī tú, yán chéng huò fú, hé dé rú cǐ!" mài rǎng mèi yuē:" jīn xī jūn rì qīn, cháo guì duō pàn, zhèng yóu cǐ bèi nòng quán. ruò jīn rì shā zhī, míng rì jiù zhū, wú hèn." wén shū shén kuì zhī. mài quàn hòu zhǔ, wǔ pǐn yǐ xià jiā lüè, xī zhì sān tái shàng, xié zhī yuē:" ruò zhàn bù jié, zé shāo zhī. cǐ bèi bì sǐ zhàn, nǎi kě jié yě." hòu zhǔ bù cóng, suì qì yè dōng qiān. mài héng hòu diàn, wèi zhōu jūn suǒ dé. wǔ dì yǔ yǔ, dà yuè, yīn wèn qí wáng suǒ yóu, mài fā yán liú tì, bēi bù zì shèng, dì wèi gǎi róng. shòu kāi fǔ yí tóng sān sī.
及后主为周师所败,劢奉太后归鄴。进宦官放纵,仪同苟子溢尤幸。劢将斩以 徇,太后救之,乃得释。刘文殊窃谓劢曰:“子溢之徒,言成祸福,何得如此!” 劢攘袂曰:“今西军日侵,朝贵多叛,正由此辈弄权。若今日杀之,明日就诛,无 恨。”文殊甚愧之。劢劝后主,五品已下家略,悉置三台上,胁之曰:“若战不捷, 则烧之。此辈必死战,乃可捷也。”后主不从,遂弃鄴东迁。劢恆后殿,为周军所 得。武帝与语,大悦,因问齐亡所由,劢发言流涕,悲不自胜,帝为改容。授开府 仪同三司。
suí wén dì wèi chéng xiàng, wèi yuē:" qí wáng yóu rèn xié nìng, gōng fù zǐ zhōng liáng, wén yú lín jìng, yí shàn zì ài." mài bài xiè yuē:" mài, wáng qí mò shǔ, bù néng fú wēi dìng qīng, jì méng huò yòu, yǐ duō yōu xìng, kuàng làn dāo míng jí, zhì sù guān bàng." dì shén qì zhī. zài qiān chǔ zhōu cì shǐ. chéng běi yǒu wǔ zǐ xū miào, qí sú jìng guǐ, qí zhě bì yǐ niú jiǔ, zhì pò chǎn yè. mài tàn yuē:" zi xū xián zhě, qǐ yí sǔn bǎi xìng hū!" gào yù suǒ bù, zì shì suì zhǐ. bǎi xìng lài zhī.
隋文帝为丞相,谓曰:“齐亡由任邪佞,公父子忠良,闻于邻境,宜善自爱。” 劢拜谢曰:“劢,亡齐末属,不能扶危定倾,既蒙获宥,已多优幸,况滥叨名级, 致速官谤。”帝甚器之。再迁楚州刺史。城北有伍子胥庙,其俗敬鬼,祈者必以牛 酒,至破产业。劢叹曰:“子胥贤者,岂宜损百姓乎!”告谕所部,自是遂止。百 姓赖之。
kāi huáng qī nián, zhuǎn guāng zhōu cì shǐ. shàng biǎo yuē:" chén shì shù nián yǐ lái, huāng bèi zī shén, tiān yàn luàn dé, yāo shí rén xìng. huò kōng lǐ shí yǒu dà shēng, huò xíng lù gòng chuán guǐ guài, huò kū rén gān yǐ cí tiān gǒu, huò zì shě shēn yǐ yàn yāo é. rén shén yuàn fèn, guài yì jiàn fā. chén yǐ yōng cái, wěi méng cháo jì, pín lì fān shǒu, yǔ qí lín jiē. mì ěr chóu chóu, zhī qí dòng jìng. tiān tǎo yǒu zuì, cǐ jí qí shí. ruò róng chē léi dòng, gē chuán diàn mài, chén suī nú qiè, qǐng xiào yīng quǎn." bìng shàng píng chén wǔ cè, dì jiā zhī, dá yǐ yōu zhào. jí dà jǔ fá chén, yǐ mài wèi xíng jūn zǒng guǎn, cóng yí yáng gōng wáng shì jī xià chén jiāng zhōu, yǐ gōng bài shàng kāi fǔ, cì wù sān qiān duàn. shí lǒng yòu zhū qiāng, shù wèi kòu luàn. cháo tíng yǐ mài yǒu wēi míng, bài táo zhōu cì shǐ. xià chē dà chóng wēi huì, rén yí yuè fù, háo huá píng jī, lù bù shí yí, yǐ shàn zhèng chēng. hòu tǔ yù hún lái kòu, mài shí yù jí, bù néng jù zhàn, zéi suì dà lüè ér qù. xiàn sī zòu mài wáng hù kǒu, zuò miǎn, zú yú jiā. dà táng bāo xiǎn qián dài míng chén, zhuī zèng dū du sì zhōu zhū jūn shì dìng zhōu cì shǐ. zi shì lián zuì zhī míng.
开皇七年,转光州刺史。上表曰:“陈氏数年已来,荒悖滋甚,天厌乱德,妖 实人兴。或空里时有大声,或行路共传鬼怪,或刳人肝以祠天狗,或自舍身以厌妖 讹。人神怨愤,怪异荐发。臣以庸才,猥蒙朝寄,频历蕃守,与其邻接。密迩仇仇, 知其动静。天讨有罪,此即其时。若戎车雷动,戈船电迈,臣虽驽怯,请效鹰犬。” 并上平陈五策,帝嘉之,答以优诏。及大举伐陈,以劢为行军总管,从宜阳公王世 积下陈江州,以功拜上开府,赐物三千段。时陇右诸羌,数为寇乱。朝廷以劢有威 名,拜洮州刺史。下车大崇威惠,人夷悦附,豪猾屏迹,路不拾遗,以善政称。后 吐谷浑来寇,劢时遇疾,不能拒战,贼遂大掠而去。宪司奏劢亡户口,坐免,卒于 家。大唐褒显前代名臣,追赠都督四州诸军事、定州刺史。子士廉最知名。
guǎng píng gōng shèng, shén wǔ cóng shū zǔ yě. kuān hòu yǒu zhǎng zhě fēng. shén wǔ qǐ bīng yú xìn dōu, shèng lái fù, yǐ wéi zhōng jūn dà dū dū, fēng guǎng píng jùn gōng. lì wèi sī tú tài wèi. tiān píng sān nián, hōng yú wèi, zèng jiǎ huáng yuè tài wèi tài shī lù shàng shū shì. wú zi, yǐ xiōng zi zi yuàn sì. tiān bǎo chū, gǎi fēng píng chāng wáng, zú yú wèi yǐn.
广平公盛,神武从叔祖也。宽厚有长者风。神武起兵于信都,盛来赴,以为中 军大都督,封广平郡公。历位司徒、太尉。天平三年,薨于位,赠假黄钺、太尉、 太师、录尚书事。无子,以兄子子瑗嗣。天保初,改封平昌王,卒于魏尹。
yáng zhōu gōng yǒng lè, shén wǔ cóng zǔ xiōng zi yě. tài chāng chū, fēng yáng zhōu xiàn bó, jìn jué wèi gōng, lèi qiān běi yù zhōu cì shǐ. hé qiáo zhī zhàn, sī tú gāo áng shī lì bēn tuì, yǒng lè shǒu luò yáng nán chéng. áng zǒu qù chéng nán, xī jūn zhuī zhě jiāng zhì, yǒng lè bù kāi mén, áng suì wèi xī jūn suǒ qín. shén wǔ dà nù, zhàng zhī èr bǎi. hòu bà yù zhōu, jiā chǎn bù lì. shén wǔ wèn qí gù, duì yuē:" péi jiān wèi zhǎng shǐ, xīn gōng zhèng wèi bié jià, shòu wáng wěi jì, dǒu jiǔ zhī jī bù gǎn rù." shén wǔ nǎi yǐ yǒng lè wèi jì zhōu, réng yǐ jiān gōng zhèng wèi zhǎng shǐ bié jià. wèi yǒng lè yuē:" ěr wù dà tān, xiǎo xiǎo yì qǔ mò fù wèi." yǒng lè zhì zhōu, jiān gōng zhèng jiàn bú jiàn tīng, yǐ zhuàng qǐ shén wǔ. shén wǔ fēng qǐ yǐ shì yǒng lè, rán hòu zhī èr rén qīng zhí, bìng zhuó yòng zhī. yǒng lè zú yú zhōu, zèng tài shī tài wèi lù shàng shū shì, shì yuē wǔ zhāo. wú zi, cóng xiōng sī zōng yǐ dì èr zi xiào xù wèi hòu, xí jué. tiān bǎo chū, gǎi fēng xiū chéng jùn wáng.
阳州公永乐,神武从祖兄子也。太昌初,封阳州县伯,进爵为公,累迁北豫州 刺史。河桥之战,司徒高昂失利奔退,永乐守洛阳南城。昂走趣城南,西军追者将 至,永乐不开门,昂遂为西军所禽。神武大怒,杖之二百。后罢豫州,家产不立。 神武问其故,对曰:“裴监为长史,辛公正为别驾,受王委寄,斗酒只鸡不敢入。” 神武乃以永乐为济州,仍以监、公正为长史、别驾。谓永乐曰:“尔勿大贪,小小 义取莫复畏。”永乐至州,监、公正谏不见听,以状启神武。神武封启以示永乐, 然后知二人清直,并擢用之。永乐卒于州,赠太师、太尉、录尚书事,谥曰武昭。 无子,从兄思宗以第二子孝绪为后,袭爵。天保初,改封脩城郡王。
yǒng lè dì zhǎng bì, xiǎo míng ā jiā. xìng cū wǔ, chū rù chéng shì, hǎo ōu jī xíng lù, shí rén jiē hū wèi ā jiā láng jūn. yǐ zōng shì fēng guǎng wǔ wáng. shí yǒu tiān ēn dào rén, zhì xiōng bào, héng xíng lǘ sì, hòu rù zhǎng bì dǎng, zhuān yǐ dòu wèi shì. wén xuān bìng shōu yǎn fù yù, tiān ēn děng shí yú rén jiē qì shì, zhǎng bì biān yī bǎi. xún wèi nán yíng zhōu cì shǐ, zài zhōu wú gù zì jīng zǒu. pàn wáng rù tū jué, jìng bù zhī sǐ suǒ.
永乐弟长弼,小名阿伽。性粗武,出入城市,好殴击行路,时人皆呼为阿伽郎 君。以宗室封广武王。时有天恩道人,至凶暴,横行闾肆,后入长弼党,专以斗为 事。文宣并收掩付狱,天恩等十余人皆弃市,长弼鞭一百。寻为南营州刺史,在州 无故自惊走。叛亡入突厥,竟不知死所。
xiāng lè wáng xiǎn guó, shén wǔ cóng zǔ dì yě. wú cái jì, zhí yǐ zōng shì jǐn hòu, tiān bǎo yuán nián, fēng xiāng lè jùn wáng. wèi yòu wèi jiāng jūn, zú.
襄乐王显国,神武从祖弟也。无才伎,直以宗室谨厚,天保元年,封襄乐郡王。 位右卫将军,卒。
shàng luò wáng sī zōng, shén wǔ cóng zǐ yě. xìng kuān hé, pō yǒu wǔ gàn. tiān bǎo chū, fēng shàng luò jùn wáng. lì wèi sī kōng tài fù, hōng yú guān.
上洛王思宗,神武从子也。性宽和,颇有武干。天保初,封上洛郡王。历位司 空、太傅,薨于官。
zi yuán hǎi, lèi qiān sàn qí cháng shì, yuàn chù shān lín, xiū xíng shì diǎn, wén xuān xǔ zhī. nǎi rù lín lǜ shān, jīng èr nián, jué qì rén shì. zhì bù néng gù, zì qǐ qiú guī. zhēng fù běn rèn, biàn zòng jiǔ sì qíng, guǎng nà jī shì. yòu chú lǐng jūn jiāng jūn. qì xiǎo zhì dà, pō yǐ zhì móu zì xǔ. huáng jiàn mò, xiào zhāo xìng jìn yáng, wǔ chéng jū shǒu, yuán hǎi yǐ sàn qí cháng shì liú diǎn jī mì. chū, xiào zhāo zhī zhū yáng yīn děng, wèi wǔ chéng yún, shì chéng, yǐ rǔ wèi huáng tài dì. jí jiàn wèi, nǎi shǐ wǔ chéng zài yè zhǔ bīng, lì zi bǎi nián wèi huáng tài zǐ, wǔ chéng shén bù píng.
子元海,累迁散骑常侍,愿处山林,修行释典,文宣许之。乃入林虑山,经二 年,绝弃人事。志不能固,自启求归。徵复本任,便纵酒肆情,广纳姬侍。又除领 军将军。器小志大,颇以智谋自许。皇建末,孝昭幸晋阳,武成居守,元海以散骑 常侍留典机密。初,孝昭之诛杨愔等,谓武成云,事成,以汝为皇太弟。及践位, 乃使武成在鄴主兵,立子百年为皇太子,武成甚不平。
xiān shì, héng liú jǐ nán yú yè, chú lǐng jūn shè dí fú lián wèi yōu zhōu cì shǐ, yǐ hú lǜ fēng lè wèi lǐng jūn, yǐ fēn wǔ chéng zhī quán. wǔ chéng liú fú lián ér bù tīng fēng lè shì shì. nǎi yǔ hé yáng wáng xiào yú wěi liè, móu yú yě, àn nǎi guī. xiān shì tóng yáo yún:" zhōng xīng sì nèi bái fú wēng, sì fāng cè tīng shēng yōng yōng, dào rén wén zhī yè dǎ zhōng." shí chéng xiàng fǔ zài běi chéng zhōng, jí jiù zhōng xīng sì yě fú wēng wèi xióng jī, gài zhǐ wǔ chéng xiǎo zì bù luò jī yě dào rén, jǐ nán wáng xiǎo míng yě dǎ zhōng, yán jiāng bèi jī yě. jì ér tài shǐ zòu yán, běi chéng yǒu tiān zǐ qì, zhāo dì yǐ wéi jǐ nán yīng zhī, nǎi shǐ píng qín wáng guī yàn zhī yè, yíng jǐ nán fù bīng zhōu. wǔ chéng xiān gào yuán hǎi, bìng wèn zì ān zhī jì. yuán hǎi yuē:" huáng tài hòu wàn fú, zhì zūn xiào xìng fēi cháng, diàn xià bù xū bié lǜ." wǔ chéng yuē:" cǐ qǐ wǒ tuī chéng zhī yì xié?" yuán hǎi qǐ hái shěng yī yè sī zhī. wǔ chéng jí liú yuán hǎi hòu táng, yuán hǎi dá dàn bù mián, wéi rào chuáng xú bù. yè lòu wèi jǐn, wǔ chéng jù chū yuē:" shén suàn rú hé?" dá yún:" yè zhōng de sān cè, kǒng bù kān yòng ěr." yīn shuō liáng xiào wáng jù zhū rù guān shì, qǐng chéng shù qí rù jìn yáng, xiān jiàn tài hòu qiú āi, hòu jiàn zhǔ shàng, qǐng qù bīng quán, yǐ sǐ wéi xiàn, qiú bù gàn cháo zhèng, bì bǎo tài shān zhī ān, cǐ shàng cè yě ruò bù rán, dāng jù biǎo yún wēi quán dà shèng, kǒng qǔ bàng zhòng kǒu, qǐng qīng qí èr zhōu cì shǐ, chén jìng zì jū, bì bù zhāo wù yì, cǐ zhōng cè yě. gèng wèn xià cè, yuē:" fā yán jí kǒng zú zhū." yīn bī zhī, dá yuē:" jǐ nán shì dí, zhǔ shàng jiǎ tài hòu lìng ér duó zhī, jīn jí wén wǔ, shì yǐ cǐ chì, zhí fēng lè, zhǎn guī yàn, zūn jǐ nán, hào lìng tiān xià, yǐ shùn tǎo nì, cǐ wàn shì yī shí yě." wǔ chéng dà yuè, hú yí, jìng wèi néng yòng. nǎi shǐ zhèng dào qiān bo zhī, jiē yuē:" bù lì jǔ shì, jìng zé jí." yòu zhào cáo wèi zǔ wèn zhī guó shì, duì yuē:" dāng yǒu dà xiōng." yòu shí yǒu lín lǜ lìng xìng fān, zhī zhàn hòu, mì wèi wǔ chéng yuē:" gōng chē dāng yàn jià, diàn xià wèi tiān xià wáng." wǔ chéng jū zhī yú nèi yǐ hòu zhī. yòu lìng wū xí bo zhī, duō yún bù xū jǔ bīng, zì yǒu dà qìng. wǔ chéng nǎi fèng zhào, lìng shù bǎi qí sòng jǐ nán yú jìn yáng. jí xiào zhāo bēng, wǔ chéng jí wèi, chú yuán hǎi shì zhōng kāi fǔ yí tóng sān sī tài zǐ zhān shì. hé qīng èr nián, yuán hǎi wèi hé shì kāi zèn, bèi mǎ biān liù shí, zé yún: " ěr zài yè chéng shuō wǒ yǐ dì fǎn xiōng, jǐ xǔ bú yì! yǐ yè chéng bīng mǎ kàng bīng zhōu, jǐ xǔ wú zhì! bú yì wú zhì, ruò wéi kě shǐ?" chū wèi yǎn zhōu cì shǐ.
先是,恆留济南于鄴,除领军厍狄伏连为幽州刺史,以斛律丰乐为领军,以分 武成之权。武成留伏连而不听丰乐视事。乃与河阳王孝瑜伪猎,谋于野,暗乃归。 先是童谣云:“中兴寺内白凫翁,四方侧听声雍雍,道人闻之夜打钟。”时丞相府 在北城中,即旧中兴寺也;凫翁谓雄鸡,盖指武成小字步落稽也;道人,济南王小 名也;打钟,言将被击也。既而太史奏言,北城有天子气,昭帝以为济南应之,乃 使平秦王归彦之鄴,迎济南赴并州。武成先告元海,并问自安之计。元海曰:“皇 太后万福,至尊孝性非常,殿下不须别虑。”武成曰:“此岂我推诚之意邪?”元 海乞还省一夜思之。武成即留元海后堂,元海达旦不眠,唯绕床徐步。夜漏未尽, 武成遽出曰:“神算如何?”答云:“夜中得三策,恐不堪用耳。”因说梁孝王惧 诛入关事,请乘数骑入晋阳,先见太后求哀,后见主上,请去兵权,以死为限,求 不干朝政,必保太山之安,此上策也;若不然,当具表云威权大盛,恐取谤众口, 请青、齐二州刺史,沉靖自居,必不招物议,此中策也。更问下策,曰:“发言即 恐族诛。”因逼之,答曰:“济南世嫡,主上假太后令而夺之,今集文武,示以此 敕,执丰乐,斩归彦,尊济南,号令天下,以顺讨逆,此万世一时也。”武成大悦, 狐疑,竟未能用。乃使郑道谦卜之,皆曰:“不利举事,静则吉。”又召曹魏祖问 之国事,对曰:“当有大凶。”又时有林虑令姓籓,知占候,密谓武成曰:“宫车 当晏驾,殿下为天下王。”武成拘之于内以候之。又令巫觋卜之,多云不须举兵, 自有大庆。武成乃奉诏,令数百骑送济南于晋阳。及孝昭崩,武成即位,除元海侍 中、开府仪同三司、太子詹事。河清二年,元海为和士开谮,被马鞭六十,责云: “尔在鄴城说我以弟反兄,几许不义!以鄴城兵马抗并州,几许无智!不义无智, 若为可使?”出为兗州刺史。
yuán hǎi hòu qī, lù tài jī shēng yě, gù xún bèi zhuī rèn shǐ. wǔ píng zhōng, yǔ zǔ tǐng gòng zhí cháo zhèng. yuán hǎi duō yǐ tài jī mì yǔ gào tǐng. tǐng qiú lǐng jūn, yuán hǎi bù kě, tǐng nǎi yǐ qí suǒ gào bào tài jī. jī nù, chū yuán hǎi wèi zhèng zhōu cì shǐ. yè chéng jiāng bài, zhēng wèi shàng shū lìng. zhōu jiàn dé qī nián, yú yè chéng móu nì, fú zhū.
元海后妻,陆太姬甥也,故寻被追任使。武平中,与祖珽共执朝政。元海多以 太姬密语告珽。珽求领军,元海不可,珽乃以其所告报太姬。姬怒,出元海为郑州 刺史。鄴城将败,徵为尚书令。周建德七年,于鄴城谋逆,伏诛。
yuán hǎi hǎo luàn lè huò, rán zhà rén cí, bù yǐn jiǔ dàn ròu. wén xuān tiān bǎo mò nián, jìng xìn nèi fǎ, nǎi zhì zōng miào bù xuè shí, jiē yuán hǎi suǒ wéi. jí wèi yòu pú yè, yòu shuō hòu zhǔ jìn tú zǎi, duàn gū jiǔ. rán běn xīn fēi jìng, gù zhōng zhì fù bài.
元海好乱乐祸,然诈仁慈,不饮酒啖肉。文宣天保末年,敬信内法,乃至宗庙 不血食,皆元海所为。及为右仆射,又说后主禁屠宰,断酤酒。然本心非靖,故终 致覆败。
sī zōng dì sī hǎo, běn hào shì zi yě, sī zōng yǎng yǐ wéi dì, yù zhī shén báo. shǎo yǐ qí shè shì wén xiāng. jí wén xuān shòu mìng, wèi zuǒ wèi dà jiàng jūn. běn míng sī xiào, tiān bǎo wǔ nián tǎo rú rú, wén xuān yuè qí xiāo yǒng, wèi yuē:" ěr jī zéi rú hú rù yā qún, yí sī hǎo shì." gù gǎi míng yān. lèi qiān shàng shū lìng shuò zhōu dào héng tái shuò zhōu cì shǐ kāi fǔ nán ān wáng. shén dé biān shuò rén xīn.
思宗弟思好,本浩氏子也,思宗养以为弟,遇之甚薄。少以骑射事文襄。及文 宣受命,为左卫大将军。本名思孝,天保五年讨蠕蠕,文宣悦其骁勇,谓曰:“尔 击贼如鹘入鸦群,宜思好事。”故改名焉。累迁尚书令、朔州道行台、朔州刺史、 开府、南安王。甚得边朔人心。
hòu zhǔ shí, zhuó gǔ guāng biàn fèng shǐ zhì zhōu, sī hǎo yíng zhī shén jǐn. guāng biàn jù ào, sī hǎo yīn xīn xián hèn. wǔ píng wǔ nián, suì jǔ bīng fǎn, yǔ bīng zhōu zhū guì shū yuē:" zhǔ shàng shào zhǎng shēn gōng, wèi biàn rén zhī qíng wěi, nì jìn xiōng jiǎo, shū yuǎn zhōng liáng. suì shǐ dāo jù xíng yú, guì yì xuān jiē shāng hú chǒu lèi, shàn quán wéi wò. bō xuē shēng líng, jié lüè cháo shì, àn yú tīng shòu, zhuān xíng rěn hài. yōu mǔ shēn gōng, wú fù rén zǐ zhī lǐ èr dì cán lù, dùn jué kǒng huái zhī yì. réng zòng zi lì duó mǎ yú dōng mén, guāng biàn zhì yīng yú xī shì bó lóng dé yí tóng zhī hào, xiāo yáo shòu jùn jūn zhī míng. quǎn mǎ bān wèi, róng guān xuān miǎn, rén bù kān yì, sī zhǎng luàn jiē. zhào jùn wáng ruì, shí yuē zōng yīng, shè jì wéi jì. zuǒ xiāng hú lǜ míng yuè, shì wèi yuán fǔ, wēi zhe lín guó, bìng fēi yǒu gū, yǎn jiàn zhū tiǎn. gū jì tiǎn yù huáng zhī, shí méng shū jiǎng, jīn biàn yōng lǜ yì bīng, zhǐ chú jūn cè zhī hài. xìng xī cǐ huái, wú zhì yí huò." xíng tái láng wáng xíng sī zhī cí yě.
后主时,斫骨光弁奉使至州,思好迎之甚谨。光弁倨傲,思好因心衔恨。武平 五年,遂举兵反,与并州诸贵书曰:“主上少长深宫,未辨人之情伪,昵近凶狡, 疏远忠良。遂使刀锯刑余,贵溢轩阶;商胡丑类,擅权帷幄。剥削生灵,劫掠朝市, 暗于听受,专行忍害。幽母深宫,无复人子之礼;二弟残戮,顿绝孔怀之义。仍纵 子立夺马于东门,光弁制鹰于西市;驳龙得仪同之号,逍遥受郡君之名。犬马班位, 荣冠轩冕,人不堪役,思长乱阶。赵郡王睿,实曰宗英,社稷惟寄。左相斛律明月, 世为元辅,威著邻国,并非有辜,奄见诛殄。孤既忝预皇枝,实蒙殊奖,今便拥率 义兵,指除君侧之害。幸悉此怀,无致疑惑。”行台郎王行思之辞也。
sī hǎo zhì yáng qǔ, zì hào dà chéng xiàng, zhì bǎi guān, yǐ xíng tái zuǒ chéng wáng shàng zhī wèi zhǎng shǐ. wǔ wèi zhào hǎi zài jìn yáng zhǎng bīng, shí cāng cù, bù xiá zòu, jiǎo zhào fā bīng jù zhī. jūn shì jiē yuē:" nán ān wáng lái, wǒ bèi wéi xū chàng wàn suì fèng yíng ěr." dì wén biàn, shǐ táng yōng mò duō lóu jìng xiǎn liú táo zhī zhōng lǐng jūn shè dí shì wén chí zhī jìn yáng, dì lè bīng xù jìn. sī hǎo jūn bài, yǔ xíng sī tóu shuǐ ér sǐ. qí huī xià èr qiān rén, táo zhī wéi zhī, qiě shā qiě zhāo, zhōng bù jiàng, yǐ zhì yú jǐn. shí dì zài dào, chì nú shì ān zì jìn yáng suì lù bù, yú chéng píng dōu yù hú sī xiào qīng, xiào qīng yòu shǐ shí, yīn chí yì xíng gōng, jiào yǐ le. dì dà huān, zuǒ yòu hū wàn suì. liáng jiǔ, shì ān nǎi yǐ zhuàng zì chén. dì yuē:" gào ěr hé wù shì? nǎi dé zuò shí!" yú shì shǎng xiào qīng ér miǎn shì ān zuì. bào sī hǎo shī qī rì, rán hòu tú bō fén zhī, pēng shàng zhī yú yè shì, lìng nèi cān shè qí fēi yú gōng nèi, réng huǒ fén shā zhī.
思好至阳曲,自号大丞相,置百官,以行台左丞王尚之为长史。武卫赵海在晋 阳掌兵,时仓卒,不暇奏,矫诏发兵拒之。军士皆曰:“南安王来,我辈唯须唱万 岁奉迎耳。”帝闻变,使唐邕、莫多娄敬显、刘桃枝、中领军厍狄士文驰之晋阳, 帝勒兵续进。思好军败,与行思投水而死。其麾下二千人,桃枝围之,且杀且招, 终不降,以至于尽。时帝在道,叱奴世安自晋阳遂露布,于城平都遇斛斯孝卿,孝 卿诱使食,因驰诣行宫,叫已了。帝大欢,左右呼万岁。良久,世安乃以状自陈。 帝曰:“告尔何物事?乃得坐食!”于是赏孝卿而免世安罪。暴思好尸七日,然后 屠剥焚之,烹尚之于鄴市,令内参射其妃于宫内,仍火焚杀之。
sī hǎo fǎn qián wǔ xún, yǒu rén gào qí móu fǎn. hán zhǎng luán nǚ shì sī hǎo zi, gù zòu yán yǒu rén wū gào zhū guì, shì xiāng rǎo dòng, bù shā wú yǐ xī hòu, nǎi zhǎn zhī. sī hǎo jì zhū, sǐ zhě dì fú què xià sù qiú zèng xiōng, zhǎng luán bù wéi tōng yě.
思好反前五旬,有人告其谋反。韩长鸾女适思好子,故奏言有人诬告诸贵,事 相扰动,不杀无以息后,乃斩之。思好既诛,死者弟伏阙下诉求赠兄,长鸾不为通 也。
píng qín wáng guī yàn, zì rén yīng, shén wǔ zú dì yě. fù huī, wèi mò zuò shì dāng xǐ liáng zhōu. xíng zhì hé wèi jiān, yù zéi, yǐ jūn gōng dé miǎn liú. yīn yú hé zhōu jī nián, yǐ jiě hú yán wèi xī yù dà shǐ, dé hú shī zi, yǐ gōng xíng hé dōng shì, suì sǐ yān. huī yú shén wǔ, jiù ēn shén dǔ. jí shén wǔ píng jīng luò, yíng huī sàng, yǔ mù tóng yíng zàng. zèng sī tú, shì yuē wén xuān.
平秦王归彦,字仁英,神武族弟也。父徽,魏末坐事当徙凉州。行至河、渭间, 遇贼,以军功得免流。因于河州积年,以解胡言为西域大使,得胡师子,以功行河 东事,遂死焉。徽于神武,旧恩甚笃。及神武平京洛,迎徽丧,与穆同营葬。赠司 徒,谥曰文宣。
chū, huī cháng guò cháng ān shì, yǔ fù rén wáng shì sī tōng ér shēng guī yàn, zhì shì nián yǐ jiǔ suì, shén wǔ zhuī jiàn zhī, fǔ duì bēi xǐ. shāo qiān xú zhōu cì shǐ. guī yàn shǎo zhì piáo, hòu gēng gǎi jié, fàng zòng hǎo shēng sè, zhāo xī hān gē. qī wèi shàng dǎng wáng yuán tiān mù nǚ yě, mào bù měi ér shén jiāo dù. shù fèn zhēng, mì qǐ wén xuān qiú lí, shì qǐn bù bào. tiān bǎo yuán nián, fēng píng qín wáng, dí fēi kāng jí suǒ shēng mǔ wáng shì, bìng wèi tài fēi. shàn shì èr mǔ, yǐ xiào wén. zhēng wèi jiān shì láng, shāo bèi qīn chǒng. yǐ tǎo hóu jǐng gōng, bié fēng cháng lè jùn gōng, chú lǐng jūn dà jiàng jūn. lǐng jūn jiā dà, zì guī yàn shǐ yě. wén xuān zhū gāo dé zhèng, jīn bǎo cái huò, xī yǐ cì zhī. qián míng chū, bài sī tú, réng zǒng zhī jìn wèi.
初,徽尝过长安市,与妇人王氏私通而生归彦,至是年已九岁,神武追见之, 抚对悲喜。稍迁徐州刺史。归彦少质朴,后更改节,放纵好声色,朝夕酣歌。妻魏 上党王元天穆女也,貌不美而甚娇妒。数忿争,密启文宣求离,事寝不报。天保元 年,封平秦王,嫡妃康及所生母王氏,并为太妃。善事二母,以孝闻。徵为兼侍郎, 稍被亲宠。以讨侯景功,别封长乐郡公,除领军大将军。领军加大,自归彦始也。 文宣诛高德正,金宝财货,悉以赐之。乾明初,拜司徒,仍总知禁卫。
jǐ nán zì jìn yáng zhī yè, yáng yīn xuān chì, liú cóng jià bīng wǔ qiān yú xī zhōng, yīn bèi fēi cháng. zhì yè shù rì, guī yàn nǎi zhī zhī, yóu shì yīn yuàn yáng yàn děng. yáng yàn děng yù qù èr wáng, wèn jì yú guī yàn. guī yàn zhà xǐ, qǐng gòng yuán hǎi liàng zhī. yuán hǎi yì kǒu xǔ xīn wéi, chí gào zhǎng guǎng. zhǎng guǎng yú shì zhū yáng yàn děng. xiào zhāo jiāng rù yún lóng mén, dū du chéng xiū níng liè zhàng jù ér bù nèi, guī yàn yù zhī, rán hòu dé rù. jìn xiàng bǎi gé yǒng xiàng yì zhī zhī. xiào zhāo jiàn zuò, yǐ cǐ mí jiàn yōu zhòng. měi rù, cháng zài píng yuán wáng duàn sháo shàng. yǐ wéi sī kōng, jiān shàng shū lìng. qí zhì, gōng nèi wéi tiān zǐ shā mào, chén xià jiē róng mào. tè cì guī yàn shā mào yǐ chǒng zhī. xiào zhāo bēng, guī yàn cóng jìn yáng yíng wǔ chéng yú yè. jí wǔ chéng jí wèi, jìn wèi tài fù, lǐng sī tú, cháng tīng jiāng sī bù qǔ sān rén, dài dāo rù zhàng. cóng wǔ chéng hái dōu, zhū guì qī děng jìng yào zhī. qí suǒ wǎng chù, yī zuò jìn qīng. guī yàn jì dì jū jiàng xiàng, zhì qì yíng mǎn, fā yán líng wǔ, bàng ruò wú rén. yì zhě yǐ wēi quán zhèn zhǔ, bì wèi huò luàn. shàng yì xún qí qián fān fù zhī jī, jiàn jì zhī. gāo yuán hǎi bì yì yún gāo gān hé děng xián shù yán qí duǎn. shàng xìng guī yàn jiā, zhào wèi shōu duì yù zuò zhào cǎo, yù jiā yòu chéng xiàng. shōu yuē: " zhì zūn yǐ yòu chéng xiàng dēng dì wèi, jīn wèi guī yàn wēi míng tài shèng, gù chū zhī, qǐ kě fù jiā cǐ hào?" nǎi bài tài zǎi jì zhōu cì shǐ. jí gān hé shàn xiě. zhòu rì, réng chì mén sī bù tīng zhé nèi. shí guī yàn zài jiā zòng jiǔ, jīng sù bù zhī, zhì míng yù cān. zhì mén zhī zhī, dà jīng ér tuì. jí tōng míng xiè, chì lìng zǎo fā, bié cì qián bó gǔ chuī yī yào, shì shì zhōu bèi. yòu chì wǔ zhí dū jiāng, xī sòng zhì qīng yáng gōng. bài ér tuì, mò gǎn gòng yǔ. wéi yǔ zhào jùn wáng ruì jiǔ yǔ, shí wú wén zhě.
济南自晋阳之鄴,杨愔宣敕,留从驾兵五千于西中,阴备非常。至鄴数日,归 彦乃知之,由是阴怨杨、燕等。杨、燕等欲去二王,问计于归彦。归彦诈喜,请共 元海量之。元海亦口许心违,驰告长广。长广于是诛杨、燕等。孝昭将入云龙门, 都督成休宁列仗拒而不内,归彦谕之,然后得入。进向柏阁、永巷亦知之。孝昭践 阼,以此弥见优重。每入,常在平原王段韶上。以为司空,兼尚书令。齐制,宫内 唯天子纱帽,臣下皆戎帽。特赐归彦纱帽以宠之。孝昭崩,归彦从晋阳迎武成于鄴。 及武成即位,进位太傅,领司徒,常听将私部曲三人,带刀入仗。从武成还都,诸 贵戚等竞要之。其所往处,一坐尽倾。归彦既地居将相,志气盈满,发言陵侮,傍 若无人。议者以威权震主,必为祸乱。上亦寻其前翻覆之迹,渐忌之。高元海、毕 义云、高乾和等咸数言其短。上幸归彦家,召魏收对御作诏草,欲加右丞相。收曰: “至尊以右丞相登帝位,今为归彦威名太盛,故出之,岂可复加此号?”乃拜太宰、 冀州刺史。即乾和缮写。昼日,仍敕门司不听辄内。时归彦在家纵酒,经宿不知, 至明欲参。至门知之,大惊而退。及通名谢,敕令早发,别赐钱帛、鼓吹、医药, 事事周备。又敕武职督将,悉送至清阳宫。拜而退,莫敢共语。唯与赵郡王睿久语, 时无闻者。
zhì zhōu bù zì ān, móu nì, yù dài shòu diào qì, bān cì jūn shì. wàng chē jià rú jìn yáng, chéng xū rù yè. wèi qí láng zhōng lìng lǚ sī lǐ suǒ gào, zhào píng yuán wáng duàn sháo xí zhī. guī yàn jiù yú nán jìng zhì sī yì, wén jūn jiāng bī, bào zhī, biàn yīng chéng jù shǒu. xiān shì, jì zhōu zhǎng shǐ yǔ wén zhòng luán sī mǎ lǐ zǔ yì bié jià chén jì qú zhōng cóng shì fáng zi bì cháng lè jùn shǒu wèi pǔ xìng děng yí guī yàn yǒu yì, shǐ lián míng mì qǐ, guī yàn zhuī ér huò zhī, suì shōu jìn zhòng luán děng wǔ rén. réng bìng bù cóng, jiē shā zhī. jūn yǐ bī chéng, guī yàn dēng chéng dà jiào yún:" xiào zhāo huáng dì chū bēng, liù jūn bǎi wàn zhòng, xī yóu chén shǒu, tóu shēn xiàng yè yíng bì xià. dāng shí bù fǎn, jīn rì qǐ yǒu yì xīn? zhèng hèn gāo yuán hǎi bì yì yún gāo gān hé kuáng huò shèng shàng, jí jì zhōng liáng. dàn wèi shā cǐ sān rén, jí lín chéng zì wěn." qí hòu chéng pò, dān qí běi zǒu. zhì jiāo jīn, jiàn huò, suǒ sòng yè. dì lìng zhào jùn wáng ruì sī wèn qí gù, guī yàn yuē:" shǐ huáng hàn shǎo ér qiān wǎn wǒ, hé kě bù fǎn?" yuē:" shuí xié?" guī yàn yuē:" yuán hǎi gān hé, qǐ shì cháo tíng lǎo sù? rú zhào jiā lǎo gōng shí, yòu jù huái yuàn?" yú shì dì yòu shǐ ràng yān. duì yuē:" gāo yuán hǎi shòu bì yì yún zhái, yòng zuò běn zhōu cì shǐ, gěi hòu bù gǔ chuī, chén wèi fān wáng tài zǎi, réng bù dé gǔ chuī. zhèng shā yuán hǎi yì yún ér yǐ." shàng lìng dū du liú táo zhī qiān rù, guī yàn yóu zuò qián yǔ, wàng huó. dì mìng yì qí zuì, jiē yún bù kě shè. nǎi zài yǐ lù chē, xián méi miàn fù, liú táo zhī lín zhī yǐ rèn, jī gǔ suí zhī, bìng zǐ sūn shí wǔ rén, jiē qì shì. zèng rén zhōu cì shǐ.
至州不自安,谋逆,欲待受调讫,班赐军士。望车驾如晋阳,乘虚入鄴。为其 郎中令吕思礼所告,诏平原王段韶袭之。归彦旧于南境置私驿,闻军将逼,报之, 便婴城拒守。先是,冀州长史宇文仲鸾、司马李祖挹、别驾陈季璩、中从事房子弼、 长乐郡守尉普兴等疑归彦有异,使连名密启,归彦追而获之,遂收禁仲鸾等五人。 仍并不从,皆杀之。军已逼城,归彦登城大叫云:“孝昭皇帝初崩,六军百万众, 悉由臣手,投身向鄴迎陛下。当时不反,今日岂有异心?正恨高元海、毕义云、高 乾和诳惑圣上,疾忌忠良。但为杀此三人,即临城自刎。”其后城破,单骑北走。 至交津,见获,锁送鄴。帝令赵郡王睿私问其故,归彦曰:“使黄颔少兒牵挽我, 何可不反?”曰:“谁邪?”归彦曰:“元海、乾和,岂是朝廷老宿?如赵家老公 时,又讵怀怨?”于是帝又使让焉。对曰:“高元海受毕义云宅,用作本州刺史, 给后部鼓吹,臣为蕃王、太宰,仍不得鼓吹。正杀元海、义云而已。”上令都督刘 桃枝牵入,归彦犹作前语,望活。帝命议其罪,皆云不可赦。乃载以露车,衔枚面 缚,刘桃枝临之以刃,击鼓随之,并子孙十五人,皆弃市。赠仁州刺史。
wèi shí shān bēng, dé shí jiǎo èr, cáng zài wǔ kù. wén xuān rù kù, cì cóng chén bīng qì, tè yǐ èr shí jiǎo yǔ guī yàn, wèi yuē:" ěr shì cháng shān bù dé fǎn, shì zhǎng guǎng dé fǎn, fǎn shí, jiāng cǐ jiǎo xià hàn." guī yàn é gǔ sān dào, zhe zé bù ān. wén xuān jiàn zhī nù, shǐ yǐ mǎ biān jī qí é, xuè bèi miàn yuē:" ěr fǎn shí, dāng yǐ cǐ gǔ xià hàn." qí yán fǎn, jìng yàn yún.
魏时山崩,得石角二,藏在武库。文宣入库,赐从臣兵器,特以二石角与归彦, 谓曰:“尔事常山不得反,事长广得反,反时,将此角吓汉。”归彦额骨三道,着 帻不安。文宣见之怒,使以马鞭击其额,血被面曰:“尔反时,当以此骨吓汉。” 其言反,竟验云。
wǔ xìng wáng pǔ, zì dé guǎng, guī yàn xiōng guī yì zhī zǐ yě. xìng kuān hé, yǒu dù liàng. jiǔ suì guī yàn zì hé zhōu jù rù luò, shén wǔ shǐ yǔ zhū zǐ tóng yóu chù. tiān bǎo chū, fēng wǔ xìng jùn wáng. wǔ píng èr nián, lèi qiān sī kōng. liù nián, wèi yù zhōu dào héng tái shàng shū lìng. hòu zhǔ bēn yè, jiù jiā tài zǎi. zhōu shī bī, nǎi jiàng. zú yú cháng ān, zèng shàng kāi fǔ yù zhōu cì shǐ.
武兴王普,字德广,归彦兄归义之子也。性宽和,有度量。九岁归彦自河州俱 入洛,神武使与诸子同游处。天保初,封武兴郡王。武平二年,累迁司空。六年, 为豫州道行台尚书令。后主奔鄴,就加太宰。周师逼,乃降。卒于长安,赠上开府、 豫州刺史。
cháng lè tài shǒu líng shān, zì jǐng sōng, shén zú zú dì yě. cóng shén wǔ qǐ bīng xìn dōu, zhōng cháng lè tài shǒu, zèng dà jiàng jūn sī kōng, shì yuē wén xuān. zi yì, zú yú wǔ píng zhèn jiāng. wú zi, wén xuān yǐ líng shān cóng fù xiōng qí zhōu cì shǐ jiàn guó zǐ fú hù wèi líng shān hòu.
长乐太守灵山,字景嵩,神族族弟也。从神武起兵信都,终长乐太守,赠大将 军、司空,谥曰文宣。子懿,卒于武平镇将。无子,文宣以灵山从父兄齐州刺史建 国子伏护为灵山后。
fú hù zì chén yuán, cū yǒu dāo bǐ. tiān tǒng chū, lèi qiān huáng mén shì láng. fú hù lì shì shù cháo, héng cān jī yào, ér xìng shì jiǔ, měi duō zuì shī. mò lù yú jù, nǎi zhì lián rì bù shí, zhuān shì hān jiǔ, shén shí huǎng hū, suì yǐ zú. zèng gǔn zhōu cì shǐ. jiàn guó hóu. sūn yì xí.
伏护字臣援,粗有刀笔。天统初,累迁黄门侍郎。伏护历事数朝,恆参机要, 而性嗜酒,每多醉失。末路逾剧,乃至连日不食,专事酣酒,神识恍惚,遂以卒。 赠衮州刺史。建国侯。孙乂袭。
yì shǎo jǐn, wǔ píng mò, jǐ shì huáng mén shì láng. suí kāi huáng zhōng wèi tài fǔ shǎo qīng, zuò shì sǐ.
乂少谨,武平末,给事黄门侍郎。隋开皇中为太府少卿,坐事死。
shén wǔ huáng dì shí wǔ nán: wǔ míng lóu huáng hòu shēng wén xiāng huáng dì wén xuān huáng dì xiào zhāo huáng dì xiāng chéng jǐng wáng qīng wǔ chéng huáng dì bó líng wén jiǎn wáng jì wáng shì shēng yǒng ān jiǎn píng wáng jùn mù shì shēng píng yáng jìng yì wáng yān dà ěr zhū shì shēng péng chéng jǐng sī wáng yóu huà shān wáng níng hán shì shēng shàng dǎng gāng sù wáng huàn xiǎo ěr zhū shì shēng rèn chéng wáng jiē yóu shì shēng gāo yáng kāng mù wáng shui shì zhèng shì shēng féng yì wáng rùn mǎ shì shēng hàn yáng jìng huái wáng qià.
神武皇帝十五男:武明娄皇后生文襄皇帝、文宣皇帝、孝昭皇帝、襄城景王清、 武成皇帝、博陵文简王济;王氏生永安简平王浚;穆氏生平阳靖翼王淹;大尔硃氏 生彭城景思王浟、华山王凝;韩氏生上党刚肃王涣;小尔硃氏生任城王湝;游氏生 高阳康穆王氵是;郑氏生冯翊王润;马氏生汉阳敬怀王洽。
yǒng ān jiǎn píng wáng jùn zì dìng lè, shén wǔ dì sān zi yě. chū, shén wǔ nà jùn mǔ, dàng yuè ér yǒu yùn. jí chǎn jùn, yí fēi jǐ lèi, bù shèn ài zhī. ér jùn zǎo huì, hòu gèng bèi chǒng. nián bā suì, wèi bó shì lú yù yuē:" jì shén rú shén zài, wèi yǒu shén xié? wú shén xié?" duì yuē:" yǒu." jùn yuē:" yǒu shén, dāng yún jì shén shén zài, hé fán rú zì?" jǐng yù bù néng dá. jí zhǎng, xī xì bù jié. céng yǐ shǔ qǐng shòu nà, dà jiàn zhàng fá, jū jìn fǔ yù, jì ér jiàn yuán. hòu shāo zhé jié, pō yǐ dú shū wèi wù. yuán xiàng zhōng, fēng yǒng ān jùn gōng. háo shuǎng yǒu qì lì, shàn qí shè, wèi wén xiāng suǒ ài. wén xuān xìng cí nuò, měi cān wén xiāng, yǒu shí tì chū. jùn héng zé dì zuǒ yòu:" hé yīn bù wéi èr xiōng shì bí?" yóu shì jiàn xián. lèi qiān zhōng shū jiān jiān shì zhōng. chū wèi qīng zhōu cì shǐ. suī pō hǎo tián liè, cōng míng jīn shù, shàng xià wèi yuè zhī. bǎo dìng chū, jìn jué wèi wáng.
永安简平王浚字定乐,神武第三子也。初,神武纳浚母,当月而有孕。及产浚, 疑非己类,不甚爱之。而浚早慧,后更被宠。年八岁,谓博士卢裕曰:“祭神如神 在,为有神邪?无神邪?”对曰:“有。”浚曰:“有神,当云祭神神在,何烦如 字?”景裕不能答。及长,嬉戏不节。曾以属请受纳,大见杖罚,拘禁府狱,既而 见原。后稍折节,颇以读书为务。元象中,封永安郡公。豪爽有气力,善骑射,为 文襄所爱。文宣性雌懦,每参文襄,有时洟出。浚恆责帝左右:“何因不为二兄拭 鼻?”由是见衔。累迁中书监、兼侍中。出为青州刺史。虽颇好畋猎,聪明矜恕, 上下畏悦之。保定初,进爵为王。
wén xuān mò nián duō jiǔ, jùn wèi qīn jìn yuē:" èr xiōng jiù lái, bù shèn liǎo liǎo, zì dēng zuò yǐ hòu, shí jiě dùn jìn. jīn yīn jiǔ bài dé, cháo chén wú gǎn jiàn zhě. dà dí wèi miè, wú shén yǐ wéi yōu. yù chéng yì zhì yè miàn jiàn, bù zhī yòng wú bù?" rén yǒu zhī, mì yǐ bái dì, yòu jiàn xián. bā nián, lái zhāo, cóng xìng dōng shān. dì luǒ chéng wéi lè, zá yǐ fù nǚ, yòu zuò hú diào wěi xì. jùn jìn yán, cǐ fēi rén zhǔ suǒ yí. dì shén bù yuè. jùn yòu yú píng chù zhào yáng zūn yàn, jī qí bù jiàn. dì shí bù yù dà chén yǔ zhū wáng jiāo tōng, zūn yàn jù, yǐ zòu dì. dà nù yuē:" xiǎo rén yóu lái nán rěn!" suì bà jiǔ hái gōng. jùn xún hái zhōu, yòu shàng shū qiè jiàn. zhào lìng zhēng jùn, jùn jù huò, xiè jí bù cháo. shàng nù, chí yì shōu jùn, lǎo yòu qì sòng zhě shù qiān rén. zhì, shèng yǐ tiě lóng, yǔ shàng dǎng wáng huàn jù zhì běi chéng dì láo xià, yǐn shí sōu huì, gòng zài yī suǒ.
文宣末年多酒,浚谓亲近曰:“二兄旧来,不甚了了,自登阼已后,识解顿进。 今因酒败德,朝臣无敢谏者。大敌未灭,吾甚以为忧。欲乘驿至鄴面谏,不知用吾 不?”人有知,密以白帝,又见衔。八年,来朝,从幸东山。帝裸裎为乐,杂以妇 女,又作狐掉尾戏。浚进言,此非人主所宜。帝甚不悦。浚又于屏处召杨遵彦,讥 其不谏。帝时不欲大臣与诸王交通,遵彦惧,以奏帝。大怒曰:“小人由来难忍!” 遂罢酒还宫。浚寻还州,又上书切谏。诏令徵浚,浚惧祸,谢疾不朝。上怒,驰驿 收浚,老幼泣送者数千人。至,盛以铁笼,与上党王涣俱置北城地牢下,饮食溲秽, 共在一所。
míng nián, dì qīn jiāng zuǒ yòu, lín xué gē ōu, lìng jùn děng hé zhī. jùn děng huáng bù qiě bēi, bù jué shēng zhàn. dì wèi chuàng rán, yīn qì, jiāng shè zhī. zhǎng guǎng wáng zhàn xiān yǔ jùn bù mù, jìn yuē:" měng shòu ān kě chū xué?" dì mò rán. jùn děng wén zhī, hū zhǎng guǎng wáng xiǎo zì yuē:" bù luò jī, huáng tiān jiàn rǔ!" zuǒ yòu wén zhě, mò bù bēi shāng. jùn yǔ huàn jiē yǒu xióng lüè, wèi zhū wáng suǒ qīng fú. dì kǒng wéi hài, nǎi zì cì huàn, yòu shǐ zhuàng shì liú táo zhī jiù lóng luàn cì. shuò měi xià, jùn huàn zhé yǐ shǒu lā zhé zhī, hào kū hū tiān, yú shì xīn huǒ luàn tóu lóng, shāo shā zhī, tián yǐ shí tǔ. hòu chū, pí fā jiē jǐn, shī sè rú tàn, tiān xià wèi zhī tòng xīn.
明年,帝亲将左右,临穴歌讴,令浚等和之。浚等惶怖且悲,不觉声战。帝为 怆然,因泣,将赦之。长广王湛先与浚不睦,进曰:“猛兽安可出穴?”帝默然。 浚等闻之,呼长广王小字曰:“步落稽,皇天见汝!”左右闻者,莫不悲伤。浚与 涣皆有雄略,为诸王所倾服。帝恐为害,乃自刺涣,又使壮士刘桃枝就笼乱刺。槊 每下,浚、涣辄以手拉折之,号哭呼天,于是薪火乱投笼,烧杀之,填以石土。后 出,皮发皆尽,尸色如炭,天下为之痛心。
hòu dì yǐ qí fēi lù shì pèi yí tóng liú yù jié, jiù dì cāng tóu yě, yǐ jūn gōng jiàn chǒng. shí lìng yù jié hài jùn, gù yǐ pèi yān. hòu shù rì, dì yǐ lù shì xiān wú chǒng yú jùn, chì yǔ lí jué. qián míng yuán nián, zèng tài wèi. wú zi, zhào yǐ péng chéng wáng yóu dì èr zi zhǔn zì mào zé sì.
后帝以其妃陆氏配仪同刘郁捷,旧帝苍头也,以军功见宠。时令郁捷害浚,故 以配焉。后数日,帝以陆氏先无宠于浚,敕与离绝。乾明元年,赠太尉。无子,诏 以彭城王浟第二子准字茂则嗣。
píng yáng jìng yì wáng yān, zì zi suì, shén wǔ dì sì zǐ yě. yuán xiàng zhōng, fēng píng yáng jùn gōng, lèi qiān shàng shū zuǒ pū shè. tiān bǎo chū, jìn jué wèi wáng, lì wèi shàng shū kāi fǔ yí tóng sān sī sī kōng tài wèi. huáng jiàn chū, wèi tài fù, yǔ péng chéng hé jiān wáng bìng gěi zhàng shēn yǔ lín bǎi rén. dà níng yuán nián, qiān tài zǎi. xìng chén jǐn, yǐ kuān hòu chēng. hé qīng sān nián, hōng yú jìn yáng, huò yún yǐ zhèn zhōng. hái zàng yè, zèng jiǎ huáng yuè tài zǎi lù shàng shū shì. zi dé sù sì.
平阳靖翼王淹,字子邃,神武第四子也。元象中,封平阳郡公,累迁尚书左仆 射。天保初,进爵为王,历位尚书、开府仪同三司、司空、太尉。皇建初,为太傅, 与彭城、河间王并给仗身羽林百人。大宁元年,迁太宰。性沉谨,以宽厚称。河清 三年,薨于晋阳,或云以鸩终。还葬鄴,赠假黄钺、太宰、录尚书事。子德素嗣。
péng chéng jǐng sī wáng yóu, zì zi shēn, shén wǔ dì wǔ zǐ yě. yuán xiàng èr nián, bài tōng zhí sàn qí cháng shì, fēng cháng lè jùn gōng. bó shì hán yì jiào yóu shū, jiàn yóu bǐ jī wèi gōng, xì yóu yuē:" wǔ láng shū huà rú cǐ, hū wèi cháng shì kāi guó, jīn rì hòu, yí gèng yòng xīn!" yóu zhèng sè dá yuē:" xī gān luó wèi qín xiāng, wèi wén néng shū. fán rén wéi lùn cái jù hé rú, qǐ bì qín qín bǐ jī. bó shì dāng jīn néng zhě, hé wéi bù zuò sān gōng?" shí nián gài bā suì yǐ. yì shén cán.
彭城景思王浟,字子深,神武第五子也。元象二年,拜通直散骑常侍,封长乐 郡公。博士韩毅教浟书,见浟笔迹未工,戏浟曰:“五郎书画如此,忽为常侍开国, 今日后,宜更用心!”浟正色答曰:“昔甘罗为秦相,未闻能书。凡人唯论才具何 如,岂必勤勤笔迹。博士当今能者,何为不作三公?”时年盖八岁矣。毅甚惭。
wǔ dìng liù nián, chū wèi cāng zhōu cì shǐ. wéi zhèng yán chá, bù nèi sù rán. shǒu lìng cān zuǒ, xià jí xū lì, xíng yóu wǎng lái, jiē zì jī liáng shí. yóu xiān jiè zhī rén jiān shì, yǒu xí wò xiàn zhǔ bù zhāng dá, cháng yì zhōu, yè tóu rén shě, shí jī gēng, yóu chá zhī zhī. shǒu lìng bì jí, yóu duì zhòng yuē:" shí jī gēng hé bù hái tā jià zhí yě?" dá jí fú zuì, hé jìng hào wèi shén míng. yòu yǒu yī rén cóng yōu zhōu lái, lǘ tuó lù pú. zhì cāng zhōu jiè, jiǎo tòng xíng chí, ǒu huì yī rén wéi bàn, suì dào lǘ jí pú qù. míng dàn gào zhōu, yóu nǎi lìng zuǒ yòu jí fǔ liáo lì fēn shì lù bó, bù xiàn qí jià. qí zhǔ jiàn pú shí zhī, tuī huò dào zhě. zhuǎn dū du dìng zhōu cì shǐ. shí yǒu rén bèi dào hēi niú, bèi shàng yǒu bái máo. zhǎng shǐ wéi dào jiàn wèi zhōng cóng shì wèi dào shèng yuē:" shǐ jūn zài cāng zhōu rì, qín jiān rú shén. ruò zhuō dé cǐ zéi, dìng shén yǐ." yóu nǎi zhà wèi shàng fú, shì niú pí, bèi chóu jià zhí. shǐ niú zhǔ rèn zhī, yīn huò qí dào. jiàn děng tàn fú. yòu yǒu lǎo mǔ xìng wáng, gū dú, zhòng cài sān mǔ, shù bèi tōu. yóu nǎi lìng rén mì wǎng shū cài yè wèi zì, míng rì, shì zhōng kàn cài yè yǒu zì, huò zéi. ěr hòu jìng nèi wú dào, zhèng huà wéi dāng shí dì yī.
武定六年,出为沧州刺史。为政严察,部内肃然。守令参佐,下及胥吏,行游 往来,皆自赍粮食。浟纤介知人间事,有隰沃县主簿张达,尝诣州,夜投人舍,食 鸡羹,浟察知之。守令毕集,浟对众曰:“食鸡羹何不还他价直也?”达即伏罪, 合境号为神明。又有一人从幽州来,驴驮鹿脯。至沧州界,脚痛行迟,偶会一人为 伴,遂盗驴及脯去。明旦告州,浟乃令左右及府僚吏分市鹿膊,不限其价。其主见 脯识之,推获盗者。转都督、定州刺史。时有人被盗黑牛,背上有白毛。长史韦道 建谓中从事魏道胜曰:“使君在沧州日,禽奸如神。若捉得此贼,定神矣。”浟乃 诈为上符,市牛皮,倍酬价直。使牛主认之,因获其盗。建等叹服。又有老母姓王, 孤独,种菜三亩,数被偷。浟乃令人密往书菜叶为字,明日,市中看菜叶有字,获 贼。尔后境内无盗,政化为当时第一。
tiān bǎo chū, fēng péng chéng wáng. sì nián, zhēng wèi shì zhōng, rén lì sòng bié bēi hào. yǒu lǎo gōng shù bǎi rén, xiāng shuài jù zhuàn bái yóu yuē:" zì diàn xià zhì lái wǔ zài, rén bù shí lì, lì bù qī rén. bǎi xìng yǒu shí yǐ lái, shǐ féng jīn huà. diàn xià wéi yǐn cǐ xiāng shuǐ, wèi shí bǎi xìng shí, liáo xiàn shū báo." yóu zhòng qí yì, wèi shí yī kǒu. qī nián, zhuǎn sī zhōu mù, xuǎn cóng shì jiē qǔ wén cái shì míng pōu duàn zhě, dāng shí chēng wéi měi xuǎn. zhōu jiù àn wǔ bǎi yú, shui yōu wèi qī xī duàn jǐn. bié jià yáng xiū děng kǒng fàn quán qī, nǎi yì gé zī chén. yóu shǐ gào yuē:" wú zhí dào ér xíng, hé dàn quán qī? qīng děng dāng chéng rén zhī měi, fǎn yǐ quán qī wèi yán!" xiū děng cán sǒng ér tuì. hòu jiā tè jìn, jiān sī kōng tài wèi, zhōu mù rú gù. tài fēi hōng, jiě rèn. xún zhào fù běn guān. é bài sī kōng, jiān shàng shū lìng. jǐ nán sì wèi, chú kāi fǔ yí tóng sān sī shàng shū lìng, lǐng dà zōng zhèng qīng. huáng jiàn chū, bài dà sī mǎ, jiān shàng shū lìng, zhuǎn tài bǎo. wǔ chéng rù chéng dà yè. qiān tài shī lù shàng shū.
天保初,封彭城王。四年,徵为侍中,人吏送别悲号。有老公数百人,相率具 馔白浟曰:“自殿下至来五载,人不识吏,吏不欺人。百姓有识已来,始逢今化。 殿下唯饮此乡水,未食百姓食,聊献疏薄。”浟重其意,为食一口。七年,转司州 牧,选从事皆取文才士明剖断者,当时称为美选。州旧案五百余,氵攸未期悉断尽。 别驾羊脩等恐犯权戚,乃诣阁谘陈。浟使告曰:“吾直道而行,何惮权戚?卿等当 成人之美,反以权戚为言!”脩等惭悚而退。后加特进,兼司空、太尉,州牧如故。 太妃薨,解任。寻诏复本官。俄拜司空,兼尚书令。济南嗣位,除开府仪同三司、 尚书令,领大宗正卿。皇建初,拜大司马,兼尚书令,转太保。武成入承大业。迁 太师、录尚书。
yóu míng liàn shì wù, guǒ yú duàn jué, shì wú dà xiǎo, xián xī yǐ qíng. zhào jùn lǐ gōng tǒng yù gāo guī yàn zhī nì, qí mǔ cuī shì, jí yù shǐ zhōng chéng cuī áng cóng fù zǐ, jiān yòu pú yè wèi shōu zhī nèi mèi yě. yī lìng, nián chū liù shí, lì miǎn rù guān. cuī zēng nián chén sù, suǒ sī yǐ áng shōu gù, cuī suì huò miǎn. yóu zhāi fā qí shì, áng děng yǐ zuì chú míng. zì hòu chē jià xún xìng, yóu cháng liú yè. hé qīng sān nián sān yuè, qún dào bái zǐ lǐ děng shù shí rén, móu jié yóu wéi zhǔ. zhà chēng shǐ zhě, jìng xiàng yóu dì. zhì nèi shì, chēng chì hū yóu, qiān shàng mǎ, lín yǐ bái rèn, yù yǐn xiàng nán diàn. yóu dà hū bù cóng, suì yù hài, shí nián sān shí èr. cháo yě tòng xī yān. chū yóu wèi bèi jié qián, qí fēi zhèng shì mèng rén zhǎn yóu tóu chí qù, è zhī. shù rì ér yóu jiàn shā. zèng jiǎ huáng yuè tài shī tài wèi lù shàng shū shì, gěi wēn liáng chē. zi bǎo dé sì. wèi kāi fǔ, jiān shàng shū zuǒ pú yè.
浟明练世务,果于断决,事无大小,咸悉以情。赵郡李公统预高归彦之逆,其 母崔氏,即御史中丞崔昂从父姊,兼右仆射魏收之内妹也。依令,年出六十,例免 入官。崔增年陈诉,所司以昂、收故,崔遂获免。浟摘发其事,昂等以罪除名。自 后车驾巡幸,浟常留鄴。河清三年三月,群盗白子礼等数十人,谋劫浟为主。诈称 使者,径向浟第。至内室,称敕呼浟,牵上马,临以白刃,欲引向南殿。浟大呼不 从,遂遇害,时年三十二。朝野痛惜焉。初浟未被劫前,其妃郑氏梦人斩浟头持去, 恶之。数日而浟见杀。赠假黄钺、太师、太尉、录尚书事,给辒辌车。子宝德嗣。 位开府,兼尚书左仆射。
shàng dǎng gāng sù wáng huàn, zì jìng shòu, shén wǔ dì qī zǐ yě. tiān zī xióng jié, tì tǎng bù qún. suī zài tóng yòu, héng yǐ jiāng lüè zì xǔ. shén wǔ zhuàng ér ài zhī, yuē:" cǐ ér shì wǒ." jí zhǎng, lì néng gāng dǐng, cái wǔ jué lún. měi wèi zuǒ yòu yuē:" rén bù kě wú xué, dàn yào bù wéi bó shì ěr." gù dú shū pō zhī gěng gài, ér bù shèn dān xí.
上党刚肃王涣,字敬寿,神武第七子也。天姿雄杰,俶傥不群。虽在童幼,恆 以将略自许。神武壮而爱之,曰:“此兒似我。”及长,力能扛鼎,材武绝伦。每 谓左右曰:“人不可无学,但要不为博士耳。”故读书颇知梗概,而不甚耽习。
yuán xiàng zhōng, fēng píng yuán jùn gōng. wén xiāng zhī yù zéi, huàn nián shàng yòu, zài xī xué. wén gōng zhōng yán guàn, jīng yuē: " dà xiōng bì zāo nàn yǐ!" wān gōng ér chū. wǔ dìng mò, chú jì zhōu cì shǐ, zài zhōu yǒu měi zhèng. tiān bǎo chū, fēng shàng dǎng wáng, lì zhōng shū lìng shàng shū zuǒ pú yè. yǔ cháng shān wáng yǎn děng zhù fá è zhū chéng. suì jù yè xià qīng bó, líng fàn jùn xiàn, wèi fǎ sī suǒ jiū. wén xuān lù qí zuǒ yòu shù rén, huàn yì bèi qiǎn. liù nián, lǜ zhòng sòng liáng wáng xiāo míng hái jiāng nán, réng pò dōng guān, zhǎn liáng tè jìn péi zhī héng děng, wēi míng shén shèng. bā nián, lù shàng shū shì. chū, shù shì yán wáng gāo zhě hēi yī, yóu shì zì shén wǔ hòu měi chū xíng bù yù jiàn sāng mén, wèi hēi yī gù yě. shì shí wén xuān xìng jìn yáng, yǐ suǒ jì wèn zuǒ yòu yuē:" hé wù zuì hēi?" duì yuē:" mò guò qī." dì yǐ huàn dì qī, wèi dāng zhī, nǎi shǐ kù zhēn dū du pò liù hán bó shēng zhī yè zhēng huàn. huàn zhì zǐ mò qiáo, shā bó shēng yǐ táo, píng hé ér dù, tǔ rén zhí yǐ sòng dì. tiě lóng shèng zhī, yǔ yǒng ān wáng jùn tóng zhì dì láo xià. suì yú, yǔ jùn tóng jiàn shā, shí nián èr shí liù. yǐ qí fēi lǐ shì pèi féng wén luò, shì dì jiā jiù nú, jī láo wèi zhì cì shǐ. dì lìng wén luò děng shā huàn, gù yǐ qí qī qī yān. zhì qián míng yuán nián, shōu èr wáng yú gǔ zàng zhī, zèng sī kōng, shì yuē gāng sù. yǒu chì lǐ shì hái dì, ér wén luò shàng yǐ gù yì, xiū shì yì lǐ. lǐ shèng liè zuǒ yòu, yǐn wén luò lì yú jiē xià, shù zhī yuē" zāo nàn liú lí, yǐ zhì dà rǔ, zhì cāo guǎ báo, bù néng zì jǐn. xìng méng ēn zhào, dé fǎn fān wéi. rǔ shì shuí jiā shú nú? yóu yù jiàn wǔ!" yú shì zhàng zhī yī bǎi, liú xiě sǎ dì.
元象中,封平原郡公。文襄之遇贼,涣年尚幼,在西学。闻宫中讠雚,惊曰: “大兄必遭难矣!”弯弓而出。武定末,除冀州刺史,在州有美政。天保初,封上 党王,历中书令、尚书左仆射。与常山王演等筑伐恶诸城。遂聚鄴下轻薄,陵犯郡 县,为法司所纠。文宣戮其左右数人,涣亦被谴。六年,率众送梁王萧明还江南, 仍破东关,斩梁特进裴之横等,威名甚盛。八年,录尚书事。初,术士言亡高者黑 衣,由是自神武后每出行不欲见桑门,为黑衣故也。是时文宣幸晋阳,以所忌问左 右曰:“何物最黑?”对曰:“莫过漆。”帝以涣第七,为当之,乃使库真都督破 六韩伯升之鄴徵涣。涣至紫陌桥,杀伯升以逃,凭河而度,土人执以送帝。铁笼盛 之,与永安王浚同置地牢下。岁余,与浚同见杀,时年二十六。以其妃李氏配冯文 洛,是帝家旧奴,积劳位至刺史。帝令文洛等杀涣,故以其妻妻焉。至乾明元年, 收二王余骨葬之,赠司空,谥曰刚肃。有敕李氏还第,而文洛尚以故意,修饰诣李。 李盛列左右,引文洛立于阶下,数之曰“遭难流离,以至大辱,志操寡薄,不能自 尽。幸蒙恩诏,得反籓闱。汝是谁家孰奴?犹欲见侮!”于是杖之一百,流血洒地。
huàn wú dí zǐ, shù zhǎng zǐ bǎo yán, yǐ hé qīng èr nián xí jué. wèi zhōng jīn zǐ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī.
涣无嫡子,庶长子宝严,以河清二年袭爵。位终金紫光禄大夫、开府仪同三司。
xiāng chéng jǐng wáng yù, shén wǔ dì bā zǐ yě. róng mào shén měi, ruò nián yǒu qì wàng. yuán xiàng zhōng, fēng zhāng wǔ jùn gōng. tiān bǎo chū, fēng xiāng chéng jùn wáng. èr nián chūn, hōng. qí shì zhū wáng xuǎn guó chén fǔ zuǒ, duō qǔ fù shāng qún xiǎo, yīng quǎn shǎo nián. wéi xiāng chéng guǎng níng lán líng wáng děng, pō yǐn wén yì qīng shí zhī shì, dāng shí yǐ cǐ chēng zhī. qián míng yuán nián èr yuè, zèng jiǎ huáng yuè tài shī tài wèi lù shàng shū shì. wú zi, zhào yǐ cháng shān wáng yǎn dì èr zi liàng sì.
襄城景王淯,神武第八子也。容貌甚美,弱年有器望。元象中,封章武郡公。 天保初,封襄城郡王。二年春,薨。齐氏诸王选国臣府佐,多取富商群小,鹰犬少 年。唯襄城、广宁、兰陵王等,颇引文艺清识之士,当时以此称之。乾明元年二月, 赠假黄钺、太师、太尉、录尚书事。无子,诏以常山王演第二子亮嗣。
liàng zì yàn dào, xìng gōng xiào, měi fēng yí, hǎo wén xué. wèi xú zhōu cì shǐ, zuò duó shāng rén cái wù, miǎn guān. hòu zhǔ bài, bēn yè, liàng cóng yān. qiān jiān tài wèi tài fù. zhōu shī rù yè, liàng yú qǐ xià mén jù shǒu, zhū jūn jiē bù zhàn ér bài, zhōu jūn yú zhū chéng mén jiē rù, liàng jūn fāng tuì zǒu. liàng rù tài miào xíng mǎ nèi, tòng kū bài cí, rán hòu wèi zhōu jūn suǒ zhí. rù guān, yī lì shòu yí tóng, fēn pèi yuǎn biān, zú yú lóng zhōu.
亮字彦道,性恭孝,美风仪,好文学。为徐州刺史,坐夺商人财物,免官。后 主败,奔鄴,亮从焉。迁兼太尉、太傅。周师入鄴,亮于启夏门拒守,诸军皆不战 而败,周军于诸城门皆入,亮军方退走。亮入太庙行马内,恸哭拜辞,然后为周军 所执。入关,依例授仪同,分配远边,卒于龙州。
rèn chéng wáng jiē, shén wǔ dì shí zi yě. shǎo míng huì, tiān bǎo chū fēng. zì xiào zhāo wǔ chéng shí, chē jià hái yè, cháng lìng jiē zhèn jìn yáng, zǒng bìng shěng shì. lì sī tú tài wèi bìng shěng lù shàng shū. tiān tǒng sān nián, bài tài bǎo, bīng zhōu cì shǐ, bié fēng zhèng píng jùn gōng.
任城王湝,神武第十子也。少明慧,天保初封。自孝昭、武成时,车驾还鄴, 尝令湝镇晋阳,总并省事。历司徒、太尉、并省录尚书。天统三年,拜太保,并州 刺史,别封正平郡公。
shí yǒu fù rén lín fén shuǐ huàn yī, yǒu chéng mǎ rén huàn qí xīn xuē chí ér qù zhě. fù rén chí gù xuē yì zhōu yán zhī. jiē zhào jū chéng zhū yù, yǐ xuē shì zhī, dài yuē:" yǒu chéng mǎ rén yú lù bèi zéi jié hài, yí cǐ xuē, yān dé wú qīn shǔ hū?" yī yù fǔ yīng kū yuē:" ér zuó zhe cǐ xuē xiàng qī jiā." rú qí yǔ, bǔ huò zhī, shí chēng míng chá. wǔ píng chū, qiān tài shī sī zhōu mù. chū wèi jì zhōu cì shǐ, jiā tài zǎi, qiān yòu chéng xiàng dū du qīng zhōu cì shǐ. jiē pín mù dà fān, suī bù jié jǐ, rán kuān shù, wèi lì rén suǒ huái. wǔ nián, qīng zhōu rén cuī wèi bō děng yè xí zhōu chéng. jiē bù fèn cāng cù zhī jì, xián dé qí zhěng, jī zéi dà pò zhī. bài zuǒ chéng xiàng, zhuǎn yíng zhōu cì shǐ. jí hòu zhǔ bēn yè, jiā jiē dà chéng xiàng. jí ān dé wáng chēng zūn hào yú jìn yáng, shǐ liú zi áng xiū qǐ yú jiē:" zhì zūn chū bēn, zōng miào jì zhòng, qún gōng quàn pò, quán zhǔ hào lìng. shì níng zhōng guī shū fù." jiē yuē:" wǒ rén chén, hé róng shòu cǐ qǐ." zhí zi áng sòng yè. dì zhì jì zhōu, shàn wèi yú jiē, jìng bù dá.
时有妇人临汾水浣衣,有乘马人换其新靴驰而去者。妇人持故靴诣州言之。湝 召居城诸妪,以靴示之,绐曰:“有乘马人于路被贼劫害,遗此靴,焉得无亲属乎?” 一妪抚膺哭曰:“兒昨着此靴向妻家。”如其语,捕获之,时称明察。武平初,迁 太师、司州牧。出为冀州刺史,加太宰,迁右丞相、都督、青州刺史。湝频牧大蕃, 虽不洁己,然宽恕,为吏人所怀。五年,青州人崔蔚波等夜袭州城。湝部分仓卒之 际,咸得齐整,击贼大破之。拜左丞相,转瀛州刺史。及后主奔鄴,加湝大丞相。 及安德王称尊号于晋阳,使刘子昂修启于湝:“至尊出奔,宗庙既重,群公劝迫, 权主号令。事宁终归叔父。”湝曰:“我人臣,何容受此启。”执子昂送鄴。帝至 济州,禅位于湝,竟不达。
jiē yǔ guǎng níng wáng xiào háng yú jì zhōu zhào mù, dé sì wàn yú rén, jù zhōu jūn. zhōu qí wáng xiàn lái fá, xiān qiǎn sòng shū, bìng shè zhào. jiē bìng chén zhū jǐng. zhàn bài, jiē xiào háng jù bèi qín. xiàn yuē:" rèn chéng wáng, hé kǔ zhì cǐ!" jiē yuē:" xià guān shén wǔ dì zi, xiōng dì shí wǔ rén, xìng ér dú cún. féng zōng shè diān fù, jīn rì de sǐ, wú kuì fén líng." xiàn zhuàng zhī, guī qí qī zǐ. jiāng zhì yè chéng, jiē mǎ shàng dà kū. zì tóu yú dì, liú xiě mǎn miàn. zhì cháng ān, xún yǔ hòu zhǔ tóng sǐ.
湝与广宁王孝珩于冀州召募,得四万余人,拒周军。周齐王宪来伐,先遣送书, 并赦诏。湝并沉诸井。战败,湝、孝珩俱被禽。宪曰:“任城王,何苦至此!”湝 曰:“下官神武帝子,兄弟十五人,幸而独存。逢宗社颠覆,今日得死,无愧坟陵。” 宪壮之,归其妻子。将至鄴城,湝马上大哭。自投于地,流血满面。至长安,寻与 后主同死。
fēi lú shì, cì hú sī zhēng. lú péng shǒu gòu miàn, cháng zhāi bù yán xiào, zhēng fàng zhī, nǎi wèi ní. suí kāi huáng sān nián, biǎo qǐng wén dì, zàng jiē jí wǔ zǐ yú cháng ān běi yuán.
妃卢氏,赐斛斯徵。卢蓬首垢面,长斋不言笑,徵放之,乃为尼。隋开皇三年, 表请文帝,葬湝及五子于长安北原。
gāo yáng kāng mù wáng shí, shén wǔ dì shí yī zi yě. tiān bǎo yuán nián fēng. shí nián, shāo qiān shàng shū lìng. yǐ huá jī biàn pì, yǒu chǒng yú wén xuān. zài zuǒ yòu xíng zhàng, yǐ tà zhū wáng, tài hòu shēn xián zhī. qí fēi fù hù jūn zhǎng shǐ zhāng yàn zhī, cháng yào dào bài shí, shí bù lǐ yān. dì wèn qí gù, duì yuē:" wú guān zhí hàn, hé xū lǐ!" dì yú shì zhuó bài yàn zhī wèi xú zhōu cì shǐ. wén xuān bēng, shí jiān sī tú, dǎo yǐn zǐ guān. chuī dí yún:" zhì zūn pō zhī chén bù?" yòu jī hú gǔ wéi lè. tài hòu zhàng shí bǎi yú, wèi jǐ hōng. tài hòu kū zhī āi, yuē:" wǒ kǒng qí bù chéng jiù, yǔ zhàng, hé qī dài chuàng sǐ yě!" qián míng chū, zèng jiǎ huáng yuè tài shī sī tú lù shàng shū shì. zi shì yì xí jué.
高阳康穆王湜,神武第十一子也。天保元年封。十年,稍迁尚书令。以滑稽便 辟,有宠于文宣。在左右行杖,以挞诸王,太后深衔之。其妃父护军长史张晏之, 尝要道拜湜,湜不礼焉。帝问其故,对曰:“无官职汉,何须礼!”帝于是擢拜晏 之为徐州刺史。文宣崩,湜兼司徒,导引梓官。吹笛云:“至尊颇知臣不?”又击 胡鼓为乐。太后杖湜百余,未几薨。太后哭之哀,曰:“我恐其不成就,与杖,何 期带创死也!”乾明初,赠假黄钺、太师、司徒、录尚书事。子士义袭爵。
bó líng wén jiǎn wáng jì, shén wǔ dì shí èr zi yě. tiān bǎo yuán nián fēng. jì cháng cóng wén xuān xún xìng, zài lù hū yì tài hòu, suì táo guī. dì nù, lín yǐ bái rèn, yīn cǐ jīng huǎng. lì wèi tài wèi. hé qīng chū, chū wèi dìng zhōu cì shǐ. tiān tǒng wǔ nián, zài zhōu yǔ rén yún:" jì cì dì, yì yīng dào wǒ." hòu zhǔ wén zhī, yīn shǐ rén shā zhī. zèng jiǎ huáng yuè tài wèi lù shàng shū shì. zi zhì xí jué.
博陵文简王济,神武第十二子也。天保元年封。济尝从文宣巡幸,在路忽忆太 后,遂逃归。帝怒,临以白刃,因此惊怳。历位太尉。河清初,出为定州刺史。天 统五年,在州语人云:“计次第,亦应到我。”后主闻之,阴使人杀之。赠假黄钺、 太尉、录尚书事。子智袭爵。
huà shān wáng níng, shén wǔ dì shí sān zi yě. tiān bǎo yuán nián, fēng xīn píng jùn wáng. jiǔ nián, gǎi fēng ān dìng. shí wǔ nián, fēng huà shān. lì wèi zhōng shū lìng qí zhōu cì shǐ, jiù jiā tài fù. hōng yú zhōu, zèng zuǒ chéng xiàng tài shī lù shàng shū. níng zhū wáng zhōng zuì wéi chán ruò, fēi wáng shì, tài zǐ xiǎn mǎ wáng qià nǚ yě, yǔ cāng tóu jiān, níng zhī ér bù néng xiàn jìn. hòu shì fā, wáng shì cì sǐ, zhào zhàng níng yī bǎi, qí yú rú cǐ.
华山王凝,神武第十三子也。天保元年,封新平郡王。九年,改封安定。十五 年,封华山。历位中书令、齐州刺史,就加太傅。薨于州,赠左丞相、太师、录尚 书。凝诸王中最为孱弱,妃王氏,太子洗马王洽女也,与苍头奸,凝知而不能限禁。 后事发,王氏赐死,诏杖凝一百,其愚如此。
féng yì wáng rùn, zì zi zé, shén wǔ dì shí sì zǐ yě. yòu shí, shén wǔ chēng yuē:" cǐ wú jiā qiān lǐ jū yě." tiān bǎo chū fēng, lì wèi dōng běi dào héng tái yòu pú yè dū du dìng zhōu cì shǐ. rùn měi zī yí. nián shí sì wǔ, mǔ zhèng fēi yǔ zhī tóng qǐn, yǒu huì zá zhī shēng. jí zhǎng, lián shèn fāng yǎ, xí yú lì zhí. zhì yú zhāi fā yǐn wěi, jiān lì wú suǒ nì qí qíng. kāi fǔ wáng huí luò, yǔ liù zhōu dà dū dū dú gū zhī qīn qiè guān tián, shòu nà huì lù, rùn àn jǔ qí shì. èr rén biǎo yán: wáng chū sòng tái shǐ, dēng wèi xiào wén jiù tán, nán wàng tàn xī, bù cè qí yì. wǔ chéng shǐ yuán wén yáo jiù zhōu xuān chì yuē:" féng yì wáng shào xiǎo jǐn shèn, zài zhōu bù wéi fēi fǎ, zhèn xìn zhī shú yǐ. dēng gāo yuǎn wàng, rén zhī cháng qíng, shǔ bèi yù qīng xiāng jiàn gòu, qū shēng méi mù." yú shì huí luò jué biān èr bǎi, dú gū zhī jué zhàng yī bǎi. xún wèi shàng shū lìng, lǐng tài zǐ shǎo shī, lì sī tú tài wèi dà sī mǎ sī zhōu mù tài bǎo hé nán dào héng tái lù shàng shū, bié fēng wén chéng jùn gōng, tài shī tài zǎi, fù wèi dìng zhōu cì shǐ. hōng, zèng jiǎ huáng yuè zuǒ chéng xiàng. zi mào dé sì.
冯翊王润,字子泽,神武第十四子也。幼时,神武称曰:“此吾家千里驹也。” 天保初封,历位东北道行台右仆射、都督、定州刺史。润美姿仪。年十四五,母郑 妃与之同寝,有秽杂之声。及长,廉慎方雅,习于吏职。至于摘发隐伪,奸吏无所 匿其情。开府王回洛,与六州大都督独孤枝侵窃官田,受纳贿赂,润按举其事。二 人表言:王出送台使,登魏孝文旧坛,南望叹息,不测其意。武成使元文遥就州宣 敕曰:“冯翊王少小谨慎,在州不为非法,朕信之熟矣。登高远望,人之常情,鼠 辈欲轻相间构,曲生眉目。”于是回洛决鞭二百,独孤枝决杖一百。寻为尚书令, 领太子少师,历司徒、太尉、大司马、司州牧、太保、河南道行台、录尚书,别封 文成郡公,太师、太宰,复为定州刺史。薨,赠假黄钺、左丞相。子茂德嗣。
hàn yáng jìng huái wáng qià, zì jìng yán, shén wǔ dì shí wǔ zǐ yě. tiān bǎo yuán nián fēng, wǔ nián hōng, nián shí sān. gān míng yuán nián, zèng tài bǎo sī kōng. wú zi, yǐ rèn chéng wáng dì èr zi jiàn dé wèi hòu.
汉阳敬怀王洽,字敬延,神武第十五子也。天保元年封,五年薨,年十三。乾 明元年,赠太保、司空。无子,以任城王第二子建德为后。
lùn yuē: zhào jùn wáng yǐ fū è zhī qīn, dāng gù mìng zhī zhòng, ān fū yī dé, gù cǐ zhēn bì, jiàn wèi tú ér bù yí, lǚ wēi jī ér mò jù, yǐ qí zhōng yì, qǔ bì xiōng nì. qǐ dào guāng sì hǎi, bù yù zhōu chéng zhī míng jiāng cháo qù sān rén, zhōng jiàn yīn xū zhī huò. bù rán, zé bāng guó tiǎn cuì, hé ruò sī zhī sù yú? qīng hé shǔ jīng lún zhī qī, qīng yún zì zhì, chū jiàng rù xiàng, yì chéng hóng yè. suī hàn cháo liú jiǎ, wèi shì cáo hóng, jù wèi zú yù qí fēng liè, shì zú yǐ zhāng wén xuān zhī shī dé yān. sī hǎo shǔ hūn luàn zhī jī, guī yàn yīn cāi xián zhī xìn, zhǐ chǐ yè dōu, yǐ sù qí huò, zhì xiǎo móu dà, lǐ zé yí rán. shén wǔ zhū wáng, duō yǒu shēng yù. yǒng ān yǐ jiàn zhēng yù huò, gù qí shì zhī bǐ gàn, péng chéng lì rén bù zhèng, nǎi yǔ xún liáng bǐ jī, qiú zhī jìn gǔ, wèi wèi yì yù. shàng dǎng shēn wēi huái hǎi, shòu rǔ láo jǐng, yǐ yīng xiá zhī qì, pò bēi gē zhī sī, yù shí lí huò zhī gēng, chù máo cí zhī xià, qí kě dé hū! féng yì lián shèn xián míng, wàng bèi chán nì, yǐ wǔ chéng yīn jì zhī cháo, ér jiàn miǎn fū jiǎo gōng zhī cì, yǐ wèi xìng yǐ.
论曰:赵郡王以跗萼之亲,当顾命之重,安夫一德,固此贞必,践畏途而不疑, 履危机而莫惧,以其忠义,取毙凶匿。岂道光四海,不遇周成之明;将朝去三仁, 终见殷墟之祸。不然,则邦国殄瘁,何若斯之速欤?清河属经纶之期,青云自致, 出将入相,翊成鸿业。虽汉朝刘贾,魏室曹洪,俱未足谕其风烈,适足以彰文宣之 失德焉。思好属昏乱之机,归彦因猜嫌之衅,咫尺鄴都,以速其祸,智小谋大,理 则宜然。神武诸王,多有声誉。永安以谏争遇祸,固齐室之比干,彭城莅人布政, 乃与循良比迹,求之近古,未为易遇。上党申威淮海,受辱牢阱,以英侠之气,迫 悲歌之思,欲食藜藿之羹,处茅茨之下,其可得乎!冯翊廉慎闲明,妄被谗匿,以 武成阴忌之朝,而见免夫《角弓》之刺,已为幸矣。