cāo cún yào yǒu zhēn zǎi, wú zhēn zǎi zé yù shì biàn dào, hé yǐ zhí dǐng tiān lì dì zhī dǐ zhù! yīng yòng yào yǒu yuán jī, wú yuán jī zé chù wù yǒu ài, hé yǐ chéng xuán gān zhuǎn kūn zhī jīng lún!
操存要有真宰,無真宰則遇事便倒,何以植頂天立地之砥柱!應用要有圓機,無圓機則觸物有礙,何以成旋乾轉坤之經綸!
shì jūn zǐ zhī shè shì, yú rén bù kě qīng wèi xǐ nù, xǐ nù qīng, zé xīn fù gān dǎn jiē wèi rén suǒ kuī yú wù bù kě zhòng wèi ài zēng, ài zēng zhòng, zé yì qì jīng shén xī wèi wù suǒ zhì.
士君子之涉世,於人不可輕為喜怒,喜怒輕,則心腹肝膽皆為人所窺;於物不可重為愛憎,愛憎重,則意氣精神悉為物所制。
yǐ gāo cái ér wán shì, bèi hòu xū fáng shè yǐng zhī chóng shì hòu mào yǐ qī rén, miàn qián kǒng yǒu zhào dǎn zhī jìng.
倚高才而玩世,背後須防射影之蟲;飾厚貌以欺人,面前恐有照膽之鏡。
xīn tǐ chéng chè, cháng zài míng jìng zhǐ shuǐ zhī zhōng, zé tiān xià zì wú kě yàn zhī shì yì qì hé píng, cháng zài lì rì guāng fēng zhī nèi, zé tiān xià zì wú kě è zhī rén.
心體澄徹,常在明鏡止水之中,則天下自無可厭之事;意氣和平,常在麗日光風之內,則天下自無可惡之人。
dāng shì fēi xié zhèng zhī jiāo, bù kě shǎo qiān jiù, shǎo qiān jiù zé shī cóng wéi zhī zhèng zhí lì hài de shī zhī huì, bù kě tài fēn míng, tài fēn míng zé qǐ qū bì zhī sī.
當是非邪正之交,不可少遷就,少遷就則失從違之正;值利害得失之會,不可太分明,太分明則起趨避之私。
cāng yíng fù jì, jié zé jié yǐ, nán cí chù hòu zhī xiū luó niǎo yī sōng, gāo zé gāo yǐ, wèi miǎn yǎng pān zhī chǐ. suǒ yǐ jūn zǐ níng yǐ fēng shuāng zì xié, wú wèi yú niǎo qīn rén.
蒼蠅附驥,捷則捷矣,難辭處後之羞;蘿蔦依松,高則高矣,未免仰攀之恥。所以君子寧以風霜自挾,毋為魚鳥親人。
hǎo chǒu xīn tài míng, zé wù bù qì xián yú xīn tài míng, zé rén bù qīn. shì jūn zǐ xū shì nèi jīng míng ér wài hún hòu, shǐ hǎo chǒu liǎng dé qí píng, xián yú gòng shòu qí yì, cái shì shēng chéng de dé liàng.
好醜心太明,則物不契;賢愚心太明,則人不親。士君子須是內精明而外渾厚,使好醜兩得其平,賢愚共受其益,才是生成的德量。
cì chá yǐ wèi míng zhě, cháng yīn míng ér shēng àn, gù jūn zǐ yǐ tián yǎng zhì fèn xùn yǐ wèi sù zhě, duō yīn sù dù ér zhì chí, gù jūn zǐ yǐ zhòng chí qīng. shì jūn zǐ jì rén lì wù, yí jū qí shí, bù yí jū qí míng, jū qí míng zé dé sǔn shì dài fū yōu guó wèi mín, dāng yǒu qí xīn, bù dāng yǒu qí yǔ, yǒu qí yǔ zé huǐ lái.
伺察以為明者,常因明而生暗,故君子以恬養智;奮迅以為速者,多因速度而致遲,故君子以重持輕。士君子濟人利物,宜居其實,不宜居其名,居其名則德損;士大夫憂國為民,當有其心,不當有其語,有其語則毀來。
yù dà shì jīn chí zhě, xiǎo shì bì zòng chí chù míng tíng jiǎn shì zhě, àn shì bì fàng yì. jūn zǐ zhǐ shì yī gè niàn tóu chí dào dǐ, zì rán lín xiǎo shì rú lín dà dí, zuò mì shì ruò zuò tōng qú.
遇大事矜持者,小事必縱弛;處明庭檢飾者,暗室必放逸。君子只是一個念頭持到底,自然臨小事如臨大敵,坐密室若坐通衢。
shǐ rén yǒu miàn qián zhī yù, bù ruò shǐ qí wú bèi hòu zhī huǐ shǐ rén yǒu zhà jiāo zhī huān, bù ruò shǐ qí wú jiǔ chù zhī yàn.
使人有面前之譽,不若使其無背後之毀;使人有乍交之歡,不若使其無久處之厭。
shàn qǐ dí rén xīn zhě, dāng yīn qí suǒ míng ér jiàn tōng zhī, wú qiáng kāi qí suǒ bì shàn yí fēng huà zhě, dāng yīn qí suǒ yì ér jiàn jí zhī, wú qīng jiǎo qí suǒ nán.
善啟迪人心者,當因其所明而漸通之,毋強開其所閉;善移風化者,當因其所易而漸及之,毋輕矯其所難。
cǎi bǐ miáo kōng, bǐ bù là sè, ér kōng yì bù shòu rǎn lì dāo gē shuǐ, dāo bù sǔn è, ér shuǐ yì bù liú hén. dé cǐ yì yǐ chí shēn shè shì, gǎn yǔ yīng jù shì, xīn yǔ jìng liǎng wàng yǐ.
彩筆描空,筆不落色,而空亦不受染;利刀割水,刀不損鍔,而水亦不留痕。得此意以持身涉世,感與應俱適,心與境兩忘矣。
jǐ zhī qíng yù bù kě zòng, dāng yòng nì zhī zhī fǎ yǐ zhì zhī, qí dào zhī zài yī rěn zì rén zhī qíng yù bù kě fú, dāng yòng shùn zhī zhī fǎ yǐ diào zhī, qí dào zhī zài yī shù zì. jīn rén jiē shù yǐ shì jǐ ér rěn yǐ zhì rén, wú nǎi bù kě hū!
己之情慾不可縱,當用逆之之法以制之,其道只在一忍字;人之情慾不可拂,當用順之之法以調之,其道只在一恕字。今人皆恕以適己而忍以制人,毋乃不可乎!
hǎo chá fēi míng, néng chá néng bù chá zhī wèi míng bì shèng fēi yǒng, néng shèng néng bù shèng zhī wèi yǒng.
好察非明,能察能不察之謂明;必勝非勇,能勝能不勝之謂勇。
suí shí zhī nèi shàn jiù shí, ruò hé fēng zhī xiāo kù shǔ hùn sú zhī zhōng néng tuō sú, shì dàn yuè zhī yìng qīng yún.
隨時之內善救時,若和風之消酷暑;混俗之中能脫俗,似淡月之映輕雲。
sī rù shì ér yǒu wèi zhě, xū xiān lǐng dé shì wài fēng guāng, fǒu zé wú yǐ tuō gòu zhuó zhī chén yuán sī chū shì ér wú rǎn zhě, xū xiān ān jǐn shì zhōng zī wèi. fǒu zé wú yǐ chí kōng jì zhī hòu kǔ qù.
思入世而有為者,須先領得世外風光,否則無以脫垢濁之塵緣;思出世而無染者,須先諳盡世中滋味。否則無以持空寂之後苦趣。
yǔ rén zhě, yǔ qí yì shū yú zhōng, bù ruò nán qīn yú shǐ yù shì zhě, yǔ qí qiǎo chí yú hòu, bù ruò zhuō shǒu yú qián.
與人者,與其易疏於終,不若難親於始;御事者,與其巧持於後,不若拙守於前。
kù liè zhī huò, duō qǐ yú wán hū zhī rén shèng mǎn zhī gōng, cháng bài yú xì wēi zhī shì. gù yǔ yún" rén rén dào hǎo, xū fáng yī rén zhe nǎo shì shì yǒu gōng, xū fáng yī shì bù zhōng."
酷烈之禍,多起於玩忽之人;盛滿之功,常敗於細微之事。故語云﹕"人人道好,須防一人着腦;事事有功,須防一事不終。"
gōng míng fù guì, zhí cóng miè chù guān jiū jìng, zé tān liàn zì qīng héng nì kùn qióng, zhí cóng qǐ chù jiū yóu lái, zé yuàn yóu zì xī.
功名富貴,直從滅處觀究竟,則貪戀自輕;橫逆困窮,直從起處究由來,則怨尤自息。
yǔ zhòu nèi shì yào lì dān dāng, yòu yào shàn bǎi tuō. bù dān dāng, zé wú jīng shì zhī shì yè bù bǎi tuō, zé wú chū shì zhī jīn qī.
宇宙內事要力擔當,又要善擺脫。不擔當,則無經世之事業;不擺脫,則無出世之襟期。
dài rén ér liú yǒu yú, bù jǐn zhī ēn lǐ, zé kě yǐ wéi xì wú yàn zhī rén xīn yù shì ér liú yǒu yú, bù jǐn zhī cái zhì, zé kě yǐ dī fáng bù cè zhī shì biàn.
待人而留有餘,不盡之恩禮,則可以維繫無厭之人心;御事而留有餘,不盡之才智,則可以提防不測之事變。
le xīn zì liǎo shì, yóu gēn bá ér cǎo bù shēng táo shì bù táo míng, shì shān cún ér ruì réng jí.
了心自了事,猶根拔而草不生;逃世不逃名,似膻存而蚋仍集。
chóu biān zhī nǔ yì bì, ér ēn lǐ zhī gē nán fáng kǔ shí zhī kǎn yì táo, ér lè chù zhī jǐng nán tuō.
仇邊之弩易避,而恩里之戈難防;苦時之坎易逃,而樂處之阱難脫。
shān huì zé yíng ruì cóng chuài, fāng xīn zé fēng dié jiāo qīn. gù jūn zǐ bù zuò gòu yè, yì bù lì fāng míng. zhǐ shì yuán qì hún rán, guī jiǎo bù lù, biàn shì chí shēn shè shì yī ān lè wō yě.
膻穢則蠅蚋叢嘬,芳馨則蜂蝶交侵。故君子不作垢業,亦不立芳名。只是元氣渾然,圭角不露,便是持身涉世一安樂窩也。
cóng jìng zhōng guān wù dòng, xiàng xián chù kàn rén máng, cái dé chāo chén tuō sú de qù wèi yù máng chù huì tōu xián, chù nào zhōng néng qǔ jìng, biàn shì ān shēn lì mìng de gōng fū.
從靜中觀物動,向閒處看人忙,才得超塵脫俗的趣味;遇忙處會偷閒,處鬧中能取靜,便是安身立命的工夫。
yāo qiān bǎi rén zhī huān, bù rú shì yī rén zhī yuàn xī qiān bǎi shì zhī róng, bù rú miǎn yī shì zhī chǒu.
邀千百人之歡,不如釋一人之怨;希千百事之榮,不如免一事之丑。
luò luò zhě, nán hé yì nán fēn xīn xīn zhě, yì qīn yì yì sàn. shì yǐ jūn zǐ níng yǐ gāng fāng jiàn dàn, wú yǐ mèi yuè qǔ róng.
落落者,難合亦難分;欣欣者,易親亦易散。是以君子寧以剛方見憚,毋以媚悅取容。
yì qì yǔ tiān xià xiāng qī, rú chūn fēng zhī gǔ chàng shù lèi, bù yí cún bàn diǎn gé ài zhī xíng gān dǎn yǔ tiān xià xiāng zhào, shì qiū yuè zhī dòng chè qún pǐn, bù kě zuò yī háo ài mèi zhī zhuàng.
意氣與天下相期,如春風之鼓暢庶類,不宜存半點隔閡之形;肝膽與天下相照,似秋月之洞徹群品,不可作一毫曖昧之狀。
shì tú suī hè yì, cháng sī lín xià de fēng wèi, zé quán qiě zhī niàn zì qīng shì tú suī fēn huá, cháng sī quán xià de guāng jǐng, zé lì yù zhī xīn zì dàn.
仕途雖赫奕,常思林下的風味,則權且之念自輕;世途雖紛華,常思泉下的光景,則利慾之心自淡。
hóng wèi zhì xiān yuán gōng, tù yǐ wáng zài hū shǐ, zǒng fēi dāng jī zuò yòng fēng xī shí xiū qǐ làng, àn dào chù biàn lí chuán, cái shì le shǒu gōng fū.
鴻未至先援弓,兔已亡再呼矢,總非當機作用;風息時休起浪,岸到處便離船,才是了手工夫。
cóng rè nào chǎng zhōng chū jǐ jù qīng lěng yán yǔ, biàn sǎo chú wú xiàn shā jī xiàng hán wēi lù shàng yòng yī diǎn chì rè xīn cháng, zì péi zhí xǔ duō shēng yì.
從熱鬧場中出幾句清冷言語,便掃除無限殺機;向寒微路上用一點赤熱心腸,自培植許多生意。
suí yuán biàn shì qiǎn yuán, shì wǔ dié yǔ fēi huā gòng shì shùn shì zì rán wú shì, ruò mǎn yuè xié yú shuǐ tóng yuán.
隨緣便是遣緣,似舞蝶與飛花共適;順事自然無事,若滿月偕盂水同圓。
dàn bó zhī shǒu, xū cóng nóng yàn chǎng zhōng shì lái zhèn dìng zhī cāo, hái xiàng fēn yún jìng shàng kān guò. bù rán cāo chí wèi dìng, yīng yòng wèi yuán, kǒng yī lín jī dēng tán, ér shàng pǐn chán shī yòu chéng yī xià pǐn sú shì yǐ.
淡泊之守,須從濃艷場中試來;鎮定之操,還向紛紜境上勘過。不然操持未定,應用未圓,恐一臨機登壇,而上品禪師又成一下品俗士矣。
lián suǒ yǐ jiè tān. wǒ guǒ bù tān, yòu hé bì biāo yī lián míng, yǐ lái tān fū zhī cè mù. ràng suǒ yǐ jiè zhēng. wǒ guǒ bù zhēng, yòu hé bì lì yī ràng de, yǐ zhì bào kè zhī wān gōng.
廉所以戒貪。我果不貪,又何必標一廉名,以來貪夫之側目。讓所以戒爭。我果不爭,又何必立一讓的,以致暴客之彎弓。
wú shì cháng rú yǒu shì shí, dī fáng cái kě yǐ mí yì wài zhī biàn yǒu shì cháng rú wú shì shí, zhèn dìng fāng kě yǐ xiāo jú zhōng zhī wēi.
無事常如有事時,提防才可以彌意外之變;有事常如無事時,鎮定方可以消局中之危。
chù shì ér yù rén gǎn ēn, biàn wèi liǎn yuàn zhī dào yù shì ér wèi rén chú hài, jí shì dǎo lì zhī jī.
處世而欲人感恩,便為斂怨之道;遇事而為人除害,即是導利之機。
chí shēn rú tài shān jiǔ dǐng níng rán bù dòng, zé qiān yóu zì shǎo yīng shì ruò liú shuǐ luò huā yōu rán ér shì, zé qù wèi cháng duō.
持身如泰山九鼎凝然不動,則愆尤自少;應事若流水落花悠然而逝,則趣味常多。
jūn zǐ yán rú jiè shí ér wèi qí nán qīn, xiān bù yǐ míng zhū wèi guài wù ér qǐ àn jiàn zhī xīn xiǎo rén huá rú zhī gāo ér xǐ qí yì hé, xiān bù yǐ dú shì wèi gān yí ér zòng rǎn zhǐ zhī yù.
君子嚴如介石而畏其難親,鮮不以明珠為怪物而起按劍之心;小人滑如脂膏而喜其易合,鮮不以毒螫為甘飴而縱染指之欲。
yù shì zhǐ yī wèi zhèn dìng cóng róng, zòng fēn ruò luàn sī, zhōng dāng jiù xù dài rén wú bàn háo jiǎo wěi qī yǐn, suī jiǎo rú shān guǐ, yì zì xiàn chéng.
遇事只一味鎮定從容,縱紛若亂絲,終當就緒;待人無半毫矯偽欺隱,雖狡如山鬼,亦自獻誠。
gān cháng xù ruò chūn fēng, suī náng fá yī wén, hái lián qióng dú qì gǔ qīng rú qiū shuǐ, zòng jiā tú sì bì, zhōng ào wáng gōng.
肝腸煦若春風,雖囊乏一文,還憐煢獨;氣骨清如秋水,縱家徒四壁,終傲王公。
tǎo le rén shì de pián yí, bì shòu tiān dào de kuī tān le shì wèi de zī yì, bì zhāo xìng fēn de sǔn. shè shì zhě yí fān zé zhī, shèn wú tān huáng què ér zhuì shēn jǐng, shě suí zhū ér dàn fēi qín yě. fèi qiān jīn ér jié nà xián háo, shú ruò qīng bàn piáo zhī sù, yǐ jì jī è zhī rén gòu qiān yíng ér zhāo lái bīn kè, shú ruò qì shù chuán zhī máo, yǐ bì gū hán zhī shì.
討了人事的便宜,必受天道的虧;貪了世味的滋益,必招性分的損。涉世者宜蕃擇之,慎毋貪黃雀而墜深井,舍隋珠而彈飛禽也。費千金而結納賢豪,孰若傾半瓢之粟,以濟飢餓之人;構千楹而招來賓客,孰若葺數椽之茅,以庇孤寒之士。
jiě dòu zhě zhù zhī yǐ wēi, zé nù qì zì píng chéng tān zhě jì zhī yǐ yù, zé lì xīn fǎn dàn. suǒ wèi yīn qí shì ér lì dǎo zhī, yì jiù shí yīng biàn yī quán yí fǎ yě.
解斗者助之以威,則怒氣自平;懲貪者濟之以欲,則利心反淡。所謂因其勢而利導之,亦救時應變一權宜法也。
shì ēn bù rú bào dé zhī wèi hòu. xuě fèn bù ruò rěn chǐ zhī wèi gāo. yào yù bù rú táo míng zhī wèi shì. jiǎo qíng bù ruò zhí jié zhī wèi zhēn.
市恩不如報德之為厚。雪忿不若忍恥之為高。要譽不如逃名之為適。矯情不若直節之為真。
jiù jì bài zhī shì zhě, rú yù lín yá zhī mǎ, xiū qīng cè yī biān tú chuí chéng zhī gōng zhě, rú wǎn shàng tān zhī zhōu, mò shǎo tíng yī zhào.
救既敗之事者,如馭臨崖之馬,休輕策一鞭;圖垂成之功者,如挽上灘之舟,莫少停一棹。
xiān dá xiào dàn guān, xiū xiàng hóu mén qīng yè jū xiāng zhī yóu àn jiàn, mò cóng shì lù àn tóu zhū.
先達笑彈冠,休向侯門輕曳裾;相知猶按劍,莫從世路暗投珠。
yáng xiū zhī qū jiàn shā yú cáo cāo, yǐ lù jǐ zhī zhǎng yě wéi dàn zhī mù jiàn fá yú zhōng yáo, yǐ mì jǐ zhī měi yě. gù zhé shì duō nì cǎi yǐ tāo guāng, zhì rén cháng xùn měi ér gōng shàn.
楊修之軀見殺於曹操,以露己之長也;韋誕之墓見伐於鍾繇,以秘己之美也。故哲士多匿采以韜光,至人常遜美而公善。
shào nián de rén, bù huàn qí bù fèn xùn, cháng huàn fèn xùn ér chéng lǔ mǎng, gù dāng yì qí zào xīn lǎo chéng de rén, bù huàn qí bù chí zhòng, cháng huàn yǐ chí zhòng ér chéng tuì suō, gù dāng zhèn qí duò qì.
少年的人,不患其不奮迅,常患奮迅而成鹵莽,故當抑其躁心;老成的人,不患其不持重,常患以持重而成退縮,故當振其惰氣。
wàng zhòng jìn shēn, zěn shì hán wēi zhī sòng dé. péng lái hǎi yǔ, hé rú gǔ ròu zhī fú xīn.
望重縉紳,怎似寒微之頌德。朋來海宇,何如骨肉之孚心。
shé cún cháng jiàn chǐ wáng, gāng qiáng zhōng bù shèng róu ruò hù xiǔ wèi wén shū dù, piān zhí qǐ néng jí yuán róng.
舌存常見齒亡,剛強終不勝柔弱;戶朽未聞樞蠹,偏執豈能及圓融。