xú wén yuǎn, qí shàng shū lìng xiào sì zhī sūn, jiāng líng bèi lǔ zhì cháng ān, jiā pín, wú yǐ zì jǐ. xiōng lín, yù shū wèi shì. wén yuǎn měi yuè shū sì, bù bì hán shǔ, suì tōng wǔ jīng, yóu jīng zuǒ shì. shì suí guó zǐ bó shì, yuè wáng dòng yǐ wéi jì jiǔ. dà yè mò, luò jīng jī jǐn, yīn chū qiáo cǎi, wèi lǐ mì suǒ de. mì jí qí mén rén yě, lìng wén yuǎn nán miàn zuò, lǜ qí tú shǔ běi miàn bài zhī. yuǎn wèi mì yuē:" jiāng jūn yù wèi yī huò, jì jué fú qīng, bǐ suī chí mù, yóu yuàn jìn lì. ruò wéi mǎng zhuō, pò xiǎn chéng wēi, lǎo fū mào yǐ, wú néng wéi yě." mì xiè yuē:" jìng wén mìng yǐ." mì bài, guī wáng chōng. chōng yì céng shòu yè, jiàn zhī dà yuè, gěi qí lǐn shí. wén yuǎn měi jiàn chōng, bì jǐn jìng bài zhī. huò wèn yuē:" wén jūn jù jiàn lǐ mì, ér jìng wáng gōng, hé yě?" dá yuē:" lǐ mì jūn zǐ, néng shòu lì shēng zhī yī wáng gōng xiǎo rén, yǒu shā gù rén zhī yì. xiàng shí ér dòng, qǐ bù rán yú!" rù cháo, qiān bài guó zǐ bó shì, shèn wéi tài zōng suǒ zhòng. sūn yǒu gōng, wèi sī xíng qīng, chí fǎ kuān píng, tiān xià lài zhī.
徐文远,齐尚书令孝嗣之孙,江陵被虏至长安,家贫,无以自给。兄林,鬻书为事。文远每阅书肆,不避寒暑,遂通《五经》,尤精《左氏》。仕隋国子博士,越王侗以为祭酒。大业末,洛经饥馑,因出樵采,为李密所得。密即其门人也,令文远南面坐,率其徒属北面拜之。远谓密曰:“将军欲为伊、霍,继绝扶倾,鄙虽迟暮,犹愿尽力。若为莽、卓,迫险乘危,老夫耄矣,无能为也。”密谢曰:“敬闻命矣。”密败,归王充。充亦曾受业,见之大悦,给其廪食。文远每见充,必尽敬拜之。或问曰:“闻君倨见李密,而敬王公,何也?”答曰:“李密君子,能受郦生之揖;王公小人,有杀故人之义。相时而动,岂不然欤!”入朝,迁拜国子博士,甚为太宗所重。孙有功,为司刑卿,持法宽平,天下赖之。
zhào jùn wáng xiào gōng, shǎo chén mǐn, yǒu shí liàng. jí wèi zuǒ mìng yuán xūn, shēn jí chóng shèng. cháng wèi suǒ qīn:" wú suǒ jū zhái, wēi wèi zhuàng lì, fēi wú xīn yě. jiāng mài zhī, bié guǎn yī suǒ, cū chōng shì ér yǐ. shēn méi zhī hòu, zhū zǐ ruò cái, shǒu cǐ zú yǐ bù cái, jì miǎn tā rén suǒ lì yě." shì wèi guǒ, bào hōng.
赵郡王孝恭,少沉敏,有识量。及为佐命元勋,身极崇盛。尝谓所亲:“吾所居宅,微为壮丽,非吾心也。将卖之,别管一所,粗充事而已。身没之后,诸子若才,守此足矣;不才,冀免他人所利也。”事未果,暴薨。
sòng shǒu jìng, wèi lì qīng bái jǐn shèn, lèi qiān tái shěng, zhōng yú jiàng zhōu cì shǐ. qí rèn lóng mén chéng, nián yǐ wǔ shí bā, shù nián ér dēng liè yuè. měi wèi liáo yuē:" gōng bèi dàn shǒu qīng bái, hé yōu bù qiān? sú yún' shuāng lù wú xiū shì', yú yǐ wéi shì huàn yì wú xiū shì, gè yí miǎn zhī."
宋守敬,为吏清白谨慎,累迁台省,终于绛州刺史。其任龙门丞,年已五十八,数年而登列岳。每谓寮曰:“公辈但守清白,何忧不迁?俗云‘双陆无休势’,余以为仕宦亦无休势,各宜勉之。”
dí guāng sì, rén jié zhǎng zǐ yě, lì zī xǔ bèi děng zhōu cì shǐ. jū sāng bèi lǐ, ruì zōng cháo, qǐ fù tài fǔ shǎo qīng. guāng sì pín biǎo bù fù. nǎi jiàng chì yuē:" zhèn niàn qīng jiā mén zhōng yú wáng shì, duó qīng qíng lǐ, yǐ zhǎn shū ēn. lǚ biǎo gù chén, cí lǐ kěn zhì, xún huán shěng lǎn, yǒu zú kě jīn. jīn suì suǒ qǐng, yòng quàn fú báo. dài qīng qíng lǐ yún bì, gèng qí hòu mìng." réng biān rù shǐ.
狄光嗣,仁杰长子也,历淄、许、贝等州刺史。居丧备礼,睿宗朝,起复太府少卿。光嗣频表不赴。乃降敕曰:“朕念卿家门忠于王室,夺卿情理,以展殊恩。屡表固陈,词理恳至,循环省览,有足可矜。今遂所请,用劝浮薄。待卿情理云毕,更俟后命。”仍编入史。
zhào wǔ gài, shǎo gū, shēng yú hé yòu, suì xiá yì liè, huò xiān qín yǐ shàn qí mǔ. mǔ miǎn zhī yǐ xué, wǔ gài bù cóng, mǔ xū xī wèi yuē:" rǔ bù xí diǎn fén, ér sì qíng tián liè, wú wú wàng jí!" bù yù suǒ shàn. gǎn jī ér xué yān, shù nián bó tōng jīng shǐ, jìn shì zhuó dì, shì yù shǐ, zhe hé xī rén wù zhì, yǒu jí xíng yú dài.
赵武盖,少孤,生于河右,遂狎弋猎,获鲜禽以膳其母。母勉之以学,武盖不从,母歔欷谓曰:“汝不习典坟,而肆情畋猎,吾无望及!”不御所膳。感激而学焉,数年博通经史,进士擢第,侍御史,着《河西人物志》,有集行于代。
zhào yàn zhāo, bīng bù shì láng, zhī zhèng shì, fēng gěng guó gōng. ruì zōng cháo, zuǒ shòu yuè zhōu sī mǎ ér zhōng. zhāng shuō wèi yuè zhōu, zhe wǔ jūn yǒng shù yàn zhāo yuē:" gěng gōng shān yuè líng, sī yuǎn shén yì miào. zhì niǎo jùn cāo lì, āi yù zhèn qīng diào. yè zàn xiū míng qǐ, ēn huá rì yuè zhào. hé yì yáo tái yún, fēng chuī luò hóng jiǎo. xiāng liú xià xún yáng, sǎ lèi yī tóu diào." wéi shí xián qì zhòng rú cǐ.
赵彦昭,兵部侍郎,知政事,封耿国公。睿宗朝,左授岳州司马而终。张说为岳州,着《五君咏》述彦昭曰:“耿公山岳灵,思远神亦妙。鸷鸟峻操立,哀玉振清调。叶赞休明启,恩华日月照。何意瑶台云,风吹落红缴。湘流下浔阳,洒泪一投吊。”为时贤器重如此。
hán sī yàn, yǐ yù shǐ xún chá yú shǔ. chéng dū fù shāng jī cái jù wàn, xiōng dì sān rén fēn zī bù píng zhēng sù. zhǎng lì shòu qí cái huì, bù jué yǔ duó. sī yàn tuī àn shù rì, lìng chú zhě fèng rǔ zì yǐn qì, yǐ qí yú rǔ cì zhēng cái zhě, wèi zhī yuē:" rǔ xiōng dì jiǔ jìn, dāng jī kě, kě yǐn cǐ rǔ." cái biàn, xiōng dì qiè xiāng yǔ, suì hào kū pān yuán, xiāng yǎo jiān bó, liáng jiǔ bù jiě, dàn yán yuē:" mán yí bù shí xiào yì, è qī ér lí jiàn, yǐ zhì shì. shì yù qǐ bù yǐ xiōng dì tóng mǔ rǔ yé?" fù pǐ yǒng bēi hào bù zì shèng, zuǒ yòu mò bù liú tì. qǐng tóng jū rú chū. sī yàn yǐ zhuàng wén, chì fù shǐ guān, shí yì měi zhī.
韩思彦,以御史巡察于蜀。成都富商积财巨万,兄弟三人分资不平争诉。长吏受其财贿,不决与夺。思彦推案数日,令厨者奉乳自饮讫,以其余乳赐争财者,谓之曰:“汝兄弟久禁,当饥渴,可饮此乳。”纔遍,兄弟窃相语,遂号哭攀援,相咬肩膊,良久不解,但言曰:“蛮夷不识孝义,恶妻儿离间,以至是。侍御岂不以兄弟同母乳耶?”复擗踊悲号不自胜,左右莫不流涕。请同居如初。思彦以状闻,敕付史官,时议美之。
zhāng hóng, zì zuǒ shí yí zuǒ shòu xǔ zhōu sī hù, yǒu shì zuǒ zì xiāng ōu jìng zhě, hóng yuē:" lǐ zōng xián, shàng chǐ zhě, zhòng qí dé yě. nài hé qí jiù ér yǒu xuān jìng, cǐ mù zǎi zhī zhèng bù xíng ěr. hóng zhǔ sī hù, tiǎn cān qí yì." nǎi jǔ fá cì shǐ yǐ xià fèng, xíng xiāng yǐn zhī lǐ, jìng zhě cán xiè ér tuì. fēng sú wèi zhī gǎi yān.
张汯,自左拾遗左授许州司户,有侍佐自相殴竞者,汯曰:“礼宗贤,尚齿者,重耆德也。奈何耆旧而有喧竞,此牧宰之政不行耳。汯主司户,忝参其议。”乃举罚刺史以下俸,行乡饮之礼,竞者惭谢而退。风俗为之改焉。
kāi yuán chū, gōng bù shàng shū wèi zhī gǔ zú. sòng jǐng wén zhī, tàn yuē:" shū xiàng gǔ zhī yí zhí, zǐ chǎn gǔ zhī yí ài néng jiān zhī zhě, qí wèi gōng hū!"
开元初,工部尚书魏知古卒。宋璟闻之,叹曰:“叔向古之遗直,子产古之遗爱;能兼之者,其魏公乎!”