strong zhì wǔ zi fēn jūn sì dí bī yáng chéng sān jiāng dòu lì strong
智武子分军肆敌 逼阳城三将斗力
huà shuō zhōu jiǎn wáng shí sān nián xià sì yuè, chǔ gòng wáng yòng yòu yǐn rén fū zhī jì, qīn tǒng dà jūn, tóng zhèng chéng gōng fá sòng. yǐ yú shí děng wǔ dài fū wèi xiàng dǎo, gōng xià péng chéng, shǐ yú shí děng jù zhī. liú xià sān bǎi chéng, tún shù qí dì, gòng wáng wèi wǔ dài fū yuē:" jìn fāng tōng wú, yǔ chǔ wéi nán, ér péng chéng nǎi wú jìn wǎng lái zhī jìng, jīn liú zhòng bīng zhù rǔ, jìn zhàn zé kě yǐ gē sòng guó zhī fēng, tuì shǒu yì kě yǐ jué wú jìn zhī shǐ, rǔ yí yòng xīn rèn shì, wù fù guǎ rén zhī tuō!"
话说周简王十三年夏四月,楚共王用右尹壬夫之计,亲统大军,同郑成公伐宋。以鱼石等五大夫为向导,攻下彭城,使鱼石等据之。留下三百乘,屯戍其地,共王谓五大夫曰:“晋方通吴,与楚为难,而彭城乃吴、晋往来之径,今留重兵助汝,进战则可以割宋国之封,退守亦可以绝吴、晋之使,汝宜用心任事,勿负寡人之托!”
gòng wáng guī chǔ.
共王归楚。
shì dōng, sòng chéng gōng shǐ dài fū lǎo zuǒ shuài shī wéi péng chéng, yú shí tǒng shù zú yíng zhàn, wèi lǎo zuǒ suǒ bài, chǔ lìng yǐn yīng qí wén péng chéng bèi wéi, yǐn bīng lái jiù, lǎo zuǒ shì yǒng qīng dí, shēn rù chǔ jūn, zhōng jiàn ér wáng, yīng qí suì jìn bīng qīn sòng, sòng chéng gōng dà jù, shǐ yòu shī huá yuán zhì jìn gào jí.
是冬,宋成公使大夫老佐帅师围彭城,鱼石统戍卒迎战,为老佐所败,楚令尹婴齐闻彭城被围,引兵来救,老佐恃勇轻敌,深入楚军,中箭而亡,婴齐遂进兵侵宋,宋成公大惧,使右师华元至晋告急。
hán jué yán yú dào gōng yuē:" xī wén gōng zhī bó, zì jiù sòng shǐ, xīng shuāi zhī jī, zài cǐ yī jǔ, bù kě yǐ bù qín yě!" nǎi dà fā shǐ, zhēng bīng yú zhū hóu. dào gōng qīn tǒng dà jiàng hán jué xún yǎn luán yǎn děng, xiān tún bīng yú tái gǔ. yīng qí wén jìn bīng dà zhì, nǎi bān shī guī chǔ.
韩厥言于悼公曰:“昔文公之伯,自救宋始,兴衰之机,在此一举,不可以不勤也!”乃大发使,征兵于诸侯。悼公亲统大将韩厥、荀偃、栾黡等,先屯兵于台谷。婴齐闻晋兵大至,乃班师归楚。
zhōu jiǎn wáng shí sì nián, dào gōng shuài sòng lǔ wèi cáo jǔ zhū téng xuē bā guó zhī bīng, jìn wéi péng chéng. sòng dài fū xiàng shù shǐ shì zú dēng chē cháo chē, xiàng chéng shàng sì miàn hū yuē:" yú shí děng bèi jūn zhī zéi, tiān lǐ bù róng! jīn jìn tǒng èr shí wàn zhī zhòng, róu pò gū chéng, cùn cǎo bù liú, rǔ děng ruò zhī shùn nì, hé bù qín nì zéi lái jiàng? miǎn shǐ wú gū bèi lù!"
周简王十四年,悼公帅宋、鲁、卫、曹、莒、邾、滕、薛八国之兵,进围彭城。宋大夫向戍使士卒登车巢车,向城上四面呼曰:“鱼石等背君之贼,天理不容!今晋统二十万之众,蹂破孤城,寸草不留,汝等若知顺逆,何不擒逆贼来降?免使无辜被戮!”
rú cǐ chuán hū shù biàn, péng chéng bǎi xìng wén zhī, jiē zhī yú shí lǐ kuī, kāi mén yǐ nà jìn shī, shí chǔ shù suī zhòng, yú shí děng bù jiā yōu xù, mò kěn xiào lì. jìn dào gōng rù chéng, shù zú jù bēn sàn. hán jué qín yú shí, luán yǎn xún yǎn qín yú fǔ, sòng xiàng shù qín xiàng wéi rén, xiàng dài, lǔ zhòng sūn miè qín lín zhū, gè jiě dào jìn dào gōng chù xiàn gōng. dào gōng mìng jiāng wǔ dài fū zhǎn shǒu, ān zhì qí zú yú hé dōng hú qiū zhī dì, suì yí shī wèn zuì yú zhèng.
如此传呼数遍,彭城百姓闻之,皆知鱼石理亏,开门以纳晋师,时楚戍虽众,鱼石等不加优恤,莫肯效力。晋悼公入城,戍卒俱奔散。韩厥擒鱼石,栾黡、荀偃擒鱼府,宋向戍擒向为人,向带,鲁仲孙蔑擒鳞朱,各解到晋悼公处献功。悼公命将五大夫斩首,安置其族于河东壶邱之地,遂移师问罪于郑。
chǔ yòu yǐn rén fū qīn sòng yǐ jiù zhèng, zhū hóu zhī shī hái jiù sòng, yīn gè sàn guī.
楚右尹壬夫侵宋以救郑,诸侯之师还救宋,因各散归。
shì nián, zhōu jiǎn wáng bēng, shì zǐ xiè xīn jí wèi, shì wèi líng wáng. líng wáng zì shǐ shēng shí, kǒu shàng biàn yǒu zī xū, gù zhōu rén wèi zhī zī wáng. zī wáng yuán nián xià, zhèng chéng gōng jí dǔ, wèi shàng qīng gōng zǐ bī yuē:" chǔ jūn yǐ jiù zhèng zhī gù, shǐ jí yú mù, guǎ rén wèi zhī gǎn wàng. guǎ rén sǐ hòu, zhū qīng qiē wù bèi chǔ!" zhǔ bà suì hōng. gōng zǐ mǎ fēi děng fèng shì zǐ kūn wán jí wèi, shì wèi xī gōng.
是年,周简王崩,世子泄心即位,是为灵王。灵王自始生时,口上便有髭须,故周人谓之髭王。髭王元年夏,郑成公疾笃,谓上卿公子偪曰:“楚君以救郑之故,矢及于目,寡人未之敢忘。寡人死后,诸卿切勿背楚!”嘱罢遂薨。公子马非等奉世子髠顽即位,是为僖公。
jìn dào gōng yǐ zhèng rén wèi fú, dà hé zhū hóu yú qī yǐ móu zhī. lǔ dài fū zhòng sūn miè xiàn jì yuē:" zhèng dì zhī xiǎn, mò rú hǔ láo, qiě chǔ zhèng xiāng tōng zhī yào dào yě! chéng zhù chéng shè guān, liú zhòng bīng yǐ bī zhī, zhèng bì cóng yǐ!"
晋悼公以郑人未服,大合诸侯于戚以谋之。鲁大夫仲孙蔑献计曰:“郑地之险,莫如虎牢,且楚、郑相通之要道也!诚筑城设关,留重兵以逼之,郑必从矣!”
chǔ xiáng jiàng wū chén xiàn jì yuē:" wú yǔ chǔ yī shuǐ xiàng tōng, zì chén wǎng suì pìn wú, yuē yǔ gōng chǔ, wú rén lǚ cì qīn rǎo chǔ shǔ, chǔ rén kǔ zhī, jīn mò ruò gèng qiǎn yī jiè, dǎo wú fá chǔ, chǔ dōng kǔ wú bīng, ān néng běi yǔ wǒ zhēng zhèng hū!" jìn dào gōng liǎng cóng zhī.
楚降将巫臣献计曰:“吴与楚一水相通,自臣往岁聘吴,约与攻楚,吴人屡次侵扰楚属,楚人苦之,今莫若更遣一介,导吴伐楚,楚东苦吴兵,安能北与我争郑乎!”晋悼公两从之。
shí qí líng gōng yì qiǎn shì zǐ guāng, tóng shàng qīng cuī zhù lái huì suǒ, tīng jìn zhī mìng. dào gōng nǎi hé jiǔ lù zhū hóu bīng lì, dài chéng hǔ láo, zēng zhì dūn tái, dà guó chōu bīng qiān rén, xiǎo guó wǔ bǎi sān bǎi, gòng shǒu qí dì. zhèng xī gōng guǒ rán kǒng jù, shǐ xíng chéng yú jìn, jìn dào gōng nǎi hái.
时齐灵公亦遣世子光,同上卿崔杼来会所,听晋之命。悼公乃合九路诸侯兵力,大城虎牢,增置墩台,大国抽兵千人,小国五百三百,共守其地。郑僖公果然恐惧,始行成于晋,晋悼公乃还。
shí zhōng jūn wèi qí xī nián qī shí yú yǐ, gào lǎo zhì zhèng, dào gōng wèn yuē:" shú kě yǐ dài qīng zhě?" xī duì yuē:" mò rú jiě hú." dào gōng yuē:" wén jiě hú qīng zhī chóu yě, hé yǐ jǔ zhī?" xī duì yuē:" jūn wèn kě, fēi wèn chén zhī chóu yě." dào gōng nǎi zhào jiě hú, wèi jí bài guān, hú yǐ bìng sǐ. dào gōng fù wèn yuē:" jiě hú zhī wài, gèng yǒu hé rén?" xī duì yuē:" qí cì mò rú wǔ." dào gōng yuē:" wǔ fēi qīng zhī zǐ yé?" xī duì yuē:" jūn wèn kě, fēi wèn chén zhī zǐ yě." dào gōng yuē:" jīn zhōng jūn wèi fù yáng shé zhí yì sǐ, qīng wèi wǒ bìng zé qí dài." xī duì yuē:" zhí yǒu èr zi, yuē chì, yuē xī, èr rén jiē xián, wéi jūn suǒ yòng." dào gōng cóng qí yán, yǐ qí wǔ wèi zhōng jūn wèi, yáng shé chì fù zhī, zhū dài fū wú bù yuè fú.
时中军尉祁奚年七十余矣,告老致政,悼公问曰:“孰可以代卿者?”奚对曰:“莫如解狐。”悼公曰:“闻解狐卿之仇也,何以举之?”奚对曰:“君问可,非问臣之仇也。”悼公乃召解狐,未及拜官,狐已病死。悼公复问曰:“解狐之外,更有何人?”奚对曰:“其次莫如午。”悼公曰:“午非卿之子耶?”奚对曰:“君问可,非问臣之子也。”悼公曰:“今中军尉副羊舌职亦死,卿为我并择其代。”奚对曰:“职有二子,曰赤,曰肹,二人皆贤,惟君所用。”悼公从其言,以祁午为中军尉,羊舌赤副之,诸大夫无不悦服。
huà fēn liǎng tóu.
话分两头。
zài shuō wū chén zhī zǐ wū hú yōng, fèng jìn hóu mìng, rú wú jiàn wú wáng shòu mèng, qǐng bīng fá chǔ. shòu mèng xǔ zhī, shǐ shì zǐ zhū fán wèi jiāng, zhì bīng yú jiāng kǒu, zǎo yǒu dié rén bào rù chǔ guó. chǔ lìng yǐn yīng qí zòu yuē:" wú shī cóng wèi zhì chǔ, ruò yī cì rù jìng, hòu jiāng fù lái, bù rú xiān qī fá zhī." gòng wáng yǐ wéi rán. yīng qí nǎi dà yuè zhōu shī, jiǎn jīng zú èr wàn rén, yóu dà jiāng xí pò jiū zī, suì yù shùn liú ér xià. xiāo jiàng dèng liào jìn yuē:" cháng jiāng shuǐ liū, jìn yì tuì nán, xiǎo jiàng yuàn lǜ yī jūn qián xíng, dé lì zé jìn, shī lì yì bù zhì yú dà bài. yuán shuài tún bīng yú hǎo shān jī, xiàng jī guān biàn, kě yǐ wàn quán."
再说巫臣之子巫狐庸,奉晋侯命,如吴见吴王寿梦,请兵伐楚。寿梦许之,使世子诸樊为将,治兵于江口,早有谍人报入楚国。楚令尹婴齐奏曰:“吴师从未至楚,若一次入境,后将复来,不如先期伐之。”共王以为然。婴齐乃大阅舟师,简精卒二万人,由大江袭破鸠兹,遂欲顺流而下。骁将邓廖进曰:“长江水溜,进易退难,小将愿率一军前行,得利则进,失利亦不至于大败。元帅屯兵于郝山矶,相机观变,可以万全。”
yīng qí rán qí cè, nǎi xuǎn zǔ jiǎ sān bǎi rén, bèi liàn páo zhě sān qiān rén, jiē qì qiáng lì dà, yī kě dāng shí zhě, dà xiǎo zhōu gòng bǎi sōu, yī shēng pào xiǎng, chuán tóu wàng dōng jìn fā.
婴齐然其策,乃选组甲三百人,被练袍者三千人,皆气强力大,一可当十者,大小舟共百艘,一声炮响,船头望东进发。
zǎo yǒu shào chuán tàn zhī jiū zī shī shì, lái bào shì zǐ zhū fán. zhū fán yuē:" jiū zī jì shī, chǔ bīng bì chéng shèng dōng xià, yí yù bèi zhī." nǎi shǐ gōng zǐ yí mèi shuài zhōu shī shù shí sōu, yú dōng xī liáng shān yòu dí. gōng zǐ yú jì fú bīng yú cǎi shí gǎng.
早有哨船探知鸠兹失事,来报世子诸樊。诸樊曰:“鸠兹既失,楚兵必乘胜东下,宜预备之。”乃使公子夷昧帅舟师数十艘,于东西梁山诱敌。公子馀祭伏兵于采石港。
dèng liào bīng guò hǎo shān jī, wàng liáng shān yǒu bīng chuán, fèn yǒng qián jìn, yí mèi lüè zhàn, jí yáng bài dōng zǒu. dèng liào zhuī guò cǎi shí jī, yù zhū fán dà jūn, fāng jiē zhàn, wèi shí yú hé, cǎi shí gǎng zhōng pào shēng dà zhèn, yú jì fú bīng cóng hòu jiā gōng, qián hòu shǐ fā rú yǔ diǎn, dèng liào miàn zhōng sān shǐ, yóu bá jiàn lì zhàn, yí mèi chéng méng chōng dà jiàn zhì, jiàn shàng jù jīng xuǎn yǒng shì, yǐ dà qiāng luàn dǎo dí chuán, chuán duō fù nì, dèng liào lì jìn bèi zhí, bù qū ér sǐ. yú jūn dé táo zhě, wéi zǔ jiǎ bā shí, bèi liàn jiǎ zhě sān bǎi rén ér yǐ.
邓廖兵过郝山矶,望梁山有兵船,奋勇前进,夷昧略战,即佯败东走。邓廖追过采石矶,遇诸樊大军,方接战,未十余合,采石港中炮声大振,馀祭伏兵从后夹攻,前后矢发如雨点,邓廖面中三矢,犹拔箭力战,夷昧乘艨艟大舰至,舰上俱精选勇士,以大枪乱捣敌船,船多覆溺,邓廖力尽被执,不屈而死。余军得逃者,惟组甲八十,被练甲者三百人而已。
yīng qí jù zuì, fāng yù ǎn bài wèi gōng, shéi zhī wú shì zǐ zhū fán chéng shèng, fǎn jìn bīng xí chǔ, yīng qí dà bài ér huí, jiū zī réng fù guī wú. yīng qí xiū fèn chéng jí, wèi zhì yǐng dū, suì zú. shǐ chén yǒu shī yún:
婴齐惧罪,方欲俺败为功,谁知吴世子诸樊乘胜,反进兵袭楚,婴齐大败而回,鸠兹仍复归吴。婴齐羞愤成疾,未至郢都,遂卒。史臣有诗云:
chéng chē shè yù jiào wú rén, cóng cǐ dōng fāng qǐ zhàn chén.
乘车射御教吴人,从此东方起战尘。
zǔ jiǎ chéng qín míng jiàng sǐ, dāng nián cuò zhe zú wū chén.
组甲成擒名将死,当年错著族巫臣。
gòng wáng nǎi jìn yòu yǐn rén fū wèi lìng yǐn. rén fū fù xìng tān bǐ, suǒ lù yú shǔ guó. chén chéng gōng bù néng kān, nǎi shǐ yuán qiáo rú qǐng fú yú jìn, jìn dào gōng dà hé zhū hóu yú jī zé, zài huì zhū hóu yú qī, wú zǐ shòu mèng yì lái huì hǎo, zhōng guó zhī shì dà zhèn.
共王乃进右尹壬夫为令尹。壬夫赋性贪鄙,索赂于属国。陈成公不能堪,乃使辕侨如请服于晋,晋悼公大合诸侯于鸡泽,再会诸侯于戚,吴子寿梦亦来会好,中国之势大振。
chǔ gòng wáng nù shī chén guó, guī zuì yú rén fū, shā zhī, yòng qí dì gōng zǐ zhēn zì zǐ náng zhě dài wéi lìng yǐn, dà yuè shī tú, chū chē wǔ bǎi chéng fá chén. shí chén chéng gōng wǔ yǐ hōng, shì zǐ ruò sì wèi, shì wèi āi gōng, jù chǔ bīng wēi, fù guī fù yú chǔ.
楚共王怒失陈国,归罪于壬夫,杀之,用其弟公子贞字子囊者代为令尹,大阅师徒,出车五百乘伐陈。时陈成公午已薨,世子弱嗣位,是为哀公,惧楚兵威,复归附于楚。
jìn dào gōng wén zhī dà nù, yù qǐ bīng yǔ chǔ zhēng chén, hū bào wú zhōng guó jūn jiā fù, qiǎn dài fū mèng lè zhì jìn, xiàn hǔ bào zhī pí bǎi gè, zòu yán:" shān róng zhū guó, zì qí huán gōng zhēng fú, yī xiàng píng jìng, jìn yīn yàn qín wēi ruò, shān róng kuī zhōng guó wú bó, fù sì qīn lüè, guǎ jūn wén jìn jūn jīng míng, jiāng shào huán wén zhī yè, yīn cǐ xuān jìn wēi dé, zhū róng qíng yuàn shòu méng, yīn cǐ guǎ jūn qiǎn wēi chén fèng wén, wéi cì dìng duó."
晋悼公闻之大怒,欲起兵与楚争陈,忽报无终国君嘉父,遣大夫孟乐至晋,献虎豹之皮百个,奏言:“山戎诸国,自齐桓公征服,一向平靖,近因燕秦微弱,山戎窥中国无伯,复肆侵掠,寡君闻晋君精明,将绍桓文之业,因此宣晋威德,诸戎情愿受盟,因此寡君遣微臣奉闻,惟赐定夺。”
dào gōng jí zhū jiàng shāng yì, jiē yuē:" róng dí wú qīn, bù rú fá zhī. xī zhě, qí huán gōng zhī bó, xiān dìng shān róng, hòu zhēng jīng chǔ, zhèng yǐ chái láng zhī xìng, fēi bīng wēi bù néng zhì yě." sī mǎ wèi jiàng dú yuē:" bù kě, jīn zhū hóu chū hé, dà yè wèi dìng, ruò xīng bīng fá róng, chǔ bīng bì chéng xū ér shēng shì, zhū hóu bì pàn jìn ér cháo chǔ, fū yí dí, qín shòu yě zhū hóu, xiōng dì yě. jīn dé qín shòu ér shī xiōng dì, fēi cè yě."
悼公集诸将商议,皆曰:“戎狄无亲,不如伐之。昔者,齐桓公之伯,先定山戎,后征荆楚,正以豺狼之性,非兵威不能制也。”司马魏绛独曰:“不可,今诸侯初合,大业未定,若兴兵伐戎,楚兵必乘虚而生事,诸侯必叛晋而朝楚,夫夷狄,禽兽也;诸侯,兄弟也。今得禽兽而失兄弟,非策也。”
dào gōng yuē:" róng kě hé hū?" wèi jiàng duì yuē:" hé róng zhī lì yǒu wǔ: róng yǔ jìn lín, qí dì duō kuàng, jiàn tǔ guì huò, wǒ yǐ huò yì tǔ, kě yǐ guǎng dì, qí lì yī yě qīn lüè jì xī, biān mín dé ān yì gēng zhòng, qí lì èr yě yǐ dé huái yuǎn, bīng chē bù láo, qí lì sān yě róng dí shì jìn, sì lín zhèn dòng, zhū hóu wèi fú, qí lì sì yě wǒ wú běi gù zhī yōu, dé yǐ zhuān yì yú nán fāng, qí lì wǔ yě. yǒu cǐ wǔ lì, jūn hé bù cóng?" dào gōng dà yuè.
悼公曰:“戎可和乎?”魏绛对曰:“和戎之利有五:戎与晋邻,其地多旷,贱土贵货,我以货易土,可以广地,其利一也;侵掠既息,边民得安意耕种,其利二也;以德怀远,兵车不劳,其利三也;戎狄事晋,四邻震动,诸侯畏服,其利四也;我无北顾之忧,得以专意于南方,其利五也。有此五利,君何不从?”悼公大悦。
jí mìng wèi jiàng wèi hé róng zhī shǐ, tóng mèng lè xiān zhì wú zhōng guó, yǔ guó wáng jiā fù shāng yì tíng dāng, jiā fù nǎi hào zhào shān róng zhū guó, bìng zhì wú zhōng, shà xuè dìng méng:" fāng jīn jìn hóu sì bó, zhǔ méng zhōng huá, zhū róng yuàn fèng yuē shù, hàn wèi běi fāng, bù qīn bù pàn, gè bǎo níng yǔ, rú yǒu bèi méng, tiān dì bù yòu!" zhū róng shòu méng, gè gè huān xǐ, yǐ tǔ yí xiàn wèi jiàng, jiàng fēn háo bù shòu, zhū róng xiāng gù yuē:" shàng guó shǐ chén, lián jié rú cǐ!" bèi jiā jìng zhòng.
即命魏绛为和戎之使,同孟乐先至无终国,与国王嘉父商议停当,嘉父乃号召山戎诸国,并至无终,歃血定盟:“方今晋侯嗣伯,主盟中华,诸戎愿奉约束,捍卫北方,不侵不叛,各保宁宇,如有背盟,天地不佑!”诸戎受盟,各各欢喜,以土宜献魏绛,绛分毫不受,诸戎相顾曰:“上国使臣,廉洁如此!”倍加敬重。
wèi jiàng yǐ méng yuē huí bào dào gōng, dào gōng dà yuè.
魏绛以盟约回报悼公,悼公大悦。
shí chǔ lìng yǐn gōng zǐ zhēn yǐ dé chén guó, yòu yí bīng fá zhèng. yīn hǔ láo yǒu zhòng bīng shù shǒu, bù zǒu sì shuǐ yí lù, què yóu xǔ guó wàng yǐng shuǐ ér lái.
时楚令尹公子贞已得陈国,又移兵伐郑。因虎牢有重兵戍守,不走汜水一路,却由许国望颍水而来。
zhèng xī gōng kūn wán dà jù, jí liù qīng gòng yì, nà liù qīng gōng zǐ fēi zì zi sì gōng zǐ fā zì zi guó gōng zǐ jiā zì zi kǒng, sān wèi jù mù gōng zhī zǐ, yú xī gōng wèi shū zǔ bèi gōng sūn zhé zì zi ěr, nǎi gōng zǐ qù jí zhī zǐ gōng sūn chài zì zi jiǎo, nǎi gōng zǐ yǎn zhī zǐ, gōng sūn shě zhī zì zi zhǎn, nǎi gōng zǐ xǐ zhī zǐ, sān wèi jù mù gōng zhī sūn, xí fù jué wèi qīng, wèi xī gōng wèi shū bèi. zhè liù qīng dōu shì zūn xíng, sù zhí zhèng zhèng. xī gōng kūn wán xīn gāo qì ào, bù shèn jiā lǐ, yǐ cǐ jūn chén jī bù xiāng néng, shàng qīng gōng zǐ fēi yóu wéi záo bǐng.
郑僖公髠顽大惧,集六卿共议,那六卿公子騑字子驷、公子发字子国、公子嘉字子孔,三位俱穆公之子,于僖公为叔祖辈;公孙辄字子耳,乃公子去疾之子;公孙虿字子蟜,乃公子偃之子,公孙舍之字子展,乃公子喜之子,三位俱穆公之孙,袭父爵为卿,为僖公为叔辈。这六卿都是尊行,素执郑政。僖公髠顽心高气傲,不甚加礼,以此君臣积不相能,上卿公子騑尤为凿柄。
jīn rì huì yì zhī jì, xī gōng zhǔ yì, yù jiān shǒu yǐ dài jìn jiù, gōng zǐ fēi kāi yán yuē:" yàn yún' yuǎn shuǐ qǐ néng jiù jìn huǒ', bù rú cóng chǔ." xī gōng yuē:" cóng chǔ zé jìn shī yòu zhì, hé yǐ dāng zhī?" gōng zǐ fēi duì yuē:" jìn yǔ chǔ shuí lián wǒ zhě? wǒ yì hé zé yú èr guó? wéi qiáng zhě zé shì zhī! jīn hòu qǐng yǐ xī shēng yù bó dài yú jìng wài, chǔ lái zé méng chǔ, jìn lái zé méng jìn. liǎng xióng bìng zhēng bì yǒu dà qū, qiáng ruò jì fēn, wú yīn zé qiáng zhě ér bì mín yān, bù yì kě hū?"
今日会议之际,僖公主意,欲坚守以待晋救,公子騑开言曰:“谚云‘远水岂能救近火',不如从楚。”僖公曰:“从楚则晋师又至,何以当之?”公子騑对曰:“晋与楚谁怜我者?我亦何择于二国?惟强者则事之!今后请以牺牲玉帛待于境外,楚来则盟楚,晋来则盟晋。两雄并争必有大屈,强弱既分,吾因择强者而庇民焉,不亦可乎?”
xī gōng bù cóng qí jì, yuē:" rú sì yán zhèng zhāo xī dài méng, wú níng suì yǐ!" yù qiǎn shǐ qiú yuán yú jìn, zhū dài fū jù wéi gōng zǐ fēi zhī yì, mò kěn wǎng zhě, xī gōng fā fèn zì xíng, shì yè sù yú yì shě. gōng zǐ fēi shǐ mén kè fú ér cì zhī, tuō yán bào jí, lì qí dì jiā wèi jūn, shì wèi jiǎn gōng. shǐ rén bào chǔ yuē:" cóng jìn jiē kūn wán zhī yì, jīn kūn wán yǐ sǐ, yuàn tīng méng bà bīng!" chǔ gōng zǐ zhēn shòu méng ér tuì.
僖公不从其计,曰:“如驷言郑朝夕待盟,无宁岁矣!”欲遣使求援于晋,诸大夫惧违公子騑之意,莫肯往者,僖公发愤自行,是夜宿于驿舍。公子騑使门客伏而刺之,托言暴疾,立其弟嘉为君,是为简公。使人报楚曰:“从晋皆髠顽之意,今髠顽已死,愿听盟罢兵!”楚公子贞受盟而退。
jìn dào gōng yǐ wén zhèng fù cóng chǔ, nǎi wèn yú zhū dài fū yuē:" jīn chén zhèng jù pàn, fá zhī hé xiān?" xún yīng duì yuē:" chén guó xiǎo dì piān, wú yì yú chéng bài zhī shù zhèng wèi zhōng guó zhī shū, zì lái tú bó, bì xiān fú zhèng. níng shī shí chén, bù kě shī yī zhèng yě!" hán jué yuē:" zǐ yǔ shí jiàn míng jué, néng dìng zhèng zhě bì cǐ rén, chén lì shuāi zhì mào, yuàn yǐ zhōng jūn fǔ yuè ràng zhī." dào gōng bù xǔ, jué jiān qǐng bù yǐ, nǎi cóng zhī. hán jué gào lǎo zhì zhèng, xún yīng suì dài wéi zhōng jūn yuán shuài, tǒng dà jūn fá zhèng.
晋悼公以闻郑复从楚,乃问于诸大夫曰:“今陈、郑俱叛,伐之何先?”荀罃对曰:“陈国小地偏,无益于成败之数;郑为中国之枢,自来图伯,必先服郑。宁失十陈,不可失一郑也!”韩厥曰:“子羽识见明决,能定郑者必此人,臣力衰智耄,愿以中军斧钺让之。”悼公不许,厥坚请不已,乃从之。韩厥告老致政,荀罃遂代为中军元帅,统大军伐郑。
bīng zhì hǔ láo, zhèng rén qǐng méng, xún yīng xǔ zhī, bǐ jí jìn shī fǎn pèi. chǔ gòng wáng qīn zì fá zhèng, fù qǔ chéng ér guī. dào gōng dà nù, wèn yú zhū dài fū yuē:" zhèng rén fǎn fù, bīng zhì zé cóng, bīng chè fù pàn, jīn yù de qí jiān fù, dāng yòng hé cè?"
兵至虎牢,郑人请盟,荀罃许之,比及晋师反旆。楚共王亲自伐郑,复取成而归。悼公大怒,问于诸大夫曰:“郑人反覆,兵至则从,兵撤复叛,今欲得其坚附,当用何策?”
xún yīng xiàn jì yuē:" jìn suǒ yǐ bù néng shōu zhèng zhě, yǐ chǔ rén zhēng zhī shén lì yě, jīn yù shōu zhèng, bì xiān bì chǔ yù bì chǔ, bì yòng' yǐ yì dài láo' zhī cè." dào gōng yuē:" hé wèi' yǐ yì dài láo' zhī cè?" xún yīng duì yuē:" bīng bù kě yǐ shù dòng, shù dòng zé pí, zhū hóu bù kě yǐ lǚ qín, lǚ qín zé yuàn, nèi pí ér wài yuàn, yǐ cǐ yù chǔ, chén wèi jiàn qí shèng yě. chén qǐng jǔ sì jūn zhī zhòng, fēn ér wèi sān, jiāng gè guó yì fēn pài pèi dā, měi cì zhǐ yòng yī jūn, gēng fān chū rù, chǔ jìn zé wǒ tuì, chǔ tuì zé wǒ fù jìn, yǐ wǒ zhī yī jūn, qiān chǔ zhī quán jūn, bǐ qiú zhàn bù dé, qiú xī yòu bù dé, wǒ wú bào gǔ zhī xiōng, bǐ yǒu dào tú zhī kǔ, wǒ néng jí wǎng, bǐ bù néng jí lái, rú shì ér chǔ kě pí, zhèng kě gù yě!"
荀罃献计曰:“晋所以不能收郑者,以楚人争之甚力也,今欲收郑,必先敝楚;欲敝楚,必用‘以逸待劳'之策。”悼公曰:“何谓‘以逸待劳'之策?”荀罃对曰:“兵不可以数动,数动则疲,诸侯不可以屡勤,屡勤则怨,内疲而外怨,以此御楚,臣未见其胜也。臣请举四军之众,分而为三,将各国亦分派配搭,每次只用一军,更番出入,楚进则我退,楚退则我复进,以我之一军,牵楚之全军,彼求战不得,求息又不得,我无暴骨之凶,彼有道涂之苦,我能亟往,彼不能亟来,如是而楚可疲,郑可固也!”
dào gōng yuē:" cǐ jì shén shàn!"
悼公曰:“此计甚善!”
jí mìng xún yīng zhì bīng yú qǔ liáng, sān fēn sì jūn, dìng gēng fān zhī zhì, xún yīng dēng tán chū lìng, tán shàng shù qǐ yī miàn xìng huáng sè dà pèi, shàng xiě" zhōng jūn yuán shuài zhì". tā běn xún yīng shì, wèi hé què xiě" zhì" zì? yīn xún yīng xún yǎn shū zhí tóng wèi dà jiàng, jūn zhōng yī xìng, xián wú fēn bié, fù xún shǒu shí cǎi yú zhì, yǎn fù xún gēng zì jìn zuò sān xíng shí, céng wèi zhōng xíng jiāng jūn, gù yòu yǐ zhì shì zhōng xíng shì bié zhī. zì cǐ xún yīng hào wèi zhì, xún yǎn hào wèi zhōng xíng yǎn, jūn zhōng ěr mù, jiù bù luàn le.
即命荀罃治兵于曲梁,三分四军,定更番之制,荀罃登坛出令,坛上竖起一面杏黄色大旆,上写“中军元帅智”。他本荀罃氏,为何却写“智”字?因荀罃、荀偃叔侄同为大将,军中一姓,嫌无分别, 父荀首食采于智,偃父荀庚自晋作三行时,曾为中行将军,故又以智氏、中行氏别之。自此荀罃号为智,荀偃号为中行偃,军中耳目,就不乱了。
zhè dōu shì xún yīng de fǎ dù, tán xià fēn lì sān jūn: dì yī jūn, shàng jūn yuán shuài xún yǎn, fù jiāng hán qǐ, lǔ cáo zhū sān guó yǐ bīng cóng, zhōng jūn fù jiāng fàn gài jiē yìng dì èr jūn, xià jūn yuán shuài luán yǎn, fù jiàng shì fáng, qí téng xuē sān guó yǐ bīng cóng, zhōng jūn shàng dài fū wèi jié jiē yìng dì sān jūn, xīn jūn yuán shuài zhào wǔ, fù jiāng wèi xiāng, sòng wèi ní sān guó yǐ bīng cóng, zhōng jūn xià dài fū xún huì jiē yìng.
这都是荀罃的法度,坛下分立三军:第一军,上军元帅荀偃,副将韩起,鲁、曹、邾三国以兵从,中军副将范匄接应;第二军,下军元帅栾黡,副将士鲂,齐、滕、薛三国以兵从,中军上大夫魏颉接应;第三军,新军元帅赵武,副将魏相,宋、卫、郳三国以兵从,中军下大夫荀会接应。
xún yīng chuán lìng: dì yī cì shàng jūn chū zhēng, dì èr cì xià jūn chū zhēng, dì sān cì xīn jūn chū zhēng, zhōng jūn bīng jiāng, fēn pèi jiē yìng, zhōu ér fù shǐ, dàn qǔ méng yuē guī bào, biàn suàn yǒu gōng, gèng bù xǔ yǔ chǔ bīng jiāo zhàn.
荀罃传令:第一次上军出征,第二次下军出征,第三次新军出征,中军兵将,分配接应,周而复始,但取盟约归报,便算有功,更不许与楚兵交战。
gōng zǐ yáng gàn, nǎi dào gōng zhī tóng mǔ dì, nián fāng yī shí jiǔ suì, xīn bài zhōng jūn róng yù zhī zhí, xuè qì fāng gāng, wèi jīng zhàn zhèn, wén de zhì bīng fá zhèng, mó quán cā zhǎng, bā bù dé dú dāng yī duì, lì kè shàng qián sī shā, bú jiàn zhì mì diǎn yòng, xīn zhōng yī gǔ ruì qì, àn nà bú zhù, suì zì qǐng wèi xiān fēng, yuàn xiào sǐ lì. zhì yuē:" wú jīn rì fēn jūn zhī jì, zhǐ yào sù jìn sù tuì, bù yǐ zhàn shèng wèi gōng, fēn pài yǐ dìng, xiǎo jiàng jūn suī yǒng, wú suǒ yòng zhī." yáng gàn gù qǐng zì xiào, xún yīng yuē:" jì xiǎo jiàng jūn jiān qǐng, quán yú xún dài fū bù xià jiē yìng xīn jūn." yáng gàn yòu dào:" xīn jūn pài zài dì sān cì chū zhēng, děng dài bù jí, qiú bō zài dì yī jūn bù xià!" zhì bù cóng, yáng gàn shì zì jiā shì jìn hóu qīn dì, jìng jiāng běn bù chē zú, zì chéng yī duì, liè yú zhōng jūn fù jiāng fàn gài zhī hòu.
公子杨干,乃悼公之同母弟,年方一十九岁,新拜中军戎御之职,血气方刚,未经战阵,闻得治兵伐郑,磨拳擦掌,巴不得独当一队,立刻上前厮杀,不见智蔤点用,心中一股锐气,按纳不住,遂自请为先锋,愿效死力。智曰:“吾今日分军之计,只要速进速退,不以战胜为功,分派已定,小将军虽勇,无所用之。”杨干固请自效,荀罃曰:“既小将军坚请,权于荀大夫部下接应新军。”杨干又道:“新军派在第三次出征,等待不及,求拨在第一军部下!”智不从,杨干恃自家是晋侯亲弟,径将本部车卒,自成一队,列于中军副将范匄之后。
sī mǎ wèi jiàng fèng jiàng lìng zhěng sù háng wǔ, jiàn yáng gàn yuè cì chéng liè, jí míng gǔ gào yú zhòng yuē:" yáng gàn gù wéi jiàng lìng, luàn le háng wǔ zhī xù, lùn jūn fǎ běn gāi zhǎn shǒu, niàn shì jìn hóu qīn dì, gū jiāng pū yù dài lù, yǐ sù jūn zhèng." jí mìng jūn xiào qín qí yù chē zhī rén zhǎn zhī, xuán shǒu tán xià.
司马魏绛奉将令整肃行伍,见杨干越次成列,即鸣鼓告于众曰:“杨干故违将令,乱了行伍之序,论军法本该斩首,念是晋侯亲弟,姑将仆御代戮,以肃军政。”即命军校擒其御车之人斩之,悬首坛下。
jūn zhōng sù rán.
军中肃然。
yáng gàn sù jiāo guì zì zì, bù zhī jūn fǎ. jiàn yù rén bèi lù, xià dé hún bù fù tǐ, shí fēn jù pà zhōng, yòu dài le sān fēn xiū, sān fēn nǎo, dāng xià jià chē chí chū jūn yíng, jìng bēn jìn dào gōng zhī qián, kū bài yú dì, sù shuō wèi jiàng rú cǐ qī fù rén, wú yán jiàn zhū jiàng zhī miàn. dào gōng ài dì zhī xīn, bù xiá zhì xiáng, suì fú rán dà nù yuē:" wèi jiàng rǔ guǎ rén zhī dì, rú rǔ guǎ rén, bì shā wèi jiàng, bù kě zòng yě!" nǎi zhào zhōng jūn wèi fù yáng shé zhí wǎng qǔ wèi jiàng.
杨干素骄贵自恣,不知军法。见御人被戮,吓得魂不附体,十分惧怕中,又带了三分羞,三分恼,当下驾车驰出军营,径奔晋悼公之前,哭拜于地,诉说魏绛如此欺负人,无颜见诸将之面。悼公爱弟之心,不暇致详,遂怫然大怒曰:“魏绛辱寡人之弟,如辱寡人,必杀魏绛,不可纵也!”乃召中军尉副羊舌职往取魏绛。
yáng shé zhí rù gōng jiàn dào gōng yuē:" jiàng zhì jié zhī shì, yǒu shì bù bì nàn, yǒu zuì bù bì xíng, jūn shì yǐ bì, bì dāng zì lái xiè zuì, bù xū chén wǎng." qǐng kè jiān, wèi jiàng guǒ zhì, yòu shǒu zhàng jiàn, zuǒ shǒu zhí shū, jiāng rù cháo dài zuì, zhì wǔ mén, wén dào gōng yù shǐ rén qǔ jǐ, suì yǐ shū fù pú rén, lìng qí shēn zòu, biàn yù fú jiàn ér sǐ.
羊舌职入宫见悼公曰:“绛志节之士,有事不避难,有罪不避刑,军事已毕,必当自来谢罪,不须臣往。”顷刻间,魏绛果至,右手仗剑,左手执书,将入朝待罪,至午门,闻悼公欲使人取己,遂以书付仆人,令其申奏,便欲伏剑而死。
zhī jiàn liǎng wèi guān yuán, chuǎn xū xū de bēn zhì, nǎi shì xià jūn fù jiàng shì fáng zhǔ hòu dài fū zhāng lǎo, jiàn jiàng yù zì wěn, máng duó qí jiàn yuē:" mǒu děng wén sī mǎ rù cháo, bì wèi yáng gōng zǐ zhī shì, suǒ yǐ jí qū ér zhì. yù hé cí bǐng wén zhǔ gōng, bù shí sī mǎ wèi hé qīng shēng rú cǐ?" wèi jiàng jù shuō jìn hóu zhào yáng shé dài fū zhī yì. èr rén yuē:" cǐ nǎi guó jiā gōng shì, sī mǎ fèng fǎ wú sī, hé bì zì sàng qí shēn? bù xū lìng pū shàng shū, mǒu děng yuàn dài wéi qǐ zòu!"
只见两位官员,喘吁吁的奔至,乃是下军副将士鲂、主候大夫张老,见绛欲自刎,忙夺其剑曰:“某等闻司马入朝,必为杨公子之事,所以急趋而至。欲合词禀闻主公,不识司马为何轻生如此?”魏绛具说晋侯召羊舌大夫之意。二人曰:“此乃国家公事,司马奉法无私,何必自丧其身?不须令仆上书,某等愿代为启奏!”
sān rén tóng zhì gōng mén, shì fáng zhāng lǎo xiān rù, qǐng jiàn dào gōng, chéng shàng wèi jiàng zhī shū, dào gōng qǐ ér lǎn zhī, lüè yún:
三人同至宫门,士鲂、张老先入,请见悼公,呈上魏绛之书,悼公启而览之,略云:
jūn bù yǐ chén wèi bù xiào, shǐ chéng zhōng jūn sī mǎ zhī fá. chén wén:" sān jūn zhī mìng, xì yú yuán shuài yuán shuài zhī quán, zài hu mìng lìng." yǒu lìng bù zūn, yǒu mìng bù yòng, cǐ hé qū zhī suǒ yǐ wú gōng, bì chéng zhī suǒ yǐ zhì bài yě. chén lù bù yòng mìng zhě, yǐ jǐn sī mǎ zhī zhí, chén zì zhī shàng chù jiè dì, zuì dāng wàn sǐ, qǐng fú jiàn yú jūn cè, yǐ míng jūn hóu qīn qīn zhī yì!
君不以臣为不肖,使承中军司马之乏。臣闻:“三军之命,系于元帅;元帅之权,在乎命令。”有令不遵,有命不用,此河曲之所以无功,邲城之所以致败也。臣戮不用命者,以尽司马之职,臣自知上触介弟,罪当万死,请伏剑于君侧,以明君侯亲亲之谊!
dào gōng dú bà qí shū, jí wèn shì fáng zhāng lǎo yuē:" wèi jiàng ān zài?" fáng děng dá yuē:" jiàng jù zuì yù zì shā, chén děng lì zhǐ zhī, jiàn zài gōng mén dài zuì." dào gōng sǒng rán qǐ xí, bù xiá chuān lǚ, suì xiǎn zú bù chū gōng mén, zhí wèi jiàng zhī shǒu, yuē:" guǎ rén zhī yán, xiōng dì zhī qíng yě zi zhī suǒ xíng, jūn lǚ zhī shì yě. guǎ rén bù néng jiào xùn qí dì, yǐ fàn jūn xíng, guò zài guǎ rén, yú qīng wú yǔ. qīng sù jiù zhí!"
悼公读罢其书,急问士鲂、张老曰:“魏绛安在?”鲂等答曰:“绛惧罪欲自杀,臣等力止之,见在宫门待罪。”悼公悚然起席,不暇穿履,遂跣足步出宫门,执魏绛之手,曰:“寡人之言,兄弟之情也;子之所行,军旅之事也。寡人不能教训其弟,以犯军刑,过在寡人,于卿无与。卿速就职!”
yáng shé zhí zài páng dà shēng yuē:" jūn yǐ shù jiàng wú zuì, jiàng yí tuì." wèi jiàng nǎi kòu xiè bù shā zhī ēn, yáng shé zhí yǔ shì fáng zhāng lǎo, tóng shí qǐ shǒu chēng hè yuē:" jūn yǒu fèng fǎ zhī chén rú cǐ, hé huàn bó yè bù jiù?" sì rén cí dào gōng yī qí chū cháo.
羊舌职在旁大声曰:“君已恕绛无罪,绛宜退。”魏绛乃叩谢不杀之恩,羊舌职与士鲂、张老,同时稽首称贺曰:“君有奉法之臣如此,何患伯业不就?”四人辞悼公一齐出朝。
dào gōng huí gōng, dà mà yáng gàn:" bù zhī lǐ fǎ, jǐ xiàn guǎ rén yú guò, shā wú ài jiàng!" shǐ nèi shì yā wǎng gōng zú dài fū hán wú jì chù, xué lǐ sān yuè, fāng xǔ xiāng jiàn, yáng gàn hán xiū yù yù ér qù. rán wēng yǒu shī yún:
悼公回宫,大骂杨干:“不知礼法,几陷寡人于过,杀吾爱将!”使内侍押往公族大夫韩无忌处,学礼三月,方许相见,杨干含羞郁郁而去。髯翁有诗云:
jūn fǎ wú qīn gǎn luàn xíng, zhōng jūn sī mǎ miàn rú shuāng.
军法无亲敢乱行,中军司马面如霜。
dào gōng bó zhì fāng mó lì, kěn shǐ zhōng chén jiàn xià wáng?
悼公伯志方磨励,肯使忠臣剑下亡?
zhì mì dìng fēn jūn zhī lìng, fāng yù fá zhèng, tíng chén chuán bào:" sòng guó yǒu wén shū dào lái." dào gōng qǔ lǎn, nǎi shì chǔ zhèng èr guó xiāng bǐ, lǚ lǚ xīng bīng, qīn lüè sòng jìng, yǐ bī yáng wèi dōng dào, yǐ cǐ gào jí.
智蔤定分军之令,方欲伐郑,廷臣传报:“宋国有文书到来。”悼公取览,乃是楚、郑二国相比,屡屡兴兵,侵掠宋境,以偪阳为东道,以此告急。
shàng jūn yuán shuài xún yǎn qǐng yuē:" chǔ dé chén zhèng ér fù qīn sòng, yì zài yǔ jìn zhēng bó yě. bī yáng wèi chǔ fá sòng zhī dào, ruò xīng shī xiān xiàng bī yáng, kě yī gǔ ér xià, qián péng chéng zhī wéi, sòng xiàng shù yǒu gōng, yīn fēng zhī yǐ wéi fù yōng, shǐ duàn chǔ dào, yì yī cè yě." zhì mì yuē:" bī yáng suī xiǎo, qí chéng shén gù, ruò wéi ér bù xià, bì wèi zhū hóu suǒ xiào!" zhōng jūn fù jiàng shì gài yuē:" péng chéng zhī yì, wǒ fāng fá zhèng, chǔ zé qīn sòng yǐ jiù zhī hǔ láo zhī yì, wǒ fāng píng zhèng, chǔ yòu qīn sòng yǐ bào zhī. jīn yù de zhèng, fēi xiān wèi gù sòng zhī móu bù kě, yǎn yán shì yě!" xún yīng yuē:" èr zi néng liào bī yáng bì kě miè hū?" xún yǎn, shì yǎn tóng shēng yīng yuē:" dōu zài xiǎo jiàng èr rén shēn shàng, rú ruò bù néng chéng gōng, gān dāng jūn lìng!" dào gōng yuē:" bó yóu chàng zhī, bó xiá zhù zhī, hé yōu shì bù jì hū?"
上军元帅荀偃请曰:“楚得陈、郑而复侵宋,意在与晋争伯也。偪阳为楚伐宋之道,若兴师先向偪阳,可一鼓而下,前彭城之围,宋向戍有功,因封之以为附庸,使断楚道,亦一策也。”智蔤曰:“偪阳虽小,其城甚固,若围而不下,必为诸侯所笑!”中军副将士匄曰:“彭城之役,我方伐郑,楚则侵宋以救之;虎牢之役,我方平郑,楚又侵宋以报之。今欲得郑,非先为固宋之谋不可,偃言是也!”荀罃曰:“二子能料偪阳必可灭乎?”荀偃,士偃同声应曰:“都在小将二人身上,如若不能成功,甘当军令!”悼公曰:“伯游倡之,伯瑕助之,何忧事不济乎?”
nǎi fā dì yī jūn wǎng gōng bī yáng, lǔ cáo zhū sān guó jiē yǐ bīng cóng.
乃发第一军往攻偪阳,鲁、曹、邾三国皆以兵从。
bī yáng dài fū yún bān xiàn jì yuē:" lǔ shī yíng yú běi mén, wǒ wěi qǐ mén chū zhàn, qí shī bì rù gōng, qí qí bàn rù, xià xuán mén yǐ jié zhī. lǔ bài, zé cáo, zhū bì jù, ér jìn zhī ruì qì yì cuò yǐ!" bī yáng zǐ yòng qí jì.
偪阳大夫妘斑献计曰:“鲁师营于北门,我伪启门出战,其师必入攻,俟其半入,下悬门以截之。鲁败,则曹,邾必惧,而晋之锐气亦挫矣!”偪阳子用其计。
què shuō lǔ jiāng mèng sūn miè lǜ qí bù jiàng shū liáng gē qín jǐn fù dí mí děng gōng běi mén, zhī jiàn xuán mén bù bì, jǐn fù tóng mí shì yǒng xiān jìn, shū liáng gē jì zhī. hū wén chéng shàng huō lǎ yī shēng, jiāng xuán mén dāng zhe shū liáng gē tóu dǐng shàng fàng jiāng xià lái, gē jí tóu gē yú dì, jǔ shuāng shǒu bà xuán mén qīng qīng tuō qǐ, hòu jūn jiù míng jīn qǐ lái.
却说鲁将孟孙蔑率其部将叔梁纥、秦堇父、狄弥等攻北门,只见悬门不闭,堇父同弥恃勇先进,叔梁纥继之。忽闻城上豁喇一声,将悬门当著叔梁纥头顶上放将下来,纥即投戈于地,举双手把悬门轻轻托起,后军就鸣金起来。
jǐn fù, dí mí èr jiāng, kǒng hòu duì yǒu biàn, jí máng huí shēn, chéng nèi gǔ jiǎo dà zhèn, yún bān yǐn zhe dà duì rén chē, wěi hòu zhuī zhú. wàng jiàn yī dà hàn, shǒu tuō xuán mén, yǐ chū jūn jiāng, yún bān dà hài, xiǎng dào:" zhè xuán mén zì shàng fàng xià, bú shì qiān jīn lì qì, zěn tái dé zhù? ruò chuǎng chū qù, fǎn bèi tā jiàng mén fàng xià, kě bù lì hài!" qiě zì tíng chē guān wàng. shū liáng gē dài jìn jūn tuì jǐn, dà jiào dào:" lǔ guó yǒu míng shàng jiàng shū liáng gē zài cǐ. yǒu rén yào chū chéng de, chèn wǒ bù céng fàng shǒu, kuài xiē chū qù!" chéng zhōng wú rén gǎn yīng. yún bān wān gōng dā jiàn, fāng yù shè zhī, shū liáng gē bǎ shuāng shǒu yī xiān, jiù shì sā kāi, nà xuán mén biàn luò le zhá kǒu.
堇父,狄弥二将,恐后队有变,急忙回身,城内鼓角大振,妘斑引著大队人车,尾后追逐。望见一大汉,手托悬门,以出军将,妘斑大骇,想道:“这悬门自上放下,不是千斤力气,怎抬得住?若闯出去,反被他将门放下,可不利害!”且自停车观望。叔梁纥待晋军退尽,大叫道:“鲁国有名上将叔梁纥在此。有人要出城的,趁我不曾放手,快些出去!”城中无人敢应。妘斑弯弓搭箭,方欲射之,叔梁纥把双手一掀,就势撒开,那悬门便落了闸口。
gē huí zhì běn yíng, wèi jǐn fù, dí mí yuē:" èr wèi jiāng jūn zhī mìng, xuán yú wǒ zhī liǎng wàn yě!" jǐn fù yuē:" ruò fēi míng jīn, wú děng yǐ shā rù bī yáng chéng, chéng qí dà gōng yǐ!" dí mí yuē:" zhǐ kàn míng rì, wǒ yào dú gōng bī yáng, xiǎn de lǔ rén běn shì!"
纥回至本营,谓堇父,狄弥曰:“二位将军之命,悬于我之两腕也!”堇父曰:“若非鸣金,吾等已杀入偪阳城,成其大功矣!” 狄弥曰:“只看明日,我要独攻偪阳,显得鲁人本事!”
zhì cì rì, mèng sūn miè zhěng duì xiàng chéng shàng nuò zhàn, měi bǎi rén wéi yī duì. dí mí yuē:" wǒ bú yào rén bāng zhù, zhǐ dān shēn zì dāng yī duì zú yǐ!" nǎi qǔ dà chē lún yí gè, yǐ jiān jiǎ méng zhī, jǐn jǐn shù fù, zuǒ shǒu zhí yǐ wéi lǔ, yòu wò dà jǐ, tiào yuè rú fēi.
至次日,孟孙蔑整队向城上搦战,每百人为一队。狄弥曰:“我不要人帮助,只单身自当一队足矣!”乃取大车轮一个,以坚甲蒙之,紧紧束缚,左手执以为橹,右握大戟,跳跃如飞。
bī yáng chéng shàng, wàng jiàn lǔ jiāng shī chěng yǒng lì, nǎi xuán bù yú chéng xià, jiào yuē:" wǒ yǐn rǔ dēng chéng, shuí rén gǎn dēng, fāng jiàn zhēn yǒng!" yán yóu wèi yǐ, lǔ jūn duì zhōng yī jiāng chū yīng yuē:" yǒu hé bù gǎn!" cǐ jiāng nǎi qín jǐn fù yě. jí yǐ shǒu qiān bù, zuǒ yòu gēng huàn, xū yú pán zhì chéng dié.
偪阳城上,望见鲁将施逞勇力,乃悬布于城下,叫曰:“我引汝登城,谁人敢登,方见真勇!”言犹未已,鲁军队中一将出应曰:“有何不敢!”此将乃秦堇父也。即以手牵布,左右更换,须臾盘至城堞。
bī yáng rén yǐ dāo gē duàn qí bù, jǐn fù cóng bàn kōng zhōng tà jiāng xià lái, bī yáng chéng gāo shù rèn, ruò shì bié rén, zhè yī diē, zòng rán bù sǐ, yě shì zhòng shāng, jǐn fù quán rán bù jué. chéng shàng bù yòu chuí xià, wèn dào:" zài gǎn dēng me?" jǐn fù yòu yīng yuē:" yǒu hé bù gǎn!" shǒu jiè bù lì, téng shēn fù shàng, yòu bèi bī yáng rén duàn bù pū dì, yòu yī dà diē. cái pá qǐ lái, chéng shàng bù yòu chuí xià, wèn dào:" hái gǎn bù gǎn?" jǐn fù shēng yù lì, dá yuē:" bù gǎn bù suàn hǎo hàn!" wǎn bù rú qián. bī yáng rén kàn jiàn jǐn fù zài zhuì zài dēng, quán wú wèi jù, dào zhe le máng, jí gē bù shí, yǐ bèi jǐn fù lāo zhe yī rén, wàng chéng xià yī shuāi, diē gè bàn shú, jǐn fù yì suí bù zhuì xià, fǎn xiàng chéng shàng jiào dào:" nǐ hái gǎn xuán bù fǒu?" chéng shàng yīng yuē:" yǐ zhī jiāng jūn shén yǒng, bù gǎn fù xuán yǐ!"
偪阳人以刀割断其布,堇父从半空中蹋将下来,偪阳城高数仞,若是别人,这一跌,纵然不死,也是重伤,堇父全然不觉。城上布又垂下,问道:“再敢登么?”堇父又应曰:“有何不敢!”手借布力,腾身复上,又被偪阳人断布扑地,又一大跌。才爬起来,城上布又垂下,问道:“还敢不敢?”堇父声愈厉,答曰:“不敢不算好汉!”挽布如前。偪阳人看见堇父再坠再登,全无畏惧,倒著了忙,急割布时,已被堇父捞著一人,望城下一摔,跌个半熟,堇父亦随布坠下,反向城上叫道:“你还敢悬布否?”城上应曰:“已知将军神勇,不敢复悬矣!”
jǐn fù suì qǔ duàn bù sān jié, biàn shì zhū duì, zhòng rén wú bù tǔ shé!
堇父遂取断布三截,遍示诸队,众人无不吐舌!
mèng sūn miè tàn yuē:" shī yún:' yǒu lì rú hǔ', cǐ sān jiāng zú dāng zhī yǐ."
孟孙蔑叹曰:“诗云:‘有力如虎',此三将足当之矣。”
yún bān jiàn lǔ jiāng xiōng měng, yí gè sài yí gè, suì bù gǎn chū zhàn, fēn fù jūn mín jié lì gù shǒu, gè jūn zì xià sì yuè bǐng yín rì wéi qǐ, zhì wǔ yuè gēng yín, fán èr shí sì rì, gōng zhě yǐ juàn, yīng zhě yǒu yú. hū rán tiān jiàng dà yǔ, píng dì shuǐ shēn sān chǐ, jūn zhōng jīng kǒng bù ān, xún yǎn shì gài lǜ shuǐ huàn shēng biàn, tóng zhì zhōng jūn lái bǐng zhì mì, yù qiú bān shī. bù zhī zhì mì kěn tīng cóng fǒu, zài kàn xià huí fēn jiě.
妘斑见鲁将凶猛,一个赛一个,遂不敢出战,吩咐军民竭力固守,各军自夏四月丙寅日围起,至五月庚寅,凡二十四日,攻者已倦,应者有余。忽然天降大雨,平地水深三尺,军中惊恐不安,荀偃、士匄虑水患生变,同至中军来禀智蔤,欲求班师。不知智蔤肯听从否,再看下回分解。