strong wèi hóu shuò kàng wáng rù guó qí xiāng gōng chū liè yù guǐ strong
卫侯朔抗王入国 齐襄公出猎遇鬼
què shuō wáng jī zhì qí, yǔ xiāng gōng chéng hūn. nà wáng jī shēng xìng zhēn jìng yōu xián, yán dòng bù gǒu, xiāng gōng shì gè kuáng yín zhī bèi, bù shèn xiāng de. wáng jī zài gōng shù yuè, bèi wén xiāng gōng yín mèi zhī shì, mò rán zì tàn:" shì cǐ miè lún bèi lǐ, qín shòu bù rú! wú bù xìng cuò jià fěi rén, shì wú mìng yě!" yù yù chéng jí, bù jí yī nián, suì zú. xiāng gōng zì wáng jī zhī sǐ, yì wú jì dàn. xīn xià sī xiǎng wén jiāng, wěi yǐ shòu liè wéi míng, bù shí wǎng zhuó, qiǎn rén wǎng zhù qiū, mì yíng wén jiāng dào zhuó, zhòu yè yín lè. kǒng lǔ zhuāng gōng fā nù, yù yǐ bīng wēi xié zhī, nǎi qīn lǜ zhòng bīng xí jì, qǔ qí píng zī wú sān yì zhī dì. bīng yí xī chéng, shǐ rén gào jì hóu:" sù xiě jiàng shū, miǎn zhì miè jué!" jì hóu tàn yuē:" qí, wú shì chóu, wú bù néng qū xī chóu rén zhī tíng, yǐ qiú gǒu huó yě!" nǎi shǐ fū rén bó jī zuò shū, qiǎn rén wǎng lǔ qiú jiù. qí xiāng gōng chū lìng yuē:" yǒu jiù jì zhě, guǎ rén xiān yí bīng fá zhī!" lǔ zhuāng gōng qiǎn shǐ rú zhèng, yuē tā tóng lì jiù jì. zhèng bó zi yí yīn lì gōng zài lì, móu xí zhèng guó, bù gǎn chū shī, shǐ rén lái cí. lǔ hóu gū zhǎng nán míng, xíng zhì huá dì, jù qí bīng wēi, liú sù sān rì ér fǎn. jì hóu wén lǔ bīng tuì huí, dù bù néng shǒu, jiāng chéng chí qī zǐ jiāo fù qí dì yíng jì, bài bié zōng miào, dà kū yī chǎng, bàn yè kāi mén ér chū, bù zhī suǒ zhōng. yíng jì wèi zhū dà chén yuē:" sǐ guó yǔ cún sì, èr zhě shú zhòng?" zhū dài fū jiē yuē:" cún sì wéi zhòng!" yíng jì yuē:" gǒu néng cún jì zōng miào, wú hé xī zì qū?" jí xiě jiàng shū, yuàn wèi qí wài chén, shǒu xī zōng miào. qí hóu xǔ zhī. yíng jì suì jiāng jì guó tǔ dì hù kǒu zhī shù, jǐn nà yú qí, kòu shǒu qǐ āi. qí xiāng gōng shōu qí bǎn jí, yú jì miào zhī páng, gē sān shí hù yǐ gōng jì jì sì, hào yíng jì wèi miào zhǔ. jì bó jī jīng jì ér zú, xiāng gōng mìng zàng yǐ fū rén zhī lǐ, yǐ mèi yú lǔ. bó jī zhī dì shū jī, nǎi xī rì cóng jià zhě, xiāng gōng yù sòng zhī guī lǔ. shū jī yuē:" fù rén zhī yì, jì jià cóng fū. shēng wèi yíng shì fù, sǐ wèi yíng shì guǐ, shě cǐ ān guī hū?" xiāng gōng nǎi tīng qí jū xī shǒu jié, hòu shù nián ér zú. shǐ guān zàn yún:
却说王姬至齐,与襄公成婚。那王姬生性贞静幽闲,言动不苟,襄公是个狂淫之辈,不甚相得。王姬在宫数月,备闻襄公淫妹之事,默然自叹:“似此蔑伦悖理,禽兽不如!吾不幸错嫁匪人,是吾命也!”郁郁成疾,不及一年,遂卒。襄公自王姬之死,益无忌惮。心下思想文姜,伪以狩猎为名,不时往禚,遣人往祝邱,密迎文姜到禚,昼夜淫乐。恐鲁庄公发怒,欲以兵威胁之,乃亲率重兵袭纪,取其郱、鄑、郚三邑之地。兵移酅城,使人告纪侯:“速写降书,免至灭绝!”纪侯叹曰:“齐,吾世仇,吾不能屈膝仇人之庭,以求苟活也!”乃使夫人伯姬作书,遣人往鲁求救。齐襄公出令曰:“有救纪者,寡人先移兵伐之!”鲁庄公遣使如郑,约他同力救纪。郑伯子仪因厉公在栎,谋袭郑国,不敢出师,使人来辞。鲁侯孤掌难鸣,行至滑地,惧齐兵威,留宿三日而返。纪侯闻鲁兵退回,度不能守,将城池、妻子交付其弟嬴季,拜别宗庙,大哭一场,半夜开门而出,不知所终。嬴季谓诸大臣曰:“死国与存祀,二者孰重?”诸大夫皆曰:“存祀为重!”嬴季曰:“苟能存纪宗庙,吾何惜自屈?”即写降书,愿为齐外臣,守酅宗庙。齐侯许之。嬴季遂将纪国土地、户口之数,尽纳于齐,叩首乞哀。齐襄公收其版籍,于纪庙之旁,割三十户以供纪祭祀,号嬴季为庙主。纪伯姬惊悸而卒,襄公命葬以夫人之礼,以媚于鲁。伯姬之娣叔姬,乃昔日从嫁者,襄公欲送之归鲁。叔姬曰:“妇人之义,既嫁从夫。生为嬴氏妇,死为嬴氏鬼,舍此安归乎?”襄公乃听其居酅守节,后数年而卒。史官赞云:
shì shuāi sú bì, yín fēng xiāng xí.
世衰俗敝,淫风相袭。
qí gōng luàn mèi, xīn tái qǔ xí.
齐公乱妹,新台娶媳。
qín xíng shòu xīn, lún wáng jì yì.
禽行兽心,伦亡纪佚。
xiǎo bāng qiè yìng, shǐ jié cóng yī.
小邦妾媵,矢节从一。
níng shǒu gù miào, bù guī zōng guó.
宁守故庙,不归宗国。
zhuō zāi shū jī! bǎi zhōu tóng shì.
卓哉叔姬!《柏舟》同式。
àn qí xiāng gōng miè jì zhī suì, nǎi zhōu zhuāng wáng qī nián yě.
按齐襄公灭纪之岁,乃周庄王七年也。
shì nián chǔ wǔ wáng xióng tōng, yǐ suí hóu bù cháo, fù xīng bīng fá suí, wèi zhì ér hōng. lìng yǐn dòu qí mò áo qū zhòng, mì bù fā sāng, chū qí bīng cóng jiān dào zhí bī suí chéng, suí jù xíng chéng. qū zhòng wěi yǐ wáng mìng, rù méng suí hóu. dà jūn jì jì hàn shuǐ, rán hòu fā sāng. zi xióng zī jí wèi, shì wéi wén wáng. cǐ shì bù tí.
是年楚武王熊通,以随侯不朝,复兴兵伐随,未至而薨。令尹斗祈、莫敖屈重,秘不发丧,出奇兵从间道直逼随城,随惧行成。屈重伪以王命,入盟随侯。大军既济汉水,然后发丧。子熊赀即位,是为文王。此事不提。
zài shuō qí xiāng gōng miè jì kǎi xuán, wén jiāng yú lù yíng jiē qí xiōng, zhì yú zhù qiū, shèng wèi yàn xiǎng. yòng liǎng jūn xiāng jiàn zhī lǐ, bǐ cǐ chóu zuò, dà kào qí jūn. yòu yǔ xiāng gōng tóng zhì zhuó dì, liú lián huān sù. xiāng gōng nǎi shǐ wén jiāng zuò shū, zhào lǔ zhuāng gōng lái zhuó dì xiāng huì, zhuāng gōng kǒng wéi mǔ mìng, suì zhì zhuó yè jiàn wén jiāng. wén jiāng shǐ zhuāng gōng yǐ shēng jiù zhī lǐ jiàn qí xiāng gōng, qiě xiè zàng jì bó jī zhī shì. zhuāng gōng yì bù néng jù, miǎn qiǎng cóng zhī. xiāng gōng dà xǐ, yì jù xiǎng lǐ kuǎn dài zhuāng gōng. shí xiāng gōng xīn shēng yī nǚ, wén jiāng yǐ zhuāng gōng nèi zhǔ shàng xū, lìng qí dìng yuē wèi hūn. zhuāng gōng yuē:" bǐ nǚ shàng xuè bāo, fēi wú pèi yě." wén jiāng nù yuē:" rǔ yù shū mǔ zú yé?" xiāng gōng yì yǐ cháng yòu xuán gé wèi xián. wén jiāng yuē:" dài èr shí nián ér jià, yì wèi wǎn yě." xiāng gōng jù shī wén jiāng zhī yì, zhuāng gōng yì bù gǎn wéi mǔ mìng, liǎng xià zhǐ de yī yǔn. shēng jiù zhī qīn, fù jiā shēng jiù, qíng yù qīn mì. èr jūn bìng chē chí liè yú zhuó dì zhī yě, zhuāng gōng shǐ bù xū fā, jiǔ shè jiǔ zhōng. xiāng gōng chēng zàn bù yǐ. yě rén qiè zhǐ lǔ zhuāng gōng xì yuē:" cǐ wú jūn jiǎ zǐ yě." zhuāng gōng nù, shǐ zuǒ yòu zōng jī qí rén shā zhī, xiāng gōng yì bù chēn guài. shǐ chén lùn zhuāng gōng yǒu mǔ wú fù, wàng qīn shì chóu, zuò shī qiào yún:
再说齐襄公灭纪凯旋,文姜于路迎接其兄,至于祝邱,盛为燕享。用两君相见之礼,彼此酬酢,大犒齐军。又与襄公同至禚地,留连欢宿。襄公乃使文姜作书,召鲁庄公来禚地相会,庄公恐违母命,遂至禚谒见文姜。文姜使庄公以甥舅之礼见齐襄公,且谢葬纪伯姬之事。庄公亦不能拒,勉强从之。襄公大喜,亦具享礼款待庄公。时襄公新生一女,文姜以庄公内主尚虚,令其订约为婚。庄公曰:“彼女尚血胞,非吾配也。”文姜怒曰:“汝欲疏母族耶?”襄公亦以长幼悬隔为嫌。文姜曰:“待二十年而嫁,亦未晚也。”襄公惧失文姜之意,庄公亦不敢违母命,两下只得依允。甥舅之亲,复加甥舅,情愈亲密。二君并车驰猎于禚地之野,庄公矢不虚发,九射九中。襄公称赞不已。野人窃指鲁庄公戏曰:“此吾君假子也。”庄公怒,使左右踪迹其人杀之,襄公亦不嗔怪。史臣论庄公有母无父,忘亲事仇,作诗诮云:
chē zhōng yǐn hèn yǐ duō nián, gān yǔ chóu chóu gòng dài tiān.
车中饮恨已多年,甘与仇雠共戴天。
mò guài yě rén hū jiǎ zǐ, yǐ tóng jiǎ fù zuò yīn yuán.
莫怪野人呼假子,已同假父作姻缘。
wén jiāng zì lǔ qí tóng shòu zhī hòu, yì wú jì dàn, bù shí yǔ qí xiāng gōng jù yú yī chù. huò yú fáng, huò yú gǔ, huò shí zhí zhì qí dōu, gōng rán liú sù gōng zhōng, yǎn rú fū fù. guó rén zuò zài qū zhī shī, yǐ cì wén jiāng. shī yún:
文姜自鲁、齐同狩之后,益无忌惮,不时与齐襄公聚于一处。或于防,或于谷,或时直至齐都,公然留宿宫中,俨如夫妇。国人作《载驱》之诗,以刺文姜。诗云:
zài qū báo báo, diàn fú zhū kuò.
载驱薄薄,簟茀朱鞹。
lǔ dào yǒu dàng, qí zi fā xī.
鲁道有荡,齐子发夕。
wèn shuǐ tāo tāo, xíng rén biāo biāo.
汶水滔滔,行人儦儦。
lǔ dào yǒu dàng, qí zi yóu áo.
鲁道有荡,齐子游遨。
báo báo zhě, jí qū zhī mào diàn, xí, suǒ yǐ pù chē fú, chē hòu hù zhū kuò zhě, yǐ zhū qī shòu pí, jiē chē shì yě. qí zi zhǐ wén jiāng, yán wén jiāng chéng cǐ chē ér zhì qí biāo biāo zhòng mào, yán qí pú cóng zhī duō yě. yòu yǒu bì gǒu zhī shī, yǐ cì zhuāng gōng. shī yún:
薄薄者,疾驱之貌;簟,席,所以铺车;茀,车后户;朱鞹者,以朱漆兽皮,皆车饰也。齐子指文姜,言文姜乘此车而至齐;儦儦众貌,言其仆从之多也。又有《敝笱》之诗,以刺庄公。诗云:
bì gǒu zài liáng, qí yú fáng guān.
敝笱在梁,其鱼鲂鳏。
qí zi guī zhǐ, qí cóng rú yún.
齐子归止,其从如云。
bì gǒu zài liáng, qí yú fáng xù.
敝笱在梁,其鱼鲂鱮。
qí zi guī zhǐ, qí cóng rú shuǐ.
齐子归止,其从如水。
gǒu zhě, qǔ yú zhī qì. yán bì huài zhī gǔ, bù néng zhì dà yú, yǐ yù lǔ zhuāng gōng bù néng fáng xián wén jiāng, rèn qí pú cóng chū rù wú jìn yě.
笱者,取鱼之器。言敝坏之罟,不能制大鱼,以喻鲁庄公不能防闲文姜,任其仆从出入无禁也。
qiě shuō qí xiāng gōng zì zhuó huí guó, wèi hóu shuò yíng hè miè jì zhī gōng, zài qǐng fá wèi zhī qī. xiāng gōng yuē:" jīn wáng jī yǐ zú, cǐ jǔ wú ài. dàn fēi lián hé zhū hóu, bù wéi gōng jǔ, jūn shǎo dài zhī." wèi hóu chēng xiè. guò shù rì, xiāng gōng qiǎn shǐ yuē huì sòng lǔ chén cài sì guó zhī jūn, yī tóng fá wèi, gòng nà huì gōng. qí xí yún:
且说齐襄公自禚回国,卫侯朔迎贺灭纪之功,再请伐卫之期。襄公曰:“今王姬已卒,此举无碍。但非连合诸侯,不为公举,君少待之。”卫侯称谢。过数日,襄公遣使约会宋、鲁、陈、蔡四国之君,一同伐卫,共纳惠公。其檄云:
tiān huò wèi guó, shēng nì chén xiè zhí, shàn xíng fèi lì, zhì wèi jūn yuè zài bì yì, yú jīn qī nián. gū zuò bù ān xí, yǐ jiāng chǎng duō shì, bù jí zhū tǎo. jīn xìng shǎo xián, xī suǒ bì fù, yuàn cóng zhū jūn zhī hòu, zuǒ yòu wèi jūn, yǐ zhū wèi zhī bù dàng lì zhě.
天祸卫国,生逆臣泄、职,擅行废立,致卫君越在敝邑,于今七年。孤坐不安席,以疆场多事,不即诛讨。今幸少闲,悉索敝赋,愿从诸君之后,左右卫君,以诛卫之不当立者。
shí zhōu zhuāng wáng bā nián zhī dōng yě. qí xiāng gōng chū chē wǔ bǎi chéng, tóng wèi hóu shuò xiān zhì wèi jìng. sì guó zhī jūn, gè yǐn bīng lái huì. nǎ sì lù zhū hóu? sòng mǐn gōng jié lǔ zhuāng gōng tóng chén xuān gōng chǔ jiù cài āi hóu xiàn wǔ. wèi hóu wén wǔ guó bīng zhì, yǔ gōng zǐ xiè gōng zǐ zhí shāng yì, qiǎn dài fū níng guì gào jí yú zhōu. zhuāng wáng wèn qún chén:" shuí néng wéi wǒ jiù wèi zhě?" zhōu gōng jì fù xī guó gōng bó jiē yuē:" wáng shì zì fá zhèng sǔn wēi yǐ hòu, hào lìng bù xíng. jīn qí hóu zhū ér bù niàn wáng jī yī mài zhī qīn, jiū hé sì guó, yǐ nà jūn wéi míng, míng shùn bīng qiáng, bù kě dí yě." zuǒ bān zhōng zuì xià yī rén tǐng shēn chū yuē:" èr gōng zhī yán chà yǐ! sì guó dàn zhǐ qiáng ěr, ān dé yán míng shùn hū?" zhòng rén shì zhī, nǎi xià shì zǐ tū yě. zhōu gōng yuē:" zhū hóu shī guó, zhū hóu nà zhī, hé wéi bù shùn?" zi tū yuē:" qián móu zhī lì, yǐ bǐng wáng mìng. jì lì qián móu, bì fèi zi shuò. èr gōng bù yǐ wáng mìng wèi shùn, ér yǐ nà zhū hóu wèi shùn, chéng tū suǒ bù jiě yě!" guó gōng yuē:" bīng róng dà shì, liàng lì ér xíng. wáng shì bù zhèn, yǐ fēi yī rì. fá zhèng zhī yì, xiān wáng qīn zài jūn zhōng, shàng zhōng zhù dān zhī shǐ, zhì jīn liǎng shì, wèi néng wèn zuì. kuàng sì guó zhī lì, shí bèi yú zhèng, gū jūn fù yuán, rú yǐ luǎn dǐ shí, tú zì xiè wēi, hé yì yú shì?" zi tū yuē:" tiān xià zhī shì, lǐ shèng lì wèi cháng, lì shèng lǐ wèi biàn. wáng mìng suǒ zài. lǐ suǒ cuì yě. yī shí zhī qiáng ruò zài lì, qiān gǔ zhī shèng fù zài lǐ. ruò miè lǐ ér kě yǐ dé zhì, wú yī rén qǐ ér wèn zhī, qiān gǔ shì fēi, cóng cǐ diān dǎo, tiān xià bù fù yǒu wáng yǐ zhū gōng yì hé miàn mù hào wèi wáng cháo qīng shì hū?" guó gōng bù néng dá. zhōu gōng yuē:" tǎng jīn rì xìng jiù wèi zhī shī, rǔ néng rèn qí shì fǒu?" zi tū yuē:" jiǔ fá zhī fǎ, sī mǎ zhǎng zhī. tū wèi wēi cái liè, chéng fēi qí rèn bì wú rén kěn wǎng, tū bù gǎn ài sǐ, yuàn dài sī mǎ yī xíng!" zhōu gōng yòu yuē:" rǔ jiù wèi néng bǎo bì shèng hū?" zi tū yuē:" tū jīn rì chū shī, yǐ jù shèng lǐ. ruò yǐ wén wǔ xuān píng zhī líng, zhàng yì zhí yán, sì guó huǐ zuì, wáng shì zhī fú, fēi tū gǎn bì yě!" dài fū fù chén yuē:" tū yán shén zhuàng, kě lìng yī wǎng, yì shǐ tiān xià zhī wáng shì yǒu rén." zhōu wáng cóng zhī. nǎi xiān qiǎn níng guì guī bào wèi guó, wáng shī suí hòu qǐ xíng.
时周庄王八年之冬也。齐襄公出车五百乘,同卫侯朔先至卫境。四国之君,各引兵来会。哪四路诸侯?宋闵公捷、鲁庄公同、陈宣公杵臼、蔡哀侯献舞。卫侯闻五国兵至,与公子泄、公子职商议,遣大夫宁跪告急于周。庄王问群臣:“谁能为我救卫者?”周公忌父、西虢公伯皆曰:“王室自伐郑损威以后,号令不行。今齐侯诸儿不念王姬一脉之亲,鸠合四国,以纳君为名,名顺兵强,不可敌也。”左班中最下一人挺身出曰:“二公之言差矣!四国但只强耳,安得言名顺乎?”众人视之,乃下士子突也。周公曰:“诸侯失国,诸侯纳之,何为不顺?”子突曰:“黔牟之立,已禀王命。既立黔牟,必废子朔。二公不以王命为顺,而以纳诸侯为顺,诚突所不解也!”虢公曰:“兵戎大事,量力而行。王室不振,已非一日。伐郑之役,先王亲在军中,尚中祝聃之矢,至今两世,未能问罪。况四国之力,十倍于郑,孤军赴援,如以卵抵石,徒自亵威,何益于事?”子突曰:“天下之事,理胜力为常,力胜理为变。王命所在。理所萃也。一时之强弱在力,千古之胜负在理。若蔑理而可以得志,无一人起而问之,千古是非,从此颠倒,天下不复有王矣%诸公亦何面目号为王朝卿士乎?”虢公不能答。周公曰:“倘今日兴救卫之师,汝能任其事否?”子突曰:“九伐之法,司马掌之。突位微才劣,诚非其任;必无人肯往,突不敢爱死,愿代司马一行!”周公又曰:“汝救卫能保必胜乎?”子突曰:“突今日出师,已据胜理。若以文、武、宣、平之灵,仗义执言,四国悔罪,王室之福,非突敢必也!”大夫富辰曰:“突言甚壮,可令一往,亦使天下知王室有人。”周王从之。乃先遣宁跪归报卫国,王师随后起行。
què shuō zhōu guó èr gōng, jì zi tū zhī chéng gōng, jǐn gěi róng chē èr bǎi chéng. zi tū bìng bù tuī wěi, gào yú tài miào ér xíng. shí wǔ guó zhī shī, yǐ zhì wèi chéng xià, gōng wéi shén jí. gōng zǐ xiè gōng zǐ zhí zhòu yè xún shǒu, xuán wàng wáng cháo dà bīng jiě wéi. shéi zhī zi tū bīng wēi jiàng guǎ, zěn dāng wǔ guó rú hǔ zhī zhòng? bù děng zǐ tū ān yíng, dà shā yī chǎng. èr bǎi chéng bīng chē, rú tāng pō xuě. zi tū tàn yuē:" wú fèng wáng mìng ér zhàn sǐ, bù shī wéi zhōng yì zhī guǐ yě!" nǎi shǒu shā shù shí rén, rán hòu zì wěn ér wáng. rán wēng yǒu shī zàn yuē:
却说周虢二公,忌子突之成功,仅给戎车二百乘。子突并不推诿,告于太庙而行。时五国之师,已至卫城下,攻围甚急。公子泄、公子职昼夜巡守,悬望王朝大兵解围。谁知子突兵微将寡,怎当五国如虎之众?不等子突安营,大杀一场。二百乘兵车,如汤泼雪。子突叹曰:“吾奉王命而战死,不失为忠义之鬼也!”乃手杀数十人,然后自刎而亡。髯翁有诗赞曰:
suī rán zhǐ lǚ wèi chéng gōng, wáng mìng zhāo zhāo ěr mù zhōng.
虽然只旅未成功,王命昭昭耳目中。
jiàn yì yǒng wéi zhēn hàn zi, mò jiāng chéng bài lùn yīng xióng!
见义勇为真汉子,莫将成败论英雄!
wèi guó shǒu chéng jūn shì, wén wáng shī yǐ bài, xiān zì bēn cuàn. qí bīng shǒu xiān dēng chéng, sì guó jì zhī, kǎn kāi chéng mén, fàng wèi hóu shuò rù chéng. gōng zǐ xiè gōng zǐ zhí tóng níng guì shōu shí sǎn bīng, yōng gōng zǐ qián móu chū zǒu, zhèng yù lǔ bīng, yòu shā yī chǎng. níng guì duó lù xiān bēn, sān gōng zǐ jù bèi lǔ bīng suǒ qín. níng guì zhī lì bù néng jiù, tàn kǒu qì, bēn wǎng qín guó táo nàn qù qì. lǔ hóu jiāng sān gōng zǐ xiàn fú yú wèi, wèi bù gǎn jué, zhuǎn xiàn yú qí. qí xiāng gōng hē jiào dāo fǔ shǒu, jiāng xiè zhí èr gōng zǐ zhǎn qì, gōng zǐ qián móu shì zhōu wáng zhī xù, yú qí yǒu lián jīn zhī qíng, shè zhī bù zhū, fàng guī yú zhōu. wèi hóu shuò míng zhōng jī gǔ, zhòng dēng hóu wèi. jiāng fǔ kù suǒ cáng bǎo yù, hòu lù qí xiāng gōng. xiāng gōng yuē:" lǔ hóu qín sān gōng zǐ, qí láo bù qiǎn." nǎi yǐ suǒ lù zhī bàn, fēn zèng lǔ hóu. fù shǐ wèi hóu lìng chū qì huì, sàn yú sòng chén cài sān guó, cǐ zhōu zhuāng wáng jiǔ nián zhī shì.
卫国守城军士,闻王师已败,先自奔窜。齐兵首先登城,四国继之,砍开城门,放卫侯朔入城。公子泄、公子职同宁跪收拾散兵,拥公子黔牟出走,正遇鲁兵,又杀一场。宁跪夺路先奔,三公子俱被鲁兵所擒。宁跪知力不能救,叹口气,奔往秦国逃难去讫。鲁侯将三公子献俘于卫,卫不敢决,转献于齐。齐襄公喝教刀斧手,将泄、职二公子斩讫,公子黔牟是周王之婿,于齐有连襟之情,赦之不诛,放归于周。卫侯朔鸣钟击鼓,重登侯位。将府库所藏宝玉,厚赂齐襄公。襄公曰:“鲁侯擒三公子,其劳不浅。”乃以所赂之半,分赠鲁侯。复使卫侯另出器贿,散于宋、陈、蔡三国,此周庄王九年之事。
què shuō qí xiāng gōng zì bài zǐ tū, fàng qián móu zhī hòu, chéng kǒng zhōu wáng lái tǎo, nǎi shǐ dài fū lián chēng wéi jiāng jūn, guǎn zhì fù wèi fù, lǐng bīng shù kuí qiū, yǐ è dōng nán zhī lù. èr jiāng lín xíng, qǐng yú xiāng gōng yuē:" shù shǒu láo kǔ, chén bù gǎn cí, yǐ hé qī wèi mǎn?" shí xiāng gōng fāng shí guā, nǎi yuē:" jīn cǐ guā shú zhī shí, míng suì guā zài shú, dāng qiǎn rén dài rǔ." èr jiāng wǎng kuí qiū zhù zhā. bù jué yī nián guāng jǐng, hū yī rì, shù zú jìn guā cháng xīn, èr jiāng xiǎng qǐ guā shú zhī yuē:" cǐ shí zhèng gāi jiāo dài, rú hé zhǔ gōng bù qiǎn rén lái?" tè dì chà xīn fù wǎng guó zhōng tàn xìn, wén qí hóu zài gǔ chéng yǔ wén jiāng huān lè, yǒu yī yuè bù huí. lián chēng dà nù yuē:" wáng jī hōng hòu, wú mèi dāng wèi jì shì, wú dào hūn jūn, bù gù lún lǐ, zài wài rì shì yín xiè, shǐ wú děng bào lù biān bǐ, wú bì shā zhī!" wèi guǎn zhì fù yuē:" rǔ kě zhù wú yī bì." guǎn zhì fù yuē:" jí guā ér dài, zhǔ gōng suǒ qīn xǔ yě. kǒng qí wàng zhī, bù rú qǐng dài. qǐng ér bù xǔ, jūn xīn xū yuàn, nǎi kě yòng yě." lián chēng yuē:" shàn." nǎi shǐ rén xiàn guā yú xiāng gōng, yīn qiú jiāo dài. xiāng gōng nù yuē:" dài chū gū yì, nài hé qǐng yé? zài hòu guā yī shú kě yě." shǐ rén huí bào, lián chēng hèn hèn bù yǐ, wèi guǎn zhì fù yuē:" jīn yù xíng dà shì, jì jiāng ān chū?" zhì fù yuē:" fán jǔ shì bì xiān yǒu suǒ fèng, rán hòu chéng. gōng sūn wú zhī, nǎi gōng zǐ yí zhòng nián zhī zǐ, xiān jūn xī gōng yǐ tóng mǔ zhī gù, chǒng ài zhòng nián, bìng ài wú zhī, cóng yòu xù yǎng gōng zhōng, yī fú lǐ shù, yǔ shì zǐ wú bié. zì zhǔ gōng jí wèi, yīn wú zhī xiàng zài gōng zhōng, yǔ zhǔ gōng jué lì, wú zhī zú gōu zhǔ gōng pú dì, zhǔ gōng bù yuè. yī rì, wú zhī yòu yǔ dài fū yōng lǐn zhēng dào, zhǔ gōng nù qí bù xùn, suì shū chù zhī, pǐn zhì cái jiǎn dà bàn, wú zhī xián hèn yú xīn jiǔ yǐ. měi sī zuò luàn, hèn wú bāng shǒu. wǒ děng bù ruò mì tōng wú zhī, nèi yìng wài hé, shì kě bì jì." lián chēng yuē:" dāng yú hé shí?" guǎn zhì fù yuē:" zhǔ shàng xìng xǐ yòng bīng, yòu hǎo yóu liè, rú měng hǔ lí xué, yì wèi zhì ěr. dàn dé yù wén chū wài zhī qī, fāng bù shī jī huì yě." lián chēng yuē:" wú mèi zài gōng zhōng, shī páng yú zhǔ gōng, yì huái yuàn wàng. jīn zhǔ wú zhī yīn yǔ wú mèi hé jì, cì zhǔ gōng zhī jiàn xì, xīng yè xiāng wén, kě wú wù shì." yú shì zài qiǎn xīn fù, zhì shū yú gōng sūn wú zhī. shū yuē:
却说齐襄公自败子突,放黔牟之后,诚恐周王来讨,乃使大夫连称为将军,管至父为副,领兵戍葵邱,以遏东南之路。二将临行,请于襄公曰:“戍守劳苦,臣不敢辞,以何期为满?”时襄公方食瓜,乃曰:“今此瓜熟之时,明岁瓜再熟,当遣人代汝。”二将往葵邱驻扎。不觉一年光景,忽一日,戍卒进瓜尝新,二将想起瓜熟之约:“此时正该交代,如何主公不遣人来?”特地差心腹往国中探信,闻齐侯在谷城与文姜欢乐,有一月不回。连称大怒曰:“王姬薨后,吾妹当为继室,无道昏君,不顾伦理,在外日事淫媟,使吾等暴露边鄙,吾必杀之!”谓管至父曰:“汝可助吾一臂。”管至父曰:“及瓜而代,主公所亲许也。恐其忘之,不如请代。请而不许,军心胥怨,乃可用也。”连称曰:“善。”乃使人献瓜于襄公,因求交代。襄公怒曰:“代出孤意,奈何请耶?再候瓜一熟可也。”使人回报,连称恨恨不已,谓管至父曰:“今欲行大事,计将安出?”至父曰:“凡举事必先有所奉,然后成。公孙无知,乃公子夷仲年之子,先君僖公以同母之故,宠爱仲年,并爱无知,从幼畜养宫中,衣服礼数,与世子无别。自主公即位,因无知向在宫中,与主公角力,无知足勾主公仆地,主公不悦。一日,无知又与大夫雍廪争道,主公怒其不逊,遂疏黜之,品秩裁减大半,无知衔恨于心久矣。每思作乱,恨无帮手。我等不若密通无知,内应外合,事可必济。”连称曰:“当于何时?”管至父曰:“主上性喜用兵,又好游猎,如猛虎离穴,易为制耳。但得预闻出外之期,方不失机会也。”连称曰:“吾妹在宫中,失庞于主公,亦怀怨望。今嘱无知阴与吾妹合计,伺主公之间隙,星夜相闻,可无误事。”于是再遣心腹,致书于公孙无知。书曰:
xián gōng sūn shòu xiān gōng rú dí zhī chǒng, yī dàn xuē duó, xíng lù zhī rén, jiē wèi bù píng. kuàng jūn yín hūn rì shén, zhèng lìng wú cháng, kuí qiū jiǔ shù, jí guā bù dài, sān jūn zhī shì, fèn fèn sī luàn. rú yǒu jiàn kě tú, chēng děng yuàn xiào quǎn mǎ, jié lì tuī dài. chēng zhī cóng mèi, zài gōng shī chǒng xián yuàn, tiān zhù gōng sūn yǐ nèi yìng zhī zī, jī bù kě shī.
贤公孙受先公如嫡之宠,一旦削夺,行路之人,皆为不平。况君淫昏日甚,政令无常,葵邱久戍,及瓜不代,三军之士,愤愤思乱。如有间可图,称等愿效犬马,竭力推戴。称之从妹,在宫失宠衔怨,天助公孙以内应之资,机不可失。
gōng sūn wú zhī dé shū dà xǐ, jí fù shū yuē:
公孙无知得书大喜,即复书曰:
tiān yàn yín rén, yǐ qǐ jiāng jūn zhī zhōng, jìng pèi lǐ yán, chí jí fèng bào.
天厌淫人,以启将军之衷,敬佩里言,迟疾奉报。
wú zhī yīn shǐ nǚ shì tōng xìn yú lián fēi, qiě yǐ lián chēng zhī shū shì zhī:" ruò shì chéng zhī rì, dāng lì wèi fū rén." lián fēi xǔ zhī. zhōu zhuāng wáng shí yī nián dōng shí yuè, qí xiāng gōng zhī gū fén zhī yě yǒu shān míng bèi qiū, qín shòu suǒ jù, kě yǐ yóu liè, nǎi yù jiè tú rén fèi děng, zhěng dùn chē tú, jiāng yǐ cì yuè wǎng bǐ tián shòu. lián fēi qiǎn gōng rén sòng xìn yú gōng sūn wú zhī, wú zhī xīng yè chuán xìn kuí qiū, tōng zhī lián guǎn èr jiāng jūn, yuē dìng shí yī yuè chū xún, yī qí jǔ shì. lián chēng yuē:" zhǔ shàng chū liè, guó zhōng kōng xū, wú děng lǜ bīng zhí rù dōu mén, yōng lì gōng sūn hé rú!" guǎn zhì fù yuē:" zhǔ shàng mù yú lín guó, ruò qǐ shī lái tǎo, hé yǐ yù zhī? bù ruò fú bīng yú gū fén, xiān shā hūn jūn, rán hòu fèng gōng sūn jí wèi, shì kě wàn quán yě." nà shí kuí qiū shù zú, yīn jiǔ yì zài wài, wú bù sī jiā, lián chēng mì chuán hào lìng, gè bèi gān liáng, wǎng bèi qiū xíng shì, jūn shì rén rén lè cóng, bù zài huà xià.
无知阴使女侍通信于连妃,且以连称之书示之:“若事成之日,当立为夫人。”连妃许之。周庄王十一年冬十月,齐襄公知姑棼之野有山名贝邱,禽兽所聚,可以游猎,乃预戒徒人费等,整顿车徒,将以次月往彼田狩。连妃遣宫人送信于公孙无知,无知星夜传信葵邱,通知连、管二将军,约定十一月初旬,一齐举事。连称曰:“主上出猎,国中空虚,吾等率兵直入都门,拥立公孙何如!”管至父曰:“主上睦于邻国,若乞师来讨,何以御之?不若伏兵于姑棼,先杀昏君,然后奉公孙即位,事可万全也。”那时葵邱戍卒,因久役在外,无不思家,连称密传号令,各备干粮,往贝邱行事,军士人人乐从,不在话下。
zài shuō qí xiāng gōng yú shí yī yuè shuò rì, jià chē chū yóu, zhǐ dài lì shì shí zhī fēn rú, jí xìng chén mèng yáng yī bān, jià yīng qiān quǎn, zhǔn bèi shè liè, bù yòng yī dà chén xiāng suí. xiān zhì gū fén, yuán jiàn yǒu lí gōng, yóu wán jìng rì. jū mín kuì xiàn jiǔ ròu, xiāng gōng huān yǐn zhì yè, suì liú sù yān. cì rì qǐ jià, wǎng bèi qiū lái. jiàn yí lù shù mù méng róng, téng luó yì yù, xiāng gōng zhù chē gāo fù, chuán lìng jǔ huǒ fén lín, rán hòu hé wéi xiào shè, zòng fàng yīng quǎn. huǒ liè fēng měng, hú tù zhī lèi, dōng bēn xī yì, hū yǒu dà shǐ yì zhī, rú niú wú jiǎo, shì hǔ wú bān, cóng huǒ zhōng bēn chū, jìng shàng gāo fù, dūn jù yú chē jià zhī qián. shí zhòng rén jù wǎng chí shè, wéi mèng yáng lì yú xiāng gōng zhī cè. xiāng gōng gù mèng yáng yuē:" rǔ wèi wǒ shè cǐ shǐ." mèng yáng dèng mù shì zhī, dà jīng yuē:" fēi shǐ yě, nǎi gōng zǐ péng shēng yě!" xiāng gōng dà nù yuē:" péng shēng hé gǎn jiàn wǒ!" duó mèng yáng zhī gōng, qīn zì shè zhī, lián fā sān shǐ bù zhōng. nà dà shǐ zhí lì qǐ lái, shuāng gǒng qián tí, xiào rén xíng bù, fàng shēng ér tí, āi cǎn nán wén, xià dé xiāng gōng máo gǔ jù sǒng, cóng chē zhōng dào zhuàng xià lái, diē sǔn zuǒ zú, tuō luò le sī wén jù yì zhī, bèi dà shǐ xián zhī ér qù, hū rán bú jiàn. rán wēng yǒu shī yuē:
再说齐襄公于十一月朔日,驾车出游,止带力士石之纷如,及幸臣孟阳一班,架鹰牵犬,准备射猎,不用一大臣相随。先至姑棼,原建有离宫,游玩竟日。居民馈献酒肉,襄公欢饮至夜,遂留宿焉。次日起驾,往贝邱来。见一路树木蒙茸,藤萝翳郁,襄公驻车高阜,传令举火焚林,然后合围校射,纵放鹰犬。火烈风猛,狐兔之类,东奔西逸,忽有大豕一只,如牛无角,似虎无斑,从火中奔出,竟上高阜,蹲踞于车驾之前。时众人俱往驰射,惟孟阳立于襄公之侧。襄公顾孟阳曰:“汝为我射此豕。”孟阳瞪目视之,大惊曰:“非豕也,乃公子彭生也!”襄公大怒曰:“彭生何敢见我!”夺孟阳之弓,亲自射之,连发三矢不中。那大豕直立起来,双拱前蹄,效人行步,放声而啼,哀惨难闻,吓得襄公毛骨俱竦,从车中倒撞下来,跌损左足,脱落了丝文屦一只,被大豕衔之而去,忽然不见。髯翁有诗曰:
lǔ huán xī rì sǐ chē zhōng, jīn rì chē zhōng yù guǐ xióng.
鲁桓昔日死车中,今日车中遇鬼雄。
wǎng shā péng shēng yìng huà lì, zhū ér kōng zì yǐn diāo gōng.
枉杀彭生应化厉,诸儿空自引雕弓。
tú rén fèi yǔ cóng rén děng, fú qǐ xiāng gōng, wò yú chē zhōng, chuán lìng bà liè, fù huí gū fén lí gōng zhù sù. xiāng gōng zì jué jīng shén huǎng hū, xīn xià fán zào. shí jūn zhōng yǐ dǎ èr gēng, xiāng gōng yīn zuǒ zú téng tòng, zhǎn zhuǎn bù mèi, wèi mèng yáng yuē:" rǔ kě fú wǒ huǎn xíng jǐ bù." xiān qián zhuì chē, cōng máng zhī jì, bù zhī shī jù, dào cǐ fāng jué, wèn tú rén fèi qǔ tǎo. fèi yuē:" jù wèi dà shǐ xián qù yǐ." xiāng gōng xīn è qí yán, nǎi dà nù yuē:" rǔ jì gēn suí guǎ rén, qǐ bù kàn jù zhī yǒu wú? ruò guǒ xián qù, dāng shí hé bù zǎo yán?" zì zhí pí biān, biān fèi zhī bèi, xuè liú mǎn dì fāng zhǐ. tú rén fèi bèi biān, hán lèi chū mén, zhèng yù lián chēng yǐn zhe shù rén dǎ tàn dòng jìng, jiāng tú rén fèi yī suǒ kǔn zhù. wèn yuē:" wú dào hūn jūn hé zài?" fèi yuē:" zài qǐn shì." yòu wèn:" yǐ wò hū?" yuē:" shàng wèi wò yě." lián chēng jǔ dāo yù kǎn, fèi yuē:" wù shā wǒ, wǒ dāng xiān rù, wèi rǔ ěr mù." lián chēng bù xìn, fèi yuē:" wǒ shì bèi biān shāng, yì yù shā cǐ zéi ěr!" nǎi tǎn yī yǐ bèi shì zhī. lián chēng jiàn qí xuè ròu lín lí, suì xìn qí yán, jiě fèi zhī fù, zhǔ yǐ nèi yìng, suí jí zhāo guǎn zhì fù yǐn zhe zhòng jūn shì, shā rù lí gōng. qiě shuō tú rén fèi fān shēn rù mén, zhèng yù shí zhī fēn rú, gào yǐ lián chēng zuò luàn zhī shì. suì zào qǐn shì, gào yú xiāng gōng. xiāng gōng jīng huáng wú cuò, fèi yuē:" shì yǐ jí yǐ. ruò shǐ yī rén wěi zuò zhǔ gōng, wò yú chuáng shàng, zhǔ gōng qián fú hù hòu, xìng ér cāng cù bù biàn, huò kě tuō yě!" mèng yáng yuē:" chén shòu ēn yú fèn, yuàn yǐ shēn dài, bù gǎn xù sǐ!" mèng yáng jí wò yú chuáng, yǐ miàn xiàng nèi, xiāng gōng qīn jiě jǐn páo fù zhī, fú shēn hù hòu, wèn tú rén fèi yuē:" rǔ jiāng hé rú?" fèi yuē:" chén dāng yǔ fēn rú xié lì jù zéi!" xiāng gōng yuē:" bù kǔ bèi chuàng hū?" fèi yuē:" chén sǐ qiě bù bì, hé yǒu yú chuàng?" xiāng gōng tàn yuē:" zhōng chén yě!" tú rén fèi lìng shí zhī fēn rú yǐn zhòng jù shǒu zhōng mén, zì jǐ dān shēn xié zhe lì rèn, zhà wèi yíng zéi, yù cì lián chēng. qí shí zhòng zéi yǐ gōng jìn dà mén, lián chēng tǐng jiàn dāng xiān kāi lù, guǎn zhì fù liè bīng mén wài, yǐ fáng tā biàn. tú rén fèi jiàn lián chēng lái shì xiōng měng, bù xiá zhì xiáng, shàng qián yī bù biàn cì. shéi zhī lián chèn shēn bèi zhòng kǎi, rèn cì bù rù, què bèi lián chēng yī jiàn pī qù, duàn qí èr zhǐ, hái fù yī jiàn, pī xià bàn gè tóu lú, sǐ yú mén zhōng. shí zhī fēn rú biàn tǐng máo lái dòu, yuē zhàn shí yú hé, lián chēng zhuǎn dǒu zhuǎn jìn, fēn rú jiàn jiàn tuì bù, wù bàn shí jiē jiǎo kǒu zhǐ zuò, yì bèi lián chēng yī jiàn kǎn dào. suì rù qǐn shì, shì wèi xiān yǐ jīng sàn, tuán huā zhàng zhōng, wò zhe yī rén, jǐn páo zhē gài, lián chèn shǒu qǐ jiàn luò, tóu lí zhěn pàn, jǔ huǒ zhú zhī, nián shào wú xū, lián chēng yuē:" cǐ fēi jūn yě!" shǐ rén biàn sōu fáng zhōng, bìng wú zōng yǐng. lián chēng zì yǐn zhú zhào zhī, hū jiàn hù kǎn zhī xià, lòu chū sī wén jù yì zhī, zhī hù hòu cáng duǒ yǒu rén, bú shì zhū ér shì shuí? dǎ kāi hù hòu kàn shí, nà hūn jūn yīn zú téng, zuò yī duī ér dūn zhe, nà yì zhī sī wén jù, réng zài zú shàng. lián chēng suǒ jiàn zhī jù, nǎi shì xiān qián dà shǐ xián qù de, bù zhī rú hé zài kǎn xià, fēn míng shì yuān guǐ suǒ wéi, kě bù wèi zāi? lián chēng rèn de zhū ér, shì jī chú yì bān, yī bǎ tí chū hù wài, zhì yú dì xià, dà mà:" wú dào hūn jūn! rǔ lián nián yòng bīng, dú wǔ yāng mín, shì bù rén yě bèi fù zhī mìng, shū yuǎn gōng sūn, shì bù xiào yě xiōng mèi xuān yín, gōng xíng bù jì, shì wú lǐ yě bù niàn yuǎn shù, guā qī bù dài, shì wú xìn yě! rén xiào lǐ xìn, sì dé jiē shī, hé yǐ wéi rén? wú jīn rì wèi lǔ huán gōng bào chóu!" suì kǎn xiāng gōng wéi shù duàn, yǐ chuáng rù guǒ qí shī, yǔ mèng yáng tóng mái yú hù xià. jì xiāng gōng zài wèi zhǐ wǔ nián. shǐ guān píng lùn cǐ shì, wèi xiāng gōng shū yuǎn dà chén, qīn nì qún xiǎo, shí zhī fēn rú mèng yáng tú rén fèi děng, píng rì shòu qí sī ēn, cóng yú hūn luàn, suī shì sǐ rú guī, bù dé wèi zhōng chén zhī dà jié. lián chēng guǎn zhì fù, tú yǐ jiǔ shù bù dài, suì xíng cuàn shì, dàng shì xiāng gōng è guàn yǐ mǎn, jiǎ shǒu èr rén ěr! péng shēng lín xíng dà hū:" sǐ wèi yāo niè, yǐ qǔ ěr mìng!" dà shǐ jiàn xíng, fēi ǒu rán yě. rán wēng yǒu shī yǒng fèi shí děng sǐ nàn zhī shì, shī yún:
徒人费与从人等,扶起襄公,卧于车中,传令罢猎,复回姑棼离宫住宿。襄公自觉精神恍惚,心下烦躁。时军中已打二更,襄公因左足疼痛,展转不寐,谓孟阳曰:“汝可扶我缓行几步。”先前坠车,匆忙之际,不知失屦,到此方觉,问徒人费取讨。费曰:“屦为大豕衔去矣。”襄公心恶其言,乃大怒曰:“汝既跟随寡人,岂不看屦之有无?若果衔去,当时何不早言?”自执皮鞭,鞭费之背,血流满地方止。徒人费被鞭,含泪出门,正遇连称引著数人打探动静,将徒人费一索捆住。问曰:“无道昏君何在?”费曰:“在寝室。”又问:“已卧乎?”曰:“尚未卧也。”连称举刀欲砍,费曰:“勿杀我,我当先入,为汝耳目。”连称不信,费曰:“我适被鞭伤,亦欲杀此贼耳!”乃袒衣以背示之。连称见其血肉淋漓,遂信其言,解费之缚,嘱以内应,随即招管至父引著众军士,杀入离宫。且说徒人费翻身入门,正遇石之纷如,告以连称作乱之事。遂造寝室,告于襄公。襄公惊惶无措,费曰:“事已急矣。若使一人伪作主公,卧于床上,主公潜伏户后,幸而仓卒不辨,或可脱也!”孟阳曰:“臣受恩逾分,愿以身代,不敢恤死!”孟阳即卧于床,以面向内,襄公亲解锦袍覆之,伏身户后,问徒人费曰:“汝将何如?”费曰:“臣当与纷如协力拒贼!”襄公曰:“不苦背创乎?”费曰:“臣死且不避,何有于创?”襄公叹曰:“忠臣也!”徒人费令石之纷如引众拒守中门,自己单身挟著利刃,诈为迎贼,欲刺连称。其时众贼已攻进大门,连称挺剑当先开路,管至父列兵门外,以防他变。徒人费见连称来势凶猛,不暇致详,上前一步便刺。谁知连称身被重铠,刃刺不入,却被连称一剑劈去,断其二指,还复一剑,劈下半个头颅,死于门中。石之纷如便挺矛来斗,约战十余合,连称转斗转进,纷如渐渐退步,误绊石阶脚口止坐,亦被连称一剑砍倒。遂入寝室,侍卫先已惊散,团花帐中,卧著一人,锦袍遮盖,连称手起剑落,头离枕畔,举火烛之,年少无须,连称曰:“此非君也!”使人遍搜房中,并无踪影。连称自引烛照之,忽见户槛之下,露出丝文屦一只,知户后藏躲有人,不是诸儿是谁?打开户后看时,那昏君因足疼,做一堆儿蹲著,那一只丝文屦,仍在足上。连称所见之屦,乃是先前大豕衔去的,不知如何在槛下,分明是冤鬼所为,可不畏哉?连称认得诸儿,似鸡雏一般,一把提出户外,掷于地下,大骂:“无道昏君!汝连年用兵,黩武殃民,是不仁也;背父之命,疏远公孙,是不孝也;兄妹宣淫,公行不忌,是无礼也;不念远戍,瓜期不代,是无信也!仁孝礼信,四德皆失,何以为人?吾今日为鲁桓公报仇!”遂砍襄公为数段,以床褥裹其尸,与孟阳同埋于户下。计襄公在位只五年。史官评论此事,谓襄公疏远大臣,亲昵群小,石之纷如、孟阳、徒人费等,平日受其私恩,从于昏乱,虽视死如归,不得为忠臣之大节。连称、管至父,徒以久戍不代,遂行篡弑,当是襄公恶贯已满,假手二人耳!彭生临刑大呼:“死为妖孽,以取尔命!”大豕见形,非偶然也。髯翁有诗咏费、石等死难之事,诗云:
juān shēng xùn zhǔ shì zhōng zhēn, fèi shí qiān qiū wú lìng míng.
捐生殉主是忠贞,费石千秋无令名。
jiǎ shǐ cóng hūn chēng sǐ jié, fēi lián chóng hǔ yì kān jīng!
假使从昏称死节,飞廉崇虎亦堪旌!
yòu shī tàn qí xiāng gōng yún:
又诗叹齐襄公云:
fāng zhāng è yàn jūn hóu sǐ, jiāng xī xiōng wēi dà shǐ kuáng.
方张恶焰君侯死,将熄凶威大豕狂。
è guàn mǎn yíng wú bù bì, quàn rén zuò shàn mò shāng liáng.
恶贯满盈无不毙,劝人作善莫商量。
lián chēng guǎn zhì fù chóng zhěng jūn róng, cháng qū qí guó. gōng sūn wú zhī yù jí sī jiǎ, yī wén xiāng gōng xiōng xìn, yǐn bīng kāi mén, jiē yìng lián guǎn èr jiāng rù chéng. èr jiāng tuō yán:" céng shòu xiān jūn xī gōng yí mìng, fèng gōng sūn wú zhī jí wèi." lì lián fēi wèi fū rén. lián chēng wéi zhèng qīng, hào wèi guó jiù guǎn zhì fù wèi yà qīng. zhū dài fū suī miǎn qiǎng pái bān, xīn zhōng bù fú, wéi yōng lǐn zài sān qǐ shǒu, xiè wǎng rì zhēng dào zhī zuì, jí qí bēi shùn. wú zhī shè zhī, réng wèi dài fū. gāo guó chēng bìng bù cháo, wú zhī yì bù gǎn chù zhī. zhì fù quàn wú zhī xuán bǎng zhāo xián, yǐ shōu rén wàng, yīn jiàn qí zú zi guǎn yí wú zhī cái, wú zhī shǐ rén zhào zhī. wèi zhī yí wú kěn yìng zhào fǒu? qiě tīng xià huí fēn jiě.
连称、管至父重整军容,长驱齐国。公孙无知预集私甲,一闻襄公凶信,引兵开门,接应连、管二将入城。二将托言:“曾受先君僖公遗命,奉公孙无知即位。”立连妃为夫人。连称为正卿,号为国舅;管至父为亚卿。诸大夫虽勉强排班,心中不服,惟雍廪再三稽首,谢往日争道之罪,极其卑顺。无知赦之,仍为大夫。高国称病不朝,无知亦不敢黜之。至父劝无知悬榜招贤,以收人望,因荐其族子管夷吾之才,无知使人召之。未知夷吾肯应召否?且听下回分解。