chǔ rén hé shì dé yù pú chǔ shān zhōng, fèng ér xiàn zhī lì wáng. lì wáng shǐ yù rén xiāng zhī. yù rén yuē:" shí yě." wáng yǐ hé wèi kuáng, ér yuè qí zuǒ zú. jí lì wáng hōng, wǔ wáng jí wèi. hé yòu fèng qí pú ér xiàn zhī wǔ wáng. wǔ wáng shǐ yù rén xiāng zhī. yòu yuē:" shí yě." wáng yòu yǐ hé wèi kuáng, ér yuè qí yòu zú. wǔ wáng hōng, wén wáng jí wèi. hé nǎi bào qí pú ér kū yú chǔ shān zhī xià, sān rì sān yè, qì jǐn ér jì zhī yǐ xuè. wáng wén zhī, shǐ rén wèn qí gù, yuē:" tiān xià zhī yuè zhě duō yǐ, zi xī kū zhī bēi yě?" hé yuē:" wú fēi bēi yuè yě, bēi fū bǎo yù ér tí zhī yǐ shí, zhēn shì ér míng zhī yǐ kuáng, cǐ wú suǒ yǐ bēi yě." wáng nǎi shǐ yù rén lǐ qí pú ér dé bǎo yān, suì mìng yuē:" hé shì zhī bì."
楚人和氏得玉璞楚山中，奉而獻之厲王。厲王使玉人相之。玉人曰："石也。"王以和為誑，而刖其左足。及厲王薨，武王即位。和又奉其璞而獻之武王。武王使玉人相之。又曰："石也。"王又以和為誑，而刖其右足。武王薨，文王即位。和乃抱其璞而哭於楚山之下，三日三夜，泣盡而繼之以血。王聞之，使人問其故，曰："天下之刖者多矣，子奚哭之悲也？"和曰："吾非悲刖也，悲夫寶玉而題之以石，貞士而名之以誑，此吾所以悲也。"王乃使玉人理其璞而得寶焉，遂命曰："和氏之璧。"

fū zhū yù, rén zhǔ zhī suǒ jí yě. hé suī xiàn pú ér wèi měi, wèi wèi zhǔ zhī hài yě, rán yóu liǎng zú zhǎn ér bǎo nǎi lùn, lùn bǎo ruò cǐ qí nán yě! jīn rén zhǔ zhī yú fǎ shù yě, wèi bì hé bì zhī jí yě ér jìn qún chén shì mín zhī sī xié. rán zé yǒu dào zhě zhī bù lù yě, tè dì wáng zhī pú wèi xiàn ěr. zhǔ yòng shù, zé dà chén bù dé shàn duàn, jìn xí bù gǎn mài zhòng guān xíng fǎ, zé fú méng qū yú gēng nóng, ér yóu shì wēi yú zhàn chén zé fǎ shù zhě nǎi qún chén shì mín zhī suǒ huò yě. rén zhǔ fēi néng bèi dà chén zhī yì, yuè mín méng zhī fěi, dú zhōu hū dào yán yě, zé fǎ shù zhī shì suī zhì sǐ wáng, dào bì bù lùn yǐ.
夫珠玉，人主之所急也。和雖獻璞而未美，未為主之害也，然猶兩足斬而寶乃論，論寶若此其難也！今人主之於法術也，未必和璧之急也；而禁群臣士民之私邪。然則有道者之不戮也，特帝王之璞未獻耳。主用術，則大臣不得擅斷，近習不敢賣重；官行法，則浮萌趨於耕農，而游士危於戰陳；則法術者乃群臣士民之所禍也。人主非能倍大臣之議，越民萌之誹，獨周乎道言也，則法術之士雖至死亡，道必不論矣。

xī zhě wú qǐ jiào chǔ dào wáng yǐ chǔ guó zhī sú, yuē: dà chén tài zhòng, fēng jūn tài zhòng ruò cǐ, zé shàng bī zhǔ ér xià nüè mín, cǐ pín guó ruò bīng zhī dào yě. bù rú shǐ fēng jūn zhī zǐ sūn sān shì ér shōu jué lù, jué jiǎn bǎi lì zhī lù zhì, sǔn bù jí zhī zhī guān, yǐ fèng xuǎn liàn zhī shì. dào wáng xíng zhī qī nián ér hōng yǐ, wú qǐ zhī jiě yú chǔ. shāng jūn jiào qín xiào gōng yǐ lián shén wǔ, shè gào zuò zhī guò, fán shī shū ér míng fǎ lìng, sāi sī mén zhī qǐng ér suì gōng jiā zhī láo, jìn yóu huàn zhī mín ér xiǎn gēng zhàn zhī shì. xiào gōng xíng zhī, zhǔ yǐ zūn ān, guó yǐ fù qiáng. bā nián ér hōng, shāng jūn chē liè yú qín. chǔ bù yòng wú qǐ ér xuē luàn, qín háng shāng jūn fǎ ér fù qiáng, èr zi zhī yán yě yǐ dāng yǐ, rán ér zhī jiě wú qǐ ér chē liè shāng jūn zhě hé yě? dà chén kǔ fǎ ér xì mín è zhì yě. dāng jīn zhī shì, dà chén tān zhòng, xì mín ān luàn, shén yú qín chǔ zhī sú, ér rén zhǔ wú dào wáng xiào gōng zhī tīng, zé fǎ shù zhī shì ān néng méng èr zi zhī wēi yě ér míng jǐ zhī fǎ shù zāi! cǐ shì suǒ yǐ luàn wú bà wáng yě.
昔者吳起教楚悼王以楚國之俗， 曰：「大臣太重，封君太眾；若此，則上逼主而下虐民， 此貧國弱兵之道也。不如使封君之子孫三世而收爵祿，絕減百吏之祿秩， 損不急之枝官，以奉選練之士。」悼王行之期年而薨矣，吳起枝解於楚。 商君教秦孝公以連什伍，設告坐之過，燔詩書而明法令，塞私門之請而遂公家之勞， 禁遊宦之民而顯耕戰之士。孝公行之，主以尊安，國以富強。八年而薨，商君車裂於秦。楚不用吳起而削亂，秦行商君法而富強，二子之言也已當矣，然而枝解吳起而車裂商君者何也？大臣苦法而細民惡治也。當今之世，大臣貪重，細民安亂，甚於秦、楚之俗，而人主無悼王、孝公之聽，則法術之士安能蒙二子之危也而明己之法術哉！此世所以亂無霸王也。