fán zhì zhī dà zhě, fēi wèi qí shǎng fá zhī dāng yě. shǎng wú gōng zhī rén, fá bù gū zhī mín, fēi wèi míng yě. shǎng yǒu gōng, fá yǒu zuì, ér bù shī qí rén, fāng zài yú rén zhě yě, fēi néng shēng gōng zhǐ guò zhě yě. shì gù jìn jiān zhī fǎ, tài shàng jìn qí xīn, qí cì jìn qí yán, qí cì jìn qí shì. jīn shì jiē yuē: zūn zhǔ ān guó zhě, bì yǐ rén yì zhì néng, ér bù zhī bēi zhǔ wēi guó zhě zhī bì yǐ rén yì zhì néng yě. gù yǒu dào zhī zhǔ, yuǎn rén yì, qù zhì néng, fú zhī yǐ fǎ. shì yǐ yù guǎng ér míng wēi, mín zhì ér guó ān, zhī yòng mín zhī fǎ yě. fán shù yě zhě, zhǔ zhī suǒ yǐ zhí yě fǎ yě zhě, guān zhī suǒ yǐ shī yě. rán shǐ láng zhōng rì wén dào yú láng mén zhī wài, yǐ zhì yú jìng nèi rì jiàn fǎ, yòu fēi qí nán zhě yě.
凡治之大者,非謂其賞罰之當也。賞無功之人,罰不辜之民,非謂明也。賞有功,罰有罪,而不失其人,方在於人者也,非能生功止過者也。是故禁奸之法,太上禁其心,其次禁其言,其次禁其事。今世皆曰:「尊主安國者,必以仁義智能」,而不知卑主危國者之必以仁義智能也。故有道之主,遠仁義,去智能,服之以法。是以譽廣而名威,民治而國安,知用民之法也。凡術也者,主之所以執也;法也者,官之所以師也。然使郎中日聞道於郎門之外,以至於境內日見法,又非其難者也。
xī zhě yǒu hù shì yǒu shī dù, huān dōu shì yǒu gū nán, sān miáo yǒu chéng jū, jié yǒu hóu chǐ, zhòu yǒu chóng hóu hǔ, jìn yǒu yōu shī, cǐ liù rén zhě, wáng guó zhī chén yě. yán shì rú fēi, yán fēi rú shì, nèi xiǎn yǐ zéi, qí wài xiǎo jǐn, yǐ zhēng qí shàn chēng dào wǎng gǔ, shǐ liáng shì jǔ shàn chán qí zhǔ, yǐ jí jīng wēi, luàn zhī yǐ qí suǒ hǎo: cǐ fū láng zhōng zuǒ yòu zhī lèi zhě yě. wǎng shì zhī zhǔ, yǒu de rén ér shēn ān guó cún zhě, yǒu de rén ér shēn wēi guó wáng zhě. dé rén zhī míng yī yě, ér lì hài xiāng qiān wàn yě, gù rén zhǔ zuǒ yòu bù kě bù shèn yě. wèi rén zhǔ zhě chéng míng yú chén zhī suǒ yán, zé bié xián bù xiào rú hēi bái yǐ.
昔者有扈氏有失度,讙兜氏有孤男,三苗有成駒,桀有侯侈,紂有崇侯虎,晉有優施,此六人者,亡國之臣也。言是如非,言非如是,內險以賊,其外小謹,以征其善;稱道往古,使良事沮;善禪其主,以集精微,亂之以其所好:此夫郎中左右之類者也。往世之主,有得人而身安國存者,有得人而身危國亡者。得人之名一也,而利害相千萬也,故人主左右不可不慎也。為人主者誠明於臣之所言,則別賢不肖如黑白矣。
ruò fú xǔ yóu xù yá jìn bó yáng qín diān xié wèi qiáo rú hú bù jī zhòng míng dǒng bù shí biàn suí wù guāng bó yí shū qí, cǐ shí èr zhě, jiē shàng jiàn lì bù xǐ, xià lín nán bù kǒng, huò yǔ zhī tiān xià ér bù qǔ, yǒu cuì rǔ zhī míng, zé bù lè shí gǔ zhī lì. fū jiàn lì bù xǐ, shàng suī hòu shǎng, wú yǐ quàn zhī lín nán bù kǒng, shàng suī yán xíng, wú yǐ wēi zhī: cǐ zhī wèi bù lìng zhī mín yě. cǐ shí èr rén zhě, huò fú sǐ yú kū xué, huò gǎo sǐ yú cǎo mù, huò jī è yú shān gǔ, huò chén nì yú shuǐ quán. yǒu rú cǐ, xiān gǔ shèng wáng jiē bù néng chén, dāng jīn zhī shì, jiāng ān yòng zhī?
若夫許由、續牙、晉伯陽、秦顛頡、衛僑如、狐不稽、重明、董不識、卞隨、務光、伯夷、叔齊,此十二者,皆上見利不喜,下臨難不恐,或與之天下而不取,有萃辱之名,則不樂食谷之利。夫見利不喜,上雖厚賞,無以勸之;臨難不恐,上雖嚴刑,無以威之:此之謂不令之民也。此十二人者,或伏死於窟穴,或槁死於草木,或飢餓於山谷,或沉溺於水泉。有如此,先古聖王皆不能臣,當今之世,將安用之?
ruò fú guān lóng páng wáng zǐ bǐ gàn suí jì liáng chén xiè yě chǔ shēn xū wú zi xū, cǐ liù rén zhě, jiē jí zhēng qiáng jiàn yǐ shèng qí jūn. yán tīng shì xíng, zé rú shī tú zhī shì yī yán ér bù tīng, yī shì zé bù xíng, zé líng qí zhǔ yǐ yǔ, dài zhī yǐ qí shēn, suī sǐ jiā pò, yào lǐng bù shǔ, shǒu zú yì chù, bù nán wèi yě. rú cǐ chén zhě, xiān gǔ shèng wáng jiē bù néng rěn yě, dāng jīn zhī shí, jiāng ān yòng zhī?
若夫關龍逄、王子比干、隨季梁、陳泄冶、楚申胥、吳子胥,此六人者,皆疾爭強諫以勝其君。言聽事行,則如師徒之勢;一言而不聽,一事則不行,則陵其主以語,待之以其身,雖死家破,要領不屬,手足異處,不難為也。如此臣者,先古聖王皆不能忍也,當今之時,將安用之?
ruò fú qí tián héng sòng zǐ hǎn lǔ jì sūn yì rú jìn qiáo rú wèi zi nán jìn zhèng tài zǎi xīn chǔ bái gōng zhōu dān tú yàn zi zhī, cǐ jiǔ rén zhě zhī wèi qí chén yě, jiē péng dǎng bǐ zhōu yǐ shì qí jūn, yǐn zhèng dào ér xíng sī qū, shàng bī jūn, xià luàn zhì, yuán wài yǐ náo nèi, qīn xià yǐ móu shàng, bù nán wèi yě. rú cǐ chén zhě, wéi shèng wáng zhì zhǔ néng jìn zhī, ruò fú hūn luàn zhī jūn, néng jiàn zhī hū?
若夫齊田恆、宋子罕、魯季孫意如、晉僑如、衛子南勁、鄭太宰欣、楚白公、周單荼、燕子之,此九人者之為其臣也,皆朋黨比周以事其君,隱正道而行私曲,上逼君,下亂治,援外以撓內,親下以謀上,不難為也。如此臣者,唯聖王智主能禁之,若夫昏亂之君,能見之乎?
ruò fú hòu jì gāo yáo yī yǐn zhōu gōng dàn tài gōng wàng guǎn zhòng xí péng bǎi lǐ xī jiǎn shū jiù fàn zhào xiāng fàn lǐ dài fū zhǒng féng tóng huá dēng, cǐ shí wǔ rén zhě wèi qí chén yě, jiē sù xìng yè mèi, dān shēn jiàn tǐ, sǒng xīn bái yì míng xíng pì zhì guān zhí yǐ shì qí jūn, jìn shàn yán tōng dào fǎ ér bù gǎn jīn qí shàn, yǒu chéng gōng lì shì ér bù gǎn fá qí láo bù nán pò jiā yǐ biàn guó, shā shēn yǐ ān zhǔ, yǐ qí zhǔ wèi gāo tiān tài shān zhī zūn, ér yǐ qí shēn wèi hè gǔ wěi zhī bēi zhǔ yǒu míng míng guǎng yù yú guó, ér shēn bù nán shòu hè gǔ wěi zhī bēi. rú cǐ chén zhě, suī dāng hūn luàn zhī zhǔ shàng kě zhì gōng, kuàng yú xiǎn míng zhī zhǔ hū? cǐ wèi bà wáng zhī zuǒ yě.
若夫后稷、皋陶、伊尹、周公旦、太公望、管仲、隰朋、百里奚、蹇叔、舅犯、趙襄、范蠡、大夫種、逢同、華登,此十五人者為其臣也,皆夙興夜寐,單身賤體,竦心白意;明刑辟、治官職以事其君,進善言、通道法而不敢矜其善,有成功立事而不敢伐其勞;不難破家以便國,殺身以安主,以其主為高天泰山之尊,而以其身為壑谷洧之卑;主有明名廣譽於國,而身不難受壑谷洧之卑。如此臣者,雖當昏亂之主尚可致功,況於顯明之主乎?此謂霸王之佐也。
ruò fú zhōu huá zhī zhèng wáng sūn shēn chén gōng sūn níng yí xíng fù jīng yù yǐn shēn hài suí shǎo shī yuè zhǒng gàn wú wáng sūn jìn yáng chéng xiè qí shù diāo yì yá, cǐ shí èr rén zhě zhī wèi qí chén yě, jiē sī xiǎo lì ér wàng fǎ yì, jìn zé yǎn bì xián liáng yǐ yīn àn qí zhǔ, tuì zé náo luàn bǎi guān ér wèi huò nán jiē fǔ qí jūn, gòng qí yù, gǒu dé yī shuō yú zhǔ, suī pò guó shā zhòng, bù nán wèi yě. yǒu chén rú cǐ, suī dāng shèng wáng shàng kǒng duó zhī, ér kuàng hūn luàn zhī jūn, qí néng wú shī hū? yǒu chén rú cǐ zhě, jiē shēn sǐ guó wáng, wèi tiān xià xiào. gù zhōu wēi gōng shēn shā, guó fēn wèi èr zhèng zi yáng shēn shā, guó fēn wèi sān chén líng shēn sǐ yú xià zhēng shū shì jīng líng wáng sǐ yú gān xī zhī shàng suí wáng yú jīng wú bìng yú yuè zhī bó miè yú jìn yáng zhī xià huán gōng shēn sǐ qī rì bù shōu. gù yuē: tāo yú zhī chén, wéi shèng wáng zhī zhī, ér luàn zhǔ jìn zhī, gù zhì shēn sǐ guó wáng.
若夫周滑之、鄭王孫申、陳公孫寧、儀行父、荊芋尹申亥、隨少師、越種干、吳王孫、晉陽成泄、齊豎刁、易牙,此十二人者之為其臣也,皆思小利而忘法義,進則掩蔽賢良以陰暗其主,退則撓亂百官而為禍難;皆輔其君,共其欲,苟得一說於主,雖破國殺眾,不難為也。有臣如此,雖當聖王尚恐奪之,而況昏亂之君,其能無失乎?有臣如此者,皆身死國亡,為天下笑。故周威公身殺,國分為二;鄭子陽身殺,國分為三;陳靈身死於夏征舒氏;荊靈王死於乾谿之上;隨亡於荊;吳並于越;知伯滅於晉陽之下;桓公身死七日不收。故曰:謟諛之臣,唯聖王知之,而亂主近之,故至身死國亡。
shèng wáng míng jūn zé bù rán, nèi jǔ bù bì qīn, wài jǔ bù bì chóu. shì zài yān, cóng ér jǔ zhī fēi zài yān, cóng ér fá zhī. shì yǐ xián liáng suì jìn ér jiān xié bìng tuì, gù yī jǔ ér néng fú zhū hóu. qí zài jì yuē: yáo yǒu dān zhū, ér shùn yǒu shāng jūn, qǐ yǒu wǔ guān, shāng yǒu tài jiǎ, wǔ wáng yǒu guǎn cài. wǔ wáng zhī suǒ zhū zhě, jiē fù xiōng zǐ dì zhī qīn yě, ér suǒ shā wáng qí shēn cán pò qí jiā zhě hé yě? yǐ qí hài guó shāng mín bài fǎ lèi yě. guān qí suǒ jǔ, huò zài shān lín sǒu zé yán xué zhī jiān, huò zài líng yǔ xiè xiè chán suǒ zhī zhōng, huò zài gē pēng chú mù fàn niú zhī shì. rán míng zhǔ bù xiū qí bēi jiàn yě, yǐ qí néng, wèi kě yǐ míng fǎ, biàn guó lì mín, cóng ér jǔ zhī, shēn ān míng zūn.
聖王明君則不然,內舉不避親,外舉不避仇。是在焉,從而舉之;非在焉,從而罰之。是以賢良遂進而奸邪並退,故一舉而能服諸侯。其在記曰:堯有丹朱,而舜有商均,啟有五觀,商有太甲,武王有管、蔡。五王之所誅者,皆父兄子弟之親也,而所殺亡其身殘破其家者何也?以其害國傷民敗法類也。觀其所舉,或在山林藪澤岩穴之間,或在囹圄緤紲纏索之中,或在割烹芻牧飯牛之事。然明主不羞其卑賤也,以其能,為可以明法,便國利民,從而舉之,身安名尊。
luàn zhǔ zé bù rán, bù zhī qí chén zhī yì xíng, ér rèn zhī yǐ guó, gù xiǎo zhī míng bēi dì xuē, dà zhī guó wáng shēn sǐ. bù míng yú yòng chén yě. wú shù yǐ dù qí chén zhě, bì yǐ qí zhòng rén zhī kǒu duàn zhī. zhòng rén suǒ yù, cóng ér yuè zhī zhòng zhī suǒ fēi, cóng ér zēng zhī. gù wèi rén chén zhě pò jiā cán suì, nèi gòu dǎng yǔ wài jiē xiàng zú yǐ wèi yù, cóng yīn yuē jié yǐ xiāng gù yě, xū xiāng yǔ jué lù yǐ xiāng quàn yě. yuē: yǔ wǒ zhě jiāng lì zhī, bù yǔ wǒ zhě jiāng hài zhī. zhòng tān qí lì, jié qí wēi: bǐ chéng xǐ, zé néng lì jǐ jì nù, zé néng hài jǐ. zhòng guī ér mín liú zhī, yǐ yù yíng yú guó, fā wén yú zhǔ. zhǔ bù néng lǐ qí qíng, yīn yǐ wèi xián. bǐ yòu shǐ jué zhà zhī shì, wài jiǎ wèi zhū hóu zhī chǒng shǐ, jiǎ zhī yǐ yú mǎ, xìn zhī yǐ ruì jié, zhèn zhī yǐ cí lìng, zī zhī yǐ bì bó, shǐ zhū hóu yín shuō qí zhǔ, wēi xié sī ér gōng yì. suǒ wèi shǐ zhě, yì guó zhī zhǔ yě suǒ wèi tán zhě, zuǒ yòu zhī rén yě. zhǔ shuō qí yán ér biàn qí cí, yǐ cǐ rén zhě tiān xià zhī xián shì yě. nèi wài zhī yú zuǒ yòu, qí fěng yī ér yǔ tóng. dà zhě bù nán bēi shēn zūn wèi yǐ xià zhī, xiǎo zhě gāo jué zhòng lù yǐ lì zhī. fū jiān rén zhī jué lù zhòng ér dǎng yǔ mí zhòng, yòu yǒu jiān xié zhī yì, zé jiān chén yù fǎn ér shuō zhī, yuē: gǔ zhī suǒ wèi shèng jūn míng wáng zhě, fēi zhǎng yòu ruò yě, jí yǐ cì xù yě yǐ qí gòu dǎng yǔ, jù xiàng zú, bī shàng shì jūn ér qiú qí lì yě. bǐ yuē: hé zhī qí rán yě? yīn yuē: shùn bī yáo, yǔ bī shùn, tāng fàng jié, wǔ wáng fá zhòu. cǐ sì wáng zhě, rén chén shì qí jūn zhě yě, ér tiān xià yù zhī. chá sì wáng zhī qíng, tān dé rén zhī yì yě dù qí xíng, bào luàn zhī bīng yě. rán sì wáng zì guǎng cuò yě, ér tiān xià chēng dà yān zì xiǎn míng yě, ér tiān xià chēng míng yān. zé wēi zú yǐ lín tiān xià, lì zú yǐ gài shì, tiān xià cóng zhī. yòu yuē: yǐ jīn shí zhī suǒ wén, tián chéng zi qǔ qí, sī chéng zi hǎn qǔ sòng, tài zǎi xīn qǔ zhèng, dān shì qǔ zhōu, yì yá zhī qǔ wèi, hán wèi zhào sān zi fēn jìn, cǐ liù rén zhě, chén zhī shì qí jūn zhě yě. jiān chén wén cǐ, rán jǔ ěr yǐ wèi shì yě. gù nèi gòu dǎng yǔ, wài shū xiàng zú, guān shí fā shì, yī jǔ ér qǔ guó jiā. qiě fú nèi yǐ dǎng yǔ jié shì qí jūn, wài yǐ zhū hóu zhī huān jiāo yì qí guó, yǐn dūn shì, chí sī qū, shàng jìn jūn, xià náo zhì zhě, bù kě shèng shù yě. shì hé yě? zé bù míng yú zé chén yě. jì yuē: zhōu xuān wáng yǐ lái, wáng guó shù shí, qí chén shì qí jūn qǔ guó zhě zhòng yǐ. rán zé nán zhī cóng nèi qǐ yǔ cóng wài zuò zhě xiāng bàn yě. néng yī jǐn qí mín lì, pò guó shā shēn zhě, shàng jiē xián zhǔ yě. ruò fú zhuǎn shēn fǎ yì wèi, quán zhòng fù guó, zuì qí bìng yě.
亂主則不然,不知其臣之意行,而任之以國,故小之名卑地削,大之國亡身死。不明於用臣也。無數以度其臣者,必以其眾人之口斷之。眾人所譽,從而悅之;眾之所非,從而憎之。故為人臣者破家殘賥,內構黨與、外接巷族以為譽,從陰約結以相固也,虛相與爵祿以相勸也。曰:「與我者將利之,不與我者將害之。」眾貪其利,劫其威:「彼誠喜,則能利己;忌怒,則能害己。」眾歸而民留之,以譽盈於國,發聞於主。主不能理其情,因以為賢。彼又使譎詐之士,外假為諸侯之寵使,假之以輿馬,信之以瑞節,鎮之以辭令,資之以幣帛,使諸侯淫說其主,微挾私而公議。所為使者,異國之主也;所為談者,左右之人也。主說其言而辯其辭,以此人者天下之賢士也。內外之於左右,其諷一而語同。大者不難卑身尊位以下之,小者高爵重祿以利之。夫奸人之爵祿重而黨與彌眾,又有奸邪之意,則奸臣愈反而說之,曰:「古之所謂聖君明王者,非長幼弱也,及以次序也;以其構黨與,聚巷族,逼上弒君而求其利也。」彼曰:「何知其然也?」因曰:「舜逼堯,禹逼舜,湯放桀,武王伐紂。此四王者,人臣弒其君者也,而天下譽之。察四王之情,貪得人之意也;度其行,暴亂之兵也。然四王自廣措也,而天下稱大焉;自顯名也,而天下稱明焉。則威足以臨天下,利足以蓋世,天下從之。」又曰:「以今時之所聞,田成子取齊,司城子罕取宋,太宰欣取鄭,單氏取周,易牙之取衛,韓、魏、趙三子分晉,此六人者,臣之弒其君者也。」奸臣聞此,然舉耳以為是也。故內構黨與,外攄巷族,觀時發事,一舉而取國家。且夫內以黨與劫弒其君,外以諸侯之讙驕易其國,隱敦適,持私曲,上禁君,下撓治者,不可勝數也。是何也?則不明於擇臣也。記曰:「周宣王以來,亡國數十,其臣弒其君取國者眾矣。」然則難之從內起與從外作者相半也。能一盡其民力,破國殺身者,尚皆賢主也。若夫轉身法易位,全眾傅國,最其病也。
wèi rén zhǔ zhě, chéng míng yú chén zhī suǒ yán, zé suī yì chí chěng, zhuàng zhōng wǔ nǚ, guó yóu qiě cún yě bù míng chén zhī suǒ yán, suī jié jiǎn qín láo, bù yī è shí, guó yóu zì wáng yě. zhào zhī xiān jūn jìng hóu, bù xiū dé xíng, ér hǎo zòng yù, shì shēn tǐ zhī suǒ ān, ěr mù zhī suǒ lè, dōng rì yì, xià fú yín, wèi zhǎng yè, shù rì bù fèi yù shāng, bù néng yǐn zhě yǐ tǒng guàn qí kǒu, jìn tuì bù sù yīng duì bù gōng zhě zhǎn yú qián. gù jū chù yǐn shí rú cǐ qí bù jié yě. zhì xíng shā lù rú cǐ qí wú dù yě, rán jìng hóu xiǎng guó shù shí nián, bīng bù dùn yú dí guó, dì bù kuī yú sì lín, nèi wú jūn chén bǎi guān zhī luàn, wài wú zhū hóu lín guó zhī huàn, míng yú suǒ yǐ rèn chén yě. yàn jūn zǐ kuài, shào gōng zhī hòu yě, dì fāng shù qiān lǐ, chí jǐ shù shí wàn, bù ān zǐ nǚ zhī lè, bù tīng zhōng shí zhī shēng, nèi bù yīn wū chí tái xiè, wài bù yì tián liè, yòu qīn cāo lěi nòu yǐ xiū quǎn mǔ. zi kuài zhī kǔ shēn yǐ yōu mín rú cǐ qí shén yě, suī gǔ zhī suǒ wèi shèng wáng míng jūn zhě, qí qín shēn ér yōu shì bù shèn yú cǐ yǐ. rán ér zi kuài shēn sǐ guó wáng, duó yú zi zhī, ér tiān xià xiào zhī. cǐ qí hé gù yě? bù míng hū suǒ yǐ rèn chén yě.
為人主者,誠明於臣之所言,則雖弋馳騁,撞鐘舞女,國猶且存也;不明臣之所言,雖節儉勤勞,布衣惡食,國猶自亡也。趙之先君敬侯,不修德行,而好縱慾,適身體之所安,耳目之所樂,冬日弋,夏浮淫,為長夜,數日不廢御觴,不能飲者以筒灌其口,進退不肅、應對不恭者斬於前。故居處飲食如此其不節也。制刑殺戮如此其無度也,然敬侯享國數十年,兵不頓於敵國,地不虧於四鄰,內無君臣百官之亂,外無諸侯鄰國之患,明於所以任臣也。燕君子噲,邵公之後也,地方數千里,持戟數十萬,不安子女之樂,不聽鍾石之聲,內不堙污池台榭,外不弋田獵,又親操耒耨以修畎畝。子噲之苦身以憂民如此其甚也,雖古之所謂聖王明君者,其勤身而憂世不甚於此矣。然而子噲身死國亡,奪於子之,而天下笑之。此其何故也?不明乎所以任臣也。
gù yuē: rén chén yǒu wǔ jiān, ér zhǔ bù zhī yě. wèi rén zhǔ zhě, yǒu chǐ yòng cái huò lù yǐ qǔ yù zhě, yǒu wù qìng shǎng cì yǔ yǐ yí zhòng zhě, yǒu wù péng dǎng xùn zhì zūn shì yǐ shàn chěng zhě, yǒu wù jiě miǎn shè zuì yù yǐ shì wēi zhě, yǒu wù fèng xià zhí qū guài yán wěi fú guī chēng yǐ xuàn mín ěr mù zhě. cǐ wǔ zhě, míng jūn zhī suǒ yí yě, ér shèng zhǔ zhī suǒ jìn yě. qù cǐ wǔ zhě, zé zào zhà zhī rén bù gǎn běi miàn tán lì wén yán duō shí xíng guǎ ér bù dāng fǎ zhě, bù gǎn wū qíng yǐ tán shuō. shì yǐ qún chén jū zé xiū shēn, dòng zé rèn lì, fēi shàng zhī lìng bù gǎn shàn zuò jí yán wū shì, cǐ shèng wáng zhī suǒ yǐ mù chén xià yě. bǐ shèng zhǔ míng jūn, bù shì yí wù yǐ kuī qí chén yě. jiàn yí wù ér wú fǎn zhě, tiān xià xiān yǐ. gù yuē: niè yǒu nǐ shì zhī zǐ, pèi yǒu nǐ qī zhī qiè, tíng yǒu nǐ xiāng zhī chén, chén yǒu nǐ zhǔ zhī chǒng, cǐ sì zhě, guó zhī suǒ wēi yě. gù yuē: nèi chǒng bìng hòu, wài chǒng èr zhèng, zhī zǐ pèi shì, dà chén nǐ zhǔ, luàn zhī dào yě. gù zhōu jì yuē: wú zūn qiè ér bēi qī, wú niè shì zi ér zūn xiǎo zhī, wú zūn bì chén ér pǐ shàng qīng, wú zūn dà chén yǐ nǐ qí zhǔ yě. sì nǐ zhě pò, zé shàng wú yì xià wú guài yě sì nǐ bù pò, zé yǔn shēn miè guó yǐ.
故曰:人臣有五奸,而主不知也。為人主者,有侈用財貨賂以取譽者,有務慶賞賜予以移眾者,有務朋黨徇智尊士以擅逞者,有務解免赦罪獄以事威者,有務奉下直曲、怪言、偉服、瑰稱以眩民耳目者。此五者,明君之所疑也,而聖主之所禁也。去此五者,則譟詐之人不敢北面談立;文言多、實行寡而不當法者,不敢誣情以談說。是以群臣居則修身,動則任力,非上之令不敢擅作疾言誣事,此聖王之所以牧臣下也。彼聖主明君,不適疑物以窺其臣也。見疑物而無反者,天下鮮矣。故曰:孽有擬適之子,配有擬妻之妾,廷有擬相之臣,臣有擬主之寵,此四者,國之所危也。故曰:內寵並後,外寵貳政,枝子配適,大臣擬主,亂之道也。故《周記》曰:「無尊妾而卑妻,無孽適子而尊小枝,無尊嬖臣而匹上卿,無尊大臣以擬其主也。」四擬者破,則上無意、下無怪也;四擬不破,則隕身滅國矣。