shèng rén zhī zhì mín, dù yú běn, bù cóng qí yù, qī yú lì mín ér yǐ. gù qí yǔ zhī xíng, fēi suǒ yǐ è mín, ài zhī běn yě. xíng shèng ér mín jìng, shǎng fán ér jiān shēng. gù zhì mín zhě, xíng shèng, zhì zhī shǒu yě shǎng fán, luàn zhī běn yě. fū mín zhī xìng, xǐ qí luàn ér bù qīn qí fǎ. gù míng zhǔ zhī zhì guó yě, míng shǎng, zé mín quàn gōng yán xíng, zé mín qīn fǎ. quàn gōng, zé gōng shì bù fàn qīn fǎ, zé jiān wú suǒ méng. gù zhì mín zhě, jìn jiān yú wèi méng ér yòng bīng zhě, fú zhàn yú mín xīn. jìn xiān qí běn zhě zhì, bīng zhàn qí xīn zhě shèng. shèng rén zhī zhì mín yě, xiān zhì zhě qiáng, xiān zhàn zhě shèng. fū guó shì wù xiān ér yī mín xīn, zhuān jǔ gōng ér sī bù cóng, shǎng gào ér jiān bù shēng, míng fǎ ér zhì bù fán. néng yòng sì zhě qiáng, bù néng yòng sì zhě ruò. fū guó zhī suǒ yǐ qiáng zhě, zhèng yě zhǔ zhī suǒ yǐ zūn zhě, quán yě. gù míng jūn yǒu quán yǒu zhèng, luàn jūn yì yǒu quán yǒu zhèng, jī ér bù tóng, qí suǒ yǐ lì yì yě. gù míng jūn cāo quán ér shàng zhòng, yī zhèng ér guó zhì. gù fǎ zhě, wáng zhī běn yě xíng zhě, ài zhī zì yě.
聖人之治民，度於本，不從其欲，期於利民而已。故其與之刑，非所以惡民，愛之本也。刑勝而民靜，賞繁而奸生。故治民者，刑勝，治之首也；賞繁，亂之本也。夫民之性，喜其亂而不親其法。故明主之治國也，明賞，則民勸功；嚴刑，則民親法。勸功，則公事不犯；親法，則奸無所萌。故治民者，禁奸於未萌；而用兵者，服戰於民心。禁先其本者治，兵戰其心者勝。聖人之治民也，先治者強，先戰者勝。夫國事務先而一民心，專舉公而私不從，賞告而奸不生，明法而治不煩。能用四者強，不能用四者弱。夫國之所以強者，政也；主之所以尊者，權也。故明君有權有政，亂君亦有權有政，積而不同，其所以立異也。故明君操權而上重，一政而國治。故法者，王之本也；刑者，愛之自也。

    fū mín zhī xìng, è láo ér lè yì. yì zé huāng, huāng zé bù zhì, bù zhì zé luàn, ér shǎng xíng bù xíng yú tiān xià zhě bì sāi. gù yù jǔ dà gōng ér nán zhì ér lì zhě, dà gōng bù kě jǐ ér jǔ yě yù zhì qí fǎ ér nán biàn qí gù zhě, mín luàn bù kě jǐ ér zhì yě. gù zhì mín wú cháng, wéi zhì wèi fǎ. fǎ yǔ shí zhuǎn zé zhì, fǎ yǔ shì yí zé yǒu gōng. gù mín pǔ ér jìn zhī yǐ míng zé zhì, shì zhī wéi zhī yǐ xíng zé cóng. shí yí ér zhì bù yì zhě luàn, néng zhì zhòng ér jìn bù biàn zhě xuē. gù shèng rén zhī zhì mín yě, fǎ yǔ shí yí ér jìn yǔ néng biàn.
    夫民之性，惡勞而樂佚。佚則荒，荒則不治，不治則亂，而賞刑不行於天下者必塞。故欲舉大功而難致而力者，大功不可幾而舉也；欲治其法而難變其故者，民亂不可幾而治也。故治民無常，唯治為法。法與時轉則治，法與世宜則有功。故民朴而禁之以名則治，世知維之以刑則從。時移而治不易者亂，能治眾而禁不變者削。故聖人之治民也，法與時移而禁與能變。

    néng yuè lì yú dì zhě fù, néng qǐ lì yú dí zhě qiáng, qiáng bù sāi zhě wáng. gù wáng dào zài suǒ kāi, zài suǒ sāi, sāi qí jiān zhě bì wáng. gù wáng shù bù shì wài zhī bù luàn yě, shì qí bù kě luàn yě. shì wài bù luàn ér zhì lì zhě xuē, shì qí bù kě luàn ér xíng fǎ zhě xìng. gù xián jūn zhī zhì guó yě, shì yú bù luàn zhī shù. guì jué, zé shàng zhòng, gù shǎng gōng jué rèn ér xié wú suǒ guān. hǎo lì zhě qí jué guì jué guì, zé shàng zūn shàng zūn, zé bì wáng. guó bù shì lì ér shì sī xué zhě qí jué jiàn, jué jiàn, zé shàng bēi shàng bēi zhě bì xuē. gù lì guó yòng mín zhī dào yě, néng bì wài sāi sī ér shàng zì shì zhě, wáng kě zhì yě.
    能越力於地者富，能起力於敵者強，強不塞者王。故王道在所開，在所塞，塞其奸者必王。故王術不恃外之不亂也，恃其不可亂也。恃外不亂而治立者削，恃其不可亂而行法者興。故賢君之治國也，適於不亂之術。貴爵，則上重，故賞功爵任而邪無所關。好力者其爵貴；爵貴，則上尊；上尊，則必王。國不事力而恃私學者其爵賤，爵賤，則上卑；上卑者必削。故立國用民之道也，能閉外塞私而上自恃者，王可致也。