zhèng xìng zi zhòng fàn shēng chén yuán jiǎ kuí zhāng bà zi kǎi kǎi zǐ líng líng dì xuán
郑兴 子众 范升 陈元 贾逵 张霸 子楷 楷子陵 陵弟玄
zhèng xìng zì shǎo gàn, hé nán kāi fēng rén yě. shǎo xué gōng yáng chūn qiū. wǎn shàn zuǒ shì chuán, suì jī jīng shēn sī, tōng dá qí zhǐ, tóng xué zhě jiē shī zhī. tiān fèng zhōng, jiàng mén rén cóng liú xīn jiǎng zhèng dà yì, xīn měi xìng cái, shǐ zhuàn tiáo lì zhāng jù chuán gǔ, jí xiào sān tǒng lì.
郑兴字少赣,河南开封人也。少学《公羊春秋》。晚善《左氏传》,遂积精深思,通达其旨,同学者皆师之。天凤中,将门人从刘歆讲正大义,歆美兴才,使撰条例、章句、传诂,及校《三统历》。
gēng shǐ lì, yǐ sī zhí lǐ sōng xíng chéng xiàng shì, xiān rù cháng ān, sōng yǐ xìng wèi zhǎng shǐ, lìng hái fèng yíng qiān dū. gēng shǐ zhū jiàng jiē shān dōng rén, xián quàn liú luò yáng. xìng shuō gēng shǐ yuē:" bì xià qǐ zì jīng chǔ, quán zhèng wèi shī, yī zhāo jiàn hào, ér shān xī xióng jié zhēng zhū wáng mǎng, kāi guān jiāo yíng zhě, hé yě? cǐ tiān xià tóng kǔ wáng shì nüè zhèng, ér sī gāo zǔ zhī jiù dé yě. jīn jiǔ bù fǔ zhī, chén kǒng bǎi xìng lí xīn, dào zéi fù qǐ yǐ. chūn qiū shū' qí xiǎo bái rù qí', bù chēng hóu, wèi cháo miào gù yě. jīn yì zhě yù xiān dìng chì méi ér hòu rù guān, shì bù shí qí běn ér zhēng qí mò, kǒng guó jiā zhī shǒu zhuǎn zài hán gǔ, suī wò luò yáng, yōng dé ān zhěn hū?" gēng shǐ yuē:" zhèn xī jué yǐ." bài xìng wèi jiàn yì dài fū, shǐ ān jí guān xī jí shuò fāng liáng yì sān zhōu, hái bài liáng zhōu cì shǐ. huì tiān shuǐ yǒu fǎn zhě, gōng shā jùn shǒu, xìng zuò miǎn.
更始立,以司直李松行丞相事,先入长安,松以兴为长史,令还奉迎迁都。更始诸将皆山东人,咸劝留洛阳。兴说更始曰:“陛下起自荆楚,权政未施,一朝建号,而山西雄桀争诛王莽,开关郊迎者,何也?此天下同苦王氏虐政,而思高祖之旧德也。今久不抚之,臣恐百姓离心,盗贼复起矣。《春秋》书‘齐小白入齐’,不称侯,未朝庙故也。今议者欲先定赤眉而后入关,是不识其本而争其末,恐国家之守转在函谷,虽卧洛阳,庸得安枕乎?”更始曰:“朕西决矣。”拜兴为谏议大夫,使安集关西及朔方、凉、益三州,还拜凉州刺史。会天水有反者,攻杀郡守,兴坐免。
shí chì méi rù guān, dōng dào bù tōng, xìng nǎi xī guī kuí xiāo, xiāo xū xīn lǐ qǐng, ér xìng chǐ wèi zhī qū, chēng jí bù qǐ. xiāo jīn jǐ zì shì, cháng yǐ wéi xī bó fù zuò, nǎi yǔ zhū jiàng yì zì lì wèi wáng. xìng wén ér shuō xiāo yuē:" chūn qiū chuán yún:' kǒu bù dào zhōng xìn zhī yán wèi xiāo, ěr bù tīng wǔ shēng zhī hé wèi lóng.' jiān zhě zhū jiàng jí huì, wú nǎi bù dào zhōng xìn zhī yán dà jiàng jūn zhī tīng, wú nǎi ā ér bù chá hū? xī wén wáng chéng jī dé zhī xù, jiā zhī yǐ ruì shèng, sān fēn tiān xià, shàng fú shi yīn. jí wǔ wáng jí wèi, bā bǎi zhū hóu bù móu tóng huì, jiē yuē' zhòu kě fá yǐ', wǔ wáng yǐ wèi zhī tiān mìng, hái bīng dài shí. gāo zǔ zhēng fá lěi nián, yóu yǐ pèi gōng xíng shī. jīn lìng dé suī míng, shì wú zōng zhōu zhī zuò, wēi lüè suī zhèn, wèi yǒu gāo zǔ zhī gōng, ér yù jǔ wèi kě zhī shì, zhāo sù huò huàn, wú nǎi bù kě hū? wéi jiāng jūn chá zhī." xiāo jìng bù chēng wáng. hòu suì guǎng zhì zhí wèi, yǐ zì zūn gāo. xīng fù zhǐ xiāo yuē:" fū zhōng láng jiàng tài zhōng dài fū shǐ chí jié guān jiē wáng zhě zhī qì, fēi rén chén suǒ dāng zhì yě. kǒng zǐ yuē:' wéi qì yǔ míng, bù kě yǐ jiǎ rén.' bù kě yǐ jiǎ rén zhě, yì bù kě yǐ jiǎ yú rén yě. wú yì yú shí, yǒu sǔn yú míng, fēi zūn shàng zhī yì yě." xiāo bìng zhī ér zhǐ.
时赤眉入关,东道不通,兴乃西归隗嚣,嚣虚心礼请,而兴耻为之屈,称疾不起。嚣矜己自饰,常以为西伯复作,乃与诸将议自立为王。兴闻而说嚣曰:“《春秋传》云:‘口不道忠信之言为嚣,耳不听五声之和为聋。’间者诸将集会,无乃不道忠信之言;大将军之听,无乃阿而不察乎?昔文王承积德之绪,加之以睿圣,三分天下,尚服事殷。及武王即位,八百诸侯不谋同会,皆曰‘纣可伐矣’,武王以未知天命,还兵待时。高祖征伐累年,犹以沛公行师。今令德虽明,世无宗周之祚,威略虽振,未有高祖之功,而欲举未可之事,昭速祸患,无乃不可乎?惟将军察之。”嚣竟不称王。后遂广置职位,以自尊高。兴复止嚣曰:“夫中郎将、太中大夫、使持节官皆王者之器,非人臣所当制也。孔子曰:‘惟器与名,不可以假人。’不可以假人者,亦不可以假于人也。无益于实,有损于名,非尊上之意也。”嚣病之而止。
jí xiāo qiǎn zi xún rù shì, jiāng xíng, xìng yīn xún qiú guī zàng fù mǔ, xiāo bù tīng ér xǐ xìng shě, yì qí zhì lǐ. xìng rù jiàn xiāo yuē:" qián zāo chì méi zhī luàn, yǐ jiāng jūn liáo jiù, gù gǎn guī shēn míng dé. xìng měng fù zài zhī ēn, fù dé quán qí xìng mìng. xìng wén shì qīn zhī dào, shēng shì zhī yǐ lǐ, sǐ zàng zhī yǐ lǐ, jì zhī yǐ lǐ, fèng yǐ zhōu xuán, fú gǎn shī zhuì. jīn wèi fù mǔ wèi zàng, qǐng qǐ hái gǔ, ruò yǐ zēng zhì xǐ shě, zhōng gèng tíng liú, shì yǐ qīn wèi ěr, wú lǐ shén yǐ, jiāng jūn yān yòng zhī!" xiāo yuē:" xiāo jiāng bù zú liú gù xié?" xìng yuē:" jiāng jūn jù qī jùn zhī dì, yōng qiāng hú zhī zhòng, yǐ dài běn cháo, dé mò hòu yān, wēi mò zhòng yān. jū zé wèi zhuān mìng zhī shǐ, rù bì wèi dǐng zú zhī chén. xìng, cóng sú zhě yě, bù gǎn shēn jū píng chù, yīn jiāng jūn qiú jìn, bù huàn bù dá, yīn jiāng jūn qiú rù, hé huàn bù qīn, cǐ xìng zhī jì bù nì jiāng jūn zhě yě. xīng yè wèi fù mǔ qǐng, bù kě yǐ yǐ, yuàn liú qī zǐ dú guī zàng, jiāng jūn yòu hé cāi yān?" xiāo yuē:" xìng shèn." cù wèi biàn zhuāng, suì lìng yǔ qī zǐ jù dōng. shí jiàn wǔ liù nián yě.
及嚣遣子恂入侍,将行,兴因恂求归葬父母,嚣不听而徙兴舍,益其秩礼。兴入见嚣曰:“前遭赤眉之乱,以将军僚旧,故敢归身明德。幸蒙覆载之恩,复得全其性命。兴闻事亲之道,生事之以礼,死葬之以礼,祭之以礼,奉以周旋,弗敢失坠。今为父母未葬,请乞骸骨,若以增秩徙舍,中更停留,是以亲为饵,无礼甚矣,将军焉用之!”嚣曰:“嚣将不足留故邪?”兴曰:“将军据七郡之地,拥羌胡之众,以戴本朝,德莫厚焉,威莫重焉。居则为专命之使,入必为鼎足之臣。兴,从俗者也,不敢深居屏处,因将军求进,不患不达,因将军求入,何患不亲,此兴之计不逆将军者也。兴业为父母请,不可以已,愿留妻子独归葬,将军又何猜焉?”嚣曰:“幸甚。”促为辨装,遂令与妻子俱东。时建武六年也。
shì yù shǐ dù lín xiān yǔ xìng tóng yù lǒng yòu, nǎi jiàn zhī yuē:" qiè jiàn hé nán zhèng xìng, zhí yì jiān gù, dūn yuè shī shū, hào gǔ bó wù, jiàn yí bù huò, yǒu gōng sūn qiáo guān shè fù zhī dé, yí shì wéi wò, diǎn zhí jī mì. xī zhāng zhòng zài zhōu, yàn jì xuān wáng, ér shī rén yuè xǐ. wéi bì xià liú tīng shǎo chá, yǐ zhù wàn fēn." nǎi zhēng wèi tài zhōng dài fū.
侍御史杜林先与兴同寓陇右,乃荐之曰:“窃见河南郑兴,执义坚固,敦悦《诗》、《书》,好古博物,见疑不惑,有公孙侨、观射父之德,宜侍帷幄,典职机密。昔张仲在周,燕冀宣王,而诗人悦喜。惟陛下留听少察,以助万分。”乃征为太中大夫。
míng nián sān yuè huì, rì shí. xìng yīn shàng shū yuē:
明年三月晦,日食。兴因上疏曰:
chūn qiū yǐ tiān fǎn shí wéi zāi, dì fǎn wù wèi yāo, rén fǎn dé wèi luàn, luàn zé yāo zāi shēng. wǎng nián yǐ lái, zhé jiù lián jiàn, yì zhě zhí shì pō yǒu quē yān. àn chūn qiū' zhāo gōng shí qī nián xià liù yuè jiǎ xū shuò, rì yǒu shí zhī'. chuán yuē:' rì guò fèn ér wèi zhì, sān chén yǒu zāi, yú shì bǎi guān jiàng wù, jūn bù jǔ, bì yí shí, lè zòu gǔ, zhù yòng bì, shǐ yòng cí.' jīn mèng xià, chún gān yòng shì, yīn qì wèi zuò, qí zāi yóu zhòng. fū guó wú shàn zhèng, zé zhé jiàn rì yuè, biàn jiù zhī lái, bù kě bù shèn, qí yào zài yīn rén zhī xīn, zé rén chù wèi yě. yáo zhī gǔn bù kě yòng ér yòng zhī zhě, shì qū jǐ zhī míng, yīn rén zhī xīn yě. qí huán fǎn zhèng ér xiāng guǎn zhòng, jìn wén guī guó ér rèn xì E0 67 zhě, shì bù sī qí sī, zé rén chù wèi yě. jīn gōng qīng dài fū duō jǔ yú yáng tài shǒu guō rén jí kě dà sī kōng zhě, ér bù yǐ shí dìng, dào lù liú yán, xián yuē" cháo tíng yù yòng gōng chén", gōng chén yòng zé rén wèi miù yǐ. yuàn bì xià shàng shī táng yú, xià lǎn qí jìn, yǐ chéng qū jǐ cóng zhòng zhī dé, yǐ jì qún chén ràng shàn zhī gōng.
《春秋》以天反时为灾,地反物为妖,人反德为乱,乱则妖灾生。往年以来,谪咎连见,意者执事颇有阙焉。案《春秋》‘昭公十七年夏六月甲戌朔,日有食之’。传曰:‘日过分而未至,三辰有灾,于是百官降物,君不举,避移时,乐奏鼓,祝用币,史用辞。’今孟夏,纯乾用事,阴气未作,其灾尤重。夫国无善政,则谪见日月,变咎之来,不可不慎,其要在因人之心,择人处位也。尧知鲧不可用而用之者,是屈己之明,因人之心也。齐桓反政而相管仲,晋文归国而任郤E0 67者,是不私其私,择人处位也。 今公卿大夫多举渔阳太守郭亻及可大司空者,而不以时定,道路流言,咸曰“朝廷欲用功臣”,功臣用则人位谬矣。愿陛下上师唐、虞,下览齐、晋,以成屈己从众之德,以济群臣让善之功。
fū rì yuè jiāo huì, shù yīng zài shuò, ér qǐng nián rì shí, měi duō zài huì. xiān shí ér hé, jiē yuè xíng jí yě. rì jūn xiàng ér yuè chén xiàng, jūn kàng jí zé chén xià cù pò, gù xíng jí yě. jīn nián zhēng yuè fán shuāng, zì ěr yǐ lái, lǜ duō hán rì, cǐ yì jí jiù zhī fá. tiān zǐ xián shèng zhī jūn, yóu cí fù zhī yú xiào zǐ yě. dīng níng shēn jiè, yù qí fǎn zhèng, gù zāi biàn réng jiàn, cǐ nǎi guó zhī fú yě. jīn bì xià gāo míng ér qún chén huáng cù, yí liú sī róu kè zhī zhèng, chuí yì hóng fàn zhī fǎ, bó cǎi guǎng móu, nà qún xià zhī cè.
夫日月交会,数应在朔,而顷年日食,每多在晦。先时而合,皆月行疾也。日君象而月臣象,君亢急则臣下促迫,故行疾也。今年正月繁霜,自尔以来,率多寒日,此亦急咎之罚。天子贤圣之君,犹慈父之于孝子也。丁宁申戒,欲其反政,故灾变仍见,此乃国之福也。今陛下高明而群臣惶促,宜留思柔克之政,垂意《洪范》之法,博采广谋,纳群下之策。
shū zòu, duō yǒu suǒ nà.
书奏,多有所纳。
dì cháng wèn xìng jiāo sì shì, yuē:" wú yù yǐ chèn duàn zhī, hé rú?" xìng duì yuē:" chén bù wéi chèn." dì nù yuē:" qīng zhī bù wéi chèn, fēi zhī xié?" xìng huáng kǒng yuē:" chén yú shū yǒu suǒ wèi xué, ér wú suǒ fēi yě." dì yì nǎi jiě. xìng shù yán zhèng shì, yī jīng shǒu yì, wén zhāng wēn yǎ, rán yǐ bù shàn chèn gù bù néng rèn.
帝尝问兴郊祀事,曰:“吾欲以谶断之,何如?”兴对曰:“臣不为谶。”帝怒曰:“卿之不为谶,非之邪?”兴惶恐曰:“臣于书有所未学,而无所非也。”帝意乃解。兴数言政事,依经守义,文章温雅,然以不善谶故不能任。
jiǔ nián, shǐ jiān zhēng nán jī nǔ yíng yú jīn xiāng, huì zhēng nán jiāng jūn cén péng wèi cì kè suǒ shā, xìng lǐng qí yíng, suì yǔ dà sī mǎ wú hàn jù jī gōng sūn shù. shù sǐ, zhào xìng liú tún chéng dū. qǐng zhī, shì yù shǐ jǔ zòu xìng fèng shǐ sī mǎi nú bì, zuò zuǒ zhuǎn lián sháo lìng. shì shí sāng luàn zhī yú, jùn xiàn cán huāng, xìng fāng yù zhù chéng guō, xiū lǐ jiào yǐ huà zhī, huì yǐ shì miǎn.
九年,使监征南、积弩营于津乡,会征南将军岑彭为刺客所杀,兴领其营,遂与大司马吴汉俱击公孙述。述死,诏兴留屯成都。顷之,侍御史举奏兴奉使私买奴婢,坐左转莲勺令。是时丧乱之余,郡县残荒,兴方欲筑城郭,修礼教以化之,会以事免。
xìng hào gǔ xué, yóu míng zuǒ shì zhōu guān, cháng yú lì shǔ, zì dù lín huán tán wèi hóng zhī shǔ, mò bù zhēn zhuó yān. shì yán zuǒ shì zhě duō zǔ yú xìng, ér jiǎ kuí zì zhuàn qí fù yè, gù yǒu zhèng jiǎ zhī xué. xìng qù lián sháo, hòu suì bù fù shì, kè shòu wén xiāng, sān gōng lián pì bù kěn yīng, zú yú jiā. zi zhòng.
兴好古学,尤明《左氏》、《周官》,长于历数,自杜林、桓谭、卫宏之属,莫不斟酌焉。世言《左氏》者多祖于兴,而贾逵自传其父业,故有郑、贾之学。兴去莲勺,后遂不复仕,客授阌乡,三公连辟不肯应,卒于家。子众。
zhòng zì zhòng shī. nián shí èr, cóng fù shòu zuǒ shì chūn qiū, jīng lì yú xué, míng sān tǒng lì, zuò chūn qiū nán jì tiáo lì, jiān tōng yì shī, zhī míng yú shì. jiàn wǔ zhōng, huáng tài zǐ jí shān yáng wáng jīng, yīn hǔ bēn zhōng láng jiàng liáng sōng yǐ jiān bó pìn qǐng zhòng, yù wèi tōng yì, yǐn jí chū rù diàn zhōng. zhòng wèi sōng yuē:" tài zǐ chǔ jūn, wú wài jiāo zhī yì, hàn yǒu jiù fáng, fān wáng bù yí sī tōng bīn kè." suì cí bù shòu. sōng fù fēng zhòng yǐ" zhǎng zhě yì, bù kě nì". zhòng yuē:" fàn jìn chù zuì, bù rú shǒu zhèng ér sǐ." tài zǐ jí jīng wén ér qí zhī, yì bù qiáng yě. jí liáng shì shì bài, bīn kè duō zuò zhī, wéi zhòng bù rǎn yú cí.
众字仲师。年十二,从父受《左氏春秋》,精力于学,明《三统历》,作《春秋难记条例》,兼通《易》、《诗》,知名于世。建武中,皇太子及山阳王荆,因虎贲中郎将梁松以缣帛聘请众,欲为通义,引籍出入殿中。众谓松曰:“太子储君,无外交之义,汉有旧防,蕃王不宜私通宾客。”遂辞不受。松复风众以“长者意,不可逆”。众曰:“犯禁触罪,不如守正而死。”太子及荆闻而奇之,亦不强也。及梁氏事败,宾客多坐之,惟众不染于辞。
yǒng píng chū, pì sī kōng fǔ, yǐ míng jīng jǐ shì zhōng, zài qiān yuè qí sī mǎ, fù liú jǐ shì zhōng. shì shí běi xiōng nú qiǎn shǐ qiú hé qīn. bā nián, xiǎn zōng qiǎn zhòng chí jié shǐ xiōng nú. zhòng zhì běi tíng, lǔ yù lìng bài, zhòng bù wéi qū. chán yú dà nù, wéi shǒu bì zhī, bù yǔ shuǐ huǒ, yù xié fú zhòng. zhòng bá dāo zì shì, chán yú kǒng ér zhǐ, nǎi gèng fā shǐ suí zhòng hái jīng shī. cháo yì fù yù qiǎn shǐ bào zhī, zhòng shàng shū jiàn yuē:" chén fú wén běi chán yú suǒ yǐ yào zhì hàn shǐ zhě, yù yǐ lí nán chán yú zhī zhòng, jiān sān shí liù guó zhī xīn yě. yòu dāng yáng hàn hé qīn, kuā shì lín dí, lìng xī yù yù guī huà zhě jú cù hú yí, huái tǔ zhī rén jué wàng zhōng guó ěr. hàn shǐ jì dào, biàn yǎn jiǎn zì xìn. ruò fù qiǎn zhī, lǔ bì zì wèi dé móu, qí qún chén bó yì zhě bù gǎn fù yán. rú shì, nán tíng dòng yáo, wū huán yǒu lí xīn yǐ. nán chán yú jiǔ jū hàn dì, jù zhī xíng shì, wàn fēn lí xī, xuán wèi biān hài. jīn xìng yǒu dù liáo zhī zhòng yáng wēi běi chuí, suī wù bào dá, bù gǎn wéi huàn." dì bù cóng, fù qiǎn zhòng. zhòng yīn shàng yán:" chén qián fèng shǐ bù wéi xiōng nú bài, chán yú huì hèn, gù qiǎn bīng wéi chén. jīn fù xián mìng, bì jiàn líng zhé. chén chéng bù rěn chí dà hàn jié duì zhān qiú dú bài. rú lìng xiōng nú suì néng fú chén, jiāng yǒu sǔn dà hàn zhī qiáng." dì bù tīng, zhòng bù dé yǐ, jì xíng, zài lù lián shàng shū gù zhēng zhī. zhào qiè zé zhòng, zhuī huán xì tíng wèi, huì shè guī jiā.
永平初,辟司空府,以明经给事中,再迁越骑司马,复留给事中。是时北匈奴遣使求和亲。八年,显宗遣众持节使匈奴。众至北庭,虏欲令拜,众不为屈。单于大怒,围守闭之,不与水火,欲胁服众。众拔刀自誓,单于恐而止,乃更发使随众还京师。朝议复欲遣使报之,众上疏谏曰:“臣伏闻北单于所以要致汉使者,欲以离南单于之众,坚三十六国之心也。又当扬汉和亲,夸示邻敌,令西域欲归化者局促狐疑,怀土之人绝望中国耳。汉使既到,便偃蹇自信。若复遣之,虏必自谓得谋,其群臣驳议者不敢复言。如是,南庭动摇,乌桓有离心矣。南单于久居汉地,具知形势,万分离析,旋为边害。今幸有度辽之众扬威北垂,虽勿报答,不敢为患。”帝不从,复遣众。众因上言:“臣前奉使不为匈奴拜,单于恚恨,故遣兵围臣。今复衔命,必见陵折。臣诚不忍持大汉节对氈裘独拜。如令匈奴遂能服臣,将有损大汉之强。”帝不听,众不得已,既行,在路连上书固争之。诏切责众,追还系廷尉,会赦归家。
qí hòu dì jiàn xiōng nú lái zhě, wèn zhòng yǔ chán yú jí lǐ zhī zhuàng, jiē yán xiōng nú zhōng chuán zhòng yì qì zhuàng yǒng, suī sū wǔ bù guò. nǎi fù zhào zhòng wèi jūn sī mǎ, shǐ yǔ hǔ bēn zhōng láng jiàng mǎ liào jī chē shī. zhì dūn huáng, bài wèi zhōng láng jiàng, shǐ hù xī yù. huì xiōng nú xié chē shī, wéi wù jǐ xiào wèi, zhòng fā bīng jiù zhī. qiān wǔ wēi tài shǒu, jǐn xiū biān bèi, lǔ bù gǎn fàn. qiān zuǒ féng yì, zhèng yǒu míng jī.
其后帝见匈奴来者,问众与单于急礼之状,皆言匈奴中传众意气壮勇,虽苏武不过。乃复召众为军司马,使与虎贲中郎将马廖击车师。至敦煌,拜为中郎将,使护西域。会匈奴胁车师,围戊己校尉,众发兵救之。迁武威太守,谨修边备,虏不敢犯。迁左冯翊,政有名迹。
jiàn chū liù nián, dài dèng biāo wèi dà sī nóng. shì shí sù zōng yì fù yán tiě guān, zhòng jiàn yǐ wéi bù kě. zhào shù qiè zé, zhì bèi zòu hé, zhòng zhí zhī bù yí. dì bù cóng, zài wèi yǐ qīng zhèng chēng. qí hòu shòu zhào zuò chūn qiū shān shí jiǔ piān. bā nián, zú guān.
建初六年,代邓彪为大司农。是时肃宗议复盐铁官,众谏以为不可。诏数切责,至被奏劾,众执之不移。帝不从,在位以清正称。其后受诏作《春秋删》十九篇。八年,卒官。
zǐ ān shì, yì chuán jiā yè, wèi cháng lè, wèi yāng jiù lìng. yán guāng zhōng, ān dì fèi tài zǐ wèi jì yīn wáng, ān shì yǔ tài cháng huán yān tài pú lái lì děng gòng zhèng yì jiàn zhēng. jí shùn dì lì, ān shì yǐ zú, zhuī cì qián bó, chú zǐ liàng wèi láng. zhòng zēng sūn gōng yè, zì yǒu chuán.
子安世,亦传家业,为长乐,未央厩令。延光中,安帝废太子为济阴王,安世与太常桓焉、太仆来历等共正议谏争。及顺帝立,安世已卒,追赐钱、帛,除子亮为郎。众曾孙公业,自有传。
fàn shēng zì biàn qīng, dài jùn rén yě. shǎo gū, yī wài jiā jū. jiǔ suì tōng lún yǔ xiào jīng, jí zhǎng, xí liáng qiū yì lǎo zi, jiào shòu hòu shēng.
范升字辩卿,代郡人也。少孤,依外家居。九岁通《论语》、《孝经》,及长,习《梁丘易》、《老子》,教授后生。
wáng mǎng dà sī kōng wáng yì pì shēng wèi yì cáo shǐ. shí mǎng pín fā bīng yì, zhēng fù fán xìng, shēng nǎi zòu jì yì yuē:" shēng wén zi yǐ rén bù jiān yú qí fù mǔ wèi xiào, chén yǐ xià bù fēi qí jūn shàng wèi zhōng. jīn zhòng rén xián chēng cháo shèng, jiē yuē gōng míng. gài míng zhě wú bú jiàn, shèng zhě wú bù wén. jīn tiān xià zhī shì, zhāo zhāo yú rì yuè, zhèn zhèn yú léi tíng, ér zhāo yún bú jiàn, gōng yún bù wén, zé yuán yuán yān suǒ hū tiān? gōng yǐ wéi shì ér bù yán, zé guò xiǎo yǐ zhī ér cóng lìng, zé guò dà yǐ. èr zhě yú gōng wú kě yǐ miǎn, yí hū tiān xià guī yuàn yú gōng yǐ. cháo yǐ yuǎn zhě bù fú wèi zhì niàn, shēng yǐ jìn zhě bù yuè wéi zhòng yōu. jīn dòng yǔ shí lì, shì yǔ dào fǎn, chí wù fù chē zhī zhé, tàn tāng bài shì zhī hòu, hòu chū yì kě guài, wǎn fā yù kě jù ěr. fāng chūn suì shǒu, ér dòng fā yuǎn yì, lí huò bù chōng, tián huāng bù gēng, gǔ jià téng yuè, hú zhì shù qiān, lì rén xiàn yú tāng huǒ zhī zhōng, fēi guó jiā zhī rén yě. rú cǐ, zé hú mò shǒu guān, qīng xú zhī kòu zài yú wéi zhàng yǐ. shēng yǒu yī yán, kě yǐ jiě tiān xià dào xiàn, miǎn yuán yuán zhī jí, bù kě shū chuán, yuàn méng yǐn jiàn, jí chén suǒ huái." yì suī rán qí yán, ér jìng bù yòng. shēng chēng bìng qǐ shēn, yì bù tīng, lìng chéng chuán shǐ shàng dǎng. shēng suì yǔ hàn bīng huì, yīn liú bù hái.
王莽大司空王邑辟升为议曹史。时莽频发兵役,征赋繁兴,升乃奏记邑曰:“升闻子以人不间于其父母为孝,臣以下不非其君上为忠。今众人咸称朝圣,皆曰公明。盖明者无不见,圣者无不闻。今天下之事,昭昭于日月,震震于雷霆,而朝云不见,公云不闻,则元元焉所呼天?公以为是而不言,则过小矣;知而从令,则过大矣。二者于公无可以免,宜乎天下归怨于公矣。朝以远者不服为至念,升以近者不悦为重忧。今动与时戾,事与道反,驰鹜覆车之辙,探汤败事之后,后出益可怪,晚发愈可惧耳。方春岁首,而动发远役,藜藿不充,田荒不耕,谷价腾跃,斛至数千,吏人陷于汤火之中,非国家之人也。如此,则胡、貊守关,青、徐之寇在于帷帐矣。升有一言,可以解天下倒县,免元元之急,不可书传,愿蒙引见,极陈所怀。”邑虽然其言,而竟不用。升称病乞身,邑不听,令乘传使上党。升遂与汉兵会,因留不还。
jiàn wǔ èr nián, guāng wǔ zhēng yì huái gōng, bài yì láng, qiān bó shì, shàng shū ràng yuē:" chén yǔ bó shì liáng gōng shān yáng tài shǒu lǚ qiāng jù xiū liáng qiū yì. èr chén nián bìng qí ài, jīng xué shēn míng, ér chén bù yǐ shí tuì, yǔ gōng bìng lì, shēn zhì qiāng xué, yòu bù néng dá, cán fù èr lǎo, wú yán yú shì. sòng ér bù xíng, zhī ér bù yán, bù kě kāi kǒu yǐ wéi rén shī, yuàn tuī bó shì yǐ bì gōng qiāng." dì bù xǔ, rán yóu shì zhòng zhī, shù zhào yǐn jiàn, měi yǒu dà yì, zhé jiàn fǎng wèn.
建武二年,光武征诣怀宫,拜议郎,迁博士,上疏让曰:“臣与博士梁恭、山阳太守吕羌俱修《梁丘易》。二臣年并耆艾,经学深明,而臣不以时退,与恭并立,深知羌学,又不能达,惭负二老,无颜于世。诵而不行,知而不言,不可开口以为人师,愿推博士以避恭、羌。”帝不许,然由是重之,数诏引见,每有大议,辄见访问。
shí, shàng shū lìng hán xīn shàng shū, yù wèi fèi shì yì zuǒ shì chūn qiū lì bó shì, zhào xià qí yì. sì nián zhēng yuè, cháo gōng qīng dài fū bó shì, jiàn yú yún tái. dì yuē:" fàn bó shì kě qián píng shuō." shēng qǐ duì yuē:" zuǒ shì bù zǔ kǒng zǐ, ér chū yú qiū míng, shī tú xiāng chuán, yòu wú qí rén, qiě fēi xiān dì suǒ cún, wú yīn dé lì." suì yǔ hán xīn jí tài zhōng dài fū xǔ shū děng hù xiāng biàn nàn, rì zhōng nǎi bà. shēng tuì ér zòu yuē:
时,尚书令韩歆上疏,欲为《费氏易》、《左氏春秋》立博士,诏下其议。四年正月,朝公卿、大夫、博士,见于云台。帝曰:“范博士可前平说。”升起对曰:“《左氏》不祖孔子,而出于丘明,师徒相传,又无其人,且非先帝所存,无因得立。”遂与韩歆及太中大夫许淑等互相辩难,日中乃罢。升退而奏曰:
chén wén zhǔ bù jī gǔ, wú yǐ chéng tiān chén bù shù jiù, wú yǐ fèng jūn. bì xià mǐn xué wēi quē, láo xīn jīng yì, qíng cún bó wén, gù yì duān jìng jìn. jìn yǒu sī qǐng zhì jīng shì yì bó shì, qún xià zhí shì, mò néng jù zhèng. jīng shì jì lì, fèi shì yuàn wàng, zuǒ shì chūn qiū fù yǐ bǐ lèi, yì xī zhì lì. jīng fèi yǐ xíng, cì fù gāo shì, chūn qiū zhī jiā, yòu yǒu zōu jiā. rú jīn zuǒ shì fèi shì dé zhì bó shì, gāo shì zōu jiā, wǔ jīng qí yì, bìng fù qiú lì, gè yǒu suǒ zhí, guāi lì fēn zhēng. cóng zhī zé shī dào, bù cóng zé shī rén, jiāng kǒng bì xià bì yǒu CA75 juàn zhī tīng. kǒng zǐ yuē:" bó xué yuē zhī, fú pàn yǐ fū." fū xué ér bù yuē, bì pàn dào yě. yán yuān yuē:" bó wǒ yǐ wén, yuē wǒ yǐ lǐ." kǒng zǐ kě wèi zhī jiào, yán yuān kě wèi shàn xué yǐ. lǎo zǐ yuē:" xué dào rì sǔn." sǔn yóu yuē yě. yòu yuē:" jué xué wú yōu." jué mò xué yě. jīn fèi zuǒ èr xué, wú yǒu běn shī, ér duō fǎn yì, xiān dì qián shì, yǒu yí yú cǐ, gù jīng shì suī lì, zhé fù jiàn fèi. yí dào bù kě yóu, yí shì bù kě xíng. shī shū zhī zuò, qí lái yǐ jiǔ. kǒng zǐ shàng zhōu liú yóu guān, zhì yú rú mìng, zì wèi fǎn lǔ, nǎi zhèng yǎ sòng. jīn bì xià cǎo chuàng tiān xià, jì gāng wèi dìng, suī shè xué guān, wú yǒu dì zǐ, shī shū bù jiǎng, lǐ yuè bù xiū, zòu lì zuǒ fèi, fēi zhèng jí wù, kǒng zǐ yuē:" gōng hū yì duān, sī hài yě yǐ." chuán yuē:" wén yí chuán yí, wén xìn chuán xìn, ér yáo shùn zhī dào cún." yuàn bì xià yí xiān dì zhī suǒ yí, xìn xiān dì zhī suǒ xìn, yǐ shì fǎn běn, míng bù zhuān yǐ. tiān xià zhī shì suǒ yǐ yì zhě, yǐ bù yī běn yě. yì yuē:" tiān xià zhī dòng, zhēn fū yī yě." yòu yuē:" zhèng qí běn, wàn shì lǐ." wǔ jīng zhī běn zì kǒng zǐ shǐ, jǐn zòu zuǒ shì zhī shī fán shí sì shì.
臣闻主不稽古,无以承天;臣不述旧,无以奉君。陛下愍学微缺,劳心经艺,情存博闻,故异端竞进。近有司请置《京氏易》博士,群下执事,莫能据正。《京氏》既立,《费氏》怨望,《左氏春秋》复以比类,亦希置立。《京》、《费》已行,次复《高氏》,《春秋》之家,又有《驺》、《夹》。如今《左氏》、《费氏》得置博士,《高氏》、《驺》、《夹》,《五经》奇异,并复求立,各有所执,乖戾分争。从之则失道,不从则失人,将恐陛下必有CA75倦之听。孔子曰:“博学约之,弗叛矣夫。”夫学而不约,必叛道也。颜渊曰:“博我以文,约我以礼。”孔子可谓知教,颜渊可谓善学矣。《老子》曰:“学道日损。”损犹约也。又曰:“绝学无忧。”绝末学也。今《费》、《左》二学,无有本师,而多反异,先帝前世,有疑于此,故《京氏》虽立,辄复见废。疑道不可由,疑事不可行。《诗》、《书》之作,其来已久。孔子尚周流游观,至于如命,自卫反鲁,乃正《雅》、《颂》。今陛下草创天下,纪纲未定,虽设学官,无有弟子,《诗》、《书》不讲,礼乐不修,奏立《左》、《费》,非政急务,孔子曰:“攻乎异端,斯害也已。”传曰:“闻疑传疑,闻信传信,而尧、舜之道存。”愿陛下疑先帝之所疑,信先帝之所信,以示反本,明不专已。天下之事所以异者,以不一本也。《易》曰:“天下之动,贞夫一也。”又曰:“正其本,万事理。”《五经》之本自孔子始,谨奏《左氏》之失凡十四事。
shí nán zhě yǐ tài shǐ gōng duō yǐn zuǒ shì, shēng yòu shàng tài shǐ gōng wéi lì wǔ jīng, miù kǒng zǐ yán, jí zuǒ shì chūn qiū bù kě lù sān shí yī shì. zhào yǐ xià bó shì.
时难者以太史公多引《左氏》,升又上太史公违戾《五经》,谬孔子言,及《左氏春秋》不可录三十一事。诏以下博士。
hòu shēng wèi chū qī suǒ gào, zuò xì, dé chū, huán xiāng lǐ. yǒng píng zhōng, wèi liáo chéng lìng, zuò shì miǎn, zú yú jiā.
后升为出妻所告,坐系,得出,还乡里。永平中,为聊城令,坐事免,卒于家。
chén yuán zì cháng sūn, cāng wú guǎng xìn rén yě. fù qīn, xí zuǒ shì chūn qiū, shì lí yáng jiǎ hù, yǔ liú xīn tóng shí ér bié zì míng jiā. wáng mǎng cóng qīn shòu zuǒ shì xué, yǐ qīn wèi CA75 nán jiāng jūn. yuán shǎo chuán fù yè, wèi zhī xùn gǔ, ruì jīng tán sī, zhì bù yǔ xiāng lǐ tōng. yǐ fù rèn wèi láng.
陈元字长孙,苍梧广信人也。父钦,习《左氏春秋》,事黎阳贾护,与刘歆同时而别自名家。王莽从钦受《左氏》学,以钦为CA75难将军。元少传父业,为之训诂,锐精覃思,至不与乡里通。以父任为郎。
jiàn wǔ chū, yuán yǔ huán tán dù lín zhèng xìng jù wéi xué zhě suǒ zōng. shí yì yù lì zuǒ shì chuán bó shì, fàn shēng zòu yǐ wéi zuǒ shì qiǎn mò, bù yí lì. yuán wén zhī, nǎi yì quē shàng shū yuē:
建武初,元与桓谭、杜林、郑兴俱为学者所宗。时议欲立《左氏传》博士,范升奏以为《左氏》浅末,不宜立。元闻之,乃诣阙上疏曰:
bì xià bō luàn fǎn zhèng, wén wǔ bìng yòng, shēn mǐn jīng yì miù zá, zhēn wěi cuò luàn, měi lín cháo rì, zhé yán qún chén jiǎng lùn shèng dào. zhī qiū míng zhì xián, qīn shòu kǒng zǐ, ér gōng yáng gǔ liáng chuán wén yú hòu shì, gù zhào lì zuǒ shì, bó xún kě fǒu, shì bù zhuān yǐ, jǐn zhī qún xià yě. jīn lùn zhě chén nì suǒ xí, wán shǒu jiù wén, gù zhí xū yán chuán shòu zhī cí, yǐ fēi qīn jiàn shí shì zhī dào. zuǒ shì gū xué shǎo yǔ, suì wèi yì jiā zhī suǒ fù mào. fū zhì yīn bù hé zhòng tīng, gù bó yá jué xián zhì bǎo bù tóng zhòng hǎo, gù biàn hé qì xuè. zhòng ní shèng dé, ér bù róng yú shì, kuàng yú zhú bó yú wén, qí wèi léi tóng zhě suǒ pái, gù qí yí yě. fēi bì xià zhì míng, shú néng chá zhī!
陛下拨乱反正,文武并用,深愍经艺谬杂,真伪错乱,每临朝日,辄延群臣讲论圣道。知丘明至贤,亲受孔子,而《公羊》、《穀梁》传闻于后世,故诏立《左氏》,博询可否,示不专已,尽之群下也。今论者沉溺所习,玩守旧闻,固执虚言传受之辞,以非亲见实事之道。《左氏》孤学少与,遂为异家之所复冒。夫至音不合众听,故伯牙绝弦;至宝不同众好,故卞和泣血。仲尼圣德,而不容于世,况于竹帛余文,其为雷同者所排,固其宜也。非陛下至明,孰能察之!
chén yuán qiè jiàn bó shì fàn shēng děng suǒ yì zòu zuǒ shì chūn qiū bù kě lì, jí tài shǐ gōng wéi lì fán sì shí wǔ shì. àn shēng děng suǒ yán, qián hòu xiāng wéi, jiē duàn B257 xiǎo wén, C841 dú wēi cí, yǐ nián shù xiǎo chāi, duō wèi jù miù, yí tuō xiān wēi, zhǐ wèi dà yóu. jué xiá E74E xìn, yǎn qí hóng měi, suǒ wèi" xiǎo biàn pò yán, xiǎo yán pò dào" zhě yě. shēng děng yòu yuē:" xiān dì bù yǐ zuǒ shì wèi jīng, gù bù zhì bó shì, hòu zhǔ suǒ yí yīn xí." chén yú yǐ wéi ruò xiān dì suǒ xíng ér hòu zhǔ bì xíng zhě, zé pán gēng bù dàng qiān yú yīn, zhōu gōng bù dàng yíng luò yì, bì xià bù dàng dōu shān dōng yě. wǎng zhě, xiào wǔ huáng dì hǎo gōng yáng, wèi tài zǐ hǎo gǔ liáng, yǒu zhào zhào tài zǐ shòu gōng yáng, bù dé shòu F8B 6 liáng, xiào xuān huáng dì zài rén jiān shí, wén wèi tài zǐ hǎo gǔ liáng, yú shì dú xué zhī. jí jí wèi, wèi shí qú lùn ér gǔ liáng shì xìng, zhì jīn yǔ gōng yáng bìng cún. cǐ xiān dì hòu dì gè yǒu suǒ lì, bù bì qí xiāng yīn yě. kǒng zǐ yuē, chún, jiǎn, wú cóng zhòng zhì yú bài xià, zé wéi zhī. fū míng zhě dú jiàn, bù huò yú zhū zǐ, tīng zhě dú wén, bù miù yú qīng zhuó, gù lí zhū bù wéi qiǎo xuàn yí mù, shī kuàng bù wéi xīn shēng yì ěr. fāng jīn gān gē shǎo mǐ, róng shì lüè EAAB, liú sī shèng yì, juàn gù rú yǎ, cǎi kǒng zǐ bài xià zhī yì, zú yuān shèng dú jiàn zhī zhǐ, fēn míng bái hēi, jiàn lì zuǒ shì, jiě shì xiān shèng zhī jī jié, táo tài xué zhě zhī lèi huò, shǐ jī yè chuí yú wàn shì, hòu jìn wú fù hú yí, zé tiān xià xìng shèn.
臣元窃见博士范升等所议奏《左氏春秋》不可立,及太史公违戾凡四十五事。案升等所言,前后相违,皆断B257小文,C841黩微辞,以年数小差,掇为巨谬,遗脱纤微,指为大尤。抉瑕E74E衅,掩其弘美,所谓“小辩破言,小言破道”者也。升等又曰:“先帝不以《左氏》为经,故不置博士,后主所宜因袭。”臣愚以为若先帝所行而后主必行者,则盘庚不当迁于殷,周公不当营洛邑,陛下不当都山东也。往者,孝武皇帝好《公羊》,卫太子好《穀梁》,有诏诏太子受《公羊》,不得受《F8B 6梁》,孝宣皇帝在人间时,闻卫太子好《穀梁》, 于是独学之。及即位,为石渠论而《穀梁氏》兴,至今与《公羊》并存。此先帝后帝各有所立,不必其相因也。孔子曰,纯,俭,吾从众;至于拜下,则违之。夫明者独见,不惑于朱紫,听者独闻,不谬于清浊,故离朱不为巧眩移目,师旷不为新声易耳。方今干戈少弭,戎事略EAAB,留思圣艺,眷顾儒雅,采孔子拜下之义,卒渊圣独见之旨,分明白黑,建立《左氏》,解释先圣之积结,洮汰学者之累惑,使基业垂于万世,后进无复狐疑,则天下幸甚。
chén yuán yú bǐ, cháng chuán shī yán. rú dé yǐ hè yī zhào jiàn, fǔ fú tíng xià, sòng kǒng shì zhī zhèng dào, lǐ qiū míng zhī sù yuān ruò cí bù hé jīng, shì bù jī gǔ, tuì jiù zhòng zhū, suī sǐ zhī rì, shēng zhī nián yě.
臣元愚鄙,尝传师言。如得以褐衣召见,俯伏庭下,诵孔氏之正道,理丘明之宿冤;若辞不合经,事不稽古,退就重诛,虽死之日,生之年也。
shū zòu, xià qí yì, fàn shēng fù yǔ yuán xiāng biàn nàn, fán shí yú shàng. dì zú lì zuǒ shì xué, tài cháng xuǎn bó shì sì rén, yuán wèi dì yī. dì yǐ yuán xīn fèn zhēng, nǎi yòng qí cì sī lì cóng shì lǐ fēng, yú shì zhū rú yǐ zuǒ shì zhī lì, lùn yì F446 huā, zì gōng qīng yǐ xià, shù tíng zhēng zhī. huì fēng bìng zú, zuǒ shì fù fèi.
书奏,下其议,范升复与元相辩难,凡十余上。帝卒立《左氏》学,太常选博士四人,元为第一。帝以元新忿争,乃用其次司隶从事李封,于是诸儒以《左氏》之立,论议F446哗,自公卿以下,数廷争之。会封病卒,《左氏》复废。
yuán yǐ cái gāo zhù míng, pì sī kōng lǐ tōng fǔ. shí, dà sī nóng jiāng féng shàng yán, yí lìng sī lì xiào wèi dū chá sān gōng. shì xià sān fǔ. yuán shàng shū yuē:
元以才高著名,辟司空李通府。时,大司农江冯上言,宜令司隶校尉督察三公。事下三府。元上疏曰:
chén wén shī chén zhě dì, bīn chén zhě bà. gù wǔ wáng yǐ tài gōng wèi shī, qí huán yǐ yí wú wèi zhòng fù. kǒng zǐ yuē:" bǎi guān zǒng jǐ tīng yú zhǒng zǎi." jìn zé gāo dì yōu xiàng guó zhī lǐ, tài zōng jiǎ zǎi fǔ zhī quán. jí wáng xīn wáng mǎng, zāo hàn zhōng shuāi, zhuān cāo guó bǐng, yǐ tōu tiān xià, kuàng yǐ zì yù, bù xìn qún chén. duó gōng fǔ zhī rèn, sǔn zǎi xiàng zhī wēi, yǐ cì jǔ wèi míng, jiǎo jié wèi zhí. zhì nǎi péi pū gào qí jūn zhǎng, zǐ dì biàn qí fù xiōng, wǎng mì fǎ jùn, dà chén wú suǒ cuò shǒu zú. rán bù néng jìn dǒng zhōng zhī móu, shēn wéi shì lù. gù rén jūn huàn zài zì jiāo, bù huàn jiāo chén shī zài zì rèn, bù zài rèn rén. shì yǐ wén wáng yǒu rì hào zhī láo, zhōu gōng zhí tǔ wò zhī gōng, bù wén qí chóng cì jǔ, wù dū chá yě. fāng jīn sì fāng shàng rǎo, tiān xià wèi yī, bǎi xìng guān tīng, xián zhāng ěr mù. bì xià yí xiū wén wǔ zhī shèng diǎn, xí zǔ zōng zhī yí dé, láo xīn xià shì, qū jié dài xián, chéng bù yí shǐ yǒu sī chá gōng fǔ zhī míng.
臣闻师臣者帝,宾臣者霸。故武王以太公为师,齐桓以夷吾为仲父。孔子曰:“百官总己听于冢宰。”近则高帝优相国之礼,太宗假宰辅之权。及亡新王莽,遭汉中衰,专操国柄,以偷天下,况已自喻,不信群臣。夺公辅之任,损宰相之威,以刺举为明,徼讦为直。至乃陪仆告其君长,子弟变其父兄,罔密法峻,大臣无所措手足。然不能禁董忠之谋,身为世戮。故人君患在自骄,不患骄臣;失在自任,不在任人。是以文王有日昊之劳,周公执吐握之恭,不闻其崇刺举,务督察也。方今四方尚扰,天下未一,百姓观听,咸张耳目。陛下宜修文武之圣典,袭祖宗之遗德,劳心下士,屈节待贤,诚不宜使有司察公辅之名。
dì cóng zhī, xuān xià qí yì.
帝从之,宣下其议。
lǐ tōng bà, yuán hòu fù bì sī tú ōu yáng shè fǔ, shù chén dāng shì biàn shì jiāo miào zhī lǐ, dì bù néng yòng. yǐ bìng qù, nián lǎo, zú yú jiā. zi jiān qīng, yǒu wén zhāng.
李通罢,元后复辟司徒欧阳歙府,数陈当世便事、郊庙之礼,帝不能用。以病去,年老,卒于家。子坚卿,有文章。
jiǎ kuí zì jǐng bó, fú fēng píng líng rén yě. jiǔ shì zǔ yì, wén dì shí wéi liáng wáng tài fù. zēng zǔ fù guāng, wèi cháng shān tài shǒu, xuān dì shí yǐ lì èr qiān dàn zì luò yáng xǐ yān. fù huī, cóng liú xīn shòu zuǒ shì chūn qiū, jiān xí guó yǔ zhōu guān, yòu shòu gǔ wén shàng shū yú tú yùn, xué máo shī yú xiè màn qīng, zuò zuǒ shì tiáo lì èr shí yī piān.
贾逵字景伯,扶风平陵人也。九世祖谊,文帝时为梁王太傅。曾祖父光,为常山太守,宣帝时以吏二千石自洛阳徙焉。父徽,从刘歆受《左氏春秋》,兼习《国语》、《周官》,又受《古文尚书》于涂恽,学《毛诗》于谢曼卿,作《左氏条例》二十一篇。
kuí xī chuán fù yè, ruò guàn néng sòng zuǒ shì chuán jí wǔ jīng běn wén, yǐ dà xià hóu shàng shū jiào shòu, suī wèi gǔ xué, jiān tōng wǔ jiā gǔ liáng zhī shuō. zì wèi ér tóng, cháng zài tài xué, bù tōng rén jiān shì. shēn cháng bā chǐ èr cùn, zhū rú wèi zhī yǔ yuē:" wèn shì bù xiū jiǎ cháng tóu." xìng kǎi tì, duō zhì sī, tì tǎng yǒu dà jié. yóu míng zuǒ shì chuán guó yǔ, wèi zhī jiě gǔ wǔ shí yī piān, yǒng píng zhōng, shàng shū xiàn zhī. xiǎn zōng zhòng qí shū, xiě cáng mì guǎn.
逵悉传父业,弱冠能诵《左氏传》及《五经》本文,以《大夏侯尚书》教授,虽为古学,兼通五家《穀梁》之说。自为兒童,常在太学,不通人间事。身长八尺二寸,诸儒为之语曰:“问事不休贾长头。”性恺悌,多智思,俶傥有大节。尤明《左氏传》、《国语》,为之《解诂》五十一篇,永平中,上疏献之。显宗重其书,写藏秘馆。
shí, yǒu shén què jí gōng diàn gōng fǔ, guān yǔ yǒu wǔ cǎi sè, dì yì zhī, yǐ wèn lín yì hóu liú fù, fù bù néng duì, jiàn kuí bó wù duō shí, dì nǎi zhào jiàn kuí, wèn zhī. duì yuē:" xī wǔ wáng zhōng fù zhī yè, yuè zhuó zài qí, xuān dì wēi huái róng dí, shén què réng jí, cǐ hú jiàng zhī zhēng yě." dì chì lán tái gěi bǐ zhá, shǐ yòng shén què sòng, bài wèi láng, yǔ bān gù bìng xiào mì shū, yìng duì zuǒ yòu.
时,有神雀集宫殿宫府,冠羽有五采色,帝异之,以问临邑侯刘复,复不能对,荐逵博物多识,帝乃召见逵,问之。对曰:“昔武王终父之业,鸑鷟在岐,宣帝威怀戎狄,神雀仍集,此胡降之征也。”帝敕兰台给笔札,使用《神雀颂》,拜为郎,与班固并校秘书,应对左右。
sù zōng lì, jiàng yì rú shù, tè hào gǔ wén shàng shū zuǒ shì chuán. jiàn chū yuán nián, zhào kuí rù jiǎng běi gōng bái hǔ guān nán gōng yún tái. dì shàn kuí shuō, shǐ fā chū zuǒ shì chuán dà yì cháng yú èr chuán zhě. kuí yú shì jù tiáo zòu zhī yuē:
肃宗立,降意儒术,特好《古文尚书》、《左氏传》。建初元年,诏逵入讲北宫白虎观、南宫云台。帝善逵说,使发出《左氏传》大义长于二传者。逵于是具条奏之曰:
chén jǐn E74E chū zuǒ shì sān shí qī shì yóu zhe míng zhě, sī jiē jūn chén zhī zhèng yì, fù zǐ zhī jì gāng. qí yú tóng gōng yáng zhě shén yǒu qī bā, huò wén jiǎn xiǎo yì, wú hài dà tǐ. zhì yú jì zhòng jì jì wǔ zǐ xū shū shù zhī shǔ, zuǒ shì yì shēn yú jūn fù, gōng yáng duō rèn yú quán biàn, qí xiāng shū jué, gù yǐ shén yuǎn, ér yuān yì jī jiǔ, mò kěn fēn míng.
臣谨E74E出《左氏》三十七事尤著明者,斯皆君臣之正义,父子之纪纲。其余同《公羊》者什有七八,或文简小异,无害大体。至于祭仲、纪季、伍子胥、叔术之属,《左氏》义深于君父,《公羊》多任于权变,其相殊绝,固以甚远,而冤抑积久,莫肯分明。
chén yǐ yǒng píng zhōng shàng yán zuǒ shì yǔ tú chèn hé zhě, xiān dì bù yí chú ráo, shěng nà chén yán, xiě qí chuán gǔ, cáng zhī mì shū. jiàn píng zhōng, shì zhōng liú xīn yù lì zuǒ shì, bù xiān bào lùn dà yì, ér qīng yí tài cháng, shì qí yì zhǎng, dǐ cuò zhū rú, zhū rú nèi huái bù fú, xiāng yǔ pái zhī. xiào āi huáng dì zhòng nì zhòng xīn, gù chū xīn wèi hé nèi tài shǒu. cóng shì gōng jī zuǒ shì, suì wéi zhòng chóu. zhì guāng wǔ huáng dì, fèn dú jiàn zhī míng, xìng lì zuǒ shì gǔ liáng, huì èr jiā xiān shī bù xiǎo tú chèn, gù lìng zhōng dào ér fèi. fán suǒ yǐ cún xiān wáng zhī dào zhě, yào zài ān shàng lǐ mín yě. jīn zuǒ shì chóng jūn fù, bēi chén zǐ, qiáng gān ruò zhī, quàn shàn jiè shàn, zhì míng zhì qiè, zhì zhí zhì shùn. qiě sān dài yì wù, sǔn yì suí shí, gù xiān dì bó guān yì jiā, gè yǒu suǒ cǎi. yì yǒu shī mèng, fù lì liáng qiū, shàng shū ōu yáng, fù yǒu dà xiǎo xià hóu, jīn sān chuán zhī yì yì yóu shì yě. yòu wǔ jīng jiā jiē wú yǐ zhèng tú chèn míng liú shì wèi yáo hòu zhě, ér zuǒ shì dú yǒu míng wén. wǔ jīng jiā jiē yán zhuān xū dài huáng dì, ér yáo bù dé wèi huǒ dé. zuǒ shì yǐ wéi shǎo hào dài huáng dì, jí tú chèn suǒ wèi dì xuān yě. rú lìng yáo bù dé wèi huǒ, zé hàn bù dé wèi chì. qí suǒ fā míng, bǔ yì shí duō.
臣以永平中上言《左氏》与图谶合者,先帝不遗刍荛,省纳臣言,写其传诂,藏之秘书。建平中,侍中刘歆欲立《左氏》,不先暴论大义,而轻移太常,恃其义长,诋挫诸儒,诸儒内怀不服,相与排之。孝哀皇帝重逆众心,故出歆为河内太守。从是攻击《左氏》,遂为重仇。至光武皇帝,奋独见之明,兴立《左氏》、《穀梁》,会二家先师不晓图谶,故令中道而废。凡所以存先王之道者,要在安上理民也。今《左氏》崇君父,卑臣子,强干弱枝,劝善戒善,至明至切,至直至顺。且三代异物,损益随时,故先帝博观异家,各有所采。《易》有施、孟,复立梁丘,《尚书》欧阳,复有大小夏侯,今三传之异亦犹是也。又《五经》家皆无以证图谶明刘氏为尧后者,而《左氏》独有明文。《五经》家皆言颛顼代黄帝,而尧不得为火德。《左氏》以为少昊代黄帝,即图谶所谓帝宣也。如令尧不得为火,则汉不得为赤。其所发明,补益实多。
bì xià tōng tiān rán zhī míng, jiàn dà shèng zhī běn, gǎi yuán zhèng lì, chuí wàn shì zé, shì yǐ lín fèng bǎi shù, jiā ruì zá B241. yóu zhāo xī kè qín, yóu qíng liù yì, yán jī zōng wēi, mí bù shěn hé. ruò fù liú yì fèi xué, yǐ guǎng shèng jiàn, shù jī wú suǒ yí shī yǐ.
陛下通天然之明,建大圣之本,改元正历,垂万世则,是以麟凤百数,嘉瑞杂B241。犹朝夕恪勤,游情《六艺》,研机综微,靡不审核。若复留意废学,以广圣见,庶几无所遗失矣。
shū zòu, dì jiā zhī, cì bù wǔ bǎi pǐ, yī yī xí, lìng kuí zì xuǎn gōng yáng yán yán zhū shēng gāo cái zhě èr shí rén, jiào yǐ zuǒ shì, yǔ jiǎn zhǐ jīng zhuàn gè yī tòng.
书奏,帝嘉之,赐布五百匹,衣一袭,令逵自选《公羊》严、颜诸生高才者二十人,教以《左氏》,与简纸经传各一通。
kuí mǔ cháng yǒu jí, dì yù jiā cì, yǐ jiào shū lì duō, tè yǐ qián èr shí wàn, shǐ yǐng yáng hóu mǎ fáng yǔ zhī. wèi fáng yuē:" jiǎ kuí mǔ bìng, cǐ zi wú rén shì yú wài, lǚ kōng zé cóng gū zhú zhī zǐ yú shǒu yáng shān yǐ."
逵母常有疾,帝欲加赐,以校书例多,特以钱二十万,使颍阳侯马防与之。谓防曰:“贾逵母病,此子无人事于外,屡空则从孤竹之子于首阳山矣。”
kuí shù wèi dì yán gǔ wén shàng shū yǔ jīng zhuàn ěr yǎ gǔ xùn xiāng yìng, zhào lìng zhuàn ōu yáng dà xiǎo xià hóu shàng shū gǔ wén tóng yì. kuí jí wèi sān juǎn, dì shàn zhī. fù lìng zhuàn qí lǔ hán shī yǔ máo shì yì tóng. bìng zuò zhōu guān jiě gù. qiān kuí wèi wèi shì lìng. bā nián, nǎi zhào zhū rú gè xuǎn gāo cái shēng, shòu zuǒ shì gǔ liáng chūn qiū gǔ wén shàng shū máo shī, yóu shì sì jīng suì xíng yú shì. jiē bài kuí suǒ xuǎn dì zǐ jí mén shēng wèi qiān shèng wáng guó láng, zhāo xī shòu yè huáng mén shǔ, xué zhě jiē xīn xīn xiàn mù yān.
逵数为帝言《古文尚书》与经传《尔雅》诂训相应,诏令撰《欧阳》、《大小夏侯尚书古文》同异。逵集为三卷,帝善之。复令撰《齐》、《鲁》、《韩诗》与《毛氏》异同。并作《周官解故》。迁逵为卫士令。八年,乃诏诸儒各选高才生,受《左氏》、《穀梁春秋》、《古文尚书》、《毛诗》,由是四经遂行于世。皆拜逵所选弟子及门生为千乘王国郎,朝夕受业黄门署,学者皆欣欣羡慕焉。
hé dì jí wèi, yǒng yuán sān nián, yǐ kuí wèi zuǒ zhōng láng jiàng. bā nián, fù wèi shì zhōng, lǐng qí dū wèi. nèi bèi wéi wò, jiān lǐng mì shū jìn shǔ, shén jiàn xìn yòng.
和帝即位,永元三年,以逵为左中郎将。八年,复为侍中,领骑都尉。内备帷幄,兼领秘书近署,甚见信用。
kuí jiàn dōng lái sī mǎ jūn chén guó rǔ yù, dì jí zhēng zhī, bìng méng yōu lǐ. jūn zì shǎo bīn, ān pín hào xué, yǐn jū jiào shòu, bù yīng pì mìng. xìn chéng xíng hū zhōu lǐ, xiāng rén yǒu suǒ jì zhēng, zhé lìng zhù shǎo bīn, bù zhí zhě zhōng wú gǎn yán. wèi zhì shì zhōng, yǐ lǎo bìng qǐ shēn, dì cì yǐ dài fū lù, guī xiāng lǐ. dōu zì shū yì, xìng rén xiào, jí qīn mò, suì yǐn chǔ shān zé. hòu lèi qiān wèi lǔ xiāng, yǐ dé jiào huà, bǎi xìng chēng zhī, liú rén guī zhě bā jiǔ qiān hù.
逵荐东莱司马均、陈国汝郁,帝即征之,并蒙优礼。均字少宾,安贫好学,隐居教授,不应辟命。信诚行乎州里,乡人有所计争,辄令祝少宾,不直者终无敢言。位至侍中,以老病乞身,帝赐以大夫禄,归乡里。都字叔异,性仁孝,及亲殁,遂隐处山泽。后累迁为鲁相,以德教化,百姓称之,流人归者八九千户。
kuí suǒ zhe jīng zhuàn yì gǔ jí lùn nàn bǎi yú wàn yán, yòu zuò shī sòng lěi shū lián zhū jiǔ lìng fán jiǔ piān, xué zhě zōng zhī, hòu shì chēng wéi tōng rú. rán bù xiū xiǎo jié, dāng shì yǐ cǐ pō jī yān, gù bù zhì dà guān. yǒng yuán shí sān nián zú, shí nián qī shí èr. cháo tíng mǐn xī, chú liǎng zi wèi tài zǐ shè rén.
逵所著经传义诂及论难百余万言,又作诗、颂、诔、书、连珠、酒令凡九篇,学者宗之,后世称为通儒。然不修小节,当世以此颇讥焉,故不至大官。永元十三年卒,时年七十二。朝廷愍惜,除两子为太子舍人。
lùn yuē: zhèng jiǎ zhī xué, xíng hū shù bǎi nián zhōng, suì wèi zhū rú zōng, yì tú yǒu yǐ yān ěr. huán tán yǐ bù shàn chèn liú wáng, zhèng xìng yǐ xùn cí jǐn miǎn, jiǎ kuí néng fù huì wén zhì, zuì chā guì xiǎn. shì zhǔ yǐ cǐ lùn xué, bēi yǐ zāi!
论曰:郑、贾之学,行乎数百年中,遂为诸儒宗,亦徒有以焉尔。桓谭以不善谶流亡,郑兴以逊辞仅免,贾逵能附会文致,最差贵显。世主以此论学,悲矣哉!
zhāng bà zì bó ráo, shǔ jùn chéng dū rén yě. nián shù suì ér zhī xiào ràng, suī chū rù yǐn shí, zì rán hé lǐ, xiāng rén hào wèi" zhāng zēng zǐ". qī suì tōng chūn qiū, fù yù jìn yú jīng, fù mǔ yuē:" rǔ xiǎo wèi néng yě", bà yuē" wǒ ráo wèi zhī", gù zì yuē" ráo" yān.
张霸字伯饶,蜀郡成都人也。年数岁而知孝让,虽出入饮食,自然合礼,乡人号为“张曾子”。七岁通《春秋》,复欲进余经,父母曰:“汝小未能也”,霸曰“我饶为之”,故字曰“饶”焉。
hòu jiù zhǎng shuǐ xiào wèi fán B34A shòu yán shì gōng yáng chūn qiū, suì bó lǎn wǔ jīng. zhū shēng sūn lín liú gù duàn zhe děng mù zhī, gè shì zhái qí bàng, yǐ jiù xué yān.
后就长水校尉樊B34A受《严氏公羊春秋》,遂博览《五经》。诸生孙林、刘固、段著等慕之,各市宅其傍,以就学焉。
jǔ xiào lián guāng lù zhǔ shì, shāo qiān, yǒng yuán zhōng wèi kuài jī tài shǒu, biǎo yòng jùn rén chǔ shì gù fèng gōng sūn sōng děng. fèng hòu wèi yǐng chuān tài shǒu, sōng wèi sī lì xiào wèi, bìng yǒu míng chēng. qí yú yǒu yè xíng zhě, jiē jiàn zhuó yòng. jùn zhōng zhēng lì zhì jié, xí jīng zhě yǐ qiān shù, dào lù dàn wén sòng shēng
举孝廉光禄主事,稍迁,永元中为会稽太守,表用郡人处士顾奉、公孙松等。奉后为颍川太守,松为司隶校尉,并有名称。其余有业行者,皆见擢用。郡中争厉志节,习经者以千数,道路但闻诵声
chū, bà yǐ fán B34A shān yán shì chūn qiū yóu duō fán cí, nǎi jiǎn dìng wèi èr shí wàn yán, gēng míng zhāng shì xué.
初,霸以樊B34A删《严氏春秋》犹多繁辞,乃减定为二十万言,更名《张氏学》。
bà shǐ dào yuè, zéi wèi jiě, jùn jiè bù níng, nǎi yí shū kāi gòu, míng yòng xìn shǎng, zéi suì shù shǒu guī fù, bù fán shì zú zhī lì. tóng yáo yuē:" qì wǒ jǐ, juān wǒ máo, dào zéi jǐn, lì jiē xiū." shì shì sān nián, wèi yuàn shǐ yuē:" tài shǒu qǐ zì gū shēng, zhì wèi jùn shǒu. gài rì zhōng zé yí, yuè mǎn zé kuī. lǎo shì yǒu yán:' zhī zú bù rǔ.'" suì shàng bìng.
霸始到越,贼未解,郡界不宁,乃移书开购,明用信赏,贼遂束手归附,不烦士卒之力。童谣曰:“弃我戟,捐我矛,盗贼尽,吏皆休。”视事三年,谓掾史曰:“太守起自孤生,致位郡守。盖日中则移,月满则亏。老氏有言:‘知足不辱。’”遂上病。
hòu zhēng, sì qiān wèi shì zhōng. shí huáng hòu xiōng hǔ bēn zhōng láng jiàng dèng zhì, dāng cháo guì shèng, wén bà míng xíng, yù yǔ wèi jiāo, bà qūn xún bù dá, zhòng rén xiào qí bù shí shí wù. hòu dāng wèi wǔ gēng, huì jí zú, nián qī shí. yí lài zhū zǐ yuē:" xī yán zhōu shǐ qí, zi sǐ yíng bó, yīn kǎn lù cè, suì yǐ zàng yān. jīn shǔ dào zǔ yuǎn, bù yí guī yíng, kě zhǐ cǐ zàng, zú cáng fā chǐ ér yǐ. wù zūn sù xiǔ, fù wǒ běn xīn. rén shēng yī shì, dàn dāng wèi jìng yú rén, ruò bù shàn jiā jǐ, zhí wèi shòu zhī." zhū zǐ chéng mìng, zàng yú hé nán liáng xiàn, yīn suì jiā yān. jiāng zuò dà jiàng dí D825 děng yǔ zhū rú mén rén zhuī lù běn háng, shì yuē xiàn wén. zhōng zǐ kǎi.
后征,四迁为侍中。时皇后兄虎贲中郎将邓骘,当朝贵盛,闻霸名行,欲与为交,霸逡巡不答,众人笑其不识时务。后当为五更,会疾卒,年七十。遗赖诸子曰:“昔延州使齐,子死嬴、博,因坎路侧,遂以葬焉。今蜀道阻远,不宜归茔,可止此葬,足藏发齿而已。务遵速朽,副我本心。人生一世,但当畏敬于人,若不善加己,直为受之。”诸子承命,葬于河南梁县, 因遂家焉。 将作大匠翟D825等与诸儒门人追录本行,谥曰宪文。中子楷。
kǎi zì gōng chāo, tōng yán shì chūn qiū gǔ wén shàng shū, mén tú cháng bǎi rén. bīn kè mù zhī, zì fù dǎng sù rú, xié zào mén yān. chē mǎ tián jiē, tú cóng wú suǒ zhǐ, huáng mén jí guì qī zhī jiā, jiē qǐ shě xiàng cì, yǐ hòu guò kè wǎng lái zhī lì. kǎi jí qí rú cǐ, zhé xǐ bì zhī. jiā pín wú yǐ wéi yè, cháng chéng lǘ chē zhì xiàn mài yào, zú gěi shí zhě, zhé huán xiāng lǐ. sī lì jǔ mào cái, chú cháng líng lìng, bù zhì guān. yǐn jū hóng nóng shān zhōng, xué zhě suí zhī, suǒ jū chéng shì, hòu huá yīn shān nán suì yǒu gōng chāo shì. wǔ fǔ lián pì, jǔ xián liáng fāng zhèng, bù jiù.
楷字公超,通《严氏春秋》、《古文尚书》,门徒常百人。宾客慕之,自父党夙儒,偕造门焉。车马填街,徒从无所止,黄门及贵戚之家,皆起舍巷次,以候过客往来之利。楷疾其如此,辄徙避之。家贫无以为业,常乘驴车至县卖药,足给食者,辄还乡里。司隶举茂才,除长陵令,不至官。隐居弘农山中,学者随之,所居成市,后华阴山南遂有公超市。五府连辟,举贤良方正,不就。
hàn ān yuán nián, shùn dì tè xià zhào gào hé nán yǐn yuē:" gù cháng líng lìng zhāng kǎi xíng mù yuán xiàn, cāo nǐ yí qí, qīng guì lè jiàn, cuàn jī yōu sǒu, gāo zhì què rán, dú bá qún sú. qián bǐ zhēng mìng, pán huán wèi zhì, jiāng zhǔ zhě wán xí yú cháng, yōu xián bù zú, shǐ qí nán jìn yú? jùn shí yǐ lǐ fā qiǎn." kǎi fù gào jí bú dào.
汉安元年,顺帝特下诏告河南尹曰:“故长陵令张楷行慕原宪,操拟夷、齐,轻贵乐贱,窜迹幽薮,高志确然,独拔群俗。前比征命,盘桓未至,将主者玩习于常,优贤不足,使其难进欤?郡时以礼发遣。”楷复告疾不到。
xìng hǎo dào shù, néng zuò wǔ lǐ wù. shí guān xī rén péi yōu yì néng wéi sān lǐ wù, zì yǐ bù rú kǎi, cóng xué zhī, kǎi bì bù kěn jiàn. huán dì jí wèi, yōu suì xíng wù zuò zéi, shì jué bèi kǎo, yǐn kǎi yán cóng xué shù, kǎi zuò xì tíng wèi zhào yù, jī èr nián, héng fěng sòng jīng jí, zuò shàng shū zhù. hòu yǐ shì wú yàn, jiàn yuán huán jiā. jiàn hé sān nián, xià zhào ān chē bèi lǐ pìn zhī, cí yǐ dǔ jí bù xíng. nián qī shí, zhōng yú jiā. zǐ líng.
性好道术,能作五里雾。时关西人裴优亦能为三里雾,自以不如楷,从学之,楷避不肯见。桓帝即位,优遂行雾作贼,事觉被考,引楷言从学术,楷坐系廷尉诏狱,积二年,恒讽诵经藉,作《尚书注》。后以事无验,见原还家。建和三年,下诏安车备礼聘之,辞以笃疾不行。年七十,终于家。子陵。
líng zì chù chōng, guān zhì shàng shū. yuán jiā zhōng, suì shǒu cháo hè, dà jiàng jūn liáng jì dài jiàn rù shěng, líng hē chì lìng chū, chì yǔ lín hǔ bēn duó jì jiàn. jì guì xiè, líng bù yīng, jí hé zòu jì, qǐng tíng wèi lùn zuì, yǒu zhào yǐ yī suì fèng shú, ér bǎi liáo sù rán.
陵字处冲,官至尚书。元嘉中,岁首朝贺,大将军梁冀带剑入省,陵呵叱令出,敕羽林、虎贲夺冀剑。冀跪谢,陵不应,即劾奏冀,请廷尉论罪,有诏以一岁俸赎,而百僚肃然。
chū, jì dì bù yí wèi hé nán yǐn, jǔ líng xiào lián. bù yí jí líng zhī zòu jì, yīn wèi yuē:" xī jǔ jūn, shì suǒ yǐ zì fá yě." líng duì yuē:" míng fǔ bù yǐ líng bù xiào, wù jiàn zhuó xù, jīn shēn gōng xiàn, yǐ bào sī ēn." bù yí yǒu cán sè. líng dì xuán.
初,冀弟不疑为河南尹,举陵孝廉。不疑疾陵之奏冀,因谓曰:“昔举君,适所以自罚也。”陵对曰:“明府不以陵不肖,误见擢序,今申公宪,以报私恩。”不疑有惭色。陵弟玄。
xuán zì chù xū, chén shēn yǒu cái lüè, yǐ shí luàn bù shì. sī kōng zhāng wēn shù yǐ lǐ pì, bù néng zhì. zhōng píng èr nián, wēn yǐ chē qí jiāng jūn chū zhēng liáng zhōu zéi biān zhāng děng, jiāng xíng, xuán zì tián lú bèi hè dài suǒ, yào shuō wēn yuē:" tiān xià kòu zéi yún qǐ, qǐ bù yǐ huáng mén cháng shì wú dào gù hū? wén zhōng guì rén gōng qīng yǐ xià dāng chū zǔ dào yú píng lè guān, míng gōng zǒng tiān xià wēi zhòng, wò liù shī zhī yào, ruò yú zhōng zuò jiǔ hān, míng jīn gǔ, zhěng xíng zhèn, zhào jūn zhèng zhí yǒu zuì zhě zhū zhī, yǐn bīng hái tún dōu tíng, yǐ cì jiǎn chú zhōng guān, jiě tiān xià zhī dào xiàn, bào hǎi nèi zhī yuàn dú, rán hòu xiǎn yòng yǐn yì zhōng zhèng zhī shì, zé biān zhāng zhī tú wǎn zhuǎn gǔ zhǎng zhī shàng yǐ." wēn wén dà zhèn, bù néng duì, liáng jiǔ wèi xuán yuē:" chù xū, fēi bù yuè zi zhī yán, gù wú bù néng xíng, rú hé!" xuán nǎi tàn yuē:" shì xíng zé wèi fú, bù xíng zé wèi zéi. jīn yǔ gōng cháng cí yǐ." jí yǎng yào yù yǐn zhī. wēn qián zhí qí shǒu yuē:" zi zhōng yú wǒ, wǒ bù néng yòng, shì wú zuì yě, zi hé wéi dāng rán! qiě chū kǒu rù ěr zhī yán, shuí jīn zhī zhī!" xuán suì qù, yǐn jū lǔ yáng shān zhōng. jí dǒng zhuō bǐng zhèng, wén zhī, pì yǐ wéi yuàn, jǔ shì yù shǐ, bù jiù. zhuō lín zhī yǐ bīng, bù dé yǐ qiáng qǐ, zhì lún shì, dào bìng zhōng.
玄字处虚,沉深有才略,以时乱不仕。司空张温数以礼辟,不能致。中平二年,温以车骑将军出征凉州贼边章等,将行,玄自田庐被褐带索,要说温曰:“天下寇贼云起,岂不以黄门常侍无道故乎?闻中贵人公卿已下当出祖道于平乐观,明公总天下威重,握六师之要,若于中坐酒酣,鸣金鼓,整行阵,召军正执有罪者诛之,引兵还屯都亭,以次剪除中官,解天下之倒县,报海内之怨毒,然后显用隐逸忠正之士,则边章之徒宛转股掌之上矣。”温闻大震,不能对,良久谓玄曰:“处虚,非不悦子之言,顾吾不能行,如何!”玄乃叹曰:“事行则为福,不行则为贼。今与公长辞矣。”即仰药欲饮之。温前执其手曰:“子忠于我,我不能用,是吾罪也,子何为当然!且出口入耳之言,谁今知之!”玄遂去,隐居鲁阳山中。及董卓秉政,闻之,辟以为掾,举侍御史,不就。卓临之以兵,不得已强起,至轮氏,道病终。
zàn yuē: zhōng shì rú mén, jiǎ zhèng míng xué. zhòng chí yī jiè, zhēng lǐ zhān wò. shēng yuán shǒu jīng, yì piān qíng jiào, bà guì zhī zhǐ, cí jiāo qī lǐ. gōng chāo shàn shù, suǒ shě chéng shì.
赞曰:中世儒门,贾、郑名学。众驰一介,争礼氈幄。升、元守经,义偏情较,霸贵知止,辞交戚里。公超善术,所舍成市。