strong pí fú hàn shù xué jiū gāo tán huā yuè liú hén bài guān xiàn jì strong
蚍蜉撼树学究高谈 花月留痕稗官献技
qíng zhī suǒ zhōng, duān zài wǒ bèi. jūn chén fù zǐ xiōng dì fū fù péng yǒu, xìng yě qíng zì bù zú yǐ jǐn zhī. rán zì gǔ zhōng xiào jié yì, yǒu mò rán guǎ qíng zhī rén hū? zì xí sú jiāo bó, yòng qíng bù néng zhuān yī, jūn chén fù zǐ xiōng dì fū fù péng yǒu zhī jiān, qiě xiāng shuài ér wèi wěi, hé kuàng qí tā! qián kūn qīng qì jiān liú yī èr qíng zhǒng, shàng jì bù néng cè míng yú cháo, xià yòu bù huò shí lì yú jiā, tú bào yī wǎng qíng shēn zhī zhì, bēn zǒu tiān yá. suǒ wén zhī shì, jiē fēi qí xīn suǒ yuàn wén, ér yòu bù néng bù wén suǒ jiàn zhī rén, jiē fēi qí xīn suǒ yuàn jiàn, ér yòu bù néng bú jiàn, è hū yòng qí qíng!
情之所钟,端在我辈。君臣、父子、兄弟、夫妇、朋友,性也;情字不足以尽之。然自古忠孝节义,有漠然寡情之人乎?自习俗浇薄,用情不能专一,君臣、父子、兄弟、夫妇、朋友之间,且相率而为伪,何况其他!乾坤清气间留一二情种,上既不能策名于朝,下又不获食力于家,徒抱一往情深之致,奔走天涯。所闻之事,皆非其心所愿闻,而又不能不闻;所见之人,皆非其心所愿见,而又不能不见,恶乎用其情!
qǐng wèn kàn guān: qú shì qíng zhǒng, huò rán zhuì dì shí biàn dài yǒu cǐ yì diǎn qíng gēn, rú jīn yào xiàng hé chǔ fā xiè ne? yín fēng xiào yuè, hǎo jǐng nán cháng wán shuǐ yóu shān, láo rén yì juàn. wàn bù dé yǐ ér jì qí qíng yú míng huā, wàn bù dé yǐ ér jì qí qíng yú shí niǎo. chuāng míng jī jìng, dé yī shì qíng zhī wù ér qíng zhù zhī jiǔ lán dēng xiè, jiàn yī duō qíng zhī rén ér qíng gèng zhù zhī. zhè duàn huà cóng nà lǐ shuō qǐ?
请问看官:渠是情种,砉然坠地时便带有此一点情根,如今要向何处发泄呢?吟风啸月,好景难常;玩水游山,劳人易倦。万不得已而寄其情于名花,万不得已而寄其情于时鸟。窗明几净,得一适情之物而情注之;酒阑灯灺,见一多情之人而情更注之。这段话从那里说起?
yīn wèi bì xiāng yǒu yī xué jiū xiān shēng, xìng yú, hào gēng xīn, tīng xiǎo zi zhè bān shuō, biàn fú rán dào:" rén shēng yǒu qíng, dāng yòng yú zhèng. táo jìng jié xián qíng yī fù, shàng yí wù yì, ruò wǔ shè gē shàn, zhuǎn shùn jiē fēi, hóng fěn qīng lóu, dāng chǎng jí huàn, hái jiǎng shén me qíng ne! wǒ men yuán bù bì zuò lǐ xué, dàn shēng jīn zhī shì, zuò jīn zhī rén, dú shū shì wéi zhe kē míng, móu shēng shì wéi zhe qī zǐ. nǐ kàn nà yī bān liáo dǎo míng shì, yǒu xiē zǐ cōng míng, piān zuò chū guài guài qí qí de shì, dòng rén ěr gēn yòu zuò chū là luò tuò tà de yàng, dā tā jià zi. gèng yǒu nà fàng dàng bù jī, ào nì yī qiè, piān dī shǒu xià xīn zuò ér nǚ zǐ tài, liú liàn gōu lán zhōng rén, nǐ xiǎng, tā men yǒu jǐ gè liáng fū rén néng shí qí wáng? yǒu jǐ gè guān pàn pàn néng xùn shàng shū? dà yuē cǐ děng xíng lè qù chù, zhǐ hǎo féng chǎng zuò xì, rú fú yún zài kōng, jīn rì dào zhè lǐ, míng rì dào nà lǐ, shuō shuō xiào xiào, dōu wú fáng ài, zhǐ bú yào tuō ní dài shuǐ, jiū chán bù qīng cái hǎo ne. nǐ shuō shén me qíng zhǒng, yòu shì shén me qíng gēn, wǒ biàn qíng tián yě yào tà pò, hé cóng liú diǎn gēn, liú diǎn zhòng ne!" xiǎo zi xiào dào:" xiān shēng zì zhī shén míng, jiào rén yě hái tā shi, zhǐ shì jiāng' qíng' zì jìng xíng mǒ shā! shì xiǎng: kū mù féng chūn, méng yá biàn fā shēng gōng shuō fǎ, wán shí diǎn tóu. wú lùn shì hé děng yàng rén, bǐ mù shí zì rán bù tóng, rú hé bǎ rén dāng gè dēng chǎng kuǐ lěi? gǔ rén lì biàn' qíng'' yíng' èr zì, rú jìng wèi fēn míng, xiān shēng jiāng qíng tián tà pò, qíng zhǒng qíng gēn yī qí chú gè gān jìng, xiān shēng yào xíng shén me lè ne? xiǎo zi bù gǎn shuō, qiú xiān shēng zhǐ jiào bà!"
因为敝乡有一学究先生,姓虞,号耕心,听小子这般说,便拂然道:“人生有情,当用于正。陶靖节《闲情》一赋,尚贻物议,若舞社歌扇,转瞬皆非,红粉青楼,当场即幻,还讲什么情呢!我们原不必做理学,但生今之世,做今之人,读书是为着科名,谋生是为着妻子。你看那一班潦倒名士,有些子聪明,偏做出怪怪奇奇的事,动人耳根;又做出落落拓拓的样,搭他架子。更有那放荡不羁,傲睨一切,偏低首下心作儿女子态,留恋勾栏中人,——你想,他们有几个梁夫人能识蕲王?有几个关盼盼能殉尚书?大约此等行乐去处,只好逢场作戏,如浮云在空,今日到这里,明日到那里,说说笑笑,都无妨碍,只不要拖泥带水,纠缠不清才好呢。你说什么情种,又是什么情根,我便情田也要踏破,何从留点根,留点种呢!”小子笑道:“先生自知甚明,教人也还踏实,只是将‘情’字径行抹煞!试想:枯木逢春,萌芽便发;生公说法,顽石点头。无论是何等样人,比木石自然不同,如何把人当个登场傀儡?古人力辨‘情’、‘滢’二字,如径渭分明,先生将情田踏破,情种情根一齐除个干净,先生要行什么乐呢?小子不敢说,求先生指教罢!”
xué jiū bó rán nù dào:" nǐ jiǎng shén me huà! xiān wáng' rén qíng yǐ wéi tián', zhè' qíng' zì nǐ jìng rèn zuò nán nǚ sī qíng kàn me?" xiǎo zi" chī" de yī xiào, dào:" xiān shēng, nǐ zěn de bù jì de shàng wén yǒu' yǐn shí nán nǚ, rén zhī dà yù cún yān' yī jù ne! dà dǐ rén zhī liáng xīn, qí fā jiàn zuì zhēn zhě, mò rú nán nǚ fēn shàng. gù dà xué yán chéng yì, bì lì zhī yú' hǎo hào sè' mèng zǐ yán shùn zhī xiào, bì yàn zhī yú' mù shào ài'. xiǎo zi nán biān rén, nán biān yǒu gè lè bù, shēng yòng zhēn nán, dàn yòng zhēn nǚ, rán chuán zhú, pù hóng qú shū, yǎn chàng xǐng jì tōu shī děng jù, shén qíng yì tài, bǐ xún cháng kōng zhōng mó nǐ, qiáng yǒu shí bèi. jīn rén yī shēng, jiāng zhēn miàn mù cáng guò, ná yī fù miàn jù tào shàng, wài zé dāng chǎng chóu zuò, nèi zé ěr shì zhōu xuán, jí shǐ fēn ruò jūn chén, ēn ruò fù zǐ, qīn ruò xiōng dì, ài ruò fú fù, yì ruò péng yǒu, yì zhǐ shì cǐ yī fù miàn jù, zài wú dì èr fù gēng huàn. rén xīn rú cǐ, shì dào rú cǐ, kě jù kě yōu! dú shū rén zuò xiù cái shí, sān fēn zhōng què yǒu yī fēn zhēn miàn mù, zì dēng jiǎ kē, rén shì bǎn, shé shén niú guǐ, qún zhì tà lái."
学究勃然怒道:“你讲什么话!先王‘人情以为田’,这‘情’字你竟认作男女私情看么?”小子“嗤”的一笑,道:“先生,你怎的不记得上文有‘饮食男女,人之大欲存焉’一句呢!大抵人之良心,其发见最真者,莫如男女分上。故《大学》言诚意,必例之于‘好好色’;《孟子》言舜之孝,必验之于‘慕少艾’。小子南边人,南边有个乐部,生用真男,旦用真女,燃椽烛,铺红氍毹,演唱《醒妓》、《偷诗》等剧,神情意态,比寻常空中摹拟,强有十倍。今人一生,将真面目藏过,拿一副面具套上,外则当场酬酢,内则迩室周旋,即使分若君臣,恩若父子,亲若兄弟,爱若夫妇,谊若朋友,亦只是此一副面具,再无第二副更换。人心如此,世道如此,可惧可忧!读书人做秀才时,三分中却有一分真面目,自登甲科,人仕版,蛇神牛鬼,麇至沓来。”
kàn guān tīng zhe: xiǎo zi shuō guò" jīn rén zhǐ shì yī fù miàn jù", rú hé yòu shuō chū xǔ duō miàn mù lái? xū zhī xǐ nù wēi fú, shí wàn fù miàn jù zhǐ shì yī fù tóng miàn jù yě. rán zé shēng jīn zhī shì, zuò jīn zhī rén, zhēn miàn mù rú hé xíng dé qù ne! nǐ kàn zhēn miàn mù zhě, qí shēn lì kǎn kě, bù yī ér zú. jí rú xiān shēng suǒ shuō nà yī bān fàng dàng bù jī zhī shì, qú qǐ xiān hé céng bù zì jiǎn shù, dú shū xiǎng wèi chuán rén, zuò guān xiǎng wéi míng huàn? nài xīn fāng bù yuán, cháng zhí bù qū, yǎn gāo bù dī, zuò cǐ wén zhāng bù zhōng yǒu sī shéng chǐ, yán yǔ zhí chù dāng shì nì lín. yòu gēng wú bǎi mǔ zhī tián, yǐn yuán yī chuán zhī zhái, fǔ yǎng qiú rén, fú shěn zhōng lǎo, héng zāo bái yǎn, zuò tuán qīng zhān. bù xiǎng xún cháng gē jì zhōng, zhuǎn yǒu kuī qí fēng gé qīng mù zhī zhě, lián qí lún luò xì liàn zhī zhě, yī xī zhī méng, zhōng shēn bù gǎi. xìng ér wèi bǐ yì zhī jiān, zhào yú cháo, róng yú shì, pán gēn cuò jié, kuài zhì rén kǒu bù xìng ér wèi fēn fēi zhī yàn, shòu chán bàng, zāo cuò zhé, shēng lí sǐ bié, zhǐ chǐ tiān yá, jī hèn qiān qiū, huáng quán xiāng jiàn. sān shēng yuān zhài, suī shòu shǒu yú jiē yī duàn chī qíng, zǎo xiāo hún yú péng kē. jīn jiāo shān xià, kōng chuán péng hè zhī míng yīng wǔ zhōu biān, shuí fǎng yù jiàn zhī mù! jiàn zhě suān bí, wén zhě fǔ xīn, yú sú wú zhī, zhuǎn chéng xiào bǐng. xiān shēng, nǐ dào xiǎo zi cǐ yī pài guǐ huà, shì píng kōng dù zhuàn de me!
看官听着:小子说过“今人只是一副面具”,如何又说出许多面目来?须知喜怒威福,十万副面具只是一副铜面具也。然则生今之世,做今之人,真面目如何行得去呢!你看真面目者,其身历坎坷,不一而足。即如先生所说那一班放荡不羁之士,渠起先何曾不自检束,读书想为传人,做官想为名宦?奈心方不圆,肠直不曲,眼高不低,坐此文章不中有司绳尺,言语直触当事逆鳞。又耕无百亩之田,隐元一椽之宅,俯仰求人,浮沈终老,横遭白眼,坐团青毡。不想寻常歌伎中,转有窥其风格倾慕之者,怜其沦落系恋之者,一夕之盟,终身不改。幸而为比翼之鹣,诏于朝,荣于室,盘根错节,脍炙人口;不幸而为分飞之燕,受谗谤,遭挫折,生离死别,咫尺天涯,赍恨千秋,黄泉相见。三生冤债,虽授首于-街;一段痴情,早销魂于蓬颗。金焦山下,空传蓬鹤之铭;鹦鹉洲边,谁访玉箭之墓!见者酸鼻,闻者拊心,愚俗无知,转成笑柄。先生,你道小子此一派鬼话,是凭空杜撰的么!
xiǎo zi xún qīn bù yù, liú luò lín fén xiàn gū shè shān zhōng, yǐ qiáo sū zhòng cài wèi yè, wǔ nián qián, chūn dòng chū róng, xiǎo zi chú dì, hū dì xiàn yī xué, xué zhōng yǒu yī tiě xiá, nèi cáng shū shù běn. qí shū míng huā yuè hén, bù zhù zuò zhě xìng shì, yì bù xiáng nián dài. xiǎo zi pī lǎn yī guò, jiāng qí cǐ zhōng rén chuán zhī. qí nián xià wǔ, hàn bá wèi nüè, chì dì qiān lǐ, xiǎo zi fèng mǔ bì zāi tài yuán, kǔ wú shēng jì, hū wù tiān shòu cǐ shū, jiē jì xiǎo zi yī shí. yīn shǒu chāo yī biàn, rì xié wǎng chá fāng, qiāo qǐ gǔ bǎn, zhuàn qián bǎi wén, fù mǐ yǐ guī, gōng lǎo mǔ yī bǎo.
小子寻亲不遇,流落临汾县姑射山中,以樵苏种菜为业,五年前,春冻初融,小子锄地,忽地陷一袕,袕中有一铁匣,内藏书数本。其书名《花月痕》,不著作者姓氏,亦不详年代。小子披览一过,将俟此中人传之。其年夏五,旱魃为虐,赤地千里,小子奉母避灾太原,苦无生计,忽悟天授此书,接济小子衣食。因手抄一遍,日携往茶坊,敲起鼓板,赚钱百文,负米以归,供老母一饱。
shū zhōng zhī shì fēi zhēn jiǎ, xiǎo zi yì bù zhī dào. dàn měi rì jiān tīng xiǎo zi shuō shū de rén, yě yǒu xiào de, yě yǒu kū de, yě yǒu tàn xī de, dōu shuō dào:" shū zhōng wéi chī zhū liú qiū hén, yǒu zhēn xìng qíng hán hé shēng dù cǎi qiū lǐ sù rú lǐ fū rén, yǒu zhēn yì qì. jí liè rú tū tóng, shǎ rú bǒ bì, gàng rú tú hù, lǎn rú jiǔ tú, yíng rú bì táo, hěn rú zhào shòu, yì gè yǒu zhēn miàn mù, yuè yuè zhǐ shàng." kě jiàn rén xīn bù sǐ, zāng huò yì bō guǒ zhī kě zhēn zhí dào zài mín, tú gū běn yīng xióng zhī xiǎo yǐn. zhì rú lǎo mèi fén shēn, jī qī tóng jìn yāo mó dàng yǐng, tù tuō zāo qín wú shǔ shàn yuán, zhōng yǒu jì qióng zhī rì hú sūn zuò jù, tú zēng xíng huì zhī xiū, yòu kě jiàn tiān dào xún huán, wú wǎng bù fù. yuān yǒu tóu, zhài yǒu zhǔ, yuàn dà zhòng mò jié è yuán shēng zhī rì, sǐ zhī nián, jí gù yǐng yì cán qīng yè.
书中之是非真假,小子亦不知道。但每日间听小子说书的人,也有笑的,也有哭的,也有叹息的,都说道:“书中韦痴珠、刘秋痕,有真性情;韩荷生、杜采秋、李谡如、李夫人,有真意气。即劣如秃僮,傻如跛婢,戆如屠户,懒如酒徒,滢如碧桃,狠如肇受,亦各有真面目,跃跃纸上。”可见人心不死,臧获亦剥果之可珍;直道在民,屠沽本英雄之小隐。至如老魅焚身,鸡栖同烬;幺魔荡影,兔脱遭擒;鼯鼠善缘,终有技穷之日;猢狲作剧,徒增形秽之羞,又可见天道循环,无往不复。冤有头,债有主,愿大众莫结恶缘;生之日,死之年,即顾影亦惭清夜。
xiǎo zi cháng tí qí juàn shǒu yún:
小子尝题其卷首云:
yǒu shì bì yǒu fēi, shì zhēn hái shì jiǎ.
有是必有非,是真还是假。
shéi zhī yī piàn xīn zhì zhī kāi juàn zhě!
谁知一片心质之开卷者!
jīn rì tiān qì qíng míng, zhū jūn xián xiá wú shì, hé bù wǎng liǔ xiàng kǒu yī wèi liáng chá sì, tīng xiǎo zi jiǎng huā yuè hén qù yě.
今日天气晴明,诸君闲暇无事,何不往柳巷口一味凉茶肆,听小子讲《花月痕》去也。
qí yuán qǐ rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
其缘起如何,且听下回分解。