zhōng yì yī
◎忠义一
hú shā bǔ tè hǔ pū hū dé zhān gē hán nú cáo guī wēn dí hǎn pú dǔ é lǐ yě nà lán chuò chì wèi quán shàn yáng jiā gǔ shǒu zhōng shí mǒ yuán yì bó dé méi hé shàng wū gǔ sūn wù tún gāo shǒu yuē hé sù jiā ān lǐ wáng wéi hàn yí lá gǔ yǔ niè sòng yǐ wū gǔ lùn róng zǔ wū gǔ lùn zhòng wēn jiǔ zhù lǐ yǎn liú dé jī wáng yì wáng huì qí yīng yáng shù jiǎ fǎ xīn gāo xī
○胡沙补 特虎 仆忽得 粘割韩奴 曹珪 温迪罕蒲睹 讹里也 纳兰绰赤 魏全 鄯阳 夹谷守中 石抹元毅 伯德梅和尚 乌古孙兀屯 高守约 和速嘉安礼 王维翰 移剌古与涅 宋扆 乌古论荣祖 乌古论仲温 九住 李演刘德基 王毅 王晦 齐鹰扬 术甲法心 高锡
luán gòng zǐ yuē:" mín shēng yú sān, shì zhī rú yī, wéi qí suǒ zài, zé zhì sǐ yān." gōng qīng dài fū jū qí wèi, shí qí lù, guó jiā yǒu nán, zài cháo zhě sǐ qí guān, shǒu jùn yì zhě sǐ chéng guō, zhì jūn lǚ zhě sǐ xíng zhèn, shì jǐng cǎo yě zhī chén fā fèn ér sǐ, jiē qí suǒ yě. gù sǐ dé qí suǒ, zé suǒ yù yǒu shèn yú shēng zhě yān. jīn dài bāo sǐ jié zhī chén, jì zèng guān jué, réng lù yòng qí zǐ sūn. zhēn yòu yǐ lái, qí lǐ yǒu jiā, lì cí shù bēi, suì shí zhì jì, kě wèi zhì yǐ. shèng yuán zhào xiū liáo jīn sòng shǐ, shǐ chén yì fán lì, fán qián dài zhī zhōng yú suǒ shì zhě, qǐng shū zhī wú huì, cháo tíng cóng zhī. wū hū, rén zāi shèng yuán zhī wéi zhèng yě. sī mǎ qiān jì yù ràng duì zhào xiāng zi zhī yán yuē:" rén zhǔ bù yǎn rén zhī měi, ér zhōng chén yǒu chéng míng zhī yì." zhì zāi sī yán, shèng yuán zhī wéi zhèng, zú wèi wàn shì xùn yǐ. zuò zhōng yì chuán.
栾共子曰:“民生于三,事之如一,唯其所在,则致死焉。”公卿大夫居其位,食其禄,国家有难,在朝者死其官,守郡邑者死城郭,治军旅者死行阵,市井草野之臣发愤而死,皆其所也。故死得其所,则所欲有甚于生者焉。金代褒死节之臣,既赠官爵,仍录用其子孙。贞祐以来,其礼有加,立祠树碑,岁时致祭,可谓至矣。圣元诏修辽、金、宋史,史臣议凡例,凡前代之忠于所事者,请书之无讳,朝廷从之。乌乎,仁哉圣元之为政也。司马迁记豫让对赵襄子之言曰:“人主不掩人之美,而忠臣有成名之义。”至哉斯言,圣元之为政,足为万世训矣。作《忠义传》。
hú shā bǔ, wán yán bù rén. nián sān shí wǔ cóng jūn, pō jiàn rèn yòng. tài zǔ shǐ pū guā lá wǎng liáo guó qǐng ā sǒng, shí guān qí xíng shì. pū guā lá hái yán liáo bīng bù zhī qí shù, tài zǔ yí zhī, shǐ hú shā bǔ wǎng. hái bào yuē:" liáo bīng diào bīng, shàng wèi dà jí." jí jiàn tǒng jūn, shǐ qí sūn bèi jiǎ lì yú bàng, tǒng jūn yuē:" rén wèi rǔ bèi qiě fǎn, gù wèi bèi ěr." jí háng dào zhōng, yù bó hǎi jūn, bó hǎi jūn xiàng hú shā bǔ qiě xiào qiě yán yuē:" wén nǚ zhí yù wèi luàn, rǔ bèi shì xié." jù yǐ gào tài zǔ, yòu yuē:" jīn jǔ dà shì bù kě hòu shí, ruò qí hé dòng, zé liáo bīng shèng jí lái gōng yǐ. chéng qí wèi jí ér zǎo fá zhī, kě yǐ dé zhì." tài zǔ shēn rán zhī. jí pò níng jiāng zhōu, zhàn yú dá lǔ gǔ chéng, jiē yǒu gōng, cì yǐ qí gǔ bìng yù qì xiè. gāo yǒng chāng qǐng hé, hú shā bǔ wǎng zhāo zhī, qǔ hú tū gǔ yǐ guī. gāo yǒng chāng zhà xiáng yú wò lǔ, wò lǔ shǐ hú shā bǔ sā bā wǎng bào. huì gāo zhēn jiàng, yán yǒng chāng fēi zhēn jiàng zhě, wò lǔ nǎi jìn bīng. yǒng chāng nù, suì shā hú shā bǔ, sā bā, jiē zhī jiě zhī. hú shā bǔ jiù zhí, shén sè zì ruò, mà yǒng chāng yuē:" rǔ pàn jūn nì tiān, jīn rì shā wǒ, míng rì jí rǔ yǐ." mà bù jué kǒu, zhì sǐ. nián wǔ shí jiǔ. tiān huì zhōng, yǔ sā bā jù zèng yáo zhèn jié dù shǐ.
胡沙补,完颜部人。年三十五从军,颇见任用。太祖使仆刮剌往辽国请阿竦,实观其形势。仆刮剌还言辽兵不知其数,太祖疑之,使胡沙补往。还报曰:“辽兵调兵,尚未大集。”及见统军,使其孙被甲立于傍,统军曰:“人谓汝辈且反,故为备耳。”及行道中,遇渤海军,渤海军向胡沙补且笑且言曰:“闻女直欲为乱,汝辈是邪。”具以告太祖,又曰:“今举大事不可后时,若俟河冻,则辽兵盛集来攻矣。乘其未集而早伐之,可以得志。”太祖深然之。及破宁江州,战于达鲁古城,皆有功,赐以旗鼓并御器械。高永昌请和,胡沙补往招之,取胡突古以归。高永昌诈降于斡鲁,斡鲁使胡沙补、撒八往报。会高桢降,言永昌非真降者,斡鲁乃进兵。永昌怒,遂杀胡沙补,撒八,皆支解之。胡沙补就执,神色自若,骂永昌曰:“汝叛君逆天,今日杀我,明日及汝矣。”骂不绝口,至死。年五十九。天会中,与撒八俱赠遥镇节度使。
tè hǔ, yǎ tà lán shuǐ rén. qū gàn xióng wěi, gǎn zhàn dòu. dá lǔ gǔ chéng zhī yì, huó nǚ xiàn dí, tè hǔ jiù chū zhī. gōng zhào sàn chéng, liáo bīng sān qiān lái jù, tè hǔ xiān dēng, bài zhī. gōng lú gé yíng, má jí duò mǎ, tè hǔ dú shā liáo bīng shù bèi, yē ér chū zhī. shǎng lài yú wò. zì lín huáng bān shī, zhì liáo hé, yú dǔ lái xí, lóu shì yǐ yǐn qù, tè hǔ dú diàn, mǎ bèi nǎi bù dòu, lóu shì yǔ shù qí lái jiù, tè hǔ zhǐ yuē:" wǒ yǐ yī sǐ hàn dí, gōng wù lái, jù bì wú yì." suì méi yú zhèn. huáng tǒng jiān, zèng míng wēi jiāng jūn.
特虎,雅挞澜水人。躯干雄伟,敢战斗。达鲁古城之役,活女陷敌,特虎救出之。攻照散城,辽兵三千来拒,特虎先登,败之。攻卢葛营,麻吉堕马,特虎独杀辽兵数辈,掖而出之。赏赉逾渥。自临潢班师,至辽河,余睹来袭,娄室已引去,特虎独殿,马惫乃步斗,娄室与数骑来救,特虎止曰:“我以一死捍敌,公勿来,俱毙无益。”遂没于阵。皇统间,赠明威将军。
pū hū dé, zōng shì zi. chū shì guó xiāng sā gǎi, fá xiāo hǎi lǐ yǒu gōng. yǔ chóu wò jù, zhāo xiáng zhú wēi shuǐ bù zú, chóu wò wèi móu kè, pū hū dé lǐng xíng jūn qiān hù. cóng pò huáng lóng fǔ, zhàn yú dá lǔ gǔ chéng, jiē yǒu gōng. níng jiāng zhōu bó hǎi yǐ sāi bǔ pàn, pū hū dé zhuī fù zhī. tiān fǔ wǔ nián jiǔ yuè, chóu wò pū hū dé wǎng biē gǔ hé jí jūn mǎ, zhú wēi shuǐ bù shí lǐ gǔ dá děng qī rén shā chóu wò pū hū dé, tóu qí shī shuǐ zhōng, jù nián sì shí sān. tài zǔ dào xī, qiǎn shǐ diào fù jiā děng. liù nián zhēng yuè, wò lǔ fá shí lǐ gǔ dá yú shí lǐ hǎn hé, zhuī jí yú hé tà lá shān, shā sì rén, fǔ dìng yú zhòng. zhào wò lǔ qiú chóu wò pū hū dé shī yǐ zàng. tiān juàn zhōng, zèng chóu wò fèng guó shàng jiàng jūn pū hū dé zhāo yì dà jiàng jūn.
仆忽得,宗室子。初事国相撒改,伐萧海里有功。与酬斡俱,招降烛偎水部族,酬斡为谋克,仆忽得领行军千户。从破黄龙府,战于达鲁古城,皆有功。宁江州渤海乙塞补叛,仆忽得追复之。天辅五年九月,酬斡、仆忽得往鳖古河籍军马,烛偎水部实里古达等七人杀酬斡、仆忽得,投其尸水中,俱年四十三。太祖悼惜,遣使吊赙加等。六年正月,斡鲁伐实里古达于石里罕河,追及于合挞剌山,杀四人,抚定余众。诏斡鲁求酬斡、仆忽得尸以葬。天眷中,赠酬斡奉国上将军、仆忽得昭义大将军。
chóu wò, yì zōng shì zi yě. nián shí wǔ lì jūn, cóng tài zǔ fá liáo, lǜ tāo wēn lù bīng zhāo fǔ sān tǎn shí lǐ hěn bá kǔ sān shuǐ biē gǔ chéng yì, jiē jiàng zhī. bài shì wéi wǔ bǎi yú ā liáng gé chéng, huò qí mín zhòng. zhì shì sǐ yān.
酬斡,亦宗室子也。年十五隶军,从太祖伐辽,率涛温路兵招抚三坦、石里很、跋苦三水鳖古城邑,皆降之。败室韦五百于阿良葛城,获其民众。至是死焉。
zhān gē hán nú, yǐ hù wèi cóng zōng bì zhēng fá, cì kǎi jiǎ gōng shǐ zhàn mǎ. chū, tài zǔ rù jū yōng guān, liáo lín yá yē lù: dà shí zì gǔ běi kǒu wáng qù, yǐ qí zhòng lái xí fèng shèng zhōu, bì yú lóng mén dōng èr shí wǔ lǐ, lóu shì wǎng qǔ zhī, huò dà shí bìng jiàng qí zhòng. zōng wàng xí liáo zhǔ zī zhòng yú qīng zhǒng, yǐ dà shí wèi xiāng dǎo, zhào yuē:" liáo zhào wáng xí ní liè lín yá dà shí běi wáng hē lǐ zhì jié dù shǐ é lǐ cì bèi jǐn chì gǒu ér zhāo tǎo dí liù xiáng wěn liù jīn tóng zhī hǎi lǐ jí zhū guān mín, bìng shì qí zuì." fù zhào wò lǔ yuē:" lín yá dà shí suī fēi jiàng fù, qí wèi xiāng dǎo yǒu láo, kě míng yù zhī." shí tiān fǔ liù nián yě. jì ér wáng qù, bù zhī suǒ wǎng.
粘割韩奴,以护卫从宗弼征伐,赐铠甲弓矢战马。初,太祖入居庸关,辽林牙耶律大石自古北口亡去,以其众来袭奉圣州,壁于龙门东二十五里,娄室往取之,获大石并降其众。宗望袭辽主辎重于青冢,以大石为乡导,诏曰:“辽赵王习泥烈、林牙大石、北王喝里质、节度使讹里刺、孛堇赤狗儿、招讨迪六、祥稳六斤、同知海里及诸官民,并释其罪。”复诏斡鲁曰:“林牙大石虽非降附,其为乡导有劳,可明谕之。”时天辅六年也。既而亡去,不知所往。
tiān huì èr nián, liáo xiáng wěn tà bù yě lái jiàng, yán dà shí chēng wáng yú běi fāng, shǔ zhì nán běi miàn guān liáo, yǒu zhàn mǎ wàn pǐ, xù chǎn shén zhòng. zhào yuē:" zhuī xí liáo zhǔ, bì zhuó shì yí ér xíng. gōng tǎo dà shí, xū qí bào xià." sān nián, dū tǒng wán yán xī yǐn yán, wén xià rén yǔ yē lù: dà shí yuē yuē:" dà jīn jì huò liáo zhǔ, zhū jūn jiē jiāng guī yǐ, yí hé bīng yǐ qǔ shān xī zhū bù." zhào dá yuē:" xià rén huò yǔ dà shí hé móu wèi xìn, bù kě bù chá, qí yán bèi zhī." qī nián, tài zhōu lù dū tǒng pó lú huǒ zòu:" dà shí yǐ dé běi bù èr yíng, kǒng hòu nán zhì, qiě jìn qún mù, yí liè tún shù." zhào dá yuē:" yǐ èr yíng zhī gù fā bīng, zhū bù bì rǎo, dāng jǐn chì hòu ér yǐ." bā nián, qiǎn yē lǜ yú dǔ shí jiā nú bá lí sù zhuī tǎo dà shí, zhēng bīng zhū bù, zhū bù bù cóng, shí jiā nú zhì wù nà shuǐ ér hái. yú dǔ bào yuán shuài fǔ yuē:" wén yē lù: dà shí zài hé zhōu zhī yù, kǒng yǔ xià rén hé, dāng qiǎn shǐ suǒ zhī." xià guó bào yuē:" xiǎo guó yǔ hé zhōu rǎng dì bù xiāng jiē, qiě bù zhī dà shí suǒ wǎng yě." huáng tǒng sì nián, huí hé qiǎn shǐ rù gòng, yán dà shí yǔ qí guó xiāng lín, dà shí yǐ sǐ. zhào qiǎn hán nú yǔ qí shǐ jù wǎng, yīn guān qí guó fēng sú, jiā wǔ yì jiāng jūn, fèng shǐ dà shí. hán nú qù hòu bù fù wén wèn.
天会二年,辽详稳挞不野来降,言大石称王于北方,署置南北面官僚,有战马万匹,畜产甚众。诏曰:“追袭辽主,必酌事宜而行。攻讨大石,须俟报下。”三年,都统完颜希尹言,闻夏人与耶律大石约曰:“大金既获辽主,诸军皆将归矣,宜合兵以取山西诸部。”诏答曰:“夏人或与大石合谋为衅,不可不察,其严备之。”七年,泰州路都统婆卢火奏:“大石已得北部二营,恐后难制,且近群牧,宜列屯戍。”诏答曰:“以二营之故发兵,诸部必扰,当谨斥候而已。”八年,遣耶律余睹、石家奴、拔离速追讨大石,征兵诸部,诸部不从,石家奴至兀纳水而还。余睹报元帅府曰:“闻耶律大石在和州之域,恐与夏人合,当遣使索之。”夏国报曰:“小国与和州壤地不相接,且不知大石所往也。”皇统四年,回纥遣使入贡,言大石与其国相邻,大石已死。诏遣韩奴与其使俱往,因观其国风俗,加武义将军,奉使大石。韩奴去后不复闻问。
dà dìng zhōng, huí hé yí xí lǎn sān rén zhì xī nán zhāo tǎo sī mào yì, zì yán:" běn guó huí hé zōu kuò fān bù, suǒ jū chéng míng gǔ sī é lǔ duǒ, sú wú bīng qì, yǐ tián wèi yè, suǒ huò shí fēn zhī yī shū guān. qí lǎo xiāng chuán, xiān shí qì dān zhì bù néng jù, yīn chén zhī. qì dān suǒ jū tún yíng, chéng mǎ xíng zì dàn zhì rì zhōng shǐ zhōu zā. jìn suì qì dān shǐ qí nǚ xù ā běn sī lǐng bīng wǔ wàn běi gōng yè bù niǎn děng bù zú, bù kè ér hái, zhì jīn xiāng gōng wèi yǐ." zhào yuē:" cǐ rén fēi lì cháo tíng fān bù, bù xū fà qiǎn, kě yú xián píng fǔ jiù yǒu huí hé rén zhōng ān zhì, wú lìng shī suǒ."
大定中,回纥移习览三人至西南招讨司贸易,自言:“本国回纥邹括番部,所居城名骨斯讹鲁朵,俗无兵器,以田为业,所获十分之一输官。耆老相传,先时契丹至不能拒,因臣之。契丹所居屯营,乘马行自旦至日中始周匝。近岁契丹使其女婿阿本斯领兵五万北攻叶不辇等部族,不克而还,至今相攻未已。”诏曰:“此人非隶朝廷番部,不须发遣,可于咸平府旧有回纥人中安置,毋令失所。”
shì suì, zhān bá ēn jūn zhǎng sā lǐ yǎ yín tè sī lǜ kāng lǐ bù zhǎng bèi gǔ jí hù sān wàn yú qiú nèi fù, qǐ nà qián dà shí suǒ jiàng pái yìn, shòu cháo tíng pái yìn. zhào xī nán zhāo tǎo sī qiǎn rén wèi wèn, qiě guān qí yì. tū lǐ yú dǔ tōng shì ā lǔ dài zhì qí guó jiàn sā lǐ yǎ, jù yán yuàn guī cháo tíng, qǐ xiáng pái yìn, wú tā yì yě. yīn yuē:" wǎng nián dà guó cháng qiǎn zhān gē hán nú zì hé zhōu wǎng shǐ dà shí, jì rù qí jìng, dà shí fāng shì yě, yǔ hán nú xiāng yù, wèn hán nú hé rén gǎn bù xià mǎ, hán nú yuē:' wǒ shàng guó shǐ yě, fèng tiān zǐ zhī mìng lái zhāo rǔ jiàng, rǔ dāng xià mǎ tīng zhào.' dà shí yuē:' rǔ dān shǐ lái, yù shì kǒu shé yé?' shǐ rén zuó xià, shǐ hán nú guì, hán nú mà yuē:' fǎn zéi, tiān zǐ bù rěn yú ěr jiā bīng, qiǎn zhāo rǔ. ěr zòng bù néng miàn fù qǐng zuì què xià, yì dāng jǐn jìng tiān zǐ zhī shǐ, nǎi gǎn fǎn jiā rǔ hū!' dà shí nù, nǎi shā zhī. cǐ shí dà shí lín yá yǐ sǐ, zǐ sūn xiāng jì, xī fāng zhū bù réng yǐ dà shí hū zhī.'" yú dǔ ā lǔ dài hái zòu, bìng zòu hán nú shì. shì zōng jiā hán nú zhōng jié, zèng zhāo yì dà jiàng jūn, zhào qí zi yǒng hé xiàn shāng jiǔ dōu jiān xiáng gǔ rǔ zhōu xún jiǎn lóu shì yù zhī yuē:" rǔ fù fèng shǐ wàn lǐ, bù rǔ jūn mìng, néng jǐn sǐ jié, zhèn shén mǐn zhī." xiáng gǔ wèi shàng niǎn jú zhí zhǎng, qiān wǔ yì jiāng jūn, lóu shì wèi wǔ qì shǔ zhí zhǎng.
是岁,粘拔恩君长撒里雅寅特斯率康里部长孛古及户三万余求内附,乞纳前大石所降牌印,受朝廷牌印。诏西南招讨司遣人慰问,且观其意。秃里余睹、通事阿鲁带至其国见撒里雅,具言愿归朝廷,乞降牌印,无他意也。因曰:“往年大国尝遣粘割韩奴自和州往使大石,既入其境,大石方适野,与韩奴相遇,问韩奴何人敢不下马,韩奴曰:‘ 我上国使也,奉天子之命来招汝降,汝当下马听诏。’大石曰:‘汝单使来,欲事口舌耶?’使人捽下,使韩奴跪,韩奴骂曰:‘反贼,天子不忍于尔加兵,遣招汝。尔纵不能面缚请罪阙下,亦当尽敬天子之使,乃敢反加辱乎!’大石怒,乃杀之。此时大石林牙已死,子孙相继,西方诸部仍以大石呼之。’”余睹、阿鲁带还奏,并奏韩奴事。世宗嘉韩奴忠节,赠昭毅大将军,召其子永和县商酒都监详古、汝州巡检娄室谕之曰:“汝父奉使万里,不辱君命,能尽死节,朕甚闵之。”详古为尚辇局直长,迁武义将军,娄室为武器署直长。
cáo guī, xú zhōu rén. dà dìng sì nián, zhōu rén jiāng zhì zuò luàn, guī zi bì zài zéi dǎng zhōng, guī móu zhū zhì, bìng bì shā zhī. shàng shū shěng yì, dāng bǔ èr guān zá bān xù. zhào yuē:" guī chì xīn wèi guó, dà yì miè qīn, zì gǔ hǎn wén yě. fǎ suī rú shì, rán wèi zú yǐ dāng qí gōng, gèng jìn yī guān, zhèng bān yòng zhī."
曹珪,徐州人。大定四年,州人江志作乱,珪子弼在贼党中,珪谋诛志,并弼杀之。尚书省议,当补二官杂班叙。诏曰:“圭赤心为国,大义灭亲,自古罕闻也。法虽如是,然未足以当其功,更进一官,正班用之。”
wēn dí hǎn pú dǔ, wèi wù zhě qún mù shǐ. xī běi lù qì dān sā bā děng fǎn, zhū qún mù jiē yīng zhī. pú dǔ wén luàn zuò, xuǎn jiā nú cái yǒng zhě shù shí rén, gěi yǐ bīng zhàng, yīn wèi zhī bèi. zéi bù dé fā, nǎi dài zhū nú yuē:" guān yuè bīng qì, yuàn jiè bīng zhàng yǐ yīng yuè." zhū nú yǐ wéi shí rán, suì jiè yǔ zhī. míng dàn, zéi zhì, pú dǔ wú yǐ yù zhī. zéi zhí pú dǔ ér wèn zhī yuē:" jīn yù fǎn wèi?" pú dǔ yuē:" wú jiā shì shòu guó hòu ēn, zǐ zhí jiē shì huàn, bù néng cóng rǔ fǎn ér lèi wú zú yě." zéi nù, luán ér shā zhī, zi yǔ sūn jiē yǔ hài.
温迪罕蒲睹,为兀者群牧使。西北路契丹撒八等反,诸群牧皆应之。蒲睹闻乱作,选家奴材勇者数十人,给以兵仗,阴为之备。贼不得发,乃绐诸奴曰:“官阅兵器,愿借兵仗以应阅。”诸奴以为实然,遂借与之。明旦,贼至,蒲睹无以御之。贼执蒲睹而问之曰:“今欲反未?”蒲睹曰:“吾家世受国厚恩,子侄皆仕宦,不能从汝反而累吾族也。”贼怒,脔而杀之,子与孙皆与害。
shì shí, dí wò qún mù shǐ tú dān sài lǐ fù shǐ chì zhǎn hú shī dá, yē lǔ wǎ qún mù shǐ hè shòu, ōu lǐ bù qún mù shǐ wán yán shù lǐ gǔ fù shǐ wán yán cí bù shī, bo dí bù bù fù shǐ chì zhǎn hú shī lài, sù mù diǎn zhǎn xiáng wěn jiā gǔ mǎi zhù, hú dǔ zhǎn xiáng wěn wán yán sù méi gé, xiá mù zhǎn xiáng wěn gāo péng zǔ děng jiē yù hài.
是时,迪斡群牧使徒单赛里、副使赤盏胡失答,耶鲁瓦群牧使鹤寿,欧里不群牧使完颜术里骨、副使完颜辞不失,卜迪不部副使赤盏胡失赖,速木典飐详稳加古买住,胡睹飐详稳完颜速没葛,辖木飐详稳高彭祖等皆遇害。
hè shòu, yùn wáng áng zi, běn míng wú dōu bù. wǔ yuàn bù rén lǎo hé shàng lǜ zhòng lái zhāo hè shòu yǔ jù fǎn, hè shòu yuē:" wú zōng shì zi, shòu guó hòu ēn, níng shā wǒ, bù néng yǔ zéi jù fǎn." suì yǔ èr zi jiē bèi shā.
鹤寿,郓王昂子,本名吾都不。五院部人老和尚率众来招鹤寿与俱反,鹤寿曰:“吾宗室子,受国厚恩,宁杀我,不能与贼俱反。”遂与二子皆被杀。
é lǐ yě, qì dān rén. wèi shàng jiù jú zhí zhǎng. dà dìng chū, zhāo yù qì dān, wō wò chì lìng é lǐ yě guì jiàn, é lǐ yě bù cóng, wèi yuē:" wǒ cháo tíng shǐ yě, qǐ kě qū jié yú rǔ. rǔ děng zǎo jiàng kě quán xìng mìng, ruò dà jūn zhì, rǔ bèi huǐ jiāng hé jí." wō wò nù yuē:" rǔ běn qì dān rén, ér bù wǒ cóng, gǎn chū shì yán." suì hài zhī. cóng xíng xiāo qí jūn shì rùn sūn shǐ dà xí mǎ xiǎo dǐ pō dá jiē bèi hài. sān nián, zèng é lǐ yě xuān wǔ jiàng jūn, lù qí zi ā bù shā wèi wài zhàng xiǎo dǐ. rùn sūn shǐ dà jiē zèng xiū wǔ xiào wèi. pō dá zèng zhōng yì xiào wèi.
讹里也,契丹人。为尚厩局直长。大定初,招谕契丹,窝斡叱令讹里也跪见,讹里也不从,谓曰:“我朝廷使也,岂可屈节于汝。汝等早降可全性命,若大军至,汝辈悔将何及。”窝斡怒曰:“汝本契丹人,而不我从,敢出是言。”遂害之。从行骁骑军士闰孙、史大、习马小底颇答皆被害。三年,赠讹里也宣武将军,录其子阿不沙为外帐小底。闰孙、史大皆赠修武校尉。颇答赠忠翊校尉。
nà lán chuò chì, xián píng lù yī gǎi hé měng ān rén. qì dān kuò lǐ shǐ rén zhāo zhī, chuò chì bù cóng. kuò lǐ bīng qiě zhì, chuò chì suì tuán jié páng jìn cūn zhài wèi bīng, chū jiā mǎ bǎi yú pǐ gěi zhī, jiào yǐ zhàn zhèn jī cì zhī fǎ, xiāng yǔ jù kuò lǐ yú yī gǎi dù kǒu, yóu shì zéi zhòng yuè yú bù dé jìn. jì ér kuò lǐ bīng sì wàn rén dà zhì, chuò chì jù zhàn, zéi bīng shí bèi, suì jiàn zhí, luán ér shā zhī. zhào zèng guān liǎng jiē, èr zi jiē de yòng yīn.
纳兰绰赤,咸平路伊改河猛安人。契丹括里使人招之,绰赤不从。括里兵且至,绰赤遂团结旁近村寨为兵,出家马百余匹给之,教以战阵击刺之法,相与拒括里于伊改渡口,由是贼众月余不得进。既而括里兵四万人大至,绰赤拒战,贼兵十倍,遂见执,脔而杀之。诏赠官两阶,二子皆得用荫。
wèi quán, shòu zhōu rén. tài hé liù nián, sòng lǐ shuǎng wéi shòu zhōu, cì shǐ tú dān xī jǐn jí chéng zhōng bīng mín jí bù qǔ sī yì dé sān qiān yú rén, suí jī jù shǒu jiān shén. xī shàn fǔ yù, dé zhòng qíng, suī fù rén jiē lè wèi yòng. tóng zhī pú liè gǔ zhōng liú shǐ zú, xī yì lì bù shuāi, mù rén wǎng zhuó shuǎng yíng, quán zài xuǎn zhòng, wèi shuǎng bīng suǒ zhí. shuǎng wèi quán yuē:" ruò wéi wǒ mà jīn zhǔ, miǎn ruò sǐ." quán zhì chéng xià, fǎn mà sòng zhǔ, shuǎng nǎi shā zhī, zhì sǐ mà bù jué kǒu.
魏全,寿州人。泰和六年,宋李爽围寿州,刺史徒单羲尽籍城中兵民及部曲厮役得三千余人,随机拒守坚甚。羲善抚御,得众情,虽妇人皆乐为用。同知蒲烈古中流矢卒,羲益励不衰,募人往斫爽营,全在选中,为爽兵所执。爽谓全曰:“若为我骂金主,免若死。”全至城下,反骂宋主,爽乃杀之,至死骂不绝口。
pū sàn kuí qiǎn hé nán tǒng jūn pàn guān qǐ zhù jí mǎi gē děng yǐ qí èr qiān rén jiù shòu zhōu, qù shòu zhōu shí yú lǐ yǔ shuǎng bīng yù, qǐ zhù fēn liǎng yì jiā jī shuǎng bīng, dà pò zhī, zhǎn shǒu wàn yú jí, zhuī bēn zhì chéng xià, bá qí sān zhà, fén qí fú liáng. xī chū bīng yīng zhī, shuǎng bīng dà kuì, fù huái sǐ zhě shén zhòng. shuǎng yǔ qí fù tián lín jǐn tuō shēn qù, yú bīng tuō zhě shí zhī sì. zhào qiān xī fáng yù shǐ qǐ zhù tóng zhī chāng wǔ jūn jié dù shǐ shì mǎi gē hé nán lù tǒng jūn pàn guān.
仆散揆遣河南统军判官乞住及买哥等以骑二千人救寿州,去寿州十余里与爽兵遇,乞住分两翼夹击爽兵,大破之,斩首万余级,追奔至城下,拔其三栅,焚其浮梁。羲出兵应之,爽兵大溃,赴淮死者甚众。爽与其副田林仅脱身去,余兵脱者十之四。诏迁羲防御使、乞住同知昌武军节度使事、买哥河南路统军判官。
zèng pú liè gǔ zhāo yǒng dà jiàng jūn, guān qí zi tú lá.
赠蒲烈古昭勇大将军,官其子图剌。
zèng quán xuān wǔ jiàng jūn méng chéng xiàn lìng, fēng qí qī wèi xiāng jūn, cì zài zhōu guān shě sān jiān qián bǎi wàn, qí qí zi nián zhì shí wǔ suì shōu chōng bā guàn shí zhèng bān jú fēn chéng yìng, yòng suǒ zèng guān yīn, réng yǐ quán sǐ jié sòng shǐ guǎn, lòu bǎn bān yù tiān xià.
赠全宣武将军、蒙城县令,封其妻为乡君,赐在州官舍三间、钱百万,俟其子年至十五岁收充八贯石正班局分承应,用所赠官荫,仍以全死节送史馆,镂版颁谕天下。
shàn yáng, zōng shì zi. wèi fú bǎo zhī hòu. wán yán shí gǔ nǎi wèi hù wèi shí rén zhǎng. zhì níng yuán nián bā yuè, gē shí liè zhí zhōng zuò luàn, rù zì tōng xuán mén. shì rì, biàn qǐ cāng cù, zhōng wài bù zhī suǒ wéi, shàn yáng shí gǔ nǎi wǎng tiān wáng sì zhào dà hàn jūn wǔ bǎi rén fù nàn, yǔ zhí zhōng zhàn yú dōng huá mén wài. zhí zhōng yáng yán yuē:" dà hàn jūn fǎn yǐ, shā yī rén zhě shǎng yín yī dìng." zhí zhōng bīng zhòng, dà hàn jūn shǎo, èr rén bù shèng ér sǐ. xū yú, zhí zhōng bīng shā wǔ bǎi rén dài jìn.
鄯阳,宗室子。为符宝祗候。完颜石古乃为护卫十人长。至宁元年八月,纥石烈执中作乱,入自通玄门。是日,变起仓猝,中外不知所为,鄯阳、石古乃往天王寺召大汉军五百人赴难,与执中战于东华门外。执中扬言曰:“大汉军反矣,杀一人者赏银一锭。”执中兵众,大汉军少,二人不胜而死。须臾,执中兵杀五百人殆尽。
zhí zhōng sǐ, zhào xuē guān jué. zhào yuē:" xuān wǔ jiàng jūn hù wèi shí rén zhǎng wán yán shí gǔ nǎi, xiū wǔ xiào wèi fú bǎo zhī hòu shàn yáng, zhōng xiào yǒng guǒ, méi yú wáng shì. shí gǔ nǎi zèng zhèn guó shàng jiàng jūn shùn zhōu cì shǐ, shàn yáng zèng xuān wǔ jiàng jūn shùn tiān jūn jié dù fù shǐ. cháng cóng jù zhàn měng ān shǎng qián wǔ bǎi guàn móu kè sān bǎi guàn pú niǎn sàn jūn èr bǎi guàn, gè qiān liǎng jiē. zhàn méi zhě, zèng shǎng fù qí jiā. shí gǔ nǎi zi shàng yòu, yǐ bā guàn shí fèng gěi zhī, qí nián shí wǔ yǐ wén.
执中死,诏削官爵。诏曰:“宣武将军、护卫十人长完颜石古乃,修武校尉、符宝祗候鄯阳,忠孝勇果,没于王事。石古乃赠镇国上将军、顺州刺史,鄯阳赠宣武将军、顺天军节度副使。尝从拒战猛安赏钱五百贯、谋克三百贯、蒲辇散军二百贯,各迁两阶。战没者,赠赏付其家。石古乃子尚幼,以八贯石俸给之,俟年十五以闻。
jiā gǔ shǒu zhōng, xián píng rén, běn míng ā tǔ gǔ. dà dìng èr shí èr nián jìn shì, lì qīng chí wén xǐ zhǔ bù, bǔ shàng shū shěng lìng shǐ, chú xíng bù zhǔ shì jiān chá yù shǐ xiū qǐ jū zhù. zhuǎn lǐ bù yuán wài láng dà míng zhì zhōng, lì sōng zuó běi jīng lín táo lù àn chá fù shǐ. yǐ yōu qù guān, qǐ fù tóng zhī hé lǎn lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn fǔ shì, zuò shì zhé hán zhōu cì shǐ, xún fù tóng zhī píng liáng fǔ shì. dà ān èr nián, wèi qín zhōu fáng yù shǐ, qiān tōng yuǎn jūn jié dù shǐ. zhì níng mò, yí zhāng huà jūn, wèi xíng, xià bīng shù wàn rù gǒng zhōu. shǒu zhōng chéng chéng bèi shǒu, bīng shǎo bù néng zhī, chéng xiàn, guān lì jǐn jiàng, shǒu zhōng dú bù qū. xià rén zhuàng zhī, qiě yòu qiě xié, shǒu zhōng yì jiān, suì zài ér xī. zhì píng liáng, yào yǐ zhāo xiáng fǔ rén, shǒu zhōng yáng xǔ, zhì chéng xià jí dà hū yuē:" wài bīng shǐ jǐn qiě dùn yǐ, shèn wù jiàng." xià rén jiāo rèn shā zhī.
夹谷守中,咸平人,本名阿土古。大定二十二年进士,历清池、闻喜主簿,补尚书省令史,除刑部主事、监察御史、修起居注。转礼部员外郎、大名治中,历嵩琢、北京、临洮路按察副使。以忧去官,起复同知曷懒路兵马都总管府事,坐事谪韩州刺史,寻复同知平凉府事。大安二年,为秦州防御使,迁通远军节度使。至宁末,移彰化军,未行,夏兵数万入巩州。守中乘城备守,兵少不能支,城陷,官吏尽降,守中独不屈。夏人壮之,且诱且胁,守中益坚,遂载而西。至平凉,要以招降府人,守中佯许,至城下即大呼曰:“外兵矢尽且遁矣,慎勿降。”夏人交刃杀之。
xìng dìng yuán nián, jiān chá yù shǐ guō zhe àn xíng qín zhōng, dé qí shì yǐ wén. zhào zèng zī shàn dài fū dōng jīng liú shǒu, réng shōu qí zi wù mǔ wèi bǐ yàn chéng fèng.
兴定元年,监察御史郭著按行秦中,得其事以闻。诏赠资善大夫、东京留守,仍收其子兀母为笔砚承奉。
shí mǒ yuán yì, běn míng shén sī, xián píng fǔ lù zhuó chì liè měng ān shā guǒ gē xiān móu kè rén yě. yǐ yīn bǔ lì bù lìng shǐ. zài diào jǐng zhōu níng jīn lìng, yǒu jù dào bái zhòu zì jié wèi mín hài, yuán yì yǐ shù fáng hàn, zéi sàn qù. rù wèi dà lǐ zhī fǎ, chú tóng zhī bó zhōu fáng yù shǐ shì, bèi shěng xí, lù shǎn yòu wǔ lù xíng yù, wú yuān rén. fù wěi shòu sòng suì bì, gù shì yǒu sī yí wù, yuán yì yī wú suǒ shòu. míng chāng chū, yì zhào wèi dà míng děng lù tí xíng pàn guān, yǐ zuì qiān fén yáng jūn jié dù fù shǐ. shí shí lán jiān zéi dǎng xiào jù, sì xíng piāo lüè, cháo tíng mìng yuán yì bǔ zhī, zéi wèi ér dùn. yuán yì zhuī xí, jǐn yì zhī, èr jìng yǐ ān. qiān tóng zhī wǔ shèng jūn jié dù shǐ shì, bié jùn yǒu shā rén zhě, lǚ jū bù fú, yuán yì xùn bù shù yǔ, jí jù fú. hé dōng běi lù tián duō shān bǎn qiāo jí, dà bǐ shí dìng wèi shàng fù, mín lì jiǔ kùn, cháo tíng mìng xiāng dì gèng fù, yuán yì yǐ sān rǎng fǎ píng zhī, mín lài qí lì. gǎi zhāng dé fǔ zhì zhōng, xún yǐ biān jǐng shòu fǔ zhōu cì shǐ. huì biān jiāng shī shǒu, chú liáng mǎ niú fén piāo dài jìn, yuán yì lǜ lì zú sān shí yú rén chū zhōu jīng huà jūn xiǎng, zú yǔ dí yù. zhōu cuì jì cóng lì jiān qǐng hái, yuán yì yuē:" wǒ bèi zé rèn biān shǒu, yù dí ér bēn, qí rú bǎi xìng hé? zòng dé zì ān, fù hé miàn mù jiàn cháo tíng hū!" suì zhí gōng shǐ lìng zhòng. zhòng gǎn qí zhōng, zhēng wèi xiào sǐ. yuán yì lì zhàn, shè wú bù zhōng. dí qù ér fù hé, yuán yì qì yù lì, áo zhàn jiǔ zhī, zhòng guǎ bù dí, suì yù hài, shí nián sì shí qī. shì wén, shàng shēn jīng dào, zèng xìn wǔ jiàng jūn, zhào yòng qí zi shì jī shì yí sī chéng yìng.
石抹元毅,本名神思,咸平府路酌赤烈猛安莎果歌仙谋克人也。以荫补吏部令史。再调景州宁津令,有剧盗白昼恣劫为民害,元毅以术防捍,贼散去。入为大理知法,除同知亳州防御使事,被省檄,录陕右五路刑狱,无冤人。复委受宋岁币,故事有私遗物,元毅一无所受。明昌初,驿召为大名等路提刑判官,以最迁汾阳军节度副使。时石、岚间贼党啸聚,肆行剽掠,朝廷命元毅捕之,贼畏而遁。元毅追袭,尽殪之,二境以安。迁同知武胜军节度使事,别郡有杀人者,屡鞫不伏,元毅讯不数语,即具服。河东北路田多山坂硗瘠,大比时定为上赋,民力久困,朝廷命相地更赋,元毅以三壤法平之,民赖其利。改彰德府治中,寻以边警授抚州刺史。会边将失守,刍粮马牛焚剽殆尽,元毅率吏卒三十余人出州经画军饷,卒与敌遇。州倅暨从吏坚请还,元毅曰:“我辈责任边守,遇敌而奔,其如百姓何?纵得自安,复何面目见朝廷乎!”遂执弓矢令众。众感其忠,争为效死。元毅力战,射无不中。敌去而复合,元毅气愈厉,鏖战久之,众寡不敌,遂遇害,时年四十七。事闻,上深惊悼,赠信武将军,召用其子世勣侍仪司承应。
shì jī hòu dēng jìn shì dì, zòu míng zhī rì, shàng wèi zǎi chén yuē:" cǐ shén sī zi yé." tàn shǎng zhě jiǔ zhī. yuán yì xìng shěn hòu, wǔ yǒng guò rén, měi dú shū jiàn gǔ rén zhōng yì shì, wèi cháng bù jiē tàn shǎng mù, xǐ dòng yán sè, gù lín nàn néng sǐ suǒ shì yún.
世勣后登进士第,奏名之日,上谓宰臣曰:“此神思子耶。”叹赏者久之。元毅性沈厚,武勇过人,每读书见古人忠义事,未尝不嗟叹赏慕,喜动颜色,故临难能死所事云。
bó dé méi hé shàng, tài zhōu rén yě. xìng gěng zhí, shàng qì jié. zhèng lóng wǔ nián, shōu chōng hù wèi, shòu hé lǔ wǎn qún mù fù shǐ. wèi jǐ, fù zhào wèi hù wèi shí rén zhǎng, gǎi shàng jiù jú fù shǐ, qiān běn jú shǐ, zhuǎn yòu wèi jiāng jūn gǒng wèi shǐ. diǎn shàng jiù zhě shí yú nián, jī láo tè qiān guān èr jiē, chú fù zhōu cì shǐ. míng chāng chū, wèi xī běi lù fù zhāo tǎo, shōu tài zhōu fáng yù shǐ, shēng wǔ shèng jūn jié dù shǐ. liù nián, yí zhèn chóng yì jūn. shí yǒu shì běi biān, zuǒ chéng xiàng jiā gǔ qīng chén xíng shěng yú lín huáng, xí wèi fù tǒng. huì dí rù lín huáng, méi hé shàng jì hù wèi pì hé tǔ děng lǐng jūn nì jī zhī. dí jī zhèn yǐ dài, méi hé shàng zhí dǎo qí zhèn, shā shāng shén zhòng. dí zhī gū jūn wú jì, jù bīng wéi zhī. dù bù néng miǎn, nǎi xià mǎ xiāng bèi shè, fù shā bǎi yú rén, shǐ jǐn yóu yǐ gōng tí jī, wèi liú shǐ suǒ zhōng sǐ, pì hé tǔ děng jiē méi.
伯德梅和尚,泰州人也。性鲠直,尚气节。正隆五年,收充护卫,授曷鲁碗群牧副使。未几,复召为护卫十人长,改尚厩局副使,迁本局使,转右卫将军拱卫使。典尚厩者十余年,积劳特迁官二阶,除复州刺史。明昌初,为西北路副招讨,收泰州防御使,升武胜军节度使。六年,移镇崇义军。时有事北边,左丞相夹谷清臣行省于临潢,檄为副统。会敌入临潢,梅和尚暨护卫辟合土等领军逆击之。敌积阵以待,梅和尚直捣其阵,杀伤甚众。敌知孤军无继,聚兵围之。度不能免,乃下马相背射,复杀百余人,矢尽犹以弓提击,为流矢所中死,辟合土等皆没。
shàng wén zhī zhèn dào, zhào zèng lóng hǔ wèi shàng jiàng jūn, liè qiān shí jiē, tè cì qián èr shí wàn, mìng yǐ lǐ zàng zhī, tè jiē guān gěi, yǐ qí zǐ dōu nú wèi jūn qián měng ān, zhōng nú hù sàng, jiù chà quán tóng zhī lín huáng fǔ shì lǐ dá kě wèi chì jì shǐ, tóng zhī dé chāng jūn jié dù shǐ shì shí mǒ hé shàng wèi chì zàng shǐ. chéng ān wǔ nián, shàng yù shàng shū shěng yuē:" méi hé shàng sǐ wáng shì, qí zǐ dōu nú cóng jūn jiǔ yǒu gōng, qí yì suǒ yǐ chóu zhī." nǎi mìng wèi diǎn shǔ chéng.
上闻之震悼,诏赠龙虎卫上将军,躐迁十阶,特赐钱二十万,命以礼葬之,特皆官给,以其子都奴为军前猛安,中奴护丧,就差权同知临潢府事李达可为敕祭使,同知德昌军节度使事石抹和尚为敕葬使。承安五年,上谕尚书省曰:“梅和尚死王事,其子都奴从军久有功,其议所以酬之。”乃命为典署丞。
wū gǔ sūn wù tún, shàng jīng lù rén. dà dìng mò, xí měng ān. míng chāng qī nián, yǐ běn bīng chōng wàn hù, bèi biān yǒu gōng, chú guī dé jūn jié dù fù shǐ, gǎi pán ān jūn, chá lián, qiān tóng zhī sù pín lù jié dù shǐ shì. yǐ yōu qù guān, qǐ fù guī dé fǔ zhì zhōng, qiān táng zhōu cì shǐ. tài hé liù nián sì yuè, sòng huáng fǔ bīn bù qí wàn rén qīn táng zhōu, wù tún bīng shén shǎo, qiǎn bì yáng wèi bái sàn bù xún jiǎn pú xián gè yǐ wǔ shí rén chéng chéng jù shǒu. wù tún jiàn sòng bīng zài chéng dōng běi zhě kě pò, lìng jūn shì pàn guān sā hǔ dài yǐ jīng bīng bǎi rén zì xī mén chū, rào chū dōng běi sòng bīng yíng hòu yǎn jī zhī, shā shù shí bǎi rén, sòng bīng dà luàn, dài yè nǎi dùn qù. wǔ yuè, huáng fǔ bīn fù yǐ bīng shù wàn lái gōng, xíng shěng qiǎn bì yáng fù xún jiǎn nà hé jūn shèng jiù táng zhōu. wù tún chū bīng yǔ jūn shèng hé bīng chéng dōng běi, shè fú bīng yǐ dài zhī. nǎi fēn qí bīng wèi sān, yī chū yī rù yǐ zhì sòng bīng. sòng bīng xiàn yú nào, fú bīng fā, zhōng chōng sòng bīng wèi èr, suì dà kuì. zhuī bēn zhì hú yáng, zhǎn shǒu wàn yú jí, huò mǎ sān bǎi pǐ. sòng bié jiāng yǐ bīng sān qiān lái xí, yù zhī zhú lín sì, yì zhī. nà hé jūn shèng shǒu shā sòng jiāng, qǔ qí jīn dài yìn zhāng yǐ xiàn. zhào qiān wù tún tóng zhī hé nán fǔ shì, jūn shèng qiān liáng xiàn lìng, gè jìn liǎng jiē. wù tún shǎng yín sān bǎi wǔ shí liǎng chóng cǎi shí duān, wèi yòu fù yuán shuài wán yán kuāng yòu yì dū tǒng. kuāng qǔ zǎo yáng, qiǎn yuán tún xí shén mǎ pō, sòng bīng wǔ wàn rén jiā shuǐ zhèn, yǐ qiáng nǔ jù àn, wù tún fēn bīng duó qí sān qiáo, zì chén zhì wǔ lián bá shí sān zhà, suì qǔ shén mǎ pō. cóng gōng xiāng, zhì hàn jiāng, wù tún luàn liú jìng dù. fù jìn yī jiē, hào píng nán hǔ wēi jiāng jūn. sòng rén qǐng hé, qiān hé nán fù tǒng jūn. dà ān chū, qiān chāng wǔ jūn jié dù shǐ, fù tǒng jūn rú gù. qiān xī nán lù zhāo tǎo shǐ. wù tún yù xià yán kù, jūn shì duō wáng, zhàng liù shí. chú tóng zhī shàng jīng liú shǒu shì. dà ān sān nián, jiāng bīng èr wàn rù wèi zhōng dōu, qiān yuán shuài yòu dōu jiān zhuǎn zuǒ dōu jiān, jiān běi jīng liú shǒu. yǒu gōng, cì jīn tǔ gǔ zhòng cǎi shí duān. qiān yuán shuài zuǒ jiān jūn, liú shǒu rú gù. zhēn yòu yuán nián rùn yuè, yǐ bīng rù wèi zhōng dōu, zhào yǐ bīng wàn liù qiān rén shǒu dìng xīng, jūn bài, wù tún zhàn méi.
乌古孙兀屯,上京路人。大定末,袭猛安。明昌七年,以本兵充万户,备边有功,除归德军节度副使,改盘安军,察廉,迁同知速频路节度使事。以忧去官,起复归德府治中,迁唐州刺史。泰和六年四月,宋皇甫斌步骑万人侵唐州,兀屯兵甚少,遣泌阳尉白散不、巡检蒲闲各以五十人乘城拒守。兀屯见宋兵在城东北者可破,令军事判官撒虎带以精兵百人自西门出,绕出东北宋兵营后掩击之,杀数十百人,宋兵大乱,迨夜乃遁去。五月,皇甫斌复以兵数万来攻,行省遣泌阳副巡检纳合军胜救唐州。兀屯出兵与军胜合兵城东北,设伏兵以待之。乃分骑兵为三,一出一入以致宋兵。宋兵陷于淖,伏兵发,中冲宋兵为二,遂大溃。追奔至湖阳,斩首万余级,获马三百匹。宋别将以兵三千来袭,遇之竹林寺,殪之。纳合军胜手杀宋将,取其金带印章以献。诏迁兀屯同知河南府事,军胜迁梁县令,各进两阶。兀屯赏银三百五十两、重彩十端,为右副元帅完颜匡右翼都统。匡取枣阳,遣元屯袭神马坡,宋兵五万人夹水阵,以强弩拒岸,兀屯分兵夺其三桥,自辰至午连拔十三栅,遂取神马坡。从攻襄,至汉江,兀屯乱流径度。复进一阶,号平南虎威将军。宋人请和,迁河南副统军。大安初,迁昌武军节度使,副统军如故。迁西南路招讨使。兀屯御下严酷,军士多亡,杖六十。除同知上京留守事。大安三年,将兵二万入卫中都,迁元帅右都监、转左都监,兼北京留守。有功,赐金吐鹘、重彩十端。迁元帅左监军,留守如故。贞祐元年闰月,以兵入卫中都,诏以兵万六千人守定兴,军败,兀屯战没。
gāo shǒu yuē, zì cóng jiǎn, liáo yáng rén. dà dìng èr shí bā nián jìn shì, lèi guān guān zhōu cì shǐ. dà yuán bīng xùn dì hé shuò, guō bāng xiàn yǐ guī shùn, cóng zhì chéng xià, hū shǒu yuē yuē:" cóng jiǎn dāng jì quán jiā shì." shǒu yuē fú gù, zhì zài sān, níng yuē lì shēng yuē:" wú bù rǔ shí yě." chéng pò bèi zhí, shǐ zhī guì, shǒu yuē bù qū, suì sǐ. zhào zèng chóng yì jūn jié dù shǐ, shì zhōng jìng.
高守约,字从简,辽阳人。大定二十八年进士,累官观州刺史。大元兵徇地河朔,郭邦献已归顺,从至城下,呼守约曰:“从简当计全家室。”守约弗顾,至再三,宁约厉声曰:“吾不汝识也。”城破被执,使之跪,守约不屈,遂死。诏赠崇义军节度使,谥忠敬。
hé sù jiā ān lǐ, zì zi jìng, běn míng zhuó, dà míng lù rén. yǐng wù bó xué, yān guàn jīng shǐ. dà dìng èr shí bā nián jìn shì. zhì níng mò, wèi tài ān zhōu cì shǐ. zhēn yòu chū, shān dōng bèi bīng, jùn xiàn wàng fēng ér dùn, huò quàn ān lǐ qù zhī, ān lǐ yuē:" wǒ qù, chéng shuí yǔ shǒu, qiě bì nàn fù guó jiā zhī ēn hū?" nǎi tuán liàn shàn wán, wèi yù shǒu jì. yǐ ér dà yuán bīng zhì, zhàn xún rì bù néng xià, wèi zhī yuē:" cǐ gū chéng ěr, nèi wú liáng chǔ, wài wú bīng yuán, bù jiàng wú yí lèi yǐ." ān lǐ bù tīng. chéng pò bèi zhí, chū bù shí qí wèi shuí, huò wàng yǐ jiǔ jiān duì, ān lǐ yuē:" wǒ cì shǐ yě, hé yǐ huì wèi?" shǐ zhī guì, ān lǐ bù qū, suì yǐ gē zhuàng qí xiōng ér shā zhī. zhào zèng tài dìng jūn jié dù shǐ, shì jiān zhēn.
和速嘉安礼,字子敬,本名酌,大名路人。颖悟博学,淹贯经史。大定二十八年进士。至宁末,为泰安州刺史。贞祐初,山东被兵,郡县望风而遁,或劝安礼去之,安礼曰:“我去,城谁与守,且避难负国家之恩乎?”乃团练缮完,为御守计。已而大元兵至,战旬日不能下,谓之曰:“此孤城耳,内无粮储,外无兵援,不降无遗类矣。”安礼不听。城破被执,初不识其为谁,或妄以酒监对,安礼曰:“我刺史也,何以讳为?”使之跪,安礼不屈,遂以戈撞其胸而杀之。诏赠泰定军节度使,谥坚贞。
wáng wéi hàn, zì zhī hàn, lì zhōu lóng shān rén. fù tíng, liáo jì lǜ xiàn rén bǎo xiàn dōng shān, hòu yǐ zhòng jiàng. wéi hàn hào xué bù juàn, zhōng dà dìng èr shí bā nián jìn shì. diào guì dé zhōu jūn shì pàn guān, chá lián qiān yǒng bà lìng. xiàn háo yù cháng shì wéi hàn, shè shì chén sù, wéi hàn qióng jìng zhī, suì fú qí zhà, zhàng shā zhī, jiàn sòng shuāi xī. lì hóng zhèng huò jiā lìng, zuǒ xū chí guó zhì hé jué, yǒu láo, qiān yī jiē. gǎi běi jīng zhuǎn yùn hù jí pàn guān, bǔ shàng shū shěng lìng shǐ. chú tóng zhī bǎo jìng jūn jié dù shǐ shì, jiǎn kuò hù jí, yī jùn chēng píng. shǔ xiàn yǒu nú shā qí zhǔ rén zhě, wū zhǔ rén dì shā zhī, xíng bù yí zhī. wéi hàn shěn yàn, nǎi wēi xíng wù sè zhī, dé qí zhuàng, nú suì yǐn fú. gǎi zhōng dōu zhuǎn yùn fù shǐ, shè shì yù shǐ, zòu shì diàn zhōng, zhāng zōng yuē:" jiā yù shǐ." jiù chú shì yù shǐ. gǎi zuǒ sī yuán wài láng, zhuǎn yòu sī lǎng zhōng. pū sàn kuí fá sòng, wéi hàn xíng shěng zuǒ yòu sī láng zhōng. tài hé qī nián, hé nán hàn huáng, zhào wéi hàn tǐ jiū tián hé fēn shù yǐ wén. qī yuè, yǔ, fù zhào wéi hàn yuē:" yǔ suī zhān zú, qiū zhǒng guò shí, shǐ duō zhǒng shū cài yóu yù yú huāng lái yě. huáng nǎn yí zi, rú hé kě jué?" jiù yǒu huáng chù lái suì yí shū mài, yù bǎi xìng shǐ zhī zhī."
王维翰,字之翰,利州龙山人。父庭,辽季率县人保县东山,后以众降。维翰好学不倦,中大定二十八年进士。调贵德州军事判官,察廉迁永霸令。县豪欲尝试维翰,设事陈诉,维翰穷竟之,遂伏其诈,杖杀之,健讼衰息。历弘政、获嘉令,佐胥持国治河决,有劳,迁一阶。改北京转运户籍判官,补尚书省令史。除同知保静军节度使事,检括户籍,一郡称平。属县有奴杀其主人者,诬主人弟杀之,刑部疑之。维翰审谳,乃微行物色之,得其状,奴遂引服。改中都转运副使,摄侍御史,奏事殿中,章宗曰:“佳御史。”就除侍御史。改左司员外郎,转右司朗中。仆散揆伐宋,维翰行省左右司郎中。泰和七年,河南旱蝗,诏维翰体究田禾分数以闻。七月,雨,复诏维翰曰:“雨虽沾足,秋种过时,使多种蔬菜犹愈于荒莱也。蝗蝻遗子,如何可绝?”旧有蝗处来岁宜菽麦,谕百姓使知之。”
bā nián, sòng rén shòu méng, hái wèi yòu sī láng zhōng, jìn guān yī jiē. shàng wèn:" sòng rén qǐng hé fù néng bèi méng fǒu?" wéi hàn duì yuē:" sòng zhǔ dài yú zhèng shì, nán bīng tiāo ruò, liǎng huái bīng hòu qiān lǐ xiāo tiáo, qí chén chéng hán tuō zhòu sū shī dàn, wú fù gǎn zhí qí jiù zhě, bù zú yōu yě. wéi běi fāng dāng láo shèng lǜ ěr." jiǔ zhī, qiān dà lǐ qīng jiān lù wáng fù, tóng zhī shěn guān yuàn shì. xīn gé, jiào fāng yuè gōng jiē zhì sì pǐn, huàn wén wǔ zhèng zī, fú jīn zǐ. wéi hàn zòu:" líng yōu jiàn gōng, yī jìn shēn zhī fú, fēi suǒ yǐ zūn cháo tíng yě." cóng zhī. dà ān chū, quán yòu jiàn yì dài fū, sān sī yù shuì jiān jià, wéi hàn jiàn bù tīng. zhuǎn yù shǐ zhōng chéng, wú hé, qiān gōng bù shàng shū jiān dà lǐ qīng, gǎi xíng bù shàng shū, bài cān zhī zhèng shì.
八年,宋人受盟,还为右司郎中,进官一阶。上问:“宋人请和复能背盟否?”维翰对曰:“宋主怠于政事,南兵佻弱,两淮兵后千里萧条,其臣惩韩侂胄、苏师旦,无复敢执其咎者,不足忧也。唯北方当劳圣虑耳。”久之,迁大理卿、兼潞王傅,同知审官院事。新格,教坊乐工阶至四品,换文武正资,服金紫。维翰奏:“伶优贱工,衣缙绅之服,非所以尊朝廷也。”从之。大安初,权右谏议大夫,三司欲税间架,维翰谏不听。转御史中丞,无何,迁工部尚书、兼大理卿,改刑部尚书,拜参知政事。
zhēn yòu chū, bà wèi dìng hǎi jūn jié dù shǐ. shì shí, dào lù bù tōng, wéi hàn zhōu xíng yù dào, hū wèi zhī yuē:" ěr bèi běn liáng mín, yīn luàn zhì cǐ, cái wù bù xī, wù kǒng wú jiā." dào gǎn qí yán ér qù. zhì zhèn, wú bīng bèi, lín jùn jiē wàng fēng bēn kuì, wéi hàn wèi lì mín yuē:" gū chéng bù kě shǒu. cǐ zhōu zǔ shān fú hǎi, dāng yǒu shēng dì, wú jù wèi yú ròu yě." nǎi zòng bǎi xìng bì nàn. wéi hàn lǜ lì mín yuàn cóng zhě bēn dōng běi shān, jié yíng bǎo zì shǒu, lì qióng bèi zhí bù kěn jiàng. qī yáo shì yì bù kěn qū, yǔ wéi hàn jù sǐ. zhào zèng zhōng fèng dài fū, yáo shì ruì guó fū rén, shì zhēn jié.
贞祐初,罢为定海军节度使。是时,道路不通,维翰舟行遇盗,呼谓之曰:“尔辈本良民,因乱至此,财物不惜,勿恐吾家。”盗感其言而去。至镇,无兵备,邻郡皆望风奔溃,维翰谓吏民曰:“孤城不可守。此州阻山浮海,当有生地,无俱为鱼肉也。”乃纵百姓避难。维翰率吏民愿从者奔东北山,结营堡自守,力穷被执不肯降。妻姚氏亦不肯屈,与维翰俱死。诏赠中奉大夫,姚氏芮国夫人,谥贞洁。
yí lá gǔ yǔ niè, ān huà jūn jié dù shǐ. zhēn yòu chū, dà yuán nián bīng qǔ mì zhōu, gǔ yǔ niè lǜ bīng lì zhàn, liú shǐ lián zhòng qí jǐng, jì bá qù fù zhōng qí jiá, sǐ yān. zhēn yòu sān nián, zhào zèng ān yuǎn dà jiàng jūn zhī yì dōu fǔ shì.
移剌古与涅,安化军节度使。贞祐初,大元年兵取密州,古与涅率兵力战,流矢连中其颈,既拔去复中其颊,死焉。贞祐三年,诏赠安远大将军、知益都府事。
sòng yǐ, zhōng dōu wǎn píng rén yě. zhèng lóng wǔ nián jìn shì. lì chén zhōu níng huà zhōu jūn shì pàn guān, cáo wáng fǔ jì shì cān jūn. shǎn xī xī lù zhuǎn yùn dōu gōu pàn guān. bǔ shàng shū shěng lìng shǐ, chú wǔ dìng jūn jié dù fù shǐ zhōng dōu yòu jǐng xún shǐ. shí gù ān xiàn chéng liú zhāo yǔ bù mín péi yuán zhēng mǎi lín tián, yǐ yòng zhāo shǔ, yì yuán shǐ wú zhēng. yù shǐ tái hé zòu, duó yī guān, jiě zhí, jiàng guǎng níng fǔ tuī guān. gǎi liáo dōng lù yán shǐ. dīng fù yōu, qǐ fù lì bù yuán wài láng, lì jì cáo jǐng zhōu cì shǐ, tóng zhī zhōng dōu lù zhuǎn yùn shǐ shì, qiān běi jīng lín huáng děng lù àn chá shǐ. gǎi ān guó jūn jié dù shǐ hé dōng nán lù zhuǎn yùn shǐ. yù shǐ hé qí qián rèn àn chá qīn mín shě bù chèn zhí, jiàng yí zhōu fáng yù shǐ, yí jùn zhōu, qiān shān dōng xī lù zhuǎn yùn shǐ, gǎi dìng hǎi jūn jié dù shǐ. zhēn yòu èr nián, gǎi qìn nán jūn, zhēng yuè, dà yuán bīng zhì huái zhōu, chéng pò sǐ yān. yǐ tiān zī kè kù, suǒ zhì bù róng wù, yǐ shì cèng dèng yú shì yún.
宋扆,中都宛平人也。正隆五年进士。历辰州、宁化州军事判官,曹王府记室参军。陕西西路转运都勾判官。补尚书省令史,除武定军节度副使、中都右警巡使。时固安县丞刘昭与部民裴原争买邻田,扆用昭属,抑原使毋争。御史台劾奏,夺一官,解职,降广宁府推官。改辽东路盐使。丁父忧,起复吏部员外郎,历蓟、曹、景州刺史,同知中都路转运使事,迁北京、临潢等路按察使。改安国军节度使、河东南路转运使。御史劾其前任按察侵民舍不称职,降沂州防御使,移浚州,迁山东西路转运使,改定海军节度使。贞祐二年,改沁南军,正月,大元兵至怀州,城破死焉。扆天资刻酷,所至不容物,以是蹭蹬于世云。
wū gǔ lùn róng zǔ, běn míng fú xīng, hé jiān rén. míng chāng èr nián jìn shì, lì guān bǔ shàng shū shěng lìng shǐ, chú dōu zhuǎn yùn sī dōu gōu pàn guān, zhuǎn hóng wén xiào lǐ, shēng zhōng dōu zǒng guǎn fǔ pàn guān, chá lián chú zhèn wǔ jūn jié dù fù shǐ zhāng dé fǔ sī mǎ, lèi qiān hù bù yuán wài láng níng hǎi zhōu cì shǐ. zhēn yòu èr nián chéng pò, róng zǔ yóu lì zhàn, sǐ zhī. zèng ān wǔ jūn jié dù shǐ, cì shì yì yǒng.
乌古论荣祖,本名福兴,河间人。明昌二年进士,历官补尚书省令史,除都转运司都勾判官,转弘文校理,升中都总管府判官,察廉除震武军节度副使、彰德府司马,累迁户部员外郎、宁海州刺史。贞祐二年城破,荣祖犹力战,死之。赠安武军节度使,赐谥毅勇。
wū gǔ lùn zhòng wēn, běn míng hú lá, gài zhōu àn chūn měng ān rén. dà dìng èr shí wǔ nián jìn shì, lèi guān tài xué zhù jiào yīng fèng hàn lín wén zì hé dōng lù tí xíng pàn guān, gǎi hé běi dōng lù zhuǎn yùn fù shǐ. yù shǐ jiàn qián rèn tí xíng chèn zhí, qiān tóng zhī shùn tiān jūn jié dù shǐ shì, qiān shàng jīng dōng jīng děng lù àn chá sī shì, gǎi tí jǔ zhào zhōu cáo yùn jiān tóng zhī wǔ xìng jūn jié dù shǐ shì dōng shèng zhōu cì shǐ. zuò qián zài shàng jīng bù chèn zhí, jiàng zhèn níng jūn jié dù fù shǐ. gǎi huá zhōu cì shǐ hé dōng nán lù àn chá fù shǐ shòu zhōu fáng yù shǐ. zhēn yòu chū, qiān zhèn xī jūn jié dù shǐ. shì shí, zhōng dōu bèi wéi, suì zhì tài yuán, yí shū ān fǔ shǐ jiǎ yì qiān, yuē yǐ xiāng bīng jiù zhōng dōu. yīn chí yì rú píng yáng, jiāng yǔ yì qiān huì yú jiàng, bù néng jìn, dǐ píng yáng ér hái. zhòng wēn cháng zhì píng yáng, lì mín zhēng liú zhī, zhòng wēn yuē:" píng yáng jù zhèn, yì wèi shǒu yù, yú sī jì dé yǐ, rú lán zhōu hé." suì hái zhèn. yǐ ér dà yuán bīng dà zhì, chéng pò, bù qū ér sǐ. zèng zī dé dài fū pó sù lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn, shì zhōng yì, suì shí zhì jì.
乌古论仲温,本名胡剌,盖州按春猛安人。大定二十五年进士,累官太学助教、应奉翰林文字、河东路提刑判官,改河北东路转运副使。御史荐前任提刑称职,迁同知顺天军节度使事,签上京、东京等路按察司事,改提举肇州漕运、兼同知武兴军节度使事、东胜州刺史。坐前在上京不称职,降镇宁军节度副使。改滑州刺史、河东南路按察副使、寿州防御使。贞祐初,迁镇西军节度使。是时,中都被围,遂至太原,移书安抚使贾益谦,约以乡兵救中都。因驰驿如平阳,将与益谦会于绛,不能进,抵平阳而还。仲温尝治平阳,吏民争留之,仲温曰:“平阳巨镇,易为守御,于私计得矣,如岚州何。”遂还镇。已而大元兵大至,城破,不屈而死。赠资德大夫、婆速路兵马都总管,谥忠毅,岁时致祭。
jiǔ zhù, zōng shì zi, wèi wǔ zhōu cì shǐ, táng kuò bèi guǒ sù wèi jūn shì pàn guān. zhēn yòu èr nián shí yī yuè, dà yuán bīng qǔ jiǔ zhù zǐ zhí dǐ chéng xià, wèi zhī yuē:" shān dōng hé běi jīn jiē jiàng wǒ, rǔ zhī jiā shǔ wǒ yì dé yǐ, gǒu bù sù jiàng, qiě shā zhī yě." jiǔ zhù yuē:" dāng yǐ sǐ bào guó, huáng xù jiā wèi." wú hé, chéng pò, lì zhàn ér sǐ, bèi guǒ sù yì bù qū sǐ yān. zhào zèng jiǔ zhù lín hǎi jūn jié dù shǐ, jiā piào qí wèi shàng jiàng jūn. bèi guǒ sù jiàn zhōu cì shǐ, jiā zhèn guó shàng jiàng jūn. réng lìng shù bēi, suì shí zhì jì.
九住,宗室子,为武州刺史,唐括孛果速为军事判官。贞祐二年十一月,大元兵取九住子侄抵城下,谓之曰:“山东、河北今皆降我,汝之家属我亦得已,苟不速降,且杀之也。”九住曰:“当以死报国,遑恤家为。”无何,城破,力战而死,孛果速亦不屈死焉。诏赠九住临海军节度使,加骠骑卫上将军。孛果速建州刺史,加镇国上将军。仍令树碑,岁时致祭。
lǐ yǎn, zì jù chuān, rèn chéng rén. tài hé liù nián jìn shì dì yī, chú yīng fèng hàn lín wén zì. zài dīng fù mǔ yōu, jū xiāng lǐ, zhēn yòu chū, rèn chéng bèi bīng, yǎn mò shuāi wèi jì zhōu cì shǐ, huà shǒu yù cè. zhào jí zhōu rén wéi bīng. bó zhàn sān rì, zhòng jiē shì rén bù néng zhàn, táo sàn. yǎn bèi zhí, dà jiàng jiàn qí guān fú fēi cháng, qiě zhī qí míng, wèn zhī yuē:" rǔ fēi lǐ yīng fèng hū?" yǎn dá yuē:" wǒ shì yě." shǐ zhī guì, bù kěn, yǐ hǎo yǔ fǔ zhī, yì bù tīng, xǔ zhī guān lù, yǎn yuē:" wǒ shū shēng yě, běn cháo hé fù yú wǒ, ér lì rén zhī guān lù zāi!" dà jiàng nù, jī zhé qí jìng, suì yè chū shā zhī, shí nián sān shí yú. zèng jì zhōu cì shǐ, zhào yǒu sī wèi lì bēi yún.
李演,字巨川,任城人。泰和六年进士第一,除应奉翰林文字。再丁父母忧,居乡里,贞祐初,任城被兵,演墨衰为济州刺史,画守御策。召集州人为兵。搏战三日,众皆市人不能战,逃散。演被执,大将见其冠服非常,且知其名,问之曰:“汝非李应奉乎?”演答曰:“我是也。”使之跪,不肯,以好语抚之,亦不听,许之官禄,演曰:“我书生也,本朝何负于我,而利人之官禄哉!”大将怒,击折其胫,遂曳出杀之,时年三十余。赠济州刺史,诏有司为立碑云。
liú dé jī, dà xīng rén. zhēn yòu yuán nián, tè cì tóng jìn shì chū shēn. shǒu guān biān yì, xià bīng gōng chéng, dé jī zuò tīng shì, jī xīn qí bàng, wèi jiā rén yuē" chéng pò jí fén wǒ." jí chéng pò, qí jiā rén bù rěn zòng huǒ, suì bèi zhí. xié shǐ guì jiàng, dé jī bù qū. tóng liáo gù rén dài xià rén yuē:" cǐ rén sù bìng kuáng, gù gǎn rú cǐ." dé jī yuē:" wèi chén zǐ dāng rú cǐ ěr, wú qǐ kuáng yé?" xià rén zhuàng qí yì, nǎi xì zhū yù, jì qí gǎi tú. yǐ ér zhào wèn, dé jī dà mà, zhōng bù néng cóng, yuē:" wú qǐ gǒu shēng zhě zāi!" suì hài zhī. zèng cháo liè dài fū tóng zhī tōng yuǎn jūn jié dù shǐ shì.
刘德基,大兴人。贞祐元年,特赐同进士出身。守官边邑,夏兵攻城,德基坐厅事,积薪其傍,谓家人曰“城破即焚我。”及城破,其家人不忍纵火,遂被执。胁使跪降,德基不屈。同僚故人绐夏人曰:“此人素病狂,故敢如此。”德基曰:“为臣子当如此尔,吾岂狂耶?”夏人壮其义,乃系诸狱,冀其改图。已而召问,德基大骂,终不能从,曰:“吾岂苟生者哉!”遂害之。赠朝列大夫、同知通远军节度使事。
wáng yì, dà xīng rén. jīng yì jìn shì, lèi guān dōng míng lìng. zhēn yòu èr nián, dōng míng wéi jí, yì lǜ mín bīng yuàn zhàn zhě shù bǎi rén jù shǒu. chéng pò, yì yóu lǜ zhòng kàng zhàn, lì qióng bèi zhí, yǔ xiàn rén wáng bā děng sì rén tóng qū zhī guō wài. xiān shā èr rén, wáng bā jí qián guì jiāng jiàng, yì yǐ zú bó zhī, lì shēng yuē:" zhōng chén bù zuǒ èr zhǔ, rǔ nǎi jiàng hū!" qū yì zhě yǐ rèn zhuó qí jìng, yì bù qū ér sǐ. zèng cáo zhōu cì shǐ.
王毅,大兴人。经义进士,累官东明令。贞祐二年,东明围急,毅率民兵愿战者数百人拒守。城破,毅犹率众抗战,力穷被执,与县人王八等四人同驱之郭外。先杀二人,王八即前跪将降,毅以足踣之,厉声曰:“忠臣不佐二主,汝乃降乎!”驱毅者以刃斫其胫,毅不屈而死。赠曹州刺史。
wáng huì, zì zǐ míng, zé zhōu gāo píng rén. shǎo fù qì zì měi, cháng mù zhāng yǒng zhī wéi rén, yǒu qī yú rén yǒu sī, huì shǒu rèn shā zhī. zhōng míng chāng èr nián jìn shì, diào cháng gě zhǔ bù, yǒu néng shēng. chá lián chú liáo dōng lù zhuǎn yùn sī dōu gōu pàn guān, tí xíng sī jǔ qí néng, zhuǎn běi jīng zhuǎn yùn hù jí pàn guān. qiān ān yáng lìng, lèi chú qiān shǎn xī xī lù àn chá sī shì, gǎi píng liáng zhì zhōng. zhào wèi shào fǔ shǎo jiān, qiān hù bù láng zhōng. zhēn yòu chū, zhōng dōu jiè yán, huò jǔ huì yǒu jiàng shuài cái, bǐ mù rén zì jiāng, de sǐ shì wàn yú tǒng zhī. lǜ suǒ tǒng wèi sòng tōng zhōu sù rù zhōng dōu, yǒu gōng, qiān huò wáng fù. yǐ bù bīng shǒu shùn zhōu. tōng zhōu wéi jí, huì gōng niú lán shān yǐ jiě tōng zhōu zhī wéi. cì lài yōu wò, qiān hàn lín shì dú xué shì, jiā quàn nóng shǐ. jiǔ yuè, shùn zhōu shòu bīng, huì yǒu bié bù zài cāng jǐng, qiǎn rén tū wéi zhào zhī, zhòng jiē yǒng yuè sī fèn, ér zhǔ zhě bù kěn fā. wáng zhēn, huì zhī gù bù qǔ yě, miǎn zhòu chū jiàn, qiě bài yuē:" shì jí yǐ, zì kǔ hé wéi, gǒu néng xiāng cóng, kě bù shī fù guì." huì yuē:" cháo tíng hé fù rǔ yé?" zhēn yuē:" zhēn suī fù guó, bù rěn fù gōng." yīn qì xià. huì chì yuē:" wú nián liù shí, zhì wèi sān pǐn, sǐ zé wú fēn, jù cóng rǔ yé." jiāng shè zhī, zhēn yǎn qì ér qù. wú hé, jiàng shì zhuì chéng chū jiàng, huì bèi zhí, bù kěn jiàng, suì jiù sǐ.
王晦,字子明,泽州高平人。少负气自渼,常慕张咏之为人,友妻与人有私,晦手刃杀之。中明昌二年进士,调长葛主簿,有能声。察廉除辽东路转运司都勾判官,提刑司举其能,转北京转运户籍判官。迁安阳令,累除签陕西西路按察司事,改平凉治中。召为少府少监,迁户部郎中。贞祐初,中都戒严,或举晦有将帅才,俾募人自将,得死士万余统之。率所统卫送通州粟入中都,有功,迁霍王傅。以部兵守顺州。通州围急,晦攻牛栏山以解通州之围。赐赉优渥,迁翰林侍读学士,加劝农使。九月,顺州受兵,晦有别部在沧、景,遣人突围召之,众皆踊跃思奋,而主者不肯发。王臻,晦之故部曲也,免胄出见,且拜曰:“事急矣,自苦何为,苟能相从,可不失富贵。”晦曰:“朝廷何负汝耶?”臻曰:“臻虽负国,不忍负公。”因泣下。晦叱曰:“吾年六十,致位三品,死则吾分,讵从汝耶。”将射之,臻掩泣而去。无何,将士缒城出降,晦被执,不肯降,遂就死。
chū, huì jiù zhí, wèi qí ài jiàng niú dòu yuē:" ruò néng sǐ hū?" yuē:" dòu méng gōng jiàn zhī, ān rěn dú shēng." bìng jiàn shā. zhào zèng róng lù dài fū shū mì fù shǐ, réng mìng yǒu sī lì bēi, suì shí zhì jì. lù qí zi rǔ lín wèi bǐ yàn chéng fèng.
初,晦就执,谓其爱将牛斗曰:“若能死乎?”曰:“斗蒙公见知,安忍独生。”并见杀。诏赠荣禄大夫、枢密副使,仍命有司立碑,岁时致祭。录其子汝霖为笔砚承奉。
qí yīng yáng, zī zhōu jūn shì pàn guān. yáng mǐn zhōng, tún liú xiàn wèi zhì shì. zhāng qǐ lǘ, zī zhōu mín. zhēn yòu chū, dà yuán bīng qǔ zī zhōu, yīng yáng děng mù bīng bèi yù, chéng pò, lǜ zhòng xiàng zhàn. yīng yáng děng sān rén chuàng shén bèi zhí, yù jiàng zhī, yīng yáng cì shǒu zhě shāo dài, jí qǐ duó shuò shā shù rén, yǔ mǐn zhōng qǐ lǘ jiē bù qū yǐ sǐ. zhào zèng yīng yáng jiā yì dài fū zī zhōu cì shǐ, réng lì miào yú zhōu, yǐ shí zhì jì. mǐn zhōng zèng zhāo yǒng dà jiàng jūn tóng zhī héng hǎi jūn jié dù shǐ shì. qǐ lǘ tè zèng xuān wǔ jiàng jūn tóng zhī zī zhōu jūn zhōu shì.
齐鹰扬,淄州军事判官。杨敏中,屯留县尉致仕。张乞驴,淄州民。贞祐初,大元兵取淄州,鹰扬等募兵备御,城破,率众巷战。鹰扬等三人创甚被执,欲降之,鹰扬伺守者稍怠,即起夺槊杀数人,与敏中、乞驴皆不屈以死。诏赠鹰扬嘉议大夫、淄州刺史,仍立庙于州,以时致祭。敏中赠昭勇大将军、同知横海军节度使事。乞驴特赠宣武将军、同知淄州军州事。
shù jiǎ fǎ xīn, jì zhōu měng ān rén. guān zhì běi jīng fù liú shǒu. zhēn yòu èr nián, wèi tí kòng, yǔ tóng zhī shùn zhōu jūn zhōu shì wēn dí hǎn yǎo chá lá jù shǒu mì yún xiàn. fǎ xīn jiā shǔ zài jì zhōu, dà yuán bīng dé zhī, yǐ shì fǎ xīn yuē:" ruò sù jiàng dāng yǐ fù rǔ, fǒu zé shā zhī." fǎ xīn yuē:" wú shì běn cháo shòu hòu ēn, zhàn zé sù zhàn, zhōng bù néng jiàng yě, qǐ yǐ jiā rén sǐ shēng wèi jì yé." chéng pò, sǐ yú zhèn. yǎo chá lá bèi zhí, yì bù qū ér sǐ.
术甲法心,蓟州猛安人。官至北京副留守。贞祐二年,为提控,与同知顺州军州事温迪罕咬查剌俱守密云县。法心家属在蓟州,大元兵得之,以示法心曰:“若速降当以付汝,否则杀之。”法心曰:“吾事本朝受厚恩,战则速战,终不能降也,岂以家人死生为计耶。”城破,死于阵。咬查剌被执,亦不屈而死。
pán ān jūn jié dù pàn guān pú chá zhǎn shě yǔ jī zé xiàn lìng wēn dí hǎn shí fāng nú tóng shǒu jì zhōu, zhòng kuì ér chū, zhǎn shě shí fāng nú sǐ zhī.
盘安军节度判官蒲察飐舍与鸡泽县令温迪罕十方奴同守蓟州,众溃而出,飐舍、十方奴死之。
zhào zèng fǎ xīn kāi fǔ yí tóng sān sī shū mì fù shǐ, fēng sù guó gōng, yǎo chá lá zhèn guó shàng jiàng jūn shùn zhōu cì shǐ, zhǎn shě jīn zǐ guāng lù dài fu jì zhōu cì shǐ, shí fāng nú zhèn guó shàng jiàng jūn jì zhōu cì shǐ. réng mìng shù bēi, yǐ shí zhì jì
诏赠法心开府仪同三司、枢密副使,封宿国公,咬查剌镇国上将军、顺州刺史,飐舍金紫光禄大夫、蓟州刺史,十方奴镇国上将军、蓟州刺史。仍命树碑,以时致祭
gāo xī, zì yǒng zhī, dé jī zi. yǐ yīn bǔ guān. jī láo diào zī zhōu jiǔ shǐ, kè zuì. qiān píng xiāng lìng. chá lián qiān liáo dōng lù zhuǎn yùn zhī dù pàn guān tài cāng shǐ fǎ wù kù shǐ jiān shàng lín zhì zhí zhǎng tí jǔ dū chéng suǒ, lì běi jīng liáo dōng zhuǎn yùn fù shǐ tóng zhī nán jīng lù zhuǎn yùn shǐ shì. zhēn yòu chū, lèi qiān hé běi dōng lù àn chá zhuǎn yùn shǐ. chéng pò, suì zì tóu chéng xià ér sǐ.
高锡,字永之,德基子。以荫补官。积劳调淄州酒使,课最。迁平乡令。察廉迁辽东路转运支度判官、太仓使、法物库使、兼尚林置直长、提举都城所,历北京、辽东转运副使、同知南京路转运使事。贞祐初,累迁河北东路按察转运使。城破,遂自投城下而死。