tú dān yì dōu zhān gē jīng shān liú jūn fù wáng bīn wáng jìn děng fù guó yòng ān shí qīng
徒單益都 粘哥荊山(劉均附) 王賓(王進等附) 國用安 時青
tú dān yì dōu, bù xiáng qí lǚ lì, cháng lèi guān wèi yán ān zǒng guǎn. zhèng dà jiǔ nián zhēng yuè, xíng shěng shì yú xú zhōu. shí qìng shān nú chè dōng fāng zhī bèi rù yuán, wèi zhì suī zhōu, xú pī yì shèng jūn zǒng lǐng hóu jìn dù zhèng zhāng xìng lǜ běn jūn jiàng dà bīng yú yǒng zhōu. xīn chǒu, dà bīng shǒu xú zhāng pén dù. yì dōu dào guān cái sān rì, jù bīng shǎo bù néng shǒu, jí lìng yí lá zhǎng shòu lǜ jiǎ shì qiān rén yíng dà bīng. zhǎng shòu jūn wú jì lǜ, dà bīng yǎn zhī, yī jūn jiē fù, xú wēi shén. yì dōu jí zhōu rén jí yùn liáng sào bīng dé wàn rén. yǐ sì, dà bīng fù chéng, shāo nán guān ér qù. hóu jìn jì jiàng běi, jí yǐ wèi jīng dōng xíng shěng, jìn suì qǐng qiān rén lái xí.
徒單益都,不詳其履歷,嘗累官為延安總管。正大九年正月,行省事於徐州。時慶山奴撤東方之備入援,未至睢州,徐、邳義勝軍總領侯進、杜政、張興率本軍降大兵於永州。辛丑,大兵守徐張盆渡。益都到官才三日,懼兵少不能守,即令移剌長壽率甲士千人迎大兵。長壽軍無紀律,大兵掩之,一軍皆覆,徐危甚。益都籍州人及運糧埽兵得萬人。乙巳,大兵傅城,燒南關而去。侯進既降北,即以為京東行省,進遂請千人來襲。
èr yuè gēng shēn, wèi míng, dà bīng kǎn nán chéng ér shàng, shǒu zhě jiē sàn zǒu, chéng zhōng dà hū yuē: dà bīng rù nán mén yǐ! yì dōu wén zhī bù jí jiǎ, lǜ zhōu shǔ yè zhí bīng sān bǎi, yóu huáng lóu ér nán, lì zhàn yù dí. luàn dìng, qiān shǎng yǒu chà. yóu shì jūn shì shāo zhèn, fù duó zhāng pén dù, qǔ xiāo xiàn, pò bái tǎ, zhàn yú tǔ shān, jiù bèi fú lǎo yòu wǔ qiān hái xú. jì ér, hóu jìn wáng mìng zhù líng bì, dù zhèng zhāng xìng yì lǜ wèi běi suǒ hài, qióng jiǒng zì guī. yì dōu fǔ ér nà zhī, xìng liú xú, dù zhèng hái pī zhōu.
二月庚申,未明,大兵坎南城而上,守者皆散走,城中大呼曰:「大兵入南門矣!」益都聞之不及甲,率州署夜直兵三百,由黃樓而南,力戰禦敵。亂定,遷賞有差。由是軍勢稍振,復奪張盆渡,取蕭縣,破白塔,戰於土山,救被俘老幼五千還徐。既而,侯進亡命駐靈璧,杜政、張興亦慮為北所害,窮窘自歸。益都撫而納之,興留徐,杜政還邳州。
yì dōu zī bǐng rén hòu, chí dà tǐ, èr zi liǎng zhí wèi jūn jiāng, pō qīn yú jūn mín. qīng zhōu rén wáng yòu wèi sào bīng zǒng lǐng. jiāng bīng qiān qī bǎi rén, yì dōu cháng yǐ zhī, suī yǒu guò yì bù zé. yǐ gù yòu yì héng zì, yǔ hé jiān zhāng zuò xià yì lìng lǐ rùn yì shèng dōu tǒng fēng xiān yáo shòu yǒng zhōu cì shǐ chéng jìn zhōng bèi, chéng jūn zhèng fèi chí, chéng zhōng kōng xū. yǐ liù yuè dīng sì yè shāo cǎo chǎng zuò luàn. shí zhāng xìng wò bìng, yòu kǒng shì bù chéng, qǐ xìng yǔ tóng háng. yì dōu yí zuǒ yòu jiē pàn, qiè qī zǐ zhuì chéng ér chū, jiù cóng yí zhòng sēng nú jí dōng miàn zǒng lǐng liú ān guó jūn. zhāng xìng tuī yòu wèi dōu yuán shuài, fù jù yòu tú jǐ, suì zhū yòu, bìng zhāng zuò shā zhī. yīn dà lüè chéng zhōng. rén xū, guó yòng ān yǐ xíng shān dōng lù shàng shū shěng shì lǜ bīng zhì xú, zhāng xìng lǜ jiǎ shì yíng zhī. yòng ān qīng qí ér rù, zhí xìng yǔ qí dǎng shí yú rén, zhǎn zhī yú shì, suì yǐ fēng xiān wèi yuán shuài, jiān jié dù shǐ, zhǔ xú zhōu.
益都資稟仁厚,持大體,二子兩侄為軍將,頗侵漁軍民。青州人王祐為埽兵總領。將兵千七百人,益都常倚之,雖有過亦不責。以故祐亦橫恣,與河間張祚、下邑令李閏、義勝都統封仙、遙授永州刺史成進忠輩,乘軍政廢弛,城中空虛。以六月丁巳夜燒草場作亂。時張興臥病,祐恐事不成,起興與同行。益都疑左右皆叛,挈妻子縋城而出,就從宜眾僧奴及東面總領劉安國軍。張興推祐為都元帥,復懼祐圖己,遂誅祐,並張祚殺之。因大掠城中。壬戌,國用安以行山東路尚書省事率兵至徐,張興率甲士迎之。用安輕騎而入,執興與其黨十餘人,斬之於市,遂以封仙為元帥,兼節度使,主徐州。
yì dōu jiǒng wú suǒ guī, nǎi bēn sù zhōu, jié dù shǐ hé shí liè ā hǔ yǐ yì dōu wèi rén suǒ zhú bù nà, nǎi yǔ zhū jiāng zhù yú chéng nán. shí sù zhī zhèn fáng jūn yǒu táo hái zhě, ā hǔ yǐ wèi pàn guī yì bù nà. chéng zhōng zhèn fáng qiān hù gāo là gē, jié xiǎo lì guō zhòng ān, móu jiù xú zhōu jiāng shì nèi wài xiāng yīng yǐ qǔ sù, yīn guī yáng miào zhēn. jiǎ xū yè bàn, kāi mén nà xú zhōu zǒng lǐng wáng dé quán jí qī dì gāo yuán gē jūn. liú ān guó xún yì rù chéng, fù ā hǔ fù zǐ shā zhī. zhōu zhōng qǐng yì dōu zhǔ shuài fǔ shì, yì dōu bù cóng, yuē: wú guó jiā jiù rén, wèi jiāng shuài yì jiǔ, yǐ zī xìng shū yū, bù néng zhōu fáng, suì shī zhòng zhèn. jīn dà shì yǐ qù, fāng táo zuì bù xiá, qǐ yǒu gǎi yì jì fā duó rén chéng chí yǐ jiàng wài fāng hū! jí rì, lǜ guān lì ér xíng, zhì gǔ shú dōng, yù dà bīng, bù qū ér sǐ.
益都窘無所歸,乃奔宿州,節度使紇石烈阿虎以益都為人所逐不納,乃與諸將駐於城南。時宿之鎮防軍有逃還者,阿虎以為叛歸亦不納。城中鎮防千戶高臘哥,結小吏郭仲安,謀就徐州將士內外相應以取宿,因歸楊妙真。甲戌夜半,開門納徐州總領王德全及妻弟高元哥軍。劉安國尋亦入城,縛阿虎父子殺之。州中請益都主帥府事,益都不從,曰:「吾國家舊人,為將帥亦久,以資性疏迂,不能周防,遂失重鎮。今大事已去,方逃罪不暇,豈有改易髻發、奪人城池以降外方乎!」即日,率官吏而行,至谷熟東,遇大兵,不屈而死。
xú zhōu jì guī hǎi zhōu, pī shuài wù lín dá mǒu yì ràng yìn yú dù zhèng, suì sòng kuǎn yú yòng ān. yǐ ér sù zhōu wáng dé quán liú ān guó yì sòng kuǎn hǎi zhōu. wéi yì dōu bù gǎi jì fā, yǐ zhì yú sǐ yún.
徐州既歸海州,邳帥兀林答某亦讓印於杜政,遂送款於用安。已而宿州王德全、劉安國亦送款海州。惟益都不改髻發,以至於死雲。
zhān gē jīng shān, bù zhī qí suǒ shǐ, zhèng dà zhōng, lèi guān bó zhōu jié dù shǐ. jiǔ nián zhēng yuè jǐ chǒu, yóu qí zì dèng zhì bó, chāo lù yì, yíng yú wèi zhēn xī běi wǔ shí lǐ. lù yì lìng gāo áng xiāo zhī tài kāng yǐ jiàng, jí yè qū bó, dào chū wèi zhēn, hū xiàn lìng chǔ háng yuē tóng háng. háng zhī shì bù zhī, jí míng yù xiàn rén yǐ bì qiān zhī yì, suì tóng zǒu bó. dīng wèi, èr yì jiē jiàng. shì rì, jūn zhì bó zhōu chéng xià. zhōu zhǐ yǒu dān zhōu bīng sì bǎi rén, hào zhèn ān jūn, tí kòng yáng chūn xíng mǒu dōu tǒng dài xìng tún yǐ liù nián. jīng shān xī jí chéng zhōng dīng zhuàng wèi jūn, xiū shǒu jù, ér dà bīng yì bù xiá gōng. sì yuè, yōng jiàng mín ér běi, chéng mén bì, bù zhī zhī yě.
粘哥荊山,不知其所始,正大中,累官亳州節度使。九年正月己丑,游騎自鄧至亳,鈔鹿邑,營於衛真西北五十里。鹿邑令高昂霄知太康已降,即夜趨亳,道出衛真,呼縣令楚珩約同行。珩知勢不支,即明諭縣人以避遷之意,遂同走亳。丁未,二邑皆降。是日,軍至亳州城下。州止有單州兵四百人,號「鎮安軍」,提控楊春、邢某、都統戴興屯已六年。荊山悉籍城中丁壯為軍,修守具,而大兵亦不暇攻。四月,擁降民而北,城門閉,不之知也。
wǔ yuè, zòng qiān mín shōu mài, lǎo yòu dé chū, dīng zhuàng xī liú zhī. mín wǎng wǎng bù kěn liú ér dùn, shù rì, chéng wèi zhī kōng. jīng shān qiǎn jiāng lǐng gè yì suǒ shǔ zhāo zhī, bìng jiāng lǐng yì bù fǎn. zhèn ān zhě jiē hóng ǎo yú dǎng, lì jǐn lái guī, biàn zhà fǎn fù, cháo tíng zhōng yǐ dào zéi dài zhī. jīng shān yǐ qiān mín wèi jūn, gài fáng zhī yě. jí zhào wài bīng bù zhì, nǎi qǐng yú guī dé, dé jiǎ qí bǎi yú, liǎng zǒng lǐng tǒng zhī. jì zhì, zhèn ān yí qí móu jǐ, nǎi chéng jiāng shì xīn dào bù shè bèi, zhì yè, yǎn shā dài jǐn. jīng shān chū zǒu wèi zhēn, chǔ háng yǔ zhī mǎ ér qù, zhōu zhōng háo guì xī bèi piāo lüè.
五月,縱遷民收麥,老幼得出,丁壯悉留之。民往往不肯留而遁,數日,城為之空。荊山遣將領各詣所屬招之,並將領亦不返。「鎮安」者皆紅襖餘黨,力盡來歸,變詐反覆,朝廷終以盜賊待之。荊山以遷民為軍,蓋防之也。及召外兵不至,乃請于歸德,得甲騎百餘,兩總領統之。既至,「鎮安」疑其謀己,乃乘將士新到不設備,至夜,掩殺殆盡。荊山出走衛真,楚珩與之馬而去,州中豪貴悉被剽略。
liú jiān zhě, chū wèi dà bīng shǒu chéng fù, bó zhōu fù, qín zhī, qiú zhī yú yù. yáng chūn móu yù běi jiàng, nǎi chū zhī, shǐ wèi xuān chà. yǐ sì, dà bīng shí zǒng guǎn rù zhōu, gǎi zhōu wèi shùn tiān fǔ, chūn wèi zǒng guǎn, dài xìng wèi tóng zhī, liú shùn zhì zhōng, liú dǎng xiàng jūn qiān rén shù zhī. shǔ xiàn jiē xià, wéi chéng fù lìng lǐ yòng yí bù jiàng, qí qī zǐ zài bó, chūn yǐ wèi zhì, jìng bù qū ér sǐ. chūn jì jù zhōu, yǔ liú jiān zuò lóu shàng, zhào fù tí kòng xíng mǒu. xíng gāng zhí xún lǐ, jiāng shì yán dàn zhī, shí wò bìng, wén chūn luàn, liú tì bù zì jīn. chūn qiǎn rén yú zhì zhī, xíng zhǐ chūn dà mà, chūn cán nǜ wú yán. chūn yù shā jīng shān jiā, xíng lì quàn zhǐ zhī, qiě lìng gěi dào lù fèi sòng zhī chū chéng, xíng xún bìng zú. èr nián xià sì yuè, běi shěng tè mù jué gōng guī dé, chūn yǐ dài xìng tí jīng zú yǐ wǎng, dú yǔ pí ruò zhě shǒu chéng. zhōu rén wáng bīn suì fǎn zhèng, chūn dù hé běi dùn. jì ér cuī qī jīn wèi luàn, shā wáng bīn. cháo tíng bù dé yǐ, yǐ qī jīn wèi jié dù shǐ, jiù qí bīng zhàng rù cài. bā yuè, liú shùn gōng bó zhōu, pò zhī, qī jīn wèi chéng fù lìng suǒ shā. wèi jǐ, dān zhōu jūn yǐ zhōu rén shā qí jiā shǔ, zhào dà bīng lái gōng, jiè néng bá, shā shǔ xiàn mín ér qù. jì dù hé, zhī bó rén bù yí, fù lái gōng, zhōu jìng wèi chūn suǒ pò. shì nián liù yuè, sòng rén lái gōng, chūn chū jiàng, liú jiān běi zǒu.
劉堅者,初為大兵守城父,亳州復,擒之,囚之於獄。楊春謀欲北降,乃出之,使為宣差。乙巳,大兵石總管入州,改州為順天府,春為總管,戴興為同知,劉順治中,留党項軍千人戍之。屬縣皆下,惟城父令李用宜不降,其妻子在亳,春以為質,竟不屈而死。春既據州,與劉堅坐樓上,召副提控邢某。邢剛直循理,將士嚴憚之,時臥病,聞春亂,流涕不自禁。春遣人舁致之,邢指春大罵,春慚恧無言。春欲殺荊山家,邢力勸止之,且令給道路費送之出城,邢尋病卒。二年夏四月,北省忒木泬攻歸德,春以戴興提精卒以往,獨與疲弱者守城。州人王賓遂反正,春渡河北遁。既而崔七斤為亂,殺王賓。朝廷不得已,以七斤為節度使,就其兵仗入蔡。八月,劉順攻亳州,破之,七斤為城父令所殺。未幾,單州軍以州人殺其家屬,召大兵來攻,蚧能拔,殺屬縣民而去。既渡河,知亳人不疑,復來攻,州竟為春所破。是年六月,宋人來攻,春出降,劉堅北走。
liú jūn zhě, lín lǜ rén, shí wèi bó zhōu guān chá pàn guān. chūn jì zhú jīng shān, nà kuǎn dà bīng, xié jūn tóng jiàng. jūn yáng yīng zhī, guī qí jiā qǔ cháo fú fu zhī, gù wèi qī zǐ yuē: wǒ qǐ shēn dāo bǐ, yǎng hé shàng zhī, shǐ liè cháo zhe, yòu zuǒ dà fān, sǐ yì zú yǐ. jīn tóu lú yǐ rú cǐ, jiǎ shǐ yǒu shí nián shòu, hé yǐ jiàn xiān dì yú dì xià hū. jí yǎng yào ér sǐ.
劉均者,林慮人,時為亳州觀察判官。春既逐荊山,納款大兵,脅均同降。均佯應之,歸其家取朝服服之, 顧謂妻子曰:「我起身刀筆,仰荷上知,始列朝著,又佐大藩,死亦足矣。今頭顱已如此,假使有十年壽,何以見先帝於地下乎。」即仰藥而死。
wáng bīn, zì dé qīng, bó zhōu rén. zhēn yòu èr nián jìn shì. wài ruò kuàng dá, ér shēn yǒu móu huà. chū diào lán líng zhǔ bù, pì hóng xiàn lìng, xún rù wèi shàng shū shěng lìng shǐ, zuò shì bà guī xiāng lǐ. tiān xìng yuán nián zhēng yuè, bó zhōu jūn biàn, jié dù shǐ zhān gē jīng shān chū zǒu, yáng chūn yǐ zhōu chū jiàng. jì ér, zì yǐ léi bīng shǒu zhī. bīn yǔ qián qiào xiàn wèi wáng jìn wèi jié hēng lǚ jūn yuē chéng zhōng jūn mín fù qí zhōu, yáng chūn suì dùn, qiǎn jié hēng yì guī dé yǐ wén. āi zōng jiā zhī, shòu jìn jié dù shǐ, bīn tóng zhī jié dù shǐ, jié hēng jié dù fù shǐ, jūn guān chá pàn guān. yáng chūn fù yǐ bīng lái gōng, yuè yú bù néng bá, jí dù hé ér běi.
王賓,字德卿,亳州人。貞祐二年進士。外若曠達,而深有謀畫。初調蘭陵主簿,辟虹縣令,尋入為尚書省令史,坐事罷歸鄉里。天興元年正月,亳州軍變,節度使粘哥荊山出走,楊春以州出降。既而,自以羸兵守之。賓與前譙縣尉王進、魏節亨、呂鈞約城中軍民復其州,楊春遂遁,遣節亨詣歸德以聞。哀宗嘉之,授進節度使,賓同知節度使,節亨節度副使,鈞觀察判官。楊春復以兵來攻,月余不能拔,即渡河而北。
liù yuè, āi zōng qiān cài, bīn fèng yíng yú zhōu běi zhī gāo ān. shàng yǔ yǔ, dà yuè, hèn yòng zhī wǎn, zhuó wèi xíng bù shàng shū shì xí móu kè. shàng chū zhì bó, bīn děng shì zhēng mín dīng fù tiě jiǎ rù cài, jí huì jì zhōng xiào jūn jiā shǔ kǒu liáng, gù liú cān zhī zhèng shì zhāng tiān gāng dǒng zhī, jiù qiān yǒu gōng jiāng shì. shí bó zhī liáng chǔ bù guǎng, bīn děng cháng lìn xī, jūn shì yǐ cǐ guī yuàn. jí yùn jiǎ zhī yì, fù bù yù xíng. huì tiān gāng yǔ bīn děng yú yī lóu shàng quán cì lì gōng děng dì, zhèn fáng jūn cuī fù gē wáng liù shí zhī tú huàn jiǎ huá zào dēng lóu, tiān gāng wèn yuē: jí yù jiàn shā, róng wǒ wàng què bài cí. zéi yuē: wú yù xiàng gōng. jí zhuāi bīn jí lǚ jūn wǎng shì zhōng. jūn qiě xíng qiě guì, tì lèi jù xià. bīn àn rán bù jù, dà jiào yuē: bù guò shā wǒ. dàn shā, dàn shā! nǎi bìng hài zhī. jié dù fù shǐ wèi jié hēng jié dù pàn guān sūn liáng guān chá fù shǐ sūn jiǔ zhù jiē bèi hài. yòu shù rì, shā jié dù shǐ wáng jìn. jìn cháng yīng jīng shān zhī mù, yóu jiān dào rù biàn jīng nà zòu, shǎng yǐ wù bù shòu, yòu sàn jiā suǒ yǒu jì pín mín, yǐ sǐ zì lì. zhì biàn, yǐ láo qiān běn zhōu jié dù pàn guān. cì yǐ bái jīn, yì bù shòu, yī shí shén chēng zhī.
六月,哀宗遷蔡,賓奉迎於州北之高安。上與語,大悅,恨用之晚,擢為行部尚書、世襲謀克。上初至亳,賓等適征民丁負鐵甲入蔡,及會計忠孝軍家屬口糧,故留參知政事張天綱董之,就遷有功將士。時亳之糧儲不廣,賓等常吝惜,軍士以此歸怨。及運甲之役,復不欲行。會天綱與賓等於一樓上銓次立功等第,鎮防軍崔復哥、王六十之徒擐甲譁噪登樓,天綱問曰:「即欲見殺,容我望闕拜辭。」賊曰:「無預相公。」即拽賓及呂鈞往市中。鈞且行且跪,涕淚俱下。賓岸然不懼,大叫曰:「不過殺我。但殺,但殺!」乃並害之。節度副使魏節亨、節度判官孫良、觀察副使孫九住皆被害。又數日,殺節度使王進。進嘗應荊山之募,由間道入汴京納奏,賞以物不受,又散家所有濟貧民,以死自勵。至汴,以勞遷本州節度判官。賜以白金,亦不受,一時甚稱之。
yǒu lǐ xǐ zhù zhě, běn sù zhōu zhòng sēng nú xià xuān chà. tiān xìng èr nián sì yuè, jìn liáng rù guī dé, jiāng hái, wén bó zhōu wáng jìn fǎn zhèng, zhì zhǐ yǐ xǐ zhù wèi zhèn wǔ dū wèi, jiāng bīng sān qiān yīng yuán. shì shí, tài chì wéi bó bù qí shí wàn, xǐ zhù yǐ zhòng guǎ bù dí, dú yǔ sān rén jiān dào rù chéng, wáng jìn fāng yì qiān zuǒ jūn lín, xǐ zhù bù kě, jìn jí yǐ bīng fù xǐ zhù. dà bīng gōng bā rì bù néng xià. wǔ yuè rén zǐ, bīng tuì. jǐ wèi, guān nú yǔ a lǐ hé tí zhōng xiào jūn bǎi rén zhì bó, yǔ zhū jiāng yì qiān kě fǒu. yǐ wèi bù kě, dāng liú zī zhòng yú cài, xuǎn jūn hù cóng rù shèng duǒ jiù wǔ xiān jūn, suì rù guān zhōng. guān zhōng dì lì kě shì, yòu yǒu guō xiā má děng jūn zài xī kě shì.
有李喜住者,本宿州眾僧奴下宣差。天興二年四月,進糧入歸德,將還,聞亳州王進反正,制旨以喜住為振武都尉,將兵三千應援。是時,太赤圍亳步騎十萬,喜住以眾寡不敵,獨與三人間道入城,王進方議遷左軍林,喜住不可,進即以兵付喜住。大兵攻八日不能下。五月壬子,兵退。己未,官奴與阿里合提忠孝軍百人至亳,與諸將議遷可否。以為不可,當留輜重於蔡,選軍扈從入聖朵就武仙軍,遂入關中。關中地利可恃,又有郭蝦蟆等軍在西可恃。
wǔ yuè jiǎ zǐ, zhào guān nú hái guī dé, bù fù, zài zhào, liú qí jūn bàn yú bó nǎi fù. liù yuè rén chén, chē jià zhōu xíng zhì bó, wáng jìn zòu: chén běn jūn wǔ, bù zhī zhì tǐ, rú lǐ xǐ zhù hù cóng rù cài, zé háo bù shǒu yǐ. qǐ liú zhì cǐ zhōu. zhào yǐ xǐ zhù wèi jí qìng jūn jié dù shǐ, pián yí cóng shì, jìn lǐng shuài zhí. qī yuè, jìn sǐ. xǐ zhù xiān wǎng chéng fù dū liáng yùn, wén luàn suì bù gǎn rù bó, hòu tóu sòng.
五月甲子,召官奴還歸德,不赴,再召,留其軍半於亳乃赴。六月壬辰,車駕舟行至亳,王進奏:「臣本軍伍,不知治體,如李喜住扈從入蔡,則毫不守矣。乞留治此州。」詔以喜住為集慶軍節度使,便宜從事,進領帥職。七月,進死。喜住先往城父督糧餫,聞亂遂不敢入亳,後投宋。
lùn yuē: jīn jì zhī luàn, jūn shì yù dài qí piān bì, piān bì yù dài qí zhǔ jiāng, jí qún qǐ ér fèn zhī. wú fù jì dàn. yì dōu jīng shān jiē zhōng liàng zhī shì, bīn jìn cái lüè yóu zú qǔ yān, ér bìng bù miǎn yú nán, xī zāi!
論曰:金季之亂,軍士欲代其偏裨,偏裨欲代其主將,即群起而僨之。無復忌憚。益都、荊山皆忠亮之士,賓、進才略尤足取焉,而並不免於難,惜哉!
guó yòng ān, xiān míng ān yòng, běn míng yǎo ér, zī zhōu rén. hóng ǎo zéi yáng ān ér lǐ quán yú dǎng yě. cháng guī shùn dà yuán, wèi dōu yuán shuài xíng shān dōng lù shàng shū shěng shì. tiān xìng yuán nián liù yuè, xú zhōu sào bīng zǒng lǐng wáng yòu yì shèng jūn dōu tǒng fēng xiān zǒng lǐng zhāng xìng děng yè shāo cǎo chǎng zuò luàn, zhú yuán shuài tú dān yì dōu. ān yòng lǜ bīng rù xú, zhí zhāng xìng yǔ qí dǎng shí yú rén zhǎn zhī, yǐ fēng xiān wèi yuán shuài jiān jié dù shǐ, zhǔ xú zhōu. sù zhōu zhèn fáng jūn qiān hù gāo là gē yǔ dōng miàn zǒng shuài liú ān guó gòu xú zhōu zǒng shuài wáng dé quán, shā sù shuài hé shí liè ā hǔ, yǐ qí zhōu guī hǎi zhōu. pī zhōu cóng yí wù lín dá mǒu yì ràng zhōu yú dù zhèng, sòng kuǎn hǎi zhōu. jì ér jiē guī ān yòng.
國用安,先名安用,本名咬兒,淄州人。紅襖賊楊安兒、李全餘黨也。嘗歸順大元,為都元帥、行山東路尚書省事。天興元年六月,徐州埽兵總領王祐、義勝軍都統封仙、總領張興等夜燒草場作亂,逐元帥徒單益都。安用率兵入徐,執張興與其黨十餘人斬之,以封仙為元帥兼節度使,主徐州。宿州鎮防軍千戶高臘哥與東面總帥劉安國構徐州總帥王德全,殺宿帥紇石烈阿虎,以其州歸海州。邳州從宜兀林答某亦讓州於杜政,送款海州。既而皆歸安用。
běi dà jiāng ā shù lǔ wén ān yòng jù xú sù pī, dà nù yuē: cǐ sān zhōu wǒ dāng gōng qǔ, ān yòng hé rén, zhé shòu xiáng. qiǎn xìn ān zhāng jìn děng lǜ bīng rù xú, yù tú ān yòng, duó qí jūn. ān yòng jù, móu yú dé quán, jié shā zhāng jìn jí hǎi zhōu yuán shuài tián fú děng shù bǎi rén, yǔ yáng miào zhēn jué, nǎi hái pī zhōu. huì shān dōng zhū jiāng jí xú sù pī zhǔ shuài, xíng mǎ jié méng, shì guī jīn cháo. jì méng, zhū jiāng jiē sàn qù, ān yòng wú suǒ guī, suì tóng dé quán ān guó tuō cóng yí zhòng sēng nú zì tōng yú cháo tíng. zhòng sēng nú qiǎn rén shàng zòu: ān yòng yǐ shù zhōu fǎn zhèng, gōng shén dà. qiě qí bīng lì qiáng shèng, cái lüè kě chēng. guó jiā guǒ yù yǐ yòng, fēi jí pǐn zhòng quán bù zú yǐ jiān qí xǔ guó zhī xīn. wèi bào. ān yòng lǜ bīng wàn rén gōng hǎi zhōu, wèi zhì, zhòng shāo sàn qù. ān guó yīn quàn ān yòng dāng chì xīn guī guó, ān yòng yì zì zhī fǎn fù shī jì, shì yǐ wú kě nài hé, yú shì fù jīn cháo yì guān. miào zhēn nù qí pàn jǐ, yòu jù wèi suǒ tú, xī tú ān yòng jiā zǒu yì dōu. ān yòng suì xuǎn bīng fēn jiāng, qī bì děi miào zhēn, zì cǐ huái hǎi zhī shàng wú níng suì yǐ.
北大將阿術魯聞安用據徐、宿、邳,大怒曰:「此三州我當攻取,安用何人,輒受降。」遣信安、張進等率兵入徐,欲圖安用,奪其軍。安用懼,謀於德全,劫殺張進及海州元帥田福等數百人,與楊妙真絕,乃還邳州。會山東諸將及徐、宿、邳主帥,刑馬結盟,誓歸金朝。既盟,諸將皆散去,安用無所歸,遂同德全、安國托從宜眾僧奴自通於朝廷。眾僧奴遣人上奏:「安用以數州反正,功甚大。且其兵力強盛,材略可稱。國家果欲倚用,非極品重權不足以堅其許國之心。」未報。安用率兵萬人攻海州,未至,眾稍散去。安國因勸安用當赤心歸國,安用亦自知反覆失計,事已無可奈何,於是復金朝衣冠。妙真怒其叛己,又懼為所圖,悉屠安用家走益都。安用遂選兵分將,期必得妙真,自此淮海之上無寧歲矣。
wèi jǐ, cháo tíng qiǎn jìn shì jú zhí zhǎng yīn shì yīng dōu shì gāo tiān yòu chí shǒu zhào zhì pī, yǐ ān yòng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī píng zhāng zhèng shì jiān dōu yuán shuài jīng dōng shān dōng děng lù xíng shàng shū shěng shì, tè fēng yǎn wáng, cì hào yīng liè kān nán bǎo jié zhōng chén, xī xìng wán yán, fù shǔ jí, gǎi míng yòng ān, cì jīn dù yín yìn tuó niǔ jīn yìn jīn hǔ fú shì xí qiān hù xuān mìng chì yàng pái yàng yù huà tǐ xuān kōng tóu hé shuò shān dōng shè wén, pián yí cóng shì, qiě yǐ péng wáng fēi gào wěi yòng ān zhāo miào zhēn. yòng ān shǐ wén shǐ zhě zhì, yóu yù wèi jué, yǐ zǒng lǐng yáng mào yíng shǐ zhě rù, jiān yú zhōu xiè, wèn suǒ yǐ lái. shì yīng duì yǐ fēng jiàn shì, yì pō shùn. zhū shuài wáng dù bèi jiē bù yù xuān yán, yù shā shǐ zhě. míng rì, yòng ān nǎi chū jiàn shǐ zhě, guì yī rú děng yí. zuò dìng, yǔ shì yīng yuē: yǔ xiàng suí dà bīng gōng biàn, cháng yú kāi yáng mén xià yǔ hóu zhì yì nèi wài jiā jī. cǐ shí dà bīng bìng sǐ zhě zhòng, shí qī tóu xiàng jiē zài jīng chéng, ruò cóng wú jì chū jūn, zhōng xìng jiǔ yǐ. cháo tíng nǎi wú yī rén gǎn jué zhě, jīn rì huǐ jiāng hé jí. yán jìng ér qǐ. jì ér xuǎn rén qǔ cháo tíng cì wù biàn guān zhī, xǐ jiàn yán sè. fù yǔ shǐ zhě sī yì, yù bù yǐ cháo lǐ shòu zhī, shì yīng děng bù kě, jí shè yàn bài shòu rú yí, yǐ zhǔ shì cháng jǐn děng suí shǐ zhě fèng biǎo rù xiè.
未幾,朝廷遣近侍局直長因世英、都事高天祐持手詔至邳,以安用為開府儀同三司、平章政事、兼都元帥、京東山東等路行尚書省事,特封兗王,賜號「英烈戡難保節忠臣」,錫姓完顏,附屬籍,改名用安,賜金鍍銀印、駝紐金印、金虎符、世襲千戶宣命、敕樣、牌樣、御畫體宣、空頭河朔山東赦文,便宜從事,且以彭王妃誥委用安招妙真。用安始聞使者至,猶豫未決,以總領楊懋迎使者入,監於州廨,問所以來。世英對以封建事,意頗順。諸帥王、杜輩皆不欲宣言,欲殺使者。明日,用安乃出見使者,跪揖如等夷。坐定,語世英曰:「予向隨大兵攻汴,嘗於開陽門下與侯摯議內外夾擊。此時大兵病死者眾,十七頭項皆在京城,若從吾計出軍,中興久矣。朝廷乃無一人敢決者,今日悔將何及。」言竟而起。既而選人取朝廷賜物遍觀之,喜見顏色。復與使者私議,欲不以朝禮受之,世英等不可,即設宴拜授如儀,以主事常謹等隨使者奉表入謝。
shàng fù yí shì yīng tiān yòu cì yǐ tiě quàn yī hǔ fú liù lóng wén yī yī yù yú dài yī gōng shǐ èr fēng zèng qí fù mǔ qī gào mìng, jí jùn wáng xuān shì xí xuān dà xìn pái yù tù gú dài gè shí, tīng tóng méng kě cì zhě cì zhī. shǐ zhě zhì pī, yòng ān yíng shòu rú lǐ, shǐ yǒu rù yuán yì. jí wén shàng jiāng qiān cài zhōu, nǎi qiǎn rén yǐ là shū yán qiān cài yǒu liù bù kě, dà shuài yǐ wèi: guī dé huán chéng jiē shuǐ, zú nán gōng jī, cài wú cǐ xiǎn, yī yě. guī dé suī fá liáng chǔ, ér yú qiàn kě yǐ qǔ zú, cài ruò shòu wéi, lǐn shí yǒu xiàn, èr yě. dà bīng suǒ yǐ qù guī dé zhě, fēi wèi wǒ yě, zòng zhī chū ér niè qí hòu, shě qí nán ér jiù qí yì zhě gōng yān, sān yě. cài qù sòng jìng bù bǎi lǐ, wàn yī zī dí bīng liáng, huò bù kě jiě, sì yě. guī dé bù bǎo, shuǐ dào dōng xíng yóu kě yǐ qù, cài ruò bù shǒu, qù jiāng ān zhī, wǔ yě. shí fāng shǔ yǔ, qiān lǐ ní nào, shèng tǐ fēng zé, bù biàn ān mǎ, cāng zú yù dí, fēi chén zǐ suǒ gǎn yán, liù yě. suī rán, bì xià bì yù qù guī dé, mò rú quán xìng shān dōng. shān dōng fù shù jiǎ tiān xià, chén lüè yǒu qí dì, dōng lián yí hǎi, xī jiē xú pī, nán è xū chǔ, běi kòng zī qí. ruò luán yú shǎo tíng, chén yǎng lài wēi líng, hé shuò zhī dì kě chuán xí ér dìng. wéi bì xià shěn chá. shàng yǐ qí yán shì zǎi chén. zǎi chén zòu yòng ān fǎn fù, běn wú kuāng fǔ zhì, cǐ bì cān yì zhāng jiè děng yì zhī, yè yǐ qiān cài, yì suì qǐn.
上復遺世英、天祐賜以鐵券一、虎符六、龍文衣一、玉魚帶一、弓矢二、封贈其父母妻誥命,及郡王宣、世襲宣、大信牌、玉兔鶻帶各十,聽同盟可賜者賜之。使者至邳,用安迎受如禮,始有入援意。及聞上將遷蔡州,乃遣人以蠟書言遷蔡有六不可,大率以謂:「歸德環城皆水,卒難攻擊,蔡無此險,一也。歸德雖乏糧儲,而魚芡可以取足,蔡若受圍,廩食有限,二也。大兵所以去歸德者,非畏我也,縱之出而躡其後,舍其難而就其易者攻焉,三也。蔡去宋境不百里,萬一資敵兵糧,禍不可解,四也。歸德不保,水道東行猶可以去,蔡若不守,去將安之,五也。時方暑雨,千里泥淖,聖體豐澤,不便鞍馬,倉卒遇敵,非臣子所敢言,六也。雖然,陛下必欲去歸德,莫如權幸山東。山東富庶甲天下,臣略有其地,東連沂、海,西接徐、邳,南扼盱、楚,北控淄、齊。若鑾輿少停,臣仰賴威靈,河朔之地可傳檄而定。惟陛下審察。」上以其言示宰臣。宰臣奏用安反覆,本無匡輔志,此必參議張介等議之,業已遷蔡,議遂寢。
chū, shì yīng děng guò xú, wáng dé quán liú ān guó shuō zhī yuē: cháo tíng ēn mìng qǐ yí chū zì yòng ān, jùn wáng xuān wú èr rén zuì dāng dé zhě, qǐ jiù liú zhī. shì yīng nǎi liú jùn wáng xuān shì xí xuān yù dài gè èr. yóu shì yǔ yòng ān yǒu xì, yòu jù wèi suǒ tú, jiē bù tīng qí jié zhì. shí jùn wáng zhě, lǐ míng dé fēng xiān zhāng yǔ zhāng yǒu zhuō yì kāng cóng dù zhèng wú wāi tóu wáng dé quán liú ān guó yě. yòng ān bì yù qǔ shān dōng, lèi zhēng xú sù bīng, zhǐ yǐ qín wáng wèi cí, èr shuài bù yīng. yòng ān nù, lìng dù zhèng děng lǜ bīng sān qiān, yǐ qǔ liáng wèi míng, xí xú sù. jì rù chéng, dé quán jué zhī, jiù liú dù zhèng fēng xiān bù qiǎn. yòng ān yù nù, wèi dé quán ān guó bì yǒu móu, nǎi zhí táo yuán shuài wú mǒu děng bā jiǔ rén xià yù jū wèn. èr shuài qiǎn wēn tè hǎn zhāng gē yǐ dù zhèng fēng xiān yù xí qǔ xú zhōu bái yòng ān, bù tīng, qū wú shuài zhāng gē bèi jiǔ rén bìng zhǎn zhī. zhāng gē jiāng sǐ dà hū yuē: guó yǎo ér, rǔ wú chǐ cùn gōng, shòu guó jiā dà fēng jué, hé fù yú rǔ, ér cóng dù zhèng děng biàn luàn, yòu shā wú zuì zhī rén. jīn suī sǐ, dāng yǔ rǔ biàn yú dì xià yǐ. huì shàng qiǎn zāng guó chāng yǐ mì zhào zhēng bīng dōng fāng, gù yòng ān jiǎ cháo mìng shēng yán rù yuán, xí liú ān guó wèi qián fēng, qīn lǜ bīng sān qiān zhù xú zhōu chéng xià zhāo dé quán. dé quán zhōng yí jiàn tú, bù chū, xì fēng xiān yú yù, shā zhī, qiǎn dù zhèng chū chéng. ān guó jì zhì sù zhōu, yòng ān fù zhào ān guó hái, ān guó bù cóng, dú yǔ zhòng sēng nú fù yuán. xíng jí lín huàn lóng shān sì, yòng ān shǐ rén jié shā zhī, suì gōng xú zhōu, yú sān yuè bù néng xià, tuì guī lián shuǐ. yú shì, yīn shì yīng yǐ yòng ān zhōng bù fù yuán, nǎi hái cháo, zhì sù zhōu xī, yù dà bīng, bù qū ér sǐ, shì wén, zèng rǔ zhōu fáng yù shǐ.
初,世英等過徐,王德全、劉安國說之曰:「朝廷恩命豈宜出自用安,郡王宣吾二人最當得者,乞就留之。」世英乃留郡王宣、世襲宣、玉帶各二。由是與用安有隙,又懼為所圖,皆不聽其節制。十郡王者,李明德、封仙、張瑀、張友、卓翼、康琮、杜政、吳歪頭、王德全、劉安國也。用安必欲取山東,累征徐、宿兵,止以勤王為辭,二帥不應。用安怒,令杜政等率兵三千,以取糧為名,襲徐、宿。既入城,德全覺之,就留杜政、封仙不遣。用安愈怒,謂德全、安國必有謀,乃執桃園帥吳某等八九人下獄鞫問。二帥遣溫特罕張哥以杜政、封仙欲襲取徐州白用安,不聽,驅吳帥、張哥輩九人並斬之。張哥將死大呼曰:「國咬兒,汝無尺寸功,受國家大封爵,何負於汝,而從杜政等變亂,又殺無罪之人。今雖死,當與汝辨於地下矣。」會上遣臧國昌以密詔徵兵東方,故用安假朝命聲言入援,檄劉安國為前鋒,親率兵三千駐徐州城下招德全。德全終疑見圖,不出,系封仙於獄,殺之,遣杜政出城。安國既至宿州,用安復召安國還,安國不從,獨與眾僧奴赴援。行及臨渙龍山寺,用安使人劫殺之,遂攻徐州,逾三月不能下,退歸漣水。於是,因世英以用安終不赴援,乃還朝,至宿州西,遇大兵,不屈而死,事聞,贈汝州防禦使。
jì ér yòng ān jūn shí bù gěi, qǐ liáng yú sòng, sòng yáng xǔ zhī, jí gǎi cóng sòng yì guān, ér sī yǔ cháo shǐ xiāng qīn. xún yì fá shí, jūn mín duō wáng qù, nǎi mìng xiāo jūn yǐ yán xíng jìn wáng zhě, xuè liú mǎn dào. dà yuán dōng píng wàn hù chá lá jiāng bīng zhì lián shuǐ, suì jiàng yān. chá lá jì dù hé, qū cài zhōu, yòng ān yǐ guǐ jì hái lián shuǐ, fù pàn guī yú sòng, shòu zhè dōng zǒng guǎn zhōng zhōu tuán liàn shǐ, lì huái kǔn. jiǎ wǔ zhēng yuè, wén dà bīng wéi pèi, yòng ān wǎng jiù zhī, bài zǒu xú zhōu. huì yí bīng gōng xú, yòng ān tóu shuǐ sǐ, qiú dé qí shī, pí dāo miàn xì mǎ wěi, wèi yuàn jiā tián fú yī jūn luán shí ér jǐn.
既而用安軍食不給,乞糧於宋,宋陽許之,即改從宋衣冠,而私與朝使相親。尋益乏食,軍民多亡去,乃命蕭均以嚴刑禁亡者,血流滿道。大元東平萬戶查剌將兵至漣水,遂降焉。查剌既渡河,趨蔡州,用安以詭計還漣水,復叛歸於宋,受浙東總管、忠州團練使,隸淮閫。甲午正月,聞大兵圍沛,用安往救之,敗走徐州。會移兵攻徐,用安投水死,求得其屍,皮刂面系馬尾,為怨家田福一軍臠食而盡。
yòng ān xíng zhuàng duǎn xiǎo wú xū, xǐ yǔ qīng báo zi yóu, rì jī jū qú shì jiān, gù miǎn zì jīn, wú jiāng shuài dà tǐ.
用安形狀短小無須,喜與輕薄子游,日擊鞠衢市間,顧眄自矜,無將帥大體。
jiè zì jiè fǔ, píng zhōu rén, zhèng dà yuán nián jīng yì jìn shì dì yī, shí wèi yòng ān cān yì.
介字介甫,平州人,正大元年經義進士第一,時為用安參議。
chū, tiān yòu děng chū biàn, wēi fú jiān xíng, jīng běi jūn yíng mù, zhì tōng xǔ cuī qiáo, shǐ yǒu yì jūn zhāo fǔ sī guān fǔ, qù jīng shī èr bǎi lǐ yǐ. zhì chén zhōu, fáng yù shǐ zhān gé nú shēn shǐ lì zhōu shì. liú èr rì, zhì xiàng chéng, xiàn lìng zhū zhēn lì xiàn shì, yǒu shì zú qiān èr bǎi rén. zhì tài hé xiàn, xiàn lìng wáng yì lì xiàn yǐ wǔ yuè yǐ. bā yuè, zhì sù zhōu, zhòng sēng nú dé bào, qiě zhī cháo tíng shòu yǐ quán sù zhōu jié dù shǐ jiān yuán shuài zuǒ dōu jiān zhī mìng, jù cǎi yú yí wèi chū chéng wǔ lǐ fèng yíng. shí dōng fāng bù zhī cháo tíng yīn wèn yǐ bā yuè yǐ, guān mín jiàn shǐ zhě zhì, qiě bài qiě kū. yǒu zhāng xiǎn zhě rèn xiá shàng qì zhī yì lǐ, jí wèi tiān yòu yuē: dōng fāng bù zhī cháo tíng yīn wèn yǐ shù yuè, jīn jiàn shǐ zhě, bǎi xìng jiē gǎn dòng. ruò bù yǐ shèng zhǐ fǔ wèi zhī, kǒng shī dōng mín zhī bì. wǒ yù jiǎo chēng zhì zhǐ xuān yù, rú hé. tiān yòu shū shēng, shǒu guī jǔ, bù gǎn cóng, dàn yǐ zǎi xiàng zhǐ jí zhōu mín wèi fǔ zhī, zhōu mín fù dà kū. míng rì, wǎng xú zhōu.
初,天祐等出汴,微服間行,經北軍營幕,至通許崔橋,始有義軍招撫司官府,去京師二百里矣。至陳州,防禦使粘葛奴申始立州事。留二日,至項城,縣令朱珍立縣事,有士卒千二百人。至泰和縣,縣令王義立縣已五月矣。八月,至宿州,眾僧奴得報,且知朝廷授以權宿州節度使、兼元帥左都監之命,具彩輿儀衛出城五里奉迎。時東方不知朝廷音問已八月矣,官民見使者至,且拜且哭。有張顯者任俠尚氣知義理,即謂天祐曰:「東方不知朝廷音問已數月,今見使者,百姓皆感動。若不以聖旨撫慰之,恐失東民之必。我欲矯稱制旨宣諭,如何。」天祐書生,守規矩,不敢從,但以宰相旨集州民慰撫之,州民復大哭。明日,往徐州。
shí qīng, téng yáng rén. chū yǔ shū fù quán jù wèi hóng ǎo zéi, jí yáng ān ér liú èr zǔ bài, chéng shè lái jiàng, lì jūn zhōng. xìng dìng chū, qīng wèi jì zhōu yì jūn wàn hù. shì shí, shū fù quán wèi xíng shū mì yuàn jīng lì guān. xìng dìng èr nián dōng, quán chí yì guò dōng píng, qīng lái jiàn, yīn gào quán jiāng pàn rù sòng, quán mì zhī. qǐng zhī, qīng lǜ qí zhòng rù yú sòng. sòng rén zhì zhī huái nán, tún guī shān, yǒu zhòng shù wàn.
時青,滕陽人。初與叔父全俱為紅襖賊,及楊安兒、劉二祖敗,承赦來降,隸軍中。興定初,青為濟州義軍萬戶。是時,叔父全為行樞密院經歷官。興定二年冬,全馳驛過東平,青來見,因告全將叛入宋,全秘之。頃之,青率其眾入於宋。宋人置之淮南,屯龜山,有眾數萬。
xìng dìng sì nián, sì zhōu xíng yuán shuài fǔ hé shí liè yá wú tǎ qiǎn rén zhāo zhī, qīng yǐ shū lái. shū yuē: qīng běn téng yáng liáng mín, zāo shí luàn lí, fú lǎo xié yòu bì dì cǎo mǎng. guān lì bù míng cǐ xīn, mù yǐ pàn nì, wú suǒ táo sǐ, cuàn nì huái hǎi. lí qīn jiù qù xiāng yì, qǐ rén qíng zhī suǒ lè zāi. pū suī tōu shēng jì shí tā guó, shǒu qiū zhī niàn, wèi cháng yī rì wàng zhī. rú cháo tíng shè qīng zhī zuì, qǐ jiǎ pī zhōu yǐ tún lǎo yòu. dāng xí qǔ xū yí, jǐn dìng huái nán, yǐ shú wǎng xī zhī guò. yá wú tǎ fù shū yuē: gōng děng chū yì wú zuì, chéng néng wèi guó jiàn gōng, quán jūn lái guī, jí wú rén yě. pī zhōu wú chéng, yǐ wú rén jū zhī, yì hé bù kě. yì yuē: jūn zǐ jiàn jǐ ér zuò, bù qí zhōng rì. gōng qí jí tú zhī. shēng hái fù mǔ zhī bāng, fù guì zhōng shēn, chuán fāng hòu shì, yǔ qí jī mí yì yù, mù yǐ bīng lǔ, shú yù zāi? yá wú tǎ zòu qí shì. shí yuè, zhào jiā qīng yín qīng róng lù dài fū, fēng téng yáng gōng, réng wèi běn chù bīng mǎ zǒng lǐng yuán shuài jiān xuān fǔ shǐ. qīng qián biǎo chén xiè, fù yǐ pī zhōu wèi qǐng. shū mì yuàn zòu: kǒng qīng yì zhǐ yù de pī zhōu. kě yù yá wú tǎ, ruò qīng chéng shí lái guī, jí dāng shòu zhī. rú shěn qí zhà, kě shǐ rén rù sòng jìng xuān bù wǎng lái zhī yán, jí suǒ yuán guān jué, yì xíng jiān zhī shù yě. qīng jì bù dé pī zhōu, fù wèi sòng shǒu.
興定四年,泗州行元帥府紇石烈牙吾塔遣人招之,青以書來。書曰:「青本滕陽良民,遭時亂離,扶老攜幼避地草莽。官吏不明此心,目以叛逆,無所逃死,竄匿淮海。離親舊、去鄉邑,豈人情之所樂哉。仆雖偷生寄食他國,首丘之念,未嘗一日忘之。如朝廷赦青之罪,乞假邳州以屯老幼。當襲取盱眙,盡定淮南,以贖往昔之過。」牙吾塔復書曰:「公等初亦無罪,誠能為國建功,全軍來歸,即吾人也。邳州吾城,以吾人居之,亦何不可。《易》曰:『君子見幾而作,不俟終日。』公其亟圖之。生還父母之邦,富貴終身,傳芳後世,與其羈縻異域,目以兵虜,孰愈哉?」牙吾塔奏其事。十月,詔加青銀青榮祿大夫,封滕陽公,仍為本處兵馬總領元帥、兼宣撫使。青潛表陳謝,復以邳州為請。樞密院奏:「恐青意止欲得邳州。可諭牙吾塔,若青誠實來歸,即當授之。如審其詐,可使人入宋境宣布往來之言,及所援官爵,亦行間之術也。」青既不得邳州,復為宋守。
xìng dìng wǔ nián zhēng yuè èr shí wǔ rì yè, qīng xí pò sì zhōu xī chéng, tí kòng wáng lù yù hài. shì shí, shí quán wèi tóng qiān shū mì yuàn shì, cháo tíng bù zhī qīng xí pò xī chéng, zhǐ chēng sòng rén ér yǐ. zhào quán wǎng dū sì zhōu bīng qǔ xī chéng. quán zhì sì zhōu, huò hóng ǎo zéi yī rén, jié wèn zhī, nǎi zhī qīng wèi sòng jīng dōng qián xiá, xí pò xī chéng. quán pō xǐ, nǎi shā qí rén yǐ miè kǒu. yá wú tǎ zhòu yè lì zhàn, mù sǐ shì yǐ tī chōng bī chéng, qīng zhuì bīng chū jù bù dé qián. yá wú tǎ qiǎn tí kòng wáng yīng sūn xué chéng, dōng běi yú, qīng yè chū bīng lái xí, jī què zhī. yuè èr rì, fù chū yòu què zhī. gōng chéng yì jí, qīng yǐ zhōu bīng èr qiān hé chéng zhōng bīng lái fàn yá wú tǎ yíng, tí kòng wò lǔ duǒ xiān zhī, shè fú yǎn jī, qīng bīng dà bài, nì huái shuǐ sǐ zhě qiān rén, zì shì bù fù chū yǐ. wáng yīng sūn xué chéng jiāng jí chéng zhōng, qīng suì dì rán xīn, bī chū zhī. qīng chéng chéng zhǐ huī, liú shǐ zhōng qí mù, yú zhòng wǎng wǎng bèi chuàng, lóu dié xiāng jì cuī huài, chéng zhōng xiōng jù, suì wú gù zhì. èr yuè èr shí liù rì yè, qīng bá zhòng zǒu, suì fù xī chéng.
興定五年正月二十五日夜,青襲破泗州西城,提控王祿遇害。是時,時全為同簽樞密院事,朝廷不知青襲破西城,止稱宋人而已。詔全往督泗州兵取西城。全至泗州,獲紅襖賊一人,詰問之,乃知青為宋京東鈐轄,襲破西城。全頗喜,乃殺其人以滅口。牙吾塔晝夜力戰,募死士以梯衝逼城,青縋兵出拒不得前。牙吾塔遣提控王應孫穴城,東北隅,青夜出兵來襲,擊卻之。越二日,復出又卻之。攻城益急,青以舟兵二千合城中兵來犯牙吾塔營,提控斡魯朵先知,設伏掩擊,青兵大敗,溺淮水死者千人,自是不復出矣。王應孫穴城將及城中,青隧地然薪,逼出之。青乘城指麾,流矢中其目,餘眾往往被創,樓堞相繼摧壞,城中恟懼,遂無固志。二月二十六日夜,青拔眾走,遂復西城。
yuán guāng yuán nián èr yuè, quán yǔ yuán shuài zuǒ jiān jūn é kě, jié zhì sān lù jūn mǎ fá sòng. zhào yuē: qīng děng zhòng rèn, wú zhì bù hé, yǐ yí sàng bài. qí zī liáng kě qǔ, guī qǔ shī yí bù néng dé zhī, zuì zài é kě, jì yǐ dé zhī, bù néng yùn zhì yǐ wèi wǒ yòng, zuì zài quán. quán yǔ é kě yóu yǐng shòu jìn dù huái, bài sòng rén yú gāo táng shì, gōng gù shǐ xiàn, pò sòng lú zhōu jiāng jiāo sī zhōng bīng. wú hé, huò shēng kǒu yán, shí qīng shòu sòng zhào, yǔ quán bīng xiāng jù, quán nì qí shì.
元光元年二月,全與元帥左監軍訛可,節制三路軍馬伐宋。詔曰:「卿等重任,毋致不和,以貽喪敗。其資糧可取,規取失宜不能得之,罪在訛可,既已得之,不能運致以為我用,罪在全。」全與訛可由潁、壽進渡淮,敗宋人於高塘市,攻固始縣,破宋廬州將焦思忠兵。無何,獲生口言,時青受宋詔,與全兵相拒,全匿其事。
wǔ yuè, bīng hái, jù huái èr shí lǐ, zhū jūn jiāng dù, quán jiǎo chēng mì zhào zhū jūn qiě liú shōu huái nán mài, suì xià lìng rén huò mài sān shí yǐ gěi jūn. zhòng huò zhī, é kě jí zhū jiāng zuǒ quàn zhī bù tīng, jūn liú sān rì. é kě wèi quán yuē: jīn huái shuǐ qiǎn xiá, kě yǐ sù jì. shí fāng shǔ yǔ, ruò zhí bào zhǎng, sòng chéng qí hòu, jiāng bù dé wán guī yǐ. quán lì jù zhī. cóng yí dá ā yí shī bù xié liè lǐ xīn shāo shāo bù píng, quán nù yuē: é kě yī shuài ěr, rǔ cáo dǎng zhī. rǔ cáo zhì shēn zhì cǐ, jiē wú zhī lì. wú yuàn guān yě, yú rǔ wú bù kě zhě. zhòng nǎi bù gǎn yán. shì yè, dà yǔ. míng rì, huái shuǐ bào zhǎng, nǎi wèi qiáo dù jūn. sòng bīng xí zhī, jūn suì bài jī. qiáo huài, quán yǐ qīng zhōu xiān jì, shì zú jiē fù méi. xuān zōng nǎi xià zhào zhū zhī, qiǎn guān zhāo jí kuì jūn, zhào yuē: dà jūn dù huái, měi lì gōng xiào. zhū jiāng miù wù, bù qǔ sàn wáng, liú lí yōu kǔ, zhèn shén mǐn yān. gè guī jiù yíng, miǎn tú zì xiào. yòu zhào yuē: zhèn wáng bǎ jūn pǐn guān zǐ sūn, shí wǔ yǐ shàng zhě yī pǐn guān zǐ sūn lì suí jú chéng yīng, shí wǔ yǐ xià shí suì yǐ shàng zhě yī pǐn cóng suí jú gěi fèng, zhì chéng rén běn jú chāi shǐ. wú zi sūn guān, yī lì gěi fèng. yīng zèng guān fù qián jūn rén jiā kǒu dāng yǎng shàn zhě. bìng rú jiù zhì.
五月,兵還,距淮二十里,諸軍將渡,全矯稱密詔「諸軍且留收淮南麥」,遂下令人獲麥三石以給軍。眾惑之,訛可及諸將佐勸之不聽,軍留三日。訛可謂全曰:「今淮水淺狹,可以速濟。時方暑雨,若值暴漲,宋乘其後,將不得完歸矣。」全力拒之。從宜達阿、移失不、斜烈、李辛稍稍不平,全怒曰:「訛可一帥耳,汝曹黨之。汝曹致身至此,皆吾之力。吾院官也,於汝無不可者。」眾乃不敢言。是夜,大雨。明日,淮水暴漲,乃為橋渡軍。宋兵襲之,軍遂敗績。橋壞,全以輕舟先濟,士卒皆覆沒。宣宗乃下詔誅之,遣官招集潰軍,詔曰:「大軍渡淮,每立功效。諸將謬誤,部曲散亡,流離憂苦,朕甚閔焉。各歸舊營,勉圖自效。」又詔曰:「陣亡把軍品官子孫,十五以上者依品官子孫例隨局承應,十五以下、十歲以上者依品從隨局給俸,至成人本局差使。無子孫官,依例給俸。應贈官、賻錢、軍人家口當養贍者。並如舊制。」
zàn yuē: jīn zì zhāng zōng jì nián, sòng hán tuō zhòu gòu nán, zhāo yòu lín jìng wáng mìng yǐ náo zhōng yuán, shì jìng wú chéng. ér qīng xú huái hǎi zhī jiāo mín xīn yī yáo, suì yù jī jǐn, dào zéi fēng qǐ, xiāng wèi zhǎng xióng, yòu zì tú miè, hài jí wú gū, shí yú nián mí fèi wèi xī. xuān zōng bù sī jìng nán, fù wèi fá sòng zhī jǔ, qì jīn zhī wáng, qí huò yóu shén. jiǎn shū suǒ zài guó yòng ān shí qīng děng yí shì, zhì jīn rén rén jūn zǐ dú zhī yóu cù è zhōng rì. dāng shí zhēng lí, rú yú zài fǔ, qí hé yǐ zì cún hū. bīng, xiōng qì yě. jīn yǐ bīng dé guó, yì yǐ bīng shī guó, kě bù shèn zāi, kě bù shèn zāi!
贊曰:金自章宗季年,宋韓侂胄構難,招誘鄰境亡命以撓中原,事竟無成。而青、徐、淮海之郊民心一搖,歲遇饑饉,盜賊蜂起,相為長雄,又自屠滅,害及無辜,十餘年糜沸未息。宣宗不思靖難,復為伐宋之舉,迄金之亡,其禍尤甚。簡書所載國用安、時青等遺事,至今仁人君子讀之猶蹙頞終日。當時烝黎,如魚在釜,其何以自存乎。兵,兇器也。金以兵得國,亦以兵失國,可不慎哉,可不慎哉!