táng lín sūn shào
○唐临 孙绍
zhāng wén guàn xiōng wén cóng cóng dì wén shōu
张文瓘 兄文琮 从弟文收
xú yǒu gōng
徐有功
táng lín, jīng zhào cháng ān rén, zhōu nà shǐ jǐn sūn yě. qí xiān zì běi hǎi xǐ guān zhōng. bó fù lìng zé, kāi huáng mò wèi zuǒ shù zǐ, zuò chǎn shì tài zǐ yǒng zhū sǐ. lín shǎo yǔ xiōng jiǎo jù yǒu lìng míng. wǔ dé chū, yǐn tài zǐ zǒng bīng dōng zhēng, lín yì jūn xiàn píng wáng shì chōng zhī cè, tài zǐ yǐn zhí diǎn shū fāng, xún shòu yòu wèi lǜ fǔ kǎi cáo cān jūn. gōng diàn fèi, chū wèi wàn quán chéng. xiàn yǒu qīng qiú shí shù rén, huì chūn mù shí yǔ, lín bái lìng qǐng chū zhī, lìng bù xǔ. lín yuē:" míng gōng ruò yǒu suǒ yí, lín qǐng zì dāng qí zuì." lìng yīn qǐng jià, lín zhào qiú xī lìng guī jiā gēng zhòng, yǔ zhī yuē, lìng guī xì suǒ. qiú děng jiē gǎn ēn dài, zhì shí bì jí yì yù, lín yīn shì zhī míng.
唐临,京兆长安人,周内史瑾孙也。其先自北海徙关中。伯父令则,开皇末为 左庶子,坐谄事太子勇诛死。临少与兄皎俱有令名。武德初,隐太子总兵东征,临 诣军献平王世充之策,太子引直典书坊,寻授右卫率府铠曹参军。宫殿废,出为万 泉丞。县有轻囚十数人,会春暮时雨,临白令请出之,令不许。临曰:“明公若有 所疑,临请自当其罪。”令因请假,临召囚悉令归家耕种,与之约,令归系所。囚 等皆感恩贷,至时毕集诣狱,临因是知名。
zài qiān shì yù shǐ, fèng shǐ lǐng wài, àn jiāo zhōu cì shǐ lǐ dào yàn děng shēn kòu yuān xì sān qiān yú rén. lèi zhuǎn huáng mén shì láng, jiā yín qīng guāng lù dài fu. jiǎn bó guǎ yù, bù zhì dì zhái, fú yòng jiǎn sù, kuān yú dài wù. cháng yù diào sāng, lìng jiā tóng zì guī jiā qǔ bái shān, jiā tóng wù jiāng yú yī, jù wèi gǎn jìn. lín chá zhī zhī, shǐ zhào wèi yuē:" jīn rì qì nì, bù yí āi qì, xiàng qǔ bái shān, qiě zhǐ zhī yě." yòu cháng lìng rén zhǔ yào, shī zhì. qián zhī qí gù, wèi yuē:" yīn àn bù yí fú yào, yí jí qì zhī." jìng bù yáng yán qí guò, qí kuān shù rú cǐ.
再迁侍御史,奉使岭外,按交州刺史李道彦等申叩冤系三千余人。累转黄门侍 郎,加银青光禄大夫。俭薄寡欲,不治第宅,服用简素,宽于待物。尝欲吊丧,令 家童自归家取白衫,家僮误将余衣,惧未敢进。临察知之,使召谓曰:“今日气逆, 不宜哀泣,向取白衫,且止之也。”又尝令人煮药,失制。潜知其故,谓曰:“阴 暗不宜服药,宜即弃之。”竟不扬言其过,其宽恕如此。
gāo zōng jí wèi, jiǎn jiào lì bù shì láng. qí nián, qiān dà lǐ qīng. gāo zōng cháng wèn lín zài yù xì qiú zhī shù, lín duì zhào chēng zhǐ. dì xǐ yuē:" zhèn xī zài dōng gōng, qīng yǐ shì zhèn, zhèn chéng dà wèi, qīng yòu jū jìn zhí, yǐ chóu xī xiāng wěi, gù shòu qīng cǐ rèn. rán wèi guó zhī yào, zài yú xíng fǎ, fǎ jí zé rén cán, fǎ kuān zé shī zuì, wù lìng zhé zhōng, chēng zhèn yì yān." gāo zōng yòu cháng qīn lù sǐ qiú, qián qīng suǒ duàn zhě háo jiào chēng yuān, lín suǒ rù zhě dú wú yán. dì guài wèn zhuàng, qiú yuē:" zuì shí zì fàn, táng qīng suǒ duàn, jì fēi yuān làn, suǒ yǐ jué yì ěr." dì tàn xī liáng jiǔ yuē:" wèi yù zhě bù dàng rú cǐ yé!"
高宗即位,检校吏部侍郎。其年,迁大理卿。高宗尝问临在狱系囚之数,临对 诏称旨。帝喜曰:“朕昔在东宫,卿已事朕,朕承大位,卿又居近职,以畴昔相委, 故授卿此任。然为国之要,在于刑法,法急则人残,法宽则失罪,务令折中,称朕 意焉。”高宗又尝亲录死囚,前卿所断者号叫称冤,临所入者独无言。帝怪问状, 囚曰:“罪实自犯,唐卿所断,既非冤滥,所以绝意耳。”帝叹息良久曰:“为狱 者不当如此耶!”
yǒng huī yuán nián, wèi yù shǐ dài fū. míng nián, huá zhōu cì shǐ xiāo líng zhī yǐ qián rèn guǎng zhōu dū du zāng shì fā, zhì fù qún guān jí yì. jí yì zòu, dì nù, lìng yú cháo táng chǔ zhì. lín zòu yuē:
永徽元年,为御史大夫。明年,华州刺史萧龄之以前任广州都督赃事发,制付 群官集议。及议奏,帝怒,令于朝堂处置。临奏曰:
chén wén guó jiā dà diǎn, zài yú shǎng xíng, gǔ xiān shèng wáng, wéi xíng shì xìn. yú shū yuē:" zuì yí wéi qīng, gōng yí wéi zhòng, yǔ qí shā fú gū, níng shī fú jīng." zhōu lǐ:" xíng píng guó yòng zhōng diǎn, xíng luàn guó yòng zhòng diǎn." tiān xià tài píng, yìng yòng yáo shùn zhī diǎn. bǐ lái yǒu sī duō xíng zhòng fǎ, xù xūn bì xū kè xuē, lùn zuì wù cóng zhòng kē, fēi shì zēng wù qián rén, zhǐ yù zì wèi shēn jì. jīn yì xiāo líng zhī shì, yǒu qīng yǒu zhòng, zhòng zhě liú sǐ, qīng zhě qǐng chú míng. yǐ líng zhī shòu wěi dà fān, zāng zuì láng jí, yuán qíng qǔ shì, sǐ yǒu yú gū. rán jì qiǎn xiáng yì, zhōng xū jìn fǎ. qiè wéi yì shì qún guān, wèi jǐn shí yì xíng běn yì. lǜ yǒu bā yì, bìng yī zhōu lǐ jiù wén, jīn qí yì yú zhòng chén, suǒ yǐ tè zhì yì fǎ. lǐ: wáng zú xíng yú yǐn zhě, suǒ yǐ yì qīn xíng bù shàng dài fū, suǒ yǐ yì guì. zhī zhòng qí qīn guì, yì yù huǎn xíng, fēi wéi jí qí xián néng, móu zhì shēn fǎ. jīn jì xǔ yì, ér jiā zhòng xíng, shì yǔ yáo shùn xiāng fǎn, bù kě wèi wàn dài fǎ.
臣闻国家大典,在于赏刑,古先圣王,惟刑是衅。《虞书》曰:“罪疑惟轻, 功疑惟重,与其杀弗辜,宁失弗经。”《周礼》:“刑平国用中典,刑乱国用重典。” 天下太平,应用尧、舜之典。比来有司多行重法,叙勋必须刻削,论罪务从重科, 非是憎恶前人,止欲自为身计。今议萧龄之事,有轻有重,重者流死,轻者请除名。 以龄之受委大籓,赃罪狼籍,原情取事,死有余辜。然既遣详议,终须近法。窃惟 议事群官,未尽识议刑本意。律有八议,并依《周礼》旧文,矜其异于众臣,所以 特制议法。礼:王族刑于隐者,所以议亲;刑不上大夫,所以议贵。知重其亲贵, 议欲缓刑,非为嫉其贤能,谋致深法。今既许议,而加重刑,是与尧、舜相反,不 可为万代法。
gāo zōng cóng qí zòu, líng zhī jìng dé liú yú lǐng wài.
高宗从其奏,龄之竟得流于岭外。
xún qiān xíng bù shàng shū, jiā jīn zǐ guāng lù dài fu, fù lì bīng bù dù zhī lì bù sān shàng shū. xiǎn qìng sì nián, zuò shì, biǎn wèi cháo zhōu cì shǐ. zú guān, nián liù shí. suǒ zhuàn míng bào jì èr juǎn, dà xíng yú shì.
寻迁刑部尚书,加金紫光禄大夫,复历兵部、度支、吏部三尚书。显庆四年, 坐事,贬为潮州刺史。卒官,年六十。所撰《冥报记》二卷,大行于世。
xiōng jiǎo, wǔ dé chū wèi qín fǔ jì shì, cóng tài zōng zhēng tǎo, zhuān zhǎng shū xí, shēn jiàn qīn dài. zhēn guān zhōng, lèi zhuǎn lì bù shì láng. xiān shì, xuǎn jí wú xiàn, suí dào bǔ zhí, shí jiàn tài píng, xuǎn rén shāo zhòng, jiǎo shǐ qǐng yǐ dōng chū yī shí dà jí, zhōng jì chūn ér bì, zhì jīn xíng zhī. lì qiān yì zhōu zhǎng shǐ. zú, zèng tài cháng qīng.
兄皎,武德初为秦府记室,从太宗征讨,专掌书檄,深见亲待。贞观中,累转 吏部侍郎。先是,选集无限,随到补职,时渐太平,选人稍众,皎始请以冬初一时 大集,终季春而毕,至今行之。历迁益州长史。卒,赠太常卿。
zi zhī qí, diào lù zhōng wèi jǐ shì zhōng, zuò cháng wèi zhāng huái tài zǐ liáo shǔ xǐ biān. wén míng yuán nián, qǐ wèi kuò cāng lìng, yǔ xú jìng yè zuò luàn fú zhū.
子之奇,调露中为给事中,坐尝为章怀太子僚属徙边。文明元年,起为括苍令, 与徐敬业作乱伏诛。
lín sūn shào, bó xué, shàn sān lǐ. shén lóng zhōng wèi tài cháng bó shì. jǐng lóng èr nián, wéi shù rén shàng yán: " zì fēi zhǔ jí mìng fù gōng guān, zàng rì qǐng gěi gǔ chuī." zhōng zōng tè zhì xǔ zhī. shào shàng shū jiàn yuē:" qiè wén gǔ chuī zhī lè, běn wèi jūn róng. xī huáng dì zhuō lù yǒu gōng, yǐ wéi jǐng wèi. gù gǔ qū yǒu líng kuí hǒu diāo è zhēng shí zhuì yá zhuàng shì nù zhī lèi, zì xī gōng chén bèi lǐ, shì de yòng zhī. zhàng fū yǒu sì fāng zhī gōng, yǐ ēn jiā chǒng xī. jiǎ rú jiāo tiān sì dì, chéng shì zhòng yí, wéi yǒu gōng xuán, běn wú àn jù. gù zhī jūn yuè suǒ bèi, shàng bù qià yú shén qí zhēng gǔ zhī yīn, qǐ néng jiē yú guī kǔn. zhǔn shì, gōng zhǔ wáng fēi yǐ xià zàng lǐ, wéi yǒu tuán shàn fāng shàn cǎi wéi jǐn zhāng zhī sè. jiā zhī gǔ chuī, lì dài wèi wén. yòu zhǔn lìng, wǔ pǐn guān hūn zàng, yuán wú gǔ chuī, wéi jīng guān wǔ pǐn, dé jiè sì pǐn gǔ chuī wèi yí. lìng tè gěi wǔ pǐn yǐ shàng mǔ qī, wǔ pǐn guān zé bù dàng gěi xiàn, biàn shì bān zhì běn yīn fū zǐ, yí shì nǎi fù guò zhī. shì fēi lún cì, nán wéi dìng zhì, cān xiáng yì lǐ, bù kě cháng xíng. qǐng tíng qián chì, gè yī cháng diǎn." shū zòu bù nà.
临孙绍,博学,善《三礼》。神龙中为太常博士。景龙二年,韦庶人上言: “自妃、主及命妇、宫官,葬日请给鼓吹。”中宗特制许之。绍上疏谏曰:“窃闻 鼓吹之乐,本为军容。昔黄帝涿鹿有功,以为警卫。故鼓曲有《灵夔吼》、《雕 鹗争》、《石坠崖》、《壮士怒》之类,自昔功臣备礼,适得用之。丈夫有四方之 功,以恩加宠锡。假如郊天祀地,诚是重仪,惟有宫悬,本无案据。故知军乐所备, 尚不洽于神祇;钲鼓之音,岂能接于闺阃。准式,公主、王妃已下葬礼,惟有团扇、 方扇、彩帷、锦鄣之色。加之鼓吹,历代未闻。又准令,五品官婚葬,元无鼓吹, 惟京官五品,得借四品鼓吹为仪。令特给五品以上母妻,五品官则不当给限,便是 班秩本因夫子,仪饰乃复过之。事非伦次,难为定制,参详义理,不可常行。请停 前敕,各依常典。”疏奏不纳。
shào xún qiān zuǒ tái shì yù shǐ, jiān tài cháng bó shì. zhōng zōng jiāng qīn bài nán jiāo, guó zǐ jì jiǔ zhù qīn míng děng xī zhǐ huáng hòu wèi yà xiàn, shào yǔ bó shì jiǎng qīn xù gù zhēng yǐ wéi bù kě. yòu zé tiān fù mǔ èr líng gè zhì shǒu hù wǔ bǎi rén, wǔ sān sī jí zi chóng xùn mù gè zhì shǒu hù liù shí rén. yǐ wǔ shì wài qī nǎi yǔ zhāo líng lǐ tóng, sān sī děng fù yú qīn wáng zhī zhì, yòu shàng shū qiè jiàn. dāng shí suī jiē bù cóng, shēn wèi yì zhě suǒ měi. ruì zōng jí wèi, yòu shù chén shí zhèng sǔn yì, lèi zhuǎn gěi shì zhōng, réng zhī lǐ yí shì.
绍寻迁左台侍御史,兼太常博士。中宗将亲拜南郊,国子祭酒祝钦明等希旨皇 后为亚献,绍与博士蒋钦绪固争以为不可。又则天父母二陵各置守户五百人,武三 思及子崇训墓各置守户六十人。以武氏外戚乃与昭陵礼同,三思等复逾亲王之制, 又上疏切谏。当时虽皆不从,深为议者所美。睿宗即位,又数陈时政损益,累转给 事中,仍知礼仪事。
xiān tiān èr nián dōng, jīn shàng jiǎng wǔ yú lí shān, shào yǐ xiū yí zhù bù hé zhǐ, zuò zhǎn. shí jīn shàng jì nù jiǎng wǔ shī yí, zuò shào yú dào xià, yòu jīn wú jiāng jūn lǐ miǎo jù qǐng xuān chì, suì zhǎn zhī. shí rén jì tòng xī shào, ér shēn jiù yú miǎo. xún yǒu chì bà miǎo guān, suì bìn fèi zhōng qí shēn.
先天二年冬,今上讲武于骊山,绍以修仪注不合旨,坐斩。时今上既怒讲武失 仪,坐绍于纛下,右金吾将军李邈遽请宣敕,遂斩之。时人既痛惜绍,而深咎于邈。 寻有敕罢邈官,遂摈废终其身。
zhāng wén guàn, bèi zhōu wǔ chéng rén. dà yè mò xǐ jiā wèi zhōu zhī chāng lè. guàn yòu gū, shì mǔ xiōng yǐ xiào yǒu wén. zhēn guān chū, jǔ míng jīng, bǔ bīng zhōu cān jūn. shí yīng guó gōng lǐ jī wèi zhǎng shǐ, shēn lǐ zhī. lèi qiān shuǐ bù yuán wài láng. shí xiōng wén cóng wèi hù bù shì láng, jiù zhì xiōng dì bù xǔ bìng jū tái gé, suì chū wèi yún yáng lìng. lóng shuò nián, lèi shòu dōng xī tái shè rén cān zhī zhèng shì. xún qiān dōng tái shì láng tóng dōng xī tái sān pǐn, jiān zhī zuǒ shǐ shì.
张文瓘,贝州武城人。大业末徙家魏州之昌乐。瓘幼孤,事母兄以孝友闻。贞 观初,举明经,补并州参军。时英国公李勣为长史,深礼之。累迁水部员外郎。时 兄文琮为户部侍郎,旧制兄弟不许并居台阁,遂出为云阳令。龙朔年,累授东西台 舍人、参知政事。寻迁东台侍郎、同东西台三品,兼知左史事。
shí chū zào péng lái shàng yáng hé bì děng gōng, yòu zhēng tǎo sì yí, jiù mǎ yǒu wàn pǐ, cāng kù jiàn xū. wén guàn yīn jìn jiàn yuē:" rén lì bù kě bù xī, bǎi xìng bù kě bù yǎng, yǎng zhī yì zé fù yǐ kāng, shǐ zhī láo zé yuàn yǐ pàn. qín huáng hàn wǔ, guǎng shì sì yí, duō zào gōng shì, shǐ shì bēng wǎ jiě, hù kǒu jiǎn bàn. chén wén zhì huà yú wèi luàn, bǎo bāng yú wèi wēi, rén wǎng cháng huái, huái yú yǒu rén. bì xià bù zhì yú wèi luàn zhī qián, ān néng jiù yú jì wēi zhī hòu? bǎi xìng bù kān qí bì, bì gòu huò nán, yīn jiàn bù yuǎn, jìn zài suí cháo. chén yuàn shāo ān fǔ zhī, wú shǐ shēng yuàn." shàng shēn nà qí yán, yú shì jié jiǎn jiù mǎ shù qiān pǐ, cì wén guàn zēng jǐn bǎi duàn.
时初造蓬莱、上阳、合璧等宫,又征讨四夷,厩马有万匹,仓库渐虚。文瓘因 进谏曰:“人力不可不惜,百姓不可不养,养之逸则富以康,使之劳则怨以叛。秦 皇、汉武,广事四夷,多造宫室,使士崩瓦解,户口减半。臣闻制化于未乱,保邦 于未危,人罔常怀,怀于有仁。陛下不制于未乱之前,安能救于既危之后?百姓不 堪其弊,必构祸难,殷鉴不远,近在隋朝。臣愿稍安抚之,无使生怨。”上深纳其 言,于是节减厩马数千匹,赐文瓘缯锦百段。
xián hēng sān nián, guān míng fù jiù, gǎi shòu huáng mén shì láng, jiān tài zǐ zuǒ shù zǐ. é qiān dà lǐ qīng, yī jiù zhī zhèng shì. wén guàn zhì guān xún rì, jué qiǎn yí shì sì bǎi yú tiáo, wú bù yǔn dàng, zì shì rén yǒu dǐ zuì zhě, jiē wú yuàn yán. wén guàn cháng yǒu jí, xì qiú xiāng yǔ zhāi dǎo, yuàn qí shì shì. dāng shí xián chēng qí zhí fǎ píng shù, yǐ bǐ dài zhòu. shàng yuán èr nián, bài shì zhōng, jiān tài zǐ bīn kè. dà lǐ zhū qiú wén wén guàn gǎi guān, yī shí tòng kū, qí gǎn rén xīn rú cǐ.
咸亨三年,官名复旧,改授黄门侍郎,兼太子左庶子。俄迁大理卿,依旧知政 事。文瓘至官旬日,决遣疑事四百余条,无不允当,自是人有抵罪者,皆无怨言。 文瓘常有疾,系囚相与斋祷,愿其视事。当时咸称其执法平恕,以比戴胄。上元二 年,拜侍中,兼太子宾客。大理诸囚闻文瓘改官,一时恸哭,其感人心如此。
wén guàn xìng yán zhèng, zhū sī zòu yì, duō suǒ jiū bó, gāo zōng shén wěi zhī. huò shí wò jí zài jiā, cháo tíng měi yǒu dà shì, shàng bì wèn zhū zǎi chén yuē:" yǔ wén guàn yì wèi?" zòu yún wèi zhě, zé qiǎn gòng chóu zhī. zòu yún yǐ yì zhě, jiē bào kě cóng zhī. qí hòu, xīn luó wài pàn, gāo zōng jiāng fā bīng tǎo chú. shí wén guàn jí bìng zài jiā, nǎi yú jí qǐng jiàn, zòu yuē:" bǐ wèi tǔ bō fàn biān, bīng tún kòu jìng, xīn luó suī wèi jí shùn, shī bù nèi qīn. ruò dōng xī jù shì zhēng tǎo, chén kǒng bǎi xìng bù kān qí bì. qǐng xī bīng xiū dé yǐ ān bǎi xìng." gāo zōng cóng zhī. yí fèng èr nián zú, nián qī shí sān, zèng yōu zhōu dū du, shì yuē yì. yǐ qí jīng shì xiào jìng huáng dì, tè chì péi zàng gōng líng. sì zǐ: qián pèi qià shè. zhōng zōng shí, qián guān zhì wèi zhōu cì shǐ, pèi tóng zhōu cì shǐ, qià wèi wèi qīng, shè diàn zhōng jiān. fù zǐ xiōng dì wǔ rén jiē zhì sān pǐn guān, shí rén wèi zhī" wàn dàn zhāng jiā". jí wéi wēn děng bèi zhū zhī jì, shè wèi luàn bīng suǒ shā.
文瓘性严正,诸司奏议,多所纠驳,高宗甚委之。或时卧疾在家,朝廷每有大 事,上必问诸宰臣曰:“与文瓘议未?”奏云未者,则遣共筹之。奏云已议者,皆 报可从之。其后,新罗外叛,高宗将发兵讨除。时文瓘疾病在家,乃舆疾请见,奏 曰:“比为吐蕃犯边,兵屯寇境,新罗虽未即顺,师不内侵。若东西俱事征讨,臣 恐百姓不堪其弊。请息兵修德以安百姓。”高宗从之。仪凤二年卒,年七十三,赠 幽州都督,谥曰懿。以其经事孝敬皇帝,特敕陪葬恭陵。四子:潜、沛、洽、涉。 中宗时,潜官至魏州刺史,沛同州刺史,洽卫尉卿,涉殿中监。父子兄弟五人皆至 三品官,时人谓之“万石张家”。及韦温等被诛之际,涉为乱兵所杀。
xiōng wén cóng, zhēn guān zhōng wèi chí shū shì yù shǐ. sān qiān háo zhōu cì shǐ, wéi zhèng qīng jiǎn, bǎi xìng ān zhī. yǒng huī chū, biǎo xiàn tài zōng wén huáng dì sòng, yōu zhì bāo měi, cì juàn bǎi pǐ, zhēng bài hù bù shì láng. cóng mǔ dì fáng yí ài yǐ zuì biǎn shòu fáng zhōu cì shǐ, wén cóng zuò shī zǔ jiàn. jí yí ài zhū, zuò shì chū wèi jiàn zhōu cì shǐ. zhōu jìng sù shàng yín sì, bù xiū shè jì. wén cóng xià jiāo shū yuē:" chūn qiū èr shè, gài běn wèi nóng, wéi dú cǐ zhōu, fèi ér bù lì. lǐ diǎn jì quē, fēng sú hé guān? jìn nián yǐ lái, tián duō bù shú, yì bù jì xiān nóng suǒ zhì hū! shén zài yú jìng, hé yǐ yāo fú?" yú shì shì qí jié xiàn tiáo zhì, bǎi xìng xīn ér xíng zhī. xún zú. wén jí èr shí juǎn. zi jiǎn, guān zhì jiāng zhōu cì shǐ, zhuàn sāng yí zuǎn yào qī juǎn, xíng yú shí. jiǎn dì xī, zé tiān shí wéi fèng gé shì láng tóng fèng gé luán tái píng zhāng shì. xiān shì, zǐ zi lǐ jiào zhī zhèng shì, xī bài guān, ér jiào bà xiāng chū wèi guó zǐ jì jiǔ, jiù shēng xiāng dài wéi xiāng, shí rén róng zhī. xī yǔ zhèng gǎo jù zhī tiān guān xuǎn shì, zuò zāng, zé tiān jiàng zhǎn zhī yǐ xùn, lín xíng ér tè shè zhī. zhōng zōng shí, lèi qiān gōng bù shàng shū, jiān xiū guó shǐ, xún lìng yú dōng dōu liú shǒu. zhōng zōng bēng, wéi shù rén lín cháo, zhào xī yǔ xíng bù shàng shū péi tán bìng tóng zhōng shū mén xià sān pǐn. xún rì, chū wèi jiàng zhōu cì shǐ. lèi fēng píng yuán jùn gōng, yǐ nián lǎo zhì shì ér zú.
兄文琮,贞观中为持书侍御史。三迁毫州刺史,为政清简,百姓安之。永徽初, 表献《太宗文皇帝颂》,优制褒美,赐绢百匹,征拜户部侍郎。从母弟房遗爱以罪 贬授房州刺史,文琮作诗祖饯。及遗爱诛,坐是出为建州刺史。州境素尚淫祀,不 修社稷。文琮下教书曰:“春秋二社,盖本为农,惟独此州,废而不立。礼典既阙, 风俗何观?近年已来,田多不熟,抑不祭先农所致乎!神在于敬,何以邀福?”于 是示其节限条制,百姓欣而行之。寻卒。文集二十卷。子戩,官至江州刺史,撰 《丧仪纂要》七卷,行于时。戩弟锡,则天时为凤阁侍郎、同凤阁鸾台平章事。先 是,姊子李峤知政事,锡拜官,而峤罢相出为国子祭酒,舅甥相代为相,时人荣之。 锡与郑杲俱知天官选事,坐赃,则天将斩之以徇,临刑而特赦之。中宗时,累迁工 部尚书,兼修国史,寻令于东都留守。中宗崩,韦庶人临朝,诏锡与刑部尚书裴谈 并同中书门下三品。旬日,出为绛州刺史。累封平原郡公,以年老致仕而卒。
wén cóng cóng fù dì wén shōu, suí nèi shǐ shè rén qián wēi zi yě. yóu shàn yīn lǜ, cháng lǎn xiāo jí yuè pǔ, yǐ wéi wèi shén xiáng xī, gèng bó cǎi qún yán jí lì dài yán gé, cái zhú wèi shí èr lǜ chuī zhī, bèi jǐn xuán gōng zhī yì. shí tài zōng jiāng chuàng zhì lǐ yuè, zhào wén shōu yú tài cháng, lìng yǔ shǎo qīng zǔ xiào sūn cān dìng yǎ yuè. tài lè yǒu gǔ zhōng shí èr, jìn dài wéi yòng qí qī, yú yǒu wǔ, sú hào yǎ zhōng, mò néng tōng zhě. wén shōu chuī lǜ diào zhī, shēng jiē xiǎng chè, shí rén xián fú qí miào. xún shòu xié lǜ láng. shí yī nián, wén shōu biǎo qǐng lí zhèng tài lè, shàng wèi shì chén yuē:" lè běn yuán rén, rén hé zé lè hé. zhì rú suí yáng dì mò nián, tiān xià sāng luàn, zòng lìng gǎi zhāng yīn lǜ, zhī qí zhōng bù hé xié. ruò shǐ sì hǎi wú shì, bǎi xìng ān lè, yīn lǜ zì rán tiáo hé, bù jí gēng gǎi." jìng bù yī qí qǐng. shí sì nián, jǐng yún jiàn, hé shuǐ qīng, wén shōu cǎi zhū yàn tiān mǎ zhī yì, zhì jǐng yún hé qīng lè, míng yuē" yàn lè", zòu zhī guǎn xián, wéi lè zhī shǒu, jīn yuán huì dì yī zòu zhě shì yě. xián hēng yuán nián, qiān tài zǐ lǜ gèng lìng, zú guān. zhuàn xīn lè shū shí èr juǎn.
文琮从父弟文收,隋内史舍人虔威子也。尤善音律,尝览萧吉《乐谱》,以为 未甚详悉,更博采群言及历代沿革,裁竹为十二律吹之,备尽旋宫之义。时太宗将 创制礼乐,召文收于太常,令与少卿祖孝孙参定雅乐。太乐有古钟十二,近代惟用 其七,余有五,俗号哑钟,莫能通者。文收吹律调之,声皆响彻,时人咸服其妙。 寻授协律郎。十一年,文收表请厘正太乐,上谓侍臣曰:“乐本缘人,人和则乐和。 至如隋炀帝末年,天下丧乱,纵令改张音律,知其终不和谐。若使四海无事,百姓 安乐,音律自然调和,不藉更改。”竟不依其请。十四年,景云见,河水清,文收 采《硃雁天马》之义,制《景云河清》乐,名曰“燕乐”,奏之管弦,为乐之首, 今元会第一奏者是也。咸亨元年,迁太子率更令,卒官。撰《新乐书》十二卷。
xú yǒu gōng, guó zǐ bó shì wén yuǎn sūn yě. jǔ míng jīng, lèi zhuǎn pú zhōu sī fǎ cān jūn, shào fēng dōng guǎn nán. wéi zhèng kuān rén, bù xíng zhàng fá. lì rén gǎn qí ēn xìn, dì xiāng yuē yuē:" ruò fàn xú sī fǎ zhàng zhě, zhòng bì chì fá zhī." yóu shì rén zhēng yòng mìng, zhōng yú dài mǎn, bù lù yī rén. zài chū yuán nián, lèi qiān sī xíng chéng. shí kù lì zhōu xìng lái jùn chén qiū shén jī wáng hóng yì děng gòu xiàn wú gū, jiē dǐ jí fǎ, gōng qīng zhèn kǒng, mò gǎn zhèng yán. yǒu gōng dú cún píng shù, zhào xià dà lǐ zhě, yǒu gōng jiē yì chū zhī, qián hòu jì huó shù shí bǎi jiā. cháng yú diàn tíng lùn zòu qū zhí, zé tiān lì sè jí zhī, zuǒ yòu mò bù sǒng lì, yǒu gōng shén sè bù náo, zhēng zhī mí qiè. xún zhuǎn qiū guān yuán wài láng, zhuǎn láng zhōng. é ér fèng gé shì láng rèn zhī gǔ dōng guān shàng shū péi xíng běn děng qī rén bèi gòu xiàn dāng sǐ, zé tiān wèi gōng qīng yuē:" gǔ rén yǐ shā zhǐ shā, wǒ jīn yǐ ēn zhǐ shā. jiù qún gōng qǐ zhī gǔ děng, cì yǐ zài shēng, gè shòu yǐ guān, zhù shēn lái xiào." jùn chén zhāng zhī mò děng yòu kàng biǎo qǐng shēn dà fǎ, zé tiān bù xǔ zhī. jùn chén nǎi dú yǐn xíng běn, zhòng yàn qián zuì, zòu yuē:" xíng běn qián xíng bèi nì, gào zhāng zhī jiǎn yǔ lú líng wáng fǎn bù shí, zuì dāng chǔ zhǎn." yǒu gōng bó zòu yuē:" jùn chén guāi míng zhǔ zài shēng zhī cì, kuī shèng rén ēn xìn zhī dào. wèi chén suī dāng jí è, rán shì jūn bì jiāng shùn qí měi." xíng běn jìng yǐ miǎn sǐ. dào zhōu cì shǐ lǐ rén bāo jí dì yú cì lìng cháng shā, yòu wèi táng fèng yī suǒ gòu, gāo zōng mò sī yì jí xiōng, móu fù lǐ shì, jiāng zhū zhī. yǒu gōng yòu gù zhēng zhī, bù néng dé. qiū guān shì láng zhōu xìng zòu yǒu gōng yuē:" chén wén liǎng hàn gù shì, fù xià wǎng shàng zhě yāo zhǎn, miàn qī zhě yì zhǎn. yòu lǐ yún: xī yán pò lǜ zhě shā. yǒu gōng gù chū fǎn qiú, zuì dāng bù shè, qǐng tuī àn qí zuì." zé tiān suī bù xǔ xì wèn, rán jìng zuò miǎn guān. jiǔ zhī, qǐ wèi zuǒ tái shì yù shǐ, zé tiān tè bāo yì zhī. shí yuǎn jìn wén yǒu gōng shòu zhí, jiē xīn rán xiāng hè.
徐有功,国子博士文远孙也。举明经,累转蒲州司法参军,绍封东莞男。为政 宽仁,不行杖罚。吏人感其恩信,递相约曰:“若犯徐司法杖者,众必斥罚之。” 由是人争用命,终于代满,不戮一人。载初元年,累迁司刑丞。时酷吏周兴、来俊 臣、丘神勣、王弘义等构陷无辜,皆抵极法,公卿震恐,莫敢正言。有功独存平恕, 诏下大理者,有功皆议出之,前后济活数十百家。常于殿庭论奏曲直,则天厉色诘 之,左右莫不悚栗,有功神色不挠,争之弥切。寻转秋官员外郎,转郎中。俄而凤 阁侍郎任知古、冬官尚书裴行本等七人被构陷当死,则天谓公卿曰:“古人以杀止 杀,我今以恩止杀。就群公乞知古等,赐以再生,各授以官,伫申来效。”俊臣、 张知默等又抗表请申大法,则天不许之。俊臣乃独引行本,重验前罪,奏曰:“行 本潜行悖逆,告张知蹇与庐陵王反不实,罪当处斩。”有功驳奏曰:“俊臣乖明主 再生之赐,亏圣人恩信之道。为臣虽当嫉恶,然事君必将顺其美。”行本竟以免死。 道州刺史李仁褒及弟榆次令长沙,又为唐奉一所构,高宗末私议吉凶,谋复李氏, 将诛之。有功又固争之,不能得。秋官侍郎周兴奏有功曰:“臣闻两汉故事,附下 罔上者腰斩,面欺者亦斩。又《礼》云:析言破律者杀。有功故出反囚,罪当不赦, 请推按其罪。”则天虽不许系问,然竟坐免官。久之,起为左台侍御史,则天特褒 异之。时远近闻有功授职,皆欣然相贺。
yǒu gōng cháng shàng shū lùn tiān guān qiū guān jí cháo táng sān sī lǐ guǐ shǐ qiān shī, qí lüè yuē:" bì xià jí wèi yǐ lái, hǎi nèi zhí yuán yí dìng, ér tiān xià xuǎn rén jiàn duō. zhǎng xuǎn zhī cáo yòng shě bù píng, bǔ nǐ guāi cì, zhǔ qǐng gōng xíng, yán miàn wǎng jù. suì shǐ xiāo bàng mǎn lù, yuàn dú yíng cháo, jìn yǐ wéi cháng, shū wú kuì dàn. yòu wǎng shǔ táng cháo jì nián, shí duō nì jié, jū xùn jié duàn, xíng yù zhì yán. gé mìng yǐ lái, zài sì jù jī, yú fēng wèi tiǎn, yòng fǎ yóu shēn. jīn tuī jū zhě yóu xíng kù fǎ, wàng hé duàn. chén jí àn yàn, zòu ér hé zhī, huò qí wǎng zhuàng, qǐng jí fù fǎ duàn zuì, yì duó lù biǎn kǎo, yǐ cán qí dé. qí sān sī shòu biǎo jí lǐ guǐ shēn yuān shǐ, bù sù yǔ duó, zhì lìng yōng sè, yǒu lǐ bù wéi shēn zhě, yì wàng zhǔn qián tán zòu, biǎn kǎo duó lù. chén xī chù fǎ sī, yuán méng zhuó yòng, chén wú yǐ shàng dá zhì zào, yuàn yǐ zhí fǎ chóu ēn. wú zòng guǐ suí, bù bì qiáng yù, měng shì zhì jī, shì chén zhī fēn. rú méng yǔn nà, qǐng xiáng chì shī xíng, shù bù yuè xún shí, yì kě yǐ chú cán gé bì, xíng cuò bù yòng, tiān xià xìng shèn."
有功尝上疏论天官、秋官及朝堂三司理匭使愆失,其略曰:“陛下即位已来, 海内职员一定,而天下选人渐多。掌选之曹用舍不平,补拟乖次,嘱请公行,颜面 罔惧。遂使嚣谤满路,怨讟盈朝,浸以为常,殊无愧惮。又往属唐朝季年,时多逆 节,鞫讯结断,刑狱至严。革命以来,载祀遽积,余风未殄,用法犹深。今推鞫者 犹行酷法,妄劾断。臣即按验,奏而劾之,获其枉状,请即付法断罪,亦夺禄贬考, 以惭其德。其三司受表及理匭申冤使,不速与夺,致令拥塞,有理不为申者,亦望 准前弹奏,贬考夺禄。臣昔处法司,缘蒙擢用,臣无以上答至造,愿以执法酬恩。 无纵诡随,不避强御,猛噬鸷击,是臣之分。如蒙允纳,请降敕施行,庶不越旬时, 亦可以除残革弊,刑措不用,天下幸甚。”
hòu rùn zhōu cì shǐ dòu xiào chén qī páng shì wèi nú wū gào, yún yè jiě qí fú, zé tiān lìng jǐ shì zhōng xuē jì chǎng jū zhī. jì chǎng duàn liàn chéng qí zuì, páng shì dāng zuò zhǎn. yǒu gōng dú míng qí wú zuì. ér jì chǎng děng fǎn xiàn yǒu gōng dǎng yuán è nì, zòu fù fǎ, fǎ sī jié xíng dāng qì shì. yǒu gōng fāng shì shì, lìng shǐ chuí qì yǐ gào, yǒu gōng yuē:" qǐ wú dú sǐ, ér zhū rén zhǎng bù sǐ yé?" nǎi xú qǐ ér guī. zé tiān lǎn zòu, zhào yǒu gōng jí zhī yuē:" qīng bǐ duàn yù, shī chū hé duō?" duì yuē:" shī chū, chén xià zhī xiǎo guò hǎo shēng, shèng rén zhī dà dé. yuàn bì xià hóng dà dé, zé tiān xià xìng shèn." zé tiān mò rán. yú shì páng shì jiǎn sǐ, liú yú lǐng biǎo, yǒu gōng chú míng wéi shù rén. xún qǐ wèi zuǒ sī láng zhōng, lèi qiān sī xíng shǎo qīng. yǒu gōng wèi suǒ qīn yuē:" jīn shēn wéi dà lǐ, rén mìng suǒ xuán, bì bù néng shùn zhǐ guǐ cí yǐ qiú gǒu miǎn." gù qián hòu wèi yù guān, yǐ jiàn zòu wǎng zhū zhě, sān jīng duàn sǐ, ér zhí zhì bù yú, kù lì yóu shì shǎo shuāi, shí rén bǐ hàn zhī yú zhāng yān. huò yuē:" ruò yù guān jiē rán, xíng cuò hé yuǎn." jiǔ zhī, zhuǎn sī pū shǎo qīng zi. cháng ān èr nián zú, nián liù shí èr, zèng sī xíng qīng.
后润州刺史窦孝谌妻庞氏为奴诬告,云夜解祈福,则天令给事中薛季昶鞫之。 季昶锻练成其罪,庞氏当坐斩。有功独明其无罪。而季昶等返陷有功党援恶逆,奏 付法,法司结刑当弃市。有功方视事,令史垂泣以告,有功曰:“岂吾独死,而诸 人长不死耶?”乃徐起而归。则天览奏,召有功诘之曰:“卿比断狱,失出何多?” 对曰:“失出,臣下之小过;好生,圣人之大德。愿陛下弘大德,则天下幸甚。” 则天默然。于是庞氏减死,流于岭表,有功除名为庶人。寻起为左司郎中,累迁司 刑少卿。有功谓所亲曰:“今身为大理,人命所悬,必不能顺旨诡辞以求苟免。” 故前后为狱官,以谏奏枉诛者,三经断死,而执志不渝,酷吏由是少衰,时人比汉 之于、张焉。或曰:“若狱官皆然,刑措何远。”久之,转司仆少卿子。长安二年 卒,年六十二,赠司刑卿。
zhōng zōng jí wèi, zhì yuē:" zhōng zhèng zhī chén, zì xī yōu shàng bāo zèng zhī diǎn, jiù zhāng suǒ zhòng. gù zèng dà lǐ qīng xú yǒu gōng, jié cāo zhēn jìn, qì huái liàng zhí, xùn gǔ rén zhī zhì yè, shí yī dài zhī xián liáng, sī bǐ xíng shū, shēn cún jìng shèn. zhōu xìng lái jùn chén děng xìng wéi cán kù, wù zài zhū yí, bù shùn qí qíng, lì jiā wū hài. yǒu gōng zhuō rán shǒu fǎ, suī sǐ bù yí, wú qū náo zhī xīn, yǒu zhōng liè zhī yì. dāng qí zhí duàn, bìng yù píng fǎn, dìng guó shì zhī, hé yǐ jiā cǐ. zhèn wéi xīn shù zhèng, zhuī xiǎng qián jī, qí rén jì mò, qí dé kě chēng. zhuī wǎng zèng zhōng, wèi zī quán rǎng. kě zèng yuè zhōu cì shǐ, réng qiǎn shǐ jiù jiā diào jì, cì wù bǎi duàn, shòu yī zi guān." jīn shàng jiàn zuò, dòu xiào chén zhī zǐ xī jiān děng qǐng yǐ shēn zhī guān jué ràng yǒu gōng zi lún, yǐ bào jiù ēn. lún yóu shì zì tài zǐ sī yì láng gōng líng lìng lèi qiān shēn wáng fǔ sī mǎ, zú.
中宗即位,制曰:“忠正之臣,自昔攸尚;褒赠之典,旧章所重。故赠大理卿 徐有功,节操贞劲,器怀亮直,徇古人之志业,实一代之贤良,司彼刑书,深存敬 慎。周兴、来俊臣等性惟残酷,务在诛夷,不顺其情,立加诬害。有功卓然守法, 虽死不移,无屈挠之心,有忠烈之议。当其执断,并遇平反,定国、释之,何以加 此。朕惟新庶政,追想前迹,其人既殁,其德可称。追往赠终,慰兹泉壤。可赠越 州刺史,仍遣使就家吊祭,赐物百段,授一子官。”今上践祚,窦孝谌之子希瑊等 请以身之官爵让有功子惀,以报旧恩。惀由是自太子司议郎、恭陵令累迁申王府司 马,卒。
shǐ chén yuē: wén fǎ, lǐ jù zhī dà zhě, gù shùn mìng gāo yáo wèi shì, chāng yán jiè chì, qín yì zhì yān. gài rén mìng suǒ xuán, yī shī qí píng, yuān bù kě fù, shèng wáng suǒ yǐ jiù xīn yě. rú lín zhī shǒu fǎ, wén guàn zhī yì xíng, shí shǔ zhé wáng, kě yǐ lǐ duó. dāng zéi hòu qiān dǐng zhī jì, kù lì luó zhī zhī chén, xú yǒu gōng dú kàng qún xié, chí píng bù náo, cǐ suǒ yǐ wéi nán yě. bǐ shì zhī dìng guó, xú yòu guò zhī. xī jiān ràng jué chóu ēn, kě zhī yí ài.
史臣曰:文法,理具之大者,故舜命皋陶为士,昌言诫敕,勤亦至焉。盖人命 所悬,一失其平,冤不可复,圣王所以疚心也。如临之守法,文瓘之议刑,时属哲 王,可以理夺。当贼后迁鼎之际,酷吏罗织之辰,徐有功独抗群邪,持平不挠,此 所以为难也。比释之、定国,徐又过之。希瑊让爵酬恩,可知遗爱。
zàn yuē: tīng sòng wéi míng, chí fǎ wéi píng. èr zhě huò shuǎng, rén hé yǐ shēng? yī yú xú gōng, xiè zhì zhī jīng. shì jiē fēn zhuó, bù gǎi wú qīng.
赞曰:听讼惟明,持法惟平。二者或爽,人何以生?猗欤徐公,獬豸之精。世 皆纷浊,不改吾清。