zhū kè róng lǐ zài yì yáng zhì chéng zhāng zhòng wǔ zi zhí fāng
○硃克融 李载义 杨志诚 张仲武 子直方
zhāng yǔn shēn zhāng gōng sù lǐ kě jǔ lǐ quán zhōng zi kuāng wēi kuāng chóu
张允伸 张公素 李可举 李全忠 子匡威 匡筹
zhū kè róng, zéi cǐ zhī cóng sūn yě. zǔ tāo, fù huí. kè róng shǎo wèi yōu zhōu jūn xiào, shì jié dù shǐ liú zǒng. zǒng jiāng guī cháo, lǜ qí yǒu biàn, jí jūn zhōng sù yǒu yì zhì zhě, jiàn zhī què xià, shí kè róng yì zài jí zhōng. zǎi xiàng cuī zhí dù yuán yǐng bù zhī bīng, qiě wú yuǎn lüè, wèi liǎng hé wú yú, suì zòu lēi guī zhèn. cháng qìng chū, yōu zhōu jūn luàn, qiú qí shuài zhāng hóng jìng. shí huí fèi jí yú jiā, jūn zhōng sù fú qí móu lüè, zhì shì zhòng yù lì zhī. huí zì yǐ lǎo qiě bìng, tuī kè róng tǒng jūn wù yān. cháo tíng xún jiā jiǎn jiào zuǒ sàn qí cháng shì, shòu yǐ fú jié.
硃克融,贼泚之从孙也。祖滔,父洄。克融少为幽州军校,事节度使刘总。总 将归朝,虑其有变,籍军中素有异志者,荐之阙下,时克融亦在籍中。宰相崔植、 杜元颖不知兵,且无远略,谓两河无虞,遂奏勒归镇。长庆初,幽州军乱,囚其帅 张弘靖。时洄废疾于家,军中素伏其谋略,至是众欲立之。洄自以老且病,推克融 统军务焉。朝廷寻加检校左散骑常侍,授以符节。
bǎo lì èr nián, qiǎn shǐ sòng fāng zhèn jí sān jūn shí fú, kè róng nù suǒ cì shū ruò, zhí zhōng shǐ yǐ wén. shàng tè yōu róng, bié mìng zhòng shǐ xuān yù, réng gǎi cì yī wù, liú qí shǐ yáng wén duān děng. xiān shì, kè róng zhí zhōng shǐ, zòu chēng:" qiè wén bì xià yù xìng dōng dōu, qǐng jiāng bīng mǎ bìng dīng jiàng wǔ qiān rén, xiū lǐ gōng què, yíng hòu chē jià." yòu shàng yán wú yī, nǐ yú cháo tíng qǐng sān shí wàn duān pǐ, yǐ bèi yī suì suǒ fèi, bù rán zé sān jūn bù ān. tiān zǐ nù qí bèi màn, qǔ zǎi chén péi dù móu, yōu róng zhī, yǔ jiàn bié juǎn. kè róng guān zhì jiǎn jiào sī kōng wú xīng jùn wáng.
宝历二年,遣使送方镇及三军时服,克融怒所赐疏弱,执中使以闻。上特优容, 别命中使宣谕,仍改赐衣物,流其使杨文端等。先是,克融执中使,奏称:“窃闻 陛下欲幸东都,请将兵马并丁匠五千人,修理宫阙,迎候车驾。”又上言无衣,拟 于朝廷请三十万端疋,以备一岁所费,不然则三军不安。天子怒其悖慢,取宰臣裴 度谋,优容之,语见别卷。克融官至检校司空、吴兴郡王。
qí nián wǔ yuè, běn zhōu jūn luàn, shā zhī, zi yán líng yì yù hài. cì zǐ yán sì qiè lì, xún wèi dà jiàng lǐ zài yì suǒ shā.
其年五月,本州军乱,杀之,子延龄亦遇害。次子延嗣窃立,寻为大将李载义 所杀。
lǐ zài yì, zì fāng gǔ, cháng shān mǐn wáng zhī hòu. dài yǐ wǔ lì chēng, jì wèi yōu zhōu shǔ jùn shǒu. zài yì shǎo gū, yǔ xiāng qū zhī bù lìng zhě yóu. yǒu yǒng lì, shàn wǎn qiáng jiǎo dǐ. liú jì wèi yōu zhōu jié dù shǐ, jiàn ér wěi zhī, zhì yú qīn jūn, cóng zhēng fá. yǐ gōng qiān yá qián dōu zhī bīng mǎ shǐ, jiǎn jiào guāng lù dài fu jiān jiān chá yù shǐ. bǎo lì zhōng, yōu shī shā zhū kè róng. qí zi yán sì qiè xí fù wèi, bù zūn cháo zhǐ, nüè yòng qí rén zài yì suì shā zhī, shù qí zuì yǐ wén. jìng zōng jiā zhī, bài jiǎn jiào hù bù shàng shū jiān yù shǐ dài fū, fēng wǔ wēi jùn wáng, chōng yōu zhōu lú lóng děng jūn jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì.
李载义,字方谷,常山愍王之后。代以武力称,继为幽州属郡守。载义少孤, 与乡曲之不令者游。有勇力,善挽强角牴。刘济为幽州节度使,见而伟之,致于亲 军,从征伐。以功迁衙前都知兵马使,检校光禄大夫、兼监察御史。宝历中,幽师 杀硃克融。其子延嗣窃袭父位,不遵朝旨,虐用其人;载义遂杀之,数其罪以闻。 敬宗嘉之,拜检校户部尚书、兼御史大夫,封武威郡王,充幽州卢龙等军节度副大 使,知节度事。
wèi jǐ, lǐ tóng jié jù cāng jǐng yǐ yāo xí fù jué. zài yì shàng biǎo, qǐng tǎo tóng jié yǐ zì xiào. shàng jiā qí chéng kěn, tè jiā jiǎn jiào yòu pú yè. lèi pò zéi jūn, yǐ gōng jiā sī kōng, jìn jiē jīn zǐ. tài hé sān nián, píng cāng jǐng, cè xūn jiā píng zhāng shì, réng cì shí fēng sān bǎi hù. sì nián, qì dān kòu biān, yǐ bīng jī zǒu zhī, réng lǔ qí míng wáng, jiù jiā tài bǎo. wǔ nián chūn, wèi qí bù xià yáng zhì chéng suǒ zhú, yīn rù jìn. shàng yǐ zài yì yǒu píng cāng jǐng zhī gōng, yòu néng gōng shùn cháo zhǐ, zài bài tài bǎo tóng píng zhāng shì. qí nián, gǎi shān nán xī dào jié dù guān chá děng shǐ, jiān xìng yuán yǐn. qī nián, qiān běi dōu liú shǒu, jiān tài yuán yǐn, chōng hé dōng jié dù guān chá chǔ zhì děng shǐ. xún jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. dīng mǔ yōu, qǐ fù piào qí dà jiàng jūn, yú rú gù.
未几,李同捷据沧景以邀袭父爵。载义上表,请讨同捷以自效。上嘉其诚恳, 特加检校右仆射。累破贼军,以功加司空,进阶金紫。太和三年,平沧景,策勋加 平章事,仍赐实封三百户。四年,契丹寇边,以兵击走之,仍虏其名王,就加太保。 五年春,为其部下杨志诚所逐,因入觐。上以载义有平沧景之功,又能恭顺朝旨, 再拜太保、同平章事。其年,改山南西道节度、观察等使,兼兴元尹。七年,迁北 都留守,兼太原尹,充河东节度观察处置等使。寻加开府仪同三司。丁母忧,起复 骠骑大将军,余如故。
huí hú měi qiǎn shǐ rù cháo, suǒ zhì qiáng bào. biān chéng zhǎng lì duō wù gǒu ān, bù gǎn zhì zhī yǐ fǎ. dàn yán bīng fáng shǒu, lǔ yì jiāo hàn, huò tū rù shì sì, bào héng wú suǒ dàn. zhì shì, yǒu huí hú jiāng jūn lǐ chàng zhě, xiǎo xí zhōng guó shì, zhī bù néng yǐ fǎ zhì yù, yì jiāo zì. biān chuí yì lì, tān qiú wú yǐ. zài yì yīn zhào lǐ chàng yǔ yǔ yuē:" kè hán shǐ jiāng jūn cháo gòng, yǐ gù jiù shēng zhī hǎo, bù dàng shǐ jiāng jūn bào jiàn zhōng huá. jīn zhāo tíng yōng xì zhì hòu, suǒ yǐ lǐ fān kè yě. gǒu yǒu bù zhì, lì dāng zuò sǐ. ruò jiāng jūn zhī bù wǔ bù jí, líng wǔ shàng guó, piāo lüè lú shè, zài yì bì shā wèi dào zhě. jiāng jūn wù yǐ fǎ lìng kě qīng ér bù jiè lì zhī!" suì bà fáng shǒu zhī bīng, ér shǐ liǎng zú sī qí mén. lǔ zhī qí xīn wéi xià, wú gǎn fàn lìng. jiǔ nián, jiā shì zhōng. kāi chéng èr nián zú, nián wǔ shí, zèng tài wèi.
回鹘每遣使入朝,所至强暴。边城长吏多务苟安,不敢制之以法。但严兵防守, 虏益骄悍,或突入市肆,暴横无所惮。至是,有回鹘将军李暢者,晓习中国事,知 不能以法制驭,益骄恣。鞭捶驿吏,贪求无已。载义因召李暢与语曰:“可汗使将 军朝贡,以固舅甥之好,不当使将军暴践中华。今朝廷饔饩至厚,所以礼蕃客也。 苟有不至,吏当坐死。若将军之部伍不戢,凌侮上国,剽掠庐舍,载义必杀为盗者。 将军勿以法令可轻而不戒励之!”遂罢防守之兵,而使两卒司其门。虏知其心为下, 无敢犯令。九年,加侍中。开成二年卒,年五十,赠太尉。
zài yì wǎn nián jiāo zì, cǎn bào yī fāng. yǐ yáng zhì chéng fù wèi bù xià suǒ zhú, guò tài yuán, zài yì gōng shēn ōu jī, suì yù shā zhī, lài cóng shì jiù jiě yǐ miǎn. rán ér shàn shā zhì chéng zhī qī nú jí jiāng zú. cháo tíng lù qí gōng, qū fǎ bù wèn.
载义晚年骄恣,惨暴一方。以杨志诚复为部下所逐,过太原,载义躬身殴击, 遂欲杀之,赖从事救解以免。然而擅杀志诚之妻孥及将卒。朝廷录其功,屈法不问。
yáng zhì chéng, tài hé wǔ nián wèi yōu zhōu hòu yuàn fù bīng mǎ shǐ, shì lǐ zài yì. shí cháo tíng cì zài yì dé zhèng bēi wén. zài yì yán zhōng shǐ jī jū, zhì chéng yì yǔ yān, suì yú jū chǎng jiào hū móu luàn. zài yì bēn yú yì zhōu, zhì chéng nǎi wèi běn dào mǎ bù dōu zhī bīng mǎ shǐ.
杨志诚,太和五年为幽州后院副兵马使,事李载义。时朝廷赐载义德政碑文。 载义延中使击鞠,志诚亦与焉,遂于鞠场叫呼谋乱。载义奔于易州,志诚乃为本道 马步都知兵马使。
wén zōng wén zhī jīng, jí zhào zǎi chén. shí niú sēng rú xiān zhì, shàng wèi yuē:" yōu zhōu jīn rì zhī shì kě nài hé?" sēng rú yuē:" cǐ bù zú fán shèng lǜ, chén bèi zhào jí qū qì cù, róng chén shāo huǎn xī yǐ duì." shàng liáng jiǔ yuē:" qīng yǐ wéi bù zú yōu, hé yě?" sēng rú duì yuē:" bì xià yǐ fàn yáng dé shī xì guó jiā xiū qī yé? qiě zì ān shǐ zhī hòu, fàn yáng fēi guó jiā suǒ yǒu. qián shí liú zǒng xiàng huà, yǐ tǔ dì guī quē, cháo tíng yuē yòng qián bā shí wàn guàn, ér wèi cháng dé fàn yáng chǐ bù dǒu sù shàng gòng tiān fǔ zé jīn rì zhì chéng zhī dé, yóu qián rì zài yì zhī de yě. bì xià dàn yīn ér fǔ zhī, yì shì zhī yí yě. qiě fàn yáng, guó jiā suǒ lài zhě, yǐ qí běi hàn tū jué, bù lìng nán kòu. jīn ruò jiǎ zhì chéng jié yuè, xī qí tǔ dì, bì zì wéi lì. zé zhǎo yá zhī yòng, gù bù jì yú nì shùn. chén gù yuē bù zú fán shèng lǜ." shàng dà xǐ yuē:" rú qīng zhī yán, wú xǐ rán yǐ." xún yǐ jiā wáng yùn yáo lǐng jié dù, yǐ zhì chéng wèi jié dù guān chá liú hòu, jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì, jiān yōu zhōu zuǒ sī mǎ. xún gǎi jiǎn jiào gōng bù shàng shū jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì.
文宗闻之惊,急召宰臣。时牛僧孺先至,上谓曰:“幽州今日之事可奈何?” 僧孺曰:“此不足烦圣虑,臣被召疾趋气促,容臣稍缓息以对。”上良久曰:“卿 以为不足忧,何也?”僧孺对曰:“陛下以范阳得失系国家休戚耶?且自安、史之 后,范阳非国家所有。前时刘总向化,以土地归阙,朝廷约用钱八十万贯,而未尝 得范阳尺布斗粟上供天府;则今日志诚之得,犹前日载义之得也。陛下但因而抚之, 亦事之宜也。且范阳,国家所赖者,以其北捍突厥,不令南寇。今若假志诚节钺, 惜其土地,必自为力。则爪牙之用,固不计于逆顺。臣固曰不足烦圣虑。”上大喜 曰:“如卿之言,吾洗然矣。”寻以嘉王运遥领节度,以志诚为节度观察留后,检 校左散骑常侍,兼幽州左司马。寻改检校工部尚书、节度副大使,知节度事。
qī nián, zhuǎn jiǎn jiào lì bù shàng shū. zhào xià, jìn zòu guān xú dí yì zhōng shū bái zǎi xiàng yuē:" jūn zhōng bù shí cháo tíng tǐ wèi, zhǐ zhī zì shàng shū gǎi pú yè wèi qiān, hé zhī gōng bù zhuǎn lì bù wèi měi? qiě jūn shì shèng shì yǐ dài xīn ēn, yī dàn fù wèi shàng shū, jūn zhōng bì cán. jīn zhōng shǐ wǎng bǐ, qí shì kǒng bù dé chū." jí shǐ zhì, qí qiàn bēn hái, zòu yuē: " yáng zhì chéng nù bù dé pú yè, sān jūn yì yǒu yuàn yán. chūn yī shǐ wèi bǎo yì jiān tā shǐ jiāo fèng luán, yǐn shì gōng, bìng wèi zhì chéng zhí liú yǐ." zhì chéng qiǎn jiàng wáng wén yǐng xiè ēn, bìng ràng guān, fù cì guān gào pī dá, wén yǐng bù shòu ér guī. cháo tíng nà péi dù yán, wù yǐ hán gòu, xià zhào yù zhī, yīn zài qiǎn shǐ jiā shàng shū yòu pú yè.
七年,转检校吏部尚书。诏下,进奏官徐迪诣中书白宰相曰:“军中不识朝廷 体位,只知自尚书改仆射为迁,何知工部转吏部为美?且军士盛饰以待新恩,一旦 复为尚书,军中必惭。今中使往彼,其势恐不得出。”及使至,其傔奔还,奏曰: “杨志诚怒不得仆射,三军亦有怨言。春衣使魏宝义、兼他使焦奉鸾,尹士恭,并 为志诚絷留矣。”志诚遣将王文颖谢恩,并让官,复赐官告批答,文颖不受而归。 朝廷纳裴度言,务以含垢,下诏谕之,因再遣使加尚书右仆射。
bā nián, wèi sān jūn suǒ zhú, zé lì shǐ yuán zhōng. yuán zhōng jìn zhì chéng suǒ zào gǔn lóng yī èr fù jí bèi fú ān jiān, jiē xiù shì luán fèng rì yuè zhī xíng, huò wèi wáng zì. yīn fù yù shǐ tái àn wèn, liú lǐng nán. xíng zhì shāng zhōu, shā zhī.
八年,为三军所逐,则立史元忠。元忠进志诚所造衮龙衣二副及被服鞍鞯,皆 绣饰鸾凤日月之形,或为王字。因付御史台按问,流岭南。行至商州,杀之。
chū, yuán zhōng jì zhú zhì chéng, zhào yǐ tōng wáng chún yáo lǐng jié dù, shòu yuán zhōng zuǒ sàn qí cháng shì yōu zhōu dà dū dū fǔ zuǒ sī mǎ zhī fǔ shì, chōng jié dù liú hòu. míng nián, zhuǎn jiǎn jiào gōng bù shàng shū jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì. hòu wèi piān jiàng chén xíng tài suǒ shā.
初,元忠既逐志诚,诏以通王淳遥领节度,授元忠左散骑常侍、幽州大都督府 左司马、知府事,充节度留后。明年,转检校工部尚书、节度副大使,知节度事。 后为偏将陈行泰所杀。
zhāng zhòng wǔ, fàn yáng rén yě. zhòng wǔ shǎo yè zuǒ shì chūn qiū, zhì bǐ wèi jì běi xióng wǔ jūn shǐ. huì chāng chū, chén xíng tài shā jié dù shǐ shǐ yuán zhōng, quán zhǔ liú hòu. é ér, xíng tài yòu wèi cì jiāng zhāng jiàng suǒ shā, lìng sān jūn shàng biǎo, qǐng xiáng fú jié. shí zhòng wǔ qiǎn jūn lì wú zhòng shū biǎo qǐng yǐ běn jūn fá pàn. shàng qiǎn zǎi chén xún qí shì, zhòng shū yuē:" jiàng yǔ xíng tài, jiē shì yóu kè, zhǔ jūn rén xīn bù fù. zhòng wǔ shì jūn zhōng jiù jiāng zhāng guāng cháo zhī zǐ, nián wǔ shí yú, jiān xiǎo rú shū, lǎo yú róng shì, xìng bào zhōng yì, yuàn guī xīn quē tíng." lǐ dé yù yīn zòu:" chén xíng tài zhāng jiàng jiē lìng dà jiāng shàng zòu, yāo qiú jié máo, suǒ yǐ bì bù kě yǔ. jīn zhòng wǔ shàng biǎo bù chéng, xiān chén mì kuǎn, yīn ér bá yòng, jí shì yǒu míng." xǔ zhī, nǎi shòu bīng mǎ liú hòu, zhào fǔ wáng hóng yáo lǐng jié dù. xún gǎi zhòng wǔ jié dù fù dà shǐ zhī jié dù shì, jiǎn jiào gōng bù shàng shū yōu zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ jiān yù shǐ dài fū lán líng jùn wáng. é ér huí hú rǎo biān.
张仲武,范阳人也。仲武少业《左氏春秋》,掷笔为蓟北雄武军使。会昌初, 陈行泰杀节度使史元忠,权主留后。俄而,行泰又为次将张绛所杀,令三军上表, 请降符节。时仲武遣军吏吴仲舒表请以本军伐叛。上遣宰臣询其事,仲舒曰:“绛 与行泰,皆是游客,主军人心不附。仲武是军中旧将张光朝之子,年五十余,兼晓 儒书,老于戎事,性抱忠义,愿归心阙廷。”李德裕因奏:“陈行泰、张绛皆令大 将上奏,邀求节旄,所以必不可与。今仲武上表布诚,先陈密款,因而拔用,即似 有名。”许之,乃授兵马留后,诏抚王纮遥领节度。寻改仲武节度副大使、知节度 事,检校工部尚书、幽州大都督府长史、兼御史大夫、兰陵郡王。俄而回鹘扰边。
shí huí hú yǒu jiāng lēi nà jié chuài yōng chì xīn zǎi xiàng yī zú qī qiān zhàng, dōng bī yú yáng. zhòng wǔ qiǎn qí dì zhòng zhì yǔ bì jiāng yóu fèng huán wáng rú qīng děng, lǜ ruì bīng sān wàn rén dà pò zhī. qián hòu shōu qí hóu wáng guì zú qiān yú rén, jiàng sān wàn rén, huò niú mǎ tuó tuó qí dào jì mù bù kě shèng jì. qiǎn cóng shì lǐ zhōu tóng yá mén jiāng guó cóng, xiāng cì xiàn jié. zhào jiā jiǎn jiào bīng bù shàng shū, jiān dōng miàn zhāo fǔ huí hú shǐ. xiān shì, xī qì dān jiē yǒu huí hú jiān hù shǐ, dū yǐ suì gòng, qiě wèi hàn dié. zhì shì, qiǎn pí jiàng shí gōng xù děng yù yì liǎng bù, fán lù bā bǎi yú rén. yòu huí hú chū qiǎn xuān mén jiāng jūn děng sì shí qī rén, guǐ cí jié huān, qián cì biān xì. zhòng wǔ shǐ mì lù qí xià, jǐn dé yīn móu. qiě yù chí rù wǔ yuán, qū lüè zá lǔ. suì dòu liú qí shǐ, huǎn bǐ shī qī. rén mǎ bìng sǐ, jìng bù qiǎn zhī. huí hú wū jiè kè hán jì bài, bù gǎn jìn biān, nǎi yī kāng jū qiú huó, jǐn xǐ yú zhǒng, jì tuō hēi chē zǐ bù.
时回鹘有将勒那颉啜拥赤心宰相一族七千帐,东逼渔阳。仲武遣其弟仲至与裨 将游奉寰、王如清等,率锐兵三万人大破之。前后收其侯王贵族千余人,降三万人, 获牛马、橐驼、旗纛、罽幕不可胜计。遣从事李周瞳、牙门将国从,相次献捷。 诏加检校兵部尚书,兼东面招抚回鹘使。先是,奚、契丹皆有回鹘监护使,督以岁 贡,且为汉谍。至是,遣裨将石公绪等谕意两部,凡戮八百余人。又回鹘初遣宣门 将军等四十七人,诡词结欢,潜伺边隙。仲武使密赂其下,尽得阴谋。且欲驰入五 原,驱掠杂虏。遂逗遛其使,缓彼师期。人马病死,竟不遣之。回鹘乌介可汗既败, 不敢近边,乃依康居求活,尽徙余种,寄托黑车子部。
zhòng wǔ yóu shì wēi jiā běi dí, biǎo qǐng yú jì běi lì jì shèng gōng míng, chì lǐ dé yù wèi zhī wén, qí míng yuē:
仲武由是威加北狄,表请于蓟北立《纪圣功铭》,敕李德裕为之文,其铭曰:
tài hé zhī chū, chì qì xiāo xìng kāi chéng zhī mò, tóng yún mù níng. yì niǎo nán lái, hú miè zhī zhēng. běi yí biāo sǎo, jué guó tǔ bēng. bī pò qiān xǐ, zhèn wǒ biān bǐ cháng shé qù xué, bēn jīng shī shuǐ. shàng dōu jì mén, bīng lián qiān lǐ céng bù wèi tiān, yóu wèi jiāo zǐ. gài wǒ biān gǔ, yāo wǒ wáng shī, jiǎ wǒ yī chéng, jiàn bǐ fān qí. guī jì qiáng hàn, zhì zhī mān cí láng gù shuò yě, fú mǎng jiàn léi. yàn mén zhī běi, qiāng róng zá chǔ, jí々 qún yáng, máng máng dà lǔ. zòng qí xiāo qí, jīng wǒ mù yǔ bào ruò chái láng, jí rú fēng yǔ. huáng hè sī nù, yǔ xí zhēng bīng móu ér quán mò, duàn nǎi tíng shēng. chén jī biàn huà, dòng hé shén míng, shā mò zhī wài, lǔ wú yǐn qíng. yú yáng tū qí, yàn gē zhuàng qì, jiū jiū yuán róng, dān dān hǔ shì. jīn gǔ shì zhòng, gàn máo bì dì, yuán mìng qí dì, shǔ zhī dà shì. piān piān fēi jiàng, dǒng wǒ sān jūn bǐng xiōng zhī zhì, dài shuài zhī qín. wēi lüè huǒ liè, hú mǎ xīng fēn, gē huí bái rì, jiàn báo fú yún. tiān jiē zhī běi, máo tóu yǐ luò jué pèi zhī yě, chī yóu wèi fù. bǐ wǒ yuán hóu, huī hóng yuǎn lüè zhōng qǔ chán yú, xì zhī huī suǒ. yīn shān qǐn fēng, tíng jiǎo tāo gōng, wàn lǐ kūn yí, jiǔ yì ér tōng. mán yí jì tóng, tiān zǐ zhī gōng rú chén zhuàn měi, kān shí chuí hóng.
太和之初,赤气宵兴;开成之末,彤云暮凝。异鸟南来,胡灭之征。北夷飚扫, 厥国土崩。逼迫迁徙,震我边鄙;长蛇去穴,奔鲸失水。上都蓟门,兵连千里;曾 不畏天,犹为骄子。丐我边谷,邀我王师,假我一城,建彼幡旗。归计强汉,郅支 嫚辞;狼顾朔野,伏莽见羸。雁门之北,羌戎杂处,濈々群羊,茫茫大卤。纵其枭 骑,惊我牧圉;暴若豺狼,疾如风雨。皇赫斯怒,羽檄征兵;谋而泉默,断乃霆声。 沉机变化,动合神明,沙漠之外,虏无隐情。渔阳突骑,燕歌壮气,赳赳元戎,眈 眈虎视。金鼓誓众,干旄蔽地,爰命其弟,属之大事。翩翩飞将,董我三军;禀兄 之制,代帅之勤。威略火烈,胡马星分,戈回白日,剑薄浮云。天街之北,旄头已 落;绝辔之野,蚩尤未缚。俾我元侯,恢弘远略;终取单于,系之徽索。阴山寝锋, 亭徼弢弓,万里昆夷,九译而通。蛮夷既同,天子之功;儒臣篆美,刊石垂鸿。
zhòng wǔ lì guān zhì sī tú zhōng shū mén xià píng zhāng shì. dà zhōng nián zú, shì yuē zhuāng.
仲武历官至司徒、中书门下平章事。大中年卒,谥曰庄。
zi zhí fāng, yǐ yōu zhōu jié dù fù shǐ xí fù wèi. dòng duō bù fǎ, lǜ wèi jiāng zú suǒ tú. sān nián dōng, tuō yǐ yóu liè, bēn fù quē tíng, xún shòu jīn wú jiāng jūn. zhí fāng xìng lǜ bào, xíng háo duó zhī shì, yǐ zuì lèi biǎn liǔ zhōu sī mǎ. shí yī nián, qiān yòu xiāo wèi jiāng jūn, fēn sī dōng dōu. xián tōng zhōng, wèi zhì yǔ lín tǒng jūn. zhōng hé suì, zéi cháo fàn quē, gōng qīng shì qí háo, duō yǐn cáng yú dì. zhí fāng nà zhāo wáng mìng, móu yù jié cháo. huò yǒu gào zhě, yóu shì yǐ bīng wéi ér hài zhī.
子直方,以幽州节度副使袭父位。动多不法,虑为将卒所图。三年冬,托以游 猎,奔赴阙庭,寻授金吾将军。直方性率暴,行豪夺之事,以罪累贬柳州司马。十 一年,迁右骁卫将军,分司东都。咸通中,位至羽林统军。中和岁,贼巢犯阙,公 卿恃其豪,多隐藏于第。直方纳招亡命,谋欲劫巢。或有告者,由是以兵围而害之。
zhāng yǔn shēn, zì féng chāng, fàn yáng rén yě. zēng zǔ xiù, tán zhōu cì shǐ. zǔ yán, nà xiáng jūn shǐ. fù cháo yē, zèng tài wèi. yǔn shēn shì shì yōu zhōu jūn mén, lèi zhí zhì yā yá, jiān mǎ bù dōu zhī bīng mǎ shǐ. dà zhōng sì nián, róng shuài zhōu chēn qǐn jí, biǎo yǔn shēn wèi liú hòu, cháo tíng kě qí zòu, jiā yòu sàn qí cháng shì. qí nián dōng, zhào cì jīng jié, qiān jiǎn jiào gōng bù shàng shū. xián tōng jiǔ nián, lěi jiā zhì guāng lù dài fu jiǎn jiào sī tú jiān tài fù tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì yān guó gōng.
张允伸,字逢昌,范阳人也。曾祖秀,檀州刺史。祖岩,纳降军使。父朝掖, 赠太尉。允申世仕幽州军门,累职至押衙,兼马步都知兵马使。大中四年,戎帅周 綝寝疾,表允伸为留后,朝廷可其奏,加右散骑常侍。其年冬,诏赐旌节,迁检校 工部尚书。咸通九年,累加至光禄大夫、检校司徒、兼太傅、同中书门下平章事、 燕国公。
shí nián, xú rén zuò luàn, qǐng yǐ dì yǔn gāo lǐng bīng fá pàn, yì zōng bù yǔn. jìn zhù jūn mǐ wǔ shí wàn dàn, yán èr wàn dàn. zhào jiā zhī, cì yǐ jǐn cǎi yù dài jīn yín qì děng. dōng, yòu jiā tè jìn, jiān shì zhōng. shí èr nián, yǐ fēng yàng bài zhāng qǐng jiù yī yào, zhào xǔ zhī. yǐ zi jiǎn huì jiǎn jiào gōng bù shàng shū, chōng jié dù fù dà shǐ. shí sān nián, yǔn shēn zài shàng biǎo jìn nà suǒ cì jīng jié. cháo mìng wèi zhì, qí nián zhēng yuè èr shí wǔ rì zú, nián bā shí bā. zài zèng tài wèi, shì yuē zhōng liè.
十年,徐人作乱,请以弟允皋领兵伐叛,懿宗不允。进助军米五十万石,盐二 万石。诏嘉之,赐以锦彩、玉带、金银器等。冬,又加特进,兼侍中。十二年,以 风恙拜章请就医药,诏许之。以子简会检校工部尚书,充节度副大使。十三年,允 伸再上表进纳所赐旌节。朝命未至,其年正月二十五日卒,年八十八。再赠太尉, 谥曰忠烈。
yǔn shēn lǐng zhèn fán èr shí sān nián, kè qín kè jiǎn, bǐ suì fēng dēng. biān bǐ wú yú, jūn mín yòng yì. zhì jīn tán zhě měi zhī. yǒu zi shí sì rén.
允伸领镇凡二十三年,克勤克俭,比岁丰登。边鄙无虞,军民用乂。至今谈者 美之。有子十四人。
jiǎn zhēn, yōu fǔ zuǒ sī mǎ, xiān yǔn shēn zú. jiǎn shòu, yòu lǐng jūn wèi dà jiàng jūn. yú huò shēng cháo jí, huò wèi cì shǐ jùn zuǒ.
简真,幽府左司马,先允伸卒。简寿,右领军卫大将军。余或升朝籍,或为刺 史、郡佐。
zhāng gōng sù, fàn yáng rén. xián tōng zhōng, wèi yōu zhōu jūn xiào. shì zhāng yǔn shēn, lèi qiān zhì píng zhōu cì shǐ. yǔn shēn zú, zi jiǎn huì quán zhǔ liú hòu shì, gōng sù lǐng běn jùn bīng fù yān. sān jūn sù wèi gōng sù wēi wàng, jiǎn huì zhī lì bù néng zhì, jí shí chū bēn, suì lì wèi shuài. cháo tíng xún shòu jīng jié, lěi jiā zhì zhōng shū mén xià píng zhāng shì. wú jǐ, lǐ mào xūn duó qí wèi, gōng sù guī quē, biǎn fù zhōu sī hù cān jūn.
张公素,范阳人。咸通中,为幽州军校。事张允伸,累迁至平州刺史。允伸卒, 子简会权主留后事,公素领本郡兵赴焉。三军素畏公素威望,简会知力不能制,即 时出奔,遂立为帅。朝廷寻授旌节,累加至中书门下平章事。无几,李茂勋夺其位, 公素归阙,贬复州司户参军。
lǐ kě jǔ, běn huí hú ā bù sī zhī zú yě. zhāng zhòng wǔ pò huí hú, kě jǔ fù mào xūn yǔ běn bù hóu wáng jiàng yān. mào xūn shàn qí shè, xìng chén yì, zhòng wǔ qì zhī. cháng qiǎn tuò biān, yǐ gōng fēng jùn wáng, cì xìng míng.
李可举,本回鹘阿布思之族也。张仲武破回鹘,可举父茂勋与本部侯王降焉。 茂勋善骑射,性沉毅,仲武器之。常遣拓边,以功封郡王,赐姓名。
xián tōng mò, nà xiáng jūn shǐ chén gòng yán zhě, yōu zhī sù jiàng, rén suǒ xìn fú. mào xūn mì móu jié ér shā zhī, shēng yún gòng yán jǔ bīng. zhāng gōng sù yǐ bīng nì jī bù lì, gōng sù zǒu, mào xūn rù chéng, jūn mín fāng zhī qí fēi gòng yán yě. jì yǒu qí zhòng, suì tuī ér lì zhī, cháo tíng jí jiàng fú jié. wú jǐ, yǐ jí gào lǎo, shòu yòu pú yè zhì shì, biǎo kě jǔ zì jié dù fù shǐ yōu zhōu zuǒ sī mǎ jiā yòu sàn qí cháng shì, wèi jié dù liú hòu. zhōng hé zhōng, lèi guān zhì jiǎn jiào tài wèi.
咸通末,纳降军使陈贡言者,幽之宿将,人所信服。茂勋密谋劫而杀之,声云 贡言举兵。张公素以兵逆击不利,公素走,茂勋入城,军民方知其非贡言也。既有 其众,遂推而立之,朝廷即降符节。无几,以疾告老,授右仆射致仕,表可举自节 度副使、幽州左司马加右散骑常侍,为节度留后。中和中,累官至检校太尉。
zhōng hé mò, yǐ tài yuán lǐ kè yòng bīng shì fāng shèng, yǔ dìng zhōu wáng chù cún mì xiāng dì jié. kě jǔ lǜ qí kuī sì shān dōng, zhōng wèi jǐ huàn, suì qiǎn shǐ gòu yún zhōng hè lián duó chéng qí bèi, zé yǔ zhèn zhōu hé móu jǔ bīng, jiān yán yì dìng shì yān zhào zhī yú, yún dé qí dì zé zhèng qí jiāng lǐ ér fēn zhī. shí kě jǔ qiǎn jiàng lǐ quán zhōng gōng yì zhōu. yǒu cì jiāng liú rén gōng zhě, duō quán shù gōng zhī mí yuè bù xià, nǎi xué dì dào yǐ rù. qí chéng jì xià, yì zhōu shì zú shāo jiāo. wáng chù cún yǐn qīng jūn sān qiān, yǐ yáng pí méng zhī, yè fú yú chéng wài, réng bié yú jiān dào yǐ qí shì cì zhī. yàn jūn wàng jiàn, wèi zhī qún yáng, zhēng qū yān. chù cún chéng qí wú bù wǔ, yī jī dà bài zhī, xún fù qí chéng. quán zhōng dùn guī, jù kě jǔ zuì zhī, shōu qí yú zhòng, fǎn gōng yōu zhōu. kě jǔ wēi jí, shōu jí qí zú, dēng lóu zì fán ér sǐ.
中和末,以太原李克用兵势方盛,与定州王处存密相缔结。可举虑其窥伺山东, 终为己患,遂遣使构云中赫连铎乘其背,则与镇州合谋举兵,兼言易、定是燕、赵 之余,云得其地则正其疆理而分之。时可举遣将李全忠攻易州。有次将刘仁恭者, 多权数;攻之弥月不下,乃穴地道以入。其城既下,易州士卒稍骄。王处存引轻军 三千,以羊皮蒙之,夜伏于城外,仍别于间道以骑士伺之。燕军望见,谓之群羊, 争趋焉。处存乘其无部伍,一击大败之,寻复其城。全忠遁归,惧可举罪之,收其 余众,反攻幽州。可举危急,收集其族,登楼自燔而死。
lǐ quán zhōng, fàn yáng rén. guǎng míng zhōng, wèi dì zhōu sī mǎ. yǒu lú shēng yú shì, yī chǐ sān jié, xīn è zhī. wèi bié jià zhāng jiàn yuē:" wú shì shēng lú, wú nǎi guài yú?" jiàn yuē:" lú, máo lèi, dé zé ér zī, gōng jiā yǒu máo tǔ zhī qìng, dài tiān yì hū! qí shēng sān jié, bì chuán jié yuè zhě sān rén. gōng miǎn shù gōng míng, wú wàng sī yán." quán zhōng zhì mǎn huán xiāng lǐ, shì jié dù shǐ lǐ kě jǔ wèi yá jiāng. shí kě jǔ bīng fēng fāng shèng, yù yǔ zhèn rén fēn yì dìng, qiǎn quán zhōng jiāng bīng gōng zhī, wèi dìng zhōu jūn dà bài yú yì shuǐ. quán zhōng jù, lǜ qí yú zhòng yǎn gōng yōu zhōu. kě jǔ sǐ. sān jūn tuī quán zhōng wèi liú hòu, cháo tíng yīn yǐ jié yuè shòu zhī, guāng qǐ yuán nián chūn yě.
李全忠,范阳人。广明中,为棣州司马。有芦生于室,一尺三节,心恶之。谓 别驾张建曰:“吾室生芦,无乃怪欤?”建曰:“芦,茅类,得泽而滋,公家有茅 土之庆,殆天意乎!其生三节,必传节钺者三人。公勉树功名,无忘斯言。”全忠 秩满还乡里,事节度使李可举为牙将。时可举兵锋方盛,欲与镇人分易、定,遣全 忠将兵攻之,为定州军大败于易水。全忠惧,率其余众掩攻幽州。可举死。三军推 全忠为留后,朝廷因以节钺授之,光启元年春也。
quán zhōng zú, zi kuāng wēi zì xí fù wèi, chēng liú hòu. kuāng wēi sù chēng háo shuǎng, shǔ yù luàn lí, shàn jiǎ yàn jì, yǒu tūn sì hǎi zhī zhì. hè lián duó jù yún zhōng, lǚ yǐn kuāng wēi yǔ hé dōng zhēng yún dài, bìng bīng jī nián. jǐng fú chū, zhèn zhōu wáng róng yòu hé dōng jiāng lǐ cún xiào. kè yòng nù, jiā bīng tǎo zhī. shí róng tóng yòu, qiú yuán yú yàn kuāng wēi qīn lǜ jūn yīng zhī. èr nián chūn, hé dōng fù chū shī jǐng xíng, zài qǐ shī, kuāng wēi lái yuán.
全忠卒,子匡威自袭父位,称留后。匡威素称豪爽,属遇乱离,缮甲燕蓟,有 吞四海之志。赫连铎据云中,屡引匡威与河东争云、代,并兵积年。景福初,镇州 王镕诱河东将李存孝。克用怒,加兵讨之。时镕童幼,求援于燕;匡威亲率军应之。 二年春,河东复出师井陉,再乞师,匡威来援。
kuāng wēi dì kuāng chóu, qī zhāng shì yǒu guó sè. shī jiāng fā, jiā rén huì bié, kuāng wēi jiǔ hān, liú zhāng shì bào zhī. kuāng chóu sī huái fèn nù, kuāng wēi jūn zhì bó yě, kuāng chóu nǎi jù chéng zì wèi jié dù. kuāng wēi bù xià wén zhī, wáng guī zhě bàn. kuāng wēi tuì wú guī lù, jiāng rù jìn jīng shī. shí kuāng wēi liú yú shēn zhōu, qiǎn pàn guān lǐ bào zhēn fèng zhāng yǐ wén. shǔ jīng shī dà luàn zhī hòu, wén kuāng wēi lái zhāo, shì rén zhèn kǒng, xián yuē" jīn tóu wáng lái móu shè jì", shì shù yǒu wáng cuàn shān gǔ zhě. kuāng wēi qí shí bù xíng, yù tú zhèn zhōu, shì wú liú yì. róng yǐ kuāng wēi zài lái yuán jǐ, zhì qí shī shī, qiǎn shǐ yíng guī fǔ dì, fù shì zhī. kuāng wēi wèi róng chéng fú shàn jiǎ, zhǐ chén fāng lüè, shì róng rú zi. měi yīn móu zhòu shī, yǐ yuè rén xīn. zhèn zhī sān jūn, sù zhōng yú wáng shì, è qí suǒ wéi. huì róng guò kuāng wēi dì wèi jì chén, kuāng wēi gǎo yī guǒ jiǎ, fú bīng jié róng rù yá chéng. róng bīng nì zhàn, fán dōng piān mén, jūn shì hū zào dēng wū, shǐ xià rú yǔ. róng pū mò jūn hé luàn zhōng fú róng dēng wū miǎn nán, ér zhǎn kuāng wēi yǐ xùn.
匡威弟匡筹,妻张氏有国色。师将发,家人会别,匡威酒酣,留张氏报之。匡 筹私怀忿怒,匡威军至博野,匡筹乃据城自为节度。匡威部下闻之,亡归者半。匡 威退无归路,将入觐京师。时匡威留于深州,遣判官李抱贞奉章以闻。属京师大乱 之后,闻匡威来朝,市人震恐,咸曰“金头王来谋社稷”,士庶有亡窜山谷者。匡 威其实不行,欲图镇州,示无留意。熔以匡威再来援己,致其失师,遣使迎归府第, 父事之。匡威为镕城郛缮甲,指陈方略,视镕如子。每阴谋骤施,以悦人心。镇之 三军,素忠于王氏,恶其所为。会镕过匡威第慰忌辰,匡威缟衣裹甲,伏兵劫镕入 牙城。镕兵逆战,燔东偏门,军士呼噪登屋,矢下如雨。镕仆墨君和乱中扶镕登屋 免难,而斩匡威以徇。
shì suì, kuāng chóu chū shī gōng zhèn zhī lè shòu wǔ qiáng yǐ bào chǐ. kuāng wēi bù qǔ liú rén gōng guī yú hé dōng. gān níng yuán nián dōng, hé dōng tīng rén gōng zhī móu, chū shī jìn tǎo. èr yuè, bài yàn jūn yú jū yōng, kuāng chóu qiè qí zú dùn qù, jiāng fù jīng shī. zhì jǐng chéng, wèi cāng zhōu jié dù shǐ lú yàn wēi suǒ shā, lüè qí zī chē jì qiè. kuāng chóu qī zhāng shì chǎn yú lù, bù néng jìn, liú rén gōng huò zhī, xiàn yú lǐ kè yòng, hòu lì wèi fū rén, bì chǒng zhuān fáng. lǐ shì fù zǐ sān yè, shí nián ér wáng.
是岁,匡筹出师攻镇之乐寿、武强以报耻。匡威部曲刘仁恭归于河东。乾宁元 年冬,河东听仁恭之谋,出师进讨。二月,败燕军于居庸,匡筹挈其族遁去,将赴 京师。至景城,为沧州节度使卢彦威所杀,掠其辎车、妓妾。匡筹妻张氏产于路, 不能进,刘仁恭获之,献于李克用,后立为夫人,嬖宠专房。李氏父子三叶,十年 而亡。
shǐ chén yuē: dà dū ǒu guó, luàn zhī běn yě. gù gǔ xiān zhé wáng jiàn guó, gōng hóu zhī fēng, bù guò qiān shèng, suǒ yǐ qiáng gān ruò zhī, fáng qí bèi màn. bǐ yōu zhōu zhě, liè jiǔ wéi zhī yī, dì fāng qiān lǐ ér yáo, qí mín gāng qiáng, jué tián wò rǎng. yuǎn zé mù tián guāng jīng qīng zhī yì, jìn zé rǎn lù shān sī míng zhī fēng. èr bǎi yú nián, zì xiāng chóng shù, suī cháo tíng yǒu shí mìng shuài, ér tǔ rén duō wù zhú jūn. xí kǔ wàng fēi, wěi dà bù diào, fēi yī zhāo yī xī zhī gù yě. ruò lǐ zài yì zhāng zhòng wǔ zhāng yǔn shēn yīn lì chéng biàn, huò lǐng jīng qí, yǐ rén shǒu zhī, gōng shùn cháo zhǐ, yì zú duō yě. rú zhū kè róng yáng zhì chéng shǐ yuán zhōng zhāng gōng sù lǐ kě jǔ lǐ quán zhōng, yǐ bù rén dé zhī, mí gèng nǎng zhì. huò xún wèi cuàn duó, huò jǐn chuán zǐ sūn, xián fēi lìng zhōng, gài qí yí yě.
史臣曰:大都偶国,乱之本也。故古先哲王建国,公侯之封,不过千乘,所以 强干弱枝,防其悖慢。彼幽州者,列九围之一,地方千里而遥,其民刚强,厥田沃 壤。远则慕田光、荆卿之义,近则染禄山、思明之风。二百余年,自相崇树,虽朝 廷有时命帅,而土人多务逐君。习苦忘非,尾大不掉,非一朝一夕之故也。若李载 义、张仲武、张允伸因利乘便,获领旌旗,以仁守之,恭顺朝旨,亦足多也。如硃 克融、杨志诚、史元忠、张公素、李可举、李全忠,以不仁得之,靡更曩志。或寻 为篡夺,或仅传子孙,咸非令终,盖其宜也。
zàn yuē: xiē shí zhī yě, qì jìn rén háo. èr bǎi yú zài, zì xiāng zūn gāo. zài yì zhòng wǔ, yì duō zhōng láo. yú yīn cuàn dé, bù rén hé táo?
赞曰:蝎石之野,气劲人豪。二百余载,自相尊高。载义、仲武,亦多忠劳。 余因篡得,不仁何逃?