strong huáng dì zhì miǎn liú gōng shì strong
黃帝制冕旒宮室
què shuō huáng dì dé cǐ shù chén, yǐ míng lì shù, fēn shuò wàng, jiàn yú rùn, tiān xià dà zhì, suì rěn rén hé.
卻說黃帝得此數臣,以明歷數,分朔望,建餘閏,天下大治,歲稔人和。
dì yī rì shēng diàn, qún chén bài wǔ bì, dì yuē: zhèn zuò miǎn chuí liú chōng kuàng miǎn: fǔ, hòu yǎng qián fǔ, zhǔ gōng chuí liú, zhē mù kuàng, yǐ mián sāi ěr, hòu chéng wèi miǎn de yī bù fen, wèi zhī zhèn, yòng xuán yī huáng shang, yǐ xiàng tiān dì zhī zhèng sè. nǎi rǎn wǔ cǎi wèi wén zhāng, yǐ biǎo guì jiàn. yú shì gǔn miǎn yī zhī zhì zì cǐ xìng yān. yòu jiào zuò gōng shì yǐ bì hán shǔ. gōng shì zhī zhì, zì cǐ ér shǐ yě.
帝一日升殿,群臣拜舞畢,帝曰:「朕作冕垂旒充纊冕:俯,後仰前俯,主恭;垂旒,遮目;纊,以棉塞耳,後成為冕的一部分,謂之瑱,用玄衣黃裳,以象天地之正色。」乃染五採為文章,以表貴賤。於是袞冕衣之制自此興焉。又教作宮室以避寒暑。宮室之制,自此而始也。
dì jiàn qián mèng bù xū, zì zuò mèng jīng shí yī juàn, bān xíng tiān xià, mìng
帝見前夢不虛,自作《夢經》十一卷,頒行天下,命
níng fēng wèi táo zhèng, chì jiāng wèi mù zhèng, yǐ huī zuò gōng, yí nián zuò shǐ, yǐ wēi tiān xià.
寧封為陶正,赤將為木正,以楎作弓,夷年作矢,以威天下。
bó léng zuò gǔ chuī náo jiǎo bǐng zhēng gǔ luó, yǐ yáng dé jiàn wǔ gòng gǔ huà hú, kū mù wèi jí, yǐ jì bù tōng.
伯崚作鼓吹、鐃角、鞞鉦鼓鑼,以揚德建武、共鼓化弧,刳木為楫,以濟不通。
mìng yì hóu fǎ dòu zhī zhōu xuán, kuí fāng gòu zhí, yǐ xié lóng jiě, zuò dà hé, yǐ xíng sì fāng.
命邑侯法斗之周旋,魁方構直,以攜龍解,作大輅,以行四方。
yóu shì zhōu chē zhì bèi, fú niú jià mǎ, yǐn zhòng zhì yuǎn, ér tiān xià lì yǐ. shè jiǔ jí zhī lì wèi qīng zhòng zhī fǎ, yǐ zhì guó yòng, ér huò bì xíng yǐ. sì shàng dì, jiē wàn líng, bù zhèng jiào yān. qún chén jiē cháo sàn bù tí.
由是舟車製備,服牛駕馬,引重致遠,而天下利矣。設九棘之利為輕重之法,以制國用,而貨幣行矣。祀上帝,接萬靈,布政教焉。群臣皆朝散不題。
zài shuō dì yī rì shè cháo, zěn jiàn dé, yǒu táng rén wáng wéi zǎo cháo shī yī shǒu wèi zhèng:
再說帝一日設朝,怎見得,有唐人王維《早朝》詩一首為證:
jiàng zé jī rén bào xiǎo chóu, shàng yī fāng jìn cuì yún qiú.
絳幘雞人報曉籌,尚衣方進翠雲裘。
jiǔ tiān chāng hé kāi gōng diàn, wàn guó yì guān bài miǎn liú.
九天閶闔開宮殿,萬國衣冠拜冕旒。
rì sè cái lín xiān zhǎng dòng, xiāng yān yù bàng gǔn lóng fú.
日色才臨仙掌動,香煙欲傍袞龍浮。
cháo bà xū cái wǔ sè zhào, pèi shēng guī xiàng fèng chí tóu.
朝罷須裁五色詔,珮聲歸向鳳池頭。
jù jí liǎng bān wén wǔ, shān hū bài wǔ bì, dōng xī jiē xià shì lì, zuǒ yǒu fēng hòu, yòu yǒu lì mù. dì wèi qún chén yuē: zhèn yǒu tiān xià, qí zhì dù jīn yǐ pō bèi, dàn yǒu jīn yín shí huò děng wù, zhèn fēn bié guì jiàn qīng zhòng, bì yǐ jīn wèi shàng, yín cì zhī. cǐ wèi zhì bǎo, yǔ mín biàn yòng, bù dé kū jié, néng suì néng róng, suǒ yǐ kě wèi hòu shì zhī bǎo. tóng xī qiān tiě wèi xià, yǐ biàn mín dǎ zào qì wù, yì kě wèi hòu shì zhī yòng. qīng děng yǐ wèi hé rú? qún chén jiē zòu yuē: wǒ zhǔ shèng míng. jīn zhì cǐ wàn shì bù yì zhī bǎo, guó jiā bǎi xìng gòng méng ēn zé yě! dì dà yuè. yòu yuē: qián shén nóng jūn qīn cháng bǎi cǎo, zhì yào xìng yǐ jiù rén. zhèn měi sī zhī yào xìng suī yǒu lěng rè wēn píng zhī pǐn, dàn rén shēng fù yīn ér bào yáng, shí wèi ér bèi sè, xǐ nù gōng zhī yú nèi, hán shǔ dàng zhī yú wài, tiān hūn ér wáng zhě duō yǐ. shēn lián mǐn zhī. zhèn zì shòu tiān zhī mìng, jīng lì hán liáng zào wēn shī wǔ zhě zhī qì, cháng yǒu jí bìng. zhèn pō zhī nèi jīng zhèng zhì, suì mìng qí bó zuò nèi jīng, léi gōng chá míng táng, jiū mài xī, wū péng tóng jūn chù fāng ěr, ér rén dé yǐ jǐn nián. qún chén wén dì zhī yán, jiē hū wàn shòu, zòu yuē: shèng cí yán néng jí cǐ, wàn gǔ yī rén, ér shì shì rén mín shòu wú xiū zhī fú yě. dì dà yuè, mìng pái yù yàn kuǎn dài zhòng chén, mù yè cì zhú ér sàn.
聚集兩班文武,山呼拜舞畢,東西階下侍立,左有風後,右有力牧。帝謂群臣曰:「朕有天下,其制度今已頗備,但有金銀食貨等物,朕分別貴賤輕重,必以金為上,銀次之。此為至寶,與民變用,不得枯竭,能碎能熔,所以可為後世之寶。銅、錫、鉛、鐵為下,以便民打造器物,亦可為後世之用。卿等以為何如?」群臣皆奏曰:「我主聖明。今置此萬世不易之寶,國家、百姓共蒙恩澤也!」帝大悅。又曰:「前神農君親嘗百草,製藥性以救人。朕每思之藥性雖有冷、熱、溫、平之品,但人生負陰而抱陽,食味而被色,喜怒攻之於內,寒暑盪之於外,天昏而亡者多矣。深憐憫之。朕自受天之命,經歷寒、涼、燥、溫、濕五者之氣,常有疾病。朕頗知內經症治,遂命岐伯作《內經》,雷公察明堂,究脈息,巫彭、桐君處方餌,而人得以盡年。」群臣聞帝之言,皆呼萬壽,奏曰:「聖慈言能及此,萬古一人,而世世人民受無休之福也。」帝大悅,命排御宴款待眾臣,暮夜賜燭而散。