suān zǎo rén zhōu shèng huì fāng: zhì gǔ zhēng bù mián, shuǐ yán lǜ zhī, zhǔ zhōu hòu shú, jiā dì huáng zhī zài zhǔ. àn jiān zhì xīn fán, ān wǔ cáng, bǔ zhōng yì gān qì. kān shí yào yàn yún: duō shuì shēng yòng, biàn bù dé mián. chǎo shú yòng, liáo bù mián.
酸棗仁粥(《聖惠方》:「治骨蒸不眠,水研濾汁,煮粥候熟,加地黃汁再煮。」按兼治心煩,安五藏,補中益肝氣。《刊石藥驗》云:「多睡生用,便不得眠。」炒熟用,療不眠。)
chē qián zi zhōu zhǒu hòu fāng: zhì lǎo rén lìn bìng, mián guǒ rù zhōu zhǔ. àn jiān chú shī, lì xiǎo biàn míng mù, yì liáo chì tòng, qù shǔ shī, zhǐ xiè lì. fú shí jīng yún: chē qián yī míng' dì yī, léi zhī jīng yě, jiǔ fú shēn qīng, qí yè kě wèi shū.
車前子粥(《肘後方》:「治老人淋病,綿裹入粥煮。」按兼除濕,利小便明目,亦療赤痛,去暑濕,止瀉痢。《服食經》云:「車前一名'地衣』,雷之精也,久服身輕,其葉可為蔬。」)
ròu cōng róng zhōu táo yǐn jū yào xìng lùn: zhì láo shāng jīng bài miàn hēi, xiān zhǔ làn, jiā yáng ròu zhī hé mǐ zhǔ. àn jiān zhuàng yáng, rùn wǔ cáng, nuǎn yāo xī, zhù mìng mén xiāng huǒ fán bù zú zhě, yǐ cǐ bǔ zhī. jiǔ jìn, shuā qù fú jiǎ zhēng tòu yòng.
肉蓯容粥(陶隱居《藥性論》:「治勞傷、精敗、面黑,先煮爛,加羊肉汁和米煮。」按兼壯陽,潤五藏,暖腰膝,助命門相火;凡不足者,以此補之。酒浸,刷去浮甲蒸透用。)
niú bàng gēn zhōu fèng qīn yǎng lǎo shū: zhì zhōng fēng kǒu mù bù dòng, xīn fán mèn. yòng gēn pù gàn, zuò fěn rù zhōu, jiā cōng jiāo wǔ wèi. àn jiān chú wǔ cáng è qì, tōng shí èr jīng mài. dōng yuè cǎi gēn, bìng kě zuò jū, shén měi.
牛蒡根粥(《奉親養老書》:「治中風口目不動,心煩悶。用根曝干,作粉入粥,加蔥椒五味。」按兼除五藏惡氣,通十二經脈。冬月采根,並可作菹,甚美。)
yù lǐ rén zhōu dú xíng fāng: zhì jiǎo qì zhǒng, xīn fù mǎn, èr biàn bù tōng, qì chuǎn jí. shuǐ yán jiǎo zhī, jiā yì yǐ rén rù mǐ zhǔ. àn jiān zhì cháng zhōng jié qì, xiè wǔ cáng páng guāng jí tòng. qù pí, shēng mì jìn yī xiǔ, lù chū yòng.
郁李仁粥(《獨行方》:「治腳氣腫,心腹滿,二便不通,氣喘急。水研絞汁,加薏苡仁入米煮。」按兼治腸中結氣,泄五藏膀胱急痛。去皮,生蜜浸一宿,漉出用。)
dà má rén zhōu zhǒu hòu fāng: zhì dà biàn bù tōng. yòu shí yī xīn jìng: zhì fēng shuǐ fù dà, yāo qí zhòng tòng, wǔ lín sè tòng. yòu shí liáo běn cǎo: qù wǔ cáng fēng, rùn fèi. àn má rén rùn zào zhī gōng jū duō, qù ké jiān zhī zhǔ zhōu.
大麻仁粥(《肘後方》:「治大便不通。」又《食醫心鏡》:「治風水腹大,腰臍重痛,五淋澀痛。」又《食療本草》:「去五藏風,潤肺。」按麻仁潤燥之功居多,去殼煎汁煮粥。)
yú pí zhōu bèi jí fāng: zhì shēn tǐ bào zhǒng, tóng mǐ zhǔ shí, xiǎo biàn lì lì yù. àn jiān lì guān jié, liáo xié rè, zhì bù mián. chū shēng jiá rén, zuò mí shí yóu yì shuì. jī kāng yǎng shēng lùn wèi yú lìng rén míng yě. dǎo pí wèi mò, kě hé cài jū shí.
榆皮粥(《備急方》:「治身體暴腫,同米煮食,小便利立愈。」按兼利關節,療邪熱,治不眠。初生莢仁,作糜食尤易睡。嵇康《養生論》謂榆令人暝也。搗皮為末,可和菜菹食。)
sāng bái pí zhōu sān yīn fāng: zhì xiāo kě, nuò gǔ chǎo chāi bái huā tóng zhǔ. yòu zhǒu hòu fāng zhì tóng. àn jiān zhì ké sòu tù xiě, diào zhōng xià qì. cǎi dōng pàn nèn gēn, qiáo qù pí, wù qù xián, zhì huáng yòng. qí gēn chū tǔ zhě yǒu dà dú.
桑白皮粥(《三因方》:「治消渴,糯谷炒拆白花同煮。」又《肘後方》治同。按兼治咳嗽吐血,調中下氣。采東畔嫩根,喬去皮,勿去涎,炙黃用。其根出土者有大毒。)
mài mén dōng zhōu nán yáng huó rén shū: zhì láo qì yù jué, hé dà zǎo zhú yè zhì cǎo zhǔ zhōu. yòu shòu shì qīng biān: zhì sòu jí fǎn wèi. àn jiān zhì kè rè kǒu gān xīn fán. běn cǎo yǎn yì yuē: qí xìng zhuān xiè bù zhuān shōu, qì ruò wèi hán zhě jìn fú.
麥門冬粥(《南陽活人書》:「治勞氣欲絕,和大棗竹葉炙草煮粥。」又《壽世青編》:「治嗽及反胃。」按兼治客熱、口乾、心煩。《本草衍義》曰:「其性專泄不專收,氣弱胃寒者禁服。」)
dì huáng zhōu qú xiān shén yǐn shū: lì xuè shēng jīng, hòu zhōu rè zài jiā zhàn mì. àn jiān liáng xuè shēng xuè, bǔ shèn zhēn yīn. shēng yòng hán, zhì shú yòng wēi wēn, zhǔ zhōu yí xiān zhě, jì tóng tiě qì. wú shān jū lù yún: yè kě zuò cài, shén yì rén.
地黃粥(《 瞿仙神隱》書:「利血生精,候粥熱再加棧蜜。」按兼涼血生血,補腎真陰。生用寒,制熟用微溫,煮粥宜鮮者,忌銅鐵器。吳 《山居錄》云:「葉可作菜,甚益人。」)
wú zhū yú zhōu shòu shì qīng biān: zhì hán lěng xīn tòng fù zhàng. yòu qiān jīn yì: jiǔ zhǔ zhū yú, zhì tóng. cǐ jiā mǐ zhǔ, jiǎn kāi kǒu zhě, xǐ shù cì yòng. àn jiān chú shī zhú fēng zhǐ lì. zhōu chù fēng tǔ jì: jiǔ rì yǐ zhū yú chā tóu, kě pì è.
吳茱萸粥(《壽世青編》:「治寒冷、心痛、腹脹。」又《千金翼》:「酒煮茱萸,治同。此加米煮,檢開口者,洗數次用。」按兼除濕逐風止痢。周處《風土記》:「九日以茱萸插頭,可辟惡。」)
cháng shān zhōu zhǒu hòu fāng: zhì lǎo nián jiǔ nüè, shú mǐ tóng zhǔ, wèi fā shí fú. àn jiān zhì shuǐ zhàng, xiōng zhōng tán jié, jié nüè nǎi qí zhuān zhǎng xìng bào hàn, néng fā tǔ. gān cǎo mò bàn zhēng shù cì, rán hòu tóng mǐ zhǔ, huà jùn lì wèi hé píng yě.
常山粥(《肘後方》:「治老年久瘧,秫米同煮,未發時服。」按兼治水脹,胸中痰結,截瘧乃其專長;性暴悍,能發吐。甘草末拌蒸數次,然後同米煮,化峻厲為和平也。)
bái shí yīng zhōu qiān jīn yì fāng: fú shí yīng fǎ: chuí suì shuǐ jìn chéng qīng, měi zǎo qǔ shuǐ zhǔ zhōu, qīng shēn yán nián. àn jiān zhì fèi wěi shī bì dǎn huáng, shí dà cháng. běn cǎo yǎn yì yuē: gōng jí kě zàn yòng, wèi wén jiǔ fú zhī yì.
白石英粥(《千金翼方》:「服石英法:捶碎水浸澄清,每早取水煮粥,輕身延年。」按兼治肺痿、濕痹、疸黃,實大腸。《本草衍義》曰:「攻疾可暫用,未聞久服之益。」)
zǐ shí yīng zhōu bèi jí fāng: zhì xū láo jīng jì. dǎ rú dòu, yǐ shuǐ zhǔ qǔ zhī zuò zhōu. àn jiān zhì shàng qì, xīn fù tòng, hāi nì xié qì. jiǔ fú wēn zhōng, gài shàng néng zhèn xīn, zhòng yǐ qù céng yě xià néng yì gān, shī yǐ qù kū yě.
紫石英粥(《備急方》:「治虛勞驚悸。打如豆,以水煮取汁作粥。」按兼治上氣,心腹痛,咳逆邪氣。久服溫中,蓋上能鎮心,重以去層也;下能益肝,濕以去枯也。)
cí shí zhōu fèng qīn yǎng lǎo shū: zhì lǎo rén ěr lóng, chuí mǐ mián guǒ, jiā zhū shèn zhǔ zhōu. yǎng lǎo shū yòu fāng: tóng bái shí yīng shuǐ jìn lù dì, měi rì qǔ shuǐ zuò zhōu, qì lì qiáng jiàn, yán rú tóng zǐ. àn jiān zhì zhōu bì fēng shī, tōng guān jié míng mù.
慈石粥(《奉親養老書》:「治老人耳聾,捶米綿裹,加豬腎煮粥。」《養老書》又方:「同白石英水浸露地,每日取水作粥,氣力強健,顏如童子。」按兼治周痹風濕,通關節明目。)
huá shí zhōu shèng huì fāng: zhì gé shàng fán rè, huá shí jiān shuǐ, rù mǐ tóng zhǔ. àn jiān lì xiǎo biàn, dàng xiōng zhōng jī jù, liáo huáng dǎn shí lín shuǐ zhǒng. pào zhì lùn yuē: fán yòng yán fěn, mǔ dān pí tóng zhǔ bàn rì, shuǐ táo pù gàn yòng.
滑石粥(《聖惠方》:「治膈上煩熱,滑石煎水,入米同煮。」按兼利小便,盪胸中積聚,療黃疸石淋水腫。《炮炙論》曰:「凡用研粉,牡丹皮同煮半日,水淘曝干用。」)
bái shí zhī zhōu zǐ mǔ mì lù: zhì shuǐ lì bù zhǐ, yán fěn hé zhōu, kōng xīn fú. àn shí zhī yǒu wǔ zhǒng, zhǔ zhì bù xiāng yuǎn, sè dà cháng zhǐ lì jū duō. cǐ fāng běn zhì xiǎo ér ruò bù shèng yào zhě, lǎo nián qì tǐ xū léi, yì yí zhī.
白石脂粥(《子母秘錄》:「治水痢不止,研粉和粥,空心服。」按石脂有五種,主治不相遠,澀大腸、止痢居多。此方本治小兒弱不勝藥者,老年氣體虛羸,亦宜之。)
cōng bái zhōu xiǎo pǐn fāng: zhì fā rè tóu tòng, lián xū hé mǐ zhǔ, jiā cù shǎo xǔ, qǔ hàn yù. yòu gāng mù fāng: fā hàn jiě jī, jiā shì. àn jiān ān zhōng, kāi gǔ jié, shā bǎi yào dú, yòng hú cōng liáng bù kě tóng mì shí, yōng qì hài rén.
蔥白粥(《小品方》:「治發熱頭痛,連須和米煮,加醋少許,取汗愈。」又《綱目》方:「發汗解肌,加豉。」按兼安中,開骨節,殺百藥毒,用胡蔥良;不可同蜜食,壅氣害人。)
lái fú zhōu tú jīng běn cǎo: zhì xiāo kě, shēng dǎo zhī zhǔ zhōu. yòu gāng mù fāng: kuān zhōng xià qì. àn jiān xiāo shí qù tán zhǐ ké zhì lì, zhì miàn dú. pí yǒu zǐ bái èr sè, shēng shā rǎng zhě dà ér gān, shēng jí dì zhě xiǎo ér là, zhì tóng.
萊菔粥(《圖經本草》:「治消渴,生搗汁煮粥。」又《綱目》方:「寬中下氣。」按兼消食、去痰、止咳、治痢,制面毒。皮有紫、白二色,生沙壤者大而甘,生瘠地者小而辣,治同。)
lái fú zi zhōu shòu shì qīng biān: zhì qì chuǎn. àn jiān huà shí chú zhàng, lì dà xiǎo biàn, zhǐ qì tòng. shēng néng shēng, shú néng jiàng shēng zé sàn fēng hán, jiàng zé dìng chuǎn hāi. yóu yǐ zhì tán zhì xià lì, hòu zhòng yǒu shū jī. shuǐ yán lǜ zhī jiā rù zhōu.
萊菔子粥(《壽世青編》:「治氣喘。」按兼化食除脹,利大小便,止氣痛。生能升,熟能降;升則散風寒,降則定喘咳。尤以治痰、治下痢,厚重有殊績。水研濾汁加入粥。)
bō cài zhōu gāng mù fāng: hé zhōng rùn zào. àn jiān jiě jiǔ dú, xià qì zhǐ kě, gēn yóu liáng, qí wèi gān huá. rú mén shì qīn yún: jiǔ bìng dà biàn sè zhì bù tōng, jí zhì lòu, yí cháng shí zhī. táng huì yào: ní bō luó guó xiàn cǐ cài, wèi néng yì shí wèi yě.
菠菜粥(《綱目》方:「和中潤燥。」按兼解酒毒,下氣止渴,根尤良,其味甘滑。《儒門事親》云:「久病大便澀滯不通,及痔漏,宜常食之。」《唐會要》:「尼波羅國獻此菜,為能益食味也。」)
tián cài zhōu táng běn cǎo: xià yuè zhǔ zhōu shí, jiě rè, zhì rè dú lì. yòu gāng mù fāng: yì wèi jiàn pí. àn xué pǔ lù: tián běn zuò' tián, yī míng' jūn dá cài, jiān zhǐ xuè, liáo shí xíng zhuàng rè. zhū cài xìng jù huá, yǐ wèi jiàn pí, kǒng wú yàn.
甜菜粥(《唐本草》:「夏月煮粥食,解熱,治熱毒痢。」又《綱目》方:「益胃健脾。」按《學圃錄》:「甜本作'菾』,一名'莙薘菜』,兼止血,療時行壯熱。」諸菜性俱滑,以為健脾,恐無驗。)
tū cài gēn zhōu quán shēng jí: zhì bái zhuó, yòng gēn jiān tāng zhǔ zhōu. àn běn cǎo bù zài, qí yè xì zhòu, shì dì huáng yè, sú míng niú shé tóu cǎo, jí yě tián cài. wèi wēi sè, xìng hán jiě rè dú, jiān zhì xuǎn. guǐ yí fāng yún: dǎo zhī áo gāo yào tiē zhī.
禿菜根粥(《全生集》:「治白濁,用根煎湯煮粥。」按《本草》不載,其葉細縐,似地黃葉,俗名「牛舌頭草」,即「野甜菜」。味微澀,性寒解熱毒,兼治癬。《鬼遺方》云:「搗汁熬膏藥貼之。」)
jiè cài zhōu gāng mù fāng: huō tán pì è. àn jiān wēn zhōng zhǐ sòu, kāi lì jiǔ qiè, qí xìng xīn rè, ér sàn hào rén zhēn yuán. bié lù wèi néng míng mù, zàn shí zhī kuài yě. yè dà zhě liáng, xì yè yǒu máo zhě sǔn rén. jiǔ yè zhōu shí yī xīn jìng: zhì shuǐ lì. yòu gāng mù fāng: wēn zhōng nuǎn xià. àn jiān bǔ xū zhuàng yáng, zhì fù tòng. jīng míng jiǔ bái, gēn míng jiǔ huáng. lǐ jì wèi jiǔ wèi fēng běn, yán měi zài gēn, nǎi jīng zhī wèi chū tǔ zhě. zhì bìng yòng yè.
芥菜粥(《綱目》方:「豁痰辟惡。」按兼溫中止嗽,開利九竊,其性辛熱,而散耗人真元。《別錄》謂能明目,暫時之快也。葉大者良,細葉有毛者損人。)韭葉粥(《食醫心鏡》:「治水痢。」又《綱目》方:「溫中暖下。」按兼補虛壯陽,治腹痛。莖名韭白,根名韭黃。《禮記》謂韭為豐本,言美在根,乃莖之未出土者。治病用葉。)
jiǔ zi zhōu qiān jīn yì: zhì mèng xiè yí niào. àn jiān nuǎn yāo xī, zhì guǐ jiāo shén xiào, bǔ gān jí mìng mén, liáo xiǎo biàn pín shù. jiǔ nǎi gān zhī cài, rù zú jué yīn jīng, gān zhǔ xiè, shèn zhǔ bì, zhǐ xiè jīng yóu wèi yào pǐn.
韭子粥(《千金翼》:「治夢泄遺尿。」按兼暖腰膝,治鬼交甚效,補肝及命門,療小便頻數。韭乃肝之菜,入足厥陰經,肝主泄,腎主閉,止泄精尤為要品。)
xiàn cài zhōu fèng qīn yǎng lǎo shū: zhì xià lì, xiàn cài zhǔ zhōu shí, lì xiào. àn xué pǔ lù: xiàn lèi shén duō, cháng yǒu zhě bái zǐ chì sān zhǒng. bái zhě chú hán rè, zǐ zhě zhì qì lì, chì zhě zhì xuè lì, bìng lì dà xiǎo cháng. zhì lì chū qǐ wèi yí.
莧菜粥(《奉親養老書》:「治下痢,莧菜煮粥食,立效。」按《學圃錄》:「莧類甚多,常有者白、紫、赤三種。白者除寒熱,紫者治氣痢,赤者治血痢,並利大小腸。」治痢初起為宜。)
lù shèn zhōu rì huá běn cǎo: bǔ zhōng ān wǔ cáng, zhuàng yáng qì. yòu shèng huì fāng: zhì ěr lóng, jù zuò zhōu. àn shèn sú míng yāo zǐ, jiān bǔ yī qiè xū sǔn. mí lèi lù, bǔ yáng yí lù, bǔ yīn yí mí. líng yuàn jì yǒu lù bǔ yīn mí bǔ yáng zhī shuō, fēi.
鹿腎粥(《日華本草》:「補中安五藏,壯陽氣。」又《聖惠方》:「治耳聾,俱作粥。」按腎俗名「腰子」,兼補一切虛損。麋類鹿,補陽宜鹿,補陰宜麋。《靈苑記》有鹿補陰麋補陽之說,非。)
yáng shèn zhōu yǐn shàn zhèng yào: zhì yáng qì shuāi bài, yāo jiǎo tòng, jiā cōng bái gǒu qǐ yè, tóng wǔ wèi zhǔ zhī, zài hé mǐ zhǔ. yòu liáng liáo xīn jìng: zhì shèn xū jīng jié, jiā shì zhī wǔ wèi zhǔ. àn jiān zhì ěr lóng jiǎo qì, fāng shū měi yòng wèi shèn jīng yǐn dǎo.
羊腎粥(《飲膳正要》:「治陽氣衰敗,腰腳痛,加蔥白枸杞葉,同五味煮汁,再和米煮。」又《良療心鏡》:「治腎虛精竭,加豉汁五味煮。」按兼治耳聾腳氣,方書每用為腎經引導。)
zhū suǐ zhōu cí shān cān rù. àn yǎng lǎo shū: zhū shèn zhōu jiā cōng, zhì jiǎo qì. zhǒu hòu fāng: zhū gān zhōu jiā lǜ dòu, zhì sōu sè, jiē hǎn bǔ yì. ròu yóu dòng fēng, zhǔ zhōu wú bǔ. dān xī xīn fǎ: yòng jǐ suǐ zhì xū sǔn bǔ nǎi, jiān tián gǔ suǐ, rù zhōu jiā.
豬髓粥(慈山參入。按《養老書》:「豬腎粥加蔥,治腳氣。」《肘後方》:「豬肝粥加綠豆,治溲澀,皆罕補益。肉尤動風,煮粥無補。」《丹溪心法》:「用脊髓治虛損補奶,兼填骨髓,入粥佳。」)
zhū dù zhōu shí yī xīn jìng: zhì xiāo kě yǐn shuǐ, yòng xióng zhū dù, zhǔ qǔ nóng zhī, jiā shì zuò zhōu. àn jiān bǔ xū sǔn zhǐ bào lì, xiāo jī jù. tú jīng běn cǎo yuē: sì jì yuè yí shí zhī. zhū shuǐ chù ér yòu shǔ tǔ, yòng zhī yǐ wèi zhì wèi yě.
豬肚粥(《食醫心鏡》:「治消渴飲水,用雄豬肚,煮取濃汁,加豉作粥。」按兼補虛損、止暴痢,消積聚。《圖經本草》曰:「四季月宜食之。」豬水畜而囿屬土,用之以胃治胃也。)
yáng ròu zhōu yǐn shàn zhèng yào: zhì gǔ zhēng jiǔ lěng, shān yào zhēng shú, yán rú ní, tóng ròu xià mǐ zuò zhōu. àn jiān bǔ zhōng yì qì, kāi wèi jiàn pí, zhuàng yáng zī shèn, liáo hán shàn. xìng rén tóng zhǔ zé yì mí, hú táo tóng zhǔ zé bù sāo, tóng qì zhǔ sǔn yáng.
羊肉粥(《飲膳正要》:「治骨蒸久冷,山藥蒸熟,研如泥,同肉下米作粥。」按兼補中益氣,開胃健脾,壯陽滋腎,療寒疝。杏仁同煮則易糜,胡桃同煮則不臊,銅器煮損陽。)
yáng gān zhōu duō néng bǐ shì, zhì mù bù néng yuǎn shì. yáng gān suì qiè, jiā jiǔ zi chǎo yán, jiān zhī xià mǐ zhǔ. àn jiān zhì gān fēng xū rè mù chì, jí bìng hòu shī míng. yáng gān néng míng mù, tā gān zé fǒu, qīng yáng gān yóu yàn. yáng jǐ gǔ zhōu qiān jīn shí zhì fāng: zhì lǎo rén wèi ruò, yǐ gǔ chuí yán tǎo huì, jiān qǔ zhī, rù qīng liáng mǐ zhǔ. àn jiān zhì hán zhōng léi shòu, zhǐ lì bǔ shèn, liáo yāo tòng. jǐ gǔ tōng dū mài, yòng yǐ zhì shèn, yóu yǒu xiào.
羊肝粥(多能鄙事,治目不能遠視。羊肝碎切,加韭子炒研,煎汁下米煮。按兼治肝風虛熱、目赤,及病後失明。羊肝能明目,他肝則否,青羊肝尤驗。)羊脊骨粥(《千金食治方》:「治老人胃弱,以骨捶研討會,煎取汁,入青梁米煮。」按兼治寒中羸瘦,止痢補腎,療腰痛。脊骨通督脈,用以治腎,尤有效。)
quǎn ròu zhōu shí liáo xīn jìng: zhì shuǐ qì gǔ zhàng, hé mǐ liào zhǔ, kōng fù shí. àn jiān ān wǔ cáng, bǔ jué shāng, yì yáng shì, hòu cháng wèi, tián jīng suǐ, nuǎn yāo xī, huáng gǒu ròu yóu bǔ yì xū láo. bù kě qù xuè, qù xuè zé lì jiǎn, bù yì rén.
犬肉粥(《食療心鏡》:「治水氣鼓脹,和米料煮,空腹食。」按兼安五藏,補絕傷,益陽事,厚腸胃,填精髓,暖腰膝,黃狗肉尤補益虛勞。不可去血,去血則力減,不益人。)
má què zhōu shí zhì tōng shuō: zhì lǎo rén léi shòu, yáng qì guǎn ruò. má què chǎo shú, jiǔ lüè zhǔ, jiā cōng hé mǐ zuò zhōu. àn jiān suō xiǎo biàn, nuǎn yāo xī, yì jīng suǐ. shí liáo běn cǎo yuē: dōng sān yuè shí zhī, qǐ yáng dào. lǐ shí zhēn yuē: xìng yín yě.
麻雀粥(《食治通說》:「治老人羸瘦,陽氣管弱。」麻雀炒熟,酒略煮,加蔥和米作粥。按兼縮小便,暖腰膝,益精髓。《食療本草曰》:「冬三月食之,起陽道。」李時珍曰:「性淫也。」)
lǐ yú zhōu shòu yù shén fāng: zhì fǎn wèi, tóng biàn jìn yī xiǔ, pào jiāo zhǔ zhōu. yòu shí yī xīn jìng: zhì ké sòu qì chuǎn, yòng nuò mǐ. àn jiān zhì shuǐ zhǒng huáng dǎn, lì xiǎo biàn. zhū yú wéi cǐ wèi jiā, fēng qǐ néng fēi yuè, gù yòu dòng fēng, fēng bìng jì shí.
鯉魚粥(《壽域神方》:「治反胃,童便浸一宿,炮焦煮粥。」又《食醫心鏡》:「治咳嗽氣喘,用糯米。」按兼治水腫黃疸,利小便。諸魚惟此為佳,風起能飛越,故又動風,風病忌食。)
yòu zhǔ zhōu fāng, shàng zhōng xià sān pǐn, gòng bǎi zhǒng. diào yǎng zhì jí, èr zhě jiān jù, jiē suǒ yǐ wèi lǎo nián dì, wú shǐ qīng tóu gōng bǔ ěr. qián rén yǒu shí liáo shí zhì shí yī, jí fú shí jīng yǐn shàn zhèng yào zhū shū, mò fēi bì jùn lì yǐ jiù hé píng yě. qiě bù dú zhì jí yí shèn, jí diào yǎng yì bù dé gài shī. rú rén cān zhōu yì jiàn lǐ jiàng shǒu jí fāng, qí wèi dà bǔ yuán qì, zì bù dài yán, dàn jià děng yú zhū, wèi yì gōng xún cháng zhī yī bǎo, tīng zhī yǒu lì zhě, wú yōng zhí rù yǐ bèi fāng. cǐ wài suǒ yí shàng duō, qǐ jǐn qì wèi jù liè zhī wù, yì yǒu gòu mì nán huò zhī pǐn, tú jīn bó cǎi, ér wú dāng yú yòng, xī qǔ hū? zī zhuàn zhōu pǔ, yào jiē duàn zì yì jiàn, hé qián sì juǎn, zú bèi lǎo nián zhī yí yǎng. wú zhī zì lǎo qí lǎo, shì cǐ dào yě, nǎi huò chuán shù jí zhī, bù wú xiǎo bì yú shì. miù wàng zhī jī, yòu hé gǎn cí!
右煮粥方,上中下三品,共百種。調養治疾,二者兼具,皆所以為老年地,毋使輕投攻補耳。前人有食療、食治、食醫,及《服食經》、《飲膳正要》諸書,莫非避峻厲以就和平也。且不獨治疾宜慎,即調養亦不得概施。如人參粥亦見李絳《手集方》,其為大補元氣,自不待言,但價等於珠,未易供尋常之一飽,聽之有力者,無庸摭入以備方。此外所遺尚多,豈僅氣味俱劣之物,亦有購覓難獲之品,徒矜博採,而無當於用,奚取乎?茲撰《粥譜》,要皆斷自臆見,合前四卷,足備老年之頤養。吾之自老其老,恃此道也,乃或傳述及之,不無小裨於世。謬妄之譏,又何敢辭!
shì suì jì dōng yuè zhī sān rì cí shān jū shì yòu shū yú wěi
是歲季冬月之三日慈山居士又書於尾