shān yào zhōu jīng yàn fāng: zhì jiǔ xiè, nuò mǐ shuǐ jìn yī xiǔ, shān yào chǎo shú, jiā shā táng hú jiāo zhǔ. àn jiān bǔ shèn jīng, gù cháng wèi. qí zi shēng yè jiān, dà rú líng, rù zhōu gèng jiā. dù lán xiāng chuán yún: shí zhī pì wù lù.
山藥粥（《經驗方》：「治久泄，糯米水浸一宿，山藥炒熟，加沙糖胡椒煮。」按兼補腎精，固腸胃。其子生葉間，大如鈴，入粥更佳。《杜蘭香傳》云：「食之辟霧露。」）
bái fú líng zhōu zhí zhǐ fāng: zhì xīn xū mèng xiè bái zhuó. yòu gāng mù fāng: zhǔ qīng shàng shí xià. yòu cǎi zhēn jí: zhì yù shuì bù dé shuì. àn shǐ jì guī cè chuán: míng' fú líng, wèi sōng zhī shén líng suǒ fú yě. jiān ān shén shèn shī yì pí.
白茯苓粥（《直指方》：「治心虛、夢泄、白濁。」又《綱目方》：「主清上實下。」又《采珍集》：「治欲睡不得睡。」按《史記·龜策傳》：「名'伏靈』，」謂松之神靈所伏也。兼安神滲濕益脾。）
chì xiǎo dòu zhōu rì yòng jǔ yào: xiāo shuǐ zhǒng. yòu gāng mù fāng: lì xiǎo biàn, zhì jiǎo qì, bì xié lì. àn jiān zhì xiāo kě, zhǐ xiè lì fù zhàng tǔ nì. fú shí jīng yún: dōng zhì rì shí chì xiǎo dòu zhōu, kě yàn yì guǐ. jí bì xié lì zhī yì.
赤小豆粥（《日用舉要》：「消水腫。」又《綱目》方：「利小便，治腳氣，辟邪厲。」按兼治消渴，止泄痢、腹脹、吐逆。《服食經》云：「冬至日食赤小豆粥，可厭疫鬼。」即辟邪厲之意。）
cán dòu zhōu shān jū qīng gòng: kuài wèi hé pí. àn jiān lì cáng fǔ, běn jīng bù zài. wàn biǎo jī shàn táng fāng: yǒu wù tūn zhēn, cán dòu tóng jiǔ cài shí, zhēn zì dà biàn chū. lì cáng fǔ kě yàn. zhǔ zhōu yí dài lù cǎi nèn zhě, qù pí yòng, pí wèi sè.
蠶豆粥（《山居清供》：「快胃和脾。」按兼利藏府，本經不載。《萬表積善堂方》：「有誤吞針，蠶豆同韭菜食，針自大便出。」利藏府可驗。煮粥宜帶露采嫩者，去皮用，皮味澀。）
tiān huā fěn zhōu qiān jīn yuè lìng: zhì xiāo kě. àn jí guā lóu gēn. pào zhì lùn yuē: yuán zhě wèi' guā, zhǎng zhě wèi' lóu, gēn zé yī yě. shuǐ mó chéng fěn rù zhōu, chú fán rè, bǔ xū ān zhōng, liáo rè kuáng shí jí, rùn fèi jiàng huǒ zhǐ sòu, yí xū rè rén.
天花粉粥（《千金月令》：「治消渴。」按即「栝樓根」。《炮炙論》曰：「圓者為'栝』，長者為'樓』，根則一也。」水磨澄粉入粥，除煩熱，補虛安中，療熱狂時疾，潤肺、降火、止嗽，宜虛熱人。）
miàn zhōu wài tái mì yào: zhì hán lì bái xiè, mài miàn chǎo huáng, tóng mǐ zhǔ. àn jiān qiáng qì lì, bǔ bù zú, zhù wǔ cáng. gāng mù yuē: běi miàn xìng píng, shí zhī bù kě nán miàn xìng rè, shí zhī fā kě. suí dì qì ér yì yě, fàn shū míng jiā shī cuò.
面粥（《外台秘要》：「治寒痢、白瀉，麥面炒黃，同米煮。」按兼強氣力，補不足，助五藏。《綱目》曰：「北面性平，食之不渴；南面性熱，食之發渴。」隨地氣而異也，梵書名「迦師錯」。）
fǔ jiāng zhōu cí shān cān rù: fǔ jiāng jí wèi diǎn chéng fǔ zhě, zhū dòu kě zhì, yòng bái dòu jū duō. rùn fèi xiāo zhàng mǎn, xià dà cháng zhuó qì, lì xiǎo biàn, shǔ yuè rù rén hàn yǒu dú. běi fāng hū wèi tián jiāng zhōu, jiě méi dú, qīng chén yǒu jiān tiāo yù yú shì.
腐漿粥（《慈山參入》：腐漿即未點成腐者，諸豆可制，用白豆居多。潤肺、消脹滿，下大腸濁氣，利小便，暑月入人汗有毒。北方呼為「甜漿粥」，解煤毒，清晨有肩挑鬻於市。）
lóng yǎn ròu zhōu cí shān cān rù. kāi wèi yuè pí, yǎng xīn yì zhì, tōng shén míng, ān wǔ cáng, qí xiào shén dà. běn cǎo yǎn yì yuē: cǐ zhuān wèi guǒ, wèi jiàn rù yào. fēi yǐ. míng yī bié lù yún: zhì xié qì, chú gǔ dú, jiǔ fú qiáng hún qīng shēn bù lǎo.
龍眼肉粥（慈山參入。開胃悅脾，養心益智，通神明，安五藏，其效甚大。《本草衍義》曰：「此專為果，未見入藥。」非矣。《名醫別錄》云：「治邪氣，除蠱毒，久服強魂輕身不老。」）
dà zǎo zhōu cí shān cān rù: àn dào jiā fāng yào: zǎo wèi jiā ěr, pí lì ròu bǔ. qù pí yòng, yǎng pí qì, píng wèi qì, rùn fèi zhǐ sòu, bǔ wǔ cáng, hé bǎi yào. zǎo lèi bù yī, qīng zhōu hēi dà zǎo liáng, nán zǎo wèi báo wēi suān, wù yòng.
大棗粥（《慈山參入》：按《道家方藥》：「棗為佳餌，皮利肉補。」去皮用，養脾氣，平胃氣，潤肺止嗽，補五藏，和百藥。棗類不一，青州黑大棗良，南棗味薄微酸，勿用。）
zhè jiāng zhōu cǎi zhēn jí: zhì ké sòu xū rè, kǒu gān shé zào. àn jiān zhù pí qì, lì dà xiǎo cháng, chú fán rè, jiě jiǔ dú. yǒu qīng zǐ èr zhǒng, qīng zhě shèng. zhà wèi jiāng, jiā rù zhōu, rú jīng huǒ fèi, shī qí běn xìng, yǔ táng shuāng hé yì.
蔗漿粥（《采珍集》：「治咳嗽虛熱，口乾舌燥。」按兼助脾氣，利大小腸，除煩熱，解酒毒。有青、紫二種，青者勝。榨為漿，加入粥，如經火沸，失其本性，與糖霜何異。）
shì bǐng zhōu shí liáo běn cǎo: zhì qiū lì. yòu shèng jì fāng: zhì bí zhì bù tōng. àn jiān jiàn pí sè cháng, zhǐ xuè zhǐ sòu, liáo zhì. rì gàn wèi bái shì, huǒ gàn wèi wū shì, yí yòng bái zhě. gàn shì qù pí nà wèng zhōng, dài shēng bái shuāng, yǐ shuāng rù zhōu yóu jiā.
柿餅粥（《食療本草》：「治秋痢。」又《聖濟方》：「治鼻窒不通。」按兼健脾澀腸，止血止嗽，療痔。日干為白柿，火干為烏柿，宜用白者。干柿去皮納瓮中，待生白霜，以霜入粥尤佳。）
zhǐ jǔ zhōu cí shān cān rù: àn sú míng jī jù zi, xíng juǎn qū rú shān hú, wèi gān rú zǎo. gǔ jīn zhù: míng' shù mì, chú fán qīng rè, yóu jiě jiǔ dú, zuì hòu cì zǎo kōng fù shí cǐ zhōu pō yí. lǎo zhī nèn yè, jiān zhī bèi tián, yì jiě fán kě.
枳椇粥（《慈山參入》：按俗名「雞距子」，形捲曲如珊瑚，味甘如棗。《古今注》：「名'樹蜜』」，除煩清熱，尤解酒毒，醉後次早空腹食此粥頗宜。老枝嫩葉，煎汁倍甜，亦解煩渴。）
gǒu qǐ zǐ zhōu gāng mù fāng: bǔ jīng xuè, yì shèn qì. àn jiān jiě kě chú fēng, míng mù ān shén. yàn yún qù jiā qiān lǐ, wù shí gǒu qǐ. wèi néng qiáng shèng yáng qì yě. běn cǎo yǎn yì yuē: zi wēi hán, jīn rén duō yòng wèi bǔ shèn yào. wèi kǎo jīng yì.
枸杞子粥（《綱目》方：「補精血，益腎氣。」按兼解渴除風，明目安神。諺雲「去家千里，勿食枸杞。」謂能強盛陽氣也。《本草衍義》曰：「子微寒，今人多用為補腎藥。」未考經意。）
mù ěr zhōu guǐ yí fāng: zhì zhì, àn sāng huái chǔ yú liǔ, wèi wǔ mù ěr. shén nóng běn cǎo jīng yún: yì qì bù jī, qīng shēn qiáng zhì. dàn zhū mù jiē shēng ěr, liáng dú yì suí mù xìng. zhǔ zhōu shí, jiān zhì cháng hóng, zhǔ bì jí làn, wèi dàn ér qīng.
木耳粥（《鬼遺方》：「治痔，按桑、槐、楮、榆、柳，為五木耳。」《神農本草經》云：「益氣不飢，輕身強志。」但諸木皆生耳，良毒亦隨木性。煮粥食，兼治腸紅，煮必極爛，味淡而清。）
xiǎo mài zhōu shí yī xīn jìng: zhì xiāo kě. àn jiān lì xiǎo biàn, yǎng gān qì, yǎng xīn qì, zhǐ hàn. běn cǎo shí yí yuē: mài liáng miàn wēn, fū lěng miàn rè, bèi sì shí zhī qì, yòng yǐ zhì rè. wù lìng pí chāi, chāi zé xìng rè, xū xiān zhǔ zhī, qù mài jiā mǐ.
小麥粥（《食醫心鏡》：「治消渴。」按兼利小便，養肝氣，養心氣，止汗。《本草拾遺》曰：「麥涼麵溫，麩冷麵熱，備四時之氣，用以治熱。」勿令皮拆，拆則性熱，須先煮汁，去麥加米。）
líng zhōu gāng mù fāng: yì cháng wèi, jiě nèi rè. àn shí liáo běn cǎo yuē: líng bù zhì bìng, xiǎo yǒu bǔ yì. zhǒng bù yī lèi, yǒu yě líng shēng bēi táng zhōng, ké yìng ér xiǎo, pù gàn zhǔ zhōu, xiāng qì jiào shèng. zuǒ chuán qū dào shì jì, jí cǐ wù.
菱粥（《綱目》方：「益腸胃，解內熱。」按《食療本草》曰：「菱不治病，小有補益。」種不一類，有野菱生陂塘中，殼硬而小，曝干煮粥，香氣較勝。《左傳》「屈到嗜芰」，即此物。）
dàn zhú yè zhōu cí shān cān rù. àn chūn shēng miáo, xì jīng lǜ yè shì zhú, huā bì sè, bàn rú dié chì. chú fán rè, lì xiǎo biàn, qīng xīn. gāng mù yuē: dàn zhú yè jiān tāng zhǔ fàn, shí zhī néng pì shǔ. zhǔ fàn hé ruò zhǔ zhōu? yóu tuǒ.
淡竹葉粥（慈山參入。按春生苗，細莖綠葉似竹，花碧色，瓣如蝶翅。除煩熱，利小便，清心。《綱目》曰：「淡竹葉煎湯煮飯，食之能辟暑。」煮飯曷若煮粥？尤妥。）
bèi mǔ zhōu zī shēng lù: huà tán zhǐ sòu zhǐ xuè, yán rù zhōu. àn jiān zhì hóu bì mù xuàn, jí kāi yù, dú kē zhě yǒu dú. shī yún: yán cǎi qí méng. méng běn zuò méng. ěr yǎ: méng m ng yī zhǒng zhōng yào cǎo, jí bèi mǔ., bèi mǔ yě. shī běn bù dé zhì ér zuò, gù yuē cǎi méng, wèi zhì yù yě.
貝母粥（《資生錄》：「化痰、止嗽、止血，研入粥。」按兼治喉痹目眩，及開郁，獨顆者有毒。《詩》云：「言采其虻。」虻本作「莔」。《爾雅》：「莔[méng一種中藥草，即「貝母」。]，貝母也。」《詩》本不得志而作，故曰「采虻」，為治郁也。）
zhú yè zhōu fèng qīn yǎng lǎo shū: zhì nèi rè mù chì tóu tòng, jiā shí gāo tóng zhǔ, zài jiā shā táng. cǐ jí zhòng jǐng zhú yè shí gāo tāng zhī yì. àn jiān liáo shí xié fā rè, huò dān yòng zhú yè zhǔ zhōu, yì néng jiě kě chú fán.
竹葉粥（《奉親養老書》：「治內熱、目赤、頭痛，加石膏同煮，再加沙糖。」此即仲景「竹葉石膏湯」之意。按兼療時邪發熱，或單用竹葉煮粥，亦能解渴除煩。）
zhú lì zhōu shí liáo běn cǎo: zhì rè fēng. yòu shòu shì qīng biān: zhì tán huǒ. àn jiān zhì kǒu chuāng mù tòng xiāo kě. jí tán zài jīng luò sì zhī, fēi cǐ bù dá, zhōu shú hòu jiā rù. běn cǎo bǔ yí yuē: zhú lì qīng tán, fēi zhù jiāng zhī bù néng xíng.
竹瀝粥（《食療本草》：「治熱風。」又《壽世青編》：「治痰火。」按兼治口瘡、目痛、消渴。及痰在經絡四肢，非此不達，粥熟後加入。《本草補遺》曰：「竹瀝清痰，非助薑汁不能行。」）
niú rǔ zhōu qiān jīn yì: bái shí yīng hēi dòu sì niú, qǔ rǔ zuò zhōu, lìng rén féi jiàn. àn jiān jiàn pí chú dǎn huáng. běn cǎo shí yí yún: shuǐ niú shèng huáng niú. yòu zhī má mó jiàng, chǎo miàn jiān chá jiā yán hé rù rǔ, běi fāng wèi zhī miàn chá, yì lǎo rén.
牛乳粥（《千金翼》：「白石英、黑豆飼牛，取乳作粥，令人肥健。」按兼健脾、除疸黃。《本草拾遺》云：「水牛勝黃牛。」又芝麻磨醬，炒麵煎茶加鹽和入乳，北方謂之「麵茶」，益老人。）
lù ròu zhōu cí shān cān rù. guān dōng yǒu fēng gān lù ròu tiáo, jiǔ wēi zhǔ, yán tǎo huì qiè zuò zhōu, jí xiāng měi. bǔ zhōng yì qì lì, qiáng wǔ cáng. shòu shì qīng biān yuē: lù ròu bù bǔ, fǎn wěi rén yáng. àn bié lù zhǐ rōng néng wěi yáng, gài yīn yáng qì shàng shēng zhī gù.
鹿肉粥（慈山參入。關東有風乾鹿肉條，酒微煮，研討會切作粥，極香美。補中、益氣力，強五藏。《壽世青編》曰：「鹿肉不補，反痿人陽。」按《別錄》指茸能痿陽，蓋因陽氣上升之故。）
dàn cài zhōu xíng chú jì yào: zhǐ xiè xiè, bǔ shèn. àn jiān zhì láo shāng, jīng xuè shuāi shǎo, tù xiě cháng míng yāo tòng, yòu zhì yǐng, yǔ hǎi zǎo tóng gōng. kān shí yào yàn yuē: yǔ luó bó huò zǐ sū dōng guā, rù mǐ tóng zhǔ, zuì yì lǎo rén. zhuó yí yòng zhī.
淡菜粥（《行廚記要》：「止泄瀉，補腎。」按兼治勞傷，精血衰少，吐血、腸鳴、腰痛，又治癭，與海藻同功。《刊石藥驗》曰：「與蘿蔔或紫蘇冬瓜，入米同煮，最益老人。」酌宜用之。）
jī zhī zhōu shí yī xīn jìng: zhì kuáng jí, yòng bái xióng jī. yòu fèng qīn yǎng lǎo shū: zhì jiǎo qì, yòng wū gǔ yǒu jī. àn jiān bǔ xū yǎng xuè. xùn wèi fēng wèi jī, fēng bìng jì shí. táo hóng jǐng zhēn gào yuē: yǎng bái xióng jī kě bì xié, yě jī bù yì rén.
雞汁粥（《食醫心鏡》：「治狂疾，用白雄雞。」又《奉親養老書》：「治腳氣，用烏骨友雞。」按兼補虛養血。巽為風為雞，風病忌食。陶弘景《真誥》曰：「養白雄雞可辟邪，野雞不益人。」）
yā zhī zhōu shí yī xīn jìng: zhì shuǐ bìng chuí sǐ, qīng tóu yā hé wǔ wèi zhǔ zhōu. àn jiān bǔ xū chú rè, lì shuǐ dào, zhǐ rè lì. qín jīng yuē: bái zhě liáng, hēi zhě dú lǎo zhě liáng, nèn zhě dú. yě yā yóu yì bìng rén, jì tóng hú táo mù ěr dòu chǐ shí.
鴨汁粥（《食醫心鏡》：「治水病垂死，青頭鴨和五味煮粥。」按兼補虛除熱，利水道，止熱痢。《禽經》曰：「白者良，黑者毒；老者良，嫩者毒。」野鴨尤益病人，忌同胡桃木耳豆豉食。）
hǎi cān zhōu xíng chú jì yào: zhì wěi, wēn xià yuán. àn zī shèn bǔ yīn. nán mǐn jì wén yán bǔ qǔ fǎ: lìng nǚ rén luǒ tǐ rù shuǐ, jí zhēng zhú ér lái. qí xìng yín yě. sè hēi rù shèn, yì cóng qí lèi. xiān zhǔ liào xì qiē rù mǐ, jiā wǔ wèi.
海參粥（《行廚記要》：「治痿，溫下元。」按滋腎補陰。《南閩記聞》言捕取法：令女人裸體入水，即爭逐而來。其性淫也。色黑入腎，亦從其類。先煮料細切入米，加五味。）
bái xiǎng zhōu zūn shēng bā jiān: kāi wèi yuè pí. àn jiān xiāo shí zhǐ bào lì fù zhàng. ěr yǎ yì yuē: zhū yú gān zhě jiē wèi xiǎng, bù jí shí shǒu yú, gù dú dé bái míng. wú dì zhì yuē: xiǎng zì cóng měi xià yú, cóng xiǎng zhě fēi. zhǔ zhōu jiā jiāng shì.
白鯗粥（《遵生八箋》：「開胃悅脾。」按兼消食、止暴痢、腹脹。《爾雅翼》曰：「諸魚乾者皆為鯗，不及石首魚，故獨得白名。」《吳地誌》曰：「鯗字從美下魚，從鯗者非。」煮粥加姜豉。）
