rì wèi chū ér jí xǐng, yè fāng lán ér bù mèi, lǎo nián héng yǒu zhī. huáng hūn shí rú zhé jiù qǐn, zé yù bù néng mèi. bì zuò yǒu qǐng, zuò shí xiān diào xī yǐ dìng qì, hán cōng yǎn míng, bǐng chú zá xiǎng huò xíng zuò gōng yùn dòng yī fān zuò gōng jiàn èr juǎn dǎo yǐn nèi. kàng cāng zǐ yuē: tǐ hé yú xīn, xīn hé yú qì, qì hé yú shén, shén hé yú wú. yè zuò rú cǐ, jí ān shuì zhī miào jué.
日未出而即醒，夜方闌而不寐，老年恆有之。黃昏時如輒就寢，則愈不能寐。必坐有頃，坐時先調息以定氣，寒聰掩明，屏除雜想；或行坐功運動一番（「坐功」見二卷《導引》內）。《亢倉子》曰：「體合於心，心合於氣，氣合於神，神合於無。」夜坐如此，即安睡之妙訣。

wǔ zàng zhī jīng qì, shàng zhù yú mù, zuò shí dēng guāng zhào yào, jí bì mù yì shì hóng shā zhào zhī, xīn yīn mù dòng, suì zhì xiáo luàn shén míng, xū zhì yǐn dēng. fàng wēng shī suǒ yún xiǎo zhì zhàng dēng biàn xì shū shì yě. shǐ guāng bù shè mù, jiān yǎng mù lì ruò miè dēng ér zuò gèng tuǒ. léng yán jīng yuē: kāi yǎn jiàn míng, míng wèi jiàn wài bì yǎn jiàn àn, míng wèi jiàn nèi. xún zǐ yuē: zhuó míng wài jǐng, qīng míng nèi jǐng. yì tóng.
五臟之精氣，上注於目，坐時燈光照耀，即閉目亦似紅紗罩之，心因目動，遂致淆亂神明，須置隱燈。放翁詩所云「小幟幛燈便細書」是也。使光不射目，兼養目力；若滅燈而坐更妥。《楞嚴經》曰：「開眼見明，名為見外；閉眼見暗，名為見內。」《荀子》曰：「濁明外景，清明內景。」意同。

zuò jiǔ fù kōng, shì kě jìn shí, yì wù zhé shí, yǐ rǎo wèi qì. nèi jīng yuē: wèi bù hé zé wò bù ān. huò lüè jìn tāng yǐn yǐ nuǎn zhī, jiǔ gèng bù kě yǐn. qì xuè rù yè ér fú, jiǔ xìng dòng sàn, liǎng xiāng fáng yě. yè bù shí jiāng yì cǐ yì.
坐久腹空，似可進食，亦勿輒食，以擾胃氣。《內經》曰：「胃不和則臥不安。」或略進湯飲以暖之，酒更不可飲。氣血入夜而伏，酒性動散，兩相妨也。夜不食姜亦此意。

jiǎn zhú yè huà, cǐ shǎo zhuàng zhī cháng, lǎo nián ruò bù liǎn shù, yù tán xiào yù bù juàn, shén qì fú dòng, biàn jué nán yǐ shōu shè. bào shì huáng jí jīng shì zhù yuē: rén zhī shén zhòu zài xīn, yè zài shèn. gài shèn zhǔ nà qì, tán xiào zé qì bù nà, qì bù nà zé shén bù cáng, suǒ yǐ zhōng yè wú mèi, tán xiào yì zú zhì zhī.
剪燭夜話，此少壯之常，老年若不斂束，愈談笑愈不倦，神氣浮動，便覺難以收攝。鮑氏《皇極經世》注曰：「人之神晝在心，夜在腎。」蓋腎主納氣，談笑則氣不納，氣不納則神不藏，所以終夜無寐，談笑亦足致之。

yè yǐ gèng diǎn wèi hòu, rú gèng diǎn wú wén, hé suǒ qǔ zhǔn? niān xiāng yī zhù huò liǎng zhù, suí qí zuò zhī jiǔ zàn, lìng měi yè tóng zhī, zé qì xuè zhī dòng dìng yǒu cháng, rù qǐn shǐ jué ān rán. sì shí yè yǒu zhǎng duǎn, gè zhuó qí yí kě yě. yǔ cháng yǒu qiū yè shī yún: báo zuì juàn lái jìn bù dé, yuè guāng kuī yǒu yǐn rén kàn. fán zhí yuè míng shí, tuī chuāng kàn yuè, shì suǒ héng yǒu, rán hū xī jiān yì gǎn fēng lù, wèi cóng nuǎn shì zhōng dùn shòu liáng qì ěr. nèi jīng yuē: yīn yú fēng lù, nǎi shēng hán rè. qiū yuè mí jiā, yóu yí jiè kàn.
夜以更點為候，如更點無聞，何所取准？拈香一炷或兩炷，隨其坐之久暫，令每夜同之，則氣血之動定有常，入寢始覺安然。四時夜有長短，各酌其宜可也。予嘗有《秋夜》詩云：「薄醉倦來禁不得，月光窺牖引人看。」凡值月明時，推窗看月，事所恆有，然呼吸間易感風露，為從暖室中頓受涼氣耳。《內經》曰：「因於風露，乃生寒熱。」秋月彌佳，尤宜戒看。

xià yè shí kè shén duǎn, jí zǎo wò jǐn jí dōng yè zhī bàn, chén chuán liáng shī: suǒ wèi duǎn yè dé mián cháng bù zú, zòng wèi jiù zhěn, yí qǐn shì zhōng zuò shǎo qǐng. zhì ruò fēng yán lù yuàn, liáng shuǎng yí rén, fēi bù kuài yì, dàn yè qì àn qīn, měi wèi bìng gēn suǒ fú. dà fán kuài yì chù, jí shì shòu bìng chù, lǎo nián rén suí shì yù fáng, dāng yú kuài yì chù fā měng shěng, yòu bù dú cǐ yè zuò nà liáng zhī yī jié yě.
夏夜時刻甚短，即早臥僅及冬夜之半，陳傳良詩：所謂「短夜得眠常不足」，縱未就枕， 宜寢室中坐少頃。至若風檐露院，涼爽宜人，非不快意，但夜氣暗侵，每為病根所伏。大凡快意處，即是受病處，老年人隨事預防，當於快意處發猛省，又不獨此夜坐納涼之一節也。

yè zuò nǎi níng shén yú jìng, suǒ yǐ wèi mèi jì ěr. àn zǐ yán yǐn shū yuē: měi yè yù shuì shí, rào shì xíng qiān bù, shǐ jiù zhěn. qí shuō què yǔ zuò xiāng fǎn, gài xíng zé shēn láo, láo zé sī xī, dòng jí ér fǎn yú jìng, yì yǒu qí lǐ. shǒu piān lùn ān qǐn, yú wèi yǒu cāo zòng èr fǎ. cǐ yè zuò shì yǐ jìng qiú jìng, xíng qiān bù shì yǐ dòng qiú jìng, yǔ cāo zòng yì xiāng cān, kě yǐ tǐ yàn dé zhī.
夜坐乃凝神於靜，所以為寐計耳。按《紫岩隱書》曰：「每夜欲睡時，繞室行千步，始就枕。」其說卻與坐相反，蓋行則身勞，勞則思息，動極而返於靜，亦有其理。首篇論安寢，愚謂有操、縱二法。此夜坐是以靜求靜，行千步是以動求靜，與操縱意相參，可以體驗得之。