tài zǔ zhāng huáng hòu gāo zǔ xī huáng hòu tài zōng wáng huáng hòu gāo zǔ dīng guì pín gāo zǔ ruǎn xiū róng shì zǔ xú fēi
太祖張皇后 高祖郗皇后 太宗王皇后 高祖丁貴嬪 高祖阮修容 世祖徐妃
yì yuē: yǒu tiān dì rán hòu yǒu wàn wù, yǒu wàn wù rán hòu yǒu nán nǚ, yǒu nán nǚ rán hòu yǒu fū fù. fū fù zhī yì shàng yǐ zāi! zhōu lǐ, wáng zhě lì hòu liù gōng, sān fū rén jiǔ pín èr shí qī shì fù bā shí yī yù qī, yǐ tīng tiān xià zhī nèi zhì. gù hūn yì yún: tiān zǐ zhī yǔ hòu, yóu rì zhī yǔ yuè, yīn zhī yǔ yáng, xiāng xū ér chéng zhě yě. hàn chū yīn qín chēng hào, dì mǔ chēng huáng tài hòu, hòu chēng huáng hòu, ér jiā yǐ měi rén liáng rén bā zǐ qī zǐ zhī shǔ. zhì xiào wǔ zhì jié yú zhī tú fán shí sì děng. jiàng jí wèi jìn, mǔ hòu zhī hào, jiē yīn hàn fǎ zì fū rén yǐ xià, shì yǒu zēng sǔn yān. gāo zǔ bō luàn fǎn zhèng, shēn jiàn shē yì, è yī fēi shí, wù xiān jié jiǎn. pèi dé zǎo zhōng, zhǎng qiū kuàng wèi, pín qiáng zhī shù, wú suǒ gǎi zuò. tài zōng shì zǔ chū zì chǔ fān, ér fēi bìng xiān cú, yòu bù jiàn jiāo kǔn. jīn zhī zhuàn lù, zhǐ bèi què yún.
《易》曰:「有天地然後有萬物,有萬物然後有男女,有男女然後有夫婦。」 夫婦之義尚矣哉!周禮,王者立後六宮,三夫人、九嬪、二十七世婦、八十一御妻, 以聽天下之內治。故《昏義》云:「天子之與後,猶日之與月,陰之與陽,相須而 成者也。」漢初因秦稱號,帝母稱皇太后,後稱皇后,而加以美人、良人、八子、 七子之屬。至孝武制婕妤之徒凡十四等。降及魏、晉,母后之號,皆因漢法;自夫 人以下,世有增損焉。高祖撥亂反正,深鑒奢逸,惡衣菲食,務先節儉。配德早終, 長秋曠位,嬪嬙之數,無所改作。太宗、世祖出自儲籓,而妃並先殂,又不建椒閫。 今之撰錄,止備闕雲。
tài zǔ xiàn huáng hòu zhāng shì, huì shàng róu, fàn yáng fāng chéng rén yě. zǔ cì huì, sòng pú yáng tài shǒu. hòu mǔ xiāo shì, jí wén dì cóng gū. hòu, sòng yuán jiā zhōng pín yú wén dì, shēng zhǎng shā xuān wǔ wáng yì yǒng yáng zhāo wáng fū, cì shēng gāo zǔ.
太祖獻皇后張氏,諱尚柔,范陽方城人也。祖次惠,宋濮陽太守。後母蕭氏, 即文帝從姑。後,宋元嘉中嬪於文帝,生長沙宣武王懿、永陽昭王敷,次生高祖。
chū, hòu cháng yú shì nèi, hū jiàn tíng qián chāng pú shēng huā, guāng cǎi zhào zhuó, fēi shì zhōng suǒ yǒu. hòu jīng shì, wèi shì zhě yuē: rǔ jiàn bù? duì yuē: bù jiàn. hòu yuē: cháng wén jiàn zhě dāng fù guì. yīn jù qǔ tūn zhī. shì yuè chǎn gāo zǔ. jiāng chǎn zhī yè, hòu jiàn tíng nèi ruò yǒu yì guān péi liè yān. cì shēng héng yáng xuān wáng chàng yì xìng zhāo zhǎng gōng zhǔ lìng A148. sòng tài shǐ qī nián, cú yú mò líng xiàn tóng xià lǐ shě, zàng wǔ jìn xiàn dōng chéng lǐ shān. tiān jiān yuán nián wǔ yuè jiǎ chén, zhuī shàng zūn hào wèi huáng hòu. shì yuē xiàn.
初,後嘗於室內,忽見庭前昌蒲生花,光彩照灼,非世中所有。後驚視,謂侍 者曰:「汝見不?」對曰:「不見。」後曰:「嘗聞見者當富貴。」因遽取吞之。 是月產高祖。將產之夜,後見庭內若有衣冠陪列焉。次生衡陽宣王暢、義興昭長公 主令[A148]。宋泰始七年,殂於秣陵縣同夏里舍,葬武進縣東城裡山。天監元年五 月甲辰,追上尊號為皇后。諡曰獻。
fù mù zhī, zì sī jìng, jìn sī kōng huá liù shì sūn. zēng zǔ yú zuò huá zhū, xǐ xìng gǔ, wèi zhì zhào hái. jí guò jiāng, wèi chéng xiàng yuàn, tài zǐ shè rén. mù zhī shǎo fāng yǎ, yǒu shí jiàn. sòng yuán jiā zhōng, wèi yuán wài sàn qí shì láng. yǔ lì bù shàng shū jiāng zhàn tài zǐ zuǒ lǜ yuán shū shàn, shū jiàn zhī yú shǐ xìng wáng jùn, jùn shēn yǐn nà yān. mù zhī jiàn qí huò méng, sī wéi qí nán, yán yú zhàn qiú wài chū. zhàn jiāng yòng wèi dōng xiàn, gù qǐ yuǎn jùn, jiǔ zhī, dé wèi níng yuǎn jiāng jūn jiāo zhǐ tài shǒu. zhì yǒu yì jī. huì cì shǐ sǐ, jiāo tǔ dà luàn, mù zhī wēi huái xún fǔ, jìng nèi yǐ níng. sòng wén dì wén zhī jiā yān, jiāng yǐ wèi jiāo zhōu cì shǐ, huì bìng zú. zi hóng jí, zì zhēn yì, qí chū wèi zhèn xī cān jūn, zú yú guān. gāo zǔ jiàn zuò, zhuī zèng mù zhī guāng lù dài fū, jiā jīn zhāng. yòu zhào yuē: wáng jiù qí zhèn xī cān jūn, sù fēng yǎ yóu, sù jiān míng bèi, jiàng nián bù yǒng, zǎo shì qián huī. zhèn shǎo lí kǔ xīn, qíng dì mí qiè, suī zhái xiāng kè chéng, hé chē mí zèng, xìng yán yǒng wǎng, chù mù tòng xīn. kě zhuī zèng tíng wèi qīng. hóng jí wú zi, cóng fù dì hóng cè yǐ dì sān zi zuǎn wèi sì, bié yǒu chuán.
父穆之,字思靜,晉司空華六世孫。曾祖輿坐華誅,徙興古,未至召還。及過 江,為丞相掾,太子舍人。穆之少方雅,有識鑒。宋元嘉中,為員外散騎侍郎。與 吏部尚書江湛、太子左率袁淑善,淑薦之於始興王浚,浚深引納焉。穆之鑑其禍萌, 思違其難,言於湛求外出。湛將用為東縣,固乞遠郡,久之,得為寧遠將軍、交址 太守。治有異績。會刺史死,交土大亂,穆之威懷循拊,境內以寧。宋文帝聞之嘉 焉,將以為交州刺史,會病卒。子弘籍,字真藝,齊初為鎮西參軍,卒於官。高祖 踐阼,追贈穆之光祿大夫,加金章。又詔曰:「亡舅齊鎮西參軍,素風雅猷,夙肩 名輩,降年不永,早世潛輝。朕少離苦辛,情地彌切,雖宅相剋成,輅車靡贈,興 言永往,觸目慟心。可追贈廷尉卿。」弘籍無子,從父弟弘策以第三子纘為嗣,別 有傳。
gāo zǔ dé huáng hòu xī shì, huì huī, gāo píng jīn xiāng rén yě. zǔ shào, guó zi jì jiǔ, lǐng dōng hǎi wáng shī. fù yè, tài zǐ shè rén, zǎo zú.
高祖德皇后郗氏,諱徽,高平金鄉人也。祖紹,國子祭酒,領東海王師。父燁, 太子舍人,早卒。
chū, hòu mǔ xún yáng gōng zhǔ fāng shēn, mèng dāng shēng guì zi. jí shēng hòu, yǒu chì guāng zhào yú shì nèi, qì wù jǐn míng, jiā rén jiē guài zhī. wū yán cǐ nǚ guāng cǎi yì cháng, jiāng yǒu suǒ fáng, nǎi yú shuǐ bīn fú chú zhī.
初,後母尋陽公主方娠,夢當生貴子。及生後,有赤光照於室內,器物盡明, 家人皆怪之。巫言此女光采異常,將有所妨,乃於水濱祓除之。
hòu yòu ér míng huì, shàn lì shū, dú shǐ chuán. nǚ gōng zhī shì, wú bù xián xí. sòng hòu fèi dì jiāng nà wèi hòu qí chū, ān lù wáng miǎn yòu yù hūn: xī shì bìng cí yǐ nǚ jí, nǎi zhǐ. jiàn yuán wèi, gāo zǔ shǐ pīng yān. shēng yǒng xìng gōng zhǔ yù yáo, yǒng shì gōng zhǔ yù wǎn, yǒng kāng gōng zhǔ yù huán.
後幼而明慧,善隸書,讀史傳。女工之事,無不閒習。宋後廢帝將納為後;齊 初,安陸王緬又欲婚:郗氏並辭以女疾,乃止。建元未,高祖始娉焉。生永興公主 玉姚,永世公主玉婉,永康公主玉嬛。
jiàn wǔ wǔ nián, gāo zǔ wèi yōng zhōu cì shǐ, xiān zhī zhèn, hòu nǎi yíng hòu. zhì zhōu wèi jǐ, yǒng yuán yuán nián bā yuè cú yú xiāng yáng guān shě, shí nián sān shí èr. qí nián guī zàng nán xú zhōu nán dōng hǎi wǔ jìn xiàn dōng chéng lǐ shān. zhōng xìng èr nián, qí cháo jìn gāo zǔ wèi xiàng guó, fēng shí jùn, liáng gōng, zhào zèng hòu wèi liáng gōng fēi. gāo zǔ jiàn zuò, zhuī chóng wèi huáng hòu. yǒu sī yì shì, lì bù shàng shū jiān yòu pú shè chén yuē yì yuē: biǎo hào chuí míng, yì zhāo bù xiǔ. xiān huáng hòu yīng xiáng yuè dé, bǐ zài kūn líng, róu fàn yīn huà, yí xíng zì yuǎn. qiàn tiān zuò hé, yì xiān zào zhōu, ér shén yóu sù yǎn, suǒ gé shēng yùn. yí shì zūn jǐng xíng, yòng zhāo dà diǎn. jǐn àn shì fǎ, zhōng hé chún bèi yuē dé, guì ér hǎo lǐ yuē dé. yí chóng yuē dé huáng hòu. zhào cóng zhī. líng yuē xiū líng.
建武五年,高祖為雍州刺史,先之鎮,後乃迎後。至州未幾,永元元年八月殂 於襄陽官舍,時年三十二。其年歸葬南徐州南東海武進縣東城裡山。中興二年,齊 朝進高祖位相國,封十郡,梁公,詔贈後為梁公妃。高祖踐阼,追崇為皇后。有司 議諡,吏部尚書兼右僕射臣約議曰:「表號垂名,義昭不朽。先皇后應祥月德,比 載坤靈,柔范陰化,儀形自遠。俔天作合,義先造舟,而神猷夙掩,所隔升運。宜 式遵景行,用昭大典。謹按《諡法》,忠和純備曰德,貴而好禮曰德。宜崇曰德皇 後。」詔從之。陵曰修陵。
hòu fù yè, zhào zèng jīn zǐ guāng lù dài fū. yè shàng sòng wén dì nǚ xún yáng gōng zhǔ, qí chū jiàng fēng sōng zī xiàn jūn. yè zi fàn, zhōng jūn lín chuān wáng jì shì cān jūn.
後父燁,詔贈金紫光祿大夫。燁尚宋文帝女尋陽公主,齊初降封松滋縣君。燁 子泛,中軍臨川王記室參軍。
tài zōng jiǎn huáng hòu wáng shì, huì líng bīn, láng yá lín yí rén yě. zǔ jiǎn, tài wèi nán chāng wén xiàn gōng.
太宗簡皇后王氏,諱靈賓,琅邪臨沂人也。祖儉,太尉、南昌文憲公。
hòu yòu ér róu míng shū dé, shū fù jiǎn jiàn zhī yuē: wú jiā nǚ shī yě. tiān jiān shí yī nián, bài jìn ān wáng fēi. shēng āi tài zǐ dà qì, nán jùn wáng dà lián, zhǎng shān gōng zhǔ miào hóng. zhōng dà tōng sān nián shí yuè, bài huáng tài zǐ fēi. tài qīng sān nián sān yuè, hōng yú yǒng fú shěng, shí nián sì shí wǔ. qí nián, tài zōng jí wèi, zhuī chóng wèi huáng hòu, shì yuē jiǎn. dà bǎo yuán nián jiǔ yuè, zàng zhuāng líng. xiān shì zhào yuē: jiǎn huáng hòu zhūn xī yǒu qī. xī xī jīng bà líng, yīn shān wèi cáng dōng hàn shòu líng, liú shuǐ ér yǐ. zhèn shǔ zhí shí jiān, suì jī mín bì, fāng yù yǐ shēn lǜ xià, yǒng shì dūn pǔ. jīn suǒ yíng zhuāng líng, wù cún yuē jiǎn. yòu zhào jīn zǐ guāng lù dài fū xiāo zi fàn wèi āi cè wén.
後幼而柔明淑德,叔父暕見之曰:「吾家女師也。」天監十一年,拜晉安王妃。 生哀太子大器,南郡王大連,長山公主妙紘。中大通三年十月,拜皇太子妃。太清 三年三月,薨於永福省,時年四十五。其年,太宗即位,追崇為皇后,諡曰簡。大 寶元年九月,葬莊陵。先是詔曰:「簡皇后窀穸有期。昔西京霸陵,因山為藏;東 漢壽陵,流水而已。朕屬值時艱,歲饑民弊,方欲以身率下,永示敦樸。今所營莊 陵,務存約儉。」又詔金紫光祿大夫蕭子范為哀策文。
fù qiān, zì sī jì, běn míng xuán chéng, yǔ qí gāo dì piān huì tóng, gù gǎi yān. yǐ gōng zǐ qǐ jiā yuán wài láng, qiān tài zǐ xǐ mǎ, xí fēng nán chāng xiàn gōng, chū wèi yì xìng tài shǒu. hái wèi biāo qí zī yì, lèi qiān huáng mén láng, sī tú yòu zhǎng shǐ. xìng níng jiǎn, bù xiá dāng shì. cháng cóng róng wèi zhū zǐ yuē: wú jiā mén hù, suǒ wèi sù zú, zì kě suí liú píng jìn, bù xū gǒu qiú yě. yǒng yuán mò, qiān shì zhōng, bù bài. gāo zǔ bà fǔ jiàn, yǐn wèi dà sī mǎ zī yì cān jūn, é qiān shì zhōng, lǐng yuè qí xiào wèi.
父騫,字思寂,本名玄成,與齊高帝偏諱同,故改焉。以公子起家員外郎,遷 太子洗馬,襲封南昌縣公,出為義興太守。還為驃騎諮議,累遷黃門郎,司徒右長 史。性凝簡,不狎當世。嘗從容謂諸子曰:「吾家門戶,所謂素族,自可隨流平進, 不須苟求也。」永元末,遷侍中,不拜。高祖霸府建,引為大司馬諮議參軍,俄遷 侍中,領越騎校尉。
gāo zǔ shòu chán, zhào yuē: tíng jiān shì sì, mí chuò yú zōng zhōu, lè yì xī rǎng, nǎi zhāo yú hóng hàn. qí gù tài wèi nán chāng gōng, hán zhāng lǚ dào, cǎo mèi xìng qí, mó míng yì zàn, tóng fú zài xī. suī zǐ fáng zhī wèi wèi dì shī, wén ruò zhī lóng bǐ wáng zuǒ, wú yǐ shàng yě. zhèn yīng lì shòu tú, wéi xīn bǎo mìng, shēn shēn yù bó, shēng jiàng yǒu diǎn. yǒng yán qián dài, jìng wéi huī liè, fěi zhí mào xūn, yì jiān huái shù. kě jiàng fēng nán chāng gōng wèi hóu, shí yì qiān hù. qiān xí jué, qiān dù zhī shàng shū. tiān jiān sì nián, chū wèi dōng yáng tài shǒu, xún xǐ wú jùn. bā nián, rù wèi tài fǔ qīng, lǐng hòu jūn jiāng jūn, qiān tài cháng qīng. shí yī nián, qiān zhōng shū lìng, jiā yuán wài sàn qí cháng shì.
高祖受禪,詔曰:「庭堅世祀,靡輟於宗周,樂毅錫壤,乃昭於洪漢。齊故太 尉南昌公,含章履道,草昧興齊,謨明翊贊,同符在昔。雖子房之蔚為帝師,文若 之隆比王佐,無以尚也。朕膺歷受圖,惟新寶命,莘莘玉帛,升降有典。永言前代, 敬惟徽烈,匪直懋勛,義兼懷樹。可降封南昌公為侯,食邑千戶。」騫襲爵,遷度 支尚書。天監四年,出為東陽太守,尋徙吳郡。八年,入為太府卿,領後軍將軍, 遷太常卿。十一年,遷中書令,加員外散騎常侍。
shí gāo zǔ yú zhōng shān zào dà ài jìng sì, qiān jiù shù zài sì cè, yǒu liáng tián bā shí yú qǐng, jí jìn chéng xiàng wáng dǎo cì tián yě. gāo zǔ qiǎn zhǔ shū xuān zhǐ jiù qiān qiú shì, yù yǐ shī sì. qiān dá zhǐ yún: cǐ tián bù mài ruò shì chì qǔ, suǒ bù gǎn yán. chóu duì yòu tuō lüè. gāo zǔ nù, suì fù shì píng tián jià, yǐ zhí bī hái zhī. yóu shì wǔ zhǐ, chū wèi wú xìng tài shǒu. zài jùn wò jí bù shì shì. zhēng hái, fù wèi dù zhī shàng shū, jiā gěi shì zhōng, lǐng shè shēng xiào wèi. yǐ mǔ yōu qù zhí.
時高祖於鐘山造大愛敬寺,騫舊墅在寺側,有良田八十餘頃,即晉丞相王導賜 田也。高祖遣主書宣旨就騫求市,欲以施寺。騫答旨云:「此田不賣;若是敕取, 所不敢言。」酬對又脫略。高祖怒,遂付市評田價,以直逼還之。由是忤旨,出為 吳興太守。在郡臥疾不視事。征還,復為度支尚書,加給事中,領射聲校尉。以母 憂去職。
pǔ tōng sān nián shí yuè zú, shí nián sì shí jiǔ. zhào zèng shì zhōng jīn zǐ guāng lù dài fū, shì yuē ān. zi guī xí jué, bié yǒu chuán.
普通三年十月卒,時年四十九。詔贈侍中、金紫光祿大夫,諡曰安。子規襲爵, 別有傳。
gāo zǔ dīng guì pín, huì lìng guāng, qiào guó rén yě, shì jū xiāng yáng. guì pín shēng yú fán chéng, yǒu shén guāng zhī yì, zǐ yān mǎn shì, gù yǐ guāng wèi míng. xiāng zhě yún: cǐ nǚ dāng dà guì. gāo zǔ lín zhōu, dīng shì yīn rén yǐ wén. guì pín shí nián shí sì, gāo zǔ nà yān. chū, guì pín shēng ér yǒu chì zhì zài zuǒ bì, zhì zhī bù miè, zhì shì wú hé hū shī suǒ zài. shì dé huáng hòu xiǎo xīn zhī jìng, cháng yú gōng yǎng jīng àn zhī cè, fǎng fú ruò jiàn shén rén, xīn dú yì zhī.
高祖丁貴嬪,諱令光,譙國人也,世居襄陽。貴嬪生於樊城,有神光之異,紫 煙滿室,故以「光」為名。相者云:「此女當大貴。」高祖臨州,丁氏因人以聞。 貴嬪時年十四,高祖納焉。初,貴嬪生而有赤痣在左臂,治之不滅,至是無何忽失 所在。事德皇后小心祗敬,嘗於供養經案之側,仿佛若見神人,心獨異之。
gāo zǔ yì shī qǐ, zhāo míng tài zǐ shǐ dàn yù, guì pín yǔ tài zǐ liú zài zhōu chéng. jīng yì píng, nǎi hái jīng dū. tiān jiān yuán nián wǔ yuè, yǒu sī zòu wèi guì rén, wèi bài qí nián bā yuè, yòu wèi guì pín, wèi zài sān fū rén shàng, jū yú xiǎn yáng diàn. jí tài zǐ dìng wèi, yǒu sī zòu yuē:
高祖義師起,昭明太子始誕育,貴嬪與太子留在州城。京邑平,乃還京都。天 監元年五月,有司奏為貴人,未拜;其年八月,又為貴嬪,位在三夫人上,居於顯 陽殿。及太子定位,有司奏曰:
lǐ, mǔ yǐ zi guì. huáng chǔ suǒ shēng, bù róng wú jìng. sòng tài yù yuán nián liù yuè, yì bǎi guān yǐ lì jìng jìng dì suǒ shēng chén tài fēi, zé sòng míng dì zài shí, bǎi guān wèi yǒu jìng. chén qiè wèi mǔ yǐ zi guì, yì zhe chūn qiū. huáng tài zǐ fù èr chén jí, lǜ tǔ xián zhí lì lǐ, jì jǐn lǐ huáng chǔ, zé suǒ shēng bù róng wú jìng. dàn dì wáng fēi pín, yì yǔ wài gé, yǐ lǐ yǐ lì, wú zhì jìng zhī dào yě. jīn huáng tài zǐ shèng ruì zài gōng, chǔ lǐ sù bèi, zi guì zhī dào, yì yǒu jiù zhāng. wáng hóu fēi zhǔ cháng dé tōng xìn wèn zhě, jí liù gōng sān fū rén suī yǔ guì pín tóng liè, bìng yīng yǐ jìng huáng tài zǐ zhī lǐ jìng guì pín. sòng yuán jiā zhōng, shǐ xìng wǔ líng guó chén bìng yǐ lì jìng jìng suǒ shēng pān shū fēi lù shū yuàn. guì pín yú gōng chén suī fēi xiǎo jūn, qí yì bù yì, yǔ sòng tài yù cháo yì bǎi guān yǐ lì jìng jìng dì suǒ shēng, shì yì zhèng tóng. wèi gōng yān shī jìng yí tóng lì lǐ, yì shén hǔ mén fèng jiān zhì yè nián jié chēng qìng, yì tóng rú cǐ. fù rén wú kǔn wài zhī shì, hè jí wèn xùn jiān shén, suǒ yóu guān bào wén ér yǐ. fū fù rén zhī dào, yì wú zì zhuān, ruò bù yǎng xì yú fū, zé dāng fǔ xì yú zi. róng qīn zhī dào, yīng jí qí suǒ róng, wèi yǒu zi suǒ xíng ér suǒ cóng bù zú zhě yě. gù chūn qiū fán wáng mìng wèi fū rén, zé lǐ zhì yǔ zi děng. liè guó suī yì yú chǔ èr, ér cóng zūn zhī yì bù shū. qián dài yī zhǔn, bù zài jiù shì. guì pín zài dàn yuán liáng, kè gù dà yè, lǐ tóng chǔ jūn, shí wéi jiù diǎn. xún qián dài shǐ zhì guì pín, wèi cì huáng hòu, jué wú suǒ shì qí cì zhí zhě, wèi shì xiāng guó, jué bǐ zhū hóu wáng. cǐ guì pín zhī lǐ, yǐ gāo cháo liè kuàng mǔ yí chūn gōng, yì jué cháng suàn. qiě chǔ fēi zuò pèi, lǜ yóu shèng zé yǐ fù yú gū, mí guāi cóng xù. wèi guì pín diǎn zhāng, tài zǐ bù yì.
禮,母以子貴。皇儲所生,不容無敬。宋泰豫元年六月,議百官以吏敬敬帝所 生陳太妃,則宋明帝在時,百官未有敬。臣竊謂「母以子貴」,義著《春秋》。皇 太子副貳宸極,率土咸執吏禮,既盡禮皇儲,則所生不容無敬。但帝王妃嬪,義與 外隔,以理以例,無致敬之道也。今皇太子聖睿在躬,儲禮夙備,子貴之道,抑有 舊章。王侯妃主常得通信問者,及六宮三夫人雖與貴嬪同列,並應以敬皇太子之禮 敬貴嬪。宋元嘉中,始興、武陵國臣並以吏敬敬所生潘淑妃、路淑媛。貴嬪於宮臣 雖非小君,其義不異,與宋泰豫朝議百官以吏敬敬帝所生,事義正同。謂宮閹施敬 宜同吏禮,詣神虎門奉箋致謁;年節稱慶,亦同如此。婦人無閫外之事,賀及問訊 箋什,所由官報聞而已。夫婦人之道,義無自專,若不仰繫於夫,則當俯繫於子。 榮親之道,應極其所榮,未有子所行而所從不足者也。故《春秋》凡王命為夫人, 則禮秩與子等。列國雖異於儲貳,而從尊之義不殊。前代依准,布在舊事。貴嬪載 誕元良,克固大業,禮同儲君,實惟舊典。尋前代始置貴嬪,位次皇后,爵無所視; 其次職者,位視相國,爵比諸侯王。此貴嬪之禮,已高朝列;況母儀春宮,義絕常 算。且儲妃作配,率由盛則;以婦逾姑,彌乖從序。謂貴嬪典章,太子不異。
yú shì guì pín bèi diǎn zhāng, lǐ shù tóng yú tài zǐ, yán zé chēng lìng.
於是貴嬪備典章,禮數同於太子,言則稱令。
guì pín xìng rén shù, jí jū gōng nèi, jiē yù zì xià, jiē dé qí huān xīn. bù hǎo huá shì, qì fú wú zhēn lì, wèi cháng wèi qīn qī sī yè. jí gāo zǔ hóng fó jiào, guì pín fèng ér xíng zhī, píng jué zī yú, zhǎng jìn shū shàn. shòu jiè rì, gān lù jiàng yú diàn qián, fāng yī zhàng wǔ chǐ. gāo zǔ suǒ lì jīng yì, jiē dé qí zhǐ guī. yóu jīng jìng míng jīng. suǒ shòu gōng cì, xī yǐ chōng fǎ shì.
貴嬪性仁恕,及居宮內,接馭自下,皆得其歡心。不好華飾,器服無珍麗,未 嘗為親戚私謁。及高祖弘佛教,貴嬪奉而行之,屏絕滋腴,長進蔬膳。受戒日,甘 露降於殿前,方一丈五尺。高祖所立經義,皆得其指歸。尤精《淨名經》。所受供 賜,悉以充法事。
pǔ tōng qī nián shí yī yuè gēng chén hōng, bìn yú dōng gōng lín yún diàn, nián sì shí èr. zhào lì bù láng zhāng zuǎn wèi āi cè wén yuē:
普通七年十一月庚辰薨,殯於東宮臨雲殿,年四十二。詔吏部郎張纘為哀策文 曰:
xuān wěi zhī jīng, jiāng hàn zhī yīng guī yú jūn mèi, shēng cǐ lí míng. dàn zì jué chū, shí wéi zài yù shū diàn rào jiāo, shén guāng zhào wū. yuán jí dài nián, hán zhāng zǎo mù shēng bèi qià yáng, yù xuān zhōng gǔ. lóng dé zài tián, yù gōng zī sì yīn huà dài zhōng, wáng fēng yōu shǐ. dòng róng zī shì, chū yán gù shǐ yí qí jiā rén, xíng yú guó jì. yīng sī juàn mìng, cóng cǐ zhái xīn dí zhuì cǎi háng, pèi dòng yǎ yīn. rì zhōng sī jiè, yuè mǎn huái zhēn rú hé bù jú, tiān gāo zhào lín. xuán dǎn mò xiū, huī zhāng zǎo quē chéng wù shuí néng, fāng yóu yǒu liè. sù pò zhēn míng, zǐ gōng zhào xī dǎi xià mí shāng, sī xián wǎng bì. gōng jiǎn zé jié, zhāo shì wéi qián jīn yù wú wán, kuāng jǔ bù juān. xiáng liú dé huà, qìng biǎo qīn xián zhēn chāng yì qǐ, yùn lǔ táo yàn. fāng lùn fù jiào, míng zhāng kǔn xí xuán chí zǎo jiōng, xiāng yuán yǐ xī. zhǎn yī wěi huá, zhū fén qǐn jī mù jié chǔ wéi, āi shēn fān pì. wū hū āi zāi!
軒緯之精,江漢之英;歸於君袂,生此離明。誕自厥初,時維載育;樞電繞郊, 神光照屋。爰及待年,含章早穆;聲被洽陽,譽宣中谷。龍德在田,聿恭茲祀;陰 化代終,王風攸始。動容諮式,出言顧史;宜其家人,刑於國紀。膺斯眷命,從此 宅心;狄綴采珩,珮動雅音。日中思戒,月滿懷箴;如何不跼,天高照臨。玄紞莫 修,褘章早缺;成物誰能,芳猷有烈。素魄貞明,紫宮照晰;逮下靡傷,思賢罔蔽。 躬儉則節,昭事惟虔;金玉無玩,筐筥不捐。祥流德化,慶表親賢;甄昌軼啟,孕 魯陶燕。方論婦教,明章閫席;玄池早扃,湘沅已穸。展衣委華,硃幩寢跡;慕結 儲闈,哀深蕃辟。嗚呼哀哉!
lìng guī zhào liáng, bǎo yǐn qiān zǔ jù liáo cì liè, chéng huá jiē wǔ. rì yǎo yǎo yǐ mái chūn, fēng qī qī ér jié xù qù céng yē yǐ yī chí, shì xīn gōng ér yán zhù. wū hū āi zāi!
令龜兆良,葆引遷祖;具僚次列,承華接武。日杳杳以霾春,風淒淒而結緒; 去曾掖以依遲,飾新宮而延佇。嗚呼哀哉!
qǐ dān qí zhī xīng jǐng, zhèn róng chē zhī fǔ shang nǐ líng jīn ér yù chǔ, fàn qī guǎn ér níng shāng. yí bèi wù hū yíng qǐn, yǎn zhòng hūn yú zhì huáng jiāo fēng nuǎn xī yóu xī, lán diàn yōu ér bù yáng. wū hū āi zāi!
啟丹旗之星璟,振容車之黼裳;擬靈金而郁楚,泛淒管而凝傷。遺備物乎營寢, 掩重閽於窒皇;椒風暖兮猶昔,蘭殿幽而不陽。嗚呼哀哉!
cè wéi gāo yì, tóng guǎn yǒu yì dào biàn yú fēng, gōng cān táng jī. wǎn rú zhī rén, xiū guāng chì xì shī zhū tiān dì, ér wú zhāo xī. wū hū āi zāi!
側闈高義,彤管有懌;道變虞風,功參唐跡。婉如之人,休光赤舄;施諸天地, 而無朝夕。嗚呼哀哉!
yǒu sī zòu shì yuē mù. tài zōng jí wèi, zhuī chóng yuē mù tài hòu.
有司奏諡曰穆。太宗即位,追崇曰穆太后。
tài hòu fù zhòng qiān, tiān jiān chū, guān zhì yǎn zhōu cì shǐ.
太后父仲遷,天監初,官至兗州刺史。
gāo zǔ ruǎn xiū róng, huì lìng yíng, běn xìng shí, huì jī yú yáo rén yě. qí shǐ ān wáng yáo guāng nà yān. yáo guāng bài, rù dōng hūn gōng. jiàn kāng chéng píng, gāo zǔ nà wèi cǎi nǚ. tiān jiān qī nián bā yuè, shēng shì zǔ. xún bài wèi xiū róng, cháng suí shì zǔ chū fān.
高祖阮修容,諱令嬴,本姓石,會稽餘姚人也。齊始安王遙光納焉。遙光敗, 入東昏宮。建康城平,高祖納為彩女。天監七年八月,生世祖。尋拜為修容,常隨 世祖出蕃。
dà tóng liù nián liù yuè, hōng yú jiāng zhōu nèi qǐn, shí nián liù shí qī. qí nián shí yī yuè, guī zàng jiāng níng xiàn tōng wàng shān. shì yuē xuān. shì zǔ jí wèi, yǒu sī zòu zhuī chóng wèi wén xuān tài hòu.
大同六年六月,薨於江州內寢,時年六十七。其年十一月,歸葬江寧縣通望山。 諡曰宣。世祖即位,有司奏追崇為文宣太后。
chéng shèng èr nián, zhuī zèng tài hòu fù qí gù fèng cháo qǐng líng bǎo sàn qí cháng shì zuǒ wèi jiāng jūn, fēng wǔ kāng xiàn hóu, yì wǔ bǎi hù mǔ chén shì, wǔ kāng hóu fū rén.
承聖二年,追贈太后父齊故奉朝請靈寶散騎常侍、左衛將軍,封武康縣侯,邑 五百戶;母陳氏,武康侯夫人。
shì zǔ xú fēi, huì zhāo pèi, dōng hǎi tán rén yě. zǔ xiào sì, tài wèi zhī jiāng wén zhōng gōng. fù gǔn, shì zhōng xìn wǔ jiāng jūn. tiān jiān shí liù nián shí èr yuè, bài xiāng dōng wáng fēi. shēng shì zǐ fāng děng yì chāng gōng zhǔ hán zhēn. tài qīng sān nián wǔ yuè, bèi qiǎn sǐ, zàng jiāng líng wǎ guān sì.
世祖徐妃,諱昭佩,東海郯人也。祖孝嗣,太尉、枝江文忠公。父緄,侍中、 信武將軍。天監十六年十二月,拜湘東王妃。生世子方等、益昌公主含貞。太清三 年五月,被譴死,葬江陵瓦官寺。
shǐ chén yuē: hòu fēi dào zàn huáng fēng, huà xíng tiān xià, gài qǔ gé tán guān jū zhī yì yān. zhì yú mù guì pín, huī huá zǎo zhe, dàn yù yuán liáng, dé mào liù gōng, měi yǐ. shì zǔ xú fēi zhī wú xíng, zì zhì jiān miè, yí zāi.
史臣曰:后妃道贊皇風,化行天下,蓋取《葛覃》、《關雎》之義焉。至於穆 貴嬪,徽華早著,誕育元良,德懋六宮,美矣。世祖徐妃之無行,自致殲滅,宜哉。