tài zǔ zhāng huáng hòu gāo zǔ xī huáng hòu tài zōng wáng huáng hòu gāo zǔ dīng guì pín gāo zǔ ruǎn xiū róng shì zǔ xú fēi
太祖张皇后 高祖郗皇后 太宗王皇后 高祖丁贵嫔 高祖阮修容 世祖徐妃
yì yuē:" yǒu tiān dì rán hòu yǒu wàn wù, yǒu wàn wù rán hòu yǒu nán nǚ, yǒu nán nǚ rán hòu yǒu fū fù." fū fù zhī yì shàng yǐ zāi! zhōu lǐ, wáng zhě lì hòu liù gōng, sān fū rén jiǔ pín èr shí qī shì fù bā shí yī yù qī, yǐ tīng tiān xià zhī nèi zhì. gù hūn yì yún:" tiān zǐ zhī yǔ hòu, yóu rì zhī yǔ yuè, yīn zhī yǔ yáng, xiāng xū ér chéng zhě yě." hàn chū yīn qín chēng hào, dì mǔ chēng huáng tài hòu, hòu chēng huáng hòu, ér jiā yǐ měi rén liáng rén bā zǐ qī zǐ zhī shǔ. zhì xiào wǔ zhì jié yú zhī tú fán shí sì děng. jiàng jí wèi jìn, mǔ hòu zhī hào, jiē yīn hàn fǎ zì fū rén yǐ xià, shì yǒu zēng sǔn yān. gāo zǔ bō luàn fǎn zhèng, shēn jiàn shē yì, è yī fēi shí, wù xiān jié jiǎn. pèi dé zǎo zhōng, zhǎng qiū kuàng wèi, pín qiáng zhī shù, wú suǒ gǎi zuò. tài zōng shì zǔ chū zì chǔ fān, ér fēi bìng xiān cú, yòu bù jiàn jiāo kǔn. jīn zhī zhuàn lù, zhǐ bèi quē yún.
《易》曰:“有天地然后有万物,有万物然后有男女,有男女然后有夫妇。” 夫妇之义尚矣哉!周礼,王者立后六宫,三夫人、九嫔、二十七世妇、八十一御妻, 以听天下之内治。故《昏义》云:“天子之与后,犹日之与月,阴之与阳,相须而 成者也。”汉初因秦称号,帝母称皇太后,后称皇后,而加以美人、良人、八子、 七子之属。至孝武制婕妤之徒凡十四等。降及魏、晋,母后之号,皆因汉法;自夫 人以下,世有增损焉。高祖拨乱反正,深鉴奢逸,恶衣菲食,务先节俭。配德早终, 长秋旷位,嫔嫱之数,无所改作。太宗、世祖出自储籓,而妃并先殂,又不建椒阃。 今之撰录,止备阙云。
tài zǔ xiàn huáng hòu zhāng shì, huì shàng róu, fàn yáng fāng chéng rén yě. zǔ cì huì, sòng pú yáng tài shǒu. hòu mǔ xiāo shì, jí wén dì cóng gū. hòu, sòng yuán jiā zhōng pín yú wén dì, shēng cháng shā xuān wǔ wáng yì yǒng yáng zhāo wáng fū, cì shēng gāo zǔ.
太祖献皇后张氏,讳尚柔,范阳方城人也。祖次惠,宋濮阳太守。后母萧氏, 即文帝从姑。后,宋元嘉中嫔于文帝,生长沙宣武王懿、永阳昭王敷,次生高祖。
chū, hòu cháng yú shì nèi, hū jiàn tíng qián chāng pú shēng huā, guāng cǎi zhào zhuó, fēi shì zhōng suǒ yǒu. hòu jīng shì, wèi shì zhě yuē:" rǔ jiàn bù?" duì yuē:" bú jiàn." hòu yuē:" cháng wén jiàn zhě dāng fù guì." yīn jù qǔ tūn zhī. shì yuè chǎn gāo zǔ. jiāng chǎn zhī yè, hòu jiàn tíng nèi ruò yǒu yì guān péi liè yān. cì shēng héng yáng xuān wáng chàng yì xīng zhāo zhǎng gōng zhǔ lìng A148. sòng tài shǐ qī nián, cú yú mò líng xiàn tóng xià lǐ shě, zàng wǔ jìn xiàn dōng chéng lǐ shān. tiān jiàn yuán nián wǔ yuè jiǎ chén, zhuī shàng zūn hào wèi huáng hòu. shì yuē xiàn.
初,后尝于室内,忽见庭前昌蒲生花,光彩照灼,非世中所有。后惊视,谓侍 者曰:“汝见不?”对曰:“不见。”后曰:“尝闻见者当富贵。”因遽取吞之。 是月产高祖。将产之夜,后见庭内若有衣冠陪列焉。次生衡阳宣王畅、义兴昭长公 主令[A148]。宋泰始七年,殂于秣陵县同夏里舍,葬武进县东城里山。天监元年五 月甲辰,追上尊号为皇后。谥曰献。
fù mù zhī, zì sī jìng, jìn sī kōng huá liù shì sūn. zēng zǔ yú zuò huá zhū, xǐ xìng gǔ, wèi zhì zhào hái. jí guò jiāng, wèi chéng xiàng yuàn, tài zǐ shè rén. mù zhī shǎo fāng yǎ, yǒu shí jiàn. sòng yuán jiā zhōng, wèi yuán wài sàn qí shì láng. yǔ lì bù shàng shū jiāng zhàn tài zǐ zuǒ lǜ yuán shū shàn, shū jiàn zhī yú shǐ xīng wáng jùn, jùn shēn yǐn nà yān. mù zhī jiàn qí huò méng, sī wéi qí nán, yán yú zhàn qiú wài chū. zhàn jiāng yòng wèi dōng xiàn, gù qǐ yuǎn jùn, jiǔ zhī, dé wèi níng yuǎn jiāng jūn jiāo zhǐ tài shǒu. zhì yǒu yì jī. huì cì shǐ sǐ, jiāo tǔ dà luàn, mù zhī wēi huái xún fǔ, jìng nèi yǐ níng. sòng wén dì wén zhī jiā yān, jiāng yǐ wéi jiāo zhōu cì shǐ, huì bìng zú. zi hóng jí, zì zhēn yì, qí chū wèi zhèn xī cān jūn, zú yú guān. gāo zǔ jiàn zuò, zhuī zèng mù zhī guāng lù dài fu, jiā jīn zhāng. yòu zhào yuē:" wáng jiù qí zhèn xī cān jūn, sù fēng yǎ yóu, sù jiān míng bèi, jiàng nián bù yǒng, zǎo shì qián huī. zhèn shǎo lí kǔ xīn, qíng dì mí qiè, suī zhái xiāng kè chéng, lù chē mí zèng, xìng yán yǒng wǎng, chù mù tòng xīn. kě zhuī zèng tíng wèi qīng." hóng jí wú zi, cóng fù dì hóng cè yǐ dì sān zi zuǎn wèi sì, bié yǒu chuán.
父穆之,字思静,晋司空华六世孙。曾祖舆坐华诛,徙兴古,未至召还。及过 江,为丞相掾,太子舍人。穆之少方雅,有识鉴。宋元嘉中,为员外散骑侍郎。与 吏部尚书江湛、太子左率袁淑善,淑荐之于始兴王浚,浚深引纳焉。穆之鉴其祸萌, 思违其难,言于湛求外出。湛将用为东县,固乞远郡,久之,得为宁远将军、交址 太守。治有异绩。会刺史死,交土大乱,穆之威怀循拊,境内以宁。宋文帝闻之嘉 焉,将以为交州刺史,会病卒。子弘籍,字真艺,齐初为镇西参军,卒于官。高祖 践阼,追赠穆之光禄大夫,加金章。又诏曰:“亡舅齐镇西参军,素风雅猷,夙肩 名辈,降年不永,早世潜辉。朕少离苦辛,情地弥切,虽宅相克成,辂车靡赠,兴 言永往,触目恸心。可追赠廷尉卿。”弘籍无子,从父弟弘策以第三子缵为嗣,别 有传。
gāo zǔ dé huáng hòu xī shì, huì huī, gāo píng jīn xiāng rén yě. zǔ shào, guó zǐ jì jiǔ, lǐng dōng hǎi wáng shī. fù yè, tài zǐ shè rén, zǎo zú.
高祖德皇后郗氏,讳徽,高平金乡人也。祖绍,国子祭酒,领东海王师。父烨, 太子舍人,早卒。
chū, hòu mǔ xún yáng gōng zhǔ fāng shēn, mèng dāng shēng guì zǐ. jí shēng hòu, yǒu chì guāng zhào yú shì nèi, qì wù jǐn míng, jiā rén jiē guài zhī. wū yán cǐ nǚ guāng cǎi yì cháng, jiāng yǒu suǒ fáng, nǎi yú shuǐ bīn fú chú zhī.
初,后母寻阳公主方娠,梦当生贵子。及生后,有赤光照于室内,器物尽明, 家人皆怪之。巫言此女光采异常,将有所妨,乃于水滨祓除之。
hòu yòu ér míng huì, shàn lì shū, dú shǐ chuán. nǚ gōng zhī shì, wú bù xián xí. sòng hòu fèi dì jiāng nà wèi hòu qí chū, ān lù wáng miǎn yòu yù hūn: xī shì bìng cí yǐ nǚ jí, nǎi zhǐ. jiàn yuán wèi, gāo zǔ shǐ pīng yān. shēng yǒng xīng gōng zhǔ yù yáo, yǒng shì gōng zhǔ yù wǎn, yǒng kāng gōng zhǔ yù huán.
后幼而明慧,善隶书,读史传。女工之事,无不闲习。宋后废帝将纳为后;齐 初,安陆王缅又欲婚:郗氏并辞以女疾,乃止。建元未,高祖始娉焉。生永兴公主 玉姚,永世公主玉婉,永康公主玉嬛。
jiàn wǔ wǔ nián, gāo zǔ wèi yōng zhōu cì shǐ, xiān zhī zhèn, hòu nǎi yíng hòu. zhì zhōu wèi jǐ, yǒng yuán yuán nián bā yuè cú yú xiāng yáng guān shě, shí nián sān shí èr. qí nián guī zàng nán xú zhōu nán dōng hǎi wǔ jìn xiàn dōng chéng lǐ shān. zhōng xīng èr nián, qí cháo jìn gāo zǔ wèi xiàng guó, fēng shí jùn, liáng gōng, zhào zèng hòu wèi liáng gōng fēi. gāo zǔ jiàn zuò, zhuī chóng wèi huáng hòu. yǒu sī yì shì, lì bù shàng shū jiān yòu pú yè chén yuē yì yuē:" biǎo hào chuí míng, yì zhāo bù xiǔ. xiān huáng hòu yīng xiáng yuè dé, bǐ zài kūn líng, róu fàn yīn huà, yí xíng zì yuǎn. xiàn tiān zuò hé, yì xiān zào zhōu, ér shén yóu sù yǎn, suǒ gé shēng yùn. yí shì zūn jǐng xíng, yòng zhāo dà diǎn. jǐn àn shì fǎ, zhōng hé chún bèi yuē dé, guì ér hǎo lǐ yuē dé. yí chóng yuē dé huáng hòu." zhào cóng zhī. líng yuē xiū líng.
建武五年,高祖为雍州刺史,先之镇,后乃迎后。至州未几,永元元年八月殂 于襄阳官舍,时年三十二。其年归葬南徐州南东海武进县东城里山。中兴二年,齐 朝进高祖位相国,封十郡,梁公,诏赠后为梁公妃。高祖践阼,追崇为皇后。有司 议谥,吏部尚书兼右仆射臣约议曰:“表号垂名,义昭不朽。先皇后应祥月德,比 载坤灵,柔范阴化,仪形自远。伣天作合,义先造舟,而神猷夙掩,所隔升运。宜 式遵景行,用昭大典。谨按《谥法》,忠和纯备曰德,贵而好礼曰德。宜崇曰德皇 后。”诏从之。陵曰修陵。
hòu fù yè, zhào zèng jīn zǐ guāng lù dài fu. yè shàng sòng wén dì nǚ xún yáng gōng zhǔ, qí chū jiàng fēng sōng zī xiàn jūn. yè zi fàn, zhōng jūn lín chuān wáng jì shì cān jūn.
后父烨,诏赠金紫光禄大夫。烨尚宋文帝女寻阳公主,齐初降封松滋县君。烨 子泛,中军临川王记室参军。
tài zōng jiǎn huáng hòu wáng shì, huì líng bīn, láng yá lín yí rén yě. zǔ jiǎn, tài wèi nán chāng wén xiàn gōng.
太宗简皇后王氏,讳灵宾,琅邪临沂人也。祖俭,太尉、南昌文宪公。
hòu yòu ér róu míng shū dé, shū fù jiǎn jiàn zhī yuē:" wú jiā nǚ shī yě." tiān jiàn shí yī nián, bài jìn ān wáng fēi. shēng āi tài zǐ dà qì, nán jùn wáng dà lián, cháng shān gōng zhǔ miào hóng. zhōng dà tōng sān nián shí yuè, bài huáng tài zǐ fēi. tài qīng sān nián sān yuè, hōng yú yǒng fú shěng, shí nián sì shí wǔ. qí nián, tài zōng jí wèi, zhuī chóng wèi huáng hòu, shì yuē jiǎn. dà bǎo yuán nián jiǔ yuè, zàng zhuāng líng. xiān shì zhào yuē:" jiǎn huáng hòu zhūn xī yǒu qī. xī xī jīng bà líng, yīn shān wèi cáng dōng hàn shòu líng, liú shuǐ ér yǐ. zhèn shǔ zhí shí jiān, suì jī mín bì, fāng yù yǐ shēn lǜ xià, yǒng shì dūn piáo. jīn suǒ yíng zhuāng líng, wù cún yuē jiǎn." yòu zhào jīn zǐ guāng lù dài fu xiāo zi fàn wèi āi cè wén.
后幼而柔明淑德,叔父暕见之曰:“吾家女师也。”天监十一年,拜晋安王妃。 生哀太子大器,南郡王大连,长山公主妙纮。中大通三年十月,拜皇太子妃。太清 三年三月,薨于永福省,时年四十五。其年,太宗即位,追崇为皇后,谥曰简。大 宝元年九月,葬庄陵。先是诏曰:“简皇后窀穸有期。昔西京霸陵,因山为藏;东 汉寿陵,流水而已。朕属值时艰,岁饥民弊,方欲以身率下,永示敦朴。今所营庄 陵,务存约俭。”又诏金紫光禄大夫萧子范为哀策文。
fù qiān, zì sī jì, běn míng xuán chéng, yǔ qí gāo dì piān huì tóng, gù gǎi yān. yǐ gōng zǐ qǐ jiā yuán wài láng, qiān tài zǐ xiǎn mǎ, xí fēng nán chāng xiàn gōng, chū wèi yì xīng tài shǒu. hái wèi piào qí zī yì, lèi qiān huáng mén láng, sī tú yòu zhǎng shǐ. xìng níng jiǎn, bù xiá dāng shì. cháng cóng róng wèi zhū zǐ yuē:" wú jiā mén hù, suǒ wèi sù zú, zì kě suí liú píng jìn, bù xū gǒu qiú yě." yǒng yuán mò, qiān shì zhōng, bù bài. gāo zǔ bà fǔ jiàn, yǐn wèi dà sī mǎ zī yì cān jūn, é qiān shì zhōng, lǐng yuè qí xiào wèi.
父骞,字思寂,本名玄成,与齐高帝偏讳同,故改焉。以公子起家员外郎,迁 太子洗马,袭封南昌县公,出为义兴太守。还为骠骑谘议,累迁黄门郎,司徒右长 史。性凝简,不狎当世。尝从容谓诸子曰:“吾家门户,所谓素族,自可随流平进, 不须苟求也。”永元末,迁侍中,不拜。高祖霸府建,引为大司马谘议参军,俄迁 侍中,领越骑校尉。
gāo zǔ shòu shàn, zhào yuē:" tíng jiān shì sì, mí chuò yú zōng zhōu, lè yì xī rǎng, nǎi zhāo yú hóng hàn. qí gù tài wèi nán chāng gōng, hán zhāng lǚ dào, cǎo mèi xìng qí, mó míng yì zàn, tóng fú zài xī. suī zǐ fáng zhī wèi wéi dì shī, wén ruò zhī lóng bǐ wáng zuǒ, wú yǐ shàng yě. zhèn yīng lì shòu tú, wéi xīn bǎo mìng, shēn shēn yù bó, shēng jiàng yǒu diǎn. yǒng yán qián dài, jìng wéi huī liè, fěi zhí mào xūn, yì jiān huái shù. kě jiàng fēng nán chāng gōng wèi hóu, shí yì qiān hù." qiān xí jué, qiān dù zhī shàng shū. tiān jiàn sì nián, chū wèi dōng yáng tài shǒu, xún xǐ wú jùn. bā nián, rù wèi tài fǔ qīng, lǐng hòu jūn jiāng jūn, qiān tài cháng qīng. shí yī nián, qiān zhōng shū lìng, jiā yuán wài sàn qí cháng shì.
高祖受禅,诏曰:“庭坚世祀,靡辍于宗周,乐毅锡壤,乃昭于洪汉。齐故太 尉南昌公,含章履道,草昧兴齐,谟明翊赞,同符在昔。虽子房之蔚为帝师,文若 之隆比王佐,无以尚也。朕膺历受图,惟新宝命,莘莘玉帛,升降有典。永言前代, 敬惟徽烈,匪直懋勋,义兼怀树。可降封南昌公为侯,食邑千户。”骞袭爵,迁度 支尚书。天监四年,出为东阳太守,寻徙吴郡。八年,入为太府卿,领后军将军, 迁太常卿。十一年,迁中书令,加员外散骑常侍。
shí gāo zǔ yú zhōng shān zào dà ài jìng sì, qiān jiù shù zài sì cè, yǒu liáng tián bā shí yú qǐng, jí jìn chéng xiàng wáng dǎo cì tián yě. gāo zǔ qiǎn zhǔ shū xuān zhǐ jiù qiān qiú shì, yù yǐ shī sì. qiān dá zhǐ yún:" cǐ tián bù mài ruò shì chì qǔ, suǒ bù gǎn yán." chóu duì yòu tuō lüè. gāo zǔ nù, suì fù shì píng tián jià, yǐ zhí bī hái zhī. yóu shì wǔ zhǐ, chū wèi wú xīng tài shǒu. zài jùn wò jí bù shì shì. zhēng hái, fù wèi dù zhī shàng shū, jiā jǐ shì zhōng, lǐng shè shēng xiào wèi. yǐ mǔ yōu qù zhí.
时高祖于钟山造大爱敬寺,骞旧墅在寺侧,有良田八十余顷,即晋丞相王导赐 田也。高祖遣主书宣旨就骞求市,欲以施寺。骞答旨云:“此田不卖;若是敕取, 所不敢言。”酬对又脱略。高祖怒,遂付市评田价,以直逼还之。由是忤旨,出为 吴兴太守。在郡卧疾不视事。征还,复为度支尚书,加给事中,领射声校尉。以母 忧去职。
pǔ tōng sān nián shí yuè zú, shí nián sì shí jiǔ. zhào zèng shì zhōng jīn zǐ guāng lù dài fu, shì yuē ān. zǐ guī xí jué, bié yǒu chuán.
普通三年十月卒,时年四十九。诏赠侍中、金紫光禄大夫,谥曰安。子规袭爵, 别有传。
gāo zǔ dīng guì pín, huì lìng guāng, qiáo guó rén yě, shì jū xiāng yáng. guì pín shēng yú fán chéng, yǒu shén guāng zhī yì, zǐ yān mǎn shì, gù yǐ" guāng" wéi míng. xiāng zhě yún:" cǐ nǚ dāng dà guì." gāo zǔ lín zhōu, dīng shì yīn rén yǐ wén. guì pín shí nián shí sì, gāo zǔ nà yān. chū, guì pín shēng ér yǒu chì zhì zài zuǒ bì, zhì zhī bù miè, zhì shì wú hé hū shī suǒ zài. shì dé huáng hòu xiǎo xīn zhī jìng, cháng yú gōng yǎng jīng àn zhī cè, fǎng fú ruò jiàn shén rén, xīn dú yì zhī.
高祖丁贵嫔,讳令光,谯国人也,世居襄阳。贵嫔生于樊城,有神光之异,紫 烟满室,故以“光”为名。相者云:“此女当大贵。”高祖临州,丁氏因人以闻。 贵嫔时年十四,高祖纳焉。初,贵嫔生而有赤痣在左臂,治之不灭,至是无何忽失 所在。事德皇后小心祗敬,尝于供养经案之侧,仿佛若见神人,心独异之。
gāo zǔ yì shī qǐ, zhāo míng tài zǐ shǐ dàn yù, guì pín yǔ tài zǐ liú zài zhōu chéng. jīng yì píng, nǎi hái jīng dū. tiān jiān yuán nián wǔ yuè, yǒu sī zòu wèi guì rén, wèi bài qí nián bā yuè, yòu wèi guì pín, wèi zài sān fū rén shàng, jū yú xiǎn yáng diàn. jí tài zǐ dìng wèi, yǒu sī zòu yuē:
高祖义师起,昭明太子始诞育,贵嫔与太子留在州城。京邑平,乃还京都。天 监元年五月,有司奏为贵人,未拜;其年八月,又为贵嫔,位在三夫人上,居于显 阳殿。及太子定位,有司奏曰:
lǐ, mǔ yǐ zǐ guì. huáng chǔ suǒ shēng, bù róng wú jìng. sòng tài yù yuán nián liù yuè, yì bǎi guān yǐ lì jìng jìng dì suǒ shēng chén tài fēi, zé sòng míng dì zài shí, bǎi guān wèi yǒu jìng. chén qiè wèi" mǔ yǐ zǐ guì", yì zhe chūn qiū. huáng tài zǐ fù èr chén jí, lǜ tǔ xián zhí lì lǐ, jì jǐn lǐ huáng chǔ, zé suǒ shēng bù róng wú jìng. dàn dì wáng fēi pín, yì yǔ wài gé, yǐ lǐ yǐ lì, wú zhì jìng zhī dào yě. jīn huáng tài zǐ shèng ruì zài gōng, chǔ lǐ sù bèi, zi guì zhī dào, yì yǒu jiù zhāng. wáng hóu fēi zhǔ cháng dé tōng xìn wèn zhě, jí liù gōng sān fū rén suī yǔ guì pín tóng liè, bìng yīng yǐ jìng huáng tài zǐ zhī lǐ jìng guì pín. sòng yuán jiā zhōng, shǐ xīng wǔ líng guó chén bìng yǐ lì jìng jìng suǒ shēng pān shū fēi lù shū yuàn. guì pín yú gōng chén suī fēi xiǎo jūn, qí yì bù yì, yǔ sòng tài yù cháo yì bǎi guān yǐ lì jìng jìng dì suǒ shēng, shì yì zhèng tóng. wèi gōng yān shī jìng yí tóng lì lǐ, yì shén hǔ mén fèng jiān zhì yè nián jié chēng qìng, yì tóng rú cǐ. fù rén wú kǔn wài zhī shì, hè jí wèn xùn jiān shén, suǒ yóu guān bào wén ér yǐ. fū fù rén zhī dào, yì wú zì zhuān, ruò bù yǎng xì yú fū, zé dāng fǔ xì yú zi. róng qīn zhī dào, yīng jí qí suǒ róng, wèi yǒu zi suǒ xíng ér suǒ cóng bù zú zhě yě. gù chūn qiū fán wáng mìng wèi fū rén, zé lǐ zhì yǔ zi děng. liè guó suī yì yú chǔ èr, ér cóng zūn zhī yì bù shū. qián dài yī zhǔn, bù zài jiù shì. guì pín zài dàn yuán liáng, kè gù dà yè, lǐ tóng chǔ jūn, shí wéi jiù diǎn. xún qián dài shǐ zhì guì pín, wèi cì huáng hòu, jué wú suǒ shì qí cì zhí zhě, wèi shì xiàng guó, jué bǐ zhū hóu wáng. cǐ guì pín zhī lǐ, yǐ gāo cháo liè kuàng mǔ yí chūn gōng, yì jué cháng suàn. qiě chǔ fēi zuò pèi, lǜ yóu shèng zé yǐ fù yú gū, mí guāi cóng xù. wèi guì pín diǎn zhāng, tài zǐ bù yì.
礼,母以子贵。皇储所生,不容无敬。宋泰豫元年六月,议百官以吏敬敬帝所 生陈太妃,则宋明帝在时,百官未有敬。臣窃谓“母以子贵”,义著《春秋》。皇 太子副贰宸极,率土咸执吏礼,既尽礼皇储,则所生不容无敬。但帝王妃嫔,义与 外隔,以理以例,无致敬之道也。今皇太子圣睿在躬,储礼夙备,子贵之道,抑有 旧章。王侯妃主常得通信问者,及六宫三夫人虽与贵嫔同列,并应以敬皇太子之礼 敬贵嫔。宋元嘉中,始兴、武陵国臣并以吏敬敬所生潘淑妃、路淑媛。贵嫔于宫臣 虽非小君,其义不异,与宋泰豫朝议百官以吏敬敬帝所生,事义正同。谓宫阉施敬 宜同吏礼,诣神虎门奉笺致谒;年节称庆,亦同如此。妇人无阃外之事,贺及问讯 笺什,所由官报闻而已。夫妇人之道,义无自专,若不仰系于夫,则当俯系于子。 荣亲之道,应极其所荣,未有子所行而所从不足者也。故《春秋》凡王命为夫人, 则礼秩与子等。列国虽异于储贰,而从尊之义不殊。前代依准,布在旧事。贵嫔载 诞元良,克固大业,礼同储君,实惟旧典。寻前代始置贵嫔,位次皇后,爵无所视; 其次职者,位视相国,爵比诸侯王。此贵嫔之礼,已高朝列;况母仪春宫,义绝常 算。且储妃作配,率由盛则;以妇逾姑,弥乖从序。谓贵嫔典章,太子不异。
yú shì guì pín bèi diǎn zhāng, lǐ shù tóng yú tài zǐ, yán zé chēng lìng.
于是贵嫔备典章,礼数同于太子,言则称令。
guì pín xìng rén shù, jí jū gōng nèi, jiē yù zì xià, jiē dé qí huān xīn. bù hǎo huá shì, qì fú wú zhēn lì, wèi cháng wèi qīn qī sī yè. jí gāo zǔ hóng fó jiào, guì pín fèng ér xíng zhī, píng jué zī yú, zhǎng jìn shū shàn. shòu jiè rì, gān lù jiàng yú diàn qián, fāng yī zhàng wǔ chǐ. gāo zǔ suǒ lì jīng yì, jiē dé qí zhǐ guī. yóu jīng jìng míng jīng. suǒ shòu gōng cì, xī yǐ chōng fǎ shì.
贵嫔性仁恕,及居宫内,接驭自下,皆得其欢心。不好华饰,器服无珍丽,未 尝为亲戚私谒。及高祖弘佛教,贵嫔奉而行之,屏绝滋腴,长进蔬膳。受戒日,甘 露降于殿前,方一丈五尺。高祖所立经义,皆得其指归。尤精《净名经》。所受供 赐,悉以充法事。
pǔ tōng qī nián shí yī yuè gēng chén hōng, bìn yú dōng gōng lín yún diàn, nián sì shí èr. zhào lì bù láng zhāng zuǎn wèi āi cè wén yuē:
普通七年十一月庚辰薨,殡于东宫临云殿,年四十二。诏吏部郎张缵为哀策文 曰:
xuān wěi zhī jīng, jiāng hàn zhī yīng guī yú jūn mèi, shēng cǐ lí míng. dàn zì jué chū, shí wéi zài yù shū diàn rào jiāo, shén guāng zhào wū. yuán jí dài nián, hán zhāng zǎo mù shēng bèi qià yáng, yù xuān zhōng gǔ. lóng dé zài tián, yù gōng zī sì yīn huà dài zhōng, wáng fēng yōu shǐ. dòng róng zī shì, chū yán gù shǐ yí qí jiā rén, xíng yú guó jì. yīng sī juàn mìng, cóng cǐ zhái xīn dí zhuì cǎi háng, pèi dòng yǎ yīn. rì zhōng sī jiè, yuè mǎn huái zhēn rú hé bù jú, tiān gāo zhào lín. xuán dǎn mò xiū, huī zhāng zǎo quē chéng wù shuí néng, fāng yóu yǒu liè. sù pò zhēn míng, zǐ gōng zhào xī dǎi xià mí shāng, sī xián wǎng bì. gōng jiǎn zé jié, zhāo shì wéi qián jīn yù wú wán, kuāng jǔ bù juān. xiáng liú dé huà, qìng biǎo qīn xián zhēn chāng yì qǐ, yùn lǔ táo yàn. fāng lùn fù jiào, míng zhāng kǔn xí xuán chí zǎo jiōng, xiāng yuán yǐ xī. zhǎn yī wěi huá, zhū fén qǐn jī mù jié chǔ wéi, āi shēn fān pì. wū hū āi zāi!
轩纬之精,江汉之英;归于君袂,生此离明。诞自厥初,时维载育;枢电绕郊, 神光照屋。爰及待年,含章早穆;声被洽阳,誉宣中谷。龙德在田,聿恭兹祀;阴 化代终,王风攸始。动容谘式,出言顾史;宜其家人,刑于国纪。膺斯眷命,从此 宅心;狄缀采珩,珮动雅音。日中思戒,月满怀箴;如何不跼,天高照临。玄紞莫 修,袆章早缺;成物谁能,芳猷有烈。素魄贞明,紫宫照晰;逮下靡伤,思贤罔蔽。 躬俭则节,昭事惟虔;金玉无玩,筐筥不捐。祥流德化,庆表亲贤;甄昌轶启,孕 鲁陶燕。方论妇教,明章阃席;玄池早扃,湘沅已穸。展衣委华,硃幩寝迹;慕结 储闱,哀深蕃辟。呜呼哀哉!
lìng guī zhào liáng, bǎo yǐn qiān zǔ jù liáo cì liè, chéng huá jiē wǔ. rì yǎo yǎo yǐ mái chūn, fēng qī qī ér jié xù qù céng yē yǐ yī chí, shì xīn gōng ér yán zhù. wū hū āi zāi!
令龟兆良,葆引迁祖;具僚次列,承华接武。日杳杳以霾春,风凄凄而结绪; 去曾掖以依迟,饰新宫而延伫。呜呼哀哉!
qǐ dān qí zhī xīng jǐng, zhèn róng chē zhī fǔ shang nǐ líng jīn ér yù chǔ, fàn qī guǎn ér níng shāng. yí bèi wù hū yíng qǐn, yǎn zhòng hūn yú zhì huáng jiāo fēng nuǎn xī yóu xī, lán diàn yōu ér bù yáng. wū hū āi zāi!
启丹旗之星璟,振容车之黼裳;拟灵金而郁楚,泛凄管而凝伤。遗备物乎营寝, 掩重阍于窒皇;椒风暖兮犹昔,兰殿幽而不阳。呜呼哀哉!
cè wéi gāo yì, tóng guǎn yǒu yì dào biàn yú fēng, gōng cān táng jī. wǎn rú zhī rén, xiū guāng chì xì shī zhū tiān dì, ér wú zhāo xī. wū hū āi zāi!
侧闱高义,彤管有怿;道变虞风,功参唐迹。婉如之人,休光赤舄;施诸天地, 而无朝夕。呜呼哀哉!
yǒu sī zòu shì yuē mù. tài zōng jí wèi, zhuī chóng yuē mù tài hòu.
有司奏谥曰穆。太宗即位,追崇曰穆太后。
tài hòu fù zhòng qiān, tiān jiàn chū, guān zhì yǎn zhōu cì shǐ.
太后父仲迁,天监初,官至兗州刺史。
gāo zǔ ruǎn xiū róng, huì lìng yíng, běn xìng shí, kuài jī yú yáo rén yě. qí shǐ ān wáng yáo guāng nà yān. yáo guāng bài, rù dōng hūn gōng. jiàn kāng chéng píng, gāo zǔ nà wèi cǎi nǚ. tiān jiàn qī nián bā yuè, shēng shì zǔ. xún bài wèi xiū róng, cháng suí shì zǔ chū fān.
高祖阮修容,讳令嬴,本姓石,会稽余姚人也。齐始安王遥光纳焉。遥光败, 入东昏宫。建康城平,高祖纳为彩女。天监七年八月,生世祖。寻拜为修容,常随 世祖出蕃。
dà tóng liù nián liù yuè, hōng yú jiāng zhōu nèi qǐn, shí nián liù shí qī. qí nián shí yī yuè, guī zàng jiāng níng xiàn tōng wàng shān. shì yuē xuān. shì zǔ jí wèi, yǒu sī zòu zhuī chóng wéi wén xuān tài hòu.
大同六年六月,薨于江州内寝,时年六十七。其年十一月,归葬江宁县通望山。 谥曰宣。世祖即位,有司奏追崇为文宣太后。
chéng shèng èr nián, zhuī zèng tài hòu fù qí gù fèng cháo qǐng líng bǎo sàn qí cháng shì zuǒ wèi jiāng jūn, fēng wǔ kāng xiàn hóu, yì wǔ bǎi hù mǔ chén shì, wǔ kāng hóu fū rén.
承圣二年,追赠太后父齐故奉朝请灵宝散骑常侍、左卫将军,封武康县侯,邑 五百户;母陈氏,武康侯夫人。
shì zǔ xú fēi, huì zhāo pèi, dōng hǎi tán rén yě. zǔ xiào sì, tài wèi zhī jiāng wén zhōng gōng. fù gǔn, shì zhōng xìn wǔ jiàng jūn. tiān jiàn shí liù nián shí èr yuè, bài xiāng dōng wáng fēi. shēng shì zǐ fāng děng yì chāng gōng zhǔ hán zhēn. tài qīng sān nián wǔ yuè, bèi qiǎn sǐ, zàng jiāng líng wǎ guān sì.
世祖徐妃,讳昭佩,东海郯人也。祖孝嗣,太尉、枝江文忠公。父绲,侍中、 信武将军。天监十六年十二月,拜湘东王妃。生世子方等、益昌公主含贞。太清三 年五月,被谴死,葬江陵瓦官寺。
shǐ chén yuē: hòu fēi dào zàn huáng fēng, huà xíng tiān xià, gài qǔ gé tán guān jū zhī yì yān. zhì yú mù guì pín, huī huá zǎo zhe, dàn yù yuán liáng, dé mào liù gōng, měi yǐ. shì zǔ xú fēi zhī wú xíng, zì zhì jiān miè, yí zāi.
史臣曰:后妃道赞皇风,化行天下,盖取《葛覃》、《关雎》之义焉。至于穆 贵嫔,徽华早著,诞育元良,德懋六宫,美矣。世祖徐妃之无行,自致歼灭,宜哉。